Professional Documents
Culture Documents
Padre Damaso. Isang kurang Pransiskano na dating kura ng San Diego at siya
ring nagpahukay at nagpalipat sa bangkay ni Don Rafael Ibarra sa libingan ng
mga Intsik. Halimbawa siya ng isang taong madaling mauto at marupok ang
kalooban sa mga papuring hindi sadyang nagmumula sa puso ng
nagpaparangal.
Padre Bernardo Salvi. Kurang pumalit kay Padre Damaso sa San Diego.
Alperes. Siya ang puno ng mga guwardiya sibil at siya rin mahigpit na
kaagaw ng kura sa kapangyarihan sa San Diego.
Tenyente Guevarra. Isa sa matatapat na kaibigan ni Don Rafael Ibarra. Siya rin
ang tenyente ng guardia civil na nagkuwento kay Crisostomo Ibarra ng
totoong sinapit ng kanyang ama.
2. Maria Clara
Kasintahan ni Crisostomo Ibarra; anak-anakan ni Kapitan Tiago; anak ni Pia
Alba at ng paring si Padre Damaso.
Si Maria Clara, isa mga pangunahing tauhan sa Noli Me Tangere, ay isang
babaeng iginagalang at tinatayang anak ni Kapitan Tiago at inaanak ni Padre
Damaso. Sa katotohanan, siya ay tunay na anak ni Padre Damaso. Ipinanganak
siya dahil hinalay ni Padre Damaso ang kanyang ina at siya ang naging bunga.
Ang magandang dalaga na ito ay ang kasintahan ni Crisostomo Ibarra. Si
Leonor Rivera, na naging kababata at kasintahan ni Jose Rizal, ay nagsilbing
inspirasyon para sa karakter niya. Si Maria Clara ay ipinakilala bilang isang
mapagkakatiwalaang kabataan, tapat na kaibigan, at mapagrespetong anak.
Noong panahong iyon sa Pilipinas, si Maria Clara ay kumakatawan sa mga
katangian na dapat taglayin ng isang dalagang Pilipina. Nais ni Rizal na
ipahiwatig na ang lipunan ng panahong iyon ay nagpapahalaga sa pagsunod,
kaya’t binigyang-pansin niya ang kahanga-hangang pagpapakita ni Maria
Clara ng katangiang iyon.
Ipinapakita rin niya ang kanyang pagmamahal kay Ibarra sa
pinakamapagkumbaba at di-pagmamalaking paraan, upang hindi mabahiran
ang kanyang mga kaisipan ng anumang hindi karapat-dapat. Ipinakita niya
ang kagandahang-asal at kawalang-malay ng isang Filipina na lumaki sa isang
protektadong buhay.
3. Elias
Nagligtas kay Crisostomo Ibarra; anak ng angkang kaaway ng mga ninuno ni
Ibarra.
Si Elias sa Noli Me Tangere ay ang misteryosong kaibigan ni Ibarra at
dalubhasang bangkero. May panahon na tinawag siyang “ang piloto”.
Umakyat siya sa ranggo upang maging isa sa pinakasikat na kriminal sa San
Diego. Nais niyang simulan ang isang rebolusyon sa kanyang bansa.
Ang lolo ni Ibarra ay napatunayang may kasalanan sa pagkasunog ng isang
bodega, na humantong sa pagiging hinahanap na kriminal ni Elias. Hindi niya
pinagkakatiwalaan ang opinyon ng ibang tao at inilalagay ang kanyang
pananampalataya sa kalooban ng Diyos higit sa lahat. Kumpara kay Ibarra,
mas gusto ni Elias ang ideya ng pagkakaroon ng digmaan o rebolusyon kaysa
sa pagpapatupad ng mga reporma.
Si Elias ay isa sa mga karakter sa Noli Me Tangere na kumakatawan sa
karaniwang Pilipino. Alam niya na ang kanyang mga kababayan ay hindi
pinagtratrabaho ng patas at nais niyang palayain sila mula sa kanilang mga
mananakop.
Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit si Elias ay isang mahalagang karakter sa
nobela. Sinasabing katulad siya ng bayaning si Andres Bonifacio.
9. Sisa
Inang nabaliw sa paghahanap sa dalawang anak; asawa ni Pedro.
Si Sisa na isa sa mga pangunahing tauhan sa Noli Me Tangere ay ipinakilala
bilang tipikal na asawang Pilipina.
Isa siyang inaabusong asawa na nagtitiis sa pananakit at sa pagiging hindi nito
responsable, ngunit patuloy niyang itinuturing na “diyos” sa kabila ng lahat ng
ito.
Ina siya nina Crispin at Basilio, na kanyang itinuring na tanging yaman. Masigla
niyang hinihintay ang pag-uwi ng kanyang mga anak mula sa simbahan
upang siya ay makapaghanda ng kanilang paboritong pagkain.
Makikita siyang naglalakad sa mga kalsada, magulo ang kanyang buhok at
gusgusin ang kanyang damit habang tumatawag sa kanyang mga anak. Nang
nakaharap niya si Basilio, hindi niya ito nakikilala.
Pinaniniwalaan na si Sisa ay kumakatawan sa inang bayan noong panahong
dumaan ito sa mahirap na panahon, tulad ng kanyang karakter nang mawala
ang kanyang mga anak.
Ang mga malagim na pangyayari na sumira sa kanyang buhay ay simboliko ng
pang-aabuso na dinanas ng kanyang bansa sa kamay ng mga kolonisador.
10. Crispin
Bunsong anak ni Sisa; napagbintangang nagnakaw; tagapag-patunog ng
kampana sa simbahan.
Si Crispin sa Noli Me Tangere ay ang nakababatang kapatid ni Basilio. Sila ay
ipinakilala sa Kabanata 15 bilang isa sa mga karakter ng Noli Me Tangere.
Katulad ng kanyang kuya, si Crispin ay isa ring sakristan.
Siya ay inakusahan ng nakakatandang sakristan ng pagnanakaw ng dalawang
piraso ng ginto mula sa kanilang koleksyon.
Kahit na nagmakaawa siya sa kanyang nakatatandang kapatid na bayaran ang
kinakailangang halaga, tumanggi ang kanyang kuya dahil ang kanilang ina ay
mawawalan ng pagkain.
Hindi siya kumakain at hindi niya nadalaw ang kanyang ina sa mahabang
panahon dahil hindi siya nakauwi. Matapos niyang patunugin ang mga
kampana, ang huling alam na kinalalagyan niya ay siya ay hinila palayo mula
sa kanyang kapatid. Sinasabi na tumakas siya nang dumalaw ang kanyang ina.
Si Crispin ay isang simbolo ng mga taong maling inakusahan ng paggawa ng
isang krimen samantalang ang totoo ay inosente sila.
Ang kawalang-katarungan na kanilang dinanas sa kamay ng mga awtoridad
noong panahon nila ay natahimik dahil sa kanilang pagkamatay at mga
pagtatakip na ginawa ng mga nasa kapangyarihan.
11. Basilio
Panganay na anak ni Sisa; napagbintangang nagnakaw; tagapag-patunog ng
kampana sa simbahan.
Si Basilio na isa sa mga pangunahing tauhan sa Noli Me Tangere ay isa sa mga
anak ni Sisa at nakatatandang kapatid ni Crispin. Sila ay parehong
nagtatrabaho bilang sakristan. Nagmadaling tumakas si Basilio pauwi ng
kanilang bahay noong gabing inilayo si Crispin sa kanya. Kinabukasan,
sinubukan niyang hanapin ang kanyang nakababatang kapatid, ngunit walang
silbi ang kanyang pagsisikap.
Kalauna’y dumating ang mga miyembro ng gwardya sibil sa kanyang tahanan
upang hanapin siya at ang kanyang kapatid. Nang mapagtanto niyang nasa
panganib ang kanyang buhay, tumakas siya patungo sa kalapit na gubat at
nagtago doon. Doon, tinanggap siya ng isang mabait na pamilya at nanatili sa
kanila hanggang sa gabi ng Pasko.
Nang matagpuan niya si Sisa, nalaman niya na nawala na ang isip nito at hindi
siya makilala bilang anak dahil sa kanyang mental na kalagayan.
Sinundan niya ito papunta sa gubat, kung saan sandali itong nagising sa
kanyang kamalayan bago tuluyang mamatay dahil sa pagkagulat.
Sa huling kabanata ng aklat, sinabi ni Elias kay Basilio na nais niyang sunugin
siya hanggang kamatayan kapalit ng isang kahon ng kayamanan na
matatagpuan kung saan siya inilibing.
Gagampanan ni Basilio ang malaking papel sa nobelang El Filibusterismo.
16. Alperes
Asawa ni Donya Consolacion; lider ng mga gwardiya sibil; kaagaw ng kura sa
kapangyarihan sa San Diego.
Siya ang hepe ng gwardya sibil sa bayan ng San Diego, ngunit walang
nakakaalam ng kanyang pangalan. May problema siya sa pag-inom at kasal
kay Doña Consolacion, na palaging nakikipagtalo sa kanya.
Ang Alperes isang Kastilang mortal na kaaway ng mga pari para sa
kapangyarihan sa San Diego na kontrolin ang lungsod.
1. Kapitan Heneral
Pinakamakapangyarihang opisyal ng Espanya sa Pilipinas.
Sa nobela, isa siyang hindi pinangalanang kinatawan ng Espanya at may
posisyon bilang Kapitan Heneral sa pamahalaang Pilipino, ang pinakamataas
na opisyal sa bansa. Hindi niya sinasang-ayunan ang mga tiwaling opisyal at
mga sekular na pari. Siya rin ay kaibigan ni Crisostomo Ibarra at sang-ayon
siya sa plano ng binata na pagtatayo ng paaralan.
Ang mga miyembro ng gwardya sibil, ang mga mamamayan, at ang mga
prayle ay nagpapakita ng malalim na paggalang sa kanya at sumusunod sa
kanyang pasya. Ang tatlong grupo ito ay nagkukumpitensya para sa kanyang
pabor.
Mapalad si Ibarra dahil ang Kapitan Heneral ay hindi isang tapat na
tagasuporta ng simbahan at may napakalaking kapangyarihan. Naniniwala ang
Kapitan Heneral na masyadong maraming kapangyarihan ang ibinigay sa mga
prayle sa lipunan ng mga Pilipino.
Sa kabila nito, alam niya ang kapangyarihan ng simbahan at hindi niya
sinisikap na sirain ito; gayunpaman, gumamit siya ng ilang impluwensya
upang mabawi ang ekskomunyon ni Ibarra matapos ang pakikipagtalo ng
binata kay Padre Damaso sa isang handaan.
2. Pia Alba
Asawa ni Kapitan Tiago; hinalay ni Padre Damaso; ina ni Maria Clara.
Si Doña Pia Alba ay relihiyosong ina ni Maria Clara at asawa ni Kapitan Tiago.
Pumanaw siya matapos manganak kay Maria Clara.
Ang ina ni Maria Clara ay simbolo ng mga babae na pagkatapos magdusa sa
pang-aabuso ng mga pari ay tinago ang kanilang mga karanasan dahil sa hiya.
3. Tiya Isabel
Tiya ni Maria Clara at tumulong sa pagpapalaki dito; pinsan ni Kapitan Tiago.
4. Don Saturnino
Lolo ni Crisostomo Ibarra
6. Kapitan Pablo
Kapitan ng mga tulisan; tinuturing na ama ni Elias.
Siya ang lider ng grupong rebelde ng mga “pinagkaitan” na lalaki na
naghahangad ng paghihiganti laban sa mga gwardya sibil. Ang mga Kastila
ang responsable sa pagkamatay ng kanyang pamilya.
Nagkaroon ng pulong si Elias kay Kapitan Pablo, kung saan hiniling niya kay
Pablo na ipagpaliban ang kanyang plano na atakihin ang sibilisasyon, at
sinubukan niyang kumbinsihin si Pablo na mas mainam na magkaroon sila ng
kinatawan tulad ni Ibarra upang makamit ang kanilang mga layunin sa
mapayapang paraan.
9. Pedro
Iresponsableng asawa ni Sisa; mahilig sa sugal at lasenggo
10. Linares
Umiibig kay Maria Clara at napiling mapangasawa nito; pinsan ng inaanak ni
Padre Damaso.
Si Linares ay malayong kamag-anak ni Don Tiburcio de Espadaña. Siya ay
isang respetadong batang Kastila. Katulad ng kanyang tiyuhin, peke ang
kanyang mga kredensyal upang mapaunlad ang kanyang katayuan sa lipunan.
Si Linares ang mapapangasawa ni Maria Clara ngunit hindi natuloy dahil sa
dulo ng storya ay mas pinili ni Maria Clara na pumasok sa kumbento kaysa
pakasal sa kanya.