Gk-Kys-04 Nükleer Tesi̇sleri̇n Güvenli̇ği̇ İçi̇n Kabul Muayene Ve Testleri̇ Kilavuzu

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU NÜKLEER GÜVENLİK DAİRESİ
Doküman Türü: Güvenlik Kılavuzu Konu: Kalite Yönetim Sistemi

Tarih:10.12.2009 Revizyon: 1 Sayfa: 1 / 14
NÜKLEER TESİSLERİN GÜVENLİĞİ İÇİN
KABUL MUAYENE VE TESTLERİ
KILAVUZU / GK-KYS-04
EVRAK KONTROL TABLOSU

Hazırlayan Gözden Geçiren İnceleyen
Birim Denetim Şubesi Nükleer Güvenlik
Başkan Yardımcılığı
Müdürlüğü Dairesi Başkanlığı
Tarih
İmzalar
ATOM ENERJİSİ KOMİSYONU ONAYI

Sayısı: 111
Toplantı
Tarihi: 10.12.2009
FORM NO: GK-R1-F01

Doküman: Güvenlik Kılavuzu Konu: Kalite Yönetim Sistemi
Adı: Nükleer Tesislerin Güvenliği İçin Kod ve Sayı: GK-KYS-04
Kabul Muayene ve Testleri
0.1 KILAVUZ REVİZYON DURUMU
Revizyon Revizyon Tarihi Açıklama

1 10.12.2009 İlk yayın
0.2 SAYFA DEĞİŞİKLİK TABLOSU
Revizyon No Revizyon No
Sayfa No Sayfa No
1 8
2 9
3 10
4 11
5 12
6 13
7 14
FORM NO: GK-R1-F02

0.3 İÇİNDEKİLER
Madde No Konu Başlığı Sayfa No
0.1 Doküman değişiklik durumu 2
0.2 Sayfa değişiklik tablosu 2
0.3 İçindekiler 3
1. Amaç 3
2. Kapsam 3
3. Dayanak 3
4. Kısaltmalar 3
5. Tanımlar 3
6. Genel hususlar 5
6.1 Yönetimin sorumluluğu 5
6.2 Derecelendirme 5
7. Eğitim ve vasıflandırma 6
8. Uygunsuzlukların kontrolü ve düzeltici faaliyetler 6
9. Muayene ve testler 6
9.1 Muayene ve test aşamaları 6
9.2 Girdi muayene ve testleri 6
9.3 Süreç muayene ve testleri 7
9.4 Son muayene ve kabul testleri 7
9.5 Muayene ve test planları 7
9.6 Ölçme ve test cihazları 8
9.7 Muayene ve test durumu 9
9.8 Testler 9
10. Alınan ürün ve hizmetlerin kabulü 11
10.1 Öncelikler 11
10.2 Kabul yöntemleri 11
10.3 Kaynakta doğrulama 11
10.4 Girdi muayenesiyle kabul 12
11. Tesis muayeneleri ve testleri 13
11.1 İşletme öncesi muayene ve testi 13
11.2 Hizmet içi muayene ve testleri 14
12. Yürürlük 14
13. Yürütme 14
FORM NO: GK-R1-F03

1. AMAÇ
1.1. Bu kılavuzun amacı nükleer tesislerin tüm aşamalarında “Nükleer Tesislerin Güvenliği İçin
Kalite Yönetimi Temel Gerekleri Yönetmeliği”ne göre kurulan ve uygulanan Kalite Yönetim
Sisteminde (KYS) kabul muayene ve testleriyle ilgili gereklerin karşılanmasına yönelik
uygulanabilir yöntemleri önermek ve açıklamaktır.
2. KAPSAM
2.1. Bu kılavuz, nükleer tesislerin ilgili aşamalarından sorumlu yetkilendirilen kişi ile
yetkilendirilen kişinin yüklenicileri, alt-yüklenicileri, tedarikçileri ve alt-tedarikçilerinin kalite
yönetimi faaliyetlerinde, nükleer güvenliğe etki eden ürün, hizmet ve süreçlerin kabullerinde
uygulanacak muayene ve testlere ilişkin yöntemleri kapsar.
3. DAYANAK
3.1. Bu kılavuz 13.09.2007 tarih ve 26642 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Nükleer
Tesislerin Güvenliği İçin Kalite Yönetimi Temel Gerekleri Yönetmeliği” hükümlerini desteklemek
amacıyla hazırlanmıştır.
4. KISALTMALAR
4.1. Bu kılavuz kapsamında;
a) AEK: Atom Enerjisi Komisyonu’nu,
b) KYS: Kalite Yönetim Sistemi’ni,
c) TAEK: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nu,
ifade eder.
5. TANIMLAR
5.1. Bu kılavuz kapsamında;
a) Kalite: Bir ürün, hizmet, süreç veya sistemin yapısal özelliklerinin bir kümesinin belirlenen
gerekleri yerine getirme derecesini,
b) Kalite yönetimi: Bir kuruluşun kalite bakımından idare ve kontrolü için eşgüdümü yapılan
faaliyetleri,
c) Kalite yönetim sistemi: Bir kuruluşu kalite bakımından idare ve kontrol etmek için gerekli
yönetim sistemini,
ç) Kuruluş: Düzenlenmiş sorumlulukları, yetkileri ve ilişkileri olan tüzel kişileri,
d) Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nu,
e) Muayene: Belirlenen gereklere uygunluğun saptanması için bir ürün, hizmet veya sürecin
bir veya birden fazla özelliğinin gözlem, inceleme, ölçme, test etme veya mastarlama ile
belirlenmesini,
FORM NO: GK-R1-F03

f) Nükleer tesis: Nükleer güvenlik ve emniyetin göz önüne alınması gerektiği Kurum
tarafından belirlenen miktarın üzerinde nükleer maddenin üretildiği, işlendiği, kullanıldığı,
bulundurulduğu, yeniden işlendiği veya depolandığı her türlü tesisi,
g) Tedarikçi: Bir ürün veya hizmeti sağlayan gerçek veya tüzel kişiyi,
ğ) Yetkilendirilen kişi: Yetki gerektiren bir faaliyeti yerine getirmek üzere Kurum tarafından
yetkilendirilmiş tüzel kişiyi,
h) Yüklenici: Yetkilendirilen tüzel kişinin, yetki alınan faaliyetin tamamını veya bir kısmını
kendi adına yapmakla sözleşmeyle görevlendirdiği tüzel kişiyi,
tanımlar.
6. GENEL HUSUSLAR
6.1. YÖNETİMİN SORUMLULUĞU

6.1.1. Yetkilendirilen kişi veya kuruluşun yönetimi, yetkilendirildikleri her bir faaliyet için
muayene ve test prosedürlerini ve talimatları hazırlarken kabul kriterlerine, kullanılacak
yöntemlere, ekipman gereklerine, kayıt gereklerine ve bağımsız doğrulama gereklerine özel
önem vermelidir. Prosedürler ve talimatlar hakkında daha fazla bilgi için “GK-KYS-01 Nükleer
Tesislerin Güvenliği İçin Kalite Yönetim Sistemi Kurulması ve Uygulanması Kılavuzu”na bakınız.
6.2. DERECELENDİRME
6.2.1. Muayene ve test faaliyetleri derecelendirmesi aşağıdaki konularda yapılır:
a) Muayene ve test faaliyetlerinin doğrulanması ihtiyacı,
b) Muayene ve testleri yapan personelin eğitim ve vasıflandırılması,
c) Muayene ve test planlarına olan ihtiyaç,
ç) Muayene ve test prosedürlerindeki bilgilerin ayrıntı ve seviyeleri,
d) Muayene ve test dokümanlarının gözden geçirme ve onaylama sorumlulukları,
e) Uygunsuzlukların gözden geçirilmesi,
f) Kayıtların tutulması ve saklanması gerekleri.
Derecelendirme konusu hakkında daha fazla bilgi için “GK-KYS-01 Nükleer Tesislerin Güvenliği
İçin Kalite Yönetim Sistemi Kurulması ve Uygulanması Kılavuzu”na bakınız.
7. EĞİTİM VE VASIFLANDIRMA
7.1. Çalışanlar kendilerine verilen görevleri yapabilecek yeterlilikte olacak ve faaliyetlerinin
güvenlik sonuçlarını anlayacak şekilde eğitilmeli ve vasıflandırılmalıdır.
7.2. Teknik personelin eğitimi ve geliştirilmesi, bireylerin işlerini yerine getirmeleri için önceki
deneyimlerini, eğitimlerini ve mesleki eğitimlerini desteklemelidir.
FORM NO: GK-R1-F03

7.3. Muayene ve test personeli için eğitimler iş başında katılımı içermeli ve bu eğitimlerde
muayene ve test deneyimine ağırlık verilmelidir.
7.4. Vasıflandırma ve yeniden vasıflandırma sonuçlarının tasdik edilmesi gerekli olduğunda;
bunlar yazılı ve uygun biçimde yapılmalıdır. Eğitim hakkında daha fazla bilgi için “GK-KYS-01
Nükleer Tesislerin Güvenliği İçin Kalite Yönetim Sistemi Kurulması ve Uygulanması Kılavuzu”na
bakınız.
8. UYGUNSUZLUKLARIN KONTROLÜ VE DÜZELTİCİ FAALİYETLER

8.1. Bir muayene veya test gerektiği gibi yapılmadığında, bir özellik veya karakteristik
belirlenen gereklere uymadığında bu durumlar uygunsuzluk olarak kabul edilmelidir.
Uygunsuzluklar ve düzeltici faaliyetler hakkında daha fazla bilgi için “GK-KYS-02 Nükleer
Tesislerin Güvenliği İçin Uygunsuzluklar, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Yönetimi Kılavuzu”na
bakınız
9. MUAYENE VE TESTLER
9.1. MUAYENE VE TEST AŞAMALARI
9.1.1. Muayene ve testler aşağıda tanımlanan üç aşamada gerçekleşir.
Bunlar:
i) İşin başlamasından önceki girdi muayene ve testleri,
ii) İşin yapılması esnasında süreç muayene/izleme,
iii) İşin bitirilmesinden sonraki son muayene ve kabul testleridir.
9.2 GİRDİ MUAYENE VE TESTLERİ:

9.2.1. Süreçten geçirilecek girdi malzemesi de dahil, ürün ve hizmetler belirlenen gereklere
uygun olduğu kontrol edilene kadar kullanılmamalı ve ilgili süreçler ilerletilmemelidir. Bu tür
kontroller muayene ve test planlarına veya prosedürlerine uygun olarak yapılmalıdır. Girdi
muayene ve test faaliyetleri ilgili dokümanlar gözden geçirilerek yapılmalıdır.
9.3 SÜREÇ MUAYENE VE TESTLERİ

9.3.1. İşler yapılırken, muayene ve test planları veya prosedürler gereğince ürün ve hizmetler
tanımlanmalı, muayene ve test edilmelidir.
9.3.2. Uygun süreç kontrolü ve izlemelerle ürün ve hizmetlerin uygunlukları kontrol edilmelidir.
9.3.3. Gereken muayene ve testler tamamlanıncaya ve ilgili raporlar ilgili personel tarafından
alınıp doğrulanıncaya kadar ürünlerin/süreçlerin tutulması ve işin daha fazla ilerlememesi için
durdurulması konusunda düzenlemeler yapılmalıdır.
9.3.4. Süreç yeteneğinin teyidi için süreçlerin her bir aşamasının geçerliliğinin doğrulanması
gereklidir.
FORM NO: GK-R1-F03

9.3.5. Süreç yeteneğinin saptanması veya örnekleme yapılabilmesi için uygun istatistiki
teknikler kullanılmalıdır. Bu teknikler iyi oluşturulmuş prensiplere dayandırılmalıdır.
9.4 SON MUAYENE VE KABUL TESTLERİ:

9.4.1. Kabul için son muayene ve kontroller, daha önce yapılmış tüm muayene ve testlerin
belirlenmiş gerekleri karşılamış olduğunu doğrulamak amacıyla yapılır.
9.4.2. Muayene ve test planlarına göre son muayene ve testler bitmiş durumdaki ürünlerin
belirlenmiş gereklere uygunluğunu kanıtlamalıdır.
9.4.3. Ürün ve hizmetler tüm muayene test planlarındaki belirlenmiş faaliyetlerin tatmin edici
bir şekilde sonuçlanmasına kadar sevk edilmemeli veya hizmete alınmamalıdır. Tüm ilgili
dokümanlar ve kayıtlar emre amade olmalı ve belirlendiği gibi onaylanmalıdır.
9.5. MUAYENE VE TEST PLANLARI

9.5.1. Doğrulama faaliyetlerini kontrol etmek ve bu faaliyetlerin düzgün yürütüldüğünün
kaydının tutulmasını sağlamak için muayene ve test planları hazırlanmalıdır.
9.5.2. Muayene ve test planlarında, doğrulanma yöntemlerine, ilgili kabul kriterlerine ve
gereklere uygunluğun gösterilmesi için lazım olan ardışık muayene ve test unsurları
tanımlanmalıdır.
9.5.3. Muayene ve test planlarında:
a) Tesis genel bilgisi: Tesisin adı, ürün ve sistem referansı, tedarik doküman referansı,
doküman referans numarası ve durumu, ilgili prosedürler ve çizimler,
b) Muayene ve test edilecek tüm ürün ve hizmetler, tüm muayene ve test faaliyetlerinin sıralı
listesi ve plan içindeki referansı,
c) Her işletme, muayene veya test ile ilgili olarak, takip edilecek prosedür, iş talimatı, şartname
veya standart (veya uygunsa özel bölüm),
ç) İlgili kabul kriterine referans,
d) Muayene ve testleri kimin yapacağı ve her bir muayene ve testin yerine getirildiğini kimin
kayıt altına alacağı,
e) Belirli kişilerin veya kuruluşların kayıtlı onayı olmadan işin daha fazla ilerlememesi için
durma noktaları,
f) Bağımsız muayene ve testler veya tutma noktalarında bağımsız şahitlik için gerekler,
g) Her bir muayene ve test için hazırlanması gereken kayıt türleri,
ğ) İşlemlerin tekrarı gerektiğinde veya çoklu ürünler söz konusu olduğunda muayene ve test
edilecek ürün ve hizmet sayısı,
ı) Son kabul için yetkili kişi ve kuruluşlar
belirtilmelidir.
FORM NO: GK-R1-F03

9.6. ÖLÇME VE TEST CİHAZLARI

9.6.1. Ürün ve hizmetlerin kabul edilebilirliğini doğrulamada ve ürün durumunu saptamada
kullanılan araçlar, ölçme aletleri, enstrümanlar ve diğer ölçme ve test cihazları (yazılım, test
yazılım ve düzenekleri dahil) uygun aralıkta, türde, doğrulukta ve hassasiyette olmalıdır.
9.6.2. Malzeme kalitesinin veya işletme durumunun saptanmasında kullanılan tüm ölçme ve
test cihazlarının seçilmesi, tanımlanması, kullanımı, kalibrasyon gerekleri, kalibrasyon sıklığı
belirlenmelidir. Ölçme ve test cihazlarının kontrolünün sorumluluğu tanımlanmalıdır. Bu
konulardaki düzenlemeler aşağıdaki hususları kapsamalıdır:
a) Yapılacak ölçümler, gereken doğruluk ve hassaslık, uygun test ve ölçme cihazlarının seçimi
tanımlanmalıdır.
b) Ürün kalitesini etkileyebilen tüm ölçme ve test cihazları ve düzeneklerinin tanımlanması,
kalibrasyonu ve ayarı belirlenen aralıklarda veya kullanım öncesinde, bilinen ve geçerli bir ilgisi
olan sertifikalı bir cihaz ile ulusal veya uluslararası tanınmış bir standarda göre yapılmış
olmalıdır. Bu tür standartlar olmadığında kalibrasyon için alınan esas dokümante edilmelidir.
c) Cihaz türünü, kendine has tanımlama numarasını, yerini, kontrollerin frekansını, kontrol
yöntemini, kabul kriterini ve sonuçlar yetersiz olduğunda yapılacak faaliyetin ayrıntılarını içeren
kalibrasyon prosedürlerinin oluşturulması, dokümantasyonu ve muhafazası yapılmalıdır.
ç) Ölçme ve test ekipmanının gerekli hassasiyet ve doğrulukta çalışma yeteneğinin olması
sağlanmalıdır.
d) Kalibrasyon durumunu göstermek üzere ölçme ve test cihazlarının uygun göstergeli veya
onaylı kimlik kaydıyla tanımlanması yapılmalıdır.
e) Ölçme ve test cihazlarının bakım ve kalibrasyon kayıtları tutulmalıdır.
f) Ölçme ve test cihazları kalibrasyon dışı bulunduğunda önceki ölçümlerin geçerliliğinin
gözden geçirilmesi ve dokümante edilmesi sağlanmalıdır.
g) Kalibrasyonlar, ölçümler ve testler için çevre koşullarının uygun olduğunun kontrolü
sağlanmalıdır.
ğ) Kalibre edilmiş cihazların taşınması, saklanması, depolanması ve kullanımı sırasında,
teçhizatın doğruluğu ve kullanıma uygunluğu korunacak şekilde kontrolleri yapılmalıdır.
h) Ölçme ve test cihazlarının doğruluklarını geçersiz kılacak ayarlardan kaçınılmalıdır.
ı) Yeni veya onarılmış cihazların kullanımından önce kalibrasyonlarının yapıldığını garanti
altına alacak yöntemleri içeren, kalibrasyon takvimine ölçme ve test cihazı ekleme ve çıkarma
yöntemleri oluşturulmalıdır.
i) Vasıflı ve yetkili personele ölçme ve test cihazı dağıtımının kontrol sistemi oluşturulmalıdır.
9.6.3. Üretim ve montaj öncesinde ve saptanan aralıklarda test aletleri, bağlama düzenleri,
kalıp veya modeller ve/veya test yazılımları kontrol edilmelidir. Bu tür kontrollerin kapsamı ve
aralıkları önceden saptanmalı ve kontrol kayıtları kontrolün bir kanıtı olarak saklanmalıdır. Bu tür
onaylı test aletleri uygun olarak tanımlanmalıdır.
FORM NO: GK-R1-F03

9.7. MUAYENE VE TEST DURUMU

9.7.1. Sadece kabul edilebilir ürünlerin kullanılması, montajının yapılması veya işletilmesi için,
ürünlerin muayene ve test durumu saptanmalıdır. Buna ulaşma yöntemi ürünün şekline göre
değişiklik gösterebilir ve derecelendirmesi şunları içerebilir: Markalama, damgalama, etiketleme,
bandrol kullanımı, yönlendirme kartları, işaretlenmiş muayene ve test planları, muayene
kayıtları, deney yazılımı, fiziksel yerleştirme ve renk kodlaması. Hangi yöntem seçilirse seçilsin,
ürünlerin durumu, belirlenen gereklere uymayan ürünlerden çabuk ve açıkça ayrılabilecek
şekilde tanımlanmalıdır.
9.7.2. Muayene ve test kayıtları, şartnameye uygunluğunun doğrulanmasından sorumlu
muayene kuruluşunun veya personelinin, sürecin hangi noktasında muayene ve testi yaptığını
tanımlamalıdır.
9.8. TESTLER
9.8.1. Test gerekleri, sıklık ve kabul kriterleri dahil olmak üzere, sağlanmalıdır. Aksi
belirtilmedikçe bu gerekler test edilecek ürünün veya sistemin şartnamesinden sorumlu kuruluş
tarafından onaylanmalıdır. Gerekli testler/deneyler kontrol edilmelidir. Testler aşağıdakileri
içerebilir:
a) Prototip vasıflandırma testleri,
b) Üretim testleri,
c) Montaj öncesi deneme testleri,
ç) İnşaat testleri,
d) Ön-işletme testleri,
e) İşletme testleri.
9.8.2. Test gerekleri ve kabul kriterleri, uygulanabilir tasarımı veya diğer ilgili dokümanları
temel almalıdır. Testler bir ürün veya hizmetin güvenlik işlevinin sürdürüldüğünü göstermelidir.
9.8.3. Bilgisayar yazılımının emniyetle işletmeye alınmadan önce uygun testi gereklidir.
9.8.4. Test prosedürlerinde test hedefleri tanımlanmalıdır ve test önceliklerinin karşılandığı,
yeterli teçhizatın bulunduğu ve kullanıldığı, gerekli izlemenin yapıldığı ve uygun çevresel
koşulların sağlandığını garanti altına almak için gerekli önlemler alınmalıdır. Test
prosedürlerinde ayrıca (uygulanabilir olduğunda);
a) Uygun kalibrasyonu yapılmış ölçme ve test cihazları,
b) Eğitilmiş personelin bulunabilirliği,
c) Test cihazlarının ve test edilecek ürünlerin durumu,
ç) Uygun çevre koşulları,
d) Veri toplama sistemi,
e) Gerekli testler ve test sırası,
f) Girdi parametreleri için gerekli aralık,
FORM NO: GK-R1-F03

g) Testlerin gerektiği aşamaların tanımlanması,

ğ) Test durumlarının oluşturulması için kriterler,
h) Test yazılım mantığı için gerekler,
ı) Yazılım ve donanım bütünleştirme testleri için gerekler,
i) Yazılım ve yazılımın performans kriterinin geçerliliği,
j) Beklenen çıktı değerleri,
k) Kabul kriterleri,
l) Raporlar, kayıtlar, ve bunların belirlenmiş biçimleri,
m) Sonuçların kabul edilemez olduğunda yapılacak faaliyetler,
n) Gerektiğinde proses koşulları (ilk durum da dahil),
o) Her deney sırasında uygulanan sınırlamalar ve önlemler,
p) Kullanılan dokümanlara referans verilmesi
dikkate alınmalıdır.
9.8.5. Test sonuçları dokümante edilmeli ve test gereklerinin karşılandığını garanti altına
almak için değerlendirilmelidir. Test kayıtlarında;
a) Test prosedürü veya test planına referans,
b) Test edilen ürün ve test aşaması,
c) Testin tarih ve saati,
ç) Test ekipmanı ve kalibrasyon durumu,
d) Testi gerçekleştiren ve verileri kaydeden kişi(ler),
e) Gözlem türü,
f) Sonuçlar ve kabul edilebilirliği,
g) Saptanan uygunsuzluklara karşı alınan önlemler,
ğ) Test sonuçlarını değerlendiren kişi(ler)
belirtilmelidir.
10. ALINAN ÜRÜN VE HİZMETLERİN KABULÜ
10.1. ÖNCELİKLER
10.1.1. Bir ürün veya hizmetin satın alıcısı, kabul yöntemini ve kabul edilebilirlik için ölçütleri,
satın alma dokümanlarında oluşturmalıdır. Satın alıcı kabul kriterinin karşılandığına dair evrak
kanıtı istemeli, açıkça sorumlulukları belirlemelidir.
10.1.2. Bir ürün veya hizmeti kabule sunmadan önce, tedarikçi tüm tanımlanmış satın alma
gereklerini karşıladığını doğrulamalıdır. Satın alıcının kabulü tedarikçiyi amaca uygun hizmet ve
ürünleri temin etme sorumluluğundan kurtarmaz ve sonradan ret edilmesini engellemez.
FORM NO: GK-R1-F03

10.2. KABUL YÖNTEMLERİ

10.2.1. Bir ürün veya hizmetin satın alıcı tarafından, gelişte muayene ve testler veya
gönderilmeden önce kaynakta muayene yapılarak serbest bırakılması yöntemi uygulanabilir.
Satın alma kaynağında muayeneler; gözetim, süreç izleme ve süreçte muayene ve/veya son
muayene ve testleri de kapsayabilir. Tamamen kabul edilebilirliğin gösterilmesi montaj ve
hizmete alma işlemleri bitene kadar mümkün olmayabilir.
10.2.2. Satın alınan ürün veya hizmetlerin satın alma gereklerine uygunluğunu gösteren
kayıtlar montaj veya kullanım öncesinde hazır bulundurulmalıdır. Kayıtlar şunları içermelidir:
Yapılan doğrulamaların detayları, nasıl, ne zaman ve kimin tarafından yapıldığı, alınan sonuçlar,
ilgili sertifikalar ve tüm gereklerin tatmin edici olarak karşılandığını gösteren son muayene
kayıtları. Doküman şeklindeki kanıtlar hangi biçimde olursa olsun, geçerliliğini doğrulayacak
yollar temin edilmelidir.
10.3. KAYNAKTA DOĞRULAMA

10.3.1. Kaynakta doğrulama en azından aşağıdaki durumlarda yapılmalıdır:
a) Ürün veya hizmetin nükleer güvenlik açısından önemli olması,
b) Ürün veya hizmetin bazı tasarım özelliklerinin teslimat, montaj veya inşadan sonra
doğrulanmasında zorluk olması,
c) Ürün veya hizmetin tasarım imalat veya testler açısından karmaşık olması.
10.3.2. Kaynakta doğrulama faaliyetleri (ilgili ise);
a) Onayların, kullanılan malzemelerin ve uygulanabilir muayene ve deneylerin kanıtlarını
sağlayan dokümanları,
b) Süreçlerin ve prosedürlerin onaylandığını ve bunlara uyulduğunu,
c) Ürünlerin, prosedürlerin, personel vasıflandırma, süreç kayıtları ve sertifikasyonların hazır
olduğunu,
ç) Ürün ve hizmetlerin gerektiği gibi muayene edildiği, incelendiği ve test edildiğini ve ilgili
muayene, test kayıtlarının hazır olduğunu,
d) Uygunsuzlukların çözümlendiğini,
e) Belirlenen gereklere göre ürünlerin temizlendiğini, korunduğunu, paketlendiğini ve
tanımlandığını
teyit etmelidir.
10.4. GİRDİ MUAYENESİYLE KABUL

10.4.1. Girdi muayenesiyle kabul sadece aşağıda belirtilen durumlarda yapılmalıdır:
a) Ürünlerin tasarım, imalat ve testler açısından basit ve standart olması,
FORM NO: GK-R1-F03

b) Ürünlerin teslimat sonrası standart veya otomatik muayene ve/veya testlere

uyarlanabilmesi,
c) Giriş muayenelerinin ürünün bütünlüğünü, işlevini veya temizliğini ters yönde
etkileyebilecek işlemleri gerektirmemesi,
ç) Ürünlerin taşıma esnasında hasar görmeye duyarlı olması.
10.4.2. Gelen ürünler belirlenen gereklerin sağlandığı doğrulanana kadar kullanılmaz veya
işlenmez. Doğrulama, kalite planı veya prosedürlere uygun olmalıdır.
10.4.3. Tedarik dokümanlarında, ürüne ait dokümanların ürünle birlikte sunulması veya ürünün
kabul muayenesi başlamadan önce sağlanması istendiğinde; kabul muayenesi sunulan
dokümanların gözden geçirilmesiyle eşgüdüm halinde yapılır. Bu tür dokümanlar şunları
içerebilir:
a) Malzeme analiz sertifikası,
b) Tür test sertifikası,
c) Özel test sonuçları,
ç) Belirlenen muayene verisi,
d) Kalibrasyon sertifikası,
e) Tedarikçinin belirlenen gereklere uyma beyanı,
f) Serbest bırakma sertifikasyonu,
g) Uygunsuzluk raporları.
11. TESİS MUAYENELERİ VE TESTLERİ
11.1. İŞLETME ÖNCESİ MUAYENE VE TESLERİ

11.1.1. Büyük bir nükleer tesis sisteminin inşasından sonra, işletmeye alma sırasında
sistematik muayene ve test zaruri bir unsurdur.
11.1.2. Tedarik edilen ürünün nihai kabulünün, sadece inşa edildikten sonra mümkün olabildiği
durumlar olabilir. Bunlara örnek:
a) Ürün inşa edilmeden ve işletilmeden veya kullanılmadan önce o ürünün bütün kalite
karakterlerini doğrulamanın zor olduğu durumlar;
b) Ürünün tasarım karakteristiklerini ve işlevselliğini doğrulamada, ürünün diğer ürün veya
hizmetlerle toplu sistem kontrolünün veya testinin gerektiği durumlar;
c) Ürünün kullanılması durumu hariç, istenen fonksiyonunu yerine getirme yeteneğini
tamamen gösteremediği durumlar. (örneğin radyoaktif malzeme tesisinde bir ürünün proses
edildiği durum)
11.1.3. İşletme öncesi muayene ve test gerekleri ve ilgili kabul dokümanları, tedarik ve
işletmeye alma dokümanlarında belirlenir ve özel sorumluluklar açıkça tanımlanır.
FORM NO: GK-R1-F03

11.1.4. Performans testi ürünün tanımlandığı şekilde işlevini yerine getireceğini göstermek için
yapılır. Bir performans test programı kurulur, onaylanır ve dokümante edilir. Program tesisin
işletilmesi için onaylanan talimatların kullanımını mümkün kılan düzenlemeleri tanımlar.
11.1.5. Test programı bütün gereken testleri kapsar ve uygun olduğu yerde aşağıdakileri içerir:
a) Personel vasıflandırma gerekleri,
b) Prosedür ve ekipman kalifikasyon testleri,
c) Prototip kalifikasyon testleri,
ç) Kurulum/montaj öncesi deneme testleri,
d) İşletme öncesi testler ve çalıştırma testleri,
e) İşletme testleri,
f) Tesis bakımını takiben yeterli performansı gösterme testleri.
11.1.6. Test programında yer alan testler belirlenen prosedürlere uygun yapılır. Bu prosedürler
tasarım dokümanlarında yer alan gerekleri ve belirlenen kabul limitlerini dahil eder. Belirli bir test
için ön koşulun karşılandığını ve testin kalibre edilmiş enstrüman kullanarak eğitimli bir personel
tarafından yapıldığını temin için hükümler ortaya konulur.
11.1.7. Muayene ve test sonuçları, işletim için bir ürün veya sistemin serbest bırakılmasından
önce, belirlenen gereklerin karşılandığını kesinleştirmek için kayıt edilir ve değerlendirilir.
İşletmeye alma aşamasında KYS hakkında daha fazla bilgi için “GK-KYS-12 Nükleer Tesisler
İçin İşletmeye Alma Aşamasında Kalite Yönetim Sistemi Kurulması ve Uygulanması
Kılavuzu”na bakınız.
11.2. HİZMET İÇİ MUAYENE VE TESTLER

11.2.1. Hizmet içi muayene ve testler, ürünlerdeki olası hataların erken ortaya çıkarılmasını
amaçlayan koruyucu bakımın bir parçası olmalıdır. Bu aynı zamanda tesisin süregelen
işletiminin ve ömrünün uzatılması ile ilişkili temel kararlara veri sağlar.
11.2.2. Hizmet içi muayene ve testler, işletmenin tasarım amacından kabul edilemez şekilde
bozulma veya sapma ile sonuçlanmamasını garanti altına almak için, güvenliğe etki edebilecek
ürünler üzerinde yoğunlaşmalıdır.
11.2.3. İşletme sırasındaki hizmet içi muayene ve testler, rutin kontrollerden ve tesisin kapalı
olmasını gerektiren periyodik incelemelerden oluşur. Her iki faaliyet de tanımlanmalıdır.
11.2.4. Rutin hizmet içi muayene ve test faaliyetleri sistemin kullanılırlığını ve güvenirliğini
doğrular ve güncel tesis durumunu gösterir.
11.2.5. Değerlendirme amaçları için, tesis kapalı olduğu esnadaki hizmet içi muayene ve test
sonuçları fotoğraf, video, cihaz yazıcı çıktısı ve bilgisayar kayıtları gibi uygun ortamlar
kullanılarak kayıt edilir.
11.2.6. Hizmet içi muayene ve testlerin sonuçları derhal gözden geçirilir ve değerlendirilir.
Uygunsuzluklar, ana sebeplerini belirlemek için araştırılır. Sonuç verisi, istatistiki metotlar
kullanılarak, eğilimlerin belirlenmesi için analiz edilir.
FORM NO: GK-R1-F03

11.2.7. Tesis yönetimi işletilmekte olan bir tesiste yapılan bütün hizmet içi muayene ve testleri
periyodik olarak değerlendirmelidir. Tesis yönetiminin sonuçların özet olarak gözden geçirmeleri
de sağlanmalıdır. Tesisin güvenli işletimini tehlikeye düşürecek problemler gibi, dikkat
gerektiren konular vurgulanmalıdır.
12. YÜRÜRLÜK
12.1. Bu kılavuz AEK’da kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.
13. YÜRÜTME
13.1. Bu kılavuz hükümlerini TAEK Başkanı yürütür.
FORM NO: GK-R1-F03

Gk-Kys-04 Nükleer Tesi̇sleri̇n Güvenli̇ği̇ İçi̇n Kabul Muayene Ve Testleri̇ Kilavuzu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gk-Kys-04 Nükleer Tesi̇sleri̇n Güvenli̇ği̇ İçi̇n Kabul Muayene Ve Testleri̇ Kilavuzu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU NÜKLEER GÜVENLİK DAİRESİ

Doküman Türü: Güvenlik Kılavuzu Konu: Kalite Yönetim Sistemi

NÜKLEER TESİSLERİN GÜVENLİĞİ İÇİN

KABUL MUAYENE VE TESTLERİ

EVRAK KONTROL TABLOSU

ATOM ENERJİSİ KOMİSYONU ONAYI

FORM NO: GK-R1-F01

0.1 KILAVUZ REVİZYON DURUMU

Revizyon Revizyon Tarihi Açıklama

0.2 SAYFA DEĞİŞİKLİK TABLOSU

FORM NO: GK-R1-F02

FORM NO: GK-R1-F03

FORM NO: GK-R1-F03

6.1. YÖNETİMİN SORUMLULUĞU

FORM NO: GK-R1-F03

8. UYGUNSUZLUKLARIN KONTROLÜ VE DÜZELTİCİ FAALİYETLER

9.2 GİRDİ MUAYENE VE TESTLERİ:

9.3 SÜREÇ MUAYENE VE TESTLERİ

FORM NO: GK-R1-F03

9.4 SON MUAYENE VE KABUL TESTLERİ:

9.5. MUAYENE VE TEST PLANLARI

FORM NO: GK-R1-F03

9.6. ÖLÇME VE TEST CİHAZLARI

FORM NO: GK-R1-F03

9.7. MUAYENE VE TEST DURUMU

FORM NO: GK-R1-F03

g) Testlerin gerektiği aşamaların tanımlanması,

10. ALINAN ÜRÜN VE HİZMETLERİN KABULÜ

FORM NO: GK-R1-F03

10.2. KABUL YÖNTEMLERİ

10.3. KAYNAKTA DOĞRULAMA

10.4. GİRDİ MUAYENESİYLE KABUL

FORM NO: GK-R1-F03

b) Ürünlerin teslimat sonrası standart veya otomatik muayene ve/veya testlere

11. TESİS MUAYENELERİ VE TESTLERİ

11.1. İŞLETME ÖNCESİ MUAYENE VE TESLERİ

FORM NO: GK-R1-F03

11.2. HİZMET İÇİ MUAYENE VE TESTLER

FORM NO: GK-R1-F03

FORM NO: GK-R1-F03

You might also like