2023 NammaKPSC Academy

ಮಾಹಿತಿ monthly
NammaKPSC
ಪ್ರ ಚಲಿತ ವಿದ್ಯ ಮಾನಗಳ ಮಾಸ ಪ್ತಿರ ಕೆ
ಪ್$s9
ಉಚಿತ ಪ್ರತಿ
(e-copy)
ಸಂಪ್ರ್ಕಿಸಿ
# 18, 2ND FLOOR, NEAR BELLARY

MAIN ROAD, HEBBAL,
BANGALORE- 24.
211, 5th Main Rd, Hampi Nagar,

Vijaya Nagar, Bengaluru-104,
Karnataka 560104
PH- 9886151564/ 9886777417/

08042103963
nammakpsc@gmail.com
AVAILABLE ONLY ON
www.nammaKPSC.com
Bangalore school of civil services Namma KPSC product

ಪ್ರಿಯ ನಾಗರೀಕ ಸೀವಾ ಆಕಾಾಂಕ್ಷಿಗಳೀ,
NammaKPSCಯು ಸಕಾಾರೀ ನೌಕರಗಾಗಿ

ತಯಾರನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಾಾ ಅಭ್ಯರ್ಥಾಗಳಿಗೆ ಏಕೀಕೃತ
ಜಾಲತಾಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಾ ವಿಶೀಷವಾಗಿ ಯು.ಪ್ರ.ಎಸ್.ಸಿ
ಮತುಿ ಕೆ.ಪ್ರ.ಎಸ್.ಸಿ. ಪರೀಕ್ಷೆ ತಯಾರಗಾಗಿಯೀ ಪುಸಿಕ ಸಾಮಗಿಿಗಳನುು
ಸಿದದಪಡಿಸಲ್ಾಗಿದೆ. ಈ ಪತ್ತಿಕೆಯು ರಾಜಾಯದಯಾಂತ ಸಕಾಾರೀ ಕೆಲಸಕೆೆ ಸೀರುವ
ಹಾಗೂ ಅದಕಾೆಗಿ ತಯಾರ ನಡೆಸುತ್ತರುವ ಸಾವಿರಾರು ಅಭ್ಯರ್ಥಾಗಳಿಗೆ
ಉಪಯುಕಿವಾಗಿದೆ. ಪಿಸುಿತ ವಿದಯಮಾನಗಳಲ್ಲಾ ಸಕಾಾರೀ ನೌಕರಯ
ಅಧಿಕಾರ ಮತುಿ ಸೀವೆಯು ಯುವ ಜನಾಾಂಗದಲ್ಲಾ
ಮಾಹಿತ್ತ monthly
ಅಪೀಕ್ಷಣೀಯವಾಗುತ್ತಿದುದ ಇದರಾಂದ ಸಪರ್ಾಾತಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು
ನಮಮ ತಾಂಡ ಹೆಚ್ುುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಾ ತಯಾರ ನಡೆಸಲು ಈ ಮಾಸ

ಪತ್ತಿಕೆಯು ಅತಯಾಂತ ಉಪಯುಕಿವಾಗಿದೆ.
ಪಿರ್ಾನ ಸಾಂಪಾದಕರು
ಯಾವ ಅಭ್ಯರ್ಥಾಗಳು ದುಬಾರ ವೆಚ್ುಮಾಡಿ ಸಪರ್ಾಾತಮಕ
ಡಾ .ಅಜುಾನ್ ಬೂೀಪಣಣ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯಲು ಅಶಕಿರೂೀ ಅಾಂತಹ ಸಪರ್ದಾಗಳನುು

ತಲುಪುವುದು ಮತುಿ ಅಾಂಥವರಗೆ ಮಾಗಾದಶಾನ ನಿೀಡುವುದು ನಮಮ
ಸಾಂಪಾದಕರು ಜಾಲತಾಣದ ಉದೆದೀಶವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಾಸಿಕವು ಇಾಂಗಿಾಷ್ ಮಾಸಿಕರ್ದಾಂದ
ಭಾಷಾಾಂತರ ಮಾಡಲ್ಾಗಿಲಾ ಹಾಗೂ ಇದರಲ್ಲಾನು ಮಾಹಿತ್ತಗಳನುು ವಿವಿಧ
ರಶಿಮ.ಎನ್.ರಾವ್
ಮೂಲಗಳಿಾಂದ ಸಾಂಗಿಹಿಸಲ್ಾಗಿದೆ
ಅಾಂಬಿಕಾ ಪಾಟ್ಟೀಲ್ ನಮಮ ಜಾಲತಾಣವು ಒದಗಿಸುವ ಇತರ ಸೀವೆಗಳು:
ಸಾವಾಜನಿಕ ಸಾಂಬಾಂಧ ಅಧಿಕಾರ  ಮಾಹಿತ್ತ monthly: ಪಿಚ್ಲ್ಲತ ವಿದಯಮಾನಗಳ ಮಾಸ ಪತ್ತಿಕೆ

 ಪಿಚ್ಲ್ಲತ ವಿದಯಮಾನಗಳು ಕನುಡ ಮತುಿ ಆಾಂಗಾ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಾ
ಆದಶಾ .ಎನ್
 ಇತ್ತಹಾಸ, ಭ್ೂಗೊೀಳ, ರಾಜಯಶಾಸರ ,ಅಥಾ ಶಾಸರಕೆೆ ಸಾಂಬಾಂರ್ದಸಿದ
ಸುದಶಾನ್ ದಯಾಳ್ ಪುಸಿಕಗಳು
 ಸವಯಾಂ ಮೌಲಯಮಾಪನಕಾೆಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು…. ಇತಾಯರ್ದ
ಸಾಂಪಕಾಸಿ
ನಮಮKPSC ತಾಂಡದ ವತ್ತಯಾಂದ ನಿಮಗೆಲಾರಗೂ ಶುಭ್ವಾಗಲಾಂದು
nammakpsc@gmail.com ಹಾರೈಸುತ್ಿೀವೆ
Ph: 080-42103963
Arjun Bopanna
(ಪಿರ್ಾನ ಸಾಂಪಾದಕರು)
Copyright © by WWW.NAMMAKPSC.COM
All rights reserved.
No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, distributed,

or transmitted in any form or by any means, including photocopying, recording, or other
electronic or mechanical methods, without the prior written permission of
WWW.NAMMAKPSC .COM.
This document is for personal non-commercial use only
For permission requests, mail us at nammakpsc@gmail.com

ಮಾಹಿತಿ MONTHLY ಜನವರಿ - 2023
ಪರಿವಿಡಿ
ಸುದ್ಧಿ ಸಿಂಚನ .............................................. 3 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು

74ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ............................... 25 ಗಡ ರಸ್ತಿ ನರ್ಾಶಣ ಸಂಸ್ತೆ (ಬಆರ್ಒ) ದ ಸಾಧನ ..... 59
BANGALORE IAS ACADEMY & NAMMAKPSC ACADEMY |VIJAYANAGAR |HEBBAL |
ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನ ......... 27 ಭಾರತಿೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಿಂಗ್ರೆಸ್ ........................... 59

ರಾಜಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಇಸ್ತ್ರೇ-ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಒಪಪಂದ..................... 61
ಮಚ್ಚೆಯುಳಳ ಮರಗ್ಬೆ ............................... 31 ರಿಮೇಟ್ ಎಲೆಕಾರನಕ್ ಮತ್ಯಂತ್ರ ................... 63
'ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮ್................................ 32 ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಮಿಷನ್ ಸಾೆಪನ ..................... 63
ಇ–ವಿಧಾನಮಂಡಲ ಯೇಜನ ........................... 33 'ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್' .......................................... 66
ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಶ್ರೇಗಳು ...................................... 34 ಟೆಥಾನ್ ಕುಗಾರಮ........................................ 68
ಬಂಡೇಪುರ ಯುವ ಮಿತ್ರ ಯೇಜನ ..................... 35 ಸ್ತೇತ್ುಸಮುದರಂ ಹಡಗು ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನ ............. 69
ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ............. 35 'ಸ್ತೈಬರ್ ಅಂಬಾಸಿಡಸ್ಶ ಪ್ಾಿಟ್ಾೂಮ್ಶ' (ಸಿಎಪಿ)..... 71
ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನ: ಹಂಪಿ ಹಾಗ್ 'ಸಹರ್ಷಶ' ................................................. 71
ಮ್ೈಸ್ರು ................................................ 38 ಬುಡಕಟುಟ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಪೊರೇತಾಸಹಧನ ............ 72
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯ ಮ್ೇಳ ..................... 40 ‘ನ್ೇರೆ್’ ಸ್ತ್ೇಂಕು: ..................................... 73
ವಿಧಿ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿವಿ ......................................... 41 ಬಾಲಯ ವಿವಾಹದ ವಿರುದಿ ಅಸಾಸಂ ಉಪಕರಮ ........ 73
ನಾಯ. ಎ.ಜ. ಸದಾಶ್ವ ಆಯೇಗ ......................... 42 ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ತಿೇಪುಶಗಳು ........................... 74
ಸಾ್ಯಯ ಪ್ ನೇತಿ 2022 .................................. 44 ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದದ ತಿದುದಪಡ .................... 74
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವ ......................... 46 'ಭ್ಮಿ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಅಧಯಯನ' ......................... 76
ಸಾಹಿತಿ ಸಾರಾ ಅಬ್ಬಕ್ರ ............................. 47 ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನ ........................................ 77
ಅಮೃತ್ ಜ್ಯೇತಿ ಯೇಜನ .............................. 48 ಭೌಗೆ್ೇಳಿಕ ಮತ್ುಿ ಪರಿಸರ ಸಂಬಂದ್ಧತ್ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಸಿರೇ ಶ್ಕ್ತಿ ಯೇಜನ ....................................... 49 ಹಿಮಚಿರತೆ ................................................ 78
ಒಂದು ದ್ೇಶ್-ಒಂದು ಪೊಲೇಸ್ ಸಮವಸರ .............. 50 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನ ಕಡ್ಾಡಯ ........................ 79
ಪೊಲೇಸ್ ಇ-ಬೇಟ್ ಸಾಮಟ್ಶ ........................... 50 ಜ್ೇಶ್ಮಠ ............................................... 81
ಉತ್ಿರೆ ಗುಡಡ ಪರದ್ೇಶ್ ವನಯಜೇವಿ ಧಾಮ .............. 52 ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರ .................................. 82
'ಸ್ೂತಿಶ ಯೇಜನ' ...................................... 53 ನೇಲಕುರಿಂಜ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಜಾತಿಯ ಪಟಿಟಗೆ ................ 83
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಗತಿಯಲಿಕನಾಶಟಕ......................... 53 ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದ ಬಾವಲ .................................. 85
‘ತಾಯಿ ಕಸ್ಿರ್ ಗಾಂಧಿ’ ................................ 55 ಹುಲ ಸಂತ್ತಿ ನಯಂತ್ರಣ ................................ 86
ಅಪರಕಟಿತ್ ವಿೇರಗಲುಿ ................................... 56 ಓಝ್ೇನ್ ರಂಧರ ....................................... 87
ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ-2023 ................................... 57 ಆರ್ಥಶಕ ಸುದ್ಧಿಗಳು
‘ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ’ .......................................... 57 ದ್ೇಶ್ದ ಮದಲ ಸಂಪೊಣಶ ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್
ಪಕ್ಷಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ............................................... 58 ರಾಜಯ ..................................................... 90
© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 1

ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ರಫ್ುು ಸಂಘ ....................... 91 ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸೌಕಯಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ..........113

ಶ್ೃಂಗ ಸಭೆ, ವರದ್ಧ, ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಮತ್ುಿ ಸ್ಚ್ಯಂಕಗಳು ದ್ಧನ ವಿಶೀಷತೆಗಳು
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ ......................................... 94 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ ದ್ಧನ ................................... 115
ಯುವ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ ಸಮ್ಮೇಳನ 2023. 95 75ನೇ ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನ ...................................... 116
‘ವಾಯ್ಸಸ ಆಫ್ಟ ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಸೌತ್’ ಶ್ೃಂಗಸಭೆ 2023 98 ಪರಾಕರಮ್ ದ್ಧವಸ್ ..................................... 118
ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಟೆೈಮ್ಸ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಪಟಿಟ ....... 99 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ ದ್ಧನ ...................... 120
ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸುದ್ಧಿಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನ .......................... 121
ಗಗನ್ ಯಾನ್ .......................................... 100 ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸಾ್ರಗಳು
‘ಅತ್ಶರೆೇಡಯೇಷನ್ ಬಜಟ್ ಸಾಯಟಿಲೆಟ್’ ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ................................... 123
(ಇಆಬಶಎಸ್) .......................................... 101 ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು 2022 ............. 124
ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಮತ್ುಿ ಇಸ್ತ್ರ ............................ 102 ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಬಾಲ ಪುರಸಾ್ರ 2023 125
ಚ್ಮಶಗಂಟು ರೆ್ೇಗ ಲಸಿಕ ............................. 103 ಭಾರತಿೇಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ (INSA)
ನಕ್ಷತ್ರ ಪುಂಜದ ರೆೇಡಯ ಸಂಕೇತ್ ಪತೆಿ ............... 104 ಪರಶ್ಸಿಿ .................................................. 126
ಸ್ಯಶನ ಅಧಯಯನ .................................. 105 ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ...................................... 127
ರಕ್ಷಣಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ............................ 107 ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಮ್ .................................... 130
ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ಫ್ೊಯರಿ ಕಾಪ್ಸಶ ........................ 108 ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2023 ..................... 131
‘ವರುಣಾ’ ಕವಾಯತ್ು .................................. 108 ಇತ್ರೆ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್ ................................... 109 ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ .................................... 133
ಆಮ್ ಫಕಸ (AMPHEX) - 2023 ................ 109 ಕ. ಎ.ಎಸ್ ಮುಖ್ಯ ಪರಿೇಕ್ಷೆ ರ್ಾದರಿ ಪರಶನ - ಉತ್ಿರ
ಅಂತ್ರಾಶಷ್ಟ್ರೇಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ನಾಯಯ ಸಮಮತ್ವಾಗಿದ್ ... 135
ಭಾರತ್- ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಪರಸಪರ ಪರರ್ಾಣು ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ......................................... 136
ಸಾೆವರಗಳು ............................................ 111 ಮಾದರಿ ಬಹು ಆಯ್ಕೆ ಪೆಶೆಗಳು- ಜನವರಿ 2023 140
ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್‘ .......................... 112

ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ಚಾಲತ್ ರೆೈಲು ........................ 113

ಸುದ್ಧಿ ಸಿಂಚನ
ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
 ಹಂಪಿ ದರೆ್ೇಜ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಪಟಿಟಗೆ ಈಗ ಮರದ ಹಕ್ತ್ ಎಂದ್ೇ ಪರಿಗಣಿತ್ವಾಗಿರುವ ಮಚ್ಚೆಯುಳಳ ಮರದ ಗ್ಬೆ
ಸ್ತೇಪಶಡೆಯಾಗಿದ್. ಈ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಇಬಬರು ಪಕ್ಷಿಪರೇಮಿಗಳು ಈ ಪಕ್ಷಿಯನುನ ಪತೆಿಹಚಿೆದಾದರೆ.
 18-21 ವಷಶ ವಯಸಿಸನ ಬಾಲಕ್ತಯರಿಗಾಗಿ ಆರು ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮಗಳ ಸಾೆಪನಗೆ ಕನಾಶಟಕ ಮಕ್ಳ ರಕ್ಷಣಾ
ನದ್ೇಶಶ್ನಾಲಯವು ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸಿದ್.ಸಕಾಶರಿ ಶ್ಶ್ುಪ್ಾಲನಾ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿಂದ ಹ್ರಬಂದ ನಂತ್ರ ಮನ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕ

ಸಹಾಯವಿಲಿದ್ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು ಸಂಕಷಟ ಪಡುತಿಿದಾದರೆ. ಇಂತ್ಹ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮ್ ಗಳ
ತೆರೆಯಲು ಮಕ್ಳ ರಕ್ಷಣಾ ನದ್ೇಶಶ್ನಾಲಯ ಮುಂದಾಗಿದ್.
 ಇ-ಆಡಳಿತ್ ಯೇಜನಯನುನ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಇ-ವಿಧಾನ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ (ನೇವಾ) ಮ್ಲಕ ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಲು ರಾಜಯ
ಸಕಾಶರಕ್ ನದ್ೇಶಶ್ನ ನೇಡುವಂತೆ ಕ್ೇರಿ ರ್ಾಜ ಎಂಎಲಸ ಮತ್ುಿ ವಕ್ತೇಲ ರಮ್ೇಶ್ ಬಾಬು ಅವರು ಸಲಿಸಿದ
ಸಾವಶಜನಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅಜಶಯ ಕುರಿತ್ು ಕನಾಶಟಕ ಹೈಕ್ೇಟ್ಶ ಮುಖ್ಯ ಕಾಯಶದಶ್ಶಗೆ ನ್ೇಟಿಸ್ ಜಾರಿ
ರ್ಾಡದ್.
 ವಿಜಯಪುರದ ಜ್ಞಾನಯೇಗಾಶ್ರಮದ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಶ್ರೇಗಳು ಜ.02 ರಂದು ಸಂಜ ಲಂಗೆೈಕಯರಾಗಿದುದ ಅವರ
ಅಂತ್ಯಕ್ತರಯ ಆಶ್ರಮದ ಆವರಣದಲಿ ಸಕಲ ಸಕಾಶರಿ ಗೌರವಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ನಡೆಯಿತ್ು. ವಿಜಯಪುರ ಜೇವಂತ್
ದ್ೇವರು ಎಂದು ಪರಸಿದಿರಾದ ಜ್ಞಾನ ಯೇಗಿ ಶ್ರೇ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸಾವಮಿಜ ಅವರು ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ವಿಜಯಪೊರ
ಜಲೆಿ ಬಜಜರಗಿ ಗಾರಮದ ಸಾರ್ಾನಯ ರೆೈತ್ ಕುಟುಂಬದಲಿ 1941 ಅಕ್ಟೇಬರ್ 24 ರಂದು ಜನಸಿದರು. ಇವರ
ಪೊವಾಶಶ್ರಮದ ಹಸರು ಸಿದದಗೆ್ಂಡಪಪ.
 ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಲೆಿ ಗುಂಡುಿಪೇಟೆ ತಾಲ್ಕ್ತನ ಬಂಡೇಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದಲಿಭ್ಪೇಂದರ
ಯಾದವ್ ಅವರು ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಲೆಿಯ ಸಕಾಶರಿ ಶಾಲೆಗಳ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ್ ವನಯಜೇವಿ ಸಫಾರಿ
ಕಾಯಶಕರಮ 'ಬಂಡಪುರ ಯುವ ಮಿತ್ರ'ಕ್ ಚಾಲನ ನೇಡದರು.
 ಏಲಕ್ತ್ ನಗರವೆಂದ್ ಪರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿರುವ ಹಾವೆೇರಿಯಲಿ 86ನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ಕನನಡ
ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ ವತಿಯಿಂದ 2023 ಜನೇವರಿ 6,7 ಮತ್ುಿ 8 ರಂದು ನಡೆಯಲದ್.
ಸಮ್ಮೇಳನಾಧಯಕ್ಷರು : ಡ್ಾ ದ್್ಡಡರಂಗೆೇಗೌಡ

 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಕೇಂದರ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯ ಸವದ್ೇಶ್

ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನ ಆರಂಭಿಸಿದುದ, ಈ ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ 2.0 ಯೇಜನಗೆ ಹಂಪಿ ಹಾಗ್ ಮ್ೈಸ್ರು
ಆಯ್ಯಾಗಿವೆ.
 ರಾಜಯ ರಾಜಧಾನ ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಅರಮನ ಮ್ೈದಾನದ ತಿರಪುರವಾಸಿನಯಲಿ ರಾಜಯ ಕೃಷ್ಟ್ ಇಲಾಖೆ ವತಿಯಿಂದ
ಜನವರಿ 20 ರಿಂದ ಮ್ರು ದ್ಧನಗಳ ಕಾಲ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯ ಮ್ೇಳ -2023' ಹಮಿಮಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್.
ಸಿರಿಧಾನಯ ಬೆಳೆಯುವ ರೆೈತ್ರಿಗೆ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ಒದಗಿಸಲು ಹಾಗ್ ರೆೈತ್ರನುನ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸುವ ನಟಿಟನಲಿ,

ಸಾವಯವ ಮತ್ುಿ ಸಿರಿಧಾನಯ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ವಿಸಿರಣೆ ಜ್ತೆಗೆ ಆರೆ್ೇಗಯಕರ ಜವನ ಶೈಲಗೆ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳ ಮಹತ್ವ
ತಿಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
 ʼಚಿಕ್ಬಳಾಳಪುರ ಉತ್ಸವʼ: ಕಲೆ, ಕ್ತರೇಡೆ, ಆಹಾರ, ಉದ್್ಯೇಗಾವಕಾಶ್, ಆರೆ್ೇಗಯ ಮ್ೇಳ
ಮದಲಾದವುಗಳನ್ನಳಗೆ್ಂಡ ಉತ್ಸವಕ್ ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಬಸವರಾಜ ಬೆ್ರ್ಾಮಯಿ ಚಾಲನ ನೇಡದರು.
ಜನವರಿ 8 ರಿಂದ 14 ವರೆಗೆ ಚಿಕ್ಬಳಾಳಪುರ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯಲದ್. ಜಲೆಿಯನುನ ಈಗ ಫ್ಲ ಪುಷಪ ಗಿರಿಧಾಮ
ನಾಡು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದ್. ಈ ಹಸರನುನ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಅಧಿಕೃತ್ಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುವುದು
ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.
 ಅಪರಾಧದ ದೃಶ್ಯಗಳಿಂದ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಪುರಾವೆಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸುವಲಿ ತ್ನನ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ಹಚಿೆಸಲು
ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನದ ಕ್ೇಸಗಶಳನುನ ನೇಡಲು ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಪರತೆಯೇಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯವನುನ ಸಾೆಪಿಸಲು ಚಿಂತ್ನ
ನಡೆಸುತಿಿದ್.
 ಈ ಬಾರಿಯ ಆಸ್ರ್ ಪರಶ್ಸಿಿಯ ಉತ್ಿಮ ಚಿತ್ರ ಮತ್ುಿ ಉತ್ಿಮ ನಟ ಸಪಧಾಶ ಪಟಿಟಯ ಮುಖ್ಯ ವಿಭಾಗದಲಿ
ಕಾಂತಾರ ಪರವೆೇಶ್ ಪಡೆದ್ಧದ್. ಇತ್ರ 301 ಚಿತ್ರಗಳ ಜ್ತೆ ಕಾಂತಾರ ಮುಂದ್ಧನ ಹಂತ್ದಲಿ ಸ್ತಣೆಸಲದ್.
 ಪರಿಶ್ಷಟರ ಒಳಮಿೇಸಲಾತಿ ಕುರಿತ್ು ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಎ.ಜ. ಸದಾಶ್ವ ಆಯೇಗ ನೇಡರುವ ವರದ್ಧ ಅವಾಸಿವಿಕ,
ಅವೆೈಜ್ಞಾನಕ, ಅಂವಿಧಾನಕವಾಗಿದುದ, ಈ ವರದ್ಧಯನುನ ತಿರಸ್ರಿಸುವಂತೆ ಕನಾಶಟಕ ಮಿೇಸಲಾತಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಒಕ್್ಟ
ಪರತಿಭಟನ ರ್ಾಡುತಿಿದ್.
 “ಅವಧಿ ಮಿೇರಿದ ನ್ೇಂದಾಯಿತ್ ವಾಹನಗಳ ನಾಶ್ ಪಡಸುವ ನೇತಿ’ (ಗುಜರಿ ನೇತಿ) ಗೆ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ಸಚಿವ
ಸಂಪುಟ ಅನುಮೇದ್ಧಸಿತ್ು. ಏಪಿರಲ್ 1, 2022 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ್ಧದ್. ಇದನುನ 2021-22ರ ಕೇಂದರ ಬಜಟನಲಿ
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಈ ನೇತಿ ಅಡ ವೆೈಯಕ್ತಿಕ ವಾಹನಗಳಿಗೆ 20 ವಷಶಗಳ ನಂತ್ರ ಫಿಟೆನಸ್ ಪರಿೇಕ್ಷೆಗಳನುನ
ಒದಗಿಸುತ್ಿದ್, ಆದರೆ ವಾಣಿಜಯ ವಾಹನಗಳಿಗೆ 15 ವಷಶಗಳು ಪೊಣಶಗೆ್ಂಡ ನಂತ್ರ ಇದು ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ಿದ್.
 ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಸ್ತೈನ್ಸ ಫೌಂಡೆೇಶ್ನ್ ಲಾಭೆ್ೇದ್ದೇಶ್ವಿಲಿದ ಟರಸ್ಟ ಆಗಿದುದ, ಸಂಸ್ತೆಯು ಇಂಜನಯರಿಂಗ್,
ಕಂಪೊಯಟರ್ ಸ್ತೈನ್ಸ, ರ್ಾನವಿಕತೆ, ಜೇವ ವಿಜ್ಞಾನ, ಗಣಿತ್ ವಿಜ್ಞಾನ, ಭೌತಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಸರ್ಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ
ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿನ ಸಂಶ್ೇಧಕರನುನ ಗುತಿಶಸಿ ವಾಷ್ಟ್ಶಕವಾಗಿ ಗೌರವಿಸುತ್ಿದ್. ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪರಪಂಚ್ದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ
ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಸಂಶ್ೇಧನಯ ಪ್ಾರಮುಖ್ಯತೆಯನುನ ಎತಿಿ ಹಿಡಯಲು ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡುತಿಿದ್.

 ಹುಬಬಳಿಳ ಧಾರವಾಡದಲಿ ಜನವರಿ 12 ರಿಂದ 16ರ ತ್ನಕ ನಡೆಯಲರುವ 26 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ

ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವಕ್ ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಚಾಲನ ನೇಡಲದಾದರೆ. ವಿಷಯ (ರ್ಥೇಮ್'): ವಿಕಸಿತ್ ಯುವ-
ವಿಕಸಿತ್ ಭಾರತ್.' ಉದ್ದೇಶ್: ಯುವ ಜನ್ೇತ್ಸವ ಕಾಯಶಕರಮವು ದ್ೇಶ್ದ ಯುವಜನಾಂಗವನುನ ಪರೇ
ರೆೇಪಿಸುವುದು ಮತ್ುಿ ರಾಷರ ನರ್ಾಶಣದ ಕಡೆಗೆ ಯುವಕರನುನ ಏಕ್ತೇಕರಿಸವುದು ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇ ಶ್ವಾಗಿದ್.
2012ರಲಿ ಮಂಗಳ್ರು ಹಾಗ್ ಇದ್ಧೇಗ 2023ರಲಿ ಧಾರವಾಡ ಆಯ್ ಮ್ಲಕ ರಾಜಯ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ
ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವ ಆಯೇಜಸುತಿಿದ್.
 ಕನನಡದ ಹಸರಾಂತ್ ಸಾಹಿತಿ ಸಾರಾ ಅಬ್ಬಕ್ರ್ (87) ವಯೇಸಹಜ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ನಧನ ಹ್ಂದ್ಧದಾದರೆ.
ಇವರು ಕಾಸರಗೆ್ೇಡನ ಚ್ಂದರಗಿರಿ ತಿೇರದ ‘ಪುದ್ಧಯಾ ಪುರ್ (ಹ್ಸಮನ) ತ್ರವಾಡು ಮನಯಲಿ 1936ರಲಿ
ಜನಸಿದದರು. 1984ರಲಿ ರಚಿಸಿದ ಮದಲ ಕಾದಂಬರಿ ‘ಚ್ಂದರಗಿರಿಯ ತಿೇರದಲಿ’ ಮ್ಲಕ ಖ್ಾಯತ್ರಾಗಿದದರು.
ಅವರ ಆತ್ಮಕತೆ: ‘ಹ್ತ್ುಿ ಕಂತ್ುವ ಮುನನ’
 ರಾಜಯದ ಪರಿಶ್ಷಟ ಜಾತಿ ಮತ್ುಿ ಪಂಗಡಗಳ ಬಡತ್ನ ರೆೇಖೆಗಿಂತ್ ಕಳಗಿರುವ (ಬ.ಪಿ.ಎಲ್) ಕುಟುಂಬಗಳ ಗೃಹ
ವಿದುಯತ್ ಬಳಕದಾರಿಗೆ (ಎಸಿಸ, ಎಸಿಟ, ಭಾಗಯಜ್ಯೇ ತಿ/ ಕುಟಿೇರ ಜ್ಯೇ ತಿ ಬಳಕದಾರರನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡಂತೆ) ರ್ಾಸಿಕ
75 ಯ್ನಟವರೆಗೆ ಉಚಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಒದಗಿಸುವ ಅಮೃತ್ ಜ್ಯೇತಿ ಯೇಜನಯನುನ ಸಕಾಶರ ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಿದ್.
 ಸಮಶಾನ ಕಾಮಿಶಕರಿಗೆ ಸ್ತೇವಾ ಭದರತೆ: ರಾಜಯದ ಸಮಶಾನ ಭ್ಮಿಗಳಲಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡುತಿಿರುವ ಕಾಮಿಶಕರನುನ
‘ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ೆಂದರ ಬಳಗ’ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ, ಪ್ೌರ ಕಾಮಿಶಕರ ಸಾೆನರ್ಾನ ನೇಡಲಾಗುವುದು. ಸ್ತೇವಾ ಭದರತೆ
ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಬಸವರಾಜ ಬೆ್ರ್ಾಮಯಿ ಹೇಳಿದರು. ಬಬಎಂಪಿ ವಾಯಪಿಿಯ 130
ಸಮಶಾನ ಕಾಮಿಶಕರಿಗೆ ಈಗಾಗಲೆೇ ಪ್ೌರ ಕಾಮಿಶಕರ ಸಾೆನರ್ಾನ ನೇಡ, ರ್ಾಸಿಕ ರ್. 14,400 ವೆೇತ್ನ
ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್. ರಾಜಯದ ಇತ್ರೆ ಜಲೆಿಗಳಲಿರುವ ಸುರ್ಾರು 300 ಕಾಮಿಶಕರಿಗ್ ಸೌಲಭಯ ನೇಡಲಾಗುವುದು
ಎಂದು ಭರವಸ್ತ ನೇಡದರು.
 ಹುಬಬಳಿಳಯಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ಪರಯೇಗಾಲಯ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ(NFSU) ಸಾೆಪನಗೆ ಕೇಂದರ ಗೃಹ
ಸಚಿವಾಲಯ ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್.
 ರಾಜಕ್ತೇಯ, ಆರ್ಥಶಕ, ಸಾರ್ಾಜಕ, ಪರಿಸರ, ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಮತ್ುಿ ತಾಂತಿರಕ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತ್ು ಸಹಕರಿಸಲು
ರಾಷರಗಳ ಪರಮುಖ್ ಗುಂಪ್ಾಗಿ 2023 ರ ಜನವರಿ 12 ಮತ್ುಿ 13 ರಂದು ಭಾರತ್ವು ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯನುನ
ಆಯೇಜಸಿತ್ುಿ. ಗೌರವಾನವತ್ ಪರಧಾನ ಮಂತಿರಯವರು ಈ ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯನುನ ವಿಷಯ (ರ್ಥೇಮ್) : "ಇಂಧನ ಭದರತೆ
ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ: ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ರ್ಾಗಶಸ್ಚಿ"
 ಪರತಿ ಕುಟುಂಬಕ್ ಮನ ನವಶಹಣೆ ರ್ಾಡುವ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಮುಂದ್ಧನ ಬಜಟ್ ನಲಿ ವಿಶೇಷ
ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ನೇಡಲಾಗುವುದು. ಸಿರೇ ಸಾಮರ್ಥಯಶದ ಜ್ತೆಗೆ ಸಿರೇ ಶ್ಕ್ತಿ ಯೇಜನಯಡ ಮನ ನಡೆಸಲು,
ಕ್ೇವಿಡ್ ಉಪಚಾರ, ಆರೆ್ೇಗಯ, ಮುಂತಾದವುಕ್ ಸಹಾಯವಾಗುವ ವಿಶೇಷ ಯೇಜನ ಇದಾಗಿದ್.
 ಕಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿಯ ಮದಲ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್': ಬೆಂಗಳ್ರು-ಮ್ೈಸ್ರು ನಡುವೆ ಮದಲ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ ಸ್ತೇವೆ
ಆರಂಭವಾಗಿದ್. ಎಕ್ಸಪರಸ್ ವೆೇನಲಿ ಈ ಕಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ ಸಂಚ್ರಿಸುತಿಿದ್. ಕಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ

ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ನಲಿ ವಿದಾಯರ್ಥಶ ಪ್ಾಸ್ಗೆ ಅವಕಾಶ್ವಿಲಿ. ಮುಂದ್ಧನ ಮ್ರು ತಿಂಗಳಲಿ 50

ಕಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ ಸಂಚಾರ ನಡೆಸಲವೆ. ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಹತಿಿರದ ಜಲೆಿಗಳಿಗೆ ಸಂಚ್ರಿಸಲವೆ. 300
ಕ್ತ.ಮಿೇ ವಾಯಪಿಿಯಲಿ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ ಓಡಸಲು ಕಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ ನಧಾಶರ ರ್ಾಡದ್. ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ಗಳನುನ
ಒಂದು ಸಾರಿ ಚಾರ್ಜಶ ರ್ಾಡದರೆ 300ಕ್ತೇಮಿ ಸಂಚ್ರಿಸುತ್ಿದ್. ಇನುನ ಫಬರವರಿಯಲಿ ರಸ್ತಿಗಿಳಿಯುವ 50 ಬಸ್
ಗಳು ಬೆಂಗಳ್ರಿನಂದ ಮಡಕೇರಿ, ವಿರಾಜಪೇಟೆ, ಚಿಕ್ಮಗಳ್ರು, ದಾವಣಗೆೇರೆ ಮತ್ುಿ ಶ್ವಮಗಗ ನಗರಕ್
ಸಂಪಕಶ ಕಲಪಸಲವೆ. ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ಗಳ ಕಾಯಶನವಶಹಣೆಯನುನ ಖ್ಾಸಗಿಯವರಿಗೆ ನೇಡಲಾಗಿದುದ, ಗಾರಸ್

ಕಾಸ್ಟ ಕಾಂಟ್ಾರಕ್ಟ ನವಶಹಿಸಲದ್.
 2023 ರ ಲಾಲ್ ಬಾಗ್'ನ 213ನೇ ಫ್ಲಪುಷಪ ಪರದಶ್ಶನ: ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ಫ್ಲಪುಷಪ ಪರದಶ್ಶನಕ್ ಗಾಜನ
ಮನಯನುನ ಸಿದಿಪಡಸಲಾಗುತಿಿದ್. ರ್ಥೇಮ್ : ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಶ್ರೇಮಂತ್ ಇತಿಹಾಸ.
ಕಂಪೇಗೌಡ, ಟಿಪುಪ ಸುಲಾಿನ್, ನಾಲವಡ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಬೆಂಗಳ್ರಿಗೆ ನೇಡದ ಕ್ಡುಗೆಯನುನ
ಪರದಶ್ಶಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಕ್ಲಂಬಯಾ, ಕ್ತೇನಾಯ, ನದಲಾಯಶಂಡ್ಸ, ಇಸ್ತರೇಲ್, ಆಸ್ತರೇಲಯಾ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ 11 ದ್ೇಶ್ಗಳ
ಹ್ವುಗಳು ಪರದಶ್ಶನದಲಿರಲವೆ, ತ್ಮಿಳುನಾಡು, ಕೇರಳ, ಮಹಾರಾಷರ, ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಸಿಕ್ತ್ಂ
ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಐದು ರಾಜಯಗಳ ಹ್ವುಗಳು ಕ್ಡ ಪರದಶ್ಶನಗೆ್ಳಳಲವೆ.ಲಾಲ್ಬಾಗ್ನ ನಾಲು್ ಪರವೆೇಶ್
ಕೇಂದರಗಳಲಿ ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಇತಿಹಾಸವನುನ ಪರದಶ್ಶಸಲಾಗುವುದು. ಮಿರ್ಥಕ್ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಯ ಸಹಯೇಗದ್್ಂದ್ಧಗೆ,
ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಇತಿಹಾಸವನುನ 3ಡ ಯಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗುವುದು ಮತ್ುಿ ಎರಡು ಎಲ್ಇಡ ಪರದ್ಗಳಲಿ ಪೊರಜಕ್ಟ
ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 'ಸಂಜ ಅಂಚ್ಚ ಕಚ್ಚೇರಿ' : ಗಾರಹಕರ ಬೆೇಡಕಯ ಮ್ೇರೆಗೆ ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಮ್ಯಸಿಯಂ ರಸ್ತಿಯಲಿರುವ ಉಪ ಅಂಚ್ಚ
ಕಚ್ಚೇರಿಯನುನ 'ಸಂಜ ಅಂಚ್ಚ ಕಚ್ಚೇರಿ'ಯನಾನಗಿ ಪರಿವತಿಶಸಲಾಗಿದುದ. 2022ರ ನವೆಂಬರ್ನಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ
ಧಾರವಾಡದಲಿ 'ಸಂಜ ಅಂಚ್ಚ ಕಚ್ಚೇರಿ'ಯನುನ ಪ್ಾರಯೇಗಿಕವಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಇದು ರಾಜಯದಲಿ ಅಂತ್ಹ
ಎರಡನೇ ಕಚ್ಚೇರಿಯಾಗಿದ್. ಸಂಜ ಅಂಚ್ಚ ಕಚ್ಚೇರಿಯ ಸಮಯ ರ್ಾತ್ರ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದ್. ಪರತೆಯೇಕ ಘಟಕ ಅರ್ಥವಾ
ಬಾರಂಡ್ ಅಲಿ.“ಇದು ಪರತೆಯೇಕ ಘಟಕವಾಗಿದುದ, ಮಧಾಯಹನ 1 ರಿಂದ ರಾತಿರ 9 ರವರೆಗೆ ತೆರೆದ್ಧರುತ್ಿದ್.
 ಪರಧಾನ ಮೇದ್ಧಯವರು ಯಾದಗಿರಿ ಜಲೆಿಯ ಹುಣಸಗಿ ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ಕ್ಡೆಕಲ್ ಗಾರಮದಲಿ ಕೃಷ್ಾಣ
ಮ್ೇಲದಂಡೆ ಯೇಜನಯ ಎಡದಂಡೆ ನಾಲೆಯನುನ ಉದಾಾಟಿ ಸಿದರು. ಹ್ಸ ಯೇಜನಯು ನೇರನುನ
ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು, ನೇರು ಸುಮಮನ ಪೊೇಲಾಗುವುದನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡಲು ಮತ್ುಿ ಹಚ್ುೆ ಸರ್ಾನವಾದ
ವಿತ್ರಣೆಯನುನ ನ್ೇಡಲು ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕ್ತರಯಾ ಯೇಜನಯಡಯಲಿ ಕೇಂದರ
ಸಕಾಶರದ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಜಲ ಮಿಷನನ ಭಾಗವಾಗಿದ್. ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆಯ ವಿಸಿರಣೆ,
ಪುನ:ಶೆೇತ್ನ ಹಾಗ್ ಆಧುನೇಕರಣದ ಸಾ್ಡ್ಾ ಯೇಜನ-1 ಏಷ್ಾಯದಲಿಯೇ ಅತಿದ್್ಡಡ ನೇರು ನವಶಹಣೆಯ
ಯೇಜನಯಾಗಿದ್.
 ದ್ೇಶ್ದ ಎಲಾಿ ರಾಜಯಗಳ ಪೊಲೇಸರಿಗೆ ಒಂದ್ೇ ರಿೇತಿಯ ಸಮವಸರ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರುವ ಸಂಬಂಧ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ
ಕಳುಹಿಸಿದದ ಒಂದು ದ್ೇಶ್, ಒಂದು ಸಮವಸರ ಪರಸಾಿವನಗೆ ರಾಜಯ ಸಕಾಶರ ಒಪಿಪಗೆ ಸ್ಚಿಸಿದ್.

 ಸಾವಶಜನಕರ ಭದರತೆ ಹಾಗ್ ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳ ನಯಂತ್ರಣಕಾ್ಗಿ ರ್ಪಿಸಿರುವ ಪೊಲೇಸ್

ಗಸುಿವಯವಸ್ತೆ ಸಂಪೊಣಶವಾಗಿ ಸಾಮಟ್ಶ ಆಗಿದ್. ಪುಸಿಕ ಆಧಾರಿತ್ ಗಸುಿಪದಿತಿಯನುನ ಪೊಣಶ
ಪರರ್ಾಣದಲಿರದುದಪಡಸಿ ‘ಸಾಮಟ್ಶ ಇ-ಬೇಟ್’ ಪದಿತಿಯನುನ ರಾಜಾಯದಯಂತ್ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದ್. ಈವರೆಗೆ
ನಗರಗಳಲಿಷ್ಟೇ ರಾತಿರ ಗಸಿಿಗೆ ಸಾಮಟ್ಶ ಇ- ಬೇಟ್ ಪದಿತಿಯಿತ್ುಿ. ಇದು ಯಶ್ಸಿವಯಾದ ಹಿನನಲೆಯಲಿಈಗ
ಗಾರಮಿೇಣ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಡೆೇ ಬೇಟ್ಗ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಹಿರಿಯ್ರು ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ವಾಣಿವಿಲಾಸ ಜಲಾಶ್ಯದ ಎಡಭಾಗದ ಅಂಚಿಗೆ ಹ್ಂದ್ಧಕ್ಂಡರುವ ‘ಮಿೇಸಲು

ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್ವಾಗಿದದ ಉತ್ಿರೆಗುಡಡ ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ ವನಯಜೇವಿಧಾಮ ಎಂದು
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್. ಜೇವ ವೆೈವಿಧಯ ಹಾಗ್ ವನಯಜೇವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ 1905ರಲಿಯೇ ಇದನುನ ಮಿೇಸಲು
ಅರಣಯವೆಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸ ಲಾಗಿತ್ುಿ’.
 ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯದಲಿ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹವನುನ ತ್ಡೆಗಟಟಲು 'ಸ್ಪತಿಶ ಯೇಜನ' ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದುದ, ಇದಕಾ್ಗಿ
ರಾಜಯ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ 12.51 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡಲದ್. ಯೇಜನಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ
ಮಕ್ಳ ಕಲಾಯಣ ಇಲಾಖೆ ವತಿಯಿಂದ ವಷಶಪೊತಿಶ ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ ನಡೆಯಲದ್.
 ಸಕಾಶರಿ ಶಾಲೆಗಳಲಿದಾಖ್ಲಾತಿ ಏರಿಕ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಿೆತಿಗತಿ ವರದ್ಧಯಲಿ (ಆಸರ್) ಶೈಕ್ಷಣಿಕ
ಪರಗತಿಯಲಿಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯವೆೇ ಉತ್ಿಮವಾಗಿದ್ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದ್. ಹಣುಣಮಕ್ಳ ದಾಖ್ಲಾತಿ
ಹಚ್ೆಳವಾಗಿದ್. ಇದಕ್ ಸುಕನಾಯ ಸಮೃದ್ಧಿಯೇಜನ ಮತ್ುಿಬೆೇಟಿ ಬಚಾವೆೊೇ, ಬೆೇಟಿ ಪಡ್ಾವೆೊೇ ಮುಂತಾದ
ಕಾಯಶಕರಮಗಳ ಸಹಯೇಗ ಮತ್ುಿಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಜಾರಿಯ್ ಕಾರಣವಾಗಿದ್.
 ಕಸ್ಿರ್ ಬಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಜೇವನದ ಮುಖ್ಯ ಘಟನಗಳನುನ ಆಧರಿಸಿ ಪೊರ.ಬರಗ್ರು ರಾಮಚ್ಂದರಪಪ ಅವರು
ನದ್ೇಶಶ್ಸಿರುವ ‘ತಾಯಿ ಕಸ್ಿರ್ ಗಾಂಧಿ’ ಕನನಡ ಚಿತ್ರವು ಹತ್ಿನೇ ನ್ಯಿಡ್ಾ ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ಚಿತೆ್ರೇ ತ್ಸವಕ್
ಆಯ್ ಆಗಿದ್.
 ನಮ್ ಬಸ್' ಆಯಪ್ : ಬಎಂಟಿಸಿಯ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ Nimbus ಈ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ದ್ಧನದಂದು
ಪ್ಾರರಂಭವಾಗಲದ್. ಈ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ ಬಳಕದಾರರಿಗೆ ನೈಜ ಸಮಯದಲಿ ಬಎಂಟಿಸಿಯ ಬಸ್ಗಳನುನ ಟ್ಾರಯಕ್
ರ್ಾಡಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ಪರಯಾಣವನುನ ತೆ್ಂದರೆಯಿಂದ ಮುಕಿವಾಗಿಸಲು ಇತ್ರ ಆಯ್ಗಳ ಜ್ತೆಗೆ
ಬಸ್ ದರದ ವಿವರಗಳು, ರ್ಾಗಶಗಳು ಮತ್ುಿ ವೆೇಳಾಪಟಿಟಗಳನುನ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದ್.
 ‘ಒಂದು ಕ್ೇಟಿ ಸಸಿ ನಡುವ ಯೇಜನ’: ಕ್ೇವಿಡ್ ಮಹಾರ್ಾರಿಯ ಸಂದಭಶದಲಿ ಭಾರಿ ಹ್ಡೆತ್ ಬದ್ಧದದದ
ಬೆಂಗಳ್ರಿನಲಿ ಒಂದು ಕ್ೇಟಿ ಸಸಿಗಳನುನ ನಡುವ ಮಹತಾವಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೇಜನಗೆ ಮರು ಚಾಲನ ನೇಡಲಾಗಿದ್.
ನಾಗರಿಕ ಆಧಾರಿತ್ ಉಪಕರಮವೆಂದು ಹಸರಿಸಲಾಗಿದ್. ಬೃಹತ್ ಬೆಂಗಳ್ರು ಮಹಾನಗರ ಪ್ಾಲಕಯು ಈ
ಯೇಜನಯನುನ ಮುಂದಕ್ ಕ್ಂಡೆ್ಯಯಲು ಕ್ೇಟಿ ವೃಕ್ಷ ಸ್ತೈನಯ ಎಂಬ ಎನ್ಜಒ ಜ್ತೆ ಒಪಪಂದ
ರ್ಾಡಕ್ಂಡದ್. ಈ ಯೇಜನಯು ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಹಸಿರನುನ ಉಳಿಸಿಕ್ಳುಳವ ಮತ್ುಿ ಸೆಳಿೇಯ ಜಾತಿಯ
ಸಸಯಗಳನುನ ನಡುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.

 ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶ್ಕ್ತಿಯ ಸಂಪನ್ಮಲಗಳನುನ ಬಳಸಿಕ್ಂಡು ಶ್ುದಿ ಕುಡಯುವ ನೇರಿನ

ಉತಾಪದನ ರ್ಾಡುವ ಸಂಶ್ೇಧನಗಳಿಗೆ ಮಿೇಸಲಾದ, ‘ಮಹಮದ್ ಬನ್ ರಷ್ಟ್ೇದ್ ಅಲ್ ಮುಖ್ಿಮ್ ಜಾಗತಿಕ
ಜಲ ಪರಶ್ಸಿಿ’ಯು ಜೈನ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ಪೊರ. ಆರ್. ಗಿೇತಾ ಬಾಲಕೃಷಣ ಅವರಿಗೆ ಲಭಿಸಿದ್. ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇ
ಯ ಮಟಟದಲಿ ನವಿೇನ ರ್ಾದರಿಯ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಹಾಗ್ ಯೇಜನಗಳನುನ ರ್ಪಿಸುವ ಕಂಪನಗಳು,
ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳು ಹಾಗ್ ವೆೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಕೈಗೆ್ಳಳಲಾಗುವ ಸಂಶ್ೇಧನಗಳ ಪೊರೇತಾಸಹಕಾ್ಗಿ ಈ
ಪರಶ್ಸಿಿ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ‘ಹೈದರಾಬಾದನ ಮ್ೈತಿರ ಅಕಾವ ಟೆಕ್ ಕಂಪನಯ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿ ಗಿೇತಾ ಬಾಲಕೃಷಣ
ಈ ಸಂಶ್ೇಧನ ಕೈಗೆ್ಂಡದುದ, ರ್. 40 ಲಕ್ಷ ಮತ್ಿದ ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಗೆ ಕಂಪನ ಮತ್ುಿ ಗಿೇತಾ ಬಾಲಕೃರ್ಷಣ
ಭಾಜನರಾಗಿದಾದರೆ‘. ಇತಿಿೇ ಚ್ಚಗೆ ದುಬೆೈನಲಿ ನಡೆದ ಸರ್ಾರಂಭದಲಿ ಯುಎಇ ಪರಧಾನ ಶೇಕ್ ಮಹಮದ್
ಬನ್ ರಷ್ಟ್ೇದ್ ಅಲ್ ಮುಖ್ಿಮ್ ಅವರು ಪರಶ್ಸಿಿ ಪರದಾನ ರ್ಾಡದರು.
 ಮಂಡಯ ಜಲೆಿಯ ಪ್ಾಂಡವಪುರ ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ಚಾಕಶಟಿಟಹಳಿಳ ಗಾರಮದಲಿ ಈಚ್ಚಗೆ ನಡೆಸಿದ ಕ್ಷೆೇತ್ರ ಕಾಯಶದಲಿ
‘ಹ್ಯಸಳರ ಕಾಲದ ವಿಶೇಷವಾದ ಅಪರಕಟಿತ್ ವಿೇರಗಲುಿ ಶಾಸನ ಶ್ಲಪ’ವನುನ ಪತೆಿ ಹಚಿೆದ್.ಹ್ಯಸಳರ 2ನೇ
ವಿೇರಬಲಾಿಳನ ಕಾಲದುದ ಎನನಲಾದ ಈ ವಿೇರಗಲಿನುನ ಸ್ತ್ೇಪುಗಲಿನಲಿ ಕತ್ಿಲಾಗಿದ್. ಮ್ರು ಹಂತ್ದಲಿ
ಶ್ಲಪಕಲಾ ಫ್ಲಕಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್ ಮತ್ುಿ ಅವುಗಳ ಮಧಯದಲಿ ಅವುಗಳ ಮಧಯದ 2 ಪಟಿಟಕಯಲಿ ಶಾಸನದ
ಪ್ಾಠಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್. ವಿೇರಗಲಿನ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ಗಳ ಪರಕಾರಮತ್ುಿಅಧಯಯನದ ನಂತ್ರ, ದಾಸರ ಶಟಿಟಹಳಿಳ
(ಪರಸುಿತ್ ಚಾಕಶಟಿಟಹಳಿಳ) ಹ್ಯಸಳರ ಕಾಲದಲಿ ಪರಮುಖ್ ಆಡಳಿತ್ ಕೇಂದರವಾಗಿತ್ುಿ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದ್ಧದ್.
 ಮ್ರು ದ್ಧನಗಳ ಕಾಲ ಹಂಪಿಯಲಿ ನಡೆಯುವ ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ-2023 ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ
ಬಸವರಾಜ ಬೆ್ರ್ಾಮಯಿ ಉದಾಾಟಿ ಸಿದರು. ಹಿಂದ್ಧನ ವಿಜಯನಗರ ಸಾರ್ಾರಜಯದ ಭವಯತೆಯನುನ
ಮರುಸೃಷ್ಟ್ಟಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವವನುನ ನಡೆಸುತ್ಿದ್.
 ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳ ಕಾಯಕ ಯೇಗಿಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿ ನೇಡಲಾಗುವ ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಿಗೆ ಈ ಬಾರಿ ಕನಾಶಟಕದ
ಎಂಟು ಸಾಧಕರು ಆಯ್ಯಾಗಿದಾದರೆ. ಕೇಂದರ ಸರಕಾರವು ಪರಶ್ಸಿಿ ಪಟಿಟ ಪರಕಟಿಸಿದ್. ಸಾರ್ಾಜಕ ಕಾಯಶ, ಶ್ಕ್ಷಣ,
ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಾವಶಜನಕ ವಯವಹಾರಗಳು, ಶ್ಕ್ಷಣ ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳ ಜನರನುನ ಗೌರವಿಸಲು
ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಇದು ದ್ೇಶ್ದ ಅತ್ುಯನನತ್ ನಾಗರಿಕ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್. ಪದಮಭ್ಷಣ, ಪದಮವಿಭ್ಷಣ
ಮತ್ುಿ ಪದಮಶ್ರೇ ಎಂಬ ಮ್ರು ವಿಭಾಗಗಳಲಿ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ
ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿಗಳು ಪರದಾನ ರ್ಾಡುತಾಿರೆ.
 ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆಯು ಬಆಟಿಶ ಹುಲ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ನಾಲು್ ದ್ಧನಗಳ ಪಕ್ಷಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆಯಿತ್ು. ಜೇವ
ವೆೈವಿಧಯತೆಯಲಿ ಅಮ್ಜಾನ್ ಅರಣಯ ಮದಲ ಸಾೆನದಲಿದ್. ನಂತ್ರದ ಸಾೆನದಲಿರುವುದು ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟ.
ಬಆಟಿಶ ಅರಣಯವು ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟದ ವಿಸಿರಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್. 274 ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿದಾದರೆ’.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿ
 ಭಾರತ್ದ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಡಸ್ತಂಬನಶಲಿ ಶೇಕಡ್ಾ 8.3 ಕ್ ಏರಿದುದ, ಇದು 16 ತಿಂಗಳುಗಳಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ
ದರವಾಗಿದ್ ಎಂದು ಸ್ತಂಟರ್ ಫಾರ್ ರ್ಾನಟರಿಂಗ್ ಇಂಡಯನ್ ಎಕಾನಮಿಯ ಅಂಕ್ತ ಅಂಶ್ಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
 “BRO ದ ಅರುಣಾಂಕ್ ಯೇಜನ ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ TCC-ಮಜಾ ರಸ್ತಿಯಲಿರುವ ಉತ್ಿರ
ಗಡಯುದದಕ್್ ಆಯಕಟಿಟನ ಸೆಳವಾದ ಮಜಾಗೆ ಸಂಪಕಶವನುನ ಸಾಧಿಸಿದ್.
 ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ನಾಗುಪರ ವಿವಿಯಲಿ ನಡೆಯುವ 108ನೇ ಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗೆರಸನ
ಉದಾಾಟನಾ ಅಧಿವೆೇಶ್ನವನುನ ವಿಡಯೇ ಕಾನೂರೆನಸಂಗ್ ಮ್ಲಕ ಉದಾಾಟಿಸಿ ರ್ಾತ್ನಾಡದರು.
 ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ್ ಎತ್ಿರದ ಕದನ ಭ್ಮಿ ಭಾರತ್ದ ಸಿಯಾಚಿನ್ ನೇಗಶಲಿನ ಕುರ್ಾರ್ ಪೊೇಸ್ಟ
ಯುದಿಭ್ಮಿಯಲಿ ಕತ್ಶವಯಕ್ ನಯೇಜನಗೆ್ಂಡರುವ ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ಫ್ೊಯರಿ
ಕಾಪ್ಸಶ ಅಧಿಕಾರಿ ಕಾಯಪಟನ್ ಶ್ವ ಚೌಹಾಣ್ ಆಗಿದಾದರೆ.ರಾಜಸಾೆನ ಮ್ಲದ ಇವರು ಉದಯುಪರದ
ಎನಜಆರ್ ತಾಂತಿರಕ ಸಂಸ್ತೆಯಲಿ ಸಿವಿಲ್ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ ಪಡೆದ್ಧದಾದರೆ. ಚ್ಚನನೈನಲಿ ತ್ರಬೆೇತಿ ಪಡೆದ
ಬಳಿಕ 2012ರ ಮ್ೇನಲಿ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ರೆಜಮ್ಂಟೆಗ ನಯೇಜನಗೆ್ಂಡದದರು.
 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲಿರುವ ಹಿಮಚಿರತೆಗಳ (ಬಗ್ ಕಾಯಟ್ಸ) ಸಂಖೆಯಯಲಿ ಏರಿಕ ಕಂಡುಬಂದ್ಧದ್ ಎಂದು
ಅಧಯಯನವೆೊಂದು ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದ್.ಮ್ೈಸ್ರು ಮ್ಲದ ನೇಚ್ರ್ ಕನಸವೆೇಶಶ್ನ್ ಫೌಂಡೆೇಶ್ನ್ (ಎನಸಎಫ್ಟ)
ಸಹಾಯದ್ಧಂದ ಹಿರ್ಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ವನಯಜೇವಿಗಳ ಕುರಿತ್ು ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಲಾಗಿದುದ,
ಪರಸುಿತ್ ಹಿಮ ಚಿರತೆಯ ಸಂಖೆಯ 52 ರಿಂದ 73 ರ ನಡುವೆ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್ ಎಂದು ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದ್.
 ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಸ್ತೆ (ಇಸ್ತ್ರೇ) 2024 ರಲಿ ಮದಲ ರ್ಾನವ ಸಹಿತ್ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಯಾನವನುನ
ಕೈಗೆ್ಳಳಲದ್ ಎಂದು ಕೇಂದರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವ ಡ್ಾ. ಜತೆೇಂದರ ಸಿಂಗ್ ಹೇಳಿದಾದರೆ. ಇದರ
ಭಾಗವಾಗಿ ಇಸ್ತ್ರೇ ಮದಲು ಲೆೇಡ ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ನುನ ಇಸ್ತ್ರೇ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ಕ್ ಕಳಿಸಲದ್. 'ವೆೊಯೇಮಮಿತ್ರ' ಎಂಬ
ಹಸರನುನ ಈ ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ಗೆ ಇಡಲಾಗಿದ್
 ನ್ೇಟುಗಳ ರದುದ ತ್ಪಪಲಿ ಎಂದು ಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ಹೇಳಿದುದ, ಈ ಸಂಬಂಧ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ ನಧಾಶರವನುನ
ಎತಿಿ ಹಿಡದ್ಧದ್. 2016ರಲಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ 500 ರು. ಮತ್ುಿ 1000 ರು. ಮುಖ್ಬೆಲೆಯ ನ್ೇಟುಗಳನುನ
ರದುದಗೆ್ಳಿಸಿ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ ಕರಮ ಪರಶ್ನಸಿ ಸಲಿಕಯಾಗಿದದ 58 ಅಜಶಗಳ ಕುರಿತ್ು ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟನಶ ಸಾಂವಿಧಾನಕ
ಪಿೇಠ ಈ ತಿೇಪುಶ ನೇಡದ್.
 ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಸಿಯಾಂಗ್ ಜಲೆಿಯ ಸಿಯೇಮ್ ನದ್ಧಯ ಮ್ೇಲೆ ಬೆ್ೇಲೆಂಗ್ ಬಳಿ 100 ಮಿೇಟರ್ ಉದದದ
ಸಿಯೇಮ್ ಸ್ತೇತ್ುವೆ ಮತ್ುಿ ಬಾಡಶರ್ ರೆ್ೇಡ್ಸ ಆಗಶನೈಜೇಶ್ನನನ ಇನ್ನ 27 ಯೇಜನಗಳನುನ ರಕ್ಷಣಾ
ಮಂತಿರಗಳು ದ್ಧಟಸಮ (ವಚ್ುಯಶಯಲ್) ಕರಮದಲಿ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ರಾಜನಾರ್ಥ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಉದಾಾಟನ
ರ್ಾಡದರು. ಅದರಲಿ ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್, ಮಿಜ್ೇರಾಂ, ಲಡ್ಾಖ್ನ ಮ್ರು ಟೆಲಮ್ಡಸನ್ ನ್ಡ್ ಸಹ
ಸ್ತೇರಿವೆ. ಸ್ತೈನಕರು ಹಾಗ್ ಸೆಳಿೇಯರಿಗೆ ದ್ರ ಸಂಪಕಶ ರೆ್ೇಗ ನಣಶಯದ ಮ್ಲಕ ಚಿಕ್ತತೆಸ ಮತ್ುಿ ಶ್ಸರಚಿಕ್ತತೆಸ
ಸ್ತೇವೆ ಇದರಿಂದ ಲಭಯವಾಗಲದ್

 'ಭಾರತ್ದಲಿ ವಿದ್ೇಶ್ ಉನನತ್ ಶ್ಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ತೆಗಳ ಕಾಯಂಪಸ್ಗಳನುನ ಆರಂಭಿಸುವ ಮತ್ುಿ

ನವಶಹಿಸುವ' ಕರಡು ನಯಮಗಳು :ವಿದ್ೇಶ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳು ಭಾರತ್ದಲಿ ತ್ಮಮ ಕಾಯಂಪಸ್ ಅನುನ
ಆರಂಭಿಸಲು ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ ಧನಸಹಾಯ ಆಯೇಗ(ಯುಜಸಿ)ದ ಒಪಿಪಗೆ ಪಡೆಯಬೆೇಕಾಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ
ಆರಂಭಿಕ ಅನುಮೇದನಯು 10 ವಷಶಗಳವರೆಗೆ ರ್ಾತ್ರ ಇರುತ್ಿದ್. ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕಾಯಂಪಸ್ಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ
ವಿದ್ೇಶ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳು ಪೊಣಶ ಅವಧಿಯ ಕ್ೇಸ್ಶ ಗಳನುನ ಭೌತಿಕ ಕರಮದಲಿ ರ್ಾತ್ರ ನೇಡಬಹುದು.
ಆನ್ಲೆೈನ್ ಅರ್ಥವಾ ದ್ರಶ್ಕ್ಷಣಕ್ ಅವಕಾಶ್ ಇಲಿ.ಈ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳು ತ್ಮಮದ್ೇ ಆದ ಪರವೆೇಶ್ ಪರಕ್ತರಯ

ಮತ್ುಿ ಶ್ುಲ್ ರಚ್ನಯನುನ ರ್ಪಿಸಲು ಸಾವತ್ಂತ್ರಯವನುನಹ್ಂದ್ಧವೆ.
 ಭಾರತ್ದಲಿ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಟಟ್ಶಅಪಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡಲು ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್

ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆ (ISRO) ಮತ್ುಿ ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಒಪಪಂದಕ್ (MoU) ಸಹಿ ಹಾಕ್ತವೆ.
 ಮತ್ದಾರರ ಪ್ಾಲೆ್ಗಳುಳವಿಕಯನುನ ಹಚಿೆಸುವ ಪರಮುಖ್ ಕರಮದಲಿ ಕೇಂದರ ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗವು ದ್ೇಶ್ೇಯ
ವಲಸ್ತ ಮತ್ದಾರರಿಗಾಗಿ ರಿಮೇಟ್ ಎಲೆಕಾರನಕ್ ಮತ್ಯಂತ್ರವನುನ (ಆವಿಶಎಂ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್.
 ಡಬಎಸ್ ಸಾ್ಲರ್ಶ್ಪ್ ಪೊರೇಗಾರಂ: ಪರಸುಿತ್ 9 ಅರ್ಥವಾ 10 ನೇ ತ್ರಗತಿಗೆ ದಾಖ್ಲಾದ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳು ತ್ಮಮ
ಶ್ಕ್ಷಣವನುನ ಮುಂದುವರಿಸುವುದನುನ ಬೆಂಬಲಸಲು ಡಬಎಸ್ ಬಾಯಂಕ್ ಅಜಶಗಳನುನ ಆಹಾವನಸುತ್ಿದ್. ಈ
ವಿದಾಯರ್ಥಶವೆೇತ್ನವು ಪೊಲೇಸ್ ಸಿಬಬಂದ್ಧಯ (ಸಬ್-ಇನ್ಸ್ತಪಕಟರ್ ಮತ್ುಿ ಕಳಗಿನ ಶರೇಣಿ) ಮಕ್ಳಿಗೆ ಮಿೇಸಲಾಗಿದ್.
ಅಹಶತೆ: ತ್ಮಿಳುನಾಡು, ಕನಾಶಟಕ, ಕೇರಳ, ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್, ತೆಲಂಗಾಣ ಅರ್ಥವಾ ಪುದುಚ್ಚರಿಯಲಿ ನಲೆಸಿರುವ
ಪೊಲೇಸ್ ಸಿಬಬಂದ್ಧಯ (ಸಬ್-ಇನ್ಸ್ತಪಕಟರ್ ಮತ್ುಿ ಕಳಗಿನ ಶರೇಣಿ) ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಮುಕಿವಾಗಿದ್. ಅಜಶದಾರರು
ಪರಸುಿತ್ 9 ಅರ್ಥವಾ 10 ನೇ ತ್ರಗತಿಗೆ ದಾಖ್ಲಾಗಿರಬೆೇಕು. ಆರ್ಥಶಕ ಸಾಹಯ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ರ್. 20,000 (3 ವಷಶಗಳ
ವರೆಗೆ)
 17ನೇ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಮಧಯಪರದ್ೇಶ್ ಸರಕಾರದ ಸಹಯೇಗದಲಿ 2023ರ ಜನವರಿ
8ರಿಂದ 10ರವರೆಗೆ ಇಂದ್್ೇನಶಲಿ ನಡೆಯಲದ್. ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯಕಾ್ಗಿ ಡಯಾಸ್ತ್ಪರಾ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ
ಹ್ೇರಾಟಗಾರರ ಕ್ಡುಗೆಯನುನ ಸಾರುವ ನಟಿಟನಲಿ "ಆಜಾದ್ಧ ಕಾ ಅಮೃತ್ ಮಹ್ೇತ್ಸವ್ (ಸಾವತ್ಂತ್ರಯದ
ಅಮೃತ್ ಮಹ್ೇತ್ಸವ)- ಭಾರತಿೇಯ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಹ್ೇರಾಟದಲಿ ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ ಭಾರತಿೇಯರ ಕ್ಡುಗೆ"
ಪರಿಕಲಪನಯಡ ಪರರ್ಥಮ ಬಾರಿಗೆ ರ್ಪಿಸಲಾದ ಡಜಟಲ್ ಪಿಬಡ ಪರದಶ್ಶನವನುನ ಗೌರವಾನವತ್ ಪರಧಾನ
ಮಂತಿರಗಳು ಉದಾಾಟಿಸಲದಾದರೆ.
 ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಎಲಾಿ ವಲಯಗಳಾದಯಂತ್ 'ಇಂಡಯನ್ ಸಾಟಯಂಡಡ್ಶ ಟೆೈಮ್'(ಐಎಸಿಟ) ಕಾಲರ್ಾನವನುನ
ಕಡ್ಾಡಯಗೆ್ಳಿಸಲು ಕೇಂದರ ಸರಕಾರ ಮುಂದಾಗಿದುದ, ಇದಕಾ್ಗಿ ಪರತೆಯೇಕ ನೇತಿಯಂದನುನ
ಹ್ರತ್ರಲದ್.ಎನಪಎಲ್ ಮತ್ುಿ ಇಸ್ತ್ರೇ ಜತೆಗಿನ ಸಹಯೇಗದ ಒಪಪಂದದ ಮ್ಲಕ, ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಐದು
ಸೆಳಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಟೆಲಕಾಂ ಆಪರೆೇಟಗಶಳು, ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ತೆಗಳು, ಡೆೇಟ್ಾ ಸ್ತಂಟಗಶಳು, ಜನಸಾರ್ಾನಯ ಜನರು
ಇತಾಯದ್ಧಗಳಿಗೆ ನಖ್ರವಾದ 'ಐಎಸಿಟ' ಕಾಲರ್ಾನ ಒದಗಿಸಲು ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನವನುನ ರ್ಪಿಸಲು ಉದ್ದೇಶ್ಸಲಾಗಿದ್.

 ಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ಮುಖ್ಯ ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಡ ವೆೈ ಚ್ಂದರಚ್್ಡ್ ಅವರು ದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ

ವಿಶ್ವದಾದಯಂತ್ ವಕ್ತೇಲ ವೃತಿಿಗೆ ಸಲಿಸಿದ ಜೇವರ್ಾನದ ಸ್ತೇವೆಯನುನ ಗುರುತಿಸಿ ಹಾವಶಡ್ಶ ಲಾ ಸ್್ಲ್
ಸ್ತಂಟರ್ ಅವರನುನ "ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕತ್ವ ಪರಶ್ಸಿಿ"ಗೆ ಆಯ್ ರ್ಾಡದ್. ಚ್ಂದರಚ್್ಡ್ ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್
ಸ್ತಟೇಟ್ಸನ ಹಾವಶಡ್ಶ ಲಾ ಸ್್ಲ್ನಂದ ಎಲ್ಎಲ್ಎಂ ಪದವಿ ಮತ್ುಿ ನಾಯಯಾಂಗ ವಿಜ್ಞಾನದಲಿ(SJD)
ಡ್ಾಕಟರೆೇಟ್ ಪಡೆದ್ಧದಾದರೆ.
 ಕೇರಳದ ಕ್ಚಿೆಯಲಿ ಭಾರತ್ದ ಮತ್ಿ ಮದಲ ವಾಟರ್ ಮ್ಟೆ್ರೇ ರೆಡಯಾಗಿದ್. 50 ಆಸನಗಳ ವಯವಸ್ತೆ
ಜ್ತೆಗೆ ಬೆ್ೇಟ್ನಲಿ 100 ಮಂದ್ಧ ಕುಳಿತ್ು ಪರಯಾಣಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಈ ಬೆ್ೇಟ್ಗೆ ಇದ್.
ದ್ೇಶ್ದ ಮದಲ ಬೆ್ೇಟ್ : ವಾಟರ್ ಮ್ಟೆ್ರೇಗೆ ಬಳಸುವ ಭಾರತ್ದ ಮದಲ ಬೆ್ೇಟ್ ಇದಾಗಿದ್. ಕ್ಚಿೆಯ
ಹಡಗು ನರ್ಾಶಣ ಸಂಸ್ತೆಯಲಿ ಭಾರತ್ದ ಮದಲ ಅಲ್ಯಮಿನಯಂ ಬೆ್ೇಟ್ಗಳನುನ ನಮಿಶಸಿದ್. ಏಯಿಮಲ,
ಬೆೇಕಲ್, ಬೆೇಪೊಪರ್, ಮಸಿರಿಸ್ ಎಂದು ಬೆ್ೇಟ್ಗಳಿಗೆ ಹಸರಿಡಲಾಗಿದ್. ಈ ಬೆ್ೇಟ್ಗಳನುನ ಪರತಿ ಗಂಟೆಗೆ್ಮ್ಮ
ಚಾರ್ಚಶ ರ್ಾಡಬೆೇಕು.
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ (ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್) ಮಿಷನ್ ಸಾೆಪನಗೆ ಕೇಂದರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಅನುಮೇದನ
ನೇಡದ್.ಹ್ಸ ಮತ್ುಿ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯವು (ಎಂಎನ್ಆರ್ ಇ) ಆಯಾ ಘಟಕಗಳ
ಅನುಷ್ಾಾನಕಾ್ಗಿ ಯೇಜನಯ ರ್ಾಗಶಸ್ಚಿಗಳನುನ ರ್ಪಿಸುತ್ಿದ್.
 ಇತಿಹಾಸ ಪರಸಿದಿ ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡನ ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಅಳವಿನಂಚಿಗೆ ತ್ಲುಪುತಿಿದುದ, ಈ ಸಂಬಂಧ ಸಲಿಕಯಾಗಿರುವ
ಅಜಶಗಳನುನ ತ್ುತ್ುಶ ಪರಿಶ್ೇಲನ ನಡೆಸಲು ಸುಪಿರೇಕ್ೇಟ್ಶ ನರಾಕರಿಸಿದ್. ಜ್ೇಶ್ಮಠವನುನ ಭ್ಕುಸಿತ್ ವಲಯ
ಎಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದುದ ಕುಸಿಯುತಿಿರುವ ಪಟಟಣದಲಿ ಹಾನಗೆ್ಳಗಾದ ಮನಗಳಲಿ ಸಿಲುಕ್ತದದ 60ಕ್್
ಹಚ್ುೆ ಕುಟುಂಬಗಳನುನ ತಾತಾ್ಲಕ ಪರಿಹಾರ ಕೇಂದರಗಳಿಗೆ ಸೆಳಾಂತ್ರಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಕಾಶ್ಮೇರದ ಮದಲ ಜ್ಞಾನಪಿೇಠ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ ಹಸರಾಂತ್ ಕವಿ ಮತ್ುಿ ಪೊರಫಸರ್ ರೆಹರ್ಾನ್ ರಹಿ
ನಧನರಾದರು. ಮ್ೇ 6, 1925ರಲಿ ಜನಸಿದ ರಹಿ ಹಲವು ಕವಿತೆಗಳನುನ ಬರೆದ್ಧದಾದರೆ. ಇತ್ರ ಭಾಷ್ಗಳ ಹಲವು
ಖ್ಾಯತ್ ಕವಿಗಳ ಕೃತಿಗಳನುನ ಕಾಶ್ಮೇರಿಗೆ ಭಾಷ್ಗೆ ಅನುವಾದ ರ್ಾಡದಾದರೆ. ಕವನಗಳ ಸಂಕಲನ ನವೆೊರೇರ್ಜ -ಐ-
ಸಬಾಕ್ 1961ರಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪಡೆದ್ಧದದ ರಹಿ, 2007ರಲಿ ದ್ೇಶ್ದ ಅತ್ುಯನನತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ
ಜ್ಞಾನಪಿೇಠ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ಮುಡಗೆೇರಿಸಿಕ್ಂಡದದರು. ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕಲಸಕಾ್ಗಿ 2000ದಲಿ ಪದಮಶ್ರೇ ಪರಶ್ಸಿಿ
ಸಂದ್ಧತ್ುಿ.
 ಗುಜರಾತ್ನ ಅಹಮದಾಬಾದ್ನಲಿ ಎರಡು ವಷಶಗಳ ಬಳಿಕ 32 ನೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಗಾಳಿಪಟ ಉತ್ಸವ
ಆರಂಭವಾಗಿದ್. ಈ ಉತ್ಸವ ಜನವರಿ 14ರವರೆಗೆ ನಡೆಯಲದ್. "ಒಂದು ಭ್ಮಿ, ಒಂದು ಕುಟುಂಬ, ಒಂದು ಭವಿಷಯ'
ಜ-20 ರ್ಥೇಮ್ ಆಧಾರಿತ್ವಾಗಿ 68 ರಾಷರಗಳ ಸುರ್ಾರು 125 ಗಾಳಿಪಟ ಹಾರಾಟಗಾರರು ಈ ಉತ್ಸವದ್ಧಿ
ಪ್ಾಲೆ್ಗಳಳಲದಾದರೆ.
 ಅಮ್ರಿಕದಲಿ ಶೇ. 40.5 ರಷುಟ ಕ್ೇವಿಡ್ ಪರಕರಣಗಳ ಹಚ್ೆಳಕ್ ಕಾರಣವಾದ COVID-19 ಹ್ಸ ತ್ಳಿ
ಎಕ್ಸಬಬ 1.5 ವೆೈರಸ್ ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡದಲ್ಿ ವರದ್ಧಯಾಗಿದುದ, ಇದರೆ್ಂದ್ಧಗೆ ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಎಕ್ಸಬಬ 1.5

ಪರಕರಣಗಳ ಸಂಖೆಯ ಎಂಟಕ್ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್. ಇದಕ್್ ಮುನನ ಗುಜರಾತ್ನಲಿ ಮ್ರು,

ಕನಾಶಟಕ, ತೆಲಂಗಾಣ, ಛತಿಿೇಸ್ಗಢ ಮತ್ುಿ ರಾಜಸಾೆನದಲಿ ತ್ಲಾ ಒಂದು ಪರಕರಣಗಳು ವರದ್ಧಯಾಗಿವೆ ಎಂದು
ಭಾರತಿೇಯ SARS-CoV-2 ಜೇನ್ೇಮಿಕ್ಸ ಒಕ್್ಟ(INSACOG) ತಿಳಿಸಿದ್. ಎಕ್ಸಬಬ 1.5 ತ್ಳಿಯು
ಓಮಿಕಾರನ್ ನ ಎಕ್ಸಬಬ ರ್ಪ್ಾಂತ್ರದ ಸಂಬಂಧಿಯಾಗಿದುದ, ಒಮಿಕಾರನ್ ನ ಸಬ್ವೆೇರಿಯಂಟ್ ಎಕ್ಸಬಬ 1.5
ಪರಕರಣವು ಡಸ್ತಂಬರ್ 31 ರಂದು ಗುಜರಾತ್ನಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ವರದ್ಧಯಾಗಿತ್ುಿ.
 ವಾಹನ ರ್ಾರಾಟದಲಿಭಾರತ್ ಇದ್ೇ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 2022ರ ಜನವರಿ ಮತ್ುಿ ನವೆಂಬರ್ ನಡುವೆ ಅತಿ ಹಚ್ುೆ
ವಾಹನಗಳನುನ ರ್ಾರಾಟ ರ್ಾಡುವ ಮ್ಲಕ ಜಪ್ಾನ್ ದ್ೇಶ್ವನುನ ಹಿಂದ್ಧಕ್ತ್ದ್. ಈ ಅವಧಿಯಲಿ ಭಾರತ್ 4.13
ಮಿಲಯನ್ ಹ್ಸ ವಾಹನಗಳನುನ ರ್ಾರಾಟ ರ್ಾಡದುದ, ಕಳೆದ ವಷಶ ಒಟ್ಾಟರೆ 4.25 ಮಿಲಯನ್
ವಾಹನಗಳನುನ ರ್ಾರಾಟ ರ್ಾಡದ್. ವಾಹನ ರ್ಾರಾಟದಲಿ ಚಿೇನಾ ಮದಲ ಸಾೆನದಲಿದದರೆ, ಅಮ್ರಿಕ ಎರಡನೇ
ಸಾೆನದಲಿದ್. ಭಾರತ್ ಇದ್ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮ್ರನೇ ಸಾೆನಕ್ ಬಂದು ತ್ಲುಪಿದ್.
 ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಖ್ಾಯತ್ ನದ್ೇಶಶ್ಕ ಎಸ್ ಎಸ್ ರಾಜರ್ೌಳಿ ನದ್ೇಶಶ್ನದಲಿ ಕಳೆದ ವಷಶ 2022ರಲಿ
ತೆರೆಕಂಡ ಆರ್ ಆರ್ ಆರ್ ಚಿತ್ರದ 'ನಾಟು ನಾಟು' ಹಾಡು 2023ರ ಗೆ್ೇಲಡನ್ ಗೆ್ಿೇಬ್ ನಲಿ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ
ಮ್ಲ ಗಿೇತೆ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ಗೆದ್ಧದದ್. ಗೆ್ೇಲಡನ್ ಗೆ್ಿೇಬ್ ನಲಿ ಪರಶ್ಸಿಿ ಗೆದದ ಮದಲ ಭಾರತಿೇಯ ಚಿತ್ರ
ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಗೆ ಪಡೆದ್ಧದ್. RRR 1920 ರ ದಶ್ಕದಲಿ ಇಬಬರು ಭಾರತಿೇಯ ಕಾರಂತಿಕಾರಿಗಳಾದ ಅಲ್ಿರಿ
ಸಿೇತಾರಾಮ ರಾಜು ಮತ್ುಿ ಕ್ಮರಂ ಭಿೇಮ್ - ಸುತ್ಿ ಹಣೆದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಪೊವಶದ ಕಾಲಪನಕ ಕಥೆಯನುನ
ಅನುಸರಿಸುತ್ಿದ್. ಚಿತ್ರದಲಿ ತೆಲುಗು ಟ್ಾರಯಕ್ "ನಾಟು ನಾಟು" ನುನ ಹಿರಿಯ ಸಂಗಿೇತ್ ನದ್ೇಶಶ್ಕ ಎಂಎಂ ಕ್ತೇರವಾಣಿ
ಸಂಯೇಜಸಿದುದ, ಕಾಲ ಭೆೈರವ ಮತ್ುಿ ರಾಹುಲ್ ಸಿಪಿಿಗುಂರ್ಜ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬರೆದ್ಧದಾದರೆ. ಗೆ್ೇಲಡನ್ ಗೆ್ಿೇಬ್
ಸರ್ಾರಂಭದಲಿ ತೆಲುಗು ಬಾಿಕ್ ಬಸಟರ್ ಆರ್ ಆರ್ ಆರ್ ಚಿತ್ರವು 'ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಇಂಗಿಿೇಷ್ೇತ್ರ ಚಿತ್ರ' ಎಂದು
ನಾಮನದ್ೇಶಶ್ನಗೆ್ಂಡದ್.
 ಕೇಂದರ ರ್ಾಲನಯ ನಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯ ರ್ಾಹಿತಿಯ ಪರಕಾರ, 2022ರಲಿ ರಾಷರ ರಾಜಧಾನ ದ್ಹಲಯು
ದ್ೇಶ್ದಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರವಾಗಿದ್. ಹರಿಯಾಣದ ಫ್ರಿದಾಬಾದ್(ಘನ ಮಿೇಟಗೆಶ 95.64
ಮ್ೈಕ್ರೇಗಾರಂ) ಎರಡನೇ ಸಾೆನ ಮತ್ುಿ ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಗಾಜಯಾಬಾದ್ (ಘನ ಮಿೇಟಗೆಶ 91.25
ಮ್ೈಕ್ರೇಗಾರಂ) ಮ್ರನೇ ಸಾೆನದಲಿದ್.
 ವಾರಣಾಸಿಯಲಿ ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದದದ ನದ್ಧ ವಿಹಾರ ಬೆ್ೇಟ್ ಎಂವಿ ಗಂಗಾ
ವಿಲಾಸ್ತಗ ವಿಡಯೇ ಕಾನೂರೆನಸಂಗ್ ಮ್ಲಕ ಚಾಲನ ನೇಡಲದಾದರೆ. ಇದ್ೇ ವೆೇಳೆ, ವಾರಣಾಸಿಯ ಗಂಗಾ ನದ್ಧಯ
ದಡದಲಿ 'ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿ' ಕ್ಡ ಉದಾಾಟಿಸುವರು.
 ದ್ೇಶ್ಕ್ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಲಭಿಸಿದ ನಂತ್ರ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶ್ಮೇರದ ಅನಂತ್ನಾಗ್ ಜಲೆಿಯ ದ್ರದ ಮತ್ುಿ
ಗುಡಡಗಾಡು ಟೆಥಾನ್ ಹಳಿಳಯ ಗಾರಮಕ್ ವಿದುಯತ್ ತ್ಲುಪಿದ್. ಪರಧಾನಮಂತಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯಶಕ್ರಮ 'ಹರ್
ಘರ್ ಬಜಿ ಯೇಜನ' ಅಡಯಲಿ ಗಾರಮಕ್ ವಿದುಯತ್ ಸಂಪಕಶ ಕಲಪಸಲಾಗಿದ್.

 ಸ್ತೇತ್ುಸಮುದರಂ ಹಡಗು ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನಯನುನ ವಿಳಂಬವಿಲಿದ್ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸಲು ಕೇಂದರ

ಸಕಾಶರ ಮುಂದಾಗಬೆೇಕು ಎಂದು ಒತಾಿಯಿಸುವ ನಣಶಯವನುನ ತ್ಮಿಳುನಾಡು ವಿಧಾನಸಭೆ ಸವಾಶನುಮತ್ದ್ಧಂದ
ಅಂಗಿೇಕರಿಸಿದ್. ಈ ಕಾಲುವೆಯು ಮುನಾನರ್ ಕ್ಲಿಯಿಂದ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿಯವರೆಗೆ ಸಂಚಾರಕ್ ಅನುವು
ರ್ಾಡಕ್ಡುತ್ಿದ್. ಆದದರಿಂದ ಹಡಗುಗಳು ಶ್ರೇಲಂಕಾವನುನ ಸುತ್ುಿವ ಅಗತ್ಯವಿಲಿ, ಪರಯಾಣದ ಸಮಯ ಮತ್ುಿ
ದ್ರವನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
 ಕೇಂದರದ ರ್ಾಜ ಸಚಿವ ಮತ್ುಿ ಹಿರಿಯ ಡಎಂಕ ನಾಯಕ ಟಿ ಆರ್ ಬಾಲು ಅವರ ಆತ್ಮಚ್ರಿತೆರ 'ಪಥೆೈ ರ್ಾರ ಪಯನಂ'
ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು.
 ರಜಯಲಿರುವ ಸಹ್ೇದ್್ಯೇಗಿಗೆ ಕರೆ ರ್ಾಡ ತೆ್ಂದರೆ ನೇಡದಲಿ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರ್ಪ್ಾಯಿ ದಂಡ ವಿಧಿಸುವ ಹ್ಸ
ನಯಮವೆೊಂದನುನ ಮುಂಬೆೈ ಮ್ಲದ ಆನಿೈ ನ್ ಫಾಯಂಟಸಿ ಗೆೇಮ್ ಸಂಸ್ತೆ ‘ಡರೇಮ್ 11‘ಕಂಪನ ಈ
ನಯಮವನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ಂದ್ಧದ್. ‘ವಷಶದಲಿ ಒಂದು ಬಾರಿ ಒಂದು ವಾರಗಳ ಕಾಲ ಉದ್್ಯೇ ಗಿಗಳಿಗೆ ರಜ
ನೇಡಲಾಗುವುದು. ನಮಮ ಉದಯಮ ಯಾರ ಮ್ೇಲೆಯ್ ಅವಲಂಬತ್ವಾಗಿಲಿ ಎನುನವುದನುನ ತಿಳಿದುಕ್ಳಳಲು
ಇದು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ಿದ್‘ಎಂದು ಕಂಪನಯು ಹೇಳಿದ್.
 ತೆಲಂಗಾಣದಲಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹ್ೇಗುವ ಹದ್ಧಹರೆಯದ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಲಿ ಸ್ತೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳ ಕುರಿತ್ು ಜಾಗೃತಿ
ಮ್ಡಸುವ ಉದ್ದೇ ಶ್ದ್ಧಂದ 'ಸ್ತೈಬರ್ ಅಂಬಾಸಿಡಸ್ಶ ಪ್ಾಿಟ್ಾೂಮ್ಶ' (ಸಿಎಪಿ) ಅನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್. ಶಾಲಾ
ಶ್ಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯ ಸಹಯೇಗದ್್ಂದ್ಧಗೆ ತೆಲಂಗಾಣ ಮಹಿಳಾ ಪೊಲೇಸ್ ವಿಭಾಗವು ಈ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ
ಆಯೇಜನ ರ್ಾಡದ್.
 ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡದ ಭ್ಕುಸಿತ್ ವಲಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿರುವ ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಪಟಟಣ ಕೇವಲ 12 ದ್ಧನಗಳಲಿ 5.4
ಸ್ತಂ.ಮಿೇನಷುಟ ವೆೇಗವಾಗಿ ಕುಸಿದ್ಧರುವುದು ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆ (ಇಸ್ತ್ರ) ಬಡುಗಡೆ
ರ್ಾಡರುವ ಕಾಟೆ್ಶಸಾಯಟ್ -2 ಎಸ್ ಉಪಗರಹ ಚಿತ್ರಗಳಲಿ ಕಂಡುಬಂದ್ಧದ್.
 ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಟೆೈಮ್ಸ ಪರಕಟಿಸಿರುವ 2023ರಲಿ ಭೆೇಟಿ ನೇಡಬೆೇಕಾದ 52 ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಪಟಿಟಯಲಿ
ಭಾರತ್ದ್ಧಂದ ಕೇರಳ ಸಾೆನ ಪಡೆದುಕ್ಂಡದ್. ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಪಟಿಟಯಲಿ ಕೇರಳವು 13ನೇ
ಸಾೆನದಲಿದ್ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ದ್ಧಂದ ಜಾಗ ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ಪರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದ್. ಟೆೈಮ್ ರ್ಾಯಗಝಿನ್ 2022ರಲಿ
ತ್ಯಾರಿಸಿದ ಜಗತಿಿನ ಅಗರ 50 ತಾಣಗಳ ಪೈಕ್ತಯ್ ಕೇರಳ ಸಾೆನ ಪಡೆದ್ಧತ್ುಿ.
 ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳು ಶ್ಕ್ಷಕರನುನ ‘ಸರ್, ‘ಮ್ೇಡಂ‘ ಎಂದು ಸಂಬೆ್ೇಧಿಸುವ ಬದಲು ‘ಟಿೇಚ್ರ್‘ ಎಂದು ಕರೆಯುವಂತೆ
ಸ್ಚಿಸಬೆೇಕು ಎಂದು ರಾಜಯದ ಎಲಾಿ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಕೇರಳ ರಾಜಯ ಮಕ್ಳ ಹಕು್ಗಳ ಆಯೇಗ ನದ್ೇಶಶ್ನ ನೇಡದ್.
‘ಸರ್‘, ‘ಮ್ೇಡಂ‘ ಅನುನವುದಕ್ತ್ಂ ತ್ ‘ಟಿೇಚ್ರ್‘ ಎನುನವ ಪದ ‘ಲಂಗ ತ್ಟಸೆ‘ವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹಿೇಗೆ ಕರೆಯಬೆೇಕು
ಎಂದು ಸ್ಚಿಸಿದ್. ಸರ್ಾನತೆ ಹಾಗ್ ಶ್ಕ್ಷಕರೆ್ಂದ್ಧಗಿನ ಬಾಂಧವಯ ಹಚಿೆಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇಂರ್ಥಹದ್್ದಂದು ಆದ್ೇಶ್
ಹ್ರಡಸಲಾಗಿದ್ ಎನನಲಾಗಿದ್.

 ತೆಲಂಗಾಣದ ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್ ಮತ್ುಿ ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ದ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ವಿಶಾಖ್ಪಟಟಣ

ನಡುವಿನ ವಂದ್ೇ ಭಾರತ್ ರೆೈಲು ಸ್ತೇವೆಗೆ ಪರಧಾನಮಂತಿರ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ಚಾಲನ ನೇಡದಾದರೆ ಇದು
ಜೇವನ ಸೌಕಯಶವನುನ, ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನುನ ಹಚಿೆಸುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕತೆಗೆ ಪರಯೇಜನವನುನ
ನೇಡುತ್ಿದ್.
 2020 ರಿಂದ್ಧೇಚ್ಚಗೆ ಭಾರತ್ದಲಿ ಎರಡು ಲಕ್ಷಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮರಣಕ್ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ
ಚ್ಮಶಗಂಟು ರೆ್ೇಗ (ಎಲ್ಎಸಿಡ)ಕ್ ಭಾರತಿೇಯ ಕೃಷ್ಟ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಮಂಡಳಿ (ಐಸಿಎಆರ್)-ಭಾರತಿೇಯ

ಪಶ್ುವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಸಂಶ್ೇಧನ ಸಂಸ್ತೆ (ಐವಿಆರ್'ಐ) ಲಸಿಕಯಂದನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್. ಎಲ್ಎಸಿಡಗೆ
ಕಾರಣವಾಗುವ ಅದ್ೇ ವೆೈರಸ್ ಅನುನ ಬಳಸುವ ಹ್ೇಮೇಲೆ್ೇಗಸ್ ಲಸಿಕ “ವೆೈರಸ್ ವಿರುದಿ 100
ಪರತಿಶ್ತ್ದಷುಟ ರಕ್ಷಣೆ ನೇಡುತ್ಿದ್. ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಿಕ ಮತ್ುಿ ಪೊರೆೈಕಗಾಗಿ ವಾಣಿಜಯ ಒಪಪಂದ: ಎರಡು
ಪಶ್ುವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಕರು - ಬಯೇವೆಟ್ ಪರೈವೆೇಟ್ ಲಮಿಟೆಡ್, ರ್ಾಲ್ರು, ಕನಾಶಟಕ ಮತ್ುಿ
ಹಸಟರ್ ಬಯೇಸ್ತೈನ್ಸ ಲಮಿಟೆಡ್, ಅಹಮದಾಬಾದ್, ಗುಜರಾತ್ , ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಿಕ ಮತ್ುಿ ಪೊರೆೈಕಗಾಗಿ
ವಾಣಿಜಯ ಒಪಪಂದಕ್ ಸಹಿ ಹಾಕ್ತದಾದರೆ.
 ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕಲಕಯನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಪರಯತ್ನದಲಿ ತಿರಪುರಾ ಸಕಾಶರವು 'ಸಹಶ್ಶ'
ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಶ್ಕ್ಷಣ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್.
 ಪರಿಸರ, ಅರಣಯ ಮತ್ುಿ ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಸಚಿವಾಲಯ (MoEF) ವನಯಜೇವಿ (ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯಿದ್,
1972 ರ ಅನುಸ್ಚಿ III ರ ಅಡಯಲಿ ನೇಲಕುರಿಂಜ (ಸ್ತ್ರೇಬಲಾಂಥೆಸ್ ಕುಂರ್ಥಯಾನ) ಅನುನ ಸಂರಕ್ಷಿತ್
ಸಸಯಗಳ ಪಟಿಟಯಲಿ ಸ್ತೇರಿಸಿದ್.
 ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ ನೌಕಾಪಡೆಯ 21ನೇ ಜಂಟಿ ಕವಾಯತ್ು ಪಶ್ೆಮ ಸಮುದರತಿೇರದಲಿ ಆರಂಭಗೆ್ಂಡದ್.
1993ರಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಜಂಟಿ ಕವಾಯತಿಗೆ 2001ರಲಿ ‘ವರುಣಾ’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು.
 ಬುಡಕಟುಟ ಸಮುದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರು ಹಚ್ುೆ ಮಕ್ಳನುನ ಹರುವುದನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಸಿಕ್ತ್ಂ ಸಕಾಶರವು
ಪೊರೇತಾಸಹಧನವನುನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್. ಕಾರಣ : ‘ಇತಿಿೇಚಿನ ವಷಶಗಳಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಫ್ಲವಂತಿಕ ದರವು
ಕಡಮ್ಯಾಗುತಿಿದ್. ಒಬಬ ಮಹಿಳೆಯು ಒಂದು ಮಗುವನುನ ರ್ಾತ್ರ ಹರುತಿಿದಾದರೆ. ಆದದರಿಂದ ಬುಡಕಟುಟ
ಸಮುದಾಯದ ಜನಸಂಖೆಯಯು ಕಡಮ್ಯಾಗುತಿಿದ್’.
 ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳ ಏಳನೇ ಆವೃತಿಿಯನುನ ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿ ಶ್ರೇಮತಿ ದೌರಪದ್ಧ ಮುಮುಶ ಅವರು
ನವದ್ಹಲಯಲಿ ಪರದಾನ ರ್ಾಡದರು." ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾದ ದೃಷ್ಟ್ಟಕ್ೇನವನುನ ಸಾಧಿಸಲು ಸಕಾಶರಿ
ಘಟಕಗಳನುನ ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್ ಸಾಟಟ್ಶಅಪಗಳನುನ ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿ 2022 ಯು ಗುರುತಿಸಿ,
ಪರೇರೆೇಪಿಸುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸುತ್ಿದ್". ಎಲೆಕಾರನಕ್ಸ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಹಿತಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯ(ಮ್ಲಟಿ)
ಯ ಮಿಷನ್ ಯೇಜನಯಾದ ನಾಯಷನಲ್ ಪೊೇಟಶಲ್ ಆಫ್ಟ ಇಂಡಯಾದ ಅಡಯಲಿ ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ
ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಸಾೆಪಿಸಲಾಗಿದ್.

 ಎಲಾಿ ಅಹಶ ಖ್ಾತೆಗಳಲಿ ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ಅನುನ ಸಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸಿದ ಭಾರತ್ದ ಮದಲ ರಾಜಯ
ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಕಗೆ ಕೇರಳ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದ್. ಭಾರತಿೇಯ ರಿಸವ್ಶ ಬಾಯಂಕ್ (RBI) ಯ 'ಡಜಟಲ್ ಪ್ಾವತಿಗಳ ಪರಿಸರ
ವಯವಸ್ತೆಯ ವಿಸಿರಣೆ ಮತ್ುಿ ಆಳಗೆ್ಳಿಸುವಿಕ' ಯೇಜನಯ ಅಡಯಲಿ ಈ ಕರಮವನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದ್.
 ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ ಗವನಶರ್ ಲೆಫಿಟನಂಟ್ ಜನರಲ್ (ನವೃತ್ಿ) ಗುಮಿಶತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಸಾವಶಜನಕ ಸ್ತೇವೆಗಳು ಮತ್ುಿ
ಹುದ್ದಗಳಲಿ ರಾಜಯದ ಸೆಳಿೇಯ ಮಹಿಳಾ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ 30% ಅಡಡ ಮಿೇಸಲಾತಿಯನುನ ಒದಗಿಸುವ
ಮಸ್ದ್ಯನುನ ಅನುಮೇದ್ಧಸಿದಾದರೆ. ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ್ ಸಾವಶಜನಕ ಸ್ತೇವೆಗಳ (ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಡಡ ಮಿೇಸಲಾತಿ)

ಮಸ್ದ್ 2022 ಎಂದು ಕರೆಯಲಪಡುವ ಮಸ್ದ್ಯನುನ ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ ವಿಧಾನಸಭೆಯು ನವೆಂಬರ್ 30 ರಂದು
ಚ್ಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೆೇಶ್ನದಲಿ ಅಂಗಿೇಕರಿಸಿತ್ು. ಈ ಕರಮವು ರಾಜಯ ಸಕಾಶರಿ ಉದ್್ಯೇಗಗಳಲಿ ಲಂಗ ಸರ್ಾನತೆ
ಮತ್ುಿ ಸಾರ್ಾಜಕ ನಾಯಯವನುನ ಖ್ಾತಿರಪಡಸುವಲಿ ಮಹತ್ವದ ಹಜಜಯಾಗಿದ್. .
 ಚ್ತಿಿೇಸಗಢದ ಕಾಂಗರ್ ವಾಯಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದಲಿ ಅಪರ್ಪದ ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದ ಬಾವಲ
ಪತೆಿಯಾಗಿದ್. ಪೇಂಟೆಡ್ ಬಾಯಟ್ ಎಂದ್ೇ ಕರೆಸಿಕ್ಳುಳವ ಈ ಅಪರ್ಪದ ಪ್ಾರಣಿ, ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದಲಿರುತ್ಿದ್
ಹಾಗ್ ಕಪುಪ ಬಣಣದ ರೆಕ್ಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುತ್ಿದ್. ಹಿಂಭಾಗದಲಿ ದಟಟವಾದ ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದ ಕ್ದಲು
ಇರುತ್ಿದ್. ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಹಸರು : ಕರಿವೌಲಾ ಪಿಕಾಟ
 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ವಲಸ್ತ ಪರಕ್ತರಯಯನುನ ಡಜಟಲೇಕರಣಗೆ್ಳಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದುದ, ಇದಕಾ್ಗಿ ವಿರ್ಾನ

ನಲಾದಣಗಳಲಿ ಬಯೇಮ್ಟಿರಕ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನವನುನ ಬಳಕ ರ್ಾಡಕ್ಳುಳವುದಕ್ ನಧಶರಿಸಿದ್.ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಪರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಪರಯಾಣವನುನ ಸುಲಭಗೆ್ಳಿಸುವ ನಟಿಟನಲಿ ಈ ಸೌಲಭಯವನುನ ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುತಿಿದ್.
 ಕೇರಳದ ಕ್ಚಿೆಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ ವಿದಾಯರ್ಥಶನಯರಿಗೆ ಮುಟಿಟನ ರಜ ನೇಡಲು
ತಿೇರ್ಾಶನಸಿದ್.
 ‘ಶ್ುಲ್ ಕಟಿಟಲಿವೆಂದು ವಿದಾಯರ್ಥಶಯನುನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಷಶದ ಮಧಯದಲಿ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಹ್ರಗಿಡುವಂತಿಲಿ.
ಪರಿೇಕ್ಷೆ ಬರೆಯಲು ಅವಕಾಶ್ವನ್ನ ನರಾಕರಿಸುವಂತಿಲಿ’ ಎಂದು ದ್ಹಲ ಹೈಕ್ೇಟ್ಶ ಹೇಳಿದ್.
 ಕ್ೇವಿಡ್ ಲಸಿಕ ಇನ್ಕ್ೇವಾಕ್: ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರರ್ಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರತ್ ಬಯೇಟೆಕ್ನ ಇಂಟ್ಾರನಾಸಲ್
(ಮ್ಗಿನ ಮ್ಲಕ ಲಸಿಕ) ಕ್ೇವಿಡ್ ಲಸಿಕ ಇನ್ಕ್ೇವಾಕ್ ಜನವರಿ 26, 2023 ರಂದು ಬಡುಗಡೆಯಾಗಲದ್.
ಜನವರಿ 26 ರಿಂದ ಸಕಾಶರಿ ಆಸಪತೆರಗಳಲಿ ರ್. 325 ಮತ್ುಿ ಖ್ಾಸಗಿ ಆಸಪತೆರಗಳಲಿ800 ರ್ಪ್ಾಯಿಗೆ ಈ
ಲಸಿಕ ಲಭಯವಿರಲದ್. ಕ್ೇವಿನ್ ಅಪಿಿಕೇಷನ್ ನಲಿ ಈಗಾಗಲೆೇ ಇನ್ಕ್ೇವಾಕ್ ಎಂಟಿರಯಾಗಿದುದ, 18 ವಷಶ
ಮತ್ುಿ ಅದಕ್ತ್ಂತ್ ಮ್ೇಲಪಟಟವರು ಈ ಲಸಿಕಯನುನ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದ್. ಆದ್ರ ಅವರು ಕ್ೇವಾಕ್ತಸನ್ ಮತ್ುಿ
ಕ್ೇವಿಶ್ೇಲ್ಡನಂತ್ಹ ಎರಡು ಡೆ್ೇಸ್ಗಳ ಲಸಿಕಗಳನುನ ಮದಲೆೇ ಪಡೆದ್ಧರಬೆೇಕಾಗುತ್ಿದ್. ಜಗತಿಿನ ಮದಲ
ಕ್ೇವಿಡ್ ನೇಸಲ್ ಲಸಿಕ ಎನನಲಾಗಿರುವ ಇನ್ಕ್ೇವಾಕ್ ಅನುನ ಭಾರತ್ ಬಯೇಟೆಕ್ ಸಂಸ್ತೆ ತ್ಯಾರಿಸಿದ್.
 ಕೇಂದರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಸಭೆಯಲಿ, ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ (ಎಂಎಸ್ ಸಿಎಸ್) ಕಾಯಿದ್ 2002ರ ಅಡ
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮಟಟದ ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ರಫ್ುು ಸಂಘವನುನ ಸಾೆಪಿಸಿ, ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡುವ ಪರಸಾಿವನಗೆ
ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್. ಇದಕ್ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿದ್ೇಶಾಂಗ ವಯವಹಾರ ಮತ್ುಿ ವಾಣಿಜಯ

ಇಲಾಖೆ, ವಾಣಿಜಯ ಮತ್ುಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯ 'ಸಕಾಶರದ ಸಂಪೊಣಶ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸುವ

ಮ್ಲಕ, ತ್ಮಮ ರಫ್ುು ಸಂಬಂಧಿತ್ ನೇತಿಗಳು, ಯೇಜನಗಳು ಮತ್ುಿ ಏಜನಸಗಳ ಮ್ಲಕ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಸ್ತೆಗಳು
ಮತ್ುಿ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಘಟಕಗಳು ಉತಾಪದ್ಧಸುವ ಎಲಾಿ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇವೆಗಳ ರಫ್ುುಗಳನುನ ಕೈಗೆ್ಳಳಲು
ಬೆಂಬಲ ನೇಡಲವೆ.
 ಕಲವರಿ ದಜಶಯ ಐದನೇ ಜಲಾಂತ್ಗಾಶಮಿ ನೌಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್ ಭಾರತಿೇಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸ್ತೇಪಶಡೆಯಾಗಿದ್.
• ವಾಗಿರ್ ಅಂದರೆ ' ಮರಳು ಷ್ಾಕ್ಶ' , ರಹಸಯ, ನಭಶಯತೆಯನುನ ಪರತಿಬಂಬಸುತ್ಿದ್. ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್
ಅನುನ ಫಾರನ್ಸ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಮಜಗಾನ್ ಡ್ಾಕ್ ಶ್ಪಿಬಲಡಸ್ಶ ಲಮಿಟೆಡ್ ನಮಿಶಸಿದ್.
 ತಿೇವರವಾದ ಗಾಯಸಿರಕ್ ಸಮಸ್ತಯ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸುವ ನ್ೇರೆ್ ವೆೈರಸ್ ಸ್ತ್ೇಂಕು ಕೇರಳದಲಿ ಇಬಬರು ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ
ತ್ಗುಲದ್. ವಿಶ್ವ ಆರೆ್ೇಗಯ ಸಂಸ್ತೆ ಪರಕಾರ, ಇದ್್ಂದು ವೆೈರಲ್ ಸ್ತ್ೇಂಕಾಗಿದುದ, ತಿೇವರ ವಾಂತಿ ಮತ್ುಿ ಭೆೇದ್ಧ
ಕಾಡುತ್ಿದ್. ನೇರು ಮತ್ುಿ ಆಹಾರದ ಮ್ಲಕ ವೆೈರಸ್ ಹರಡುತ್ಿದ್.
 ಭಾರತ್ದ ಎಲಾಿ ಮ್ರು ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳು, ಸ್ತೇನ, ನೌಕಾಪಡೆ ಮತ್ುಿ ವಾಯುಪಡೆಗಳು ಇತಿಿೇಚ್ಚಗೆ AMPHEX
ನಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದದವು. AMPHEX ತಿರ-ಸ್ತೇನಾ ವಾಯಯಾಮವಾಗಿದುದ, ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ದ ಕಾಕ್ತನಾಡದಲಿ
ನಡೆಯಿತ್ು.
 ಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ತೆಯ (IISc) ನಾಲವರು ಅಧಾಯಪಕರು ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಭಾರತಿೇಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ (INSA) ಪದಕಕ್ ಆಯ್ಯಾಗಿದಾದರೆ. ಡ್ಾ ಶ್ರೇಮಂಟ್ಾ ಗಯನ್, ಡ್ಾ ಸುಭೆ್ೇಜ್ೇಯ್ಸ
ಗುಪ್ಾಿ, ಡ್ಾ ಮೇಹಿತ್ ಕುರ್ಾರ್ ಜಾಲ ಮತ್ುಿ ಡ್ಾ ವೆಂಕಟೆೇಶ್ ರಾಜೇಂದರನ್ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಭಾರತ್ದಾದಯಂತ್ 42
ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಪದಕಕ್ ಆಯ್ಯಾಗಿದಾದರೆ. ಪೊರಫಸರ್ ಹರ್ ಸವರ್ಪ್ ಸಾಮರಕ ಪರಶ್ಸಿಿಗೆ ಭಾಜನರಾದ
ಇಬಬರಲಿ ಒಬಬರು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದರದ (CES) ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧಾಯಪಕ ಡ್ಾ ಕಾತಿಶಕ್ ಸುನಾಗರ್ ಎಂದು
IISc ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್.
 ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ (ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಬಾಲ ಪುರಸಾ್ರ ಎಂದ್
ಕರೆಯುತಾಿರೆ) ನೇಡಲಾಯಿತ್ು. ಇದನುನ ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿಗಳು ಪರದಾನ ರ್ಾಡುತಾಿರೆ. ರಾಷರಪತಿಗಳು 11
ಮಕ್ಳಿಗೆ ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡದರು. ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ 5 ರಿಂದ 18 ವಷಶ ವಯಸಿಸನ ಮಕ್ಳಿಗೆ
ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್
 ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರವು 6 ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ಸಾಧನ ರ್ಾಡದ ಬಾಲಕರಿಗೆ ನೇಡುತ್ಿದ್. ಸಂಸ್ೃತಿ, ಶೌಯಶ,
ಆವಿಷ್ಾ್ರ, ಪ್ಾಂಡತ್ಯ, ಸರ್ಾಜ ಸ್ತೇವೆ ಮತ್ುಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮನನಣೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರರಾದವರಿಗೆ
ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರು ಪರರ್ಾಣಪತ್ರ, ಪದಕ ಮತ್ುಿ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರ್ಪ್ಾಯಿ ನಗದು
ಬಹುರ್ಾನವನುನ ಪಡೆಯುತಾಿರೆ.
 ಅಸಾಸಂ ರಾಜಯದಲಿ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹಗಳ ವಿರುದಿ ಬೃಹತ್ ಅಭಿಯಾನವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲು ರಾಜಯ ಸಕಾಶರ
ನಧಶರಿಸಿದ್. ಗಾರಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಾಯಶದಶ್ಶಯನುನ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹ ತ್ಡೆ ಅಧಿಕಾರಿಯನಾನಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗಿದ್.

ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಸಾವಶಜನಕರು ಸಮಿೇಪದ ಪೊಲೇಸ್ ಠಾಣೆಗಳಲಿ ದ್ರುಗಳನುನ ದಾಖ್ಲಸಲು

ಉತೆಿೇಜಸುತ್ಿದ್.
 ಈ ವಷಶ (2023) ಭಾರತ್ವು ತ್ನನ 74 ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವವನುನ ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್ದೇವೆ. 2023 ರ ಭಾರತ್ದ
ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ರ್ಥೇಮ್ “ಜನ್ ಭಾಗಿದಾರಿ (ಸಾರ್ಾನಯ ಜನರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕ) ಆಗಿದ್. ಈ ವಷಶದ
ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಮುಖ್ಯ ಅತಿರ್ಥಯಾಗಿ ಈಜಪ್ಟ ಅಧಯಕ್ಷ ಅಬೆದಲ್ ಫ್ತಾಿಹ್ ಅಲ್-ಸಿಸಿ ಭಾಗವಹಿಸಲದಾದರೆ.
 74ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ಹಿನನಲೆಯಲಿಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ನಂದ ಮಹತ್ವದ ನಧಾಶರ ಕೈಗೆ್ಂಡದುದ,

ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ತಿೇಪುಶಗಳು ಹಲವು ಭಾಷ್ಗಳಿಗೆ ಭಾಷ್ಾಂತ್ರ ರ್ಾಡಲಾಗುವುದು. ಕನನಡ, ತ್ಮಿಳು, ತೆಲುಗು,
ಹಿಂದ್ಧ, ಮಲಯಾಳಂ ಹಾಗ್. ಮರಾಠಿ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ 13 ಭಾಷ್ಗಳಿಗೆ ತಿೇ ಪುಶಗಳನುನ ಭಾಷ್ಾಂತ್ರ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 ಹುಲಗಳ್ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ವನಯಜೇವಿಗಳ ಸಂತ್ತಿಗೆ ಕಡವಾಣ ಹಾಕಲು ಮುಂದಾಗಿರುವ ಕೇರಳ ಸಕಾಶರದ ನಡೆಗೆ
ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳಿಂದ ವಾಯಪಕ ಟಿೇಕ ವಯಕಿವಾಗಿದ್. ವನಯಜೇವಿಗಳ ಸಂಖೆಯಯನುನ ನಯಂತಿರಸುವ ಮ್ಲಕ,
ಹಚ್ುೆತಿಿರುವ ರ್ಾನವ–ಪ್ಾರಣಿ ಸಂಘಷಶದ ಘಟನಗಳನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡುವುದು ಸಕಾಶರದ ಉದ್ದೇ ಶ್ವಾಗಿದ್.
 ಏರ್ ಇಂಡಯಾ, ತ್ನನ ವಿರ್ಾನದಲಿನ ಆಲೆ್್ೇಹಾಲ್ ಸ್ತೇವಾ ನೇತಿಯನುನ ರ್ಾಪಶಡಸಿದ್.ಏರ್ ಇಂಡಯಾ ಈಗ
ಆಲೆ್್ೇಹಾಲ್ ಸ್ತೇವಾ ನೇತಿಯನುನ ರ್ಾಪಶಡಸಿದುದ, ಅಗತ್ಯವಿದದರೆ ರ್ಾತ್ರ ಜಾಣೆಮಯಿಂದ ಮದಯ ಪೊರೆೈಸುವಂತೆ
ಕಾಯಬನ್ ಸಿಬಬಂದ್ಧಗೆ ಸ್ಚಿಸಲಾಗಿದ್. ಪರಿಷ್ೃತ್ ನೇತಿಯ ಪರಕಾರ, ಕಾಯಬನ್ ಸಿಬಬಂದ್ಧ ಮದಯ ಪೊರೆೈಸದ ಹ್ರತ್ು
ಪರಯಾಣಿಕರು ಮದಯಪ್ಾನ ರ್ಾಡಲು ಅನುಮತಿ ನೇಡಬಾರದು.
 ಬಹಾರದ ಭಾಗಲುಪರ ಕೇಂದರ ಕಾರಾಗೃಹದಲಿರುವ ಕ್ಲೆ ಅಪರಾಧಿಯಬಬ ರಾಮಚ್ರಿತ್ರ್ಾನಸ
ಮಹಾಕಾವಯವನುನ 'ಅಂಗಿಕ' ಭಾಷ್ಗೆ ಅನುವಾದ್ಧಸಿದಾದರೆ. ಆಂಗಿಕ ಭಾಷ್ ಬಹಾರ ರಾಜಯದ ಭಾಗಲುಪರ, ಮುಂಗೆೇರ್
ಮತ್ುಿ ಬಂಕಾ ಜಲೆಿಗಳಲಿ ವಾಯಪಕವಾಗಿ ರ್ಾತ್ನಾಡುವ ಭಾಷ್ಯಾಗಿದ್.
 ಇಸ್ತ್ರೇದ ಮಹತಾವಕಾಂಕ್ಷಿ ಯೇಜನ ಆಗಿರುವ ಸ್ಯಶನ ಅಧಯಯನದ ಆದ್ಧತ್ಯ ಎಲ್-1ಗಾಗಿ ಸಿದಿತೆ ನಡೆಸಿರುವ
ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಸ್ತೆ ಇಸ್ತ್ರೇ ತ್ನನ ಮದಲ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ವಿಎಲ್ಇಸಿಯನುನ ಸಿವೇಕರಿಸಿದ್.
ಇಂಡಯನ್ ಇನಸಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ ಆಸ್ತ್ರೇಫಿಸಿಕ್ಸ (ಐಐಎ) ಜ.26ರ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದಂದು ವಿಸಿಬಲ್
ಲೆೈನ್ ಎಮಿಷನ್ ಕ್ರೇನ್ೇಗಾರಫ್ಟ (ವಿಇಎಲಸ) ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಅನುನ ಇಸ್ತ್ರೇಗೆ ಹಸಾಿಂತ್ರಿಸಿದ್. ಆದ್ಧತ್ಯ
ಒಟುಟ 7 ಪೇಲೆ್ೇಡಗಳನುನ ಹ್ತ್ುಿ ಸಾಗಲದುದ, ಈ ಪೈಕ್ತ ವಿಇಎಲಸ ಕ್ಡ ಒಂದಾಗಿದ್. ಈ 7 ಪೇಲೆ್ೇಡಗಳ
ಪೈಕ್ತ ಅತ್ಯಂತ್ ದ್್ಡಡದು ಹಾಗ್ ತಾಂತಿರಕ ಸವಾಲುಗಳಿದದ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಎಂದರೆ ಅದು ವಿಇಎಲಸ. ಐದು
ವಷಶಗಳಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಂತ್ದಲಿದದ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಅನುನ ಇದ್ಧೇಗ ಸಿವೇಕರಿಸಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಎರ್ಚಪಿವಿ ಲಸಿಕ ಸವಶವಾಕ್ : ಭಾರತ್ದ ಖ್ಾಯತ್ ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ತೆ ಸ್ತರಮ್ ಇನ್ಸಿಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ
ಇಂಡಯಾ (ಎಸ್ಐಐ) ಸವಿಶಕಲ್ ಕಾಯನಸರ್ ನಲಿ ಬಳಕ ರ್ಾಡುವ ಎರ್ಚಪಿವಿ ಲಸಿಕ ಸವಶವಾಕ್ ಬಡುಗಡೆ
ರ್ಾಡದ್. ಇದನುನ ಜೈವಿಕ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗವು SII ಸಹಯೇಗದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್. ವಿಶೇಷವಾಗಿ
ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ಗಭಶಕಂಠದ ಕಾಯನಸರ್ನಂದ ಅವರು ಅನುಭವಿಸುವ ತೆ್ಂದರೆಯನುನ ದ್ರ ರ್ಾಡಬಹುದು.
ಇದು ಸಂಪೊಣಶವಾಗಿ ಸವದ್ೇಶ್ ನಮಿಶತ್ ಲಸಿಕಯಾಗಿದ್.

 ಅಯೇಧಾಯ ಶ್ರೇರಾಮ ಮಂದ್ಧರ: ಅಯೇಧಾಯ ಶ್ರೇರಾಮ ಮಂದ್ಧರದ ಗಭಶ ಗುಡಯಲಿ ಪರತಿಷ್ಾಾಪನ

ರ್ಾಡಲು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೇರಾಮ ಹಾಗ್ ಸಿೇತಾ ರ್ಾತೆಯ ಮ್ತಿಶಗಳ ನರ್ಾಶಣ ಕಾಯಶಕ್ ಚಾಲನ ಸಿಕ್ತ್ದ್.
ಇದಕಾ್ಗಿ ನೇಪ್ಾಳದ ಗಂಡಕ್ತ ನದ್ಧಯಲಿ ಸಿಗುವ ಅಮ್ಲಯವಾದ ಹಾಗ್ ಪವಿತ್ರ ಶ್ಲೆ ಎಂದ್ೇ ಭಾವಿಸಲಾಗುವ
ಸಾಲಗಾರಮ ಶ್ಲೆಗಳನುನ ಅಯೇಧ್ಯಯಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದ್. ಇದ್ೇ ಶ್ಲೆಯಲಿ ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೇರಾಮ ಹಾಗ್ ಸಿೇತಾ ರ್ಾತೆಯ
ಶ್ಲಪಗಳನುನ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 1960ರ ಸ್ತಪಟಂಬನಶ ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದದ (ಐಡಬುಿಯಟಿ) ಅನುಷ್ಾಾನದ ಬಗೆಗ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನವು "ನರುತಾಸಹ"

ತೆ್ೇರಿದ ನಂತ್ರ ಅದರ ರ್ಾಪ್ಾಶಡಗಾಗಿ ಭಾರತ್ವು ಒಪಪಂದದ ನಬಂಧನಗಳ ಪರಕಾರ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನಕ್ ನ್ೇಟಿಸ್
ನೇಡದ್.
 ಇತ್ರೆ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲಿ ಜ್ೇಶ್ಮಠದಂತ್ಹ ವಿಪತ್ಿನುನ ತ್ಡೆಯಲು ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯವು ಎಲಾಿ
ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗುಡಡಗಾಡು ಪರದ್ೇಶ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟಗಳಲಿನ ಭ್ಮಿ ಸಾಮರ್ಥಯಶ
ಕುರಿತ್ು ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್. ಅಧಯಯನದ ವರದ್ಧ ಆಧರಿಸಿ ಮುಂದ್ಧನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯಶಗಳು ಹಾಗ್
ಅನುಮತಿಗಳನುನ ನೇಡಲು ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯವು ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸುತಿಿದ್.
 ರಾಷರಪತಿಯವರ ಅಧಿಕೃತ್ ನವಾಸ ರಾಷರಪತಿ ಭವನದಲಿರುವ ಜನಪಿರಯ ಮಘಲ್ ಗಾಡಶನ್ ಗೆ ಅಮೃತ್
ಉದಾಯನ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 ಜನವರಿ 31ರಿಂದ ಬಜಟ್ ಅಧಿವೆೇಶ್ನ ಆರಂಭವಾಗಲದ್. ಫಬರವರಿ 1ರಂದು ಬಜಟ್ ಮಂಡಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಅದಕ್್
ಮುನನ ಬಜಟ್ ಅಧಿವೆೇಶ್ನದಲಿ ಜನವರಿ 31ರಂದು ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡನ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಕೇಂದರ
ಸಕಾಶರವು ಜನವರಿ 31ರಂದು 2022-2023ರ ಸಾಲನ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡನ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
 ಉನನತ್ ಶ್ಕ್ಷಣಕ್ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಮಟಟದ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯ (2020-21) ವರದ್ಧ ಪರಕಟವಾಗಿದುದ,
ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ವು ದ್ೇಶ್ದಲಿಯೇ ಅತಿ ಹಚ್ುೆ ಕಾಲೆೇಜುಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ರಾಜಯವಾಗಿದ್. ಇಲಿ ಒಟುಟ
8,114 ಕಾಲೆೇಜುಗಳಿವೆ. ಎರಡನೇ ಸಾೆನದಲಿ ಮಹಾರಾಷರ (4,532), ಮ್ರನೇ ಸಾೆನದಲಿ ಕನಾಶಟಕ
(4,233) ಇದ್. ಶ್ಕ್ಷಣ ಸಚಿವಾಲಯ ಈ ವರದ್ಧಯನುನ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡದ್.

ಅಿಂತರಾಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
 ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ದ್ಧವಪಕ್ಷಿೇಯ ಒಪಪಂದಡ ತ್ಮಮ ರಾಷರಗಳಲಿರುವ ಪರರ್ಾಣು ಸಾೆವರಗಳ
ಪಟಿಟಯನುನ ವಿನಮಯ ರ್ಾಡಕ್ಂಡದಾದರೆ. ಈ ಪದಿತಿ 32 ವಷಶಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕ್ಂಡು ಬಂದ್ಧದ್. ಪರರ್ಾಣು
ಘಟಕಗಳ ಮ್ೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸುವುದರಿಂದ ನಬಶಂಧಿಸುವಂತೆ ರ್ಾಡಕ್ಂಡರುವ ಒಪಪಂದದ ನಯಮಗಳ ಅಡಯಲಿ
ಪರರ್ಾಣು ಸಾೆವರಗಳು ಹಾಗ್ ಸೌಲಭಯಗಳ ಪಟಿಟಗಳನುನ ವಿನಮಯ ರ್ಾಡಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್. ಈ ಒಪಪಂದಕ್
1988ರ ಡ. 31ರಂದು ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಗಿತ್ುಿ. 1991ರ ಜನವರಿ 27ರಂದು ಇದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ್ಧತ್ುಿ.
 ರ್ಾನವ ದ್ೇಹವನುನ ಗೆ್ಬಬರವನಾನಗಿ ಪರಿವತಿಶಸುವ ‘ಹಸಿರು ಅಂತ್ಯಕ್ತರಯ‘ಗೆ ಅಮ್ರಿಕ ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ರಾಜಯ
ಒಪಿಪಗೆ ನೇಡದ್. ಈ ಕ್ತರಯಯನುನ ‘ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್‘ ಎನನಲಾಗುತ್ಿದ್.2019ರಲಿ ವಾಷ್ಟ್ಂಗಟನ್ ಈ
‘ಹಸಿರು ಸಂಸಾ್ರ‘ಕ್ ಅನುಮತಿ ನೇಡದ ಮದಲ ರಾಜಯವಾಗಿತ್ುಿ. ಬಳಿಕ ಕ್ಲಾರಡೆ್ೇ, ಒರಿಗನ್, ವೆಮೇಶಂಟ್
ಹಾಗ್ ಕಾಯಲಫೊೇನಶಯಾ ಕ್ಡ ಇದನುನ ಕಾನ್ನು ಬದಿಗೆ್ಳಿಸಿದದವು. ಸದಯ ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಕ್ಡ ಹ್ಯಮನ್
ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗೆಗ ಅನುಮತಿ ಕ್ಟಿಟದ್.
 ಸಿಂಗಪುರ ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕ್ೇವಿಡ್–19 ನವಶಹಣೆ ಹಾಗ್ ಕ್ೇವಿಡ್ ಲಸಿಕ ಕಾಯಶಕರಮದ ಯಶ್ಸಿಸಗೆ
ಶ್ರಮಿಸಿದದನುನ ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಭಾರತ್ ಮ್ಲದ ಆರೆ್ೇಗಾಯಧಿಕಾರಿ ದ್ಧನೇಶ್ ವಾಸು ದಾಸ್ ಎಂಬುವವರನುನ ಸಿಂಗಪುರ
ಸಕಾಶರವು ‘ಪಬಿಕ್ ಸವಿೇಶಸ್ ಸಾಟರ್’ ಪರಶ್ಸಿಿಗೆ ಆಯ್ ರ್ಾಡದ್.
 ಚಿೇನಾದಲಿಇದ್ೇ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜಲಜನಕ (ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್) ಆಧಾರಿತ್ ಸ್ತಮಿ ಹೈಸಿಪೇಡ್ ಸಿಪೇಡ್ ಪ್ಾಯಸ್ತಂಜರ್
ರೆೈಲು ಚಾಲನಗೆ್ಂಡದ್. ಚ್ಚಂಗುಡರೆೈಲೆವ ಗ್ರಪ್ ಮತ್ುಿಚಾಂಗುೆನ್ ಸಿಆಆಶಸಿಶ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್
ಚಾಲತ್ ನಾಲು್ ರೆೈಲುಗಳನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿವೆ. ಇದು ಏಷ್ಾಯದಲಿಮದಲ ಮತ್ುಿ ವಿಶ್ವದಲಿ ಎರಡನೇ
ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ರೆೈಲು ಕ್ಡ ಆಗಿದ್. 2022ರ ಆಗಸ್ಟ ನಲಿ ಜಮಶನಯಲಿವಿಶ್ವದ ಮದಲ ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್
ರೆೈಲು ಕಾಯಾಶರಂಭ ರ್ಾಡತ್ುಿ.
 ಭಾರತಿೇಯ ಮ್ಲದ ಇಬಬರು ವಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅಮ್ರಿಕದಲಿ ಉನನತ್ ಹುದ್ದ ಫೊೇಟ್ಶ ಬೆಂಡ್ ಟೆ್ೇಲ್ ರೆ್ೇಡ್
ಅಥಾರಿಟಿ ಮತ್ುಿ ಗಾರಯಂಡ್ ಪ್ಾಕ್ಶವೆೇ ಟೆ್ೇಲ್ ರೆ್ೇಡ್ ಪ್ಾರಧಿಕಾರದ ನದ್ೇಶಶ್ಕರ ಮಂಡಳಿಗೆ ಭಾರತಿೇಯ
ಮ್ಲದ ಸವಪನ್ ಧ್ಯೈಯಶವನ್ ಅವರನುನ ನೇಮಕ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್. ಸವಪನ್ ಧ್ಯೈಯಶವನ್, ಅವರ ಹಿನನಲೆ,
ಸಮುದಾಯದ ಪರಭಾವ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕ ಪರಿಣತಿಯ ಆಧಾರದ ಮ್ೇಲೆ ನೇಮಕಗೆ್ಂಡದಾದರೆ. ಅಮ್ರಿಕ
ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ತ್ಜ್ಞ ಎ.ಸಿ. ಚ್ರಣಿಯಾ ಅವರನುನ NASAದ ಮುಖ್ಯ ತಾಂತಿರಕ ತ್ಜ್ಞರಾಗಿ ನೇಮಕ
ರ್ಾಡಲಾಗಿದುದ, ಇವರು ನಾಸಾ ಮುಖ್ಯ ಕಚ್ಚೇರಿಯಲಿ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ ಬಲ್ ನಲಸನ್ ಅವರಿಗೆ ತಾಂತಿರಕ ನೇತಿ
ಮತ್ುಿ ಕಾಯಶಕರಮಗಳಿಗೆ ಪರಧಾನ ಸಲಹಗಾರರಾಗಿ ಸ್ತೇವೆ ಸಲಿಸಲದಾದರೆ.
 ಬರಟನ್ ರಾಜಕುರ್ಾರ ಪಿರನ್ಸ ಹಾಯರಿ ಅವರ ಆತ್ಮಕತೆ ‘ಸ್ತಪೇರ್‘ ಯುಕಯಾದಯಂತ್ ಬಡುಗಡೆಯಾಗಿದ್. ಈ ಪುಸಿಕದ
16 ಭಾಷ್ಗಳಲಿ ಬಡುಗಡೆಯಾಗಿದುದ, ಆಡಯೇ ಬುಕ್ ಕ್ಡ ಲಭಯವಿದ್.
 ಉಜಬೇಕ್ತಸಾಿನದಲಿರುವ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಭಾರತ್ದ ಔಷಧಿೇಯ ಸಂಸ್ತೆ ಮರಿಯನ್ ಬಯೇಟೆಕ್ ತ್ಯಾರಿಸಿರುವ ಎರಡು
ಕಮಿಮನ ಸಿರಪ್ ಗಳಾದ ಅಬೆ್ರನಾಲ್ ಮತ್ುಿ ಡ್ಾಕ್-1 ರ್ಾಯಕ್ಸ ಬಳಕ ರ್ಾಡಬಾರದು ಎಂದು ವಿಶ್ವ ಆರೆ್ೇಗಯ

ಸಂಸ್ತೆ (ಡಬುಿಯ ಎರ್ಚಒ) ಸ್ಚ್ನ ನೇಡದ್. ಕಾರಣ : ಇತಿಿೇಚ್ಚಗೆ ಮರಿಯನ್ ಬಯೇಟೆಕ್ ತ್ಯಾರಿಸಿದ
ಕಮಿಮನ ಸಿರಪ್ ಸ್ತೇವನಯಿಂದ ಉಜಬೇಕ್ತಸಾಿನದಲಿ 18 ಮಕ್ಳು ಮೃತ್ಪಟಿಟದದರು. ಉಜಬೇ ಕ್ತಸಾಿನದ ಆರೆ್ೇಗಯ
ಸಚಿವಾಲಯದ ಪರಿೇಶ್ೇಲನಯಲಿ ಕಮಿಮನ ಸಿರಪಗಳಲಿ ಎರ್ಥಲೇನ್ ಗೆಿೈ ಕ್ೇಲನ ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಕ
ಪತೆಿಯಾಗಿತ್ುಿ.
 ಭಾರತಿೇಯ ಮ್ಲದ ಮನರೇ ತ್ ಮೇನಕಾ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಹಾಯರಿಸ್ ನಾಯಯಾಲಯದ ನಾಯಯಾಧಿೇಶಯಾಗಿ
ಪರರ್ಾಣವಚ್ನ ಸಿವೇ ಕರಿಸಿದರು. ಅಮ್ರಿಕದಲಿ ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯಕ್ ಸ್ತೇರಿದ ಮದಲ ನಾಯಯಾಧಿೇಶ ಎಂಬ
ಖ್ಾಯತಿಗೆ ಮನರೇತ್ ಪ್ಾತ್ರರಾಗಿದಾದರೆ.
 ಅಮ್ರಿಕದ ಟೆಕಾಸಸ್ ರಾಜಯದ ರ್ಪದಶ್ಶ, ಮಿಸ್
ಯುಎಸ್ಎ ಆರ್’ಬೆ್ೇನನ ಗೆೇಬರಯಲ್ ಅವರು
‘ಭುವನ ಸುಂದರಿ’ ಕ್ತರಿೇಟ
ಮುಡಗೆೇರಿಸಿಕ್ಂಡದಾದರೆ.
 ಭಾರತಿೇಯ ಅಮ್ರಿಕನ್ ಅರುಣಾ ಮಿಲಿರ್
ಅವರು ಮ್ೇರಿಲಾಯಂಡ್ ರಾಜಯದ ಲೆಫಿಟನಂಟ್
ಗವನಶರ್
ಆಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕ್ಂಡದಾದರೆ.
 ರ್ಾಲಡೇವಸನಲಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಮ್ಲಸೌಕಶಯಗಳ
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಭಾರತ್ವು ಸುರ್ಾರು
ರ್.3,200 ಕ್ೇಟಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತಿ ಸಾಲದ ನರವು
ವಿಸಿರಿಸಿದ್. ಪರಮುಖ್ವಾದ ‘ಫಿಟ್ ಇಂಡಯಾ’
ಮತ್ುಿ ‘ಖೆೇಲೆ್ ಇಂಡಯಾ’ ಯೇಜನಗಳನುನ ನರೆಯ ದ್ೇಶ್ಗಳಿಗ್ ನೇಡುವ ಮದಲ ವಿದ್ೇಶ್ ನೇತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ
ರ್ಾಲಡೇವಸನಲಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾಸೌಕಯಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನರವು ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.
 ಕನಡ್ಾದ ರ್ಾಯಕ್ತಗಲ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯ ಮತ್ುಿ ಇಂಡಯನ್ ಇನಸಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ ಸ್ತೈನ್ಸ (ಐಐಎಸಿಸ) ಖ್ಗೆ್ೇಳ
ಶಾಸರಜ್ಞರು ಪುಣೆಯ ಜೈಂಟ್ ಮ್ಟೆರವೆೇವ್ ರೆೇಡಯ ಟೆಲಸ್ತ್್ೇಪ್ (ಜಎಂಆಟಿಶ) ದತಾಿಂಶ್ದ ಮ್ಲಕ ದ್ರದ
ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದ ಪರರ್ಾಣು ಹೈಡೆ್ರೇಜನನಂದ ಹ್ರಹ್ಮಿಮದ ರೆೇಡಯ ಸಂಕೇತ್ಗಳನುನ ಪತೆಿ ರ್ಾಡದಾದರೆ.
 ಜಾಗತಿಕ ತಾಪರ್ಾನ ಏರಿಕಯಂತ್ಹ ಪರಿಸಿೆತಿಯ ನಡುವೆಯೇ ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಅಂಟ್ಾಕ್ತಟಶಕಾ ವಲಯದ ಓಝ್ೇನ್
ಪದರದಲಿ ಉಂಟ್ಾಗಿರುವ ರಂಧರವು ತ್ನನಷಟಕ್ ತಾನ ಮುಚಿೆಕ್ಳುಳತಿಿದ್ ಎಂದು ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದಾದರೆ.
‘ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸದಯ ಜಾರಿಯಲಿರುವ ವಾಯುರ್ಾಲನಯ ತ್ಡೆ ನೇತಿಗಳು ಹಿೇಗೆ ಮುಂದುವರೆದರೆ 2066ರ ಹ್ತಿಿಗೆ
ಅಂಟ್ಾಕ್ತಟಶಕಾದ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರವು 1980ರ ಸಿೆತಿಗೆ(ಓಜ್ೇನ್ ರಂಧರದ ಕಂಡುಬಂದ ಸಮಯ) ಮರಳಲದ್.
2045ರ ಹ್ತಿಿಗೆ ಆಕ್ತಟಶಕನಲಿ ಮತ್ುಿ 2040ರ ಹ್ತಿಿಗೆ ಜಗತಿಿನ ಇತ್ರೆಡೆ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರ ಸಾರ್ಾನಯ ಸಿೆತಿಗೆ
ಮರಳಲದ್’

ದ್ಧನ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಯುವ ದ್ಧನದ ಅಂಗವಾಗಿ ರಾಜಾಯದಯಂತ್ ನಡೆದ ಯೇಗಥಾನ್ ಗಿನನೇಸ್ ದಾಖ್ಲೆ ಸ್ತೇರುವಲಿ
ಯಶ್ಸಿವಯಾಗಿದ್. ಯೇಗಥಾನ್ 2023 ಕನಾಶಟಕದ ಹಸರಿನಲಿ ಗಿನನೇಸ್ ದಾಖ್ಲೆ ಸ್ತೇರಿದುದ, ಧಾರವಾಡ
ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ರಾಜಾಯದಯಂತ್ ಏಕಕಾಲಕ್ 4,05,255ಕ್್ ಮಂದ್ಧ ಸ್ತೇರಿ ಯೇಗ ರ್ಾಡರುವುದು ಈ ಹಿಂದ್
ರಾಜಸಾೆನದ ಹಸರಿನಲಿದದ ದಾಖ್ಲೆಯನುನ
 ಜನವರಿ 15, ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ 75ನೇ ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನ ಇದ್ೇ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬೆಂಗಳ್ರಿನಲಿ ನಡೆಯಿತ್ು.
ರಾಷರಕ್ೇ ನಸಾವರ್ಥಶ ಸ್ತೇವೆ ಸಲಿಸಿದ ಸ್ತೈನಕರನುನ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಈ ದ್ಧನವನುನ ಎಲಾಿ ಸ್ತೇನಾ ಕರ್ಾಂಡ್
ಪರಧಾನ ಕಚ್ಚೇರಿಗಳಲಿ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು.1949ರ ಜನವರಿ 15ರಂದು ಬರಟಿರ್ಷ ಉತ್ಿರಾಧಿಕಾರಿಯನುನ
ಬದಲಾಯಿಸಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ ಕರ್ಾಂಡರ್-ಇನ್-ಚಿೇಫ್ಟ ಆಗಿ ಫಿೇಲ್ಡ ರ್ಾಷಶಲ್ ಕ.ಎಂ.
ಕಾಯಶಪಪ ಅವರು ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರವಹಿಸಿಕ್ಂಡ ದ್ಧನದ ಸಂಕೇತ್ವಾಗಿದ್.
 ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 5 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ
ದ್ಧನವನುನ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 2002 ರಲಿ ಅಮ್ೇರಿಕಾದ ಬಾನ್ಶ ಫಿರೇ ಯು ಎಸ್ಎ ಮತ್ುಿ ಏವಿಯನ್ ವೆಲೆಪೇರ್
ಒಕ್್ಟದ್ಧಂದ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು. ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಕ್ತರಸಮಸ್ ಡೆೇ ಎಣಿಕಯು ಕ್ನಯಾಗುವ ದ್ಧನವಾದ ಜನವರಿ
5 ರಂದು ನಾಯಷನಲ್ ಬಡ್ಶ ಡೆೇ ಅನುನ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಮುರಿದ್ಧದ್. ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಕಂಠಿೇರ ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದಲಿ ಯೇಗಥಾನ್ ನಡೆದ್ಧದದುದ, ಈ ಯೇಗಥಾನ್ ವಿಶ್ವದ

ಅತಿ ದ್್ಡಡ ಯೇಗಥಾನ್ ಎನಸಿದ್. 2018 ರಲಿ ರಾಜಸಾೆನದಲಿ ಏಕಕಾಲಕ್ 1.60 ಲಕ್ಷ ಜನರು ಯೇಗ
ರ್ಾಡದುದ ದಾಖ್ಲೆಯಾಗಿತ್ುಿ.
 ಭಾರತ್ದ ಇತಿಹಾಸಕ್ ಅಪರತಿಮ ಕ್ಡುಗೆಯನುನ ನೇಡರುವ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಅವರ 126ನೇ ಜನಮದ್ಧನ
ಹಿನನಲೆಯಲಿ ನೇತಾಜಯವರಿಗೆ ಪರಧಾನಮಂತಿರ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧಯವರು, ಗೌರವ ಸಲಿಸಿದಾದರೆ.ಭಾರತ್ದಲಿ
ಜನವರಿ 2021 ರಿಂದ ನೇತಾಜ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಜಯಂತಿಯನುನ ಪರಾಕರಮ ದ್ಧವಸ್ ಎಂದು
ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 24 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ ದ್ಧನವನುನ ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣಮಕ್ಳ ದ್ಧನವನುನ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 2008 ರಲಿ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು. ಭಾರತಿೇಯ
ಸರ್ಾಜದಲಿ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು ಎದುರಿಸುತಿಿರುವ ಅಸರ್ಾನತೆಗಳ ಬಗೆಗ ಸಾವಶಜನಕರಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸುವ
ಸಲುವಾಗಿ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಕಲಾಯಣ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ುಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ್ಧಂದ ಈ ದ್ಧನ ಆಚ್ರಣೆಯನುನ
ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಭಾರತ್ವು ತ್ನನ 13 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನುನ ಜನವರಿ 25 ರಂದು ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್ ರ್ಥೇಮ್, 2023:
“ಮತ್ದಾನದ ಹಾಗೆ ಇನ್ನಂದ್ಧಲಿ, ನಾನು ಖ್ಚಿತ್ವಾಗಿ ಮತ್ ಹಾಕುತೆಿೇನ”. 2011ರಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ
ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಅಂದ್ಧನ ರಾಷರಪತಿ ಪರತಿಭಾ ದ್ೇವಿ

ಪ್ಾಟಿೇಲ್ ಅವರು ಭಾರತ್ದ ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗದ 61ನೇ ಸಂಸಾೆಪನಾ ದ್ಧನದಂದು ಈ

ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನಾನಗಿ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲು ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಜನವರಿ 30, 1948 - ಭಾರತ್ದ್ೇಶ್ದ ರಾಷರಪಿತ್ರೆನಸಿಕ್ಂಡ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ಮರಣ ಹ್ಂದ್ಧದ ದ್ಧನ.
ಈ ದ್ಧನವನುನ ಅವರಿಗೆ ಶ್ರದಾಿಂಜಲ ಅಪಿಶಸಲು ಹುತಾತ್ಮರ ದ್ಧನವಾಗಿ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. (ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಮಟಟದಲಿ ಇದನುನ ಸವೆೊೇಶದಯ ದ್ಧನ ಎಂದ್ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ಿದ್).ಈ ದ್ಧನವನುನ ಅಹಿಂಸ್ತ ಮತ್ುಿ ಶಾಂತಿಯ
ದ್ಧನವಾಗಿಯ್ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು
 ಶ್ರೇಲಂಕಾ ವಿರುದಿದ ಮದಲ ಟಿ–20 ಪಂದಯದಲಿ ಭಾರತ್ದ ಯುವ ವೆೇಗಿ ಉರ್ಾರನ್ ಮಲಕ್ ಅವರು ದಾಖ್ಲೆ
ನಮಿಶಸಿದುದ, ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕ್ತರಕಟ್ನಲಿ ಅತಿ ವೆೇಗದ ಬೌಲಂಗ್ ರ್ಾಡದ ಭಾರತ್ದ ವೆೇಗಿ ಎನುನವ ದಾಖ್ಲೆ
ನಮಿಶಸಿದಾದರೆ. ಈ ಪಂದಯದಲಿ ಉರ್ಾರನ್ ಮಲಕ್ ಗಂಟೆಗೆ 155 ಕ್ತ.ಮಿ ವೆೇಗದಲಿ ಬೌಲಂಗ್ ರ್ಾಡ ಈ
ದಾಖ್ಲೆ ನಮಿಶಸಿದುದ, ಈ ಮ್ಲಕ ಈ ದಾಖ್ಲೆಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದದ ಭಾರತ್ದ ಮತೆ್ಿೇವಶ ವೆೇಗಿ ಜಸ್ಪಿರೇತ್
ಬ್ರ್ಾರ ಅವರ ದಾಖ್ಲೆಯನುನ ಅಳಿಸಿ ಹಾಕ್ತದಾದರೆ. ಜಾಗತಿಕ ಕ್ತರಕಟ್ ನಲಿ ವೆೇಗವಾಗಿ ಬೌಲಂಗ್ ರ್ಾಡದ
ದಾಖ್ಲೆ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನದ ವೆೇಗಿ ಶ್ೇಯಬ್ ಮಲಿಕ್ ಅವರ ಹಸರಲಿದ್. ಅಖ್ಿರ್ 161 ಕ್ತ.ಮಿ
ವೆೇಗದಲಿ ಬೌಲಂಗ್ ರ್ಾಡ ಈ ದಾಖ್ಲೆಯನುನ ನಮಿಶಸಿದಾದರೆ.
 ಒಡಶಾ ಸಿಎಂ ನವಿೇನ್ ಪಟ್ಾನಯಕ್ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದ್್ಡಡ ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಂನುನ ರ್ಕಶಲಾದಲಿ
ಉದಾಾಟಿಸಿದಾದರೆ. ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣಕ್ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಹ್ೇರಾಟಗಾರ, ಬುಡಕಟುಟ ನಾಯಕ ಬಸಾಶ ಮುಂಡ್ಾ ಹಾಕ್ತ
ಸ್ತಟೇಡಯಮ್ (ಬಎಂಹರ್ಚಎಸ್) ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್. ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದ ವಿನಾಯಸ: ಬಜು ಪಟ್ಾನಯಕ್
ತಾಂತಿರಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ಎಂಜನಯಗಶಳು ಸಿದಿಪಡಸಿದಾದರೆ.
 ಭಾರತ್ ಕ್ತರಕಟ್ ತ್ಂಡದ ಆಯ್ ಪರಕ್ತರಯಯ ರ್ಾನದಂಡಗಳಲಿ ಯೇ ಯೇ ಫಿಟ್ನಸ್ ಪರಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮರಳಿ
ಸ್ತೇಪಶಡೆ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್. ಯೇ ಯೇ ಟೆಸ್ಟ :ಏರೆ್ೇಬಕ್ ಫಿಟ್ನಸ್ ಪರಿೇಕ್ಷೆ ರ್ಾದರಿ ಇದಾಗಿದ್. ಇದರಲಿ ವೆೇಗದ
ಓಟಕ್ ಒತ್ುಿ ನೇಡಲಾಗಿದ್. 20 ಮಿೇಟರ್ ಅಂತ್ರದ ಓಟಗಳನುನ ಏಪಶಡಸಿ, ಪರತಿ ಹಂತ್ದಲಿಯ್ ವೆೇಗವನುನ
ಹಚಿೆಸಲು ಸ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ವೆೇಗ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ದಾಖ್ಲಸಿ ಪ್ಾಯಿಂಟ್ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಪೊೇಚ್ುಶಗಲ್ ಫ್ುಟ್ಾಬಲ್ ಆಟಗಾರ ಕ್ತರಸಿಟಯಾನ್ ರೆ್ನಾಲೆ್ಡ ರ್ಾಯಂಚ್ಚಸಟರ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಬ್ ನಂದ
ಹ್ರಬಂದು ಇದ್ಧೇಗ ಸೌದ್ಧ ಅರೆೇಬಯಾ ಮ್ಲದ ಅಲ್ ನಾಸ್ರ ಕಿಬ್ ಸ್ತೇರಿಕ್ಂಡದಾದರೆ. ರೆ್ನಾಲೆ್ಡ ತ್ಮಮ
ವೃತಿಿಜೇವನದಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಏಷಯನ್ ಕಿಬ್ನ್ಂದ್ಧಗೆ ಟೆೈ ಅಪ್ ಆಗಿದಾದರೆ.
ರೆ್ನಾಲೆ್ಡೇ ಕಿಬ್ ಇತಿಹಾಸ
ತ್ಮಮ ವೃತಿಿಜೇವನವನುನ ರ್ಾಯಂಚ್ಚಸಟರ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಬ್ನ್ಂದ್ಧಗೆ ಆರಂಭಿಸಿದ ರೆ್ನಾಲೆ್ಡ, ಇದರ
ನಂತ್ರ ಸ್ತಪೇನ್ನ ಲೆಜಂಡರಿ ಕಿಬ್ ರಿಯಲ್ ರ್ಾಯಡರಡ್ ಪರ ಕಣಕ್ತ್ಳಿದ್ಧದದರು. 2009 ರಿಂದ 2018 ರವರೆಗೆ ಈ
ಕಿಬ್ ಪರ ಆಡದದ ರೆ್ನಾಲೆ್ಡ, ಬಳಿಕ ಇಟಲಯ ಕಿಬ್ ಜುವೆಂಟಸ್ ಜ್ತೆ ಒಪಪಂದ ರ್ಾಡಕ್ಂಡದದರು.
2021 ರವರೆಗೆ ಈ ಕಿಬ್ ಪರ ಆಡದದ ರೆ್ನಾಲೆ್ಡ ಬಳಿಕ ರ್ಾಯಂಚ್ಚಸಟರ್ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದದರು.

 ಸಬಶಯಾದ ನ್ವಾಕ್ ಜ್ಕ್ವಿರ್ಚ ಅವರು ಅಮ್ೇರಿಕಾದ ಸ್ತಬಾಸಿಟಯನ್ ಕ್ಬಾಶ ಅವರನುನ

ಸ್ತ್ೇಲಸಿ ಅಡಲೆೇಡ್ ಇಂಟರ್ನಾಯಷನಲ್ ಟೆನಸ್ ಟ್ನಶಯಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆದರು.
 ದಕ್ಷಿಣ ಆಫಿರಕಾದ ಬಾಯಟರ್ ಹಾಶ್ಮ್ ಆರ್ಾಿ ಅವರು ಎಲಿ ರ್ಾದರಿಯ ಕ್ತರಕಟ್ಗೆ ನವೃತಿಿ ಪರಕಟಿಸಿದಾದರೆ.
ಇದರೆ್ಂದ್ಧಗೆ 20 ವಷಶಗಳ ಅವರ ಕ್ತರಕಟ್ ವೃತಿಿಜೇವನಕ್ ವಿದಾಯ ಹೇಳಿದಾದರೆ.
 ಮಹಿಳಾ ಪಿರೇಮಿಯರ್ ಲೇಗ್ (ಡಬುಿಯಪಿಎಲ್) ಗೆ ಗುಜರಾತ್ ಜೈಂಟ್ಸ ತ್ಂಡಕ್ ರ್ಾಗಶದಶ್ಶಕರು ಹಾಗ್
ಸಲಹಗಾರರನಾನಗಿ ಮಹಿಳಾ ಕ್ತರಕಟ್ ತ್ಂಡದ ರ್ಾಜ ನಾಯಕ್ತ ಮಿಥಾಲ ರಾರ್ಜ ಅವರನುನ ನೇಮಕ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
ಇತಿಿೇಚ್ಚಗೆ ನಡೆದ ಹರಾಜು ಪರಕ್ತರಯಯಲಿ ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಫಾರಂಚ್ಚೈಸಿ 5 ತ್ಂಡಗಳ ಪೈಕ್ತ ಅತಿ ದುಬಾರಿಯ ತ್ಂಡ
ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಕಗ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿತ್ುಿ. ಈ ತ್ಂಡವು ಅದಾನ ಸ್ತ್ಪೇಟ್ಸಶ ಲೆೈನ್ ಗೆ ಸ್ತೇರಿದ್.
 ದಕ್ಷಿಣ ಆಫಿರಕಾದಲಿ ನಡೆದ ಮಹಿಳಾ ಅಂಡರ್-19 ಟಿ20 ಕ್ತರಕಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಟ್ನಶಯ ಫೈನಲ್ ಪಂದಯದಲಿ
ಶಫಾಲ ವರ್ಾಶ ನೇತ್ೃತ್ವದ ಭಾರತ್ದ ತ್ಂಡ 7 ವಿಕಟ್ ಅಂತ್ರದಲಿ ಇಂಗೆಿಂಡ್ ತ್ಂಡವನುನ ಮಣಿಸಿ ಚ್ಚ್ರ್ಚಚ್ಲ
ಪರಶ್ಸಿಿ ಗೆದ್ಧದದ್.
ಭಾರತ್ದ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ನಾಯಕರು
A) ಏಕದ್ಧನ ವಿಶ್ವಕಪ್ 1983 - ಕಪಿಲ್ ದ್ೇವ್
B) 19 ವಷಶದ್್ಳಗಿನವರ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2000 - ಮಹಮಮದ್ ಕೈಫ್ಟ
C) ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್ 2007 - ಎಂ.ಎಸ್. ಧ್ಯ್ೇನ
D) 19 ವಷಶದ್್ಳಗಿನವರ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2008 - ವಿರಾಟ್ ಕ್ಹಿಿ
E) ಏಕದ್ಧನ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2011 - ಎಂ.ಎಸ್. ಧ್ಯ್ೇನ
F) 19 ವಷಶದ್್ಳಗಿನವರ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2012 - ಉನುಮಕ್ಿ ಚಾಂದ್
G) 19 ವಷಶದ್್ಳಗಿನವರ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2018 - ಪೃರ್ಥವ ಶಾ
H) 19 ವಷಶದ್್ಳಗಿನವರ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2022 - ಯಶ್ ಧುಳ್
I) 19 ವಷಶದ್್ಳಗಿನವರ ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್ 2023 - ಶಫಾಲ ವರ್ಾಶ
 ಪರತಿಷ್ಟ್ಾತ್ ಆಸ್ತರೇಲಯನ್ ಓಪನ್ ಪುರುಷರ ಸಿಂಗಲ್ಸ ಗಾರಯನ್ ಸಾಿಮ್ ಟೆನಸ್ ಟ್ನಶಯ ಫೈನಲ್ ನಲಿ
ಸಬಶಯಾದ ನ್ವಾಕ್ ಜ್ಕ್ವಿರ್ಚ ಅವರು ಗಿರೇಸ್ನ ಸ್ತಟಫಾನ್ಸ್ ಸಿಟಿಸಪಸ್ ವಿರುದಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸುವ
ಮ್ಲಕ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದುದ, ಈ ಗೆಲುವಿನ ಮ್ಲಕ ಸ್ತಪೇನ್ನ ರಫಲ್ ನಡ್ಾಲ್ ಅವರ ದಾಖ್ಲೆಯ 22
ಗಾರಯನ್ಸಾಿಮ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ಸಾಧನಯನುನ ಜಾಕ್ೇವಿರ್ಚ ಸರಿಗಟಿಟದಾದರೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲಿದ್ ದಾಖ್ಲೆಯ 10ನೇ
ಬಾರಿಗೆ ಆಸ್ತರೇಲಯನ್ ಓಪನ್ ಗಾರಯನ್ ಸಾಿಮ್ ಟ್ನಶ ಗೆದದ ಕ್ತೇತಿಶಗೆ ಪ್ಾತ್ರರಾಗಿದಾದರೆ.
 2023 ಜನವರಿ 13 ರಿಂದ 29ರ ವರೆಗೆ ಭಾರತ್ದಲಿ FIH ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ನಡೆಯಿತ್ು.ವಿಜೇತ್ ತ್ಂಡ :
ಜಮಶನ, 2 ನೇ ಸಾೆನ : ಬೆಲಜಯಂ, 3 ನೇ ಸಾೆನ ನದಲಾಯಶಂಡ್ಸ, 4 ನೇ ಸಾೆನ: ಆಸ್ತರೇಲಯಾ. ನಾಲು್ ಬಾರಿ
ಪುರುಷರ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆಯೇಜನ ರ್ಾಡದ ವಿಶ್ವದ ಮದಲ ರಾಷರ ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಕಗೆ ಭಾರತ್ ಭಾಜನವಾಗಿದ್.

ಸುದ್ಧಿಯಲಿರುವ ವಯಕ್ತಿಗಳು
 2013 ರಲಿ ಮಧಯಯುಗದ ನಂತ್ರ ಕಾಯಥೆ್ೇಲಕ್ ಚ್ರ್ಚಶನ ಮುಖ್ಯಸೆ ಸಾೆನಕ್ ರಾಜೇನಾಮ್ ನೇಡದ ಮದಲ
ಧಮಶಗುರು, ರ್ಾಜ ಪೊೇಪ್ ಬೆನಡಕ್ಟ XVI ಅವರು 95 ನೇ ವಯಸಿಸನಲಿ ನಧನರಾದರು. ಜಮಶನಯವರಾದ
ಪೊೇಪ್ ಎಮ್ರಿಟಸ್ ಬೆನಡಕ್ಟ ಅವರ ಮ್ಲ ಹಸರು ಜ್ೇಸ್ತಫ್ಟ ರಟಿಜಂಗರ್ ಆಗಿದುದ, ಫಬರವರಿ 2013 ರಲಿ
ಅನಾರೆ್ೇಗಯದ ಕಾರಣ ನೇಡ ಬೆನಡಕ್ಟ ಅವರು ಪೊೇಪ್ ಸಾೆನಕ್ ರಾಜೇನಾಮ್ ನೇಡದದರು. ಅವರ ಅವಧಿಯಲಿ
ಮಕ್ಳ ಮ್ೇಲೆ ಲೆೈಂಗಿಕ ದೌಜಶನಯ ನಡೆದ್ಧದ್ ಎಂಬ ಆರೆ್ೇಪವೊ ಕೇಳಿಬಂದ್ಧತ್ುಿ.

ವಿಶೇಷ ಲೆೇಖ್ನ
74ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ
ಸುದ್ಧಿಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಈ ವಷಶ (2023) ಭಾರತ್ವು ತ್ನನ 74 ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವವನುನ ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್ದೇವೆ.
ಮುಖ್ಾಯಂಶ್ಗಳು
 2023 ರ ಭಾರತ್ದ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ರ್ಥೇಮ್
“ಜನ್ ಭಾಗಿದಾರಿ (ಸಾರ್ಾನಯ ಜನರ
ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕ) ಆಗಿದ್.
 ಭಾರತ್ ಪವ್ಶ: ಜನಭಾಗಿದಾರಿ ರ್ಥೇಮ್ ಅನುನ
ಪರತಿಬಂಬಸುತಾಿ, ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ
ಸಚಿವಾಲಯದ್ಧಂದ ಜನವರಿ 26-31, 2023 ರವರೆಗೆ
ದ್ಹಲಯ ಕಂಪು ಕ್ೇಟೆಯ ಮುಂಭಾಗದ ಜ್ಞಾನ
ಪರ್ಥದಲಿ 'ಭಾರತ್ ಪವ್ಶ' ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
ಇದು ರಿಪಬಿಕ್ ಡೆೇ ಸಿಬದ ಚಿತ್ರಗಳು , ಮಿಲಟರಿ ಬಾಯಂಡಗಳ ಪರದಶ್ಶನಗಳು, ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಪರದಶ್ಶನಗಳು, ಪ್ಾಯನ್
ಇಂಡಯಾ ಫ್ುಡ್ ಕ್ೇಟಗಶಳು ಮತ್ುಿ ಕಾರಫ್ಟಟಸ ಬಜಾರ್ ಅನುನ ಪರದಶ್ಶಸುತ್ಿದ್.
 ಮಿಲಟರಿ ಟ್ಾಯಟ್ ಮತ್ುಿ ಬುಡಕಟುಟ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ: ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ ಮತ್ುಿ ನೇತಾಜ ಸುಭಾರ್ಷ
ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಅವರ 126 ನೇ ಜನಮದ್ಧನದ (ಪರಾಕರಮ್ ದ್ಧವಸ್ ಎಂದು ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್) ಅಂಗವಾಗಿ
ಜವಾಹರ್ ಲಾಲ್ ನಹರು ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದಲಿ ಮಿಲಟರಿ ಟ್ಾಯಟ್ ಮತ್ುಿ ಬುಡಕಟುಟ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ 'ಆದ್ಧ-ಶೌಯಶ
- ಪವ್ಶ ಪರಾಕರಮ್ ಕಾ' ನಡೆಯಿತ್ು . ನವದ್ಹಲಯಲಿ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ುಿ ಬುಡಕಟುಟ ವಯವಹಾರಗಳ
ಸಚಿವಾಲಯವು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಈವೆಂಟ್ ಅನುನ ಆಯೇಜಸಿತ್ುಿ ,
 ಬೇಟಿಂಗ್ ದ್ಧ ರಿಟಿರೇಟ್ ಸರ್ಾರಂಭ: ಗಣತ್ಂತ್ರ ದ್ಧನದ ನಮಿತ್ಿ ಜನವರಿ 29 ರಂದು ನಡೆಯುವ ಬೇಟಿಂಗ್ ದ್ಧ ರಿಟಿರೇಟ್
ಸರ್ಾರಂಭದಲಿ 'ಭಾರತ್ದ ಅತಿದ್್ಡಡ ಡೆ್ರೇನ್ ಶ್ೇ' ಎಂದು ಬಂಬಸಲಾದ 3,500 ಸೆಳಿೇಯ ಡೆ್ರೇನಗಳನುನ
ಒಳಗೆ್ಂಡ ಡೆ್ರೇನ್ ಪರದಶ್ಶನ ಮತ್ುಿ ಪೊರಜಕ್ಷನ್ ರ್ಾಯಪಿಂಗ್ ಕ್ಡ ಇರುತ್ಿದ್
74ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಮುಖ್ಯ ಅತಿರ್ಥ
 74 ವಷಶಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲಿ ಈಜಪ್ಟ ನಾಯಕರೆ್ಬಬರು ಭಾರತಿೇಯ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವಕ್ ಮುಖ್ಯ
ಅತಿರ್ಥಯಾಗುತಿಿರುವುದು ಇದ್ೇ ಮದಲು. ಭಾರತಿೇಯ ವಿದ್ೇಶ್ ರಾಜತಾಂತಿರಕತೆಯ ದೃಷ್ಟ್ಟಯಿಂದ ಇದ್್ಂದು
ದ್್ಡಡ ಹಜಜ. ಭಾರತ್ವು ಅರೆೇಬಯಾ ಮತ್ುಿ ದಕ್ಷಿಣದಲಿ ತ್ನನ ವಾಯಪಿಿಯನುನ ಹಚಿೆಸಲು ಬಯಸಿದ್.
 ಈ ವಷಶದ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಮುಖ್ಯ ಅತಿರ್ಥಯಾಗಿ ಈಜಪ್ಟ ಅಧಯಕ್ಷ ಅಬೆದಲ್ ಫ್ತಾಿಹ್ ಅಲ್-ಸಿಸಿ
ಭಾಗವಹಿಸಲದಾದರೆ.

 2023 ರ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಪರೆೇಡನಲಿ ವಿವಿಧ ರಾಜಯಗಳ ಸಿಬದ ಚಿತ್ರಗಳ ಪರದಶ್ಶನಕಾ್ಗಿ

ಸಕಾಶರವು ಮ್ರು ನದ್ಧಶಷಟ ರ್ಥೇಮಗಳನುನ ಪರಸಾಿಪಿಸಿದ್. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಭಾರತ್@75, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿ
ಧಾನಯ ವಷಶ, ನಾರಿ ಶ್ಕ್ತಿ. ರಾಜಯಗಳು ಈ ಮ್ರು ವಿಷಯಗಳಲಿ ಒಂದನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡಬಹುದು. ಅರ್ಥವಾ
ಮ್ರನ್ನ ಆಯ್ ರ್ಾಡಬಹುದು.
ಸಿಬಿ ಚಿತ್ರಗಳು
 23 ಸಿಬಿ ಚಿತ್ರಗಳು ಇರಲವೆ - 17 ರಾಜಯಗಳು/ಕೇಂದಾರಡಳಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಿಂದ ಮತ್ುಿ ಆರು ವಿವಿಧ

ಸಚಿವಾಲಯಗಳು/ಇಲಾಖೆಗಳಿಂದ ಭಾಗವಹಿಸಲವೆ
 ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ಪರ್ಥ ಸಂಚ್ಲನದಲಿ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯದ ‘ನಾರಿ ಶ್ಕ್ತಿʼ ಸಿಬಿಚಿತ್ರ ಸಾಗಲದ್. ಈ ಬಾರಿ
ಪರೆೇಡನಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಕನಾಶಟಕದ ಸಿಬಿಚಿತ್ರಕ್ ಕ್ನ ಕ್ಷಣದಲಿ ಅವಕಾಶ್ ನೇಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಇದ್ಧೇಗ ಒಂದ್ೇ
ವಾರದಲಿ ಸಿಬಿಚಿತ್ರ ತ್ಯಾರಾಗಿದ್. ಇದರೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸತ್ತ್ವಾಗಿ 14 ವಷಶಗಳಿಂದ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದ್್ಂದ್ಧಗೆ
ಪ್ಾಲೆ್ಗಂಡ ದ್ೇಶ್ದ ಏಕೈಕ ರಾಜಯವೆಂಬ ಶರೇಯವನುನ ಕನಾಶಟಕ ತ್ನನದಾಗಿಸಿಕ್ಳಳಲದ್.
 'ಆಜಾದ್ಧ ಕ ಅಮೃತ್ ಮಹ್ೇತ್ಸವʼದ ಅಂಗವಾಗಿ ಸ್ಲಗಿತಿಿ ನರಸಮಮ, ವೃಕ್ಷ ರ್ಾತೆ ತ್ುಳಸಿ ಗೌಡ ಹಾಲಕ್ತ್ ಮತ್ುಿ
ಸಾಲುಮರದ ತಿಮಮಕ್ ಸಾಧನಗಳನುನ 'ನಾರಿ ಶ್ಕ್ತಿ' (ವುಮನ್ ಪವರ್) ಹಸರಿನಲಿ ರಾಜಯವು 2023ರ
ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದಲಿ ಪರಸುಿತ್ ಪಡಸಿದ್. ಇವರುಗಳು ಸರ್ಾಜಕ್ ನೇಡದ ನಸಾವರ್ರ್ಥ
ಕ್ಡುಗೆಗಾಗಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ 'ಪದಮಶ್ರೇ' ಪುರಸಾ್ರದ್ಧಂದ ಗೌರವಿಸಿದ್. ಕನಾಶಟಕದ ಅತಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಹಳಿಳಗಳಲಿ,
ಸಾರ್ಾನಯ ಕುಟುಂಬಗಳಲಿ ಹುಟಿಟ ಬೆಳೆದರ್ ಇವರುಗಳ ಸಾಧನಗೆ ಅವರ ಹುಟುಟ - ಜಾತಿ - ಅಂತ್ಸುಿ ಯಾವುದು
ಅಡಡ ಬಂದ್ಧಲಿ. ತ್ಮಮ ಸಾಧನಗಳ ಮ್ಲಕವೆೇ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಗಮನ ಸ್ತಳೆದವರು. ಇವರ ಸಾಧನಗಾಗಿ ಕನಾಶಟಕ
ಮತ್ುಿ ದ್ೇಶ್ವೆೇ ಹಮ್ಮಪಡುತ್ಿದ್. ಇದನುನ ಪರತಿಬಂಬಸುವ ರಿೇತಿಯಲಿ ಸಿಬಿಚಿತ್ರವನುನ ರ್ಪಿಸಿದ್.
 ಸ್ಲಗಿತಿಿ ನರಸಮಮ: ಗಿಡ-ಮರ, ಬೆಟಟ-ಗುಡಡ, ಪಕ್ಷಿಗಳಿಂದ ಕಂಗೆ್ಳಿಸುತಿಿರುವ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದ ಮುಂಭಾಗದಲಿ
ತೆ್ಟಿಟಲು ತ್್ಗುತಾಿ, ಕೈನಲಿ ಮಗು ಆಡಸುತಿಿರುವ ಸ್ಲಗಿತಿಿ ನರಸಮಮ ಅವರನುನ ತೆ್ೇರಿಸಿದ್. ನುರಿತ್
ವೆೈದಯರ ಅನುಪಸಿೆತಿಯಲಿ ಸಾಂಪರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹರಿಗೆಗಳನುನ ರ್ಾಡಸುವಲಿ ಅವರು ಸಿದಿಹಸಿರು. ಏಳು
ದಶ್ಕಗಳಲಿ ಇಂತ್ಹ ಎರಡು ಸಾವಿರಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಹರಿಗೆಗಳನುನ ರ್ಾಡಸಿದಾದರೆ.
 ತ್ುಳಸಿ ಗೌಡ ಹಾಲಕ್ತ್ : ಹಚ್ೆ ಹಸುರಿನಂದ ಕ್ಡರುವ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದ ಮಧಯಭಾಗದಲಿ ಗಿಡ ಮರಗಳನುನ
ಪೊೇಷ್ಟ್ಸುತಿಿರುವ ತ್ುಳಸಿ ಗೌಡ ಹಾಲಕ್ತ್ ರನುನ ತೆ್ೇರಿಸಿದ್. ವೃಕ್ಷ ರ್ಾತೆ ಎಂದ್ೇ ಹಸರಾಗಿರುವ ತ್ುಳಸಿ ಅಪರ್ಪದ
ಪರಭೆೇದದ ಸಸಯಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವಲಿ ಪರಿಣತ್ರು. 30,000ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಗಿಡಗಳನುನ ಬೆಳೆಸಿರುವ ಶರೇಯ
ಇವರದುದ. ಇದನುನ ಗಿಡಗಳ ಮಧ್ಯಯ ಕುಳಿತ್ು ಅವುಗಳನುನ ಪೊೇಷ್ಟ್ಸುತಿಿರುವ ರಿೇತಿಯಲಿ ಅವರನುನ ತೆ್ೇರಿಸಿದ್.
 ಸಾಲುಮರದ ತಿಮಮಕ್ : ಕಣಿಣಗೆ ಮುದ ನೇಡುವ ಕಾಡನ ನಜಸವರ್ಪದಂತಿರುವ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದ ಕ್ನಯ
ಭಾಗದಲಿ ರಾಜಯ ಹದಾದರಿಯ ಆಜುಬಾಜನಲಿ 8000 ಮರಗಳನುನ ನಟುಟ ನೇರೆರೆದು ಬೆಳೆಸಿದ ಸಾಲುಮರದ
ತಿಮಮಕ್ ರನುನ ತೆ್ೇರಿಸಿದ್. ಇದನುನ ಅವರು ಗಿಡಗಳಿಗೆ ನೇರೆರೆಯುತಿಿರುವಂತೆ ಬಂಬಸಿದ್. ಇದಲಿದ್ 75 ಆಲದ

ಮರಗಳನುನ 4.5 ಕ್ತ. ಮಿೇ ಉದದದ ರಾಜಯ ಹದಾದರಿಯಲಿ ಬೆಳೆಸಿದಾದರೆ. ಇದನುನ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದ
ಕ್ನಯ ಭಾಗದಲಿ ಬೃಹತ್ ಆಲದ ಮರದ ಮ್ಲಕ ಚಿತಿರಸಿದ್.
ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ಬಗೆಗ
 ಭಾರತ್ವು 1950 ರಿಂದ ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 26 ಅನುನ ಗಣರಾಜಯ ದ್ಧನವನಾನಗಿ ಆಚ್ರಿಸುತ್ಿದ್.
 ಜನವರಿ 26, 1950 ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಸಂವಿಧಾನದ ಗೌರವಾರ್ಥಶವಾಗಿ, ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾಲೆೇಜುಗಳು,
ಸಾವಶಜನಕ ಮತ್ುಿ ಖ್ಾಸಗಿ ಸಂಸ್ತೆಗಳಲಿ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವವನುನ ಅತ್ಯಂತ್ ಉತಾಸಹದ್ಧಂದ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.

 ಜನವರಿ 26, 1950 ರಂದು, ಭಾರತ್ದ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಂಗಿೇಕಾರದ್್ಂದ್ಧಗೆ, ಭಾರತ್ವು ಸಾವಶಭೌಮ,
ಪರಜಾಪರಭುತ್ವ ಮತ್ುಿ ಗಣರಾಜಯ ರಾಷರವಾಯಿತ್ು. ಭಾರತ್ದ ಮದಲ ರಾಷರಪತಿ ಡ್ಾ.ರಾಜೇಂದರ ಪರಸಾದ್
ಅವರು 21 ಗನ್ ಸ್ತಲ್ಯಟ್ ಸಿವೇಕರಿಸಿದರು. ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಧವಜವನುನ ಅನಾವರಣಗೆ್ಳಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಹಿೇಗೆ ಈ
ಐತಿಹಾಸಿಕ ದ್ಧನ ಹುಟಿಟಕ್ಂಡದ್.
 ಭಾರತ್ಕ್ ಆಗಸ್ಟ 15, 1947 ರಂದು ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಸಿಕ್ತ್ತ್ು. ನವೆಂಬರ್ 26, 1949 ರಂದು ಭಾರತ್ದ
ಸಂವಿಧಾನವನುನ ಅಂಗಿೇಕರಿಸಿದಾಗ, ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಆಚ್ರಣೆಗೆ ಜನವರಿ 26 ಅನುನ ಸ್ಕಿ ದ್ಧನಾಂಕವಾಗಿ
ನಗದ್ಧಪಡಸಲಾಯಿತ್ು. ಹಿೇಗೆ ಜನವರಿ 26, 1950 ನಮಮ ಗಣರಾಜಯ ದ್ಧನವಾಯಿತ್ು.
ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರಧಾನ ಮೇದ್ಧಯವರು ಯಾದಗಿರಿ ಜಲೆಿಯ ಹುಣಸಗಿ ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ಕ್ಡೆಕಲ್ ಗಾರಮದಲಿ
ಕೃಷ್ಾಣ ಮ್ೇಲದಂಡೆ ಯೇಜನಯ ಎಡದಂಡೆ ನಾಲೆಯನುನ ಉದಾಾಟಿ ಸಿದರು.
 ಹ್ಸ ಯೇಜನಯು ನೇರನುನ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು, ನೇರು ಸುಮಮನ ಪೊೇಲಾಗುವುದನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡಲು ಮತ್ುಿ
ಹಚ್ುೆ ಸರ್ಾನವಾದ ವಿತ್ರಣೆಯನುನ ನ್ೇಡಲು ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕ್ತರಯಾ
ಯೇಜನಯಡಯಲಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಜಲ ಮಿಷನ್ನ ಭಾಗವಾಗಿದ್.
 ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆಯ ವಿಸಿರಣೆ, ಪುನ:ಶೆೇತ್ನ ಹಾಗ್ ಆಧುನೇಕರಣದ ಸಾ್ಡ್ಾ ಯೇಜನ-1
ದ್ೇಶ್ದ ಮದಲ ಮತ್ುಿ ಏಷ್ಾಯದಲಿಯೇ ಅತಿದ್್ಡಡ ನೇರು ನವಶಹಣೆಯ ಯೇಜನಯಾಗಿದ್.
 ನಾರಾಯಣಪುರ ಅಣೆಕಟಟನುನ ಆಲಮಟಿಟ ಅಣೆಕಟಿಟನ ಕಳಭಾಗದಲಿ ಕೃಷ್ಾಣ ನದ್ಧಗೆ ಅಡಡಲಾಗಿ ನಮಿಶಸಿ
1982 ರಲಿ ಕಾಯಾಶರಂಭ ರ್ಾಡತ್ು.
ಉದ್ದೇಶ್
 ಈ ಭಾಗದ ರೆೈತ್ರ ಕೃಷ್ಟ್ ಚ್ಟುವಟಿಕಗಳಿಗೆ ಈ ಯೇಜನಯಿಂದ ನೇರು ಹರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ ಸಕಾಶರದಾದಗಿದ್.
ಪರಯೇಜನಗಳು

 ಈ ಯೇಜನಯಿಂದ ಯಾದಗಿರಿ, ಕಲಬುರಗಿ, ವಿಜಯಪುರ, ರಾಯಚ್್ರು ಜಲೆಿಗಳ ಜನತೆಗೆ

ನೇರಾವರಿ, ಕುಡಯುವ ನೇರಿಗೆ ಸಾಕಷುಟ ಉಪಯೇಗವಾಗಲದ್. ಜನರ ಜೇವನ ಮಟಟ ಸುಧಾರಿಸಲದ್,
ಉದ್್ಯೇಗ ಪರರ್ಾಣ ಹಚಾೆಗಲದ್.
 ಈ ಜಲಾಶ್ಯವು ಎಡ ಮತ್ುಿ ಬಲದಂಡೆ ಕಾಲುವೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಏತ್ ನೇರಾವರಿ ಜಾಲಗಳ ಮ್ಲಕ ಸುರ್ಾರು
5.40 ಲಕ್ಷ ಹಕಟೇರ್ ಭ್ಮಿಗೆ ನೇರುಣಿಸುತ್ಿದ್.
 ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆಯು ಕರ್ಾಂಡ್ ಪರದ್ೇಶ್ಕ್ 4.50 ಲಕ್ಷ ಹಕಟೇರ್ಗೆ ನೇರು ಸರಬರಾಜು
ರ್ಾಡುವ ಮುಖ್ಯ ದಾರಿಯಾಗಿದುದ, ಕಲಬುರಗಿ, ಯಾದಗಿರಿ ಮತ್ುಿ ವಿಜಯಪುರದ ದ್ಧೇಘಶಕಾಲಕ ಬರಪಿೇಡತ್
ಜಲೆಿಗಳಲಿ ಹರಡದ್. ಹುಣಸಗಿ, ಶ್ಹಾಪುರ, ಮುಡಬಾಳ, ಜೇವಗಿಶ, ಇಂಡ ಶಾಖ್ಾ ಕಾಲುವೆಗಳು ಹಾಗ್ ಇಂಡ
ಏತ್ ಕಾಲುವೆ ಮ್ಲಕ 10 ಸಾವಿರ ಕ್ಯಸ್ತಕ್ ನೇರು ಹರಿಸಲಾಗುತಿಿದ್.
ಯೇಜನಯ ಅನುಷ್ಾಟನ
 ಹಳೆ ಸಿಟಲ್ ಗೆೇಟಗಳಿಂದ ನೇರು ಪೊೇಲಾಗುವ ಜ್ತೆ ಅನೇಕ ಸಮಸ್ತಯ ಎದುರಾಗಿತ್ುಿ. ಗೆೇಟಗಳ ಸಮಸ್ತಯ
ಅರಿತ್ು,ಕೇಂದರ ಸರಕಾರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಜಲ ಮಿಷನ್ ಮ್ಲಕ ರಾಜಯ ಸರಕಾರದ ಕೃಷ್ಾಣ ಭಾಗಯ ಜಲ ನಗಮದ
ಅಡಯಲಿ ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆಗಳಿಗೆ ಸಾ್ಡ್ಾ ಯೇಜನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ಂದ್ಧದ್. ಜಐಎಸ್ ಆಧಾರಿತ್
ಸವಯಂಚಾಲತ್ ಯಾಂತಿರೇಕೃತ್ ಹೈಟೆಕ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಸಾ್ಡ್ಾ ಗೆೇಟ್ ಅಳವಡಕ ರ್ಾಡದ್. ರಾಜಯ
ಸರಕಾರ ಕೃಷ್ಾಣ ಭಾಗಯ ಜಲ ನಗಮದ ಅಡಯಲಿ ಸಾ್ಡ್ಾ ಗೆೇಟ್ ಅಳವಡಕ ರ್ಾಡದ್. ಕೇಂದರ ಸರಕಾರ 70
ಪರತಿಶ್ತ್ ಹಾಗ್ ರಾಜಯ ಸರಕಾರ 30 ಪರತಿಶ್ತ್ ಅನುದಾನದ್್ಂದ್ಧಗೆ 1180 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿ ವೆಚ್ೆದಲಿ
ಸಾ್ಡ್ಾ ಯೇಜನ ಮ್ಲಕ ಹೈಟೆಕ್ ಗೆೇಟ್ ಅಳವಡಕ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
ಯೇಜನಯ ವಿವರ:
 'ಒಂದು ಹನ ನೇರಿಗೆ ಗರಿಷಟ ನೇರಾವರಿ' ಘ್ೇಷಣೆಯನುನ ಕಾಯಶಗತ್ಗೆ್ಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ 2012 ರಲಿ
ಅಂದ್ಧನ ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಬ.ಎಸ್.ಯಡಯ್ರಪಪ ಅವರ ನೇತ್ೃತ್ವದಲಿ ಈ ಕಲಸವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
2015ರಲಿ ಎಐಬಪಿ ಯೇಜನಯಡ ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆ ವಿಸಿರಣೆ ಯೇಜನ ಒಳಗೆ್ಂಡತ್ು.
ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ್ಧಂದ 1011 ಕ್ೇಟಿ ರ್.ಗಳನುನ ನೇಡಲಾಗಿದ್. 4.50 ಲಕ್ಷ ಹಕಟೇರ್ ನೇರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯ
ಒದಗಿಸುವ ಯೇಜನಯಾಗಿದುದ, ಕಾಲುವೆ ಅಚ್ುೆಕಟುಟ ಪರದ್ೇಶ್ ಕ್ನ ಭಾಗದ ರೆೈತ್ರಿಗ್ ಈಗ ನೇರಾವರಿ
ಲಭಯವಾಗಲದ್. ನೇರು ಪೊೇಲಾಗುವ ಪರರ್ಾಣ ಕಡಮ್ಯಾಗಿದುದ, ನೇರಿನ ಬಳಕಯ ದಕ್ಷತೆಯನುನ ಶೇ. 20
ರಷುಟ ಹಚಿೆಸಲಾಗಿದ್.
ಯೇಜನಯ ಹಿನನಲೆ
 1964 ರಲಿ ಕೇಂದರ ಸಚಿವರಾಗಿದದ ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದರ್ ಶಾಸಿರ ಅವರು ಡ್ಾಯಂ ನರ್ಾಶಣಕ್ ಅಡಗಲುಿ
ನರವೆೇರಿಸಿದರು.ನಂತ್ರ 1982 ರಲಿ ಅಂದ್ಧನ ಸಿಎಂ ಆರ್.ಗುಂಡುರಾವ್ ಸರಕಾರ ಡ್ಾಯಂ ಕಾಮಗಾರಿ
ಪೊಣಶಗೆ್ಳಿಸಿ ಉದಾಾಟಿಸಿದರು.ನಾರಾಯಣಪುರ ಡ್ಾಯಂಗೆ ಬಸವಸಾಗರ ಜಲಾಶ್ಯವೆಂದು ನಾಮಕರಣ

ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್. ಇದರಿಂದ ಕಲಬುರಗಿ, ಯಾದಗಿರಿ, ವಿಜಯಪುರ,ರಾಯಚ್್ರು ಭಾಗದ ರೆೈತ್ರಿಗೆ

ನೇರಾವರಿ ಸೌಲಭಯ ಕಾಣಿತ್ುಿ.
SCADA (supervisory control and data acquisition) ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ:
 ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪರಕ್ತರಯಗಳನುನ ನಯಂತಿರಸುವ ಸಾಫ್ಟಟವೆೇರ್ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ಗಳ ಒಂದು ವಗಶವಾಗಿದ್, ಇದು ಡೆೇಟ್ಾ
ಸಂಗರಹಣೆಯಾಗಿದ್.SCADA ಸವಶರ್, ಗೆೇಟ್ವೆೇ, ಅರ್ಥವಾ ಡೆೇಟ್ಾ ಸಾಂದ್ಧರೇಕರಣವು ಪರಕ್ತರಯಯನುನ
ಮ್ೇಲವಚಾರಣೆ ರ್ಾಡುವ ವಿವಿಧ ಎಲೆಕಾರನಕ್ ಸಾಧನಗಳಿಂದ (IEDs) ರ್ಾಹಿತಿಯನುನ ಸಂಗರಹಿಸುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ

ನಂತ್ರ ಅದನುನ ದ್ರಸೆ ಮ್ೇಲವಚಾರಣಾ ವಯವಸ್ತೆಗೆ ಲಭಯವಾಗುವಂತೆ ಪರಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸುತ್ಿದ್.
ಜಲ ಜೇವನ್ ಮಿಷನ್
 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಜ ಜ ಮಿಷನ್ ಅನುನ ಆಗಸ್ಟ 2019 ರಲಿ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿತ್ು. 2024 ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಎಲಾಿ ಗಾರಮಿೇಣ
ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಕ್ಳವೆ ನೇರು ಸರಬರಾಜು (ಹರ್ ಘರ್ ಜಲ) ಒದಗಿಸುವುದು ಮಿಷನ್ನ ಮುಖ್ಯ
ಉದ್ದೇಶ್ವಾಗಿದ್. ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಸುಸಿೆರ ನೇರು ಸರಬರಾಜು ನವಶಹಣೆಯ ಉದ್ದೇಶ್ಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
ಗುರಿ
 ಮಳೆನೇರು ಕ್ಯುಿ, ಅಂತ್ಜಶಲ ಪುನಭಶತಿಶ ಮತ್ುಿ ಕೃಷ್ಟ್ಯಲಿ ಮರುಬಳಕಗಾಗಿ ಮನಯ ತಾಯಜಯ ನೇರನುನ
ನವಶಹಿಸಲು ಸೆಳಿೇಯ ಮ್ಲಸೌಕಯಶಗಳನುನ ರಚಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ಜ್ತೆಗೆ, ಪ್ಾಯಿಂಟ್
ರಿೇಚಾರ್ಜಶ, ಸಣಣ ನೇರಾವರಿ ಟ್ಾಯಂಕ್ಗಳ ನಜಶಲೇಕರಣ, ಕೃಷ್ಟ್ಗೆ ಗೆರೇ ವಾಟರ್ ಬಳಕ ಮತ್ುಿ ಮ್ಲ
ಸುಸಿೆರತೆಯಂತ್ಹ ವಿವಿಧ ನೇರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪರಯತ್ನಗಳನ್ನ ಆಧರಿಸಿದ್.
ಮಿಷನ್ನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಮತ್ುಿ ಮಹತ್ವ
 ಭಾರತ್ವು ವಿಶ್ವ ಜನಸಂಖೆಯಯ ಶೇ.16 ರಷುಟ ರ್ಾನವ ಸಂಪನ್ಮಲ ಹ್ಂದ್ಧದ್, ಆದರೆ ಕೇವಲ ಶೇ. ೪ ರಷುಟ
ಸಿಹಿನೇರಿನ ಸಂಪನ್ಮಲಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂತ್ಜಶಲ ಮಟಟವನುನ ಕುಂಠಿತ್ಗೆ್ಳಿಸುವುದು,
ಕಾಡನ ಅತಿಯಾದ ಶ್ೇಷಣೆ ಮತ್ುಿ ಹದಗೆಡುತಿಿರುವ ನೇರಿನ ಗುಣಮಟಟ, ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಇತಾಯದ್ಧ
ಸಂಗತಿಗಳು ಕುಡಯುವ ನೇರನುನ ಒದಗಿಸಲು ಇರುವ ಪರಮುಖ್ ಸವಾಲುಗಳಾಗಿವೆ.
 ಅಂತ್ಜಶಲ ಮಟಟ ಕಡಮ್ಯಾಗುತಿಿರುವುದರಿಂದ, ಇಂದು ದ್ೇಶ್ದಲಿ ನೇರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ತ್ುತ್ುಶ
ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದ್. ಆದದರಿಂದ, ಜಲ ಜೇವನ್ ಮಿಷನ್ ಸೆಳಿೇಯ ಮಟಟದಲಿ ಸಮಗರ ಬೆೇಡಕ ಮತ್ುಿ ನೇರಿನ
ಪೊರೆೈಕ ನವಶಹಣೆಯತ್ಿ ಗಮನ ಹರಿಸಲದ್.
ಕೃಷಣ ನದ್ಧ
 ಮ್ಲ: ಮಹಾರಾಷರದ ಸತಾರ ಜಲೆಿಯ ಮಹಾಬಲೆೇಶ್ವರದ ಪಂಚ್ಗಂಗಾ
 ಇದು ಗಂಗಾ ಮತ್ುಿ ಗೆ್ೇದಾವರಿ ನಂತ್ರ ಭಾರತ್ದ ಮ್ರನೇ ಅತಿ ಉದದದ ನದ್ಧಯಾಗಿದ್.
 ನದ್ಧಯನುನ ಕೃಷಣವೆೇಣಿ ಎಂದ್ ಕರೆಯುತಾಿರೆ
 ಉದದ: 1,400 ಕ್ತ.ಮಿೇ
 ಜಲಾನಯನ ಪರದ್ೇಶ್: 258,948 km²

 ಕೃಷ್ಾಣ ನದ್ಧಯು ಭಾರತ್ದ ಮಹಾರಾಷರ, ಕನಾಶಟಕ, ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜಯಗಳ

ಮ್ಲಕ ಹಾದು ಬಂಗಾಳಕ್ಲಿಯನುನ ಸ್ತೇರುತ್ಿದ್.
 ಉಪನದ್ಧಗಳು
o ಎಡ: ಯಲಶ, ಭಿೇಮ, ದ್ಧಂಡ, ಮ್ಸಿ, ಪ್ಾಲೆೇರು, ಮುನನೇರು ಬಟಟರು
o ಬಲ :ಕುಡಲ (ನರಂಜನ) ವೆನನ, ಕ್ಯಾನ, ಪಂಚ್ಗಂಗಾ, ದ್ಧಗಂಗಾ, ಘಟಪರಭಾ, ಮಲಪರಭಾ,
ತ್ುಂಗಭದಾರ
 ಅಣೆಕಟುಟಗಳು: ಮಹಾರಾಷರದಲಿ ಕ್ಯಾನದ ಹತಿಿರ, ಕನಾಶಟಕದಲಿ ಆಲಮಟಿಟ ಮತ್ುಿ
ನಾರಾಯಣಪುರಗಳಲಿ ಹಾಗ್ ಆಂಧರ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಶ್ರೇಶೈಲಂ ಮತ್ುಿ ನಾಗಾಜುಶನಸಾಗರದಲಿ ಕೃಷ್ಾಣ ನದ್ಧಗೆ
ಆಣೆಕಟುಟಗಳನುನ ಕಟಟಲಾಗಿದ್.

ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಮಚ್ಚೆಯುಳಳ ಮರಗ್ಬೆ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಹಂಪಿ ದರೆ್ೇಜ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಪಟಿಟಗೆ ಈಗ ಮರದ ಹಕ್ತ್ ಎಂದ್ೇ ಪರಿಗಣಿತ್ವಾಗಿರುವ ಮಚ್ಚೆಯುಳಳ
ಮರದ ಗ್ಬೆ ಸ್ತೇಪಶಡೆಯಾಗಿದ್.

ಪಕ್ಷಿಯ ವಿವರಣೆ
 ರ್ಾತ್ಂಗ ಬೆಟಟಗಳಲಿ
ಕಂಡುಬಂದ್ಧದ್.
 ಹಕ್ತ್ಯು ವುಡ ಜಾತಿಗೆ ಸ್ತೇರಿದ್.
 ಬಣಣ: ಬ್ದು
 ಗ್ಬೆ ತ್ನನ ಹಣೆಯ ಮ್ೇಲೆ
ಹುಬುಬಗಳ ನಡುವೆ ಒಂದು ಗುರುತ್ು
ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಯಾವಾಗಲ್ ವುಡ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಸಾರ್ಾನಯವಾಗಿ ನಲೆಸುತ್ಿದ್.
 'ಮರದ ಗ್ಬೆ' ಎಂಬ ಹಸರಿನ ಸರ್ಾನಾರ್ಥಶಕವಾಗಿದ್.
ರ್ಾತ್ುಂಗ ಬೆಟಟ :
 ಹಂಪಿಯ ಅತ್ಯಂತ್ ಜನಪಿರಯ ಬೆಟಟವಾಗಿದ್. ಇದು ನಗರದ ಹೃದಯ ಭಾಗದಲಿದ್ ಮತ್ುಿ ಇಲಿನ ಅತಿ ಎತ್ಿರದ
ಸೆಳವಾಗಿದ್.
ದರೆ್ೇಜ ಕರಡ ಅಭಯಾರಣಯ
 ಹಂಪಿಗೆ 15 ಕ್ತಲೆ್ೇಮಿೇಟರ್ ದ್ರದಲಿರುವ ದರೆ್ೇಜ ಕರಡ ಅಭಯಾರಣಯ ಉತ್ಿರ ಕನಾಶಟಕದ ಏಕೈಕ
ಅಭಯಾರಣಯವಾಗಿದ್.
 ಅಕ್ಟೇಬರ್ 1994 ರಲಿ, ಕನಾಶಟಕ ಸಕಾಶರವು 5,587.30 ಹಕಟೇರ್ ಬಳಿಕಲುಿ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯವನುನ
ದರೆ್ೇಜ ಕರಡ ಅಭಯಾರಣಯವೆಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿತ್ು.
 ಚಿರತೆಗಳು, ಹೈನಾ, ಜಾಯಕಲ್ಸ, , ಪಂಗೆ್ಲನ್ಸ, ಸಾಟರ್ ಆಮ್, ರ್ಾನಟರ್ ಲಜಾಡ್ಶ, ಮಂಗ್ಸ್, ಪಿೇ
ಫೌಲ್ಸ, ಪ್ಾಟಿರಶಜಜಗಳು, ಪೇಂಟೆಡ್ ಕಲುಿಕ್ೇಳಿ, ಕವೈಸ್ ಮುಂತಾದವುಗಳನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ ಸುರ್ಾರು
120 ಸ್ತ್ೇರ್ಾರಿತ್ನ ಕರಡಗಳು ಈ ಅಭಯಾರಣಯದಲಿ ವಾಸಿಸುತಿಿವೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಸಲಾಗಿದ್. 90 ಪಕ್ಷಿಗಳ
ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ುಿ 27 ಜಾತಿಯ ಚಿಟೆಟಗಳು ಈ ಅಭಯಾರಣಯದಲಿ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್.
 2016 ರಲಿ ಕನಾಶಟಕ ಹಕ್ತ್ ಹಬಬ(Bird Festival)ದ ಮ್ರನೇ ಆವೃತಿಿಯು ಹಂಪಿ ಸುತ್ಿಮುತ್ಿಲ
ಹಕ್ತ್ಗಳ ವಾಸಸಾೆನ ಮತ್ುಿ ಬಳಾಳರಿ ಜಲೆಿಯ ದರೆ್ೇಜ ಸ್ತ್ಿೇತ್ ಬೆೇರ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮಗಳಲಿ ನಡೆಯಿತ್ು.

'ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮ್

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? 18-21 ವಷಶ ವಯಸಿಸನ ಬಾಲಕ್ತಯರಿಗಾಗಿ ಆರು ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮ್ಗಳ ಸಾೆಪನಗೆ
ಕನಾಶಟಕ ಮಕ್ಳ ರಕ್ಷಣಾ ನದ್ೇಶಶ್ನಾಲಯವು ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸಿದ್.
 ಮಕ್ಳನುನ ಬೆಂಬಲಸಲು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮ್ಗಳನುನ ಸಾೆಪಿಸಲು ಆರು
ಎನ್ಜಒಗಳನುನ ಬೆಂಬಲಸುವ ಉಪಕರಮವನುನ ಸಕಾಶರ ಯೇಜಸುತಿಿದ್.
 ಉದ್ದೇಶ್ : ಸಕಾಶರಿ ಶ್ಶ್ುಪ್ಾಲನಾ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿಂದ ಹ್ರಬಂದ ನಂತ್ರ ಮನ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕ ಸಹಾಯವಿಲಿದ್
ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು ಸಂಕಷಟ ಪಡುತಿಿದಾದರೆ. ಇಂತ್ಹ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮ್ ಗಳ ತೆರೆಯಲು ಮಕ್ಳ
ರಕ್ಷಣಾ ನದ್ೇಶಶ್ನಾಲಯ ಮುಂದಾಗಿದ್.
ಉಪಕರಮ :
 ಅನಾರ್ಥರಾಗಿರುವ, ಪೊೇಷಕರಿಂದ ಪರಿತ್ಯಕಿರಾದ ಅರ್ಥವಾ ಒಂಟಿ ಪೊೇಷಕರನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ಹಣುಣಮಕ್ಳಿಗೆ
ಸಕಾಶರಿ ಶ್ಶ್ುಪ್ಾಲನಾ ಸಂಸ್ತೆಗಳಲಿ ಆಶ್ರಯ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಅವರಿಗೆ 18 ವಷಶ ವಯಸಿಸನವರೆಗೆ ಬೆಂಬಲವನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ನಂತ್ರ ಅವರ ಪೊೇಷಕರ ಬಳಿ ವಾಪಸ್
ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಪರತಿ ಕೇಂದರದಲಿ 25 ಬಾಲಕ್ತಯರಿಗೆ ಅವಕಾಶ್ ಕಲಪಸಲಾಗುವುದು.
ಎಲೆಿಲಿ ಕೇಂದರಗಳು :
 ಬೆಂಗಳ್ರಿನಲಿ ಎರಡು ಮತ್ುಿ ಕಲಬುರಗಿ, ಬೆಳಗಾವಿ, ಮ್ೈಸ್ರು ಮತ್ುಿ ತ್ುಮಕ್ರಿನಲಿ ತ್ಲಾ ಒಂದರಂತೆ
ಆರು ಆರೆೈಕ ಕೇಂದರಗಳ ತೆರೆಯಲು ಇಲಾಖೆ ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸಿದ್.
ಅನುದಾನ:
 ಪರತಿೇ ಕೇಂದರಕ್ 50 ಲಕ್ಷ ರ್ಪ್ಾಯಿ ಅನುದಾನಕ್ ಸಕಾಶರ ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್. ನಯೇಜತ್ ಎನ್ಜಒಗೆ
ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಆಧಾರದ ಮ್ೇಲೆ ಹಣವನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ನೌಕರರ ವೆೇತ್ನ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳಿಗೆ ನೇಡುವ ಶ್ಕ್ಷಣ ಮತ್ುಿ
ತ್ರಬೆೇತಿಯ ವೆಚ್ೆ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಸಂಪೊಣಶ ಯೇಜನಯು ಸಕಾಶರದ ಅನುದಾನದಲಿರಲದ್.
 ಈಗಿರುವ ವಸತಿಗಳು : ಡಸ್ತಂಬರ್ 22, 2022 ರಂತೆ, ರಾಜಯದಲಿ ಗಂಡು ಮತ್ುಿ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಸುರ್ಾರು
80 ಸಕಾಶರಿ ಶ್ಶ್ುಪ್ಾಲನಾ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿವೆ. ಒಟ್ಾಟರೆಯಾಗಿ, ಈ ಸಂಸ್ತೆಗಳಲಿ 1,040 ಹುಡುಗರು ಮತ್ುಿ 1,196
ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ವಸತಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದ್.

ಇ–ವಿಧಾನಮಂಡಲ ಯೇಜನ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಇ-ಆಡಳಿತ್ ಯೇಜನಯನುನ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಇ-ವಿಧಾನ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ (ನೇವಾ) ಮ್ಲಕ
ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಲು ರಾಜಯ ಸಕಾಶರಕ್ ನದ್ೇಶಶ್ನ ನೇಡುವಂತೆ ಕ್ೇರಿ ರ್ಾಜ ಎಂಎಲ್ಸಿ ಮತ್ುಿ ವಕ್ತೇಲ ರಮ್ೇಶ್ ಬಾಬು
ಅವರು ಸಲಿಸಿದ ಸಾವಶಜನಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅಜಶಯ ಕುರಿತ್ು ಕನಾಶಟಕ ಹೈಕ್ೇಟ್ಶ ಮುಖ್ಯ ಕಾಯಶದಶ್ಶಗೆ ನ್ೇಟಿಸ್
ಜಾರಿ ರ್ಾಡದ್.
 ಈ ಅಜಶಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಮುಖ್ಯ ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಪಿ.ಬ.ವರಾಲೆ ಅವರಿದದ ವಿಭಾಗಿೇಯ ಪಿೇಠ, ಸಕಾಶರದ
ಮುಖ್ಯ ಕಾಯಶದಶ್ಶ, ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ುಿ ಪರಿಷತ್ ಕಾಯಶದಶ್ಶಗಳಿಗೆ ನ್ೇಟಿಸ್ ಜಾರಿ ರ್ಾಡದುದ, ಆಕ್ಷೆೇಪಣೆ
ಸಲಿಸಲು ಸ್ಚ್ನ ನೇಡ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದ್ಡದ್.
ಹಿನನಲೆ
 ಇ-ವಿಧಾನ ಮಂಡಲ ಯೇಜನ ಜಾರಿಗೆ 2016-17ರಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ರ್ಾಹಿತಿ ಕೇಂದರ (ಎನ್ಐಸಿ) ರ್.60.84
ಕ್ೇಟಿ ಅಂದಾಜಸಿತ್ುಿ. ಆದರೆ, ಕನಾಶಟಕ ವಿಧಾನ ಮಂಡಲವು ಈ ಯೇಜನ ಜಾರಿಗೆ ಕ್ತಯೇನಕ್ಸ ಸಂಸ್ತೆಗೆ
ವಿಸಿೃತ್ ಯೇಜನಾ ವರದ್ಧ ಸಿದಿಪಡಸಲು ಸ್ಚಿಸಿತ್ುಿ. ಇದರನವಯ ಕ್ತಯೇನಕ್ಸ, ಯೇಜನಗೆ ಸುರ್ಾರು
ರ್.254 ಕ್ೇಟಿ ಮತ್ಿ ತ್ಗಲುವುದಾಗಿ ವರದ್ಧ ನೇಡತ್ುಿ.
 ‘ಕ್ತಯೇನಕ್ಸ ಮ್ಲಕ ಯೇಜನ ಜಾರಿ ರ್ಾಡದರೆ ರಾಜಯದ ಬೆ್ಕ್ಸಕ್ ರ್.254 ಕ್ೇಟಿ ನಷಟವಾಗಲದ್. ಈ
ಕುರಿತ್ಂತೆ ಮಧಯಪರವೆೇಶ್ಸಿ ಎಂದು ವಿಧಾನಸಭಾಧಯಕ್ಷರಿಗೆ ಮನವಿ ರ್ಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಆದರೆ, ವಿಧಾನಸಭಾಧಯಕ್ಷರು
ಈ ಕುರಿತ್ು ಗಮನ ಹರಿಸಿಲಿ‘ ಎಂದು ಅಜಶದಾರರು ಆಕ್ಷೆೇಪಿಸಿದಾದರೆ.
 ‘ಕ್ತಯೇನಕ್ಸ ಮ್ಲಕ ರ್.254 ಕ್ೇಟಿ ವೆಚ್ೆದಲಿ ಇ-ವಿಧಾನ ಮಂಡಲ ಯೇಜನ ಜಾರಿ ರ್ಾಡುವುದಕ್
ಬದಲಾಗಿ ‘ನೇವಾ’ ಮ್ಲಕ ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಲು ಆದ್ೇಶ್ಸಬೆೇಕು’ ಎಂದು ಅಜಶದಾರರು ಮನವಿ ರ್ಾಡದಾದರೆ.
ಇ-ವಿಧಾನ ಮಂಡಲ ಯೇಜನ
 ಕನಾಶಟಕ ವಿಧಾನ ಮಂಡಲವನುನ ಕಾಗದ ರಹಿತ್ ಯೇಜನಯ ಅಡಯಲಿ ತ್ರಲು ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ ಇ - ವಿಧಾನ
(ನೇವಾ ಯೇಜನ)ಅನುನಅನುಷ್ಾಟನಗೆ್ಳಿಸಿ ಒಂದು ರಾಷರ ಒಂದು ವಿಧಾನ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ
ಅಳವಡಸಿಕ್ಳಳಲು ನಧಶರಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಉದ್ದೇಶ್: ವಿಧಾನ ಮಂಡಲದ ಉಭಯ ಸದನಗಳ ವಯವಹಾರವನುನ ಕಾಗದರಹಿತ್ಗೆ್ಳಿಸುವುದು.

ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಶ್ರೇಗಳು
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ವಿಜಯಪುರದ ಜ್ಞಾನಯೇಗಾಶ್ರಮದ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಶ್ರೇಗಳು ಜ.02 ರಂದು ಸಂಜ
ಲಂಗೆೈಕಯರಾಗಿದುದ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ತರಯ ಆಶ್ರಮದ ಆವರಣದಲಿ ಸಕಲ ಸಕಾಶರಿ ಗೌರವಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ನಡೆಯಿತ್ು.
ಶ್ರೇ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸಾವಮಿಜ ಬಗೆಗ ರ್ಾಹಿತಿ
 ಜನನ : ವಿಜಯಪುರ ಜೇವಂತ್ ದ್ೇವರು ಎಂದು ಪರಸಿದಿರಾದ ಜ್ಞಾನ ಯೇಗಿ ಶ್ರೇ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸಾವಮಿಜ ಅವರು
ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ವಿಜಯಪುರ ಜಲೆಿ ಬಜಜರಗಿ ಗಾರಮದ ಸಾರ್ಾನಯ ರೆೈತ್ ಕುಟುಂಬದಲಿ 1941 ಅಕ್ಟೇಬರ್
24 ರಂದು ಜನಸಿದರು. ಇವರ ಪೊವಾಶಶ್ರಮದ ಹಸರು ಸಿದದಗೆ್ಂಡಪಪ
ವಿದಾಯಭಾಯಸ:
 ಕನಾಶಟಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದಲಿ ಪದವಿ ನಂತ್ರ ಸಾನತ್ಕ್ೇತ್ಿರ ವಿದಾಯಭಾಯಸಕ್ ಕ್ಲಾಾಪುರ
ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯದ್ಧಂದ ತ್ತ್ವಶಾಸಿ ವಿಷಯದಲಿ ಎಂ.ಎ ಪದವಿಯನುನ ಉನನತ್ ಶರೇಣಿಯಲಿ ಪ್ಾಸು
ರ್ಾಡದರು.
 ಆ ಅವಧಿಯಲಿಯೇ ತ್ಮಮ ಗುರುಗಳಾದ ಶ್ರೇ ಮಲಿಕಾಜುಶನ ಸಾವಮಿಗಳು ರ್ಾಡದ ಪರವಚ್ನಗಳನುನ
ಒಂದುಗ್ಡಸಿ “ಸಿದಾದಂತ್ ಶ್ಖ್ಾಮಣಿ “ಎಂಬ ಪುಸಿಕ ಬರೆದು ಗುರುಗಳ ಹಸರಿನಲೆಿೇ ಪರಕಟಿಸಿದದರು.ಆಗ ಅವರಿಗೆ
ಕೇವಲ 19 ವಷಶ.
 ಅವರ ಉಪನಾಯಸ ಸರಣಿಯ "ಬದುಕುವದು ಹೇಗೆ," ನಾವು ಹೇಗೆ ಬದುಕಬೆೇಕು / ದಾರಿ ರ್ಾಡಕ್ಳಳಬೆೇಕು
"ಲಕ್ಾಂತ್ರ ಭಾರತಿೇಯರನುನ ರ್ಪ್ಾಂತ್ರಿಸಿದ್.
 ಭಾರತ್ದ ಸಂತ್ರು ಮತ್ುಿ ಸಿಯಸ್ಶ ಕೃತಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮ್ೇಲೆ ಹಲವಾರು ಪುಸಿಕಗಳನುನ ಬರೆದ್ಧದಾದರೆ.
ಪರಚ್ವನಗಳ ಮ್ಲಕ ಪರಸಿದ್ಧಿ
 ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಶ್ರೇಗಳು ಉಪನಷತ್ುಿಗಳು, ಭಗವದ್ಧಗೇತೆ, ಯೇಗಸ್ತ್ರ, ವಚ್ನಶಾಸರ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳ
ಬಗೆಗೆ ಸಾವಿರಾರು ಪರವಚ್ನ ರ್ಾಡದಾದರೆ. ತಾವು ಗುರುಗಳಿಂದ ಕಲತ್ ಜ್ಞಾನವನುನ ಬಳಸಿಕ್ಂಡು ಬೆ್ೇಧಪರದ
ಪರವಚ್ನಗಳನುನ ನೇಡುತಿಿದಾದರೆ. ಗಹನವಾದ ವೆೇದಾಂತ್ ತ್ತ್ವಗಳನುನ ಅತ್ಯಂತ್ ಸರಳವಾಗಿ ಜನರ್ಾನಸದಲಿ
ಉಳಿಯುವಂತೆ ವಿವರಿಸುವುದು ಅವರ ವೆೈಶ್ಷಟಯವಾಗಿದ್.
ಪರಶ್ಸಿಿಗಳ ನರಾಕರಣೆ :
 ಅವರ ನಸಾವರ್ಥಶ ಸ್ತೇವೆಯನುನ ಕಂಡು ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಎರಡನೇ ಅತ್ುಯನನತ್ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ ಪರಶ್ಸಿಿಯಾದ
ಪದಮಶ್ರೇ, ಕನಾಶಟಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯದ್ಧಂದ ಗೌರವ ಡ್ಾಕಟರೆೇಟ್ ಹಿೇಗೆ ತ್ಮಗೆ ಸಂದ ಎಷ್್ಟೇ ಪರಶ್ಸಿಿ
ಮತ್ುಿ ಪುರಸಾ್ರಗಳನುನ ಅವರು ವಿನಮೃವಾಗಿಯೇ ನರಾಕರಿಸಿದದರು.

ಬಂಡೇಪುರ ಯುವ ಮಿತ್ರ ಯೇಜನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಲೆಿ ಗುಂಡುಿಪೇಟೆ ತಾಲ್ಕ್ತನ ಬಂಡೇಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಉದಾಯನವನದಲಿಭ್ಪೇಂದರ ಯಾದವ್ ಅವರು ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಲೆಿಯ ಸಕಾಶರಿ ಶಾಲೆಗಳ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ
ಉಚಿತ್ ವನಯಜೇವಿ ಸಫಾರಿ ಕಾಯಶಕರಮ 'ಬಂಡಪುರ ಯುವ ಮಿತ್ರ'ಕ್ ಚಾಲನ ನೇಡದರು.
 ಕನಾಶಟಕದಲಿ ಪರರ್ಥಮ ಬಾರಿಗೆ ನಡೆದ 29 ಸದಸಯರು ಭಾಗವಹಿಸಿದದ 22ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹುಲ ಸಂರಕ್ಷಣಾ
ಪ್ಾರಧಿಕಾರದ ಸಭೆಯ ಅಧಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದದರು.
 ಸಭೆಯಲಿ ಹುಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಹಚಿೆದ ಮನುಷಯ-ಪ್ಾರಣಿ ಸಂಘಷಶ, ಹುಲ ಯೇಜನಯಡ ಇನ್ನ ಕಲವು
ಉದಾಯನಗಳನುನ ಸ್ತೇರಿಸುವ ಪರಸಾಿವನ ಕುರಿತ್ು ಚ್ಚ್ಚಶ ನಡೆಸಲಾಯಿತ್ು.
ಏನದು ಯೇಜನ?
 ವನಯಜೇವಿ, ಅರಣಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಮಹತ್ವದ ಕುರಿತ್ು ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ಶ್ಕ್ಷಣ ನೇಡಲು ಅರಣಯ
ಇಲಾಖೆಯು ಉಚಿತ್ ಸಫಾರಿ ಒಂದು ಯೇಜನಯಾಗಿದ್.
 ಬಂಡೇಪುರ ಸುತ್ಿಮುತ್ಿಲನ 140 ಗಾರಮಗಳ ಶಾಲಾ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಉಚಿತ್ ಸಫಾರಿ ಹಾಗ್ ಕಾಯಾಶಗಾರ, 10
ಸಾವಿರಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಶಾಲಾ ಮಕ್ಳಿಗೆ ವನಯಜೇವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಜಾಗೃತಿಗಾಗಿ ವಿವಿಧ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಬಂಡೇಪುರ
ಯುವ ಮಿತ್ರ ಯೇಜನ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್.
 ವನಯಜೇವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಚ್ಟುವಟಿಕಗಳಿಗೆ ರ್ಾನಯತೆ ಪಡೆಯಲು ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳು ತ್ರಗತಿಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುವುದು
ಕಡ್ಾಡಯವಾಗಿದ್.
 ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ಕಾಡಗಚ್ುೆ ತ್ಪಿಪಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಮನುಷಯ-ಪ್ಾರಣಿ ಸಂಘಷಶಗಳನುನ ಹೇಗೆ ನಭಾಯಿಸುವುದು
ಎಂಬುದರ ಕುರಿತ್ು ತ್ರಬೆೇತಿ ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.
ಉದ್ದೇಶ್: ಮಕ್ಳಲಿ ವನಯ ಪ್ಾರಣಿಗಳ ಬಗೆಗ ಅರಿವು ಮ್ಡಸುವುದು.
ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಏಲಕ್ತ್ ನಗರವೆಂದ್ ಪರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿರುವ ಹಾವೆೇರಿಯಲಿ 86ನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ
ಸಮ್ಮೇಳನ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ ವತಿಯಿಂದ 2023 ಜನೇವರಿ 6,7 ಮತ್ುಿ 8 ರಂದು ನಡೆಯಲದ್.
 ಇದನುನ ಕನನಡ ಅಕ್ಷರ ಜಾತೆರ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ ಅರ್ಥವಾ ನುಡ ಜಾತೆರ ಎಂದ್ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಹಾವೆೇರಿಯಲಿ ಅಂಗವಾಗಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದ್ೇವಿಗೆ ಪೊಜ ಸಲಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ನಗದ್ಧತ್ ಕನನಡಗರನುನ ಒಂದುಗ್ಡಸುವ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್ ಶ್ಕ್ತಿ ನೇಡುವ ಈ ಹಬಬವಾಗಿದ್.
ಸಮ್ಮೇಳನಾಧಯಕ್ಷರು : ಡ್ಾ ದ್್ಡಡರಂಗೆೇಗೌಡ

ಮ್ೈಸ್ರು ದಸರಾ ರ್ಾದರಿ ದ್ಧೇಪ್ಾಲಂಕಾರ

 ಸಮ್ಮೇಳನ ನಡೆಯುವ ದ್ಧನಗಳಂದು ದಸರಾ ವೆೇಳೆ ಮ್ೈಸ್ರು ದ್ಧೇಪ್ಾಲಂಕಾರ ರ್ಾಡದಂತೆ ಹಾವೆೇರಿ ನಗರಕ್
ದ್ಧೇಪ್ಾಲಂಕಾರ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
ಏನೇನರಲದ್?
 ಮ್ರು ವೆೇದ್ಧಕಗಳನುನ ಸಜುಜಗೆ್ಳಿಸಲಾಗಿದ್. ಈ ಮ್ರು ವೆೇದ್ಧಕಗಳಲಿ ವಿವಿಧ ಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾಗಳು ನಡೆಯಲದುದ,
ಸಂಜ ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಕಾಯಶಕರಮಗಳು ನಡೆಯಲವೆ.

 ಪುಸಿಕ ಮತ್ುಿ ವಾಣಿಜಯ ಬಳಕಗೆ ಸುರ್ಾರು 600 ಮಳಿಗೆಗಳನುನ ಸಿದಿಪಡಸಲಾಗಿದ್.
 ಪರಮುಖ್ವಾಗಿ ಮ್ರು ಬೃಹತ್ ಮಳಿಗೆಗಳಲಿ ಪರದಶ್ಶನ ಏಪಶಡಸಲಾಗಿದ್. ಒಂದರಲಿ ತೆ್ೇಟಗಾರಿಕ ಇಲಾಖೆ
ಫ್ಲಪುಷಪಪರದಶ್ಶನ, ಎರಡನೇಯದರಲಿ ವಾತಾಶ ಇಲಾಖೆ ಪರದಶ್ಶನ ಮತ್ುಿ ಮ್ರನೇಯ ಪರದಶ್ಶನವನುನ
ಕಸಾಪ ಏಪಶಡಲಾಗಿದ್.
ವಿಶೇಷತೆ: ಕಸಾಪ ಪರದಶ್ಶನದಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕನನಡದ ಪರರ್ಥಮಗಳ ಪುಸಿಕಗಳ ಪರದಶ್ಶನ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
86ನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ಅಂಗವಾಗಿ 86 ಸಾಧಕರಿಗೆ ಸನಾಮನ ಮತ್ುಿ 86 ಕೃತಿಗಳನುನ ಬಡುಗಡೆ
ರ್ಾಡುತಿಿರುವುದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ವಿಶೇಷವಾಗಿದ್.
ಹಾವೆೇರಿ ಜಲೆಿ
 ಹಾವೆೇರಿ ಎಂಬ ಹಸರು ಹಾವು ಮತ್ುಿ ಕೇರಿ ಎಂಬ ಕನನಡ ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದ್ಧದ್, ಇದರರ್ಥಶ ಹಾವುಗಳ ಸೆಳ.
ಜಲೆಿಯನುನ ಉತ್ಿರ ಕನಾಶಟಕದ ಹಬಾಬಗಿಲೆಂದ್ೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಜಲೆಿಯು ಮದಲು ಅವಿಭಜತ್ ಧಾರವಾಡ ಜಲೆಿಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ುಿ. ನಂತ್ರ ಧಾರವಾಡ ಜಲೆಿಯಿಂದ
ವಿಭಜಸಲಪಟಟ ಹಾವೆೇರಿ ಜಲೆಿ ದ್ಧನಾಂಕ: 24.08.1997 ರಂದು ಹ್ಸ ಜಲೆಿಯಾಗಿ ಅಸಿಿತ್ವಕ್ ಬಂದ್ಧತ್ು. ಜಲೆಿ
ವೆೈಶ್ಷಟಯಗಳು : ಜಲೆಿಯ ಶ್ಗಾಗಂವ ತಾಲ್ಕ್ತನ ಬಂಕಾಪುರ ನವಿಲು ಧಾಮಕ್ , ರಾಣೆಬೆನ್ನರ ತಾಲ್ಕು
ಕಷಣಮಗಗಳ ಅಭಿಯಾರಣಯಕ್ ಪರಸಿದ್ಧಿ ಗಳಿಸಿವೆ. ಯಾಲಕ್ತ್ ರ್ಾಲೆ ಹಾಗ್ ಪುರಾತ್ನ ಮಠಗಳಿಗೆ ಹಾವೆೇರಿ
ಪರಸಿದ್ಧಿಯನುನ ಗಳಿಸಿದ್.
 ಜಲೆಿಯ ಹಗಗಳಿಕಗಳು : ದಾಸ ಶರೇಷಾ ಕನಕದಾಸರ ಜನಮ ಭ್ಮಿ ಬಾಡ ಹಾಗ್ ಅವರ ಕಮಶ ಭ್ಮಿ
ಕಾಗಿನಲೆಯನುನ ಸರಕಾರ ಕಾಗಿನಲೆ ಅಭಿವದ್ಧಿ ಪ್ಾರಧಿಕಾರವನುನ ರಚಿಸುವ ಮ್ಲಕ ಅಭಿವದ್ಧಿ ಪಡಸಿದ್.
ತಿರಕಾಲಜ್ಞಾನ ಸವಶಜ್ಞ ಜನಸಿದ ಅಬಲ್ರು, ಸಂತ್ ಶ್ಶ್ುವಿನಹಾಳದ ಶ್ರಿೇಫ್ರು, ಹಾಗ್ ಜನಪದ ಸಂಸ್ೃತಿಯಲಿ
ಪರಸಿದ್ಧದಯನುನ ಗಳಿಸಿದ ಮದಗದ ಕರೆ, ಅಲಿದ್ೇ ಕನಾಶಟಕದ ಕಾಶ್ಯಂದ್ ಕರೆಯುವ ಕದರಮಂಡಲಗಿ ಶ್ರೇ ಕಾಂತೆೇಶ್
ದ್ೇವಸಾೆನವು ರಾಜಯದಾದಯಂತ್ ಪರಸಿದ್ಧಿಯನುನ ಗಳಿಸಿವೆ.
 ಇತಿಹಾಸಕ್ ಸಾಕ್ಷಿ : ಹಾವೆೇರಿ ನಗರದಲಿರುವ ಪುರಸಿದ್ದೇಶ್ವರ, ಹಾನಗಲಿನ ತಾರಕೇಶ್ವರ, ಬಂಕಾಪುರದ 64
ಕಂಬಗಳ ಪ್ಾರಚಿೇನ ದ್ೇವಾಲಯ ನಗರೆೇಶ್ವರ, ಕಲಕೇರಿಯ ಸ್ಯಶನಾರಾಯಣ, ಸವಯಂಭು ಸ್ತ್ೇಮ್ೇಶ್ವರ,
ಸಾತೆೇನಹಳಿಳಯ ಹರಿಹರೆೇಶ್ವರ, ಬಾಳಂಬೇಡದ ಬೆ್ೇಳೆೇಶ್ವರ, ಅಬಲ್ರಿನ ಸ್ತ್ೇಮ್ೇಶ್ವರ, ಸ್ಯಶನಾರಾಯಣ,
ತಿಳವಳಿಳಯ ಶಾಂತೆೇಶ್ವರ, ಹಿರೆೇಹಳಿಳಯ ಗಜೇಶ್ವರ ಮುಂತಾದ ಪ್ಾರಚಿೇನ ದ್ೇವಾಲಗಳು ಶ್ಲಪ ಕಲೆಯಿಂದ ಕ್ಡವೆ

 ಹಾವೆೇರಿ ಬಾಯಡಗಿ ಕಂಪು ಮ್ಣಸಿನಕಾಯಿಗಳನುನ ರ್ಾರಾಟ ರ್ಾಡಲು ಸಹ ಪರಸಿದಿವಾಗಿದ್,

ಡ್ಾ ದ್್ಡಡರಂಗೆೇಗೌಡ
 ಜನನ :7 ಫಬರವರಿ 1946
 ಸೆಳ :ತ್ುಮಕ್ರು ಜಲೆಿಯ ಮಧುಗಿರಿ ತಾಲ್ಕ್ತನ ಕುರುಬರಹಳಿಳ
 ಕಾವಯನಾಮ : ಮನುಜ
 ಮದಲ ಕವನ ಸಂಕಲನ: ಜಗಲ ಹತಿಿ ಇಳಿದು

 ಅವರು ಕನನಡದ ಕವಿ ಮತ್ುಿ ಗಿೇತ್ರಚ್ನಕಾರರು ಕನನಡ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ ಅನೇಕ ಗಿೇತೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳನುನ
ಬರೆದ್ಧದಾದರೆ. ಅದರಲಿ ಪರಸಂಗದ ಗೆಂಡೆತಿಮಮ ತೆೇರಾನೇರಿ ಅಂಬರದಾಗೆ ನೇಸರ ನಗುತಾನ ಮರಗಿಡ ತ್್ಗಾಯವೆೇ
ಹಕ್ತ್ ಹಾಡ್ಾಯವೆ ಇವರಿಗೆ ಹಸರು ತ್ಂದುಕ್ಟಟ ಗಿೇತೆಯಾಗಿದ್. ಈ ಚಿತ್ರಗಿೇತೆ ಮಹಾರಾಷರದಲಿ ಏಳನೇ ತ್ರಗತಿಯ
ಕನನಡ ಭಾಷ್ಗೆ ಪಠಯವಾದದ್ದ ಒಂದು ಇತ್ಹಾಸವೆೇ.
 ಸುರ್ಾರು 80 ಕೃತಿಗಳನುನ ಬರೆದ್ಧದಾದರೆ.
ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು
 1972: ಕವನಕಾ್ಗಿ ಕನಾಶಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪರಶ್ಸಿಿ - ಕಣುಣ ನಾಲಗೆ ಕಡಲು
 1991: ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಗಿೇತ್ರಚ್ನಕಾರ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ಚ್ಲನಚಿತ್ರ ಪರಶ್ಸಿಿ - ಗಣೆೇಶ್ನ ಮದುವೆ
 1996: ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಗಿೇತ್ರಚ್ನಕಾರ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ಚ್ಲನಚಿತ್ರ ಪರಶ್ಸಿಿ - ಕಾವಯ
 1997: ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಗಿೇತ್ರಚ್ನಕಾರ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ಚ್ಲನಚಿತ್ರ ಪರಶ್ಸಿಿ - ಜನುಮದ ಜ್ೇಡ
 2003: ಅತಿಿಮಬೆಬ ಪರಶ್ಸಿಿ
 2018: ಪದಮಶ್ರೇ ಪರಶ್ಸಿಿ
 ಈ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ ಇವರು ಕನನಡ ನಾಡು, ನುಡ, ಜಲ, ಗಡ ವಿವಾದ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಕನನಡದ ಬೆೇರೆ ಬೆೇರೆ
ಇಲಾಖೆಗಳ ಹಲವು ಸಂಗತಿಗಳನುನ ಅಂಕ್ತ-ಅಂಶ್ಗಳನುನ ಕಲೆ ಹಾಕ್ತ ವಿಶಿೇಷಣೆ ರ್ಾಡ, ಕನನಡದ ಪರವಾಗಿ, ಕನನಡಗರ
ಪರವಾಗಿ 64 ಪುಟಗಳ ಪುಸಿಕವನುನ ಸಿದಿ ಪಡಸಿದಾದರೆ.
85 ನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ
 ನಡೆದ ಸೆಳ :ಕಲಬುರಗಿ
 ಫಬರವರಿ 2020
 ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಧಯಕ್ಷತೆ : ಎರ್ಚ ಎಸ್ ವೆಂಕಟೆೇಶ್ಮ್ತಿಶ
ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ುಿ
 ಕನನಡ ಭಾಷ್ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಸಾಹಿತ್ಯವನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಭಾರತಿೇಯ ಸಂಸ್ತೆಯಾಗಿದ್.
 ಪುಸಿಕಗಳನುನ ಪರಕಟಿಸುವುದು, ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿಚಾರ ಸಂಕ್ತರಣಗಳನುನ ಆಯೇಜಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಸಂಶ್ೇಧನಾ
ಯೇಜನಗಳ ಮ್ಲಕ ಕನನಡ ಭಾಷ್ಯನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಇದು ಶ್ರಮಿಸುತ್ಿದ್.

 ಇದು ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ (ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಟ) ಎಂಬ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಸಮ್ಮೇಳನವನುನ ಸಹ
ಆಯೇಜಸುತ್ಿದ್.
 ಸಾೆಪನ :1915, ಮ್ೈಸ್ರು ಅರಸರಾಗಿದದ ರಾಜಷ್ಟ್ಶ ನಾಲವಡ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಅವರು ಪರಿಷತಿಿನ
ಸಾೆಪನಗೆ ಚಾಲನ ನೇಡದರು. ಮುಂದ್ 1935ರಲಿ ಈ ಹಸರನುನ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ುಿ ಎಂದು
ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.
 ಅಧಯಕ್ಷರು:ಡ್ಾ.ಮಹೇಶ್ ಜ್ೇಶ್ ಇವರು 26ನೇ ಅಧಯಕ್ಷ ರಾಗಿದಾದರೆ.

 ಸಕ್ರೆ ನಾಡು ಮಂಡಯದಲಿ ಮುಂದ್ಧನ 87ನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ನಡೆಸಲು
ತಿೇರ್ಾಶನಸಲಾಗಿದ್.
ಸಮ್ಮೇಳನದ ನಣಶಯಗಳು
 1) ಕನನಡ ಸಮಗರ ಭಾಷ್ಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿವಿಧ್ಯೇಯಕ ಸುಗಿರವಾಜ್ಞೆ ಮ್ಲಕ ಜಾರಿಗೆ ಬರಬೆೇಕು
 2) ಕನಾಶಟಕ-ಮಹಾರಾಷರ ಗಡ ವಿವಾದದ ಮಹಾಜನ ವರದ್ಧ ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟನಶಲಿವಿಚಾರಣೆ ಹಂತ್ದಲಿದ್;
ನಾಯಯಾಲಯದ ತಿೇಪಿಶನಂತೆ ಸ್ಕಿಕರಮವನುನ ಸಕಾಶರ ಕೈಗೆ್ ಳಳಬೆೇಕು
 3) ಕನನಡ ಹ್ೇ ರಾಟಗಾರರ ಮ್ೇಲನ ಮಕದಮ್ಮಗಳನುನ ಹಿಂಪಡೆಯಬೆೇಕು
 4) ಕನನಡ ಭಾಷ್ಯ ಮ್ೇಲನ ಹಿಂದ್ಧ ಹೇರಿಕಗೆ ಖ್ಂಡನ
 5) ದಾವಣಗೆರೆಯಲಿನಡೆಯಲರುವ ವಿಶ್ವ ಕನನಡ ಸಮ್ಮೇಳನವನುನ ಕಸಾಪ ಸಹಯೇಗದ್್ಂದ್ಧಗೆ
ನರವೆೇರಿಸಬೆೇಕು.
 6) ವಲಸಿಗರು ಕನನಡ ಕಲಯಲು ಕನನಡ ಕಲಸುವ ಅಭಿಯಾನ ಶ್ುರು ರ್ಾಡಲಾಗುವುದು.
ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನ: ಹಂಪಿ ಹಾಗ್ ಮ್ೈಸ್ರು

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಕೇಂದರ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯ
ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನ ಆರಂಭಿಸಿದುದ, ಈ ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ 2.0 ಯೇಜನಗೆ ಹಂಪಿ ಹಾಗ್ ಮ್ೈಸ್ರು
ಆಯ್ಯಾಗಿವೆ.
ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ 2.0 ಯೇಜನಗೆ ಆಂಧರ ಪರದ್ೇಶ್, ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್, ಅಸಾಸಂ, ಬಹಾರ್, ಚ್ಂಡೇಗಢ,
ಗೆ್ೇವಾ, ಗುಜರಾತ್, ಕೇರಳ ರಾಜಯಗಳ ತ್ಲಾ ಎರಡು ಸೆಳಗಳನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್. ಈ ಪೈಕ್ತ ಕನಾಶಟಕದ
ಹಂಪಿ ಹಾಗ್ ಮ್ೈಸ್ರು ಆಯ್ಯಾಗಿದ್.
ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನ

 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸುವ ಮ್ಲ ಉದ್ದೇಶ್ದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರವು ಸವದ್ೇಶ್
ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನ ಆರಂಭಿಸಿದ್.

 ಸಚಿವಾಲಯ :ಕೇಂದರಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮಮತ್ುಿಸಂಸ್ೃತಿ
 ಪ್ಾರರಂಭ :2014-15
 ಯೇಜನ: ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ವತ್ುಶಲ ಯೇಜನ
 ವಿಭಿನನ ವಿಷಯದ ಪರವಾಸಿ ಸಕ್ಯಶಟ್ಗಳನುನ ಸಂಯೇಜಸುವ ಮ್ಲಕ ಒಟ್ಾಟರೆ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನುನ
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲು ಯೇಜನಯನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್.
ಯೇಜನಯ ಉದ್ದೇಶ್ಗಳು:
 ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮದ ಮ್ಲಕ ಆರ್ಥಶಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಉದ್್ಯೇಗ ಸೃಷ್ಟ್ಟ.
 ಸಂಭಾವಯ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಯೇಜತ್ ಮತ್ುಿ ಆದಯತೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
 ಪರವಾಸಿ ಕೇಂದರಗಳ ಆಕಷಶಣೆಯನುನ ಹಚಿೆಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಮ್ಲಸೌಕಯಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
 ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ. ಪರವಾಸಿ ಕೇಂದರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮ್ಲಕ ಬಡವರ ಆರ್ಥಶಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
 ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮದ ಮಹತ್ವದ ಬಗೆಗ ಸೆಳಿೇಯ ಸಮುದಾಯದಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸಲು ಮತ್ುಿ ಸೆಳಿೇಯರ
ಆರ್ಥಶಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ುಿ ಜೇವನಮಟಟ ಸುಧಾರಣೆ.
 ವಿಷಯಾಧಾರಿತ್ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮ್ಲಕ ದ್ೇಶ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನುನ
ಎತಿಿ ತೆ್ೇರಿಸುವುದು.
 ಪರವಾಸಿಗರ ಸಂಖೆಯಯನುನ ಹಚಿೆಸಲು ಪರವಾಸಿ ಕೇಂದರಗಳಲಿ ಸ್ತೇವಾ ವಯವಸ್ತೆಯನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸುವುದು.
 ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸಿನಜಶ ನಮಿಶಸಲು ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಕ್ಷೆೇತ್ರವನುನ ಪರಮುಖ್ವಾಗಿರಿಸುವ ಕಲಪನಯಂದ್ಧಗೆ
ಸವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನ, ಸಿ್ಲ್ ಇಂಡಯಾ, ಮ್ೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಯಾ ಮುಂತಾದ ಇತ್ರ ಯೇಜನಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ
ಸಂಯೇಜಸಲು ಈ ಯೇಜನಯನುನ ರ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್. ಆಯಾ ನಗರಗಳಲಿ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನನ ಉತೆಿೇಜಸಲು
ಹಾಗ್ ಅಭಿವೃದ್ಧದಗೆ್ಳಿಸಲು ಇದು ಬಹಳ ಅನುಕ್ಲವಾಗಲದ್.
ಆರ್ಥಶಕನರವು
 ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ ಯೇಜನಯನುನ ಕೇಂದರ ಮತ್ುಿ ರಾಜಯ ಸರಕಾರಗಳ ಸಹಯೇಗದಲಿ ಅನುಷ್ಾಾನ
ರ್ಾಡಲಾಗುತಿಿದ್. ಈ ಯೇಜನಯು ಶೇ.100 ರಷುಟ ಕೇಂದರ ಪುರಸ್ೃತ್ವಾಗಿದ್.
 ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಇತ್ರ ಯೇಜನಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ 'ಸಿಎಸ್ಆರ್' ಕಾಪೊಶರೆೇಟ್ ಸಾರ್ಾಜಕ ಹ್ಣೆಗಾರಿಕಯ
ಮ್ಲಕವೊ ನಧಿಯನುನ ಸಂಗರಹಿಸಬಹುದು.
 ಯೇಜನಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸಲು ಸಕಾಶರಿ- ಖ್ಾಸಗಿ ಪ್ಾಲುದಾರಿಕ (ಪಿಪಿಪಿ) ರ್ಾದರಿಯಲಿಯ್ ಹ್ಡಕ
ರ್ಾಡಬಹುದು.
ಪರವಾಸಿ ಸಕ್ಯಶಟ್
 ಕನಷಾ ಮ್ರು ಪರಮುಖ್ ಪರವಾಸಿ ಸೆಳಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ರ್ಾಗಶಕ್ ಪರವಾಸಿ ಸಕ್ಯಶಟ್ ಎಂದು
ವಾಯಖ್ಾಯನಸಲಾಗಿದ್. ಪರವಾಸಿಗರು ಆರಾಮದಾಯಕ ಪರಯಾಣ ಮತ್ುಿ ಪರವಾಸಿ ಸೆಳದ ಆಕಷಶಣೆಯನುನ

ಆನಂದ್ಧಸಬಹುದು. ಸಕ್ಯಶಟ್ ಒಂದು ರಾಜಯಕ್ ಸಿೇಮಿತ್ವಾಗಿರಬಹುದು ಅರ್ಥವಾ ಹಲವಾರು

ರಾಜಯಗಳಿಗೆ ವಿಸಿರಿಸಬಹುದು.
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯ ಮ್ೇಳ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ರಾಜಯ ರಾಜಧಾನ ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಅರಮನ ಮ್ೈದಾನದ ತಿರಪುರವಾಸಿನಯಲಿ ರಾಜಯ ಕೃಷ್ಟ್
ಇಲಾಖೆ ವತಿಯಿಂದ ಜನವರಿ 20 ರಿಂದ ಮ್ರು ದ್ಧನಗಳ ಕಾಲ
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯ ಮ್ೇಳ -2023' ಹಮಿಮಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್.
 2023 ಅನುನ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯ ವಷಶ ಎಂದು
ಘ್ೇಷಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್. ರೆೈತ್ರಿಗೆ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ಒದಗಿಸಲು ಈ
ಮ್ೇಳ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದ್ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
 ರಾಯಚ್್ರಿನಲಿ ಸಿರಿಧಾನಯ ಉದಾಯನವನ ಸಾೆಪಿಸಲು ರಾಜಯ ಸಕಾಶರ ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸುತಿಿದುದ, ಇದು ಕಲಾಯಣ
ಕನಾಶಟಕ ಭಾಗದ ಜನರಿಗೆ ಉದ್್ಯೇಗಾವಕಾಶ್ಗಳಿಗೆ ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡುತ್ಿದ್. ಈ ವಲಯದ ರೆೈತ್ರು ಮತ್ುಿ
ಗಾರಹಕರ ನಡುವಿನ ಅಂತ್ರವನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡುವುದು ನಮಮ ಗುರಿಯಾಗಿದ್.
 ಆಯೇಜಕರು : ಕೃಷ್ಟ್ ಇಲಾಖೆಯು
 ಸಹಯೇಗ: ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ಕೃಷ್ಟ್ ಉತ್ಪನನ ಸಂಸ್ರಣೆ ಮತ್ುಿ ರಫ್ುು ನಗಮ ನಯಮಿತ್ (KAPPEC) ಮತ್ುಿ
ಸಾವಯವ ಕೃಷ್ಟ್ಗಾಗಿ ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಕೇಂದರ (ICCOA) ಸಹಯೇಗದಲಿ ಮ್ೇಳವನುನ
ಆಯೇಜಸುತಿಿದ್.
 ವಿಶೇಷತೆ :ಮ್ೇಳದಲಿ ಸಿರಿಧಾನ್ಯ ಬೆಳೆಗಾರರು, ಗಾರಹಕರು, ರಫ್ುುದಾರರು, ಸಂಪಕಶ ಕಲಪಸುವ ರ್ಾರಾಟ
ವಯವಸ್ತೆ ಕಲಪಸಲಾಗುತಿಿದ್.
 ಉದ್ದೇಶ್: ಸಿರಿಧಾನಯ ಬೆಳೆಯುವ ರೆೈತ್ರಿಗೆ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ಒದಗಿಸಲು ಹಾಗ್ ರೆೈತ್ರನುನ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸುವ
ನಟಿಟನಲಿ, ಸಾವಯವ ಮತ್ುಿ ಸಿರಿಧಾನಯ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ವಿಸಿರಣೆ ಜ್ತೆಗೆ ಆರೆ್ೇಗಯಕರ ಜವನ ಶೈಲಗೆ
ಸಿರಿಧಾನಯಗಳ ಮಹತ್ವ ತಿಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
ಸಿರಿಧಾನಯ ವಷಶ ಆಚ್ರಿಸಲು ಕಾರಣ?
 ಭಾರತ್ದ ಗಮನ ಈಗ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಟಕಾಂಶ್ದ ಭದರತೆಯ ಮ್ೇಲೆ ಕೇಂದ್ಧರೇಕೃತ್ವಾಗಿದ್. ಸಾಂಕಾರಮಿಕ ರೆ್ೇಗದ ನಂತ್ರ,
ಜನರು ಆರೆ್ೇಗಯಕರ ಜೇವನಶೈಲಯ ಬಗೆಗ ಹಚ್ುೆ ಜಾಗೃತ್ರಾಗಿದಾದರೆ. ಅವರ ಯೇಗಕ್ಷೆೇಮಕಾ್ಗಿ
ಆರೆ್ೇಗಯಕರ ಆಹಾರಕರಮಕ್ ಬದಲಾಗುತಿಿದಾದರೆ. "ಜಗತ್ುಿ ಹ್ಸ ಆಯ್ಗಳನುನ ಹುಡುಕುತಿಿರುವ
ಸಮಯದಲೆಿೇ ಸಿರಿಧಾನಯ ಮತ್ುಿ ಸಾವಯವ ಪದಾರ್ಥಶಗಳು ಆದಯತೆಯ ಆಹಾರವಾಗಿ ವೆೇಗವಾಗಿ
ಹ್ರಹ್ಮುಮತಿಿವೆ"."ಬೆಳೆಯುವ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳಲಿ ಕ್ತೇಟನಾಶ್ಕಗಳು ಮತ್ುಿ ರಾಸಾಯನಕಗಳ ಬಳಕಯು
ಅತ್ಯಂತ್ ಕಡಮ್ ಅರ್ಥವಾ ಶ್್ನಯವಾಗಿದ್.

 ನಮಗಿದು ತಿಳಿದ್ಧರಲ: ಭಾರತ್ವು ಸಿರಿಧಾನಯ ಉತಾಪದನಯಲಿ ವಿಶ್ವದಲಿ ಮುಂಚ್್ಣಿಯಲಿದ್.

ಉಳಿದ ರಾಜಯಗಳಿಗೆ ಹ್ೇಲಸಿದರೆ ಕನಾಶಟಕವು ಪಟಿಟಯಲಿ ಅಗರಸಾೆನದಲಿದ್.
ಹಿನನಲೆ
 ವಿಶ್ವಸಂಸ್ತೆಯ ಸಾರ್ಾನಯ ಅಧಿವೆೇಶ್ನದಲಿ 2023 ನೇ ವಷಶವನುನ ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳ ವಷಶ

ಎಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದ್. ಭಾರತ್ದ ನಾಯಕತ್ವದ ನಣಶಯವನುನ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ತೆ ಅಂಗಿೇಕರಿಸಿದ್ ಮತ್ುಿ ಇದಕ್ 70

ರಾಷರಗಳ ಬೆಂಬಲ ದ್್ರೆತಿದ್. ಇದರಿಂದ ಜಗತಿಿನಾದಯಂತ್ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳ ಮಹತ್ವ, ಸುಸಿೆರ ಕೃಷ್ಟ್ಯಲಿ ಇದರ
ಪ್ಾತ್ರ ಮತ್ುಿ ಇದರ ಉಪಯುಕಿತೆ ಹಾಗ್ ಶರೇಷಾ ಆಹಾರದ ಲಾಭಗಳ ಕುರಿತ್ು ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸಲು
ಸಹಕಾರಿಯಾಗಲದ್.
 ಏಷ್ಾಯದಲಿ ಶೇ 80 ಕ್್ ಹಚಿೆನ ಪರರ್ಾಣದಲಿ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳನುನ ಭಾರತ್ದಲಿ ಉತಾಪದ್ಧಸಲಾಗುತಿಿದ್
ಮತ್ುಿ 170 ಲಕ್ಷ ಟನ್ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳ ಉತಾಪದನ ಮ್ಲಕ ದ್ೇಶ್ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳನುನ ಬೆಳಯುವಲಿ ಜಾಗತಿಕ
ಕೇಂದರವಾಗಿದ್. ಸಿಂಧ್ನಾಗರಿಕತೆಯಲಿ ಈ ಧಾನಯಗಳಿಗೆ ಪುರಾವೆ ದ್್ರೆಯುತ್ಿವೆ ಮತ್ುಿ ಅಲಿ ಆಹಾರಕಾ್ಗಿ
ಮದಲ ಗಿಡ ನಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಸಿರಿಧಾನಯಗಳನುನ 131 ದ್ೇಶ್ಗಳಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತಿಿದ್ ಮತ್ುಿ ಇವು ಏಷ್ಾಯ ಮತ್ುಿ
ಆಫಿರಕಾ ದ್ೇಶ್ಗಳಲಿ ಸುರ್ಾರು 60 ಕ್ೇಟಿ ಜನರಿಗೆ ಸಾಂಪರದಾಯಿಕ ಆಹಾರವಾಗಿದ್.
ವಿಧಿ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿವಿ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಅಪರಾಧದ ದೃಶ್ಯಗಳಿಂದ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಪುರಾವೆಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸುವಲಿ ತ್ನನ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ
ಹಚಿೆಸಲು ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನದ ಕ್ೇಸ್ಶಗಳನುನ ನೇಡಲು ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಪರತೆಯೇಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯವನುನ ಸಾೆಪಿಸಲು
ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸುತಿಿದ್.
 ಕನಾಶಟಕದಲಿ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ ಸಾೆಪನ ಸಂಬಂಧ ಗೃಹ ಸಚಿವ ಆರಗ ಜ್ಞಾನೇಂದರ ಅವರು
ಗುಜರಾತ್ ರಾಜಯಕ್ ಭೆೇಟಿ ನೇಡಲದಾದರೆ.
 ಗುಜರಾತ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಈಗಾಗಲೆೇ ಹಲವು ಸುತಿಿನ
ರ್ಾತ್ುಕತೆ ನಡೆಸಲಾಗಿದುದ, ಕನಾಶಟಕದಲಿ ಇದ್ೇ ರಿೇತಿಯ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯವನುನ ಸಾೆಪಿಸಲು ರಾಜಯಕ್ ನರವು
ನೇಡಲು ಮುಂದ್ ಬಂದ್ಧದ್.
 ಒಮ್ಮ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ ಸಾೆಪನಯಾಗಿದ್ದೇ ಆದರೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದಲಿ ಸಾೆಪನಗೆ್ಂಡ ಮದಲ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ
ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ ಎಂಬ ಹಿರಿಮ್ಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಲದ್.
 ಮುಂದ್ಧನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಷಶದ್ಧಂದ ಕ್ೇಸ್ಶಗಳನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲು ಸಕಾಶರ ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸಿದ್.
ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ :
 ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳನುನ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ತ್ಕ್ಡಯಲಿ ತ್್ಗು ಹಾಕುವ ಒಂದು ವಿಧಾನವನುನ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ
(ಫೊರೆನಸಕ್ ಸ್ತೈನ್ಸ) ಎನನಲಾಗುತ್ಿದ್.

 ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ಒಂದು ಪರಯೇಗಶಾಲೆಯನುನ ಆಧರಿಸಿಕ್ಂಡು ನಡೆಯುವ ವೃತಿಿ.

 ಈ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳ ತ್ನಖೆ ಕಾಯಶದಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಮರೆ ಹ್ೇಗುವುದರ ಮ್ಲಕ ಅಪರಾಧ
ಪರಕರಣಗಳ ಗೆ್ಂದಲಗಳನುನ ನವಾರಿಸುವ ಕಾಯಶ ನಡೆಯುತ್ಿದ್.
 ಬರಿ ಕ್ಲೆ, ದರೆ್ೇಡೆಯಂತ್ಹ ಪರಕರಣಗಳಲಿ ರ್ಾತ್ರ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ತ್ನನ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ಹ್ಂದದ್. ಸಿವಿಲ್
ಪರಕರಣಗಳಾದ ಆಸಿಿಪತ್ರಗಳಲಿ ಅವಯವಹಾರ, ಸಹಿಯ ದುಬಶಳಕ, ಪರಿಸರದ ನಯಮಗಳನುನ ಪ್ಾಲಸದ್ಧರುವ
ಕಂಪನ, ಉದಯಮಗಳ ಪರಕರಣಗಳಲಿ ಕ್ಡ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.

 ಇಲಿ ಲಭಯವಾಗುವ ರ್ಾಹಿತಿ/ವರದ್ಧ/ ಸಾಕ್ಷಯಗಳನುನ ಒಟುಟ ಸ್ತೇರಿಸಿ ನಾಯಯಾಂಗದ ಕಲಾಪಗಳಲಿ ಬಳಸಿಕ್ಳುಳವ
ಸಾಧಯತೆ ಇದ್. ಇದು ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳಲಿ ಅಪರಾಧಿಯ ಕೃತ್ಯವನುನ ಎತಿಿ ತೆ್ೇರಿಸುತ್ಿದ್.
ನಾಯ. ಎ.ಜ. ಸದಾಶ್ವ ಆಯೇಗ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರಿಶ್ಷಟರ ಒಳಮಿೇಸಲಾತಿ ಕುರಿತ್ು ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಎ.ಜ. ಸದಾಶ್ವ ಆಯೇಗ ನೇಡರುವ ವರದ್ಧ
ಅವಾಸಿವಿಕ, ಅವೆೈಜ್ಞಾನಕ, ಅಂವಿಧಾನಕವಾಗಿದುದ, ಈ ವರದ್ಧಯನುನ ತಿರಸ್ರಿಸುವಂತೆ ಕನಾಶಟಕ ಮಿೇಸಲಾತಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ
ಒಕ್್ಟ ಪರತಿಭಟನ ರ್ಾಡುತಿಿದ್.
 ಪರಿಶ್ಷಟರ ಮಿೇಸಲಾತಿ ಸೌಲಭಯವನುನ ಬಲಷಾರು ರ್ಾತ್ರ ಪಡೆದುಕ್ಳುಳತಿಿದುದ ಒಳಮಿೇಸಲಾತಿ ನೇಡದ್ೇ ಹ್ೇದರೆ ಈ
ಸೌಲಭಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಹಂಚಿಕಯಾಗುವುದ್ಧಲಿ ಎಂಬ ಅಸರ್ಾಧಾನ ಕೇಳಿಬಂದ್ಧತ್ುಿ. ಇದಕ್ ಪೊರಕವಾಗಿ ಇದ್ಧೇಗ
ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಬಸವರಾಜ ಬೆ್ರ್ಾಮಯಿ ನೇತ್ೃತ್ವದ ಸಕಾಶರ ಒಳಮಿೇಸಲಾತಿ ಸೌಲಭಯ ನೇಡುವ ಸಂಬಂಧ ಪರಿಶ್ೇಲನ
ನಡೆಸಲು ಸಂಪುಟ ಉಪಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿದ್. ಈ ಉಪಸಮಿತಿ ಬೆೇಡಕಯನುನ ಪರಿಶ್ೇಲಸಿ ಸಕಾಶರಕ್ ಶ್ಫಾರಸುಸ ರ್ಾಡಲದ್.
 ಕಾನ್ನು ಸಚಿವ ಜ.ಸಿ.ರ್ಾಧುಸಾವಮಿ ನೇತ್ೃತ್ವದಲಿ ಸಂಪುಟ ಉಪಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿದ್. ಉಪ ಸಮಿತಿಯಲಿ
ಜಲಸಂಪನ್ಮಲ ಸಚಿವ ಗೆ್ೇವಿಂದ ಕಾರಜ್ೇಳ, ಮಿೇನುಗಾರಿಕ ಸಚಿವ ಎಸ್.ಅಂಗಾರ, ಪಶ್ುಸಂಗೆ್ೇಪನಾ ಸಚಿವ ಪರಭು
ಚೌಹಾಣ್ ಹಾಗ್ ಆರೆ್ೇಗಯ ಸಚಿವ ಡ್ಾ.ಕ.ಸುಧಾಕರ್ ಇದಾದರೆ.
ಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ಹೇಳಿಕ :
 2005 ರಲಿ ಚಿನನಯಯ ವಸಶಸ್ ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ ಸಕಾಶರ ಪರಕರಣದಲಿ ಒಳಮಿೇಸಲಾತಿ ಕ್ಡುವುದಕ್ ರಾಜಯಕ್
ಅಧಿಕಾರವಿಲಿ ಎಂದು ನಾಯಯಾಲಯ ಹೇಳಿತ್ುಿ.
 ಐದು ಜನರ ಪಿೇಠ ರಾಜಯಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವಿದ್. ಆದರೆ 7 ರಿಂದ 9 ಜನರ ನಾಯಯಾಧಿೇಶ್ರ ಪಿೇಠದಲಿ ಅಂತಿಮ ತಿೇರ್ಾಶನ
ವಾಗಬೆೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್.
ಸದಾಶ್ವ ಆಯೇಗ :
 ಕನಾಶಟಕ ದಲತ್ ಸಂಘಷಶ ಸಮಿತಿ ಹಾಗ್ ಜನಪರ ಸಂಘಟನಗಳೆಲಾಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಶ್ಷಟ ಜಾತಿಗಳ ಒಳಮಿೇಸಲಾತಿ
ಜಾರಿಯಾಗಬೆೇಕಂದು ಹ್ೇರಾಟ ರ್ಾಡದದರ ಪರಿಣಾಮ ಈ ಹಿಂದ್ಧನ ಧಮಶಸಿಂಗ್ ನೇತ್ೃತ್ವದ ಸಕಾಶರ ಒಂದು
ಆಯೇಗವನುನ ರಚ್ನ ರ್ಾಡ ಆ ಆಯೇಗದ ಅಧಯಕ್ಷರನಾನಗಿ ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಎ ಜ ಸದಾಶ್ವರವರನುನ ನೇಮಕ

ರ್ಾಡತ್ುಿ. ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಸದಾಶ್ವರವರು ಏಳು ವಷಶಕ್್ ಹಚ್ುೆಕಾಲ ಪರಿಶ್ಷಟ ಜಾತಿಗಳ ಸಾರ್ಾಜಕ

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ುಿ ಉದ್್ಯೇಗದ ಸಿೆತಿಗತಿಗಳನುನ ಅಧಯಯನ ರ್ಾಡ 2012ರಲಿ ಸಕಾಶರಕ್ ವರದ್ಧಯನುನ ಸಲಿಸಿತ್ುಿ.
ಸದಾಶ್ವ ಆಯೇಗದ ಶ್ಫಾರಸುಸ
 ಎಡಗೆೈ ಸಮುದಾಯ ಶೇ. 6
 ಬಲಗೆೈ ಸಮುದಾಯ ಶೇ. 5
 ಸಪೃಶ್ಯ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಶೇ. 3

 ಇತ್ರ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಶೇ. 1
ವರದ್ಧಯ ಬಗೆಗ ಆಕ್ಷೆೇಪ :
 ಕಲವು ಸಮುದಾಯಗಳು ಸದಾಶ್ವ ವರದ್ಧಯ ಬಗೆಗ ಆಕ್ಷೆೇಪಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧವೆ. ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ ಜಾತಿಗಣತಿಯ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್
ಮತ್ುಿ ಸದಾಶ್ವ ವರದ್ಧಯ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷುಟ ವಯತಾಯಸಗಳಿವೆ ಎಂಬ ಆರೆ್ೇಪಗಳನುನ ರ್ಾಡುತಿಿವೆ. ಇನ್ನಂದು
ಗಣತಿಯ ನಂತ್ರವೆೇ ಅಂತಿಮ ತಿೇರ್ಾಶನವಾಗೆಬೇಕು ಎಂದು ಒತಾಿಯಿಸುತಿಿವೆ.
ನಾಯ. ನಾಗಮೇಹನ್ ದಾಸ ಆಯೇಗ
 ಪರಿಶ್ಷಟ ಜಾತಿ ಮತ್ುಿ ಪಂಗಡದವರು ಅವರ ಜನಸಂಖೆಯ ಆಧಾರದ ಮ್ೇಲೆ ಮಿೇಸಲಾತಿ ಹಚಿೆಸಬೆೇಕಂಬ ಒತ್ಿಡ ಸರಕಾರದ
ಮ್ೇಲತ್ುಿ ಆದದರಿಂದ ಪರಿಶ್ಷಟ ಪಂಗಡದ ಜನಾಂಗದವರಿಗೆ ಮಿೇಸಲು ಪರರ್ಾಣ ಹಚ್ೆಳದ ಪರಿಶ್ೇಲನಗಾಗಿ
ನಾಯ.ನಾಗಮೇಹನದಾಸ್ ಅಧಯಕ್ಷತೆಯಲಿ ಏಕ ಸದಸಯ ಆಯೇಗ ರಚಿಸಿ ರಾಜಯ ಸರಕಾರ ಆದ್ೇಶ್ ಹ್ರಡಸಿತ್ುಿ.
ನಾಯ. ನಾಗಮೇಹನ್ ದಾಸ ಆಯೇಗದ ಶ್ಫಾರಸುಸ
 ಪರಿಶ್ಷಟ ಜಾತಿಗೆ ಶೇ. 15ರಿಂದ ಶೇ.17 ಏರಿಕ
 ಪರಿಶ್ಷಟ ಪಂಗಡಕ್ ಶೇ. 3 ರಿಂದ ಶೇ.7 ಏರಿಕ
ವಿವಿಧ ರಾಜಯಗಳಲಿ ಮಿೇಸಲಾತಿ ಪರರ್ಾಣ ಎಷ್ಟ್ಟದ್?
ಕನಾಶಟಕ 50
ಮಹಾರಾಷರ 73
ತ್ಮಿಳುನಾಡು 69
ತೆಲಂಗಾಣ 62
ಕೇರಳ 50
ಆಂಧರ ಪರದ್ೇಶ್ 50

ಸಾ್ಯಯ ಪ್ ನೇತಿ 2022

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? “ಅವಧಿ ಮಿೇರಿದ ನ್ೇಂದಾಯಿತ್ ವಾಹನಗಳ ನಾಶ್ ಪಡಸುವ ನೇತಿ’ (ಗುಜರಿ ನೇತಿ) ಗೆ ಕನಾಶಟಕ
ರಾಜಯ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಅನುಮೇದ್ಧಸಿತ್ು.
 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ ನೇತಿಯನುನ ರಾಜಯದಲ್ಿ ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುತಿಿದ್. ಅದರಂತೆ 15 ವಷಶ ಹಳೆಯದಾದ
ವಾಹನಗಳನುನ ನಾಶ್ ಪಡಸುವ ನೇತಿ ಇದಾಗಿದ್. 2021ರ ಎಪಿರಲನಲೆಿೇ ಕೇಂದರ ಸರಕಾರವು ವಾಹನಗಳ ಗುಜರಿ ನೇತಿ
ಘ್ೇಷ್ಟ್ ಸಿತ್ುಿ. ಅದಕ್ ಪೊರಕವಾಗಿ ರಾಜಯ ಸರ ಕಾರವು ನೇತಿ ರ್ಪಿಸಿದುದ, ಸಾರಿಗೆ ಇಲಾಖೆಯು ನೇತಿ ಅನುಷ್ಾಾನಕ್
ಸಿದಿತೆ ನಡೆಸಿದ್.
 ಪರಸುಿತ್ ರಾಜಯದಲಿ 15 ವಷಶ ಮಿೇರಿದ 14.3 ಲಕ್ಷ ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಸುರ್ಾರು 1.2 ಕ್ೇಟಿ ಹಳೆ ಯ ವಾಹನಗಳು
ಗುಜರಿ ಸ್ತೇರಲವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದ್. ಬಾಯಟರಿ ಚಾಲತ್ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕಗೆ ಪೊರೇತಾಸಹ ನೇಡಲು
ನ್ೇಂದಣಿ ಶ್ುಲ್ ವಾಹನ ತೆರಿಗೆ ಪ್ಾವತಿಯಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ನೇಡಲಾಗಿದ್.
ನೇತಿಯಲಿರುವ ಅಂಶ್ಗಳು
 ಅನುಮೇದ್ಧತ್ ನೇತಿಯಂತೆ ಅವಧಿ ಮಿೇರಿದ ಯಾವುದ್ೇ ವಾಹನಗಳನುನ ಒತಾಿಯ ಪೊವಶಕವಾಗಿ ಗುಜರಿಗೆ ಹಾಕುವು
ದ್ಧಲಿ.
 ಸವಯಂಪರೇ ರಿತ್ವಾಗಿ ವಾಹನ ರ್ಾಲೇಕರು ಗುಜರಿ ಕೇಂದರಕ್ ಒಪಿಪಸಿ ದರೆ ರ್ಾತ್ರ ನಾಶ್ಪಡಸಲಾಗುವುದು.
 ಇದಕ್ ಪರತಿಯಾಗಿ ವಾಹನ ಸವಾರರಿಗೆ ಠೇವಣಿ ಪರರ್ಾಣಪತ್ರ (ಸಿಒಡ) ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಅದನುನ ರ್ಾಲೇಕರು ಹ್ಸ ವಾಹನ ಖ್ರಿೇದ್ಧಸುವಾಗ ಪರಸುಿತ್ಪಡಸಿದರೆ, ನಾಶ್ ಪಡಸಿದ ವಾಹನದ ತೆರಿಗೆಯಲಿನ
ಶೇ. 25ರಷುಟ ವಿನಾಯಿತಿ ದ್್ರೆಯಲದ್. (ಅಂದರೆ ಗುಜರಿಗೆ ಹಾಕ್ತದ ವಾಹನಕ್ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರ್. ತೆರಿಗೆ
ಪ್ಾವತಿಸಿದದರೆ ಆ ಪೈಕ್ತ 25 ಸಾವಿರ ರ್. ಹ್ಸ ವಾಹನ ಖ್ರಿೇದ್ಧಸುವಾಗ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ಸಿಗಲದ್).
 ಸಾರಿಗೆ ವಾಹನಕ್ ಶೇಕಡ 15 ರಷುಟ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಈ ವಿನಾಯಿತಿ ಸಾರಿಗೆೇತ್ರ ವಾಹನಕ್ 15
ವಷಶದವರೆಗೆ, ಸಾರಿಗೆ ವಾಹನಕ್ 8 ವಷಶದವರೆಗೆ ಇರಲದ್.
 ಇನುನ ಅವಧಿ ಮಿೇರಿದ ವಾಹನಗಳನುನ ಫಿಟೆನಸ್ ಸಟಿಶಫಿಕೇಟ್ಾಗಗಿ ನೇಡುವ ಸಂದಭಶದಲಿ ಯಾವುದ್ೇ ವಾಹನ ಸತ್ತ್
ಎರಡು ಬಾರಿ ಫಿಟೆನಸ್ ಸಟಿಶಫಿಕೇಟ್ ಪಡೆಯುವಲಿ ವಿಫ್ಲವಾದರೆ, ಆ ವಾಹನವನುನ ಗುಜರಿಗೆ ಹಾಕಲೆೇಬೆೇಕು
ಎಂದು ಸಾರಿಗೆ ಇಲಾಖೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದ ರೆ
15 ವಷಶ ಮ್ೇಲಪಟಟ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಹಸಿರು ತೆರಿಗೆ.
 15 ವಷಶ ಮ್ೇಲಪಟಟ ಸಾರಿಗೆೇತ್ರ ವಾಹನಗಳಿಗೆ, 7 ವಷಶ ಪೊಣಶಗೆ್ಳಿಸಿದ ಸಾರಿಗೆ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಆಸಿಶ ನವಿೇಕರಣದ
ಸಂದಭಶದಲಿಕನಾಶಟಕ ಮೇಟ್ಾರ್ ವಾಹನ ತೆರಿಗೆ ಕಾಯದಅನವಯ ಗಿರೇನ್ ಟ್ಾಯಕ್ಸ ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದು.
ಏನದು ಹಸಿರು ತೆರಿಗೆ?:

 ರ್ಾಲನಯಕಾರಕ ಹಳೆಯ ವಾಹನಗಳ ಮ್ೇಲೆ ವಿಧಿಸುವ ತೆರಿಗೆಗೆ ಗಿರೇನ್ ಟ್ಾಯಕ್ಸ ಅರ್ಥವಾ ಹಸಿರು ತೆರಿಗೆ
ಎನನಲಾಗುತಿಿದ್.
 ವಾಹನ ಸಾ್ಯಯ ಪೇರ್ಜ ನೇತಿ (V-VMP): ಏಪಿರಲ್ 1, 2022 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ್ಧದ್. ಇದನುನ 2021-22ರ ಕೇಂದರ
ಬಜಟನಲಿ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಈ ನೇತಿ ಅಡ ವೆೈಯಕ್ತಿಕ ವಾಹನಗಳಿಗೆ 20 ವಷಶಗಳ ನಂತ್ರ ಫಿಟೆನಸ್
ಪರಿೇಕ್ಷೆಗಳನುನ ಒದಗಿಸುತ್ಿದ್, ಆದರೆ ವಾಣಿಜಯ ವಾಹನಗಳಿಗೆ 15 ವಷಶಗಳು ಪೊಣಶಗೆ್ಂಡ ನಂತ್ರ ಇದು
ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ಿದ್.
 ಏಕಗವಾಕ್ಷಿ ಯೇಜನ: ಖ್ಾಸಗಿ ಹ್ಡಕಯನುನ ಆಕಷ್ಟ್ಶಸಲು ಸವಯಂ ಪರೇರಿತ್ ವಾಹನ-ಫಿಿೇಟ್ ಆಧುನೇಕರಣ
ಕಾಯಶಕರಮ (ವಿ-ವಿಎಂಪಿ) ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಏಕ ಗವಾಕ್ಷಿ ವಯವಸ್ತೆಗೆ 11 ರಾಜಯಗಳು/ಕೇಂದಾರಡಳಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳನುನ
ಒಳಪಡಸಲಾಗಿದ್.
 ಏಕಗವಾಕ್ಷಿ ಯೇಜನಗೆ ಕನಾಶಟಕ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ 11 ರಾಜಯಗಳು ಸ್ತೇಪಶಡೆಯಾಗಿವೆ. ರಾಜಯಗಳ ಗುಜರಿ ಉದಯಮಿಗಳು
ಏಕಗವಾಕ್ಷಿ ವಯವಸ್ತೆಗೆ ಅಜಶ ಸಲಿಸಿ ಕೇಂದರ ಮತ್ುಿರಾಜಯ ಸಕಾಶರಗಳ ಅನುಮೇದನ ಪಡೆಯಲು
ಅನುಕ್ಲವಾಗಲದ ಗುಜರಾತ್, ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್, ಕನಾಶಟಕ, ಆಂ ಧರಪರದ್ೇಶ್, ಒಡಶಾ, ಮಧಯಪರದ್ೇಶ್,
ರಾಜಸಾೆನ, ಅಸಾಸಂ, ಗೆ್ೇವಾ, ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ ಮತ್ುಿಚ್ಂಡೇಗಢವನುನ ವಿ-ವಿಎಂಪಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಏಕ ಗವಾಕ್ಷಿ
ವಯವಸ್ತೆಗೆ ಒಳಪಡಸಲಾಗಿದ್.
ನೇತಿಯ ಪರಯೇಜನಗಳು ಮತ್ುಿ ಉದ್ದೇಶ್
 ಪರಿಸರ ರ್ಾಲನಯವನುನ ತ್ಪಿಪಸುವುದು ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್ೇ ಪಯಾಶಯ ಇಂಧನ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕಯನುನ
ಉತೆಿೇಜಸಲು ಸಾಧಯವಾಗುತ್ಿದ್.
 ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ದ್ೇಶ್ದ ಆಟೆ್ೇಮಬೆೈಲ್ ಕ್ಷೆೇತ್ರವನುನ ಬಲಪಡಸಲು ಸಾಧಯವಾಗುತ್ಿದ್. ಈಗಾಗಲೆೇ ಡಸ್ತೇಲ್
ಎಂಜನ್ ಪರಯಾಣಿಕ ವಾಹನಗಳ ಉತಾಪದನಯನುನ ಕೈಬಡಲಾಗಿದ್.
 ಭವಿಷಯದ ವಾಹನಗಳು ಎನಸಿಕ್ಂಡರುವ ಎಲೆಕ್ತರಕಲ್ ವಾಹನಗಳನುನ ಜನಪಿರಯಗೆ್ಳಿಸುವುದು ಈ ನೇತಿಯ
ಪರಮುಖ್ ಉದ್ದೇಶ್ವಾಗಿದ್.

ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಹುಬಬಳಿಳ ಧಾರವಾಡದಲಿ ಜನವರಿ 12 ರಿಂದ 16ರ ತ್ನಕ ನಡೆಯಲರುವ 26 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವಕ್ ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಚಾಲನ ನೇಡಲದಾದರೆ.
 ಈ ಬಾರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದ ಆತಿರ್ಥಯವನುನ ಕನಾಶಟಕ ವಹಿಸಿಕ್ಂಡದ್.

 ಹುಬಬಳಿಳ, ಧಾರವಾಡದ ಕನಾಶಟಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ ಮತ್ುಿ ಕೃಷ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳಲಿ ಕಾಯಶಕರಮ
ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
 ಹಾವೆೇರಿಯ ‘ಏಲಕ್ತ್ ಹಾರ’ ಮತ್ುಿ ‘ಏಲಕ್ತ್ ಪೇಟ’ ಹಾಕ್ತ, ಕಸ್ತಿ ಕಲೆಯ ಕೈಮಗಗದ ಶಾಲು, ಬೇದನಶ ಬದರಿ
ಕಲೆಯ ಸಾವಮಿ ವಿವೆೇಕಾನಂದರ ಮ್ತಿಶ ಹಾಗ್ ತೆೇಗದ ಚೌಕಟಿಟನಲಿ ವಿನಾಯಸಗೆ್ಳಿಸಲಾದ ಧಾರವಾಡ ಜಲೆಿಯ
ಗರಗ ಹಾಗ್ ಬೆಂಗೆೇರಿಯಲಿ ತ್ಯಾರಾದ ರಾಷರಧವ ಜವನುನ ಪರಧಾನಗೆ ನೇಡ ಜಲಾಿಡಳಿತ್ ಸನಾಮನಸಲದ್.
 ಎಲಿ ರಾಜಯಗಳ ಒಟುಟ 7,500ರಷುಟ ಪರತಿನಧಿಗಳು ಈ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ನರಿೇಕ್ಷೆ ಇದ್.
 60 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಹಸರಾಂತ್ ತ್ಜ್ಞರು ವಿಶೇಷ ಯುವ ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ನರಿೇಕ್ಷೆಯಿದ್. ಜ20 ಮತ್ುಿ
ವೆೈ20 ಕಾಯಶಕರಮಗಳ ಕುರಿತ್ು ಐದು ವಿಷಯಗಳ ಬಗೆಗ ಸಮಗರ ಚ್ಚ್ಚಶಗಳು ನಡೆಯಲವೆ.
ಚ್ಚ್ಚಶಯ ವಿಷಯಗಳು:
 "ಕಲಸದ ಭವಿಷಯ, ಉದಯಮ, ನಾವಿೇನಯ ಮತ್ುಿ 21 ನೇ ಶ್ತ್ರ್ಾನದ ಕೌಶ್ಲಯಗಳು"
 "ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ುಿ ವಿಪತ್ುಿ ಅಪ್ಾಯ ಕಡತ್"
 "ಶಾಂತಿ ನರ್ಾಶಣ ಮತ್ುಿ ಸಮನವಯ"
 "ಪರಜಾಪರಭುತ್ವ ಮತ್ುಿ ಆಡಳಿತ್ದಲಿ ಯುವಕರ ಭವಿಷಯದ ಹಂಚಿಕ"
 "ಆರೆ್ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಯೇಗಕ್ಷೆೇಮ"
ವಿಷಯ (ರ್ಥೇಮ್'): ವಿಕಸಿತ್ ಯುವ-ವಿಕಸಿತ್ ಭಾರತ್'
ಉತ್ಸವದ ಲೆ್ೇಗೆ್ೇ
 ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಇನಬಂ ಅವರು ರ್ಪಿಸಿದ ಚ್ಂಪಿ ಚಿಕ್ ರ್ಾಯಸ್ಟ್ ಆಯ್ಯಾಗಿದುದ, ಅವರಿಗ್ 50 ಸಾವಿರ ರ್.
ಬಹುರ್ಾನ ದ್್ರೆಯಲದ್. ಇದು ಆನಯ ವಿನಾಯಸವನುನ ಹ್ಂದ್ಧದುದ, ಕನಾಶಟದಲಿ ಅತಿ ಹಚಿೆರುವ ಆನಗಳ
ಸಂಖೆಯಯನುನ ಪರತಿನಧಿಸುತ್ಿದ್. ಜ್ತೆಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಮಟಟದಲಿ ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಸುಸಿೆರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
ಗುರಿ, ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿಯ ಜ್ತೆಗೆ ಕ್ತರೇ ಡೆ, ಸಾಟಟಶಪ್, ನಾವಿನಯತೆ, ಶ್ಕ್ಷಣ ಸ್ತೇರಿಂದ ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ಮುನನಡೆ
ಸಾಧಿಸಿರುವ ಯುವ ಮತ್ುಿ ಆಧುನಕ ಭಾರತ್ವನುನ ಬಂಬಸುತ್ಿದ್.
ಉದ್ದೇಶ್: ಯುವ ಜನ್ೇತ್ಸವ ಕಾಯಶಕರಮವು ದ್ೇಶ್ದ ಯುವಜನಾಂಗವನುನ ಪರೇರೆೇಪಿಸುವುದು ಮತ್ುಿ ರಾರ್ಷಟರ
ನರ್ಾಶಣದ ಕಡೆಗೆ ಯುವಕರನುನ ಏಕ್ತೇಕರಿಸವುದು.
ಈ ಉತ್ಸವದ ವಿಶೇಷತೆಗಳು :

 ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ ಜನರಲ್ ತಿಮಮಯಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಾಹಸ ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಇದ್ೇ

ಪರರ್ಥಮಬಾರಿಗೆ ಸ್್ಬಾಡೆೈವಿಂಗ್ ಮತ್ುಿ ದ್ಹಲಯ ಭಾರತಿೇಯ ಪವಶತಾರೆ್ೇಹಣ ಸಂಸ್ತೆ ಸಹಯೇಗದಲಿ
ಶ್ಲಾರೆ್ೇಹಣ ಹಾಗ್ ಜಕ್್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವೆೈರ್ಾನಕ ತ್ರಬೆೇತಿ ಸಂಸ್ತೆಯ ಸಹಯೇಗದಲಿ ವೆೈರ್ಾನಕ
ತ್ರಬೆೇತಿ ಹಮಿಮಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್.
ಸಾಹಿತಿ ಸಾರಾ ಅಬ್ಬಕ್ರ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಕನನಡದ ಹಸರಾಂತ್ ಸಾಹಿತಿ ಸಾರಾ ಅಬ್ಬಕ್ರ್ (87) ವಯೇಸಹಜ ಕಾರಣಗಳಿಂದ
ನಧನ ಹ್ಂದ್ಧದಾದರೆ.
ಸಾರಾ ಅಬ್ಬಕ್ರ್
 ಇವರು ಕಾಸರಗೆ್ೇಡನ ಚ್ಂದರಗಿರಿ ತಿೇರದ ‘ಪುದ್ಧಯಾ ಪುರ್ (ಹ್ಸಮನ) ತ್ರವಾಡು ಮನಯಲಿ 1936ರಲಿ
ಜನಸಿದದರು. ಹುಟ್ಟರಿನಲಿ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಶ್ಕ್ಷಣ ಪಡೆದ್ಧದದರು. ಕಾಸರಗೆ್ೇಡನಲಿ ಹೈಸ್್ಲ್ವರೆಗೆ ಶ್ಕ್ಷಣ
ಪಡೆದರು. ಅರೆಬಕ್ ಕಲತಿದದ ಅಜಜ ಹೇಳುತಿಿದದ ಕಥೆಗಳಿಂದ ಆಕಷ್ಟ್ಶತ್ರಾಗಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹ್ಂದ್ಧದದರು.
 ಮಹಿಳಾ ಸರ್ಾನತೆ, ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೇಕರಣದ ಚಿಂತ್ನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ಇವರು ಬಳಿಕ ಬರಹಗಾರರಾಗಿ
ಜನಪಿರಯರಾದರು.
 ಮಲಯಾಳ ಭಾಷ್ಯಿಂದ ಕನನಡಕ್ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳನುನ ಅನುವಾದ್ಧಸಿದದರು.
 ಸದಾ ಧಾಮಿಶಕ ಮ್ಲಭ್ತ್ವಾದದ ವಿರುದಿ ಧವನ ಎತ್ುಿತಿಿದದ ಸಾರಾ, ಸಿರೇ ಸಬಲೇಕರಣ ಹ್ೇರಾಟದಲ್ಿ
ಮುಂಚ್್ಣಿಯಲಿದದರು. ಹಣುಣಮಕ್ಳು ವಿದಾಯಭಾಯಸ ಪಡೆದು ಸಬಲರಾಗಬೆೇಕು ಎಂಬ ಆಶ್ಯ ಹ್ಂದ್ಧದದ
ಅವರು, ತ್ಮಮ ಕೃತಿಗಳಲ್ಿ ಇದನುನ ಬಲವಾಗಿ ಪರತಿಪ್ಾದ್ಧಸಿದದರು.
 ಅವರ ಆತ್ಮಕತೆ: ‘ಹ್ತ್ುಿ ಕಂತ್ುವ ಮುನನ’
 ಕೃತಿಗಳು: ಚ್ಂದರಗಿರಿಯ ತಿೇರದಲಿ, ಸಹನಾ, ವಜರಗಳು, ಕದನವಿರಾಮ, ಸುಳಿಯಲಿ ಸಿಕ್ವರು, ಪರವಾಹ-ಸುಳಿ
(ಸುಳಿಯಲಿ ಸಿಕ್ವರು ಕೃತಿಯ ಭಾಗ-೨), ತ್ಳ ಒಡೆದ ದ್್ೇಣಿ, ಪಂಜರ, ಇಳಿಜಾರು, ಕಾಣಿಕ
 1984ರಲಿ ರಚಿಸಿದ ಮದಲ ಕಾದಂಬರಿ ‘ಚ್ಂದರಗಿರಿಯ ತಿೇರದಲಿ’ ಮ್ಲಕ ಖ್ಾಯತ್ರಾಗಿದದರು. ಇದು ಹಿಂದ್ಧ,
ತ್ಮಿಳು, ತೆಲುಗು, ಮರಾಠಿ ಮತ್ುಿ ಒಡಯಾ ಭಾಷ್ಗೆ ಅನುವಾದವಾಗಿದ್. ಅನೇಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳಲಿ
ಪಠಯವಾಗಿತ್ುಿ.
 ಪರಮುಖ್ ಕತೆಗಳು : ಚ್ಪಪಲಗಳು, ಪಯಣ, ಅಧಶರಾತಿರಯಲಿ ಹುಟಿಟದ ಕ್ಸು, ಖೆಡಡ , ಸುಮಯಾಯ, ಗಗನ
ಸಖಿ
 ಪರಮುಖ್ ಬಾನುಲ ನಾಟಕಗಳು: ಕಮರಿದ ಕನಸು, ಮಗಳು ಹುಟಿಟದಳು, ತೆೇಲಾಡುವ ಮೇಡಗಳು, ತಾಳ
ಸಾರಾ ಅವರಿಗೆ ಕನಾಶಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡಮಿ ಪರಶ್ಸಿಿ’ ದಾನ ಚಿಂತಾಮಣಿ ಅತಿಿಮಬೆಬ ಪರಶ್ಸಿಿ, ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ
ಪರಿಷತಿಿನ ಬ. ಸರೆ್ೇಜಾದ್ೇವಿ ಪರಶ್ಸಿಿ, ‘ಸಹನಾ’ ಕಾದಂಬರಿಗೆ ವಧಶರ್ಾನ ಪರಶ್ಸಿಿ, ‘ಸುಳಿಯಲಿ ಸಿಕ್ವರು’
ಕೃತಿಗೆ ರ್ಾತೆ್ೇಶ್ರೇ ರತ್ನಮಮ ಹಗಗಡೆ ಪರಶ್ಸಿಿ ಹಾಗ್ ಸಂದ್ೇಶ್ ಪರಶ್ಸಿಿ, ಅನುಪಮ ಪರಶ್ಸಿಿ, ಕನಾಶಟಕ

ರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ಪರಶ್ಸಿಿ, ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ನಾಡೆ್ೇಜ ಪರಶ್ಸಿಿ, ರ್ಾಸಿಿ ಪರಶ್ಸಿಿ,

ನೃಪತ್ುಂಗ ಪರಶ್ಸಿಿ ಮುಂತಾದ ಹಲವಾರು ಪರಮುಖ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ಗೌರವಗಳು ಸಂದ್ಧವೆ.
ಅಮೃತ್ ಜ್ಯೇತಿ ಯೇಜನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ರಾಜಯದ ಪರಿಶ್ಷಟ ಜಾತಿ ಮತ್ುಿ ಪಂಗಡಗಳ ಬಡತ್ನ ರೆೇಖೆಗಿಂತ್ ಕಳಗಿರುವ (ಬ.ಪಿ.ಎಲ್)
ಕುಟುಂಬಗಳ ಗೃಹ ವಿದುಯತ್ ಬಳಕದಾರಿಗೆ (ಎಸಿಸ, ಎಸಿಟ, ಭಾಗಯಜ್ಯೇ ತಿ/ ಕುಟಿೇರ ಜ್ಯೇ ತಿ ಬಳಕದಾರರನುನ
ಒಳಗೆ್ಂಡಂತೆ) ರ್ಾಸಿಕ 75 ಯ್ನಟವರೆಗೆ ಉಚಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಒದಗಿಸುವ ಅಮೃತ್ ಜ್ಯೇತಿ ಯೇಜನಯನುನ ಸಕಾಶರ
ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಿದ್.
 ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ರ್ಾಸಿಕ 75 ಯ್ನಟವರೆಗೆ ವಿದುಯತ್ ಶ್ುಲ್ದ ಈ ವಿಭಾಗದ್ಧಂದ ಇನನಷುಟ ಮತ್ಿವನುನ
ಗಾರಹಕರ ಬಾಯಂಕ್ ಖ್ಾತೆಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಮರುಪ್ಾವತಿಸಲಾಗುವುದು.
 ಗಾರಹಕರು ವಿದುಯತ್ ಸರಬರಾಜು ಕಂಪನಗಳಿಗೆ ಬಾಯಂ ಕ್ ಖ್ಾತೆಯ ಸಂಖೆಯ ಹಾಗ್ ಇತ್ರೆ ರ್ಾಹಿತಿಗಳನುನ
ಒದಗಿಸಬೆೇಕು.
 ಅಹಶತೆ: 2022ರ ಏ.30ರ ಅಂತ್ಯಕ್ ಇರುವ ಬಾಕ್ತ ವಿದುಯತ್ ಶ್ುಲ್ದ ಮತ್ಿವನುನ ಸಂಪೊಣಶವಾಗಿ
ಪ್ಾವತಿಸಿದದಲಿ ಸೌಲಭಯ ಪಡೆಯಲು ಅಹಶರಾಗಿರುತಾಿರೆ.
 ಒದಗಿಸಬೆೇಕಾದ ದಾಖ್ಲೆಗಳು : ಬಪಿಎಲ್, ರೆೇಷನ್ ಕಾಡ್ಶ, ಆಧಾರ್ ಕಾಡ್ಶ ಹಾಗ್ ಜಾತಿ ಆದಾಯ ಪರರ್ಾಣ
ಪತ್ರ
 ಸಹಾಯಧನ: ಈ ಸೌಲಭಯಕ್ ಅಹಶರಾಗಿರುವ ವಿದುಯತ್ ಗಾರಹಕರು ರ್ಾಸಿಕ ವಿದುಯತ್ ಬಲಿನುನ ಸಂಪೊಣಶವಾಗಿ
ನಗದ್ಧತ್ ಅವಧಿಯಳಗೆ ಪ್ಾವತಿಸಿದ ನಂತ್ರ ಸದರಿ ಗಾರಹಕರುಗಳಿಗೆ ಡಬಟಿ ಯೇಜನಯ ವಯವಸ್ತೆಯಡ ಸಕಾಶರದ
ಸಹಾಯಧನವನುನ ಮರು ಪ್ಾವತಿಸಲಾಗುವುದು.
 ಸಾಹಸ ಕ್ತರೇಡೆಗಳ ಮಳಿಗೆ ಸಾೆಪನ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಯುವ ಸಮ್ಹಕ್ ಮತ್ುಿ
ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವಕ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಲು ಆಗಮಿಸುವ ಸಾವಶಜನಕರಿಗೆ ಭಾರತಿೇಯ ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಸ್ತೆಯನುನ
ಪರಿಚ್ಯಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ ದ್ಹಲಯ ಭಾರತಿೇಯ ಪವಶತಾರೆ್ೇಹಣ ಸಂಸ್ತೆ ಮತ್ುಿ ಜಕ್್ರಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ವೆೈರ್ಾನಕ ತ್ರಬೆೇತಿ ಶಾಲೆ ಹಾಗ್ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೈನಯದ ಶಾಖೆ ಮತ್ುಿ ಜನರಲ್ ತಿಮಮಯಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಾಹಸ
ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಮಳಿಗೆಗಳನುನ ಸಾೆಪಿಸಲದ್. ಈ ಎಲಿ ಪರಯತ್ನಗಳನುನ ರಾಷ್ಟ್ಟೇಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದಲಿ
ಪರರ್ಥಮ ಬಾರಿಗೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತಿಿದ್.
ಹಿನನಲೆ
 ಸಾವಮಿ ವಿವೆೇಕಾನಂದರ ಜನಮದ್ಧನ ಜನವರಿ 12ರಂದು ಅವರ ನನಪಿಗಾಗಿ ಪರತಿ ವಷಶ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ
ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವ ಕಾಯಶಕರಮ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಇದು ಸಾವಮಿ ವಿವೆೇಕಾನಂದರ 160ನೇ ಜನಮದ್ಧನವಾಗಿದ್.
ನಮಗಿದು ತಿಳಿದ್ಧರಲ

 ಮದಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವ :ದ್ೇಶ್ದಲಿ 1995ರಲಿ ಆಯೇಜನಯಾಗಿತ್ುಿ. ಅಂದು

ನಾಯಷನಲ್ ಇಂಟೆಗೆರೇಶ್ನ್ ಕಾಯಂಪ್ನ ಅಧಿೇನ ಬಹುದ್್ಡಡ ಚ್ಟುವಟಿಕಯಾಗಿ ಇದು ದಾಖ್ಲಾಗಿತ್ುಿ.
 25ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದ ಆತಿರ್ಥಯವನುನ ಪುದುಚ್ಚೇರಿ ನವಶಹಿಸಿತ್ುಿ.
 2012ರಲಿ ಮಂಗಳ್ರು ಹಾಗ್ ಇದ್ಧೇಗ 2023ರಲಿ ಧಾರವಾಡ ಆಯ್ ಮ್ಲಕ ರಾಜಯ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ
ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವ ಆಯೇಜಸುತಿಿದ್.
ಸಿರೇ ಶ್ಕ್ತಿ ಯೇಜನ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರತಿ ಕುಟುಂಬಕ್ ಮನ ನವಶಹಣೆ ರ್ಾಡುವ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಮುಂದ್ಧನ ಬಜಟ್ ನಲಿ
ವಿಶೇಷ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ನೇಡಲಾಗುವುದು. ಸಿರೇ ಸಾಮರ್ಥಯಶದ ಜ್ತೆಗೆ ಸಿರೇ ಶ್ಕ್ತಿ ಯೇಜನಯಡ ಮನ ನಡೆಸಲು,
ಕ್ೇವಿಡ್ ಉಪಚಾರ, ಆರೆ್ೇಗಯ, ಮುಂತಾದವುಕ್ ಸಹಾಯವಾಗುವ ವಿಶೇಷ ಯೇಜನ ಇದಾಗಿದ್.

 ಕ್ೇವಿಡ್ ಹಾಗ್ ಪರವಾಹದ ಕಾರಣದ್ಧಂದ ದುಡಯುವ ವಗಶಕ್ ಸಹಾಯ ಹಾಗ್ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಸಹಾಯ
ರ್ಾಡುವ ಯೇಜನಗಳನುನ ಸಕಾಶರ ರ್ಪಿಸುತಿಿದುದ, ಒಂದು ಕುಟುಂಬದ ಮಹಿಳೆ ಸವತ್ಂತ್ರವಾಗಿ ಕನಷಾ ಮನ
ನವಶಹಣೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಆರ್ಥಶಕ ನರವು ನೇಡಲಾಗುವ ಯೇಜನಯಾಗಿದ್.

 ಪರತಿ ಕುಟುಂಬದ ಅಗತ್ಯವನುನ ನ್ೇಡಕ್ಂಡು ಎಷುಟ ವೆಚ್ೆವಾಗುತ್ಿದ್ ಎನುನವುದನುನ ಪರಿಗಣಿಸಿ ಮನಯ
ಜವಾಬಾದರಿ ನ್ೇಡಕ್ಳುಳವ ಮಹಿಳೆಗೆ 1000, 1500, 2000, ನೇಡಲಾಗುವುದು.
ಯುವಕರಿಗೆ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶ್ಕ್ತಿ ತ್ುಂಬುವ ಕಾಯಶಕರಮ
 ಯುವಕರಿಗೆ ಸಾವಮಿ ವಿವೆೇಕಾನಂದ ಯುವಶ್ಕ್ತಿ ಯೇಜನ, 5 ಲಕ್ಷ ಯುವಕರಿಗೆ ಸವಯಂ ಉದ್್ಯೇಗಕ್ ಒಂದು ಲಕ್ಷ
ನೇಡ, ಬಾಯಂಕ್ ನ್ಂದ್ಧಗೆ ಕೈ ಜ್ೇಡಸಿ ಅವರನುನ ಸಾವವಲಂಬ ರ್ಾಡಲು ಪ್ಾರರಂಭದ್ಧಂದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ
ಸಾಮಿೇಪಯವುಳಳ ಕಾಯಶಕರಮ ಇದಾಗಿದ್.
 ಸಿರೇ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಯೇಜನ: ಪರತಿ ಗಾರಮದಲಿ 2 ಸಿರೇ ಶ್ಕ್ತಿ ಸಂಘಕ್ 5 ಲಕ್ಷ ರ್.ವರೆಗೆ ಸಹಾಯಧನ
ನೇಡಲಾಗುವುದು. ಜನವರಿ ಅಂತ್ಯ ಹಾಗ್ ಫಬರವರಿ ಪ್ಾರರಂಭದಲಿ ಚಾಲನ ನೇಡಲಾಗುವುದು.

ಒಂದು ದ್ೇಶ್-ಒಂದು ಪೊಲೇಸ್ ಸಮವಸರ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ದ್ೇಶ್ದ ಎಲಾಿ ರಾಜಯಗಳ ಪೊಲೇಸರಿಗೆ ಒಂದ್ೇ ರಿೇತಿಯ ಸಮವಸರ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರುವ ಸಂಬಂಧ
ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಕಳುಹಿಸಿದದ ಒಂದು ದ್ೇಶ್, ಒಂದು ಸಮವಸರ ಪರಸಾಿವನಗೆ ರಾಜಯ ಸಕಾಶರ ಒಪಿಪಗೆ ಸ್ಚಿಸಿದ್.
 ದ್ೇಶ್ದ ಎಲಾಿ ರಾಜಯಗಳ ಪೊಲೇಸರಿಗೆ ಅನವಯವಾಗುವಂತ್ಹ ಏಕರ್ಪದ ಸಮವಸರ ಪದಿತಿ ಜಾರಿಗೆ

ತ್ರಬೆೇಕಂದು ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಪರಸಾಿವನ ಸಲಿಸಿ ರಾರ್ಜಯ ಸಕಾಶರಗಳ ಅಭಿಪ್ಾರಯ ಕೇಳಿತ್ುಿ.
 ದ್ೇಶ್ದ ಎಲಿ ರಾಜಯಗಳಲ್ಿ ಪೊಲೇಸರಿಗೆ ಒಂದ್ೇ ರಿೇತಿಯ ಸಮವಸರ ನಗದ್ಧಪಡಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್. ಇದು
ದ್ೇಶ್ದ ಕಾನ್ನು ಅನುಷ್ಾಾನ ಸಂಸ್ತೆಗಳ ಸಿಬಬಂದ್ಧಯ ಗುರುತಿನಲಿ ಏಕತೆ ತ್ರಲದ್. ಒಂದು ಸಮವಸರ ನೇತಿ
ಜಾರಿಗೆ್ಂಡ ದ್ಧನದ್ಧಂದಲೆೇ ಕನಾಶಟಕದಲಿ ಅದನುನ ಅನುಷ್ಾಾನಕ್ ತ್ರಲಾಗುವುದು.
ಏನದು ಒಂದು ದ್ೇಶ್, ಒಂದ್ೇ ಸಮವಸರ?
 ಪರಸುಿತ್ ಎಲಾಿ ರಾಜಯಗಳ ಪೊಲೇಸ್ ಇಲಾಖೆಗಳು ಪರತೆಯೇಕ ಪೊಲೇಸ್ ಸಮವಸರವನುನ ಹ್ಂದ್ಧವೆ. ‘ಒಂದು
ರಾಷರ, ಒಂದು ಸಮವಸರ’ ಅಡಯಲಿ ದ್ೇಶ್ದಾದಯಂತ್ ಇರುವ ಎಲಾಿ ರಾಜಯ ಪೊಲೇಸರು ಒಂದ್ೇ
ಸಮವಸರವನುನ ಹ್ಂದ್ಧರಬೆೇಕು ಎನುನವುದು ಈ ಪರಸಾಿವನಯ ಉದ್ದೇಶ್. ಒಂದು ವೆೇಳೆ ಇದು ಜಾರಿಯಾದರೆ
‘ಒಂದು ರಾಷರ, ಒಂದು ಸಮವಸರ’ ಅಡಯಲಿ ದ್ೇಶ್ದಾದಯಂತ್ ಇರುವ ಎಲಾಿ ರಾಜಯ ಪೊಲೇಸರು ಒಂದ್ೇ
ಸಮವಸರವನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುತಾಿರೆ.
ಪೊಲೇಸ್ ಇ-ಬೇಟ್ ಸಾಮಟ್ಶ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಸಾವಶಜನಕರ ಭದರತೆ ಹಾಗ್ ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳ ನಯಂತ್ರಣಕಾ್ಗಿ ರ್ಪಿಸಿರುವ ಪೊಲೇಸ್
ಗಸುಿವಯವಸ್ತೆಸಂಪೊಣಶವಾಗಿ ಸಾಮಟ್ಶ ಆಗಿದ್. ಪುಸಿಕ ಆಧಾರಿತ್ ಗಸುಿಪದಿತಿಯನುನ ಪೊಣಶ
ಪರರ್ಾಣದಲಿರದುದಪಡಸಿ ‘ಸಾಮಟ್ಶ ಇ-ಬೇಟ್’ ಪದಿತಿಯನುನ ರಾಜಾಯದಯಂತ್ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದ್.
 ಮದಲ ಹಂತ್ದಲಿನಗರಗಳಲಿರ್ಾತ್ರ ರಾತಿರ ಗಸಿಿಗೆ ಸಾಮಟ್ಶ ಇ-ಬೇಟ್ ಜಾರಿಗೆ್ ಳಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಈಗ ಗಾರಮಿೇಣ ಭಾಗಗಳಿಗ್ (ರ್ರಲ್ ಬೇಟ್ ಅರ್ಥವಾ ಡೆೇ ಬೇಟ್) ವಿಸಿರಿಸಿ ಡಜಪಿ ಆದ್ೇಶ್ ಹ್ ರಡಸಿದಾದರೆ.
ಹಳಿಳಗಳಲಿ ಗಸುಿ ನವಶಹಿಸಬೆೇಕಾದ ಹಗಲು ಬೇಟ್ ಪ್ಾಯಿಂಟಗಳನುನ ಸಾಮಟ್ಶ ಇ-ಬೇಟ್
ತ್ಂತಾರಂಶ್ದಲಿಅಳವಡಸಿ ಹೈಟೆಕ್ ಸಪಶ್ಶ ನೇಡಲಾಗಿದ್.
 ಇ-ಬೇಟ್ ವಯವಸ್ತೆಯಲಿ ಪೊಲೇಸ್ ಸಿಬಬಂದ್ಧಗೆ ಗಸುಿಪ್ಾಳಿ ಕಡ್ಾಡಯ.

 ಈವರೆಗೆ ನಗರಗಳಲಿಷ್ಟೇ ರಾತಿರ ಗಸಿಿಗೆ ಸಾಮಟ್ಶ ಇ- ಬೇಟ್ ಪದಿತಿಯಿತ್ುಿ. ಇದು ಯಶ್ಸಿವಯಾದ

ಹಿನನಲೆಯಲಿಈಗ ಗಾರಮಿೇಣ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಡೆೇ ಬೇಟ್ಗ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದ್.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿ : ಕನಾಶಟಕ ಪೊಲೇಸ್ ಇಲಾಖೆ
 ಕಾವಲು ಕಾಯದ್ಧದದರ್ ಗಸುಿತಿರುಗಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಸುಳುಳ ಹೇಳಲು ಸಾಧಯವಿಲಿ. ಆದದರಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿ ಆ
ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕಳಳತ್ನ, ದರೆ್ೇಡೆ, ಗಲಾಟೆ, ಗುಂಪು ಘಷಶಣೆ, ಕ್ೇಮು ಗಲಭೆ ಇನನತ್ರ ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳಿಗ್
ಕಡವಾಣ ಬೇಳಲದ್. ಜತೆಗೆ ಪೊಲೇಸರ ಸಂಚಾರದ್ಧಂದ ಹಚಿೆನ ಭದರತೆ ಹಾಗ್ ರಕ್ಷಣೆಯ ಭರವಸ್ತಯನ್ನ
ಸಾವಶಜನಕರಲಿಮ್ಡಸುತ್ಿದ್.
 ನಗರಗಳಲಿಠಾಣಾ ವಾಯಪಿಿಯ ಸ್ಕ್ಷಮ ಪರದ್ೇಶ್, ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳು ನಡೆಯುವ ಜಾಗ, ವೃದಿರು ಇರುವಂತ್ಹ
ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಲಿಪ್ಾಯಿಂಟ್ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿರುತ್ಿದ್.
 ರಾತಿರಪ್ಾಳಿಗೆ ನಯೇಜನಗೆ್ಂಡರುವ ಸಿಬಬಂದ್ಧ ಅಲಿಗೆ ತೆರಳಿ ಕ್ಯಆರ್ ಕ್ೇಡ್ ಸಾ್ಾ್ಯನ್ ರ್ಾಡಬೆೇಕು.
ಗಾರಮಿೇಣ ಭಾಗದಲಿಆಯಾ ಠಾಣಾ ವಾಯಪಿಿಯ ಐದಾರು ಹಳಿಳಗಳನುನ ಸ್ತೇರಿಸಿ ಒಂದು ಪ್ಾಯಿಂಟ್ ಎಂದು
ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಆ ಎಲಿಹಳಿಳಗ್ ಗಸುಿಸಿಬಬಂದ್ಧ ಭೆೇಟಿ ಕ್ಟುಟ ಕ್ಯಆರ್ ಕ್ೇಡ್ ಸಾ್ಾ್ಯನ್ ರ್ಾಡುವ
ಮ್ಲಕ ರ್ಾಹಿತಿ ಅಪೊಿೇ ಡ್ ರ್ಾಡಬೆೇಕು.
 ಯಾವ ಹಳಿಳಗೆ ಯಾವ ಸಮಯಕ್ ಹ್ೇ ಗಿದದರು ಎಂಬ ರ್ಾಹಿತಿಯನುನ ಮ್ೇಲಧಿಕಾರಿಗಳು ತಾವಿದದಲೆಿೇ
ಪಡೆಯಬಹುದು.
 ಗಸುಿತಿರುಗದ ಸಿಬಬಂದ್ಧ ವಿರುದಿಶ್ಸುಿಕರಮ ಜರುಗಿಸಲು ಇದರಿಂದ ಅನುಕ್ಲವಾಗುತ್ಿದ್.
ವಿವಿಧ ರಿೇತಿಯ ಬೇಟ್ ಗಳು : ನೈಟ್ ಬೇಟ್, ಡೆೇ ಬೇಟ್, ನ್ಯಸ್ತನ್ಸ ಬೇಟ್, ಗುಡ್ ರ್ಾನಶಂಗ್ ಬೇಟ್, ಫಸಿಟವಲ್
ಬೇಟ್, ವಿಲೆೇರ್ಜ ಬೇಟ್ ನಗರ, ಪಟಟಣ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಲಿಷ್ಟೇ ರಾತಿರ ಗಸುಿಇದ್. ಗಾರಮಿೇಣ ಭಾಗದಲಿಡೆೇ-ಬೇಟ್
ಅರ್ಥವಾ ಹಗಲು ಗಸುಿಪದಿತಿ ಇದ್ ಹಬಬ-ಹರಿದ್ಧನ, ಗಲಾಟೆ ಸಂದಭಶ ಹ್ರತ್ು ಬೇಟಗಳನುನ ಆಯಾ ಪರಿಸಿೆತಿಗೆ
ತ್ಕ್ಂತೆ ಪೊಲೇಸರು ನವಶಹಿಸುತಾಿ ರೆ

ಉತ್ಿರೆ ಗುಡಡ ಪರದ್ೇಶ್ ವನಯಜೇವಿ ಧಾಮ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಹಿರಿಯ್ರು ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ವಾಣಿವಿಲಾಸ ಜಲಾಶ್ಯದ ಎಡಭಾಗದ ಅಂಚಿಗೆ ಹ್ಂದ್ಧಕ್ಂಡರುವ
‘ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್ವಾಗಿದದ ಉತ್ಿರೆಗುಡಡ ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ ವನಯಜೇವಿಧಾಮ ಎಂದು
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್.
 ಹಿರಿಯ್ರು ಅರಣಯ ವಲಯವು ರ್ಾರಿಕಣಿವೆ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯ ಹ್ಂದ್ಧದುದ, ಜ್ೇಗಿಮಟಿಟ– ಬುಕಾ್ಪಟಟಣ
ವನಯಧಾಮಗಳ ಮಧಯದಲಿದ್.
 ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಭದಾರಹುಲ ಅರಣಯ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ ಹಾಗ್ ಬನನೇರುಘಟಟ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವನಯಧಾಮದ್ಧಂದ
ಬರುವ ಆನ ಕಾರಿಡ್ಾರ್ ಸಹ ಆಗಿದುದ, 27,334.05 ಎಕರೆ ವಿಸಿಿೇಣಶ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಜೇವ ವೆೈವಿಧಯ ಹಾಗ್ ವನಯಜೇವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ 1905ರಲಿಯೇ ಇದನುನ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯವೆಂದು
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸ ಲಾಗಿತ್ುಿ’.
 ಉದ್ದೇಶ್: ಇದರಿಂದ ಅರಣಯ ಹಾಗ್ ಪ್ಾರಣಿ–ಪಕ್ಷಿ ಸಂಕುಲದ ಉಳಿವಿಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಲದ್’
 ಕಂಡು ಬರುವ ಪ್ಾರಣಿಗಳು ಮತ್ುಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕ್ಂಡುಕುರಿ, ಕೃಷಣಮೃಗ, ಚಿರತೆ, ತೆ್ೇಳ, ಕತೆಿ ಕ್ತರುಬ,
ನರಿ, ಚಿಪುಪಹಂದ್ಧ, ಮುಳುಳಹಂದ್ಧ, ನಕ್ಷತ್ರ ಆಮ್, ನೇರುನಾಯಿ, ನಾಗರಹಾವು, ದಾಸರಹಾವು ಒಳಗೆ್ಂಡಂತೆ 19
ಪರಭೆೇದದ ಪ್ಾರಣಿಗಳು,
 ಮ್ೈನಾ, ಕ್ೇಗಿಲೆ, ಹದುದ ಒಳಗೆ್ಂಡು 35 ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು,
 ಕಂಡು ಬರುವ ಮರಗಳು : ಉದಯ, ದ್ಧಂಡಲ್, ಕಮರಾ, ನಲಿ, ಸ್ತ್ೇಮ್, ಹ್ನನ, ಬೇಟೆ, ಮತಿಿ, ಬ್ರುಗ,
ಬದ್ಧರು, ಕಾಚ್ು, ಕಕ್, ನೇರಳೆ, ಆಲ, ಅರಳಿ, ಬಸರಿ, ಶ್ನೇಶ್ವರ ವೃಕ್ಷ (ಯಾರ್ ಕಡಯದ ಮರ), ಈಚ್ಲು, ಬೆೇವು,
ಮುತ್ುಿಗ, ಕರಿಜಾಲ, ಧ್ಪ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ 120 ಜಾತಿಯ ಗಿಡ–ಮರಗಳು ಇಲಿವೆ.
ಉತ್ಿರೆಗುಡಡ ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್ :
 ಸಮುದರಮಟಟದ್ಧಂದ 3,677 ಅಡ ಎತ್ಿರದಲಿದುದ, (ಜ್ೇಗಿಮಟಿಟ 3,641ಅಡ) ವಾಣಿವಿಲಾಸ ಜಲಾಶ್ಯ,
ಉಡುವಳಿಳ ಕರೆ, ಗುಡಡದ ನೇರಳೆ ಕರೆ, ಕಂಚಿಪುರದಕರೆ, ಕಟೆಟ ಹ್ಳೆ (ಕತೆಿಹ್ಳೆ)ಕರೆಗಳ ಅಚ್ುೆ ಕಟುಟ ಹ್ಂದ್ಧದ್’
 ಹಿರಿಯ್ರು ಮತ್ುಿ ಹ್ಸದುಗಶ ತಾಲ್ಿಕುಗಳಿಗೆ ಸ್ತೇರಿದ ಪುರಾತ್ನ ಧಾಮಿಶಕ ಸೆಳಗಳಾದ ರಾಮ್ೇಶ್ವರ ದ್ೇವರ
ವಜರ, ಸಿದದಪಪನ ವಜರ, ಗಿಳಿವಜರ, ತಿೇರ್ಥಶರಾಮ್ೇಶ್ವರ ವಜರಗಳಿವೆ.
 ಈ ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್ಕ್ ಹ್ಂದ್ಧಕ್ಂಡು ಕುದುರೆ ಕಣಿವೆ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯ, ಲಕ್ತ್ಹಳಿಳ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯ ಹಾಗ್
ಸುವಣಶಮುಖಿ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯಗಳಿದುದ, ಇವೆಲಿವನುನ ಒಗ್ಗಡಸಿ ‘ಉತ್ಿರೆಗುಡಡ ವನಯಜೇವಿ ಧಾಮ’ ಎಂದು
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್.

'ಸ್ೂತಿಶ ಯೇಜನ'
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯದಲಿ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹವನುನ ತ್ಡೆಗಟಟಲು 'ಸ್ಪತಿಶ ಯೇಜನ'
ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದುದ, ಇದಕಾ್ಗಿ ರಾಜಯ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ 12.51 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡಲದ್.
ಯೇಜನಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಕಲಾಯಣ ಇಲಾಖೆ ವತಿಯಿಂದ ವಷಶಪೊತಿಶ ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ
ನಡೆಯಲದ್.
 ಯೇಜನಯನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲು ಸಕಾಶರೆೇತ್ರ ಸಂಸ್ತೆಗಳನುನ ಸಂಪಕ್ತಶಸಲಾಗಿದ್.
 ಪ್ಾರಯೇಗಿಕ ರ್ಾದರಿಯಲಿ ಕ್ಪಪಳ ಜಲೆಿಯಲಿ ಯೇಜನಯನುನ ಈಗಾಗಲೆೇ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದುದ ಅಲಿ

ಯಶ್ಸಿವಯಾಗಿದ್. ಅದನನೇಗ ಇನನಷುಟ ಜಲೆಿಗಳಿಗೆ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗುವುದು.
 ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಶ್ಕ್ಷಣ ನೇಡ ಅವರಲಿ ಕೌಶ್ಲಾಯಭಿವೃದ್ಧಿ ರ್ಾಡಲಾಗುವುದು.
 ಆರಂಭಿಕ ಹಂತ್ದಲಿಪ್ಾರಯೇಗಿಕವಾಗಿ ಕಲಬುಗಿಶ, ರಾಯಚ್್ರು, ಬಾಗಲಕ್ೇಟೆ, ವಿಜಯಪುರ ಮತ್ುಿಬೆಳಗಾವಿ

ಜಲೆಿಗಳ 11 ತಾಲ್ಕುಗಳಲಿಜಾರಿ ರ್ಾಡಲು ತಿೇರ್ಾಶನಸಲಾಗಿದ್.
 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಕ್ಡ ಯೇಜನಗೆ ನರವು ನೇಡದ್.
ಅನುಷ್ಾಾನ: ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಕೌಶ್ಲ ಆಧಾರಿತ್ ಶ್ಕ್ಷಣ, ಬಾಲಯ ವಿವಾಹ ತ್ಡೆ, ಮಕ್ಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಯಶಕರಮಗಳ
ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಾಾನ ಮತ್ುಿ ಜಾಗೃತಿಗೆ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿನಗಮದ ಮ್ಲಕ ಸ್ಪತಿಶ
ಯೇಜನ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುವುದು.
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಗತಿಯಲಿಕನಾಶಟಕ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಿೆತಿಗತಿ ವರದ್ಧಯಲಿ (ಆಸರ್) ಸಕಾಶರಿ ಶಾಲೆಗಳಲಿದಾಖ್ಲಾತಿ ಏರಿಕ
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಗತಿಯಲಿ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯವೆೇ ಉತ್ಿಮವಾಗಿದ್ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದ್. ಹಣುಣಮಕ್ಳ ದಾಖ್ಲಾತಿ
ಹಚ್ೆಳವಾಗಿದ್. ಇದಕ್ ಸುಕನಾಯ ಸಮೃದ್ಧಿಯೇಜನ ಮತ್ುಿ ಬೆೇಟಿ ಬಚಾವೆೊೇ, ಬೆೇಟಿ ಪಡ್ಾವೆೊೇ ಮುಂತಾದ
ಕಾಯಶಕರಮಗಳ ಸಹಯೇಗ ಮತ್ುಿಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಜಾರಿಯ್ ಕಾರಣವಾಗಿದ್.
 ಕಳೆದ ಸ್ತಪಟಂಬನಶಂದ ನವೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ನಡೆಸಿರುವ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಲಿಹಲವು ಮಹತ್ವದ ವಿಚಾರಗಳು ಬೆಳಕ್ತಗೆ ಬಂದ್ಧವೆ.
ರಾಜಯದ 30 ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಜಲೆಿಗಳ 900 ಹಳಿಳಗಳಲಿ 3 ರಿಂದ 16 ವಷಶದ್್ ಳಗಿನ 17,814 ಕುಟುಂಬಗಳ
31,854 ಮಕ್ಳನುನ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಸಲಾಗಿತ್ುಿ.

 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸರಾಸರಿಯಲಿ 6 ರಿಂದ 14 ವಯೇರ್ಾನದವರ ದಾಖ್ಲಾತಿ ಪರರ್ಾಣ ಶೇ. 95ಕ್ತ್ಂತ್

ಹಚಿೆದ್. ಕನಾಶಟಕದಲಿಕ್ೇವಿಡ್ ಸಾಂಕಾರಮಿಕ ಸಮಯದಲಿಶಾಲೆಗಳ ಬಂದ್ ನಡುವೆಯ್ ಒಟ್ಾಟರೆ ದಾಖ್ಲಾತಿ
ಅಂಕ್ತ-ಅಂಶ್ ಏರಿಕಯಾಗುತಿಿದ್.
 2018ರಲಿಶೇ.99.3 ಇದದಮಕ್ಳ ದಾಖ್ಲಾತಿ ಪರರ್ಾಣ 2022ರಲಿಶೇ.99.8 ಆಗಿದ್. ಅದರಲ್ಿಸಕಾಶರಿ
ಶಾಲೆಗೆ ದಾಖ್ಲಾದ ಮಕ್ಳ (6 ರಿಂದ 14 ವಷಶ) ಪರರ್ಾಣ 2018ರಲಿಶೇ.69.9 ಇದದರೆ,
2022ರಲಿಶೇ.72.6ಕ್ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್.
ಬಾಲಕ್ತಯರೆೇ ಹಚ್ುೆ: 2006ರಲಿಶಾಲೆಯಿಂದ ಹ್ರಗುಳಿದ 11-14 ವಯಸಿಸನ ಬಾಲಕ್ತಯರ ಶೇಕಡವಾರು ಪರರ್ಾಣ
ಶೇ.8.0 ಇತ್ುಿ. 2018ರಲಿಈ ಪರರ್ಾಣ ಶೇ.1.2ಕ್ ಇಳಿದರೆ, 2022ರಲಿಈ ಪರರ್ಾಣ ಶೇ.0.4 ಆಗಿದ್. ಈ ಮ್ಲಕ
ಹಣುಣಮಕ್ಳಿಗ್ ಶ್ಕ್ಷಣ ಕ್ಡಸಬೆೇಕು ಎನುನವ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡರುವುದು ವರದ್ಧಯಲಿ ಸಪಷಟವಾಗಿದ್.
ಅಂಗನವಾಡಗಳಲ್ಿ ದಾಖ್ಲಾತಿ ಪರರ್ಾಣ ಹಚ್ೆಳ: ಅಂಗನವಾಡ, ಪೊವಶ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿಗ್ ಮಕ್ಳ
ದಾಖ್ಲಾತಿ ಪರರ್ಾಣ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್. ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸರಾಸರಿ ಶೇ.78.3 ದಾಖ್ಲಾತಿ ಇದದರೆ, ಕನಾಶಟಕದಲಿಇದರ
ಪರರ್ಾಣ ಶೇ.94.3 ಇದ್. 3 ವಷಶದ ಮಕ್ಳ ಅಂಗನವಾಡ ದಾಖ್ಲಾತಿ ಪರರ್ಾಣ 2018ರಲಿಶೇ. 79.7 ಇದದರೆ,
2022ರಲಿಈ ಪರರ್ಾಣ ಶೇ.88.3 ಆಗಿದ್.
ಕಲಕಾ ಮಟಟ ಇಳಿಕ: ಎರಡನೇ ತ್ರಗತಿ ಪಠಯವನುನ ಮ್ರನೇ ತ್ರಗತಿಯ ಸಕಾಶರಿ ಅರ್ಥವಾ ಖ್ಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳ ಮಕ್ಳಿಗೆ
ಓದುವಂತೆ ಹೇಳಿದಾಗ ತ್ಡವರಿಸಿದ ಮಕ್ಳ ಸಂಖೆಯಯೇ ಹಚ್ುೆ.
ಮ್ಲ ಸೌಲಭಯ ಸುಧಾರಣೆ:
 ಶಾಲೆಗಳಲಿಮ್ಲಸೌಲಭಯ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡದುದ, ಬಳಕ ಯೇಗಯವಾದ ಹುಡುಗಿಯರ ಶೌಚ್ಗೃಹ ಹ್ಂದ್ಧರುವ
ಶಾಲೆಗಳ ಪರರ್ಾಣದಲಿಯ್ ಏರಿಕ ಕಂಡದ್. ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳು ಬಳಸುತಿಿರುವ ಪಠಯಪುಸಿಕಗಳನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ
ಇತ್ರ ಪುಸಿಕಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ಶಾಲೆಗಳ ಪರರ್ಾಣ 2018ರಲಿಶೇ.36.1ರಿಂದ 2022 ರಲಿಶೇ. 51.9ಕ್
ಏರಿಕಯಾಗಿದ್.
 ಆದರೆ ಕುಡಯುವ ನೇರಿನ ವಯವಸ್ತೆಹ್ಂದ್ಧರುವ ಶಾಲೆಗಳ ಪರರ್ಾಣ 2018ರಲಿಶೇ. 76.8ರಿಂದ 2022 ರಲಿಶೇ.
67.8ಕ್ ಇಳಿಕ ಕಂಡದ್. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಷಶದ ಪಠಯಪುಸಿಕ ವಿತ್ರಣೆ, ಅಗತ್ಯ ಶ್ಕ್ಷಕರನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ
ಶಾಲೆಗಳಲಿಕನಾಶಟಕ ಉತ್ಿಮ ಸಿೆತಿಯಲಿದ್.
 ಟ್ಯಷನಗ ಹ್ೇಗೆ್ೇರ ಸಂಖೆಯ ಇಳಿಕ: ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಮಟಟದಲಿ 1ರಿಂದ 8ನೇ ತ್ರಗತಿ ವರೆಗೆ
2018ರಲಿಶೇ.26.4 ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳು ಖ್ಾಸಗಿ ಟ್ಯಷನ್ ತೆಗೆದುಕ್ಳುಳತಿಿದುದ, ಈ ಪರರ್ಾಣ 2022ರ ವೆೇಳೆಗೆ
ಶೇ.30.5ಕ್ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್. ಆದರೆ, ರಾಜಯದಲಿಈ ಪರರ್ಾಣ 2018ರಲಿಶೇ.11.3 ಇದದರೆ,
2022ರಲಿಶೇ.9.2ಕ್ ಇಳಿದ್ಧದ್.
ಮುಂದ್ಧನ ಗುರಿ

 ರಾಜಯದಲಿಮಕ್ಳ ಹಾಜರಾತಿ ಏರಿಕ, ಶಾಲೆ ಬಡುವವರ ಸಂಖೆಯ ಇಳಿಕ ಆಗಿದದರ್ ಕಲಕಾ ಮಟಟ
ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಣಬೆೇಕ್ತರುವುದು ವರದ್ಧಯಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದ್ಧದ್. ಎನ್ಇಪಿ ಪರಕಾರ 2025ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಮ್ರನೇ ತ್ರಗತಿ
ಮಕ್ಳು ಅಕ್ಷರ ಹಾಗ್ ಅಂಕ್ತ ಜ್ಞಾನ ಹ್ಂದ್ಧರಬೆೇಕು.
ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಿೆತಿಗತಿ ವರದ್ಧ (ಆಸರ್)
 ಇದು ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಾಗಿದುದ, ಇದು ಭಾರತ್ದ ಪರತಿ ರಾಜಯ ಮತ್ುಿ ಗಾರಮಿೇಣ ಜಲೆಿಗಳಿಗೆ ಮಕ್ಳ ಶಾಲಾ
ಸಿೆತಿ ಮತ್ುಿ ಮ್ಲಭ್ತ್ ಕಲಕಯ ಮಟಟಗಳ ವಿಶಾವಸಾಹಶ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಅಂದಾಜುಗಳನುನ ಒದಗಿಸುವ
ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ASER ಅನುನ 2005 ರಿಂದ ಪರತಿ ವಷಶ ಭಾರತ್ದ ಬಹುತೆೇಕ ಎಲಾಿ ಗಾರಮಿೇಣ
ಜಲೆಿಗಳಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತಿಿದ್. ಭಾರತ್ದಲಿ ಲಭಯವಿರುವ ಮಕ್ಳ ಕಲಕಯ ಫ್ಲತಾಂಶ್ಗಳ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ರ್ಾಹಿತಿಯ
ಏಕೈಕ ಮ್ಲವಾಗಿದ್.
‘ತಾಯಿ ಕಸ್ಿರ್ ಗಾಂಧಿ’

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಕಸ್ಿರ್ ಬಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಜೇವನದ ಮುಖ್ಯ ಘಟನಗಳನುನ ಆಧರಿಸಿ ಪೊರ.ಬರಗ್ರು
ರಾಮಚ್ಂದರಪಪ ಅವರು ನದ್ೇಶಶ್ಸಿರುವ ‘ತಾಯಿ ಕಸ್ಿರ್ ಗಾಂಧಿ’ ಕನನಡ ಚಿತ್ರವು ಹತ್ಿನೇ ನ್ಯಿಡ್ಾ
ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ಚಿತೆ್ರೇತ್ಸವಕ್ ಆಯ್ ಆಗಿದ್.
ರಚ್ನ : ಬರಗ್ರು ಅವರೆೇ ಬರೆದ ಕಾದಂಬರಿಯನುನ ಆಧರಿಸಿದ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ ಅವರೆೇ ಚಿತ್ರಕಥೆ, ಸಂಭಾಷಣೆ ಮತ್ುಿ
ಗಿೇತೆಗಳನುನ ರಚಿಸಿದಾದರೆ.
 ಐದಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ಚಿತೆ್ರೇ ತ್ಸವಗಳಿಗೆ ಆಯ್ಯಾಗಿ ವಿದ್ೇಶ್ಗಳಲಿ ಪರದಶ್ಶತ್ವಾಗಿದ್.
 ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲೆ್ ಚಿತೆ್ರೇ ತ್ಸವದಲಿ ತಿೇಪುಶಗಾರರ ವಿಶೇಷ ಮನನಣೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದ್.
 ಅಮ್ರಿಕದ ಡಲಾಿಸನಲಿ ನಡೆದ ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಚ್ಲನಚಿತೆ್ರೇತ್ಸವದಲಿ ಈ ಚಿತ್ರದ ಸಂಕಲನಕಾರ ಸುರೆೇಶ್
ಅರಸು ಅವರಿಗೆ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಸಂಕಲನಕಾರ ಪರಶ್ಸಿಿ ಲಭಿಸಿದ್.
ಚಿತ್ರದ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
 ಕಸ್ಿರ್ ಬಾ ಗಾಂಧಿಯವರನುನ ಪರಧಾನ ಪ್ಾತ್ರದಲಿ ಚಿತಿರಸಿದ ಮದಲ ಚಿತ್ರವೆಂಬ ಹಗಗಳಿಕಯ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ತ್ದ್.
‘ಕಸ್ಿರ್ ಬಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಮ್ಲಕ ಗಾಂಧಿೇಜಯವರನುನ ಕಂಡುಕ್ಳುಳವ ಒಳನ್ೇಟವನುನ ಈ ಚಿತ್ರವು
ಕ್ಡುವುದರ ಜ್ತೆಗೆ ಇಬಬರ ಮುಖ್ಾಮುಖಿ ಮತ್ುಿ ಅನುಸಂಧಾನದ ನಲೆಗಳನುನ ಅನಾವರಣಗೆ್ಳಿಸುತ್ಿದ್.
 ಅಂಬೆೇಡ್ರ್–ಗಾಂಧಿ ಮತ್ುಿ ಕಸ್ಿಬಾಶ– ಅಂಬೆೇಡ್ರ್ ಅವರ ಭೆೇಟಿಯ ಅಪೊವಶ ಸಂದಭಶಗಳನುನ ಇಲಿ
ನರ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಬಾಲಯದ್ಧಂದ ಮುಪಿಪನವರೆಗಿನ ಚಿತ್ರಣವನುನ ಚಿತ್ರದಲಿ ಕ್ಡಲಾಗಿದ್’.

ಅಪರಕಟಿತ್ ವಿೇರಗಲುಿ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಮಂಡಯ ಜಲೆಿಯ ಪ್ಾಂಡವಪುರ ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ಚಾಕಶಟಿಟಹಳಿಳ ಗಾರಮದಲಿ ಈಚ್ಚಗೆ ನಡೆಸಿದ
ಕ್ಷೆೇತ್ರ ಕಾಯಶದಲಿ ‘ಹ್ಯಸಳರ ಕಾಲದ ವಿಶೇಷವಾದ ಅಪರಕಟಿತ್ ವಿೇರಗಲುಿ ಶಾಸನ ಶ್ಲಪ’ವನುನ ಪತೆಿ ಹಚಿೆದ್.
ವಿೇರಗಲಿನ ವಿವರ :
 ಹ್ಯಸಳರ 2ನೇ ವಿೇರಬಲಾಿಳನ ಕಾಲದುದ ಎನನಲಾದ ಈ ವಿೇರಗಲಿನುನ ಸ್ತ್ೇಪುಗಲಿನಲಿ ಕತ್ಿಲಾಗಿದ್.

ಮ್ರು ಹಂತ್ದಲಿ ಶ್ಲಪಕಲಾ ಫ್ಲಕಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್ ಮತ್ುಿ ಅವುಗಳ ಮಧಯದಲಿ ಅವುಗಳ ಮಧಯದ 2
ಪಟಿಟಕಯಲಿ ಶಾಸನದ ಪ್ಾಠಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್.
 ವಿೇರಗಲಿನ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ಗಳ ಪರಕಾರ ಮತ್ುಿ ಅಧಯಯನದ ನಂತ್ರ, ದಾಸರ ಶಟಿಟಹಳಿಳ (ಪರಸುಿತ್ ಚಾಕಶಟಿಟಹಳಿಳ)
ಹ್ಯಸಳರ ಕಾಲದಲಿ ಪರಮುಖ್ ಆಡಳಿತ್ ಕೇಂದರವಾಗಿತ್ುಿ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದ್ಧದ್.
 ವಿೇರಗಲಿನ ಮ್ೇಲರುವ ಬರಹ: ಮಸಣಯಯ ಹ್ಯಸಳರ ಆಡಳಿತ್ದಲಿ ಪರಮುಖ್ ಸಾೆನರ್ಾನದ
ಸಾೆನಕರಾಗಿದದರು. ಅವರು ಯುದಿದಲಿ ಹ್ೇರಾಡದರು ಮತ್ುಿ ತಿೇವರವಾಗಿ ಗಾಯಗೆ್ಂಡರು. ಬಳಿಕ ಗಂಡನ
ಮ್ೇಲನ ಪಿರೇತಿಯಿಂದ ಮಸಣಯಯನ ಹಂಡತಿಯ್ ಸಾಯಲು ಬಯಸಿದದರು. ಹಿೇಗಾಗಿ ಮಸಣಯಯ ಮದಲಗೆ
ಆಕಗೆ ಚಾಕುವಿನಂದ ಇರಿದು, ತಾನ್ ತ್ನನ ಜೇವನವನುನ ಕ್ನಗೆ್ಳಿಸಿಕ್ಂಡರು.
 ಸಾರ್ಾನಯವಾಗಿ ವಿೇರಗಲುಿಗಳು ಹ್ೇರಾಟ ರ್ಾಡ ಮಡದ ವಿೇರರ ಸಮರಣಾರ್ಥಶವಾಗಿ ನಲಿಸಿದವರಾಗಿರುತ್ಿವೆ.
ಮಹಾಸತಿ ಕಲುಿಗಳು ಮಡದ ಪತಿಯನುನ ಅನುಸರಿಸಿದ ಸಮರಣಾರ್ಥಶ ನಲಿಸಿದವಾಗಿರುತ್ಿವೆ. ಆದರೆ, ಈಗ
ಸಿಕ್ತ್ರುವ ವಿೇರಗಲುಿ ತ್ನನ ಪತಿನಯನುನ ಕ್ಂದು ತಾನ್ ಮಡದ್ಧರುವುದರ ಸಮರಣಾರ್ಥಶವಾಗಿ ಸಾೆಪಿಸಿದಾದಗಿದ್.
ಈ ರಿೇತಿಯ ಸಾಮರಕ ಶಾಸನಶ್ಲಪಗಳು ಹ್ಯಸಳರ ಕಾಲದಲಿಯೇ ಆಗಲ, ಬೆೇರಾವುದ್ೇ ರಾಜಮನತ್ನಗಳ
ಕಾಲದಲಿ ಈವರೆಗೆ ಕಂಡುಬಂದ್ಧಲಿ’.
 ವಿಶೇಷ :‘ವಿೇರಗಲುಿ ಹಾಗ್ ಮಹಾಸತಿಕಲುಿಗಳು ಸಿಗುವುದು ಸಾರ್ಾನಯ. ಆದರೆ, ಚ್ುಚಿೆ ಕ್ಂದು ಪತಿಯು
ಮರಣ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ಶಾಸನ ಮತ್ುಿ ಶ್ಲಪ ದ್್ರೆತಿರುವುದು ಇದ್ೇ ಮದಲು. ಆದದರಿಂದ ಇದು ಬಹಳ
ವಿಶೇಷವಾದುದಾಗಿದ್.
 ವಿೇರಗಲುಿಗಳು ಯೇಧನ್ಬಬ ಯುದಿದಲಿ ವಿೇರಮರಣವನನಪಿಪದ ಸಂಕೇತ್ವಾಗಿ ಸಾೆಪಿಸಲಪಡುತ್ಿವೆ.

ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ-2023
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಮ್ರು ದ್ಧನಗಳ ಕಾಲ ಹಂಪಿಯಲಿ ನಡೆಯುವ ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ-2023 ಕಾಯಶಕರಮವನುನ
ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಬಸವರಾಜ ಬೆ್ರ್ಾಮಯಿ ಉದಾಾಟಿ ಸಿದರು.
 ಜನವರಿ 30ರವರೆಗೆ ಆರರಿಂದ ಏಳು ನಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಹಲಕಾಪಟರ್ನಲಿ ಹಂಪಿಯನುನ ನ್ೇಡುವ ಅವಕಾಶ್
ದ್್ರಕಲದ್.
 ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವದಲಿ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಶ್ಬರ, ಫ್ಲಪುಷಪ ಪರದಶ್ಶನ, ಮತ್ಸಯಮ್ೇಳ, ಮರಳು ಶ್ಲಪಕಲಾ ವೆೈಭವ, ಲೆೇಸರ್
ಶ್ೇ, ವಸಂತ್ ವೆೈಭವ, ಆಹಾರ ಮ್ೇಳ, ಕವಿಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾ, ಜಲಕ್ತರೇಡೆ, ಕುಸಿಿ, ರಸಮಂಜರಿ, ಸಾಹಸ ಕ್ತರೇಡೆ ಇತಾಯದ್ಧ ಹಲವು
ಬಗೆಯ ಕಾಯಶಕರಮಗಳು ಇರಲವೆ.
ಉದ್ದೇಶ್ :
 ಹಿಂದ್ಧನ ವಿಜಯನಗರ ಸಾರ್ಾರಜಯದ ಭವಯತೆಯನುನ ಮರುಸೃಷ್ಟ್ಟಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಹಂಪಿ
ಉತ್ಸವವನುನ ನಡೆಸುತ್ಿದ್.
ಗಂಧದ ಗುಡ ಹಾಗ್ ಕಾಂತಾರ ಚ್ಲನಚಿತ್ರದ ತ್ುಣಕುಗಳು
 ಈ ಬಾರಿಯ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ ವಸುಿಪರದಶ್ಶನದಲಿ ಜನರಿಗೆ ಕಾಡನ ಬಗೆಗ ಒಲವು ಮ್ಡಸಲು ಡ್ಾ. ರಾಜಕುರ್ಾರ್
ಅಭಿನಯದ ಗಂದಧ ಗುಡ ಹಾಗ್ ರಿಷಬ್ ಶಟಿಟ ಅಭಿನಯದ ಕಾಂತಾರ ಚ್ಲನಚಿತ್ರದ ತ್ುಣುಕುಗಳನುನ
ಪರದಶ್ಶಸಲಾಗುತಿಿದ್.
‘ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ’
 ವಿಜಯನಗರದ ವಾಸುಿಶ್ಲಪ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಂಸ್ೃತಿ, ಕಲೆಯನುನ ಇಡೇ ವಿಶ್ವಕ್ ಪರಿಚ್ಯಿಸುವ ಕಾಯಶವನುನ ಈ
ಉತ್ಸವ ರ್ಾಡಲದ್. ಹಂಪಿಯ ಸಾಮರಕಗಳ ಗುಚ್ಛವನುನ ಈಗಾಗಲೆೇ 1986ರಲಿ ಯುನಸ್ತ್್ ವಿಶ್ವಪರಂಪರೆ
ಪಟಿಟಯಲಿ ಸ್ತೇಪಶಡೆ ರ್ಾಡದ್.
 ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖ್ಲೆಗಳ ಪರಕಾರ, ಈ ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವವು ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯಂತ್ ಹಳೆಯ ಉತ್ಸವಗಳಲಿ ಒಂದು
ಎನನಲಾಗುತ್ಿದ್. ಈ ಉತ್ಸವವನುನ ವಿಜಯ ನಗರ ಕಾಲದ್ಧಂದಲ್ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತಿಿದ್.

ಪಕ್ಷಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆಯು ಬಆಟಿಶ ಹುಲ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ನಾಲು್ ದ್ಧನಗಳ ಪಕ್ಷಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ
ನಡೆಯಿತ್ು.
 ಜೇವ ವೆೈವಿಧಯತೆಯಲಿ ಅಮ್ಜಾನ್ ಅರಣಯ ಮದಲ ಸಾೆನದಲಿದ್. ನಂತ್ರದ ಸಾೆನದಲಿರುವುದು ಪಶ್ೆಮ

ಘಟಟ. ಬಆಟಿಶ ಅರಣಯವು ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟದ ವಿಸಿರಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್.
 2012 ರಲಿ 272 ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಂಡುಬಂದ್ಧದದವು. ಈ ಬಾರಿ ಸವಯಂ ಸ್ತೇವಕರು 274 ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿದಾದರೆ’
 ‘1939ರಲಿ ಹಕ್ತ್ಗಳ ತ್ಜ್ಞ ಸಲೇಂ ಅಲ ಅವರು ಬಆಟಿಶ ಅರಣಯದಲಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿ 139 ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ
ಗುರುತಿಸಿದದರು.
 2012ರಲಿ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಪಕ್ಷಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ. ಹಕ್ತ್ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ. 2021ರಲಿ ಹಕ್ತ್ ಹಬಬವನ್ನ
ನಡೆಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಆ ಸಂದಭಶದಲಿ ಹಕ್ತ್ ವಿೇಕ್ಷಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ್ ನೇಡಲಾಗಿತ್ುಿ’.
 ಈ ಕಾಡನಲಿ ದ್ಧ ಗೆರೇ ಟ್ ಇಂಡಯನ್ ಹಾನ್ಶಬಲ್ ಕಂಡು ಬಂದ್ಧತ್ುಿ. ಇದಲಿದ್ ಬಹಳ ಅಪರ್ಪದ ಕಪುಪ ಹದುದ
ಹಚಿೆನ ಸಂಖೆಯಯಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕ್ಂಡದ್. ಪಟೆಟ ತ್ಲೆ ಹಬಾಬತ್ು ಕ್ಡ ಕಂಡು ಬಂದ್ಧದ್
ಸಮಿೇಕ್ಷೆಗೆ ಸಹಯೇಗ :ಇಕ್ ವಾಲುಯಂಟಿಯಸ್ಶ ಗ್ರಪ್ ಆಫ್ಟ ಇಂಡಯಾದ ಸಹಕಾರದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಈ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ
ನಡೆಸಲಾಗಿದ್.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಗಡ ರಸ್ತಿ ನರ್ಾಶಣ ಸಂಸ್ತೆ (ಬಆರ್ಒ) ದ ಸಾಧನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? “BRO ದ ಅರುಣಾಂಕ್ ಯೇಜನ ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ TCC-ಮಜಾ ರಸ್ತಿಯಲಿರುವ
ಉತ್ಿರ ಗಡಯುದದಕ್್ ಆಯಕಟಿಟನ ಸೆಳವಾದ ಮಜಾಗೆ ಸಂಪಕಶವನುನ ಸಾಧಿಸಿದ್.

 ಚಿೇನಾ-ಭಾರತ್ ಗಡ ಪರದ್ೇಶ್ ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ವಾಸಿವಿಕ ನಯಂತ್ರಣ ರೆೇಖೆಯ (ಎಲ್ಎಸಿ) ಉದದಕ್್
ಚಾಲಿಯಲಿರುವ ಉದ್ಧವಗನತೆಯ ನಡುವೆಯೇ ಗಡ ರಸ್ತಿ ನರ್ಾಶಣ ಸಂಸ್ತೆ (ಬಆರ್ಒ) ಮಹತ್ವದ ಮ್ೈಲಗಲುಿ
ಸಾಧಿಸಿದ್.
 ಬಆರ್ ಒ ಯಾಂಗೆಟಸ ನಂತ್ರ ಮತೆ್ಿಂದು ಪರಮುಖ್ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಸಂಪಕ್ತಶಸಿದುದ, ಈ ಸಾಧನ ರ್ಾಡಲು
BRO ಸಿಬಬಂದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಯಂತೆ್ರೇಪಕರಣಗಳು ಭಾರಿೇ ಮಳೆ, ಕಠಿಣ ಭ್ಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಅಪ್ಾಯಕಾರಿ ಕಲಸದ
ಪರಿಸಿೆತಿಗಳ ಮ್ಲಕ ಹಗಲರುಳು ಶ್ರಮಿಸಿ ಮಜಾ ಪರದ್ೇಶ್ ಸಂಪಕ್ತಶಸಿ ರಸ್ತಿ ನರ್ಾಶಣ ರ್ಾಡದ್.
 ಮಜಾ ಭ್ಪರದ್ೇಶ್: 1962 ರಲಿ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಚಿೇನಾದ ಸ್ತೇನಗಳು ಪರಮುಖ್ ಯುದಿದಲಿ ಹ್ೇರಾಡದ
ಮ್ೇಲ್ ಸುಬನಸರಿ ಜಲೆಿಯಲಿ ಮಜಾ ನಲೆಗೆ್ಂಡದ್. ಈ ಭ್ಪರದ್ೇಶ್ವು ಒರಟ್ಾದ ಮತ್ುಿ
ಪವಶತ್ಮಯವಾಗಿದುದ, 7,000 ಅಡಗಳಿಂದ 18,000 ಅಡಗಳವರೆಗಿನ ಶ್ಖ್ರಗಳಿಂದ ಕ್ಡದ್.
ಅರುಣಾಂಕ್ ಯೇಜನ
 ಅರುಣಾಂಕ್ ಯೇಜನಯು ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಅಸಾಸಂನಲಿ ಸರಿಸುರ್ಾರು 1113 ಕ್ತಮಿೇ ರಸ್ತಿಗಳ
ನರ್ಾಶಣ ಮತ್ುಿ ನವಶಹಣೆಯ ಜವಾಬಾದರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪರಮುಖ್ ಅಂಗವಾದ ಬಾಡಶರ್ ರೆ್ೇಡ್ಸ ಆಗಶನೈಸ್ತೇಶ್ನ್ ಇದನುನ ಕಾಯಶಗತ್ಗೆ್ಳಿಸುತಿಿದ್.
 ಅರುಣಾಂಕ್ ಯೇಜನಯು ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಹಸರನುನ ಇಡಲಾಗಿದ್.
ಭಾರತಿೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಿಂಗ್ರೆಸ್

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ನಾಗುಪರ ವಿವಿಯಲಿ ನಡೆಯುವ 108ನೇ ಭಾರತಿೇಯ
ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗೆರಸ್ನ ಉದಾಾಟನಾ ಅಧಿವೆೇಶ್ನವನುನ ವಿಡಯೇ ಕಾನೂರೆನಸಂಗ್ ಮ್ಲಕ ಉದಾಾಟಿಸಿ
ರ್ಾತ್ನಾಡದರು.
 ತಾಂತಿರಕ ಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾಗಳನುನ 14 ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಸಲಾಗಿದ್. ಇದರ ಭಾಗವಾಗಿ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ʻಮಹಾತ್ಮ
ಜ್ೇತಿಬಾ ಫ್ುಲೆ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾಯಂಪಸ್ʼನ ವಿವಿಧ ಸೆಳಗಳಲಿ ಸರ್ಾನಾಂತ್ರವಾಗಿ ಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾಗಳನುನ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಈ 14 ವಿಭಾಗಗಳನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ, ʻಮಹಿಳಾ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗೆರಸ್ʼ, ʻರೆೈತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗೆರಸ್ʼ, ʻಮಕ್ಳ ವಿಜ್ಞಾನ

ಕಾಂಗೆರಸ್ʼ, ʻಬುಡಕಟುಟ ಸರ್ಾವೆೇಶ್ʼ, ʻವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಸರ್ಾಜʼದ ಬಗೆಗ ಒಂದು ವಿಭಾಗ ಹಾಗ್
ʻವಿಜ್ಞಾನ ಸಂವಹನಕಾರರ ಕಾಂಗೆರಸ್ ವಿಭಾಗಗಳು ಇರಲವೆ.
 ಇಂದು ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೆೇತ್ರ ಭಾರತ್ವನುನ ಆತ್ಮನಭಶರ್ ರ್ಾಡುತಿಿದ್. 2023 ನುನ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸಿರಿಧಾನಯಗಳ
ವಷಶವೆಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದುದ, ವಿಜ್ಞಾನದ ಬಳಕಯಂದ್ಧಗೆ ಭಾರತ್ದ ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳ ಬಳಕಯನುನ ಇನನಷುಟ
ಸುಧಾರಿಸಬೆೇಕು.
ಜ್ಞಾನದ ಜ್ಯೇತಿ - ʻವಿಜ್ಞಾನ್ ಜ್ಯೇತಿʼಯನುನ ಒಲಂಪಿಕ್ ಜ್ಯೇತಿಯ ರ್ಾದರಿಯಲಿ ರ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್. ಇದು

ಸರ್ಾಜದಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುವಜನರಲಿ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಮನ್ೇಭಾವವನುನ ಬೆಳೆಸಲು ಸಮಪಿಶತ್ವಾದ
ಆಂದ್್ೇಲನವಾಗಿದ್. ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ಆವರಣದಲಿ ಈ ಜ್ಯೇತಿಯನುನ ಸಾೆಪಿಸಲಾಗಿದುದ, 108ನೇ
ʻಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗೆರಸ್ʼ ಸರ್ಾಪಿಿಯವರೆಗ್ ಅದು ಉರಿಯುತ್ಿಲೆೇ ಇರುತ್ಿದ್.
ವಿಶೇಷ ಆಕಷಶಣೆ: ಪರೈಡ್ ಆಫ್ಟ ಇಂಡಯಾ ಎಂಬ ಬೃಹತ್ ಪರದಶ್ಶನ
 ಈ ಪರದಶ್ಶನದಲಿ ಪರಮುಖ್ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು, ಪರಮುಖ್ ಸಾಧನಗಳು ಮತ್ುಿ ಸರ್ಾಜಕ್ ಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ
ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪರಮುಖ್ ಕ್ಡುಗೆಗಳನುನ ಅನಾವರಣಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುವುದು. ಈ ಪರದಶ್ಶನವು ವೆೈಜ್ಞಾನಕ
ಪರಪಂಚ್ದ ಸಂಪೊಣಶ ಚಿತ್ರಣವನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡರುವ ನ್ರಾರು ಹ್ಸ ಆಲೆ್ೇಚ್ನಗಳು, ಆವಿಷ್ಾ್ರಗಳು ಮತ್ುಿ
ಉತ್ಪನನಗಳನುನ ಒಟುಟಗ್ಡಸುತ್ಿದ್.
 ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ದ ಸರಕಾರ, ಕಾಪೊಶರೆೇಟ್ ಸಂಸ್ತೆಗಳು, ಸಾವಶಜನಕ ವಲಯದ ಉದಯಮಗಳು(ಪಿ.ಎಸ್.ಯು),
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಾಗ್ ಸಂಶ್ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ (ಆರ್&ಡ) ಸಂಸ್ತೆಗಳು, ಅನವೇಷಕರು ಮತ್ುಿ ಉದಯಮಿಗಳ
ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಹಾಗ್ ಸಾಧನಗಳ ಪರದಶ್ಶನವನುನ ʻಪರೈಡ್ ಆಫ್ಟ ಇಂಡಯಾʼ ಒಳಗೆ್ಂಡರಲದ್.
ಸಾಟಟಶಪ್ಗಳಲಿಅಗರ 3ನೇಸಾೆನ
 ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ಅದ್ಧವತಿೇಯ ಸಾಧನ ಮ್ಲಕ ವಿಶ್ವದ 130 ರಾಷರಗಳ ಪೈಕ್ತ ಸದಯ ದ್ೇಶ್ವು 40ನೇ
ಸಾೆನದಲಿದ್. 2015ರಲಿ 81ನೇ ಸಾೆನದಲಿತ್ುಿ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಸಾಟಟಶಪ್ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ದ್ೇಶ್ವು ಅಗರ 3ನೇ
ಸಾೆನದಲಿದ್
 ಗುರಿ : ಭಾರತ್ದ ಅಗತ್ಯಗಳನುನ ಪೊರೆೈಸಲು ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಮಮ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಮುದಾಯಕ್
ಸ್ೂತಿಶಯಾಗಬೆೇಕು,ಜಾಗತಿಕ ಜನಸಂಖೆಯಯ ಶೇಕಡ್ಾ 17ರಿಂದ 18ರಷುಟ ಮಂದ್ಧ ಭಾರತ್ದಲಿ
ವಾಸಿಸುತಿಿದಾದರೆ. ಭಾರತ್ವನುನ ಸಶ್ಕಿಗೆ್ಳಿಸುವ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಆವಿಷ್ಾ್ರಗಳು ಈ ಜಾಗತಿಕ ಜನಸಂಖೆಯಯನುನ
ಸಬಲೇಕರಣಗೆ್ಳಿಸಲು ಸಹ ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿವೆ.

ಇಸ್ತ್ರೇ-ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಒಪಪಂದ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ದಲಿ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಟಟ್ಶಅಪ್ಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡಲು
ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆ (ISRO) ಮತ್ುಿ ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಒಪಪಂದಕ್ (MoU) ಸಹಿ
ಹಾಕ್ತವೆ.
 ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಅಧಯಕ್ಷ ಮತ್ುಿ ಸಿಇಒ ಸತ್ಯ ನಡೆಲಾಿ ಅವರು ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಫ್ೊಯಚ್ರ್ ರೆಡ ಟೆಕಾನಲಜ
ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಬೆಂಗಳ್ರಿಗೆ ಬಂದ್ಧದದ ಸಮಯದಲಿ ಈ ಒಪಪಂದ ರ್ಾಡಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್.
 ಈ ಸಹಯೇಗವು ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯಂತ್ ಭರವಸ್ತಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಆವಿಷ್ಾ್ರಕರು ಮತ್ುಿ ಉದಯಮಿಗಳ
ರ್ಾರುಕಟೆಟ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ಬಳಸಿಕ್ಳುಳವ ಇಸ್ತ್ರೇದ ದೃಷ್ಟ್ಟಯನುನ ಬಲಪಡಸಲು ಪರಯತಿನಸುತ್ಿದ್ ಎಂದು
ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಪರಕಟಣೆಯಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್.
ಸಾಟಟ್ಶ-ಅಪ್ಗಳಿಗೆ ರ್ಾಗಶದಶ್ಶನ ಮತ್ುಿ ಬೆಂಬಲ:
 ಇಸ್ತ್ರೇ ಗುರುತಿಸಿರುವ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಾಟಟ್ಶ-ಅಪ್ಗಳನುನ 'ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಫಾರ್ ಸಾಟಟ್ಶ-

ಅಪ್ಸ ಫೌಂಡಸ್ಶ ಹಬ್ ಪ್ಾಿಟ್ಫಾಮ್ಶ'ಗೆ ಸ್ತೇರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್, ಯುನಕಾನ್ಶಗೆ ಪರತಿಯಂದು ಹಂತ್ದಲ್ಿ
ಸಾಟಟ್ಶಅಪ್ಗಳನುನ ಬೆಂಬಲಸುತ್ಿದ್.
 ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ ಪರವೆೇಶ್ ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್, ಮ್ೈಕ್ರೇ ಸಾಫ್ಟಟ ಸಂಸ್ತೆಯು ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಉದಯಮಿಗಳಿಗೆ
ಸ್ತಪೇ ಸ್ ಎಂಜನಯರಿಂಗಿನಂದ ಆರಂಭಿಸಿ ಕೌಿಡ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಉತ್ಪನನ ಮತ್ುಿ ವಿನಾಯಸ, ನಧಿಸಂಗರಹ,
ರ್ಾರಾಟ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಕಶಟಿಂಗವರೆಗಿನ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ರ್ಾಗಶದಶ್ಶನ ಮತ್ುಿ ಬೆಂಬಲ ಒದಗಿಸುತ್ಿದ್.
 ಸಂಸಾೆಪಕರು, ಉದಯಮಗಳು ಮತ್ುಿ ಗಾರಹಕರೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸಂಪಕಶವನುನ ಹ್ಂದಲು ಮತ್ುಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನುನ
ತ್ವರಿತ್ಗೆ್ಳಿಸಲು ಸ್ಕಿವಾದ ನವೆೊೇದಯಮ ಕೇಂದ್ಧರತ್ ತ್ರಬೆೇತಿ ವಿಷಯ ಮತ್ುಿ ಕಾಯಶಕರಮಗಳಿಗಾಗಿ ಮ್ೈಕ್ರೇ
ಸಾಫ್ಟಟ ಲನಗಶ ಪರವೆೇಶ್ ಪಡೆಯುತಾಿರೆ.
 ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಉದಯಮದ ತ್ಜ್ಞರು ನವೆೊೇದಯಮಗಳಿಗಾಗಿ ಜ್ಞಾನ ಹಂಚಿಕಯ ಕಲಸವನುನ ಮ್ೈಕ್ರೇ ಸಾಫ್ಟಟ ಮತ್ುಿ
ಇಸ್ತ್ರೇ ಸಂಸ್ತೆಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಆಯೇಜಸಿದ್. ಅಲಿದ್, ಈ ಸಹಯೇಗವು ನವೆೊೇದಯಮಗಳ ಸಂಸಾೆಪಕರಿಗೆ
ಗೆ್ೇ-ಟು-ರ್ಾಕಶಟ್ ತ್ಂತ್ರಗಳು, ತಾಂತಿರಕ ಬೆಂಬಲ ಮತ್ುಿ ಮ್ೈಕ್ರೇ ಸಾಫ್ಟಟ ಚಾನಲಗಳು ಮತ್ುಿ
ರ್ಾರುಕಟೆಟಯ ಮ್ಲಕ ತ್ಮಮ ಪರಿಕರವನುನ ರ್ಾರಾಟ ರ್ಾಡಲು ಅವಕಾಶ್ ಒದಗಿಸುತ್ಿವೆ.
 ಭಾರತ್ದಲಿನ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್-ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಾಟಟ್ಶ-ಅಪ್ ಸಂಸಾೆಪಕರು ತ್ಮಮ ವಯವಹಾರವನುನ ನಡೆಸಲು
ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಟೆಕ್ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಂಪನ್ಮಲಗಳನುನ ಪಡೆಯಲು ಅನುಕ್ಲವಾಗುತ್ಿದ್. GitHub
ಎಂಟರ್ಪರೈಸ್, ವಿಷುಯಲ್ ಸುಟಡಯೇ ಎಂಟರ್ಪರೈಸ್ ಮತ್ುಿ ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ 365 ಮತ್ುಿ ಪವರ್ ಬಐ

ಮತ್ುಿ ಡೆೈನಾಮಿಕ್ಸ 365 ನ್ಂದ್ಧಗೆ ಸಾಮಟ್ಶ ಅನಾಲಟಿಕ್ಸಗೆ ಪರವೆೇಶ್ವನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡಂತೆ

ಅತ್ುಯತ್ಿಮ-ದಜಶಯ ಡೆವಲಪರ್ ಮತ್ುಿ ಉತಾಪದಕತೆಯ ಪರಿಕರಗಳನುನ ಹ್ಂದುತ್ಿವೆ.
 ಎಂಒಯು ದ್ೇಶ್ದಾದಯಂತ್ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಟೆಕ್ ಸಾಟಟ್ಶ-ಅಪ್ಗಳನುನ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪರಿಕರಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಿಟ್
ಫಾಮ್ಶಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ(Platforms) ಸಶ್ಕಿಗೆ್ಳಿಸಲು ಪರಯತಿನಸುತ್ಿದ್. ರ್ಾರುಕಟೆಟಯ ಪೊರೇತಾಸಹದ್್ಂದ್ಧಗೆ
ಉದಯಮಶ್ೇಲವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಈ ಒಪಪಂದದ್ಧಂದ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ಿದ್.
 ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಜ್ತೆಗಿನ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಸ್ತೆಯ ಸಹಯೇಗವು AI, ಯಂತ್ರ ಕಲಕ ಮತ್ುಿ ಆಳವಾದ
ಕಲಕಯಂತ್ಹ ಅತಾಯಧುನಕ ವಿಧಾನಗಳನುನ ಬಳಸಿಕ್ಂಡು ವಿವಿಧ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ಗಳಿಗಾಗಿ ಅಪ್ಾರ ಪರರ್ಾಣದ
ಉಪಗರಹ ಡೆೇಟ್ಾವನುನ ವಿಶಿೇಷ್ಟ್ಸಲು ಮತ್ುಿ ಪರಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸಲು ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಾಟಟ್ಶ-ಅಪ್
ಗಳಿಗೆ ಹಚ್ುೆ ಪರಯೇಜನವನುನ ನೇಡುತ್ಿದ್.
ಇಸ್ತ್ರೇ
 ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆಯಾಗಿದ್

 ಕೇಂದರ ಕಛೇರಿ: ಬೆಂಗಳ್ರು
 ಸಾೆಪನ: 15 ಆಗಸ್ಟ 1969
 ಸಾೆಪಕ: ವಿಕರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ಸ
 ಪೊೇಷಕ ಸಂಸ್ತೆ: ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಆಯೇಗ
ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ
 ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ ಕಾಪೊಶರೆೇಷನ್ ಕಂಪೊಯಟರ್ ಸಾಫ್ಟಟವೆೇರ್, ಗಾರಹಕ ಎಲೆಕಾರನಕ್ಸ, ಪಸಶನಲ್ ಕಂಪೊಯಟರ್

ಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಸ್ತೇವೆಗಳನುನ ಉತಾಪದ್ಧಸುವ ಅಮ್ೇರಿಕನ್ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಂಪನಯಾಗಿದ್.
 ಸಾೆಪಕರು: ಬಲ್ ಗೆೇಟ್ಸ, ಪ್ಾಲ್ ಅಲೆನ್
 ಪರಧಾನ ಕಛೇರಿ: ರೆಡಮಂಡ್, ವಾಷ್ಟ್ಂಗಟನ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ತಟೇಟ್ಸ
 ಸಾೆಪನ: 4 ಏಪಿರಲ್ 1975
 ಅಧಯಕ್ಷರು: ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲಾಿ (ಅಧಯಕ್ಷರು ಮತ್ುಿ ಮುಖ್ಯ ಕಾಯಶನವಾಶಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ)

ರಿಮೇಟ್ ಎಲೆಕಾರನಕ್ ಮತ್ಯಂತ್ರ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಮತ್ದಾರರ ಪ್ಾಲೆ್ಗಳುಳವಿಕಯನುನ ಹಚಿೆಸುವ ಪರಮುಖ್ ಕರಮದಲಿ ಕೇಂದರ ಚ್ುನಾವಣಾ
ಆಯೇಗವು ದ್ೇಶ್ೇಯ ವಲಸ್ತ ಮತ್ದಾರರಿಗಾಗಿ ರಿಮೇಟ್ ಎಲೆಕಾರನಕ್ ಮತ್ಯಂತ್ರವನುನ (ಆರ್ವಿಎಂ)
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್.
 ಜನವರಿ 16ರಂದು ಇದರ ಪರದಶ್ಶನಕ್ ರಾಜಕ್ತೇಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗ ಆಹಾವನ ನೇಡದ್.
 ಈ ಕುರಿತ್ಂತೆ ಚ್ಚ್ಚಶ ನಡೆದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದರೆ, ವಲಸ್ತ ಕಾಮಿಶಕರು ಮತ್ದಾನ ರ್ಾಡಲು ತ್ಮಮ ತ್ವರು ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್
ಹ್ೇಗುವ ಅಗತ್ಯವೆೇ ಇರುವುದ್ಧಲಿ. ಇದದಲಿಯೇ ಮತ್ದಾನ ರ್ಾಡಬಹುದು.
 ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗವು ರಿಮೇಟ್ ಮತ್ದಾನದ ಪರಿಕಲಪನಯನುನ ಅದನುನ ಕಾಯಶಗತ್ಗೆ್ಳಿಸುವಲಿ
ಕಾನ್ನು, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮತ್ುಿ ತಾಂತಿರಕ ಸವಾಲುಗಳ ಕುರಿತ್ು ರಾಜಕ್ತೇಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಅಭಿಪ್ಾರಯಗಳನುನ ಕೇಳಿದ್.
 ಸಾವಶಜನಕ ವಲಯದ ಉದಯಮದ್ಧಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲಾಗಿರುವ ರಿಮೇಟ್ ಇವಿಎಂ ಇದಾಗಿದುದ, ಒಂದ್ೇ
ಮತ್ಗಟೆಟಯಿಂದ 72 ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳನುನ ನವಶಹಿಸಬಹುದಾಗಿದ್.
 ಯಾರಿಗೆ : ನಮಮ ದ್ೇಶ್ದ ಅನೇಕ ಜನರು ಉದ್್ಯೇಗ ಅರ್ಥವಾ ಅಧಯಯನಕಾ್ಗಿ ಮನಯಿಂದ ಬೆೇರೆ ರಾಜಯಗಳಿಗೆ
ಹ್ೇಗುತಾಿರೆ. ಇಂತ್ಹ ಪರಿಸಿೆತಿಯಲಿ, ಚ್ುನಾವಣೆ ಎದುರಾದರೆ ಬಹಳ ಕಡಮ್ ಸಂಖೆಯಯ ಮತ್ದಾರರು ರ್ಾತ್ರ
ಮತ್ ಚ್ಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧಯವಾಗುತ್ಿದ್. ಪರಯಾಣದ ವೆಚ್ೆ ಮತ್ುಿ ಸಮಯದ ಅಭಾವ ಇದಕ್ ಪರಮುಖ್ ಕಾರಣ.
 ಮತ್ದಾನದ ಬಗೆಗ ಯುವಕರು ಮತ್ುಿ ನಗರದ ನವಾಸಿಗಳ ನರಾಸಕ್ತಿಗಳ ಬಗೆಗ ಗಮನ ಹರಿಸಿದ ನಂತ್ರ, ರಿಮೇಟ್
ಮತ್ದಾನವು ಚ್ುನಾವಣಾ ಪರಕ್ತರಯಯಲಿ ಮತ್ದಾರರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕಯನುನ ಬಲಪಡಸುವ ಪರಿವತ್ಶನಯ
ಉಪಕರಮವಾಗಿದ್’. ಈ ಯೇಜನ ಯಶ್ಸಿವಯಾದರೆ ಮನಯಿಂದ ದ್ರ ಉಳಿದವರ ಹಣ
ಉಳಿತಾಯವಾಗುವುದಲಿದ್, ಮತ್ದಾನದ ಪರರ್ಾಣವೊ ಹಚ್ುೆತ್ಿದ್.
ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಮಿಷನ್ ಸಾೆಪನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ (ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್) ಮಿಷನ್ ಸಾೆಪನಗೆ ಕೇಂದರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ
ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್.
 ಮಿಷನನ ಆರಂಭಿಕ ವೆಚ್ೆವು 19,744 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿಗಳಾಗಿರುತ್ಿದ್, ಸಂಶ್ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ 400
ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿಗಳು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಮಿಷನ್ ಘಟಕಗಳಿಗೆ 388 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿಗಳು.
 ಹ್ಸ ಮತ್ುಿ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯವು (ಎಂಎನ್ಆರ್ ಇ) ಆಯಾ ಘಟಕಗಳ
ಅನುಷ್ಾಾನಕಾ್ಗಿ ಯೇಜನಯ ರ್ಾಗಶಸ್ಚಿಗಳನುನ ರ್ಪಿಸುತ್ಿದ್.

 2050ರ ಹ್ತಿಿಗೆ ಭ್ಮಿಯನುನ ಇಂಗಾಲ ಮುಕಿಗೆ್ಳಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಜಗತಿಿನ ಎಲಿರಾಷರಗಳು
ಹಾಕ್ತಕ್ಂಡವೆ. ಈ ನಟಿಟನಲಿಜಲಜನಕ ತ್ಯಾರಿಕ ಕಾಯಶಯೇಜನಯು ಪರಮುಖ್ ಹಜಜಯಾಗಿದ್. ಭಾರತ್ವನುನ
ಇಂಧನ ಭದರತೆಯುಳಳ ರಾಷರವಾಗಿ ರ್ಪಿಸಬಲಿಹಾಗ್ ಸವಚ್ಛಇಂಧನ ತ್ಯಾರಿಸುವ ಮ್ಲಕ ಪರಿಸರ
ಸಂರಕ್ಷಣೆಯುಳಳ ದ್ರದೃಷ್ಟ್ಟಯ ಕರಮವಾಗಿದ್.
2030 ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಮಿಷನನ ಫ್ಲತಾಂಶ್ಗಳು

 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಸುರ್ಾರು 125 ಗಿಗಾವಾಯಟ್ ನಷುಟ ಸಂಬಂಧಿತ್ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಾಮರ್ಥಯಶದ ಜ್ತೆಗೆ
ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಕನಷಾ 5 ಎಂಎಂಟಿ (ಮಿಲಯನ್ ಮ್ಟಿರಕ್ ಟನ್) ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಉತಾಪದನಾ ಸಾಮರ್ಥಯಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
 ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ್ ಹಚಿೆನ ರ್ೌಲಯದ ಪಳೆಯುಳಿಕ ಇಂಧನ ಆಮದುಗಳಲಿ ಒಟುಟಗ್ಡದ
ಕಡತ್.
 ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಹಸಿರುಮನ ಅನಲ ಹ್ರಸ್ಸುವಿಕಯಲಿ ಸುರ್ಾರು 50 ಎಂಎಂಟಿ ಕಡತ್
 ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಉತ್ಪನನಗಳಿಗೆ ರಫ್ುು ಅವಕಾಶ್ಗಳ ಸೃಷ್ಟ್ಟ
 ಕೈಗಾರಿಕಾ, ಚ್ಲನಶ್ೇಲತೆ ಮತ್ುಿ ಶ್ಕ್ತಿ ವಲಯಗಳ ಡಕಾಬೆ್ಶನೈಸ್ತೇಶ್ನ್ (ಇಂಗಾಲ ಹ್ರಸ್ಸುವಿಕಯ ಕಡತ್)
ಆಮದು ರ್ಾಡದ ಪಳೆಯುಳಿಕ ಇಂಧನಗಳು ಮತ್ುಿ ಫಿೇಡ್ಾಸಟಕಗಳ ಮ್ೇಲನ ಅವಲಂಬನಯನುನ ಕಡಮ್
ರ್ಾಡುವುದು
 ಸೆಳಿೇಯ ಉತಾಪದನಾ ಸಾಮರ್ಥಯಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
 2030ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಈ ಗುರಿಗಳು ರ್. 8 ಲಕ್ಷ ಕ್ೇಟಿ ಹ್ಡಕ ಮತ್ುಿ 6 ಲಕ್ಷ ಉದ್್ಯೇಗಗಳನುನ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸುತ್ಿದ್.
ಅತಾಯಧುನಕ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
 2030ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಸುರ್ಾರು 50 ಎಂಎಂಟಿ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಇಂಗಾಲ ಹ್ರಸ್ಸುವಿಕಯನುನ ತ್ಡೆಯುವ ನರಿೇಕ್ಷೆಯಿದ್.
ಯೇಜನ
 ಹಸಿರು ಜಲಜನಕದ ಬೆೇಡಕ ಸೃಷ್ಟ್ಟ, ಉತಾಪದನ, ಬಳಕ ಮತ್ುಿ ರಫಿಿಗೆ ಮಿಷನ್ ಅನುಕ್ಲ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ಗಿರೇನ್
ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ಪರಿವತ್ಶನ ಕಾಯಶಕರಮದ (ಎಸ್ಐಜಎರ್ಚ ಟಿ – ಸ್ತೈಟ್) ಕಾಯಶತ್ಂತ್ರದ ಮಧಯಸಿೆಕಗಳ
ಅಡಯಲಿ, ಎರಡು ವಿಭಿನನ ಆರ್ಥಶಕ ಪೊರೇತಾಸಹ ಕಾಯಶವಿಧಾನಗಳನುನ - ಎಲೆಕ್ರೇಲೆೈಸಗಶಳ ದ್ೇಶ್ೇಯ
ಉತಾಪದನ ಮತ್ುಿ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕದ ಉತಾಪದನಯನುನ ಗುರಿಯಾಗಿಟುಟಕ್ಂಡು ಮಿಷನ್ ಅಡಯಲಿ
ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಮಿಷನ್ ಉದಯೇನುಮಖ್ ಬಳಕದಾರರ ವಲಯಗಳು ಮತ್ುಿ ಉತಾಪದನಾ ರ್ಾಗಶಗಳಲಿ ಪ್ಾರಯೇಗಿಕ
ಯೇಜನಗಳನುನ ಸಹ ಬೆಂಬಲಸುತ್ಿದ್.
 ದ್್ಡಡ ಪರರ್ಾಣದ ಉತಾಪದನ ಮತ್ುಿ/ಅರ್ಥವಾ ಜಲಜನಕದ ಬಳಕಯನುನ ಬೆಂಬಲಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಶವಿರುವ
ಪರದ್ೇಶ್ಗಳನುನ ಗಿರೇನ್ ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ಹಬ್ಸ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲಾಗುತ್ಿದ್.

 ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯ ಸಾೆಪನಯನುನ ಬೆಂಬಲಸಲು ಸಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸುವ ನೇತಿ

ಚೌಕಟಟನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲಾಗುವುದು.
 ದೃಢವಾದ ರ್ಾನದಂಡಗಳು ಮತ್ುಿ ನಯರ್ಾವಳಿಗಳ ಚೌಕಟಟನುನ ಸಹ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲಾಗುವುದು.
ಸಂಶ್ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ (ಸಾರಟೆಜಕ್ ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ಇನ್ನೇವೆೇಶ್ನ್ ಪ್ಾಲುದಾರಿಕ – ಎಸ್ಎರ್ಚಐಪಿ)ಗಾಗಿ
ಸಾವಶಜನಕ-ಖ್ಾಸಗಿ ಪ್ಾಲುದಾರಿಕಯ ಚೌಕಟಟನುನ ಮಿಷನ್ ಅಡಯಲಿ ಸುಗಮಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್
 ಸಂಶ್ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೇಜನಗಳು ಗುರಿ ಆಧಾರಿತ್, ಸಮಯ ಬದಿವಾಗಿದುದ ಮತ್ುಿ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ
ಸಪಧಾಶತ್ಮಕ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲು ಸ್ಕಿವಾಗಿ ಹಚಿೆಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಮಿಷನ್ ಅಡಯಲಿ ಒಂದು ಸಂಘಟಿತ್ ಕೌಶ್ಲಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಸಹ ಕೈಗೆ್ಳಳಲಾಗುವುದು.
 ಮಿಷನ್ ನ ಸಮನವಯ ಮತ್ುಿ ಅನುಷ್ಾಾನ: ಹ್ಸ ಮತ್ುಿ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯ
 ಉತಾಪದನಯಲಿ ಮದಲ ಸಾೆನ: ಪರಸುಿತ್ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಉತಾಪದನಯಲಿಚಿೇನಾ
ಮುಂಚ್್ಣಿಯಲಿದುದಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಒಟುಟ ಉತಾಪದನಯ ಮ್ರನೇ ಒಂದರಷಟನುನ ಈ ದ್ೇಶ್ವೆೇ
ತ್ಯಾರಿಸುತ್ಿದ್.
ಜಲಜನಕ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಪರಯೇಜನಗಳು
 ಒಂದು ರಾಸಾಯನಕ ಮ್ಲಧಾತ್ು ಆಗಿದುದ, ವಿಶ್ವದಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಲಭಿಸುತ್ಿದ್. ಇದು ಅತ್ಯಂತ್ ಹಗುರವಾದ
ಮ್ಲಧಾತ್ು. ಇದಕ್ ಬಣಣ, ರುಚಿ, ವಾಸನ ಇಲಿ. ಇದರಲಿ ಒಂದು ಪೊರೇಟ್ಾನ್ ಹಾಗ್ ಒಂದು ಎಲೆಕಾರನ್
ರ್ಾತ್ರವಿರುತ್ಿದ್. ಇದಕ್ ಪಿರಿಯಾಡಕ್ ಪಟಿಟಯಲಿ ಮದಲ ಸಾೆನ ದಲಿದ್.
 ತೆೈಲ ಹಾಗ್ ಕಲಿದದಲು ಬಳಕಯಿಂದ ಪರಿಸರಕ್ ಸಾಕಷುಟ ಹಾನಯುಂಟ್ಾದರೆ, ಜಲಜನಕ ಇಂಧನವು
ಪರಿಸರಸ್ತನೇಹಿಯಾಗಿದ್.
 ಹಸಿರು ಜಲಜನಕವನುನ ನೇರಿನಂದ ತ್ಯಾರಿಸುವುದರಿಂದ ಇದು ಆಮಿಜನಕದ ಆವಿಯನುನ ರ್ಾತ್ರ ವಾತಾವರಣಕ್
ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ಉತಾಪದ್ಧಸುವಾಗ ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್, ಬಳಸುವಾಗಲ್ ರ್ಾಲನಯಕಾರಕ ಅನಲಗಳನುನ ಇದು
ಹ್ರಸ್ಸುವುದ್ಧಲಿ.
 ಇತ್ರ ಇಂಧನಗಳಿಗೆ ಹ್ೇಲಸಿದರೆ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕವು ಹಚ್ುೆ ಸಮರ್ಥಶ ಹಾಗ್ ದಕ್ಷತೆಯುಳಳದಾದಗಿದ್. ತ್ುಂಬಾ
ಹಗುರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದರ ಸಂಗರಹಣೆ ಕ್ಡ ಸುಲಭದಾದಗಿದ್.
 ವಾಣಿಜಯ, ಕೈಗಾರಿಕ ಉದ್ದೇಶ್ಗಳಿಗೆ ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್, ಗೃಹ ಬಳಕಗ್ ಉಪಯೇಗಿಸಬಹುದಾಗಿದ್.
 ಪರಸುಿತ್ ಮನಗಳಲಿಬಳಸುವ ನೈಸಗಿಶಕ ಅನಲ ಪೊರೆೈಸುವ ಪೈಪಿೈನಗಳ ಮ್ಲಕವೆೇ ಇದನುನ ಪೊರೆೈಸಲು
ಅವಕಾಶ್ವಿದ್.
 ವಾಹನಗಳಲ್ಿಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸುವುದಕ್ ಭಾರತ್ದಲಿಈಗಾಗಲೆೇ ಚಾಲನ ನೇಡಲಾಗಿದ್. ಪಟೆ್ರೇಲ್, ಡೇಸ್ತಲೆಗ
ಹ್ೇಲಸಿದರೆ ಇದು ಅಗಗದಾದಗಿದುದ, ದ್ೇಶ್ೇಯವಾಗಿ ಹಚಿೆನ ಪರರ್ಾಣದಲಿತ್ಯಾರಿಕ ಹಾಗ್ ಬಳಕ
ಸಾಧಯವಾದರೆ ಇನನಷುಟ ವೆಚ್ೆ ತ್ಗಗಲದ್.

'ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್'
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ವಾರಣಾಸಿಯಲಿ ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದದದ ನದ್ಧ ವಿಹಾರ
ಬೆ್ೇಟ್ ಎಂವಿ ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್ತಗ ವಿಡಯೇ ಕಾನೂರೆನಸಂಗ್ ಮ್ಲಕ ಚಾಲನ ನೇಡಲದಾದರೆ. ಇದ್ೇ ವೆೇಳೆ, ವಾರಣಾಸಿಯ
ಗಂಗಾ ನದ್ಧಯ ದಡದಲಿ 'ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿ' ಕ್ಡ ಉದಾಾಟಿಸುವರು.
 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ನದ್ಧ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮದ ಹ್ಸ ಯುಗ ಪ್ಾರರಂಭವಾಗಲದ್. ಈ ಹ್ಸ ಯುಗವು
ಭಾರತ್ದಲಿ ನದ್ಧ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನಾಂದ್ಧ ಹಾಡುವುದಲಿದ್ೇ, ದ್ೇಶ್ವು ಭಾರತ್ದ ಹ್ಸ
ರ್ಾದರಿಯನುನ ವಿಶ್ವದ ಪರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಪರಸುಿತ್ಪಡಸುತ್ಿದ್.
 ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದದದ ರಿವರ್ ಕ್ರಸ್ ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್ ಭಾರತ್ದಲಿ ತ್ಯಾರಾದ ಮದಲ ವಿಹಾರ ನೌಕಯಾಗಿದ್.
 ಮದಲ ಪರಯಾಣದಲಿ 32 ಸಿವಡಜರ್ಲೆಂಡ್ನ ಪರಯಾಣಿಕರು ಈ ಕ್ರಸ್ ಹಡಗಿನಲಿ ಯಾನ ಬೆಳೆಸಲಿದಾದರೆ
 ವಿನಾಯಸ : ಅಂತ್ರಾ ಐಷ್ಾರಾಮಿ ರಿವರ್ ಕ್ರಸಸ್
 ಬೆಂಬಲ : ಇದನುನ ಖ್ಾಸಗಿ ನವಾಶಹಕರು ನವಶಹಿಸುತಾಿರೆ, ಹಡಗು , ಬಂದರು ಮತ್ುಿ ಜಲರ್ಾಗಶಗಳ
ಸಚಿವಾಲಯದ (MoPSW) ಅಡಯಲಿ ಭಾರತ್ದ ಒಳನಾಡನ ಜಲರ್ಾಗಶಗಳ ಪ್ಾರಧಿಕಾರ (IWAI),
ಯೇಜನಯನುನ ಬೆಂಬಲಸಿದ್.
 ಕರಮಿಸುವ ದ್ರ: ಈ ಕ್ರಸ್, 51 ದ್ಧನಗಳ ಕಾಲ 3,200 ಕ್ತ.ಮಿೇ
 ಕರಮಿಸುವ ರ್ಾಗಶ: ಈ ವಿಹಾರವು ಐದು ರಾಜಯಗಳು ಮತ್ುಿ ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ದ ಮ್ಲಕ ಹಾದುಹ್ೇಗುತ್ಿದ್
ಕಾಶ್ಯ ರವಿದಾಸ್ ಘಾಟ್ನಂದ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿ ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್, ಬಹಾರ, ಜಾಖ್ಶಂಡ್, ಪಶ್ೆಮ ಬಂಗಾಳ,
ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ದ ಮ್ಲಕ ಅಸಾಸಂನ ದ್ಧಬುರಗಢವನುನ ತ್ಲುಪುತ್ಿದ್
 ಪರಯಾಣ ದರ : ಪರತಿ ವಯಕ್ತಿಗೆ ಪರತಿ ದ್ಧನದ ಶ್ುಲ್ಕ 25,000 ರ್ಪ್ಾಯಿ
ಭಾರತಿೇಯರಿಗೆ ಮತ್ುಿ ವಿದ್ೇಶ್ಯರಿಗೆ 'ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್' ಪರಯಾಣ ದರ ಒಂದ್ೇ ಆಗಿರುತ್ಿದ್.
ಕ್ರಸನ ವಿವರ :
 ಈ ಹಡಗು 62 ಮಿೇಟರ್ ಉದದ ಮತ್ುಿ 12 ಮಿೇಟರ್ ಅಗಲವಾಗಿದುದ, ಮ್ರು ಡೆಕ್ಗಳು, 36 ಪರಯಾಣಿಕರ
ಸಾಮರ್ಥಯಶದ 18 ಸ್ಟ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ಐಷ್ಾರಾಮಿ ಅನುಭವ ನೇಡುವ ಎಲಾಿ ಸೌಕಯಶಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಪರವಾಸಿಗರ ಅನುಕ್ಲಕಾ್ಗಿ, ಕ್ರಸ್ನಲಿ ಜಮಶನ್ ರ್ಾತ್ನಾಡುವ ರ್ಾಗಶದಶ್ಶ ಸಹ ಇರುತ್ಿದ್.
 ಇದು ಭಾರತ್ದ ನಗದ್ಧತ್ ರಾಜಯಗಳು ಮತ್ುಿ ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ದಲಿ 50 ಸೆಳಗಳಲಿ ನಲುಿತ್ಿದ್. ಪರವಾಸಿಗರು

ನಲುಗಡೆ ಸಮಯದಲಿ ಸೆಳಿೇಯ ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾರಂಪರಿಕ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಭೆೇಟಿ ನೇಡಲದಾದರೆ.
 ಈ ಪರಯಾಣವು ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ 50 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಸೆಳಗಳಲಿ ನಲುಿತ್ಿದ್.

ವಿಹಾರದ ರ್ಾಗಶಗಳು : ಗಂಗಾ-ಭಾಗಿೇರರ್ಥ-ಹ್ಗಿಿ ನದ್ಧ (ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಜಲ ರ್ಾಗಶ 1),

ಕ್ೇಲ್ತಾಿದ್ಧಂದ ಧುಬರ (ಇಂಡೆ್ೇ ಬಾಂಗಾಿ ಪೊರೇಟೆ್ೇಕಾಲ್ ರ್ಾಗಶ) ಮತ್ುಿ ಬರಹಮಪುತ್ರ (ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಜಲರ್ಾಗಶ 2). ಈ ದಾರಿಯಲಿ 27 ನದ್ಧಗಳು ಬರಲವೆ.
 ಜಲಯಾನವು ಸುಂದರಬನ್ಸ ಡೆಲಾಟ ಮತ್ುಿ ಕಾಜರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಉದಾಯನವನಗಳು ಮತ್ುಿ ಅಭಯಾರಣಯಗಳ ಮ್ಲಕ ಹಾದುಹ್ೇಗುತ್ಿದ್.
 ಯುಪಿ, ಬಹಾರ, ಪಶ್ೆಮ ಬಂಗಾಳ, ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಅಸಾಸಂನ ಒಟುಟ 27 ನದ್ಧ ವಯವಸ್ತೆಗಳ ಮ್ಲಕ
ಹಾದುಹ್ೇಗುತ್ಿದ್.
 ಪರಮುಖ್ ಮ್ರು ನದ್ಧಗಳಾದ ಗಂಗಾ, ಮ್ೇಘನಾ ಮತ್ುಿ ಬರಹಮಪುತ್ರ ನದ್ಧಗಳ ಮ್ಲಕ ಸಾಗುತ್ಿದ್. ಈ ಕ್ರರ್ಜ
ಬಂಗಾಳದಲಿ ಗಂಗಾನದ್ಧಯ ಉಪನದ್ಧಯಾದ ಹಾಗ್ ಇತ್ರ ಹಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಪಡುವ ಭಾಗಿೇರರ್ಥ, ಹ್ಗಿಿ,
ಬಡ್ಾಯವತಿ, ರ್ಾಲಾಟ, ಸುಂದರಬನ್ಸ ನದ್ಧ ವಯವಸ್ತೆ ಮ್ಲಕ, ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ದಲಿ ಮ್ೇಘನಾ, ಪದಮ,
ಜಮುನಾಗೆ ಪರವೆೇಶ್ಸಿ ಬಳಿಕ ಭಾರತ್ದಲಿ ಬರಹಮಪುತ್ರ ಮ್ಲಕ ಅಸಾಸಂ ಪರವೆೇಶ್ಸುತ್ಿದ್.
 ಇದು ರಿವರ್ ಕ್ರಸ್ನಲಿ ಆತ್ಮನಭಶರ ಭಾರತ್ದ ಸಂಕೇತ್ವಾಗಿದ್. 'ಈ ಪರಯಾಣವು ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ
ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ದ ಕಲೆ, ಸಂಸ್ೃತಿ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ುಿ ಆಧಾಯತಿಮಕತೆಯಲಿ ಪ್ಾಲೆ್ಗಳಳಲು ವಿದ್ೇಶ್ ಪರಯಾಣಿಕರಿಗೆ
ಅವಕಾಶ್ವನುನ ನೇಡುತ್ಿದ್'.
ನದ್ಧ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ :
 ಜಲರ್ಾಗಶಗಳನುನ ರಾಷರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮ್ಲವನಾನಗಿ ರ್ಾಡುವ ದ್ರದೃಷ್ಟ್ಟಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.

ನ್ತ್ನ ನದ್ಧ ಹಡಗು ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮಕ್ ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡಲದ್ ಮತ್ುಿ ಹ್ಸ ಉದ್್ಯೇಗ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸಲದ್
 ಜಲರ್ಾಗಶದ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅನುಕ್ಲವಾಗುವಂತೆ ಭಾರತ್ದಾದಯಂತ್ ವಿವಿಧ ಸೆಳಗಳಲಿ
100 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಜಲರ್ಾಗಶಗಳನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲಾಗುತಿಿದ್. ಇದು ಹಚ್ುೆ ಕ್ರಸ್ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮಕ್
ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್. ನದ್ಧ ದಡದಲಿ ಸೆಳಿೇಯ ವಯವಹಾರಗಳನುನ ಉತೆಿೇಜಸುತ್ಿದ್. ಸೆಳಿೇಯ ಆರ್ಥಶಕತೆಯ
ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್
ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿ
 ವಾರಣಾಸಿಯ ಘಾಟ್ನ ಎದುರುಭಾಗದಲಿ ಗಂಗಾ ತ್ಟದಲಿ ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿ ನಮಿಶಸಲಾಗಿದ್.
 ಉದ್ದೇಶ್ :ಈ ಭಾಗಕ್ ಪರವಾಸಿಗರನುನ ಸ್ತಳೆಯಲು ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿ ಪರಿಕಲಪನ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 ಅಭಿವೃದ್ಧಿ:ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿಯನುನ ವಾರಣಾಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ಾರಧಿಕಾರವು ಸಾವಶಜನಕ- ಖ್ಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿ
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್.
 ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿಯು ಪರವಾಸಿಗರಿಗೆ ವಸತಿ ಸೌಕಯಶದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಕಾಿಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಸಿಕ್ ಲೆೈವ್ ಮತ್ುಿ ಯೇಗ
ತ್ರಬೆೇತಿಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್. ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿಯಲಿ ಇಂತ್ಹ ಹಲವು ಆಕಷಶಣೆಗಳು ಇರಲವೆ.

 ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿಯಿಂದ ಪರವಾಸಿಗರು ನಗರದ ವಿವಿಧ ಘಾಟ್ಗಳಿಗೆ ಬೆ್ೇಟ್ ಮ್ಲಕ ಪರಯಾಣ

ಬೆಳೆಸಬಹುದಾಗಿದ್.
 ನ್ತ್ನ ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿಯು ಪರತಿವಷಶ ಅಕ್ಟೇಬರ್ನಂದ ಜ್ನ್ವರೆಗೆ ರ್ಾತ್ರ ಕಾಯಶನವಶಹಿಸಲದ್. ಉಳಿದ
ಮ್ರು ತಿಂಗಳು ಗಂಗಾ ನದ್ಧಯ ನೇರಿನ ಮಟಟ ಹಚಿೆರುತ್ಿದ್. ಹಿೇಗಾಗಿ, ಮಳೆಗಾಲದಲಿ ಟೆಂಟ್ ಸಿಟಿಯು
ಕಾಯಶನವಶಹಿಸದು.
ಟೆಥಾನ್ ಕುಗಾರಮ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ದ್ೇಶ್ಕ್ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಲಭಿಸಿದ ನಂತ್ರ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶ್ಮೇರದ ಅನಂತ್ನಾಗ್
ಜಲೆಿಯ ದ್ರದ ಮತ್ುಿ ಗುಡಡಗಾಡು ಟೆಥಾನ್ ಹಳಿಳಯ ಗಾರಮಕ್ ವಿದುಯತ್ ತ್ಲುಪಿದ್.
 ಪರಧಾನಮಂತಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯಶಕರಮ 'ಹರ್ ಘರ್ ಬಜಿ ಯೇಜನ' ಅಡಯಲಿ ಗಾರಮಕ್ ವಿದುಯತ್ ಸಂಪಕಶ
ಕಲಪಸಲಾಗಿದ್.
 ಈ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ 2019ರಲಿ ಪರಧಾನ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದರು.
 ಇಡೇ ಗಾರಮಕ್ ವಿದುಯದ್ಧದೇಕರಣಕಾ್ಗಿ 63 ಕವಿ ಟ್ಾರನ್ಸಫಾಮಶರ್, 38 ಎರ್ಚಟಿ ಪೊೇಲ್ಗಳು ಮತ್ುಿ 57 ಎಲ್
ಟಿ ಪೊೇಲ್ಗಳನುನ ಟೆಥಾನ್ ಗಾರಮದಲಿ ಅಳವಡಸಲಾಗಿದ್.
 ಟೆಥಾನ್ ಗುಡಡಗಾಡು ಗಾರಮವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ವಿದುಯದ್ಧದೇಕರಣ ರ್ಾಡುವುದು ತ್ುಂಬಾ ಕಠಿಣದ
ಕಲಸವಾಗಿತ್ುಿ.
'ಹರ್ ಘರ್ ಬಜಿ ಯೇಜನ
 ಜಾರಿ ರ್ಾಡದವರು: ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ
 ಈ ಯೇಜನಯ ಮ್ಲಕ ಆರ್ಥಶಕವಾಗಿ ದುಬಶಲರಾಗಿರುವ ಲಕ್ಾಂತ್ರ ಜನರ ಮನಗಳಿಗೆ ಕಡಮ್ ಬೆಲೆಯಲಿ
ಅರ್ಥವಾ ಉಚಿತ್ವಾಗಿ ವಿದುಯತ್ ಸಂಪಕಶ ಒದಗಿಸಲಾಗುತಿಿದ್.
 ಈ ಯೇಜನಯನುನ ಜನರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿಸಲು, 'ಇ-ಸಂಯೇಜನ್ ಮಬೆೈಲ್ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್' ಅನುನ ಸಹ
ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಈ ಯೇಜನಯ ಮ್ಲಕ ರೆೈತ್ರಿಗೆ ವಿದುಯತ್ ಅಗತ್ಯವಿರುವಲಿ ವಿದುಯತ್ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಅವರ
ಕ್ಳವೆಬಾವಿ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಸಮಸ್ತಯಗಳನುನ ಕ್ಡ ಪರಿಹರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಇದರಿಂದ ಕೃಷ್ಟ್ ಉತಾಪದನ ಕ್ಡ
ಹಚ್ುೆತ್ಿದ್. ಅವರ ಆರ್ಥಶಕ ಸಿೆತಿಯನುನ ಸಹ ಬಲಪಡಸಬಹುದು.
 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ವಿದುಯತ್ ಸಂಪಕಶವನುನ ಒದಗಿಸುವುದು ಯೇಜನಯ ಮುಖ್ಯ
ಉದ್ದೇಶ್ವಾಗಿದ್.

ಅಹಶತೆ
 ವಯಕ್ತಿಯು ದ್ೇಶ್ದ ಖ್ಾಯಂ ನವಾಸಿಯಾಗಿರಬೆೇಕು.
 ವಯಕ್ತಿಯು ಎಪಿಎಲ್, ಬಪಿಎಲ್ ಕುಟುಂಬ ಅರ್ಥವಾ ರೆೈತ್ನಾಗಿರಬೆೇಕು.
 ಉಚಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಪಡೆಯಬೆೇಕಂದರೆ, ಮನಯಲಿರುವ ಯಾವುದ್ೇ ವಯಕ್ತಿ ಸಕಾಶರಿ ಕಲಸದಲಿ ಇರಬಾರದು
 ಬಡತ್ನ ರೆೇಖೆಗಿಂತ್ ಕಳಗಿರುವ ಜನರು ಯೇಜನಗೆ ಅಹಶರು.
 ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಪ್ಾವತಿಸುವ ಜನರು ಈ ಯೇಜನಯ ಲಾಭ ಪಡೆಯಲು ಅಹಶರಲಿ.
ಸ್ತೇತ್ುಸಮುದರಂ ಹಡಗು ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್?: ಸ್ತೇತ್ುಸಮುದರಂ ಹಡಗು ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನಯನುನ ವಿಳಂಬವಿಲಿದ್ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸಲು
ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಮುಂದಾಗಬೆೇಕು ಎಂದು ಒತಾಿಯಿಸುವ ನಣಶಯವನುನ ತ್ಮಿಳುನಾಡು ವಿಧಾನಸಭೆ ಸವಾಶನುಮತ್ದ್ಧಂದ
ಅಂಗಿೇಕರಿಸಿದ್.
ಕಾರಣ : “ಈ ಯೇಜನಯ ಅನುಷ್ಾಾನದಲಿ ಮುಂದುವರಿದ ವಿಳಂಬವು ತ್ಮಿಳುನಾಡನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ುಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ
ಅಡಡಯಾಗಲದ್ ಎಂದು ಸದನವು ಕಳವಳ ವಯಕಿಪಡಸುತ್ಿದ್
ಯೇಜನಯ ಅನುಕ್ಲಗಳು
 ಇದು ಕೈಗಾರಿಕ, ವಾಣಿಜಯ ಮತ್ುಿ ಕಡಲ ವಾಯಪ್ಾರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಉತೆಿೇಜಸುತ್ಿದ್.
 ಮಿೇನುಗಾರರ ಜೇವನ ಮತ್ುಿ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗದ ಆರ್ಥಶಕತೆ ಸುಧಾರಿಸುತ್ಿದ್. 50,000 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಜನರು
ನರಂತ್ರವಾಗಿ ನೇರ ಮತ್ುಿ ಪರೆ್ೇಕ್ಷ ಉದ್್ಯೇಗಾವಕಾಶ್ ಪಡೆಯಲದಾದರೆ.
 ಹಡಗುಗಳ ದ್ರ ಮತ್ುಿ ಪರಯಾಣದ ಸಮಯವು ಕಡಮ್ಯಾಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಸರಕು ನವಶಹಣಾ ಸಾಮರ್ಥಯಶವು
ಹಚಾೆಗುತ್ಿದ್. ಈ ಯೇಜನ ತ್ಮಿಳುನಾಡು ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್ ಇಡೇ ದ್ೇಶ್ಕ್ ಹಮ್ಮಯಾಗಿದ್.
 ದ್ೇಶ್ದ ವಿದ್ೇಶ್ ವಿನಮಯ ಮಿೇಸಲು ಹಚಾೆಗುತ್ಿದ್, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಉತೆಿೇಜನ ಮತ್ುಿ ಸರಕು
ಸಾಗಣೆಯನುನ ನವಶಹಿಸುವ ರಾಜಯದ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಹಚಾೆಗುತ್ಿದ್ .
ಏನದು ಯೇಜನ?
 ಈ ಕಾಲುವೆಯು ಮುನಾನರ್ ಕ್ಲಿಯಿಂದ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿಯವರೆಗೆ ಸಂಚಾರಕ್ ಅನುವು ರ್ಾಡಕ್ಡುತ್ಿದ್.
 ಆದದರಿಂದ ಹಡಗುಗಳು ಶ್ರೇಲಂಕಾವನುನ ಸುತ್ುಿವ ಅಗತ್ಯವಿಲಿ, ಪರಯಾಣದ ಸಮಯ ಮತ್ುಿ ದ್ರವನುನ ಕಡಮ್
ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
 ಈ ಯೇಜನಗೆ 1963 ರಲಿ ನಹರು ನೇತ್ೃತ್ವದ ಕಾಯಬನಟ್ ಅನುಮೇದನ ನೇಡತ್ುಿ. ಇದು ನಾಲ್ನೇ
ಪಂಚ್ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಯೇಜನಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ುಿ.
ಹಿನನಲೆ
 ಈ ಯೇಜನಯನುನ 1860 ರಲಿ ಭಾರತಿೇಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಕರ್ಾಂಡರ್ A. D. ಟೆೇಲರ್ ಅವರು ರ್ಪಿಸಿದರು
.

 ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರವು 1955 ರಲಿ ಸ್ತೇತ್ು ಸಮುದರಂ ಯೇಜನಾ ಸಮಿತಿಯನುನ ರಾಮಸಾಮಿ

ಮುದಲಯಾರ್ ಅವರ ನೇತ್ೃತ್ವದಲಿ ನೇಮಿಸಿತ್ು-
 ಪರಧಾನಮಂತಿರ ಮನಮೇಹನ್ ಸಿಂಗ್ ನೇತ್ೃತ್ವದ ಭಾರತ್ದ ಸಕಾಶರವು 2 ಜುಲೆೈ 2005 ರಂದು ಯೇಜನಯ
ಉದಾಾಟನಯನುನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸುವವರೆಗ್ ಪರಸಾಿವನಗಳ ಹಲವಾರು ವಿಮಶಶಗಳು ಅನುಸರಿಸಲಪಟಟವು.
 2008 ರಲಿ, ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ಮನಮೇಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ರಾಜೇಂದರ ಕ. ಪಚೌರಿ ಅವರನುನ ಆರು ಸದಸ್ಯರ
ಸಮಿತಿಯ ಮುಖ್ಯಸೆರನಾನಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. 2013 ರಲಿ, ಸಮಿತಿಯು ತ್ನನ ವರದ್ಧಯನುನ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡತ್ು,
ಯೇಜನಯನುನ "ಆರ್ಥಶಕ ಮತ್ುಿ ಪರಿಸರ ಕ್ೇನಗಳಿಂದ ಕಾಯಶಸಾಧಯವಲಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ು . ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರವು
ಸಮಿತಿಯ ವರದ್ಧಯನುನ ತಿರಸ್ರಿಸಿತ್ು ಮತ್ುಿ ಯೇಜನಯನುನ ಪರಸುಿತ್ ರ್ಪದಲಿ ಮುಂದುವರಿಸಲು
ನಧಶರಿಸಿತ್ು.
 ಜುಲೆೈ 2020 ರಲಿ, ಸಂಸದ್ಧೇಯ ನಾಯಕ ಟಿ.ಆರ್. ಬಾಲು ಅವರು 2024 ರ ಮದಲು ಯೇಜನಯನುನ
ಪೊಣಶಗೆ್ಳಿಸುವಂತೆ ಒತಾಿಯಿಸಿ ಪರಧಾನ ಮೇದ್ಧಯವರಿಗೆ ಪತ್ರವನುನ ನೇಡದರು. ಪತ್ರದಲಿ, ಬಾಲು ಅವರು
ಶ್ರೇಲಂಕಾದಲಿನ ಪರಭಾವದ ಕುರಿತ್ು ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಚಿೇನಾ ನಡುವಿನ ಉದ್ಧವಗನತೆಯನುನ
ಉಲೆಿೇಖಿಸಿದಾದರೆ.ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರವು ಈ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನುನ ಮುಂದುವರೆಸದ್ಧದದರೆ ಶ್ರೇಲಂಕಾದಲಿ
ರಾಜತಾಂತಿರಕ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕ ತ್ಳಹದ್ಧ ಚಿೇನಾವು ಹಚ್ುೆ ಬಲಶಾಲಯಾಗಲದ್ ಎಂದು ಪರತಿಪ್ಾದ್ಧಸಿದರು.
 ರ್ಾರ್ಚಶ 2021 ರಲಿ ಯೇಜನಯನುನ ಮುಚ್ುೆವಿಕಯನುನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಯಿತ್ು.
ಯೇಜನಗೆ ವಿರೆ್ೇಧ :
 ಈ ಯೇಜನಯು ಧಾಮಿಶಕ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ವಿರೆ್ೇಧವನುನ ಎದುರಿಸಿದ್ ಏಕಂದರೆ ಇದು ರಾಮಸ್ತೇತ್ುವಿನ
ಭಾಗವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುವ ಪ್ಾಕ್ ಜಲಸಂಧಿಯ ಆಳವಿಲಿದ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಹ್ಳೆತ್ುಿವ ಮತ್ುಿ ಆಳಗೆ್ಳಿಸುವ
ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ಿದ್.
 2007 ರಲಿ ಹಿಂದ್ ಗುಂಪುಗಳು ಧಾಮಿಶಕ ಆಧಾರದ ಮ್ೇಲೆ ಮತ್ುಿ ಕಲವು ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳ ಪರತಿಭಟನಯ
ನಂತ್ರ ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ಇದನುನ ನಲಿಸಿತ್ು.
 ಪ್ಾಕ್ ಜಲಸಂಧಿಯು ಭಾರತ್ದ ತ್ಮಿಳುನಾಡು ರಾಜಯ ಮತ್ುಿ ಶ್ರೇಲಂಕಾ ದ್ಧವೇಪ ರಾಷರದ ಉತ್ಿರ ಪ್ಾರಂತ್ಯದ
ಜಾಫಾನ ಜಲೆಿಯ ನಡುವಿನ ಜಲಸಂಧಿಯಾಗಿದ್.
 ಮನಾನರ್ ಕ್ಲಿಯು ಭಾರತ್ದಲಿ ಲಾಯಕಾ್ಡವ್ ಸಮುದರದ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ದ್್ಡಡ ಆಳವಿಲಿದ
ಕ್ಲಿಯಾಗಿದ್. ಮನಾನರ್ ದ್ಧವೇಪವನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡರುವ ರಾಮಸ್ತೇತ್ು ಅರ್ಥವಾ ಆಡಮ್ಸ ಬರಡ್ಜ ಎಂದು
ಕರೆಯಲಪಡುವ ತ್ಗುಗ ದ್ಧವೇಪಗಳು ಮತ್ುಿ ಬಂಡೆಗಳ ಸರಣಿಯು ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಶ್ರೇಲಂಕಾದ ನಡುವೆ ಉತ್ಿರಕ್
ಇರುವ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿಯಿಂದ ಮನಾನರ್ ಕ್ಲಿಯನುನ ಪರತೆಯೇಕ್ತಸುತ್ಿದ್.

'ಸ್ತೈಬರ್ ಅಂಬಾಸಿಡಸ್ಶ ಪ್ಾಿಟ್ಾೂಮ್ಶ' (ಸಿಎಪಿ)

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ತೆಲಂಗಾಣದಲಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹ್ೇಗುವ ಹದ್ಧಹರೆಯದ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಲಿ ಸ್ತೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳ
ಕುರಿತ್ು ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸುವ ಉದ್ದೇ ಶ್ದ್ಧಂದ 'ಸ್ತೈಬರ್ ಅಂಬಾಸಿಡಸ್ಶ ಪ್ಾಿಟ್ಾೂಮ್ಶ' (ಸಿಎಪಿ) ಅನುನ
ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಆಯೇಜಕರು : ಶಾಲಾ ಶ್ಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯ ಸಹಯೇಗದ್್ಂದ್ಧಗೆ ತೆಲಂಗಾಣ ಮಹಿಳಾ ಪೊಲೇಸ್ ವಿಭಾಗವು ಈ
ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಆಯೇಜನ ರ್ಾಡದ್.
 ತೆಲಂಗಾಣ ಪೊಲೇಸರು ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ವಿಷಯದಲಿ ವಿಶ್ವದಲೆಿೇ ಮುಂಚ್್ಣಿಯಲಿದಾದರೆ.
ಉದ್ದೇಶ್: ಹಚ್ುೆತಿಿರುವ ಸ್ತೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳ ಹಿನನಲೆಯಲಿ ಸ್ತೈಬರ್ ಅಂಬಾಸಿಡಸ್ಶ ಪ್ಾಿಟ್ಾೂಮ್ಶ
ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್.’ ಯುವ ಪಿೇಳಿಗೆಯು ಸ್ತೈಬರ್ ರಾಯಭಾರಿಗಳಾಗಿ, ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಸಮುದಾಯಕಾ್ಗಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡುವುದು
ಜವಾಬಾದರಿಯಾಗಿದ್. ಮಕ್ಳು ಡಜಟಲ್ ಶ್ಷ್ಾಟಚಾರದ ಬಗೆಗ ತಿಳಿದ್ಧರಬೆೇಕು’.
'ಸಹರ್ಷಶ'
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕಲಕಯನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಪರಯತ್ನದಲಿ ತಿರಪುರಾ ಸಕಾಶರವು
'ಸಹಶ್ಶ' ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಶ್ಕ್ಷಣ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್.
 ಈ ಉಪಕರಮವನುನ ಕಳೆದ ವಷಶ ಆಗಸ್ಟನಲಿ ರಾಜಯದ 40 ಶಾಲೆಗಳಲಿ ಪ್ಾರಯೇಗಿಕವಾಗಿ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು
ಮತ್ುಿ ಜನವರಿ 2023 ರಿಂದ ರಾಜಯದ ಎಲಾಿ ಸಕಾಶರಿ ಮತ್ುಿ ಅನುದಾನತ್ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗುವುದು.
 ಗುರಿ: ಕಾಯಶಕರಮವು ಮಕ್ಳನುನ ಸಂತೆ್ೇಷದ್ಧಂದ ಕಲಯಲು ಮತ್ುಿ ಸಹಾನುಭ್ತಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕ್ಡುಗೆ
ನೇಡಲು ಸಬಲೇಕರಣಗೆ್ಳಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಹಾವಶಡ್ಶ ಮತ್ುಿ ಕ್ಲಂಬಯಾ ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯಗಳ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಅಧಯಯನಗಳಲಿ ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ
ಆರ್ಥಶಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದ ಇದ್ೇ ರಿೇತಿಯ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ 'ಸಹಶ್ಶ'
ಉಪಕರಮವು ಆಧರಿಸಿದ್. ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ತಿರಪುರಾದಲಿ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸುವ ಮದಲು ಭಾರತ್ದ ಸ್ರ್ಥಳಿೇಯ
ವಾಸಿವಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸಂದಭೆ್ೇಶಚಿತ್ಗೆ್ಳಿಸಲಾಗುತಿಿದ್. ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಈಗಾಗಲೆೇ 204 ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ 'ಸಹರ್ಷಶ'
ಪಠಯಕರಮಕಾ್ಗಿ ತ್ರಬೆೇತಿ ನೇಡದುದ, ಇನ್ನ 200 ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಶ್ೇಘರದಲೆಿೇ ತ್ರಬೆೇತಿ ನೇಡಲಾಗುವುದು. ಸಹರ್ಷಶ
ಅನುಷ್ಾಾನ ರಾಯಭಾರಿಗಳಾಗಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡಲು ತಿರಪುರಾದ ವಿವಿಧ ಜಲೆಿಗಳಿಂದ ಮ್ವತ್ುಿ ಸಹಾಯಕ
ಮುಖೆ್ಯೇಪ್ಾಧಾಯಯರನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕಲಕ ಎಂದರೆೇನು?

 ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕಲಕ (SEL) ಎನುನವುದು ಮಕ್ಳು ಮತ್ುಿ ವಯಸ್ರು

ಭಾವನಗಳನುನ ಅರ್ಥಶರ್ಾಡಕ್ಳಳಲು ಮತ್ುಿ ನವಶಹಿಸಲು, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಗುರಿಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧಸಲು ಮತ್ುಿ
ಸಾಧಿಸಲು, ಇತ್ರರಿಗೆ ಸಹಾನುಭ್ತಿಯನುನ ಅನುಭವಿಸಲು ಮತ್ುಿ ತೆ್ೇರಿಸಲು, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳನುನ
ಸಾೆಪಿಸಲು ಮತ್ುಿ ನವಶಹಿಸಲು ಮತ್ುಿ ಜವಾಬಾದರಿಯುತ್ ನಧಾಶರಗಳನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಳಳಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ
ಕೌಶ್ಲಯಗಳನುನ ಕಲಯುವ ಪರಕ್ತರಯಯಾಗಿದ್.
 ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳು ಶಾಲೆಯಲಿ ಮತ್ುಿ ಜೇವನದಲಿ ಯಶ್ಸಿವಯಾಗಲು SEL ನಣಾಶಯಕವಾಗಿದ್. ‘ಸಹಶ್ಶ’

ಉಪಕರಮವು ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ಈ ಕೌಶ್ಲಯಗಳನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲು ಮತ್ುಿ ಸುಸಂಘಟಿತ್, ಸಿೆತಿಸಾೆಪಕ
ವಯಕ್ತಿಗಳಾಗಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡಲು ವಿನಾಯಸಗೆ್ಳಿಸಲಾಗಿದ್.
ಬುಡಕಟುಟ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಪೊರೇತಾಸಹಧನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಬುಡಕಟುಟ ಸಮುದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರು ಹಚ್ುೆ ಮಕ್ಳನುನ ಹರುವುದನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು
ಸಿಕ್ತ್ಂ ಸಕಾಶರವು ಪೊರೇತಾಸಹಧನವನುನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್.
 ದಕ್ಷಿಣ ಸಿಕ್ತ್ಂ ನ ಜ್ರೆರ್ಥಂಗ್ ನಗರದಲಿ ನಡೆದ ಮಘ ಸಂಕಾರಂತಿ ಕಾಯಶಕರಮದಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಪರೇಮ್ ಸಿಂಗ್
ತ್ಮಂಗ್ ಅವರು ಈ ಘ್ೇಷಣೆ ರ್ಾಡದರು.
ಯೇಜನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲು ಕಾರಣ
 ‘ಇತಿಿೇಚಿನ ವಷಶಗಳಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಫ್ಲವಂತಿಕ ದರವು ಕಡಮ್ಯಾಗುತಿಿದ್. ಒಬಬ ಮಹಿಳೆಯು ಒಂದು
ಮಗುವನುನ ರ್ಾತ್ರ ಹರುತಿಿದಾದರೆ. ಆದದರಿಂದ ಬುಡಕಟುಟ ಸಮುದಾಯದ ಜನಸಂಖೆಯಯು ಕಡಮ್ಯಾಗುತಿಿದ್’.
ಯೇಜನಯ ಅಂಶ್ಗಳು
 ‘365 ದ್ಧನದ ರ್ಾತ್ೃತ್ವ ರಜಯನುನ ಸಕಾಶರ ಘ್ೇಷಣೆ ರ್ಾಡದ್.
 ಪುರುಷರಿಗೆ 30 ದ್ಧನಗಳ ಪಿತ್ೃತ್ವ ರಜಯನುನ ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.
 ಎರಡನೇ ಮಗು ಹರುವ ಉದ್್ಯೇ ಗಸೆ ಮಹಿಳೆಗೆ ವೆೇತ್ನ ಬಡಿ ನೇಡಲಾಗುವುದು. ಮ್ರನೇ ಮಗುವನುನ ಪಡೆದರೆ,
ಎರಡು ವೆೇತ್ನ ಬಡಿ ನೇಡುವ ಪರಸಾಿವವಿದ್.
 ಆದರೆ, ಒಂದು ಮಗು ಹರುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಈ ಹಣಕಾಸಿನ ನರವು ನೇಡಲಾಗುವುದ್ಧಲಿ’.
 ‘ರಾಜಯದ ಎಲಾಿ ಆಸಪತೆರಗಳಲ್ಿ ಕೃತ್ಕ ಗಭಶಧಾರಣೆ ಸೌಲಭಯ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಈ ಸೌಲಭಯದ ಮ್ಲಕ ಮಕ್ಳನುನ ಪಡೆಯುವ ಎಲಾಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ರ್. 3 ಲಕ್ಷ ಸಹಾಯಧನ ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.

‘ನ್ೇರೆ್’ ಸ್ತ್ೇಂಕು:
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ತಿೇವರವಾದ ಗಾಯಸಿರಕ್ ಸಮಸ್ತಯ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸುವ ನ್ೇರೆ್ ವೆೈರಸ್ ಸ್ತ್ೇಂಕು ಕೇರಳದಲಿ ಇಬಬರು
ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ತ್ಗುಲದ್.
 ಕಕ್ನಾಡು ಬಳಿಯ ಶಾಲೆಯ 1 ಮತ್ುಿ 2ನೇ ತ್ರಗತಿಯ ಇಬಬರು ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಲಿ ಸ್ತ್ೇಂಕು ದೃಢಪಟಿಟದುದ,
ಚಿಕ್ತತೆಸ ಪಡೆಯುತಿಿದಾದರೆ. ಸ್ತ್ೇಂಕು ಕಂಡುಬಂದ ಶಾಲೆಯನುನ ತಾತಾ್ಲಕವಾಗಿ ಮುಚ್ೆಲಾಗಿದ್.
ಲಕ್ಷಣಗಳು
 ವಿಶ್ವ ಆರೆ್ೇಗಯ ಸಂಸ್ತೆ ಪರಕಾರ, ಇದ್್ಂದು ವೆೈರಲ್ ಸ್ತ್ೇಂಕಾಗಿದುದ, ತಿೇವರ ವಾಂತಿ ಮತ್ುಿ ಭೆೇದ್ಧ ಕಾಡುತ್ಿದ್.
 ಹೇಗೆ ಹರಡುತ್ಿದ್ ? ನೇರು ಮತ್ುಿ ಆಹಾರದ ಮ್ಲಕ ವೆೈರಸ್ ಹರಡುತ್ಿದ್.
ಬಾಲಯ ವಿವಾಹದ ವಿರುದ್ಧ ಅಸಾಸಂ ಉಪಕರಮ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಅಸಾಸಂ ರಾಜಯದಲಿ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹಗಳ ವಿರುದಿ ಬೃಹತ್ ಅಭಿಯಾನವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲು
ರಾಜಯ ಸಕಾಶರ ನಧಶರಿಸಿದ್.
 ಗಾರಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಾಯಶದಶ್ಶಯನುನ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹ ತ್ಡೆ ಅಧಿಕಾರಿಯನಾನಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಸಾವಶಜನಕರು ಸಮಿೇಪದ ಪೊಲೇಸ್ ಠಾಣೆಗಳಲಿ ದ್ರುಗಳನುನ ದಾಖ್ಲಸಲು
ಉತೆಿೇಜಸುತ್ಿದ್.
 ಈ ಹಿಂದ್ ಕನಾಶಟಕ ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಇದ್ೇ ರಿೇತಿಯ ಉಪಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿತ್ು. ಕನಾಶಟಕ ಸಕಾಶರದ್ಧಂದ
ಸ್ೂತಿಶ ಪಡೆದು ಅಸಾಸಂ ಸಕಾಶರ ಈ ಉಪಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸುತಿಿದ್. ಕನಾಶಟಕ ಈಗಲ್ ಈ
ಉಪಕರಮವನುನ ನಡೆಸುತಿಿದ್.
 ಪೊೇಸ್ತ್್ೇ ಮತ್ುಿ ಬಾಲಯವಿವಾಹ ತ್ಡೆ ಕಾಯದಯಡ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹ ಕಾನ್ನು ಬಾಹಿರವಾಗಿದ್. ಆದರೆ,
ಅಸಾಸಂನಲಿ ಸಾವಶಜನಕರು ಭಯದ್ಧಂದ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹಗಳ ವಿರುದಿ ದ್ರು ನೇಡಲು ಹಿಂದ್ೇಟು
ಹಾಕುತಿಿದಾದರೆ. ಈ ತೆ್ಂದರೆಯನುನ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಲಿ ಉಪಕರಮವು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ಬಾಲಯವಿವಾಹದ
ಜ್ತೆಗೆ, ಅಸಾಸಂನಲಿ ತಾಯಂದ್ಧರ ಮರಣ ಪರರ್ಾಣ ಮತ್ುಿ ಶ್ಶ್ು ಮರಣ ದರಗಳನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡುವತ್ಿ
ಗಮನ ಹರಿಸಲದ್.
ಉಪಕರಮದ ಅಗತ್ಯ ತೆ
 ಅಪ್ಾರಪಿ ಗಭಿಶಣಿ ತಾಯಂದ್ಧರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸರಾಸರಿ 6.8%. ಅಸಾಸಂನಲಿ ಇದು 11.7% ಆಗಿದ್. ಅಪ್ಾರಪಿ
ಗಭಿಶಣಿ ತಾಯಂದ್ಧರು ಎಂದರೆ 21 ವಷಶಕ್ತ್ಂತ್ ಕಡಮ್ ವಯಸಿಸನ ಗಭಿಶಣಿಯಾಗಿರುವ ಹುಡುಗಿಯರು.

ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ತಿೇಪುಶಗಳು
ಸುದ್ಧಿಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? 74ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವ ಹಿನನಲೆಯಲಿಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ನಂದ ಮಹತ್ವದ ನಧಾಶರ
ಕೈಗೆ್ಂಡದುದ, ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ತಿೇಪುಶಗಳು ಹಲವು ಭಾಷ್ಗಳಿಗೆ ಭಾಷ್ಾಂತ್ರ ರ್ಾಡಲಾಗುವುದು.
 ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ಪರಮುಖ್ 1,268 ತಿೇಪುಶಗಳು ವಿವಿಧ ಭಾಷ್ಗಳಲಿಲಭಯ ಇರುತ್ಿವೆ.

 13 ಭಾಷ್ಗಳಿಗೆ ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ರಿಜಸಟರಿ ತಿೇಪುಶಗಳನುನ ಭಾಷ್ಾಂತ್ರ ರ್ಾಡದ್.
 ಕನನಡ, ತ್ಮಿಳು, ತೆಲುಗು, ಹಿಂದ್ಧ, ಮಲಯಾಳಂ ಹಾಗ್. ಮರಾಠಿ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ 13 ಭಾಷ್ಗಳಿಗೆ ತಿೇ ಪುಶಗಳನುನ
ಭಾಷ್ಾಂತ್ರ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 ಹಿಂದ್ಧ ಭಾಷ್ಯಲಿ1,091 ತಿೇಪುಶಗಳು ಲಭಯ ಇವೆ. ಕನನಡದಲಿ17, ತ್ಮಿಳುನಲಿ 52, ತೆಲುಗಿನಲಿ 28
ತಿೇಪುಶಗಳು ಲಭಯವಿದುದ, ಮಲಯಾಳಂ ಭಾಷ್ಯಲಿ 36 ತಿೇಪುಶಗಳು ಇವೆ. ಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ವೆಬೆಸೈಟ್ ನ
ಲಭಯವಿದ್
 ಪ್ಾರದ್ೇಶ್ಕ ಭಾಷ್ಯಲಿ ನಾಯಯಾಲಯದ ತಿೇಪುಶ ಲಭಯವಾದರೆ ಸಾರ್ಾನಯ ಜನರಿಗೆ ತ್ುಂಬ ಅನುಕ್ಲವಾಗಲದ್.
ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಯುವ ಜನತೆಗೆ ಹಚಿೆನ ಸಹಾಯವಾಗಲದ್
 ಭಾರತ್ ಬಹುಭಾಷ್ಯ ದ್ೇಶ್. ಇದು ನಮಮ ಸಂಸ್ೃತಿಯ ವೆೈವಿಧಯತೆಯ ಚ್ಚೈತ್ನ್ಯ. ಪ್ಾರದ್ೇಶ್ಕ ಭಾಷ್ಗಳನುನ
ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸಿ, ಪೊರೇತಾಸಹಿಸಲು ಕೇಂದರ ಸರಕಾರ ಅನೇಕ ಕಾಯಶಕರಮ ಹಮಿಮಕ್ಂಡದ್. ವೆೈದಯಕ್ತೇಯ,
ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ಶ್ಕ್ಷಣವನುನ ರ್ಾತ್ೃಭಾಷ್ಯಲಿ ನೇಡುವ ಕರಮ ಕೈಗೆ್ಳಳಲಾಗಿದ್
ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದದ ತಿದುದಪಡ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? 1960ರ ಸ್ತಪಟಂಬರ್ನ ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದದ (ಐಡಬುಿಯಟಿ) ಅನುಷ್ಾಾನದ ಬಗೆಗ
ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನವು "ನರುತಾಸಹ" ತೆ್ೇರಿದ ನಂತ್ರ ಅದರ ರ್ಾಪ್ಾಶಡಗಾಗಿ ಭಾರತ್ವು ಒಪಪಂದದ ನಬಂಧನಗಳ ಪರಕಾರ
ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನಕ್ ನ್ೇಟಿಸ್ ನೇಡದ್.
 ಭಾರತ್ವು ಯಾವಾಗಲ್ ದೃಢವಾದ ನಧಾಶರವನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಳುಳತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ IWT (ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದ)
ಅನುನ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸುವಲಿ ಜವಾಬಾದರಿಯುತ್ ಕಾಯಶವನುನ ನವಶಹಿಸಿದ್.
 ಆದರೆ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಈ ಕರಮದ ಬಗೆಗ ನಬಂಧನಗಳು ಮತ್ುಿ ಅವುಗಳ ಅನುಷ್ಾಾನದ ಮ್ೇಲೆ ಪರತಿಕ್ಲ ಪರಿಣಾಮ
ಬೇರಿದ್ ಮತ್ುಿ IWT ಯನುನ ರ್ಾಪಶಡಸಲು ಸ್ಕಿವಾದ ಸ್ಚ್ನಯನುನ ನೇಡುವಂತೆ ಭಾರತ್ವನುನ
ಒತಾಿಯಿಸಿದ್.
 2015 ರಲಿ, ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನವು ಭಾರತ್ದ ಕ್ತಶ್ನ್ಗಂಗಾ ಮತ್ುಿ ರಾಟ್ಿ ಹೈಡೆ್ರೇ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಪ್ಾರಜಕ್ಟಗಳಿಗೆ (ಎರ್ಚ
ಇಪಿ) ತಾಂತಿರಕ ಆಕ್ಷೆೇಪಣೆಗಳನುನ ಪರಿಶ್ೇಲಸಲು ತ್ಜ್ಞರನುನ ನೇಮಿಸುವಂತೆ ವಿನಂತಿಸಿದ್.

 2016ರಲಿ, ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನವು ಈ ವಿನಂತಿಯನುನ ಏಕಪಕ್ಷಿೇಯವಾಗಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕ್ಂಡತ್ು ಮತ್ುಿ

ಅದರ ಆಕ್ಷೆೇಪಣೆಗಳ ಮ್ೇಲೆ ಮಧಯಸಿೆಕ ನಾಯಯಾಲಯವು ತಿೇಪುಶ ನೇಡುವಂತೆ ಪರಸಾಿಪಿಸಿತ್ು. ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನದ ಈ
ಏಕಪಕ್ಷಿೇಯ ಕರಮವು ಐಡಬ್ಿಯಟಿಯ ಆಟಿಶಕಲ್ IX ಯಿಂದ ಕಲಪಸಲಾದ ವಿವಾದ ಇತ್ಯರ್ಥಶದ ಶರೇಣಿೇಕೃತ್
ಕಾಯಶವಿಧಾನಕ್ ವಿರುದಿವಾಗಿದ್ ಎನನಲಾಗಿದ್. ಅದರಂತೆ, ಈ ವಿಷಯವನುನ ತ್ಜ್ಞರಿಗೆ ಉಲೆಿೇಖಿಸಲು ಭಾರತ್ವು
ಪರತೆಯೇಕ ಮನವಿ ರ್ಾಡದ್.
 ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದ (ಐಡಬ್ಿಯಟಿ) ಭೌತಿಕ ಒಪಪಂದದ ಉಲಿಂಘನಯನುನ 90 ದ್ಧನಗಳ ಒಳಗೆ ಸರಿಪಡಸಲು

ಅಂತ್ರ್ ಸಕಾಶರಿ ಸಂಧಾನಗಳಿಗೆ ಪರವೆೇಶ್ಸಲು ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನಕ್ ಒಂದು ಅವಕಾಶ್ ಒದಗಿಸುವುದು ಈ ರ್ಾಪ್ಾಶಡನ
ನ್ೇಟಿಸ್ ಉದ್ದೇಶ್ವಾಗಿದ್.
 ಕ್ತಶನ್ಗಂಗಾ ಮತ್ುಿ ರಾಟ್ಿ ಹೈಡೆ್ರೇ ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಪ್ಾರಜಕ್ಟಸ (ಎರ್ಚಇಪಿ) ಸಂಬಂಧ ಚ್ಚಿಶಸಲು ಮತ್ುಿ
ವಿವಾದಗಳನುನ ಬಗೆಹರಿಸುವುದನುನ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ತಿರಸ್ರಿಸುತಾಿ ಬಂದ್ಧರುವುದರಿಂದ ಈ ಕರಮ
ಅನವಾಯಶವಾಗಿದ್.
ಏನದು ಒಪಪಂದ?
 ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಒಂಬತ್ುಿ ವಷಶಗಳ ರ್ಾತ್ುಕತೆಯ ನಂತ್ರ 1960 ರಲಿ ಒಪಪಂದಕ್ ಸಹಿ ಹಾಕ್ತದವು,
ವಿಶ್ವ ಬಾಯಂಕ್ ಒಪಪಂದಕ್ ಸಹಿ ಹಾಕ್ತತ್ು. ಒಪಪಂದವು ಹಲವಾರು ನದ್ಧಗಳ ನೇರಿನ ಬಳಕಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ
ಎರಡು ದ್ೇಶ್ಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಹಿತಿ ವಿನಮಯಕಾ್ಗಿ ಕಾಯಶವಿಧಾನವನುನ ರ್ಪಿಸುತ್ಿದ್.
 ಇದು ಭಾರತ್ಕ್ ಮ್ರು "ಪೊವಶ ನದ್ಧಗಳ" ನೇರಿನ ಮ್ೇಲೆ ನಯಂತ್ರಣವನುನ ನೇಡುತ್ಿದ್. ಭಾರತ್ಕ್ ಬಯಾಸ್,
ರವಿ ಮತ್ುಿ ಸಟೆಿರ್ಜ., ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನಕ್ ಮ್ರು "ಪಶ್ೆಮ ನದ್ಧಗಳ" ಅಂದರೆ ಸಿಂಧ್, ಚ್ಚನಾಬ್ ಮತ್ುಿ ಝಿೇಲಂ
ನದ್ಧ ನೇರಿನ ಮ್ೇಲೆ ನಯಂತ್ರಣವನುನ ನೇಡುತ್ಿದ್.
 ಭಾರತ್ವು ಸಿಂಧ್ ವಯವಸ್ತೆಯಿಂದ ಒಟುಟ 20% ನಷುಟ ನೇರನುನ ಹ್ಂದ್ಧದದರೆ, ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನವು 80% ರಷುಟ
ಪ್ಾಲು ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಈ ಒಪಪಂದವು ಭಾರತ್ಕ್ ಪಶ್ೆಮ ನದ್ಧ ನೇರನುನ ಸಿೇಮಿತ್ ನೇರಾವರಿ ಬಳಕಗೆ ಮತ್ುಿ ವಿದುಯತ್ ಉತಾಪದನ,
ನಾಯವಿಗೆೇಷನ್, ಮಿೇನು ಕೃಷ್ಟ್ ಮುಂತಾದ ಅನವಯಗಳಿಗೆ ಅನಯಮಿತ್ ಬಳಕಯಲಿದ ಬಳಕಗೆ ಬಳಸಲು
ಅನುಮತಿಸುತ್ಿದ್. ಸಿಂಧ್ ಜಲ ಒಪಪಂದವನುನ ಇಂದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ್ ಯಶ್ಸಿವ ನೇರು ಹಂಚಿಕಯ
ಪರಯತ್ನಗಳಲಿ ಒಂದ್ಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಸಿಂಧ್ ನದ್ಧ ಉಗಮ : ಕೈಲಾಸ ಪವಶತ್, ಟಿಬೆಟ್
 ಉದದ : 2880 ಕ್ತ.ಮಿೇ. ಭಾರತ್ದಲಿ 709 ಕ್ತ.ಮಿೇ.
 ಜಲಾನಯನ ಕ್ಷೆೇತ್ರ – 596.800 ಚ್.ಕ್ತ.ಮಿೇ. ಭಾರತ್ದಲಿ 1.17,864 ಚ್.ಕ್ತ.ಮಿೇ.
 ಉಪನದ್ಧಗಳು – ಜೇಲಂ , ಚಿನಾಬ್ , ರಾವಿ , ಬಯಾಸ್ , ಸಟಿಡ್ , ಸಿಂಯೇಕ್ , ಸ್ದುಶ

 ನದ್ಧಯು ವಾಯುವಯದ್ಧಂದ ಲಡ್ಾಖ್, ಬಾಲಟಸಾಿನ್ ಮ್ಲಕ ಗಿಲಗಟ್, ಪಿಒಕ ಮ್ಲಕ

ಹರಿಯುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಅಲಿಂದ ಇಡೇ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನಕ್ ಹರಿಯುತ್ಿದ್. ಸಿಂಧ್ ಕಣಿವೆ ನಾಗರಿಕತೆ, ಇದು ಮನುಕುಲದ
ಅತ್ಯಂತ್ ಹಳೆಯ ನಾಗರಿಕತೆಯಾಗಿದ್, ಇದು ಸುರ್ಾರು 5500 BC ಯಲಿ ಸಿಂಧ್ ನದ್ಧಯ ದಡದಲಿದ್.
'ಭ್ಮಿ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಅಧಯಯನ'

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಇತ್ರೆ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲಿ ಜ್ೇಶ್ಮಠದಂತ್ಹ ವಿಪತ್ಿನುನ ತ್ಡೆಯಲು ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ

ಸಚಿವಾಲಯವು ಎಲಾಿ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗುಡಡಗಾಡು ಪರದ್ೇಶ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ಪಶ್ೆಮ
ಘಟಟಗಳಲಿನ ಭ್ಮಿ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಕುರಿತ್ು ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್.
 ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲಿ ಅತಿಯಾದ ಶ್ೇಷಣೆಯನುನ ತ್ಪಿಪಸಲು ಸುಸಿೆರ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಕಾಯಶಪಡೆಯನುನ
ರಚಿಸಲಾಗುತಿಿದ್.
 ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಒಂದು ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಕ್ ಅನುಮತಿ ನೇಡುವುದು ಹಾಗ್ ಸೆಳಿೇಯರಿಗೆ
ಜೇವನ್ೇಪ್ಾಯ ಒದಗಿಸುವುದಕ್ ಒತ್ುಿ ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಡಜಟಲ್ ದಾಖ್ಲೆಯ ಅಡಯಲಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸುಸಿೆರ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ
ರ್ಾದರಿಯಲಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡುತಿಿದ್. ಎಲಾಿ ಹ್ೇಟೆಲ್ಗಳು, ರೆಸಾಟ್ಶಗಳು ಮತ್ುಿ ಹ್ೇಂಸ್ತಟೇಗಳಿಗೆ ಪರಿಸರ-
ರೆೇಟಿಂಗ್ ಗಳನುನ ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.
ಪೊೇಟಶಲ್ ಸಾೆಪನ
 “ಪೊೇಟಶಲ್ನಲಿ ಡಜಟಲ್ ಡ್ಾಕುಯಮ್ಂಟ್ ಅನುನ ರಚಿಸಲಾಗುತಿಿದ್.. ಎಲಾಿ ಪರವಾಸಿಗರು ಮತ್ುಿ

ಮಧಯಸೆಗಾರರನುನ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್, ಇದು ಪೊರೆೈಕದಾರರು ಮತ್ುಿ ಗಾರಹಕರಿಗೆ ಪರಯೇಜನವನುನ
ನೇಡುತ್ಿದ್. ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮಕ್ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲಾಿ ವಿವರಗಳು ಒಂದ್ೇ ಪೊೇಟಶಲ್ನಲಿ ಲಭಯವಿರಲದ್.
ಹ್ೇಟೆಲ್ಗಳು, ರೆಸಾಟ್ಶಗಳು ಮತ್ುಿ ಹ್ೇಮ್ಸ್ತಟೇಗಳನುನ ಅವುಗಳ ಸುಸಿೆರ ರ್ಾದರಿಗಳಿಗಾಗಿ
ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಇದಕ್ ರೆೇಟ್'ನುನ ನೇಡುತ್ಿದ್.
 ಉದ್ದೇಶ್ : ಅಧಯಯನದ ವರದ್ಧ ಆಧರಿಸಿ ಮುಂದ್ಧನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯಶಗಳು ಹಾಗ್ ಅನುಮತಿಗಳನುನ ನೇಡಲು
ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯವು ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸುತಿಿದ್.
 ಕಾರಣ: ಜ್ೇಶ್ಮಠದಲಿ ಎದುರಾದ ಭ್ಕುಸಿತ್ ಘಟನ ಬಳಿಕ ಪರವಾಸಿಗರು, ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು
ಮತ್ುಿ ಹ್ೇಟೆಲ್ಗಳಿಗೆ ಬೆೇಡಕಗಳನುನ ಇಡುತಿಿದಾದರೆ.

ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ರಾಷರಪತಿಯವರ ಅಧಿಕೃತ್ ನವಾಸ ರಾಷರಪತಿ ಭವನದಲಿರುವ ಜನಪಿರಯ ಮಘಲ್
ಗಾಡಶನ್ ಗೆ ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 "ಭಾರತ್ಕ್ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಲಭಿಸಿ 75 ವಷಶವಾಗಿರುವ ಹಿನನಲೆಯಲಿ 'ಆಜಾದ್ಧ ಕಾ ಅಮೃತ್

ಮಹ್ೇತ್ಸವ' ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತಿಿದುದ, ಈ ಸಂದಭಶದಲಿ, ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿಗಳು ರಾಷರಪತಿ ಭವನದ
ಉದಾಯನಗಳಿಗೆ 'ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನ' ಎಂಬ ಹಸರನುನ ನೇಡಲಾಗಿದ್".
 ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನವು ಇದುವರೆಗ್ ಫಬರವರಿ- ರ್ಾರ್ಚಶ ತಿಂಗಳಲಿ ನಡೆಯುವ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಉತ್ಸವವಾದ 'ಉದಾಯನ
ಉತ್ಸವ' ಸಂದಭಶದಲಿ ರ್ಾತ್ರವೆೇ ಸಾವಶಜನಕರ ಭೆೇಟಿಗೆ ತೆರೆಯುತಿಿತ್ುಿ. ಆದರೆ ಈಗ ಅದು ಆಗಸ್ಟನಂದ
ರ್ಾರ್ಚಶವರೆಗ್ ಸಾವಶಜನಕರಿಗೆ ಮುಕಿವಾಗಿರಲದ್".
 ಈ ಉದಾಯನ15 ಎಕರೆ ವಿಸಾಿರವಾಗಿದ್. ಈ ಉದಾಯನವು ರೆ್ೇಸ್ ಗಾಡಶನ್ ಜ್ತೆಗೆ ಬಯೇ ಡೆೈವಸಿಶಟಿ ಪ್ಾಕ್ಶ,
ಗಿಡಮ್ಲಕ ಉದಾಯನ, ಬಟರ್ಫಿೈ, ಮ್ಯಸಿಕಲ್ ಫೌಂಟೆೇನ್, ಸನ್ನ್ ಉದಾಯನ, ಕಾಯಕಟಸ್ ಉದಾಯನ,
ನ್ಯಟಿರಷನಲ್ ಉದಾಯನ ಮತ್ುಿ ಬಯೇ ಫ್ುಯಯಲ್ ಪ್ಾಕ್ಶ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್.
ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನ (ಮಘಲ್ ಗಾಡಶನ್)
 ರಾಷರಪತಿ ಭವನದ ಆವರಣದಲಿ ಒಟುಟ ಮ್ರು ಗಾಡಶನ್ಗಳಿವೆ. ಇವು ಮಘಲ್ ಹಾಗ್ ಪಷ್ಟ್ಶಯನ್
ಗಾಡಶನ್ಗಳಿಂದ ಪರಭಾವಿತ್ಗೆ್ಂಡವೆ. ಶ್ರೇನಗರದಲಿರುವ ಉದಾಯನದ್ಧಂದ ಪರೇರಣೆಗೆ್ಂಡು ನಮಿಶಸಿರುವ ಒಂದು
ಉದಾಯನವನವನುನ ಜನರು ಮಘಲ್ ಗಾಡಶನ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತಿಿದಾದರೆ. ಆದರೆ ಆ ಉದಾಯನಕ್ ಮಘಲ್
ಗಾಡಶನ್ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಿ.
 ಜಮುಮ ಮತ್ುಿ ಕಾಶ್ಮೇರದಲಿರುವ ಮಘಲ್ ಗಾಡಶನ್, ತಾರ್ಜ ಮಹಲ್ ಸುತ್ಿಲರುವ ಉದಾಯನಗಳು ಮತ್ುಿ
ಭಾರತ್ ಹಾಗ್ ಪಷ್ಟ್ಶಯಾಗಳ ವಣಶರಂಜತ್ ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳಿಂದ ಪರಭಾವಿತ್ಗೆ್ಂಡು ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನದ
ವಿನಾಯಸವನುನ ರ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್.
 ನರ್ಾಶಣ : ಈ ಉದಾಯನವನುನ ಸರ್ ಎಡವಡ್ಶ ಲುಟೆಯನ್ ನಮಿಶಸಿದದರು. ಸರ್ ಎಡವನ್ ಲುಟೆಯನ್ಸ ಅವರು
1917ರಲಿಯೇ ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನದ ವಿನಾಯಸಗಳನುನ ಅಂತಿಮಗೆ್ಳಿಸಿದದರು, ಹಾಗಿದದರ್, 1928-1929 ರ
ಅವಧಿಯಲಿ ರ್ಾತ್ರ ಈ ಉದಾಯನವನದಲಿ ಗಿಡಗಳನುನ ನಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ತೆ್ೇಟಗಳಿಗೆ ಅವರ ಸಹಯೇಗಿ
ತೆ್ೇಟಗಾರಿಕ ನದ್ೇಶಶ್ಕ ವಿಲಯಂ ಮುಸ್ತ್ಟೇ ಕ್ಡ ಸಹಾಯ ರ್ಾಡದದರು' ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದ್. "ರಾಷರಪತಿ
ಭವನದ ಕಟಟಡವು ಭಾರತಿೇಯ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಶ್ೆರ್ಾತ್ಯ ವಾಸುಿಶ್ಲಪದ ಎರಡು ವಿಭಿನನ ಶೈಲಗಳನುನ
ಹ್ಂದ್ಧರುವಂತೆ, ಸರ್ ಲುಟೆಯನ್ಸ ಉದಾಯನವನಗಳನುನ ಮಘಲ್ ಶೈಲ ಮತ್ುಿ ಇಂಗಿಿರ್ಷ ಫ್ಿವರ್ ಗಾಡಶನ್ಗಾಗಿ
ಎರಡು ವಿಭಿನನ ತೆ್ೇಟಗಾರಿಕ ಸಂಪರದಾಯಗಳನುನ ಒಟಿಟಗೆ ತ್ಂದರು. ಮಘಲ್ ಕಾಲುವೆಗಳು, ತಾರಸಿಗಳು ಮತ್ುಿ
ಹ್ಬಡುವ ಪೊದ್ಗಳು ಯುರೆ್ೇಪಿಯನ್ ಹ್ವಿನ ಹಾಸಿಗೆಗಳು, ಹುಲುಿಹಾಸುಗಳು ಮತ್ುಿ ಖ್ಾಸಗಿ ಹಡ್ಜ
ಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸುಂದರವಾಗಿ ಸಂಯೇಜಸಲಾಗಿದ್'

ಭೌಗೆ್ೇಳಿಕ ಮತ್ುಿ ಪರಿಸರ ಸಂಬಂದ್ಧತ್ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಹಿಮಚಿರತೆ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲಿರುವ ಹಿಮಚಿರತೆಗಳ
(ಬಗ್ ಕಾಯಟ್ಸ) ಸಂಖೆಯಯಲಿ ಏರಿಕ ಕಂಡುಬಂದ್ಧದ್ ಎಂದು

ಅಧಯಯನವೆೊಂದು ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದ್.
 ಹಿಮಚಿರತೆಗಳ ಕುರಿತ್ು ನಡೆದ ಮದಲ ಅಧಯಯನದಲಿ ಅವುಗಳ ಸಂಖೆಯ
ಏರಿಕಯಾಗಿರುವ ಮಹತ್ವದ ಅಂಶ್ ಬೆಳಕ್ತಗೆ ಬಂದ್ಧದ್.
 ಹಿರ್ಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಬುಡಕಟುಟ ಜಲೆಿ ಲಾಹೌಲ್-ಸಿಪತಿಯಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲಿರುವ ಪರಭೆೇದಗಳ ಸವೆಶಗಾಗಿ
ನೇಮಕವಾಗಿದದ ತ್ಜ್ಞರ ತ್ಂಡ ಈ ಕುರಿತ್ು ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಿ ಇದ್ಧೇಗ ಹಿಮಚಿರತೆಗಳ ಸಂಖೆಯ ಏರಿಕಯಾಗಿರುವ
ಕುರಿತ್ು ಮಹತ್ವದ ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದ್.
 ಹಿರ್ಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಅರಣಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಅಧಯಯನಕ್ ಬರೆ್ಬಬರಿ ನಾಲು್ ವಷಶಗಳನುನ
ತೆಗೆದುಕ್ಂಡದಾದರೆ.
 ಹಿಮ ಚಿರತೆಗಳ ಸಂಖೆಯಯ ಅಧಯಯನವು ಟರಯಲ್ ರ್ಾಯಪಿಂಗ್, ಉಪಗರಹ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ, ಸ್ತೈನ್ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ
ತ್ಂತ್ರಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್. "ಈ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಹಿಮಚಿರತೆಗಳ ಬೆೇಟೆಯ ವಾಯಪಿಿ ಸಾಕಷುಟ ಇದ್ ಎಂದು
ಅಧಯಯನವು ಸ್ಚಿಸುತ್ಿದ್.
 ‘ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಹಿರ್ಾಲಯ ಪ್ಾರಜಕ್ಟ’ ಅಡಯಲಿ ಪರಿಸರ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ುಿ ಹಿರ್ಾಚ್ಲ ವನಯಜೇವಿ ಇಲಾಖೆಯು
ಸೆಳಿೇಯ ಸಮುದಾಯಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡ ರ್ಾದರಿಯನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರುತಿಿದ್.
 ಅಧಯಯನ : ಮ್ೈಸ್ರು ಮ್ಲದ ನೇಚ್ರ್ ಕನಸವೆೇಶಶ್ನ್ ಫೌಂಡೆೇಶ್ನ್ (ಎನ್ಸಿಎಫ್ಟ) ಸಹಾಯದ್ಧಂದ
ಹಿರ್ಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ದ ವನಯಜೇವಿಗಳ ಕುರಿತ್ು ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಲಾಗಿದುದ, ಪರಸುಿತ್ ಹಿಮ
ಚಿರತೆಯ ಸಂಖೆಯ 52 ರಿಂದ 73 ರ ನಡುವೆ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್ ಎಂದು ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡದ್.
 ಅಂಚಿನಲಿರುವ ತ್ಳಿಗಳ ಪಟಿಟ: ಅಪರ್ಪದ ವನಯಮೃಗಗಳು. ಇವುಗಳ ಚ್ಮಶ, ಮ್ಳೆ ಮತ್ುಿ ದ್ೇಹದ
ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹಚ್ುೆ ‘ಬೆೇಡಕ’ ಇರುವುದರಿಂದ ಇವುಗಳ ಪ್ಾರಣಕ್ ಸಂಚ್ಕಾರ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ಿದ್. ಹಾಗಾಗಿ IUCN
ರೆಡ್ ಲಸ್ಟನಲಿ ಈ ಪ್ಾರಣಿಯನುನ ದುಬಶಲ ಎಂದು ಪಟಿಟ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
ಹಿಮ ಚಿರತೆ
 ಔನ್ಸ ಎಂದ್ ಕರೆಯಲಪಡುವ, ದ್್ಡಡ ಉದದನಯ ಕ್ದಲನ ಏಷಯನ್ ಬೆಕು್, ಫಲಡೆ ಕುಟುಂಬದಲಿ
ಪ್ಾಯಂಥೆರಾ ಉನಸಯಾ ಅರ್ಥವಾ ಉನಸಯಾ ಉನಸಯಾ ಎಂದು ವಗಿೇಶಕರಿಸಲಾಗಿದ್.
 ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಹಸರು : ಫಲಡೆ

 ಜೇವಿತಾವಧಿ: ಕಾಡನಲಿ: 10 ರಿಂದ 13 ವಷಶಗಳು, ಪ್ಾರಣಿಸಂಗರಹಾಲಯಗಳಲಿ: ಅವರು 22

ವಷಶಗಳವರೆಗೆ ಬದುಕುತ್ಿವೆ .
 ಸಂತಾನಾಭಿವೃದ್ಧದ: ಜನವರಿಯಿಂದ ರ್ಾರ್ಚಶ
 ಗಭಾಶವಸ್ತೆಯ ಅವಧಿ :93 -110 ದ್ಧನಗಳು
 ಹಿಮ ಚಿರತೆಯು ಒಂದು ಮಧಯಮ ಗಾತ್ರದ ದ್್ಡಡ ಬೆಕು್, ಇದು ಹಚಾೆಗಿ ಮಧಯ ಹಾಗ್ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಾಯದ
ಬೆಟಟಗಳ ಸಾಲುಗಳಲಿ ಕ೦ಡುಬರುತ್ಿದ್.

 ಇದು ಆದಷುಟ ಮರೆಯಲಿದುದ ರಹಸಯವಾಗಿಯೇ ಜೇವನ ನಡೆಸುತ್ಿವೆ ಅನ್ನೇದು ವಿಶೇಷ.
 ಈ ಹಿಮ ಚಿರತೆಗಳ ಪರಮುಖ್ ಪರದ್ೇಶ್ವೆಂದರೆ ಟ್ಾರನ್ಸ-ಹಿರ್ಾಲಯನ್ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಶ್ೇತ್ ಮರುಭ್ಮಿ. ಈ
ಹಿಮಚಿರತೆ ವಾಸಿಸ್ತ್ೇದು ಮಧಯ ಮತ್ುಿ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಾಯದ ಪವಶತ್ ಶರೇಣಿಗಳಲಿ ರ್ಾತ್ರ. ಈ ಹಿಂದ್ ಕಲವೆೇ ಕಲವು
ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಿಗೆ ಸಿೇಮಿತ್ವಾಗಿದದ ಹಿಮಚಿರತೆಗಳ ಉಪಸಿೆತಿ ಇದ್ಧೇಗ ಲಾಹೌಲ್-ಸಿಪತಿಯಿಂದ ನರೆಯ ಕ್ತನೌನರ್ ಮತ್ುಿ
ಪ್ಾಂಗಿ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಿಗ್ ವಿಸಿರಿಸಿದ್.
'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನ ಕಡ್ಾಡಯ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಎಲಾಿ ವಲಯಗಳಾದಯಂತ್ 'ಇಂಡಯನ್ ಸಾಟಯಂಡಡ್ಶ ಟೆೈಮ್'(ಐಎಸ್ಟಿ)
ಕಾಲರ್ಾನವನುನ ಕಡ್ಾಡಯಗೆ್ಳಿಸಲು ಕೇಂದರ ಸರಕಾರ ಮುಂದಾಗಿದುದ, ಇದಕಾ್ಗಿ ಪರತೆಯೇಕ ನೇತಿಯಂದನುನ
ಹ್ರತ್ರಲದ್.
 ಪರಸುಿತ್ 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನ ಕಡ್ಾಡಯವಲಿ. ಹಿೇಗಾಗಿ ನಟ್ವಕ್ಶಗಳಲಿ 'ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ನಾಯವಿಗೆೇಶ್ನ್
ಸಾಯಟೆಲೆೈಟ್ ಸಿಸಟಮ್' (ಜಎನ್ಎಸ್ಎಸ್) ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಇತ್ರೆ ಮ್ಲಗಳ ಕಾಲರ್ಾನವನುನ ತ್ಮಮ ಸವಶರ್ಗಳಲಿ
ಅನುಸಂಧಾನ ರ್ಾಡಲಾಗುತಿಿದ್.
ಯೇಜನಯ ಜಾರಿ: ಕೇಂದರದ ಗಾರಹಕ ವಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ
ಸಹಯೇಗ : ನದ್ಧಶಷಟ 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನವನುನ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸಲು ಮತ್ುಿ ಪರಸಾರ ರ್ಾಡಲು 'ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಭೌತಿಕ
ಪರಯೇಗಾಲಯ'(ಎನ್ಎಲ್ಪಿ) ಮತ್ುಿ 'ಇಸ್ತ್ರ' ಜತೆ ಸಹಯೇಗದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಯೇಜನಯಂದನುನ ರ್ಪಿಸುತಿಿದ್.
 ಇದು ಜಾರಿಯಾದಲಿ ಟೆಲಕಾಂ ಸ್ತೇವಾ ಪೊರೆೈಕದಾರರು, ಇಂಟನಶಟ್ ಸ್ತೇವಾ ಪೊರೆೈಕದಾರರು, ಪವರ್ಗಿರಡ್ಗಳು,
ಬಾಯಂಕ್ಗಳು, ಸಾಟಕ್ ಎಕ್ಸಚ್ಚೇಂರ್ಜ ಇತಾಯದ್ಧ ಎಲೆಿಡೆ ಒಂದ್ೇ ಕಾಲರ್ಾನ ಇರಲದ್. ಎಲಾಿ ಸಂಪಕಶ ಜಾಲಗಳು
ಮತ್ುಿ ಕಂಪೊಯಟರ್ಗಳನುನ 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಅನುಸಂಧಾನ (ಸಿಂಕ್ರನೈಸ್) ರ್ಾಡುವುದರಿಂದ
ಸಮಯದ ವಯತಾಯಸ ನವಾರಣೆಯಾಗಲದ್.

 ಎನ್ಪಿಎಲ್ ಮತ್ುಿ ಇಸ್ತ್ರೇ ಜತೆಗಿನ ಸಹಯೇಗದ ಒಪಪಂದದ ಮ್ಲಕ, ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಐದು

ಸೆಳಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಟೆಲಕಾಂ ಆಪರೆೇಟರ್ಗಳು, ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ತೆಗಳು, ಡೆೇಟ್ಾ ಸ್ತಂಟರ್ಗಳು, ಜನಸಾರ್ಾನಯ ಜನರು
ಇತಾಯದ್ಧಗಳಿಗೆ ನಖ್ರವಾದ 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನ ಒದಗಿಸಲು ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನವನುನ ರ್ಪಿಸಲು ಉದ್ದೇಶ್ಸಲಾಗಿದ್.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಭದರತೆ ಹೇಗೆ ಮಹತ್ವವಾಗಲದ್?
 ''ದ್ೇಶ್ದಲಿರುವ ಎಲಾಿ ಸಂಪಕಶ ಜಾಲಗಳು ಮತ್ುಿ ಕಂಪೊಯಟರ್ಗಳು, ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಭದರತೆಯಂತ್ಹ ಮಹತ್ವದ
ವಲಯಗಳಲಿನ 'ರಿಯಲ್ ಟೆೈಮ್' ತ್ಂತಾರಂಶ್ಗಳನುನ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕಾಲರ್ಾನದ್್ಂದ್ಧಗೆ

ಅನುಸಂಧಾನಗೆ್ಳಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದ್. ಇದರ ಅನುಷ್ಾಾನದ ಬಳಿಕ ಕಾಲರ್ಾನ ಲೆ್ೇಪಗಳು
ನವಾರಣೆಯಾಗಲದುದ, ದ್ೇಶ್ದ ಭದರತೆ ಹಚ್ೆಳಕ್ ಸಹಾಯಕವಾಗಲದ್''.
ಬೆಂಗಳ್ರಿನಲ್ಿ ಕೇಂದರ
 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನ ಕೇಂದರ ಸಾೆಪನಯ ಉದ್ದೇಶ್ತ್ ನಗರಗಳಲಿ ಬೆಂಗಳ್ರು ಸಹ ಸ್ತೇರಿದ್. ಉಳಿದಂತೆ
ಭುವನೇಶ್ವರ, ಫ್ರಿೇದಾಬಾದ್, ಗುವಾಹಟಿ ಮತ್ುಿ ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಈ ಪಟಿಟಯಲಿವೆ.
ಅನುಕ್ಲಗಳು
 ದ್ೇಶ್ದ ಭದರತೆಯಂತ್ಹ ವೊಯಹಾತ್ಮಕ ಹಾಗ್ ವೊಯಹಾತ್ಮಕವಲಿದ ವಲಯಗಳಾದ ನಾಯವಿಗೆೇಷನ್, ದ್ರಸಂಪಕಶ,
ಇಂಟನಶಟ್, ಪವರ್ ಗಿರಡ್, ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್, ಡಜಟಲ್ ಆಡಳಿತ್, ಸಾರಿಗೆ ವಯವಸ್ತೆ, ಹಣಕಾಸು ವಹಿವಾಟು, ಸ್ತೈಬರ್
ವಯವಸ್ತೆ, ಕೃತ್ಕ ಬುದ್ಧಿಮತೆಿ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಗೆ ನಖ್ರ ಕಾಲರ್ಾನವು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದ್.
 ಮ್ಲ ಭೌತಿಕ ನಯತಾಂಕಗಳ ಅಳತೆಯಂತ್ಹ ಅತ್ುಯನನತ್ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಸಂಶ್ೇಧನ, ಗುರುತಾವಕಷಶಣೆ ಅಲೆಗಳ ಪತೆಿ,
ರೆೇಡಯ ಟೆಲಸ್ತ್್ೇಪ್, ಆಳ-ಅಂತ್ರಿಕ್ಷ ಪರ್ಥನದ್ೇಶಶ್ನ ಮುಂತಾದ ಉದ್ದೇಶ್ಗಳಿಗೆ ನಾಯನ್ ಸ್ತಕಂಡ್ ಕ್ಡ್ಾ
ವಯತಾಯಸವಿಲಿದ ನಖ್ರ ಕಾಲರ್ಾನವು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದ್.
 'ಐಎಸ್ಟಿ' ಅನುಸಂಧಾನ ಅನುಷ್ಾಾನದ್ಧಂದ ಅತ್ಯಂತ್ ಸ್ಕ್ಷಮ ಕಾಲರ್ಾನ ವಯತಾಯಸಗಳ್ ನವಾರಣೆಯಾಗಲವೆ.
'ಐಎಸ್ಟಿ' ಕಾಲರ್ಾನ
 ಭಾರತ್ ಸಮಯ ವಲಯವು, ಉತ್ಿರಪರದ್ೇಶ್ದ ಮಿಜಾಶಪುರದ ಮ್ಲಕ ಹಾದುಹ್ೇಗುವ 82.5 ಡಗಿರ ಪೊವಶ
ರೆೇಖ್ಾಂಶ್ವನುನ ಆಧರಿಸಿದ್. ಭಾರತಿೇಯ ಕಾಲರ್ಾನವು, ಪರಧಾನ ಮಧಾಯಹನ ರೆೇಖೆಯನುನ ಆಧರಿಸಿದ ‘ಪರಸ್ಪರ
ಹ್ಂದಾಣಿಕಯ ಸಾವಶತಿರಕ ಕಾಲ’ಕ್ತ್ಂ ತ್ (ಯುಟಿಸಿ–ಕ್ಆಡಶನೇಟೆಡ್ ಯುನವಸಶಲ್ ಟೆೈಮ್) 5 ಗಂಟೆ 30
ನಮಿಷಗಳಷುಟ ಮುಂದ್ಧದ್. ಇದನುನ ಭಾರತಿೇಯ ಕಾಲರ್ಾನ (ಐಎಸಿಟ–ಇಂಡಯನ್ ಸಾಟಯಂ ಡಡ್ಶ ಟೆೈಮ್) ಎಂದು
ವಾಯಖ್ಾಯನಸಲಾಗಿದ್. 1947ರಲಿ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ದ್್ರೆತಾಗಿನಂದ ದ್ೇಶ್ದ ಅಧಿಕೃತ್ ಸಮಯ ಇದ್ೇ ಆಗಿದ್.

ಜ್ೇಶ್ಮಠ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಇತಿಹಾಸ ಪರಸಿದಿ ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ್ನ ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಅಳವಿನಂಚಿಗೆ ತ್ಲುಪುತಿಿದುದ, ಈ ಸಂಬಂಧ
ಸಲಿಕಯಾಗಿರುವ ಅಜಶಗಳನುನ ತ್ುತ್ುಶ ಪರಿಶ್ೇಲನ ನಡೆಸಲು ಸುಪಿರೇಕ್ೇಟ್ಶ ನರಾಕರಿಸಿದ್.
ಕಾರಣ : ಮುಖ್ಯ ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಡವೆೈ ಚ್ಂದರಚ್್ಡ್ ಮತ್ುಿ ಪಿಎಸ್ ನರಸಿಂಹ ಅವರಿದದ ಪಿೇಠವು, ಈ ಸಮಸ್ತಯಯನುನ
ಪರಿಶ್ೇಲಸಲು ಪರಜಾಸತಾಿತ್ಮಕವಾಗಿ ಚ್ುನಾಯಿತ್ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದುದ, ವಿಚಾರಣೆಯನುನ ಮುಂದ್ಡದ್.

 ಏಷ್ಾಯದ ಅತ್ಯಂತ್ ದ್್ಡಡ ರೆ್ೇಪ್ವೆೇ ಆಗಿರುವ ಔಲ ರೆ್ೇಪ್ವೆೇ ಕಳಭಾಗದಲ್ಿ ಭ್ಕುಸಿತ್ ಸಂಭವಿಸಿದ್.
ಹಿೇಗಾಗಿ ರೆ್ೇಪ್ವೆೇ ಸ್ತೇವೆಯನುನ ಸೆಗಿತ್ಗೆ್ಳಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಜ್ೇಶ್ಮಠವನುನ ಭ್ಕುಸಿತ್ ವಲಯ ಎಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದುದ ಕುಸಿಯುತಿಿರುವ ಪಟಟಣದಲಿ
ಹಾನಗೆ್ಳಗಾದ ಮನಗಳಲಿ ಸಿಲುಕ್ತದದ 60ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಕುಟುಂಬಗಳನುನ ತಾತಾ್ಲಕ ಪರಿಹಾರ ಕೇಂದರಗಳಿಗೆ
ಸೆಳಾಂತ್ರಿಸಲಾಗಿದ್.
ಭ್ಕುಸಿತ್ಕ್ ಕಾರಣ
 ಹೈಡಲ್ ಪವರ್ ಪ್ಾರಜಕ್ಟ ಗಾಗಿ ದ್್ಡಡ ದ್್ಡಡ ಸುರಂಗಗಳನುನ ಕ್ರೆಯಲಾಗುತಿಿದುದ, ಈ ಸುರಂಗದಲಿ
ನಡೆಯುತಿಿರುವ ಸ್ತ್ೂೇಟಗಳು ಇಡೇ ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಪಟಟಣವನುನ ನಡುಗಿಸುತಿಿದ್. ಪರಿಣಾಮ ಇಲಿನ ಮನಗಳು,
ಕಟಟಡಗಳು, ಬರು ಬಟಿಟದುದ, ಯಾವುದ್ೇ ಹಂತ್ದಲಿ ಕುಸಿಯುವ ಭಿೇತಿ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸಿದ್.
ತ್ಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ಾರಯಗಳು
 ಈ ಬಗೆಗ ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡರುವ ತ್ಜ್ಞರು ಜ್ೇಷ್ಟ್ ಮಠ ಉತ್ಿರಖ್ಂಡದ ಚ್ಮೇಲ ಜಲೆಿಯಲಿ 6ಸಾವಿರ ಅಡ ಎತ್ಿರದ
ಪಟಟಣವಾಗಿದ್. ಇದು ಸಕ್ತರಯ ಭ್ಕಂಪನ ಪರದ್ೇಶ್ವಾಗಿದುದ, ಭ್ಕಂಪಗಳ ಹಚಿೆನ ಅಪ್ಾಯವಿರುವ ಭ್ಕಂಪನ
ಸಕ್ತರಯ ವಲಯ ಎಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಹೇಳಿದಾದರೆ. ಈ ಭ್ಮಿ ನಧಾನಗತಿಯಲಿ ಮುಳುಗಡೆಯಾಗುತಿಿದುದ, ಈ ವಿಚಿತ್ರ
ಚ್ಲನಗೆ ಇಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು ಕಾರಣ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ಾರಯಪಟಿಟದಾದರೆ. ಇಲಿನ ಕಟಟಡಕಾಮಗಾರಿ,
ಜನಸಂದಣಿ, ರಸ್ತಿ ನರ್ಾಶಣ, ಅತಿಯಾದ ಹವಾರ್ಾನ ಕ್ಡ ಈ ಮುಳುಗಡೆಗೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದ್.
2001ರಲೆಿೇ ರಾಜಯ ಸರಕಾರಕ್ ವರದ್ಧ ಸಲಿಕ
 ಭೌಗೆ್ೇಳಿಕ ಅಂಶ್ಗಳ ಹ್ರತಾಗಿ, ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಮತ್ುಿ ಅಕ್ಪಕ್ದ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಲಿ ಸಂಭವನೇಯ ಅಪ್ಾಯಗಳ
ಬಗೆಗ ತ್ಜ್ಞರ ಎಚ್ೆರಿಕಯನುನ ಸಕಾಶರ ಗಂಭಿೇರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸದ್ೇ ಇರುವುದ್ೇ ಈ ಭ್ ಕುಸಿತ್ಕ್ ಪರಮುಖ್ ಕಾರಣ
ಎಂದು ಪರಿಸರವಾದ್ಧ ಚ್ಂಡ ಪರಸಾದ್ ಭಟ್ ಅವರು ಹೇಳಿದಾದರೆ.
 ನಾಯಷನಲ್ ರಿಮೇಟ್ ಸ್ತನಸಂಗ್ ಏಜನಸ(ಎನ್ಆರ್ಎಸ್ಎ) ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ದ್ೇಶ್ದ ಸುರ್ಾರು ಹನನರಡು ಪರಮುಖ್
ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿಂದ ರಿಮೇಟ್ ಸ್ತನಸಂಗ್ ಮತ್ುಿ ಜಯೇಗಾರಫಿಕ್ ಇನೂಮ್ೇಶಷನ್ ಸಿಸಟಮ್ (ಜಐಎಸ್)
ಬಳಸಿ ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಲಾಗಿದ್.

 ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಸಂಪೊಣಶ ಚಾರ್ ಧಾಮ್ ಮತ್ುಿ ರ್ಾನಸ ಸರೆ್ೇವರ ಯಾತೆರ

ರ್ಾಗಶಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡ ವಲಯ ರ್ಾಯಪಿಂಗ್ ಅನುನ ಆ ಸಮಯದಲಿ ಡೆಹಾರಡ್ನ್, ತೆಹಿರ, ಉತ್ಿರಕಾಶ್,
ಪ್ೌರಿ, ರುದರಪರಯಾಗ, ಪಿಥೆ್ೇರಗಢ, ನೈನತಾಲ್ ಮತ್ುಿ ಚ್ಮೇಲ ಜಲಾಿಡಳಿತ್ಗಳಿಗೆ ಸಲಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಈ ವಲಯ ರ್ಾಯಪಿಂಗ್ ವರದ್ಧಯಲಿ ಜ್ೇಶ್ಮಠದ 124.54 ಚ್ದರ ಕ್ತ.ಮಿೇ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಭ್ಕುಸಿತ್ಕ್
ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧಯತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಆರು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಸಲಾಗಿದ್.
 ರ್ಾಯಪ್ ರ್ಾಡಲಾದ ಶೇಕಡ್ಾ 99 ರಷುಟ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ವಿವಿಧ ಹಂತ್ಗಳಲಿ ಭ್ಕುಸಿತ್ ಪಿೇಡತ್ ಎಂದು
ತೆ್ೇರಿಸಲಾಗಿದ್.
 ಶೇ. 39 ರಷುಟ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಹಚಿೆನ ಅಪ್ಾಯದ ವಲಯವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್. ಶೇಕಡ್ಾ 28 ರಷುಟ
ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಮಧಯಮ ಅಪ್ಾಯದ ವಲಯ ಮತ್ುಿ ಶೇ. 29 ರಷುಟ ಪರದ್ೇಶ್ವನುನ ಕಡಮ್-ಅಪ್ಾಯದ ವಲಯ
ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್.
ಜ್ೇಶ್ಮಠ: ಉತ್ಿರಖ್ಂಡದ ಚ್ಮೇಲ ಜಲೆಿಯಲಿ 6ಸಾವಿರ ಅಡ ಎತ್ಿರದ ಪಟಟಣವಾಗಿದ್. ಜ್ೇಶ್ಮಠವು
ಬದರಿನಾರ್ಥ ಮತ್ುಿ ಹೇಮಕುಂಡ್ ಸಾಹಿಬ್ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಹಿಂದ್ ಹಾಗ್ ಸಿಖ್ಖರ ಪರಮುಖ್ ಧಾಮಿಶಕ ಸೆಳಗಳಿಗೆ
ಪರಮುಖ್ ದಾವರವಾಗಿದ್. ಚಿೇನಾ ಗಡ ಸಮಿೇಪದಲೆಿೇ ಇರುವುದರಿಂದ, ಪರಮುಖ್ ಸ್ತೇನಾ ನಲೆಗಳ್ ಕ್ಡ ಇಲಿವೆ.
ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಕೇಂದರ ರ್ಾಲನಯ ನಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯ ರ್ಾಹಿತಿಯ ಪರಕಾರ, 2022ರಲಿ ರಾಷರ
ರಾಜಧಾನ ದ್ಹಲಯು ದ್ೇಶ್ದಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರವಾಗಿದ್.
 ದ್ಹಲಯಲಿ ಕಳೆದ ವಷಶ ಪಿಎಂ 2.5(ಗಾಳಿಯ ದ್ಳಿನ ಪರರ್ಾಣ) ಇದುದ, ಇದು ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಮಿತಿಗಿಂತ್ ಎರಡು
ಪಟುಟ ಹಚ್ುೆ ಎಂದು ರ್ಾಲನಯ ನಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿ ಹೇಳಿದ್.
 ರಾಷರ ರಾಜಧಾನಯಲಿ ರ್ಾಲನಯ ಪರರ್ಾಣವು ಪಿಎಂ2.5 ಇದುದ, ಇದು ನಾಲು್ ವಷಶಗಳಲಿ ಶೇ. 7 ರಷುಟ
ಕಡಮ್ಯಾಗಿದ್. 2019 ರಲಿ ಘನ ಮಿೇಟರ್ಗೆ 108 ಮ್ೈಕ್ರೇಗಾರಂ ಇತ್ುಿ. ಅದು 2022 ರಲಿ 99.71
ಮ್ೈಕ್ರಗಾರಂ ಇಳಿದ್ಧದ್ ಎಂದು NCAP ಟ್ಾರಯಕರ್ ವರದ್ಧ ಹೇಳಿದ್.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಶ್ುದಿ ಗಾಳಿ ಕಾಯಶಕರಮ:
 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ ಪರಿಸರ ಸಚಿವಾಲಯವು ವಾಯುರ್ಾಲನಯದ ಸಮಸ್ತಯಯನುನ ಸಮಗರ ರಿೇತಿಯಲಿ
ನಭಾಯಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಶ್ುದಿ ಗಾಳಿ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ (ಎನ್ಸಿಎಪಿ) ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್. ಜನವರಿ 10, 2019
ರಂದು 102 ನಗರಗಳಲಿ ಪಿಎಂ2.5 ಮತ್ುಿ ಪಿಎಂ 10 ಪರರ್ಾಣವನುನ 2024 ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಶೇಕಡ್ಾ 20 ರಿಂದ
30 ರಷುಟ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡಲು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಶ್ುದಿ ಗಾಳಿ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್.
ಮ್ರು ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳು

 ಪಿಎಂ 2.5 ಮಟಟಕ್ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳ ಪೈಕ್ತ ದ್ಹಲ(ಪರತಿ ಘನ ಮಿೇಟರ್
ಗೆ 99.71 ಮ್ೈಕ್ರೇಗಾರಂ) ಮದಲ ಸಾೆನದಲಿದದರೆ, ಹರಿಯಾಣದ ಫ್ರಿದಾಬಾದ್(ಘನ ಮಿೇಟರ್ಗೆ 95.64
ಮ್ೈಕ್ರೇಗಾರಂ) ಎರಡನೇ ಸಾೆನ ಮತ್ುಿ ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಗಾಜಯಾಬಾದ್ (ಘನ ಮಿೇಟರ್ಗೆ 91.25
ಮ್ೈಕ್ರೇಗಾರಂ) ಮ್ರನೇ ಸಾೆನದಲಿದ್.
ನಮಗಿದು ತಿಳಿದ್ಧರಲ : ವಿಶ್ವಸಂಸ್ತೆಯ ಸಾರ್ಾನಯ ಸಭೆಯು 2019 ರ ಡಸ್ತಂಬರ್ 19 ರಂದು, 2020 ರಿಂದ ಪರತಿವಷಶ
ಸ್ತಪಟಂಬರ್ 07 ರಂದು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಶ್ುದಿ ಗಾಳಿ, ಸವಚ್ಛ ಆಕಾಶ್ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸುವ ನಣಶಯವನುನ
ಅಂಗಿೇಕರಿಸಿತ್ು.
ನೇಲಕುರಿಂಜ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಜಾತಿಯ ಪಟಿಟಗೆ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರಿಸರ, ಅರಣಯ ಮತ್ುಿ ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಸಚಿವಾಲಯ (MoEF) ವನಯಜೇವಿ
(ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯಿದ್, 1972 ರ ಅನುಸ್ಚಿ III ರ ಅಡಯಲಿ ನೇಲಕುರಿಂಜ (ಸ್ತ್ರೇಬಲಾಂಥೆಸ್ ಕುಂರ್ಥಯಾನ) ಅನುನ
ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಸಸಯಗಳ ಪಟಿಟಯಲಿ ಸ್ತೇರಿಸಿದ್.
 ಈ ಕರಮವು ಸಸಯವನುನ ನಾಶ್ವಾಗದಂತೆ ಅರ್ಥವಾ ಬೆೇರುಸಹಿತ್ವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್, ಇದು
ಹ್ಬಡುವ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಿಗೆ ಪರಮುಖ್ ಬೆದರಿಕಯಾಗಿದ್. ಹ್ಸ ಆದ್ೇಶ್ವು ಸಸಯವನುನ ನಾಶ್ಪಡಸುವ ಅರ್ಥವಾ
ಬೆೇರುಸಹಿತ್ ಕ್ತತ್ುಿಹಾಕುವ ತ್ಪಿಪತ್ಸೆರಿಗೆ ಕಠಿಣ ದಂಡವನುನ ಸಹ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್.
ಸಸಯವನುನ ನಾಶ್ ರ್ಾಡದರೆ ವಿಧಿಸುವ ದಂಡ
 ಹ್ಸ ಆದ್ೇಶ್ದ ಪರಕಾರ, ನೇಲಕುರಿಂಜ ಸಸಯವನುನ ಕ್ತತ್ುಿಹಾಕುವ ಅರ್ಥವಾ ನಾಶ್ಪಡಸುವವರಿಗೆ ರ್.25,000
ದಂಡ ಮತ್ುಿ ಮ್ರು ವಷಶಗಳ ಜೈಲು ಶ್ಕ್ಷೆಯನುನ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ನೇಲಕುರಿಂಜ ಕೃಷ್ಟ್ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಸಾವಧಿೇನ
(ಹಿಡುವಳಿ)ವನುನ ಸಹ ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದ್ಧಲಿ. ಇದು ಮಹತ್ವದ ಕರಮವಾಗಿದ್, ಏಕಂದರೆ ಇದು ಸಸಯ ಮತ್ುಿ
ಅದರ ಆವಾಸಸಾೆನಗಳನುನ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
ನೇಲಕುರಿಂಜಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ಏಕ?
 ನೇಲಕುರಿಂಜಯು ಮಂಗಳಾದ್ೇವಿ ಬೆಟಟಗಳಿಂದ ಹಿಡದು ನೇಲಗಿರಿ ಬೆಟಟಗಳವರೆಗೆ ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟಗಳ ಸಣ್ಣ
ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸೆಳಿೇಯ ಸಸಯವಾಗಿದ್.
 ಅತ್ಯಂತ್ ಜನಪಿರಯವಾದ ನೇಲಕುರಿಂಜ ಎಂದರೆ 12 ವಷಶಗಳಿಗೆ್ಮ್ಮ ಅರಳುವ ಸ್ತ್ರೇಬಲಾಂರ್ಥಸ್ ಕುಂತಿಯಾನ.
ಆದಾಗ್ಯ, ನೇಲಕುರ್ಂಜಯ ಕಲವು ಅಪರ್ಪದ ಪರಭೆೇದಗಳು ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟಗಳ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ಿವೆ.
 ನೇಲಕುರಿಂಜಯ ಹ್ಬಡುವಿಕಯು ಪರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಒಂದು ಪರಮುಖ್ ಆಕಷಶಣೆಯಾಗಿದ್, ಇದು ಸಸಯದ ನಾಶ್ ಮತ್ುಿ
ಕ್ತತ್ುಿಹಾಕುವಿಕಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್, ಇದು ಹ್ಬಡುವ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಿಗೆ ದ್್ಡಡ ಅಪ್ಾಯವಾಗಿದ್.
ಹ್ಸ ಆದ್ೇಶ್ದ ಪ್ಾರಮುಖ್ಯತೆ

 ಹ್ಸ ಆದ್ೇಶ್ವು ಸಸಯ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಆವಾಸಸಾೆನಗಳನುನ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ಅರಣಯ
ಪರದ್ೇಶ್ಗಳು, ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನಗಳಲಿ ನೇಲಕುರಿಂಜಯನುನ ಕ್ತತ್ುಿಹಾಕುವ
ಅರ್ಥವಾ ನಾಶ್ಪಡಸುವವರ ವಿರುದಿ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕರಮ ಕೈಗೆ್ಳುಳತಾಿರೆ.
 ಸಕಾಶರದ ಆದ್ೇಶ್ವನುನ ಇಲಾಖೆ ಕಟುಟನಟ್ಾಟಗಿ ಜಾರಿಗೆ್ಳಿಸಲದ್. ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳು ಈ ಕರಮವನುನ
ಸಾವಗತಿಸಿದುದ, ನೇಲಕುರಿಂಜ ಅರಳುವ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯನುನ ಖ್ಚಿತ್ಪಡಸಿಕ್ಳಳಲು ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆಗೆ ಕರೆ
ನೇಡದಾದರೆ.
 ವನಯಜೇವಿ (ರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯಿದ್, 1972 ರ ಶಡ್ಯಲ್ III ರ ಅಡಯಲಿ ನೇಲಕುರಿಂಜಯ ಪಟಿಟಯು ಸಸ್ಯ ಮತ್ುಿ
ಅದರ ಆವಾಸಸಾೆನಗಳನುನ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುವ ಮಹತ್ವದ ಕರಮವಾಗಿದ್. ಹ್ಬಡುವ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಿಗೆ
ದ್್ಡಡ ಅಪ್ಾಯವಾಗಿರುವ ಸಸಯವನುನ ನಾಶ್ಪಡಸುವ ಅರ್ಥವಾ ಕ್ತತ್ುಿಹಾಕುವವರಿಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಲು ಹ್ಸ
ಆದ್ೇಶ್ವು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ನೇಲಕುರಿಂಜ ಅರಳುವ ಪರದ್ೇಶ್ಗಳು ಅದರಲ್ಿ ಇಡುಕ್ತ್ಯ ಕಲಿಪಪರ
ಬೆಟಟಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯನುನ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ ಖ್ಾತಿರಪಡಸಬೆೇಕು. ಇದು ಮುಂದ್ಧನ ಪಿೇಳಿಗೆಗೆ ಸಸಯವನುನ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು
ಮತ್ುಿ ಪರವಾಸಿಗರು ಹ್ಬಡುವ ನೇಲಕುರಿಂಜಯ ಸೌಂದಯಶವನುನ ಆನಂದ್ಧಸುವುದನುನ ಖ್ಚಿತ್ಪಡಸಿಕ್ಳಳಲು
ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
ನೇಲಕುರಿಂಜ:
 ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಹಸರು : ಸ್ತ್ರೇಬಲಾಂಥೆಸ್ ಕುಂರ್ಥಯಾನ
 ಜಾತಿ : ಸ್ತ್ರೇಬಲಾಂಥೆಸ್
 12 ವಷಶಗಳಿಗೆ್ಮ್ಮ ಅರಳುವ ನೇಲಕುರಿಂಜಯು ಭಾರತ್ದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲಿ ಹಚಾೆಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ವೆೈಲ್ಡ
ಪಿವರ್ ಆಗಿದ್.
 2018 ಕನಾಶಟಕದ ಕ್ಡಗಿನಲಿ ನೇಲಕುರಿಂಜ ವಷಶ, ಮತ್ುಿ 2022 ಚಿಕ್ಮಗಳ್ರಿನಲಿ ನೇಲಕುರಿಂಜ
ವಷಶವಾಗಿದ್.
 ಈ ಹ್ವುಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕನಾಶಟಕ, ಕೇರಳ ಮತ್ುಿ ತ್ಮಿಳುನಾಡನ ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟಗಳ ಶ್ೇಲಾ ಕಾಡುಗಳಲಿ
ಕಂಡುಬರುವ ಪೊದ್ ಸಸಯಕ್ ಸ್ತೇರಿವೆ.
 ಕುರಿಂಜ ಹ್ವುಗಳು 1,300 – 2,400 ಮಿೇಟರ್ ಎತ್ಿರದಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ಿವೆ,
 ಈ ಕುರುಂಜ ಹ್ವು ೨೫೦ ಜಾತಿಗಳಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ಿದ್. ಅದರಲಿ ೪೬ ಜಾತಿಯ ಹ್ವುಗಳು ನಮಮ ಭಾರತ್
ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ಿದ್.
 ಈ ಹ್ವಿನ ಜಾತಿಯಲಿ ಕಲವು ವಿಚಿತ್ರ ಜಾತಿಯ ಹ್ವುಗಳಿವೆ, ಅವು ಹನನರಡು ವಷಶಗಳ ಬದಲಗೆ ಹದ್ಧನಾರು
ವಷಶಗಳಿಗೆ್ಮ್ಮ ಅರಳುತ್ಿದ್. ದ್ಧೇಘಶ ಕಾಲಗಳಿಗೆ್ಮ್ಮ ಅರಳುವ ಈ ರಿೇತಿಯ ಹ್ಗಳನುನ ಪಿಲಟೆಸಿಯಲ್ಸ ಅಂದು
ಕರೆಯುತಾಿರೆ.
 ಈ ಕುರಿಂಜ ಹ್ವು ಹನನರಡು ವಷಗಳಿಗೆ್ಮ್ಮ ಅರಳಲು ಕಾರಣ:- ಈ ರಿೇತಿಯಾಗಿ ಅರಳುವ ಹ್ಗಳನುನ
ಸಂಘಜೇವಿಗಳಾಗಿ ಅರಳುವ ಹ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯುತಾಿರೆ. ಈ ಹ್ಗಳು ಅರಳಲು ಇಷುಟ ಸಮಯ ತೆಗೆದು

ಕ್ಳಳಲು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅವುಗಳು ಹ್ವು ಬಡಲು ಬೆೇಕಾದ ಸಾರ್ಾಗಿರ ಗಳನುನ ಒಟುಟಗ್ಡಸಲು

ಅಷುಟ ಸಮಯ ಬೆಕಾಗುತ್ಿದ್.
 ಗುರಗಿ (ಕಾವಿಶ), ಹಾಲೆಶ, ಕುರುಂಜ ಹಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಪಡುವ ಈ ಹ್ವುಗಳು ಬೆೇರೆ ಬೆೇರೆ
ಪರದ್ೇಶ್ಗಳಲಿಅರಳುತ್ಿವೆ. ಕಲವು ಬೆಟಟಶರೇಣಿಗಳಲಿ 7 ವಷಶಕ್್ಮ್ಮ ಅರಳಿದರೆ, ತಾಲ್ಕ್ತನ ಬಾಬಾಬುಡನ್
ಗಿರಿ, ಮುಳಳಯಯನಗಿರಿ ಶರೇಣಿಯಲಿ 12 ವಷಶಕ್್ಮ್ಮ ಅರಳುತ್ಿವೆ.
ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದ ಬಾವಲ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಚ್ತಿಿೇಸಗಢದ ಕಾಂಗರ್ ವಾಯಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದಲಿ ಅಪರ್ಪದ ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದ
ಬಾವಲ ಪತೆಿಯಾಗಿದ್.
 ಕಾಂಗರ್ ವಾಯಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದ ಬಳಿ ಇರುವ ಪರಲ ಬೆ್ೇಡ್ಾಲ್ ಗಾರಮದಲಿ ಬಾವಲ
ಪತೆಿಯಾಗಿದ್.
 ಬಸಾಿರ್ ಜಲೆಿಯಲಿನ ಕಾಂಗರ್ ವಾಯಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದಲಿ ಮ್ರನೇ ಬಾರಿಗೆ ಪತೆಿಯಾಗಿದ್.
ಇದಕ್್ ಮುನನ 2020 ಹಾಗ್ 2022 ರಲಿ ಪತೆಿಯಾಗಿತ್ುಿ.
 ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನ ಲೆೈಮ್ ಸ್ತ್ಟೇನ್ ಗುಹಗಳಿಗೆ ಪರಖ್ಾಯತಿ ಹ್ಂದ್ಧದುದ, ಬಾವಲಗಳಿಗೆ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ
ಪರದ್ೇಶ್ವಾಗಿದ್.
ಬಾವಲಯ ವಿವರ
 ಲಕ್ಷಣಗಳು : ಪೇಂಟೆಡ್ ಬಾಯಟ್ ಎಂದ್ೇ ಕರೆಸಿಕ್ಳುಳವ ಈ ಅಪರ್ಪದ ಪ್ಾರಣಿ, ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದಲಿರುತ್ಿದ್
ಹಾಗ್ ಕಪುಪ ಬಣಣದ ರೆಕ್ಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುತ್ಿದ್. ಹಿಂಭಾಗದಲಿ ದಟಟವಾದ ಕ್ತತ್ಿಳೆ ಬಣಣದ ಕ್ದಲು
ಇರುತ್ಿದ್
 ಅತ್ಯಂತ್ ಅಪರ್ಪದ ಹಾಗ್ ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲಿರುವ ಜೇವಿಗಳಾಗಿವೆ.
 ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಹಸರು : ಕರಿವೌಲಾ ಪಿಕಾಟ
ಎಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ಿವೆ?
 ಈ ಬಾವಲಗಳು ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್, ರ್ಾಯನಾಮರ್, ಕಾಂಬೆ್ೇಡಯಾ, ಚಿೇನಾ, ಭಾರತ್, ಇಂಡೆ್ೇನೇಷ್ಾಯ, ಮಲೆೇಷ್ಾಯ,
ನೇಪ್ಾಳ, ಶ್ರೇಲಂಕಾ, ಥಾಯಾಿಯಂಡ್, ವಿಯಟ್ಾನಮ್ ಸಾರ್ಾನಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರಲವೆ.
 ಭಾರತ್ದಲಿ ಬಾವಲಗಳು ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟಗಳಲಿ, ಕೇರಳ, ಮಹಾರಾಷರ, ಒಡಶಾ, ಕಾಂಗರ್ ಕಣಿವೆಯಲಿ
ಹಚ್ುೆ ಕಾಣಸಿಗುತ್ಿವೆ.
ಬಾವಲಯ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
 ಈ ಬಾವಲಗಳು ಹಾರುತಿಿರುವಾಗಲೆೇ ಕ್ತೇಟಗಳನುನ ಹಿಡದು ತ್ಮಮ ಆಹಾರವಾಗಿಸಿಕ್ಳುಳತ್ಿವೆ ಹಾಗ್ ಜ್ೇಳದ
ಕ್ಯಿಿನ ವೆೇಳೆ ಕಂಡುಬರುತ್ಿದ್.

 ಬಾವಲಗಳು ಒಣ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿ ಹಾಗ್ ದಟಟವಾದ ತೆೇವಾಂಶ್ವುಳಳ ಕಾಡುಗಳಲಿ ಜೇವಿಸಲು

ಬಯಸುತ್ಿವೆ. ನದ್ಧರಸುವುದಕ್ ಅರ್ಥವಾ ವಿಶಾರಂತಿ ತೆಗೆದುಕ್ಳುಳವುದಕ್ ಅವು ಬಾಳೆ ಎಲೆಗಳ ನರಳನುನ
ಆಶ್ರಯಿಸುತ್ಿವೆ.
ಕಾಂಗರ್ ವಾಯಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನ
 ಛತಿಿೇಸಗಡದ ಬಸಾಿರ್ ಜಲೆಿಯಲಿದ್
 ಕಂಗರ್ ಘಾಟಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದ ಹಸರು ಕಂಗರ್ ನದ್ಧಯಿಂದ ಬಂದ್ಧದ್. ಕಾಂಗರ್ ಕಣಿವೆಯು 200
ಸ್ತ್ವೇರ್ ಕ್ತ.ಮಿೇ ವಾಯಪಿಿಯಲಿದುದ, ಅಪರ್ಪದ ಜೇವಿಗಳಿವೆ.
 ಕಾಂಗರ್ ಕಣಿವೆಯು 1982 ರಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನದ ಸಾೆನರ್ಾನವನುನ ಪಡೆಯಿತ್ು.
 ವನಯಜೇವಿಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಸಯಗಳ ಹ್ರತಾಗಿ, ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನವು ಮ್ರು ಅಸಾಧಾರಣ ಗುಹಗಳಿಗೆ
ನಲೆಯಾಗಿದ್ - ಕುಟುಂಬಸರ್, ಕೈಲಾಶ್ ಮತ್ುಿ ದಂಡಕ್- ಸ್ತಟಲಾಿಗಿಮಟ್ಸ ಮತ್ುಿ ಸಾಟಲಾಕಟೈಸ್ಗಳ ಅದುುತ್
ಭೌಗೆ್ೇಳಿಕ ರಚ್ನಗಳಿಗೆ ಹಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್.
 ನಮಗಿದು ತಿಳಿದ್ಧರಲ : ಭಾರತ್ದಲಿ 131 ಪರಭೆೇದದ ಬಾವಲಗಳಿದುದ ಈ ಪೈಕ್ತ 31 ದ್ೇಶ್ದ ಕೇಂದ್ರ
ಭಾಗಗಳಲಿ ಪತೆಿಯಾಗಿದ್.
ಹುಲ ಸಂತ್ತಿ ನಯಂತ್ರಣ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಹುಲಗಳ್ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ವನಯಜೇವಿಗಳ ಸಂತ್ತಿಗೆ ಕಡವಾಣ ಹಾಕಲು ಮುಂದಾಗಿರುವ ಕೇರಳ
ಸಕಾಶರದ ನಡೆಗೆ ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳಿಂದ ವಾಯಪಕ ಟಿೇಕ ವಯಕಿವಾಗಿದ್.
ಉದ್ದೇ ಶ್: ವನಯಜೇವಿಗಳ ಸಂಖೆಯಯನುನ ನಯಂತಿರಸುವ ಮ್ಲಕ, ಹಚ್ುೆತಿಿರುವ ರ್ಾನವ–ಪ್ಾರಣಿ ಸಂಘಷಶದ
ಘಟನಗಳನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡುವುದು ಸಕಾಶರದ ಉದ್ದೇ ಶ್ವಾಗಿದ್.
 ವಯನಾಡನಲಿ ಇತಿಿೇ ಚಿನ ದ್ಧನಗಳಲಿ ಒಂದಾದ ಮ್ೇಲೆ್ಂದು ಹುಲ ದಾಳಿ ಘಟನಗಳು ವರದ್ಧಯಾಗಿವೆ.
 ಹುಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಬಗೆಗ ನಡೆಸಿದದ ವಾಯಪಕ ಅಭಿಯಾನದ್ಧಂದಾಗಿ ರಾಜಯದಲಿ ಹುಲಗಳ ಸಂಖೆಯ ಗಣನೇಯವಾಗಿ
ಏರಿಕಯಾಗಿದ್. 2006ರಲಿ 46 ಹುಲಗಳು ರಾಜಯದಲಿದದವು. 2018ರಲಿ ಇವುಗಳ ಸಂಖೆಯ 190ಕ್
ಏರಿಕಯಾಗಿದ್.
 344 ಚ್ದರ ಕ್ತಲೆ್ೇಮಿೇಟರ್ ವಾಯಪಿಿಯ ವಯನಾಡ್ ಅಭಯಾರಣಯದಲಿ 120 ಹುಲಗಳಿವೆ. ರಾಜಯದ
ಅರಣಾಯಧಿಕಾರಿಗಳ ಪರಕಾರ, ವಯನಾಡನಲಿ ಹುಲಗಳ ಸಂತ್ತಿ ವಾಯಪಕವಾಗಿ ಹಚ್ೆಳ ಆಗಿಲಿದ್ಧದದರ್, ಸೆಳಾಂತ್ರ
ಅರ್ಥವಾ ಕ್ಲುಿವ ಮ್ಲಕ ಅವುಗಳ ಸಂಖೆಯ ನಯಂತಿರಸಲು ಸಕಾಶರ ಮುಂದಾಗಿದ್.
 ಹುಲಗಳ ಸಂಖೆಯ ನಯಂತಿರಸುವ ಕರಮಗಳ ಬಗೆಗ ಚ್ಚಿಶಸಲು ಅರಣಾಯಧಿಕಾರಿಗಳ ಸಭೆ ನಡೆಸಲಾಗಿದ್.
ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳಾ ಆರೆ್ೇಪ

 ಆದರೆ, ವಯನಾಡ್ ಅರ್ಥವಾ ಇತ್ರೆ ಅರಣಯದಲಿ ಹುಲಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಇತ್ರೆ ವನಯಜೇವಿಗಳ ಸಂಖೆಯ
ವಿಪರಿೇತ್ ಹಚ್ೆಳವಾಗಿರುವ ಬಗೆಗ ಯಾವುದ್ೇ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಅಧಯಯನಗಳು ನಡೆದ್ಧಲಿ ಎಂದು ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳು
ಹೇಳಿದಾದರೆ.
 ನೈಜ ಕಾರಣಗಳನುನ ಮುಚಿೆಹಾಕಲು, ರ್ಾನವ–ಪ್ಾರಣಿ ಸಂಘಷಶವನುನ ಮುಂದ್ಧಟುಟಕ್ಂಡು ಹುಲ ಸಂತ್ತಿ
ನಯಂತಿರಸುವ ಕರಮಕ್ ಸಕಾಶರ ಮುಂದಾಗಿದ್ ಎಂದು ಪರಿಸರವಾದ್ಧಗಳಾ ಆರೆ್ೇಪಿಸಿದಾದರೆ.
‘ವಯನಾಡ್ ಅಭಯಾರಣಯ’
 ‘ವಯನಾಡ್ ಅಭಯಾರಣಯವು ಹುಲ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಅರಣಯಗಳನುನ ಸಂಪಕ್ತಶಸುತ್ಿದ್.
 ಕೇರಳದ ಎರಡನ ಪರಮುಖ್ ವನಯಜೇವಿ ಧಾಮವಾಗಿದ್.
 ಈ ಧಾಮದಲಿ, ಜಂಕ, ಆನ, ಇಂಡಯನ್ ಬೆೈಸನ್, ಹುಲಯಂತ್ಹ ಪ್ಾರಣಿಗಳು ಮತ್ುಿ ನವಿಲು, ಪಿೇ ಫಾವ್ಿಸ
ನಂತ್ಹ ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದ್.
 ಕೇರಳ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ನಯಂತಿರಸಲಪಡುವ ಈ ಧಾಮವು ಒಟ್ಾಟರೆಯಾಗಿ 344 ಚ್ಕ್ತಮಿೇ ಗಳಷುಟ
ವಿಸಿಿೇಣಶದಲಿ ಹರಡದ್
 ನೇಲಗರಿ ಜೈವಿಕ ಮಂಡಳದ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಈ ಧಾಮವು ಸುತ್ಿಲು ಕನಾಶಟಕದ ನಾಗರಹ್ಳೆ, ಬಂಡೇಪುರ
ಅಭಯಾರಣಯ ಹಾಗ್ ತ್ಮಿಳುನಾಡನ ಮುದುಮಲೆೈ ಅಭಯಾರಣಯ ಗಳಿಂದ ಸುತ್ುಿವರೆದ್ಧದ್.
ಓಝ್ೇನ್ ರಂಧರ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಜಾಗತಿಕ ತಾಪರ್ಾನ ಏರಿಕಯಂತ್ಹ ಪರಿಸಿೆತಿಯ ನಡುವೆಯೇ ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಅಂಟ್ಾಕ್ತಟಶಕಾ
ವಲಯದ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರದಲಿ ಉಂಟ್ಾಗಿರುವ ರಂಧರವು ತ್ನನಷಟಕ್ ತಾನ ಮುಚಿೆಕ್ಳುಳತಿಿದ್ ಎಂದು ರ್ಾಹಿತಿ
ನೇಡದಾದರೆ.
 ಓಝ್ೇನ್ ರಂಧರವು ಮುಂದ್ಧನ 43 ವಷಶಗಳಲಿ ಅಂದರೆ 2066ರ ವೆೇಳೆಗೆ ಸಂಪೊಣಶವಾಗಿ ಮುಚಿೆಕ್ಳಳಲದ್
ಎಂದು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ತೆಯ ತ್ಜ್ಞರ ತ್ಂಡ ಹೇಳಿದ್.
 ‘ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸದಯ ಜಾರಿಯಲಿರುವ ವಾಯುರ್ಾಲನಯ ತ್ಡೆ ನೇತಿಗಳು ಹಿೇಗೆ ಮುಂದುವರೆದರೆ 2066ರ

ಹ್ತಿಿಗೆ ಅಂಟ್ಾಕ್ತಟಶಕಾದ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರವು 1980ರ ಸಿೆತಿಗೆ(ಓಜ್ೇನ್ ರಂಧರದ ಕಂಡುಬಂದ ಸಮಯ)
ಮರಳಲದ್. 2045ರ ಹ್ತಿಿಗೆ ಆಕ್ತಟಶಕ್ನಲಿ ಮತ್ುಿ 2040ರ ಹ್ತಿಿಗೆ ಜಗತಿಿನ ಇತ್ರೆಡೆ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರ
ಸಾರ್ಾನಯ ಸಿೆತಿಗೆ ಮರಳಲದ್’
ಏನದು ಓಝ್ೇನ್ ಪದರ?
 ಭ್ಮಿಯಿಂದ 20 ರಿಂದ 50 ಕ್ತ.ಮಿೇ ವರೆಗಿನ ಎತ್ಿರದ ವಾತಾವರಣದ ಪದರವಾಗಿದ್. ಮ್ರು ಆಮಿಜನಕ

ಪರರ್ಾಣುದ್ಧಂದ ರಚ್ನಯಾಗಿರುವ ಈ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರವು ಸ್ಯಶನಂದ ಹ್ಮುಮವ ಅಪ್ಾಯಕಾರಿಯಾದ

ಅತಿನೇರಳೆ ವಿಕ್ತರಣಗಳ ಬಹುಪ್ಾಲನುನ ಹಿೇರಿಕ್ಳುಳತ್ಿದ್. ಓಝ್ೇನ್ ಭ್ಮಿಗೆ ರಕ್ಾ

ಕವಚ್ವಾಗಿದ್. ಸ್ಯಶನಂದ ಹ್ರಸ್ಸುವ ನೇರಳಾತಿೇತ್ ವಿಕರಣಗಳನುನ ಹಿೇರಿಕ್ಳುಳವ ಭ್ಮಿಯ
ವಾಯುಮಂಡದಲಿರುವ ಪರದ್ೇಶ್ ಇದಾಗಿದ್.
ಹೇಗೆ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ಿದ್?
 ಓಜ್ೇನ್ ಮಿೇಟರ್ ಅರ್ಥವಾ ಓಜ್ೇನ್ ರ್ಾಪಕ
ಭ್ಮಿಯ ರಕ್ಷಣೆಯಲಿ ಅದರ ಪ್ಾತ್ರವೆೇನು?
 ಒಂದು ವೆೇಳೆ ಓಜ್ೇನ್ನ ಈ ಫಿಲಟರ್ ಇರದ್ೇ ಇದದರೆ ಇಷುಟ ಹ್ತಿಿಗೆ ಭ್ಮಿಯ ಜೇವಿಗಳೆಲಾಿ
ನಾಶ್ವಾಗಿರುತಿಿದದವು. ಇಂತ್ಹ ಭ್ಮಿಗೆ ಕವಚ್ದಂತಿರುವ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರದಲಿ ರಂಧರ ಏಪಶಟಿಟತ್ುಿ.
ವಾಯುಮಂಡಲದಲಿ ಅವಾಯಹತ್ವಾಗಿ ಪಸರಿಸುತಿಿರುವ ಹ್ಗೆಯಲಿನ ನೈಟೆ್ರಜನ್ ಕಣಗಳು ವಿಷಕಾರಿ
ಓಝ್ೇನ್ ಅನಲವನುನ ಉತಾಪದ್ಧಸುತ್ಿವೆ. ಭ್ಮಿಯ ಮ್ೇಲೆ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರ ಆವರಿಸಿರುವುದರಿಂದ
ಸ್ಯಶನ ಉಗರ ತಾಪ ನಮಮನುನ ಬಾಧಿಸುತಿಿಲಿ. ಓಝ್ೇನ್ ಪದರದ ಹಾನಯಿಂದ ನೇರಳಾತಿೇತ್ ಕ್ತರಣಗಳು
ಭ್ಮಿಯನುನ ನೇರವಾಗಿ ಪರವೆೇಶ್ ರ್ಾಡ, ರ್ಾನವನ ದ್ೇಹ ಹಾಗ್ ಜಲಚ್ರ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಜೇವ ಸಂಕುಲಕ್
ರ್ಾರಕವಾಗಲದ್. ಇದನುನ ತ್ಡೆಯದ್ಧದದರೆ ಭ್ಮಿಯ ನಾಶ್ಕ್ ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್.
ಓಜ್ೇನ್ ಪದರ ಕ್ಷಿೇಣಿಸಲು ಕಾರಣವೆೇನು?
 ಓಝ್ೇನ್ ಪದರ ಕ್ಷಿೇಣಿಸಲು ಹವಾನಯಂತ್ರಣ ಸಾಧನಗಳು (ಎಸಿ), ಪಿರಡ್ಜ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರೆ ಉತ್ಪನನಗಳಿಂದ
ಬಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಅಪ್ಾಯಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಕಗಳು ಶೇ.99ರಷುಟ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಕೈಗಾರಿಕ್ೇದಯಮ,
ಕಾಖ್ಾಶನ, ವಾಹನಗಳಿಂದ ಬಡುಗಡೆಯಾಗುವ ರ್ಾರಕಕಾರಿ ಹ್ಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರು ಅಪ್ಾಯಕ್
ಸಿಲುಕ್ತದ್. ಇಲಿಂದ ಬಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಕ್ಿೇರೆ್ೇ ಫೊಿೇರೆ್ೇ ಕಾಬಶನ್ ಅನಲ ಓಝ್ೇನ್ ಪದರಿಗೆ
ರಂಧರಮವನುನಂಟು ರ್ಾಡುತಿಿದ್.
ಓಜ್ೇನ್ ರಂಧರದ್ಧಂದಾಗುವ ಹಾನ
 ಓಝ್ೇನ್ ಪದರಿಲಿದ್ ಭ್ಮಿಯಲಿ ಬದುಕಲು ಸಾಧಯವಿಲಿ. ಓಝ್ೇನ್ ಪದರಲಿ ರಂಧರ ಮತ್ಿಷುಟ

ರ್ಪುಗೆ್ಂಡರೆ ಇದು ಚ್ಮಶದ ಕಾಯನಸರ್, ಕಣಿಣನ ಪೊರೆಗಳಂತ್ಹ ಕಾಯಿಲೆಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಪರಿಸರ ಹಾನಯನುನ
ಹಚಿೆಸಲದ್.



ಆರ್ಥಾಕ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ದ್ೇಶ್ದ ಮದಲ ಸಂಪೊಣಶ ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ರಾಜಯ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಎಲಾಿ ಅಹಶ ಖ್ಾತೆಗಳಲಿ ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ಅನುನ ಸಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸಿದ ಭಾರತ್ದ ಮದಲ
ರಾಜಯ ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಕಗೆ ಕೇರಳ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದ್.

 ರಾಜಯ ಮಟಟದ ಬಾಯಂಕರ್ಗಳ ಸಮಿತಿ (ಎಸ್ಎಲ್ಬಸಿ) ಪರಕಾರ, ರಾಜಯದಲಿ 3.76 ಕ್ೇಟಿ ಖ್ಾತೆಗಳು ಈಗ ಕನಷಾ
ಒಂದು ಉತ್ಪನನವನುನ ಡಜಟಲ್ ಆಗಿ ಸಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸಿವೆ.
 ಭಾರತಿೇಯ ರಿಸವ್ಶ ಬಾಯಂಕ್ (RBI) ಯ 'ಡಜಟಲ್ ಪ್ಾವತಿಗಳ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯ ವಿಸಿರಣೆ ಮತ್ುಿ
ಆಳಗೆ್ಳಿಸುವಿಕ' ಯೇಜನಯ ಅಡಯಲಿ ಈ ಕರಮವನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದ್.
ಕೇರಳ ಫೈಬರ್ ಆಪಿಟಕ್ ನಟ್ವಕ್ಶ (KFON)
 ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಕೇರಳ ಫೈಬರ್ ಆಪಿಟಕ್ ನಟ್ವಕ್ಶ (KFON) ಯೇಜನಯಲಿ ಕಾಯಶನವಶಹಿಸುತಿಿದ್, ಇದು
ಸಾವಶಜನಕರಿಗೆ ಕಡಮ್ ಖ್ಚಿಶನಲಿ ಇಂಟನಶಟ್ ಪರವೆೇಶ್ವನುನ ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ಯೇಜನಯ
ಶೇ.90 ರಷುಟ ಕಾಮಗಾರಿ ಪೊಣಶಗೆ್ಂಡದುದ, 17,155 ಕ್ತ.ಮಿೇ ದ್ರದಲಿ ಆಪಿಟಕಲ್ ಫೈಬರ್ ಕೇಬಲ್
ಎಳೆಯಲಾಗಿದ್ ಎಂದು ಮುಖ್ಯಮಂತಿರ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದಾದರೆ. ಈ ಯೇಜನಯು ಸಕಾಶರಿ ಕಚ್ಚೇರಿಗಳನುನ ನಟ್ವಕ್ಶಗೆ
ಜ್ೇಡಸಲು ಮತ್ುಿ ರಾಜಯದಾದಯಂತ್ 2,000 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಉಚಿತ್ ವೆೈ-ಫೈ ಹಾಟ್ಸಾಪಟ್ಗಳನುನ ವಯವಸ್ತೆ
ರ್ಾಡಲು ಯೇಜಸಿದ್.
ಸ್ತೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳು ಮತ್ುಿ ಡಜಟಲ್ ಸಾಕ್ಷರತೆ
 ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ವಲಯದಲಿ ಸ್ತೈಬರ್ ಕರೈಂಗಳ ವಿರುದಿ ಎಚ್ೆರಿಕ ವಹಿಸಬೆೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವನುನ ಸಕಾಶರವೊ
ಅರಿತ್ುಕ್ಂಡದ್. ಇಂತ್ಹ ಅಪರಾಧಗಳನುನ ನಭಾಯಿಸಲು ರಾಜಯ ಪೊಲೇಸರು ಆರ್ಥಶಕ ಅಪರಾಧ ವಿಭಾಗವನುನ
ರಚಿಸಿದಾದರೆ. ಆದಾಗ್ಯ, ಸಾವಶಜನಕ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ುಿ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ವಲಯದ ಸಹಕಾರದ ಮ್ಲಕ ಸ್ತೈಬರ್
ಅಪರಾಧಗಳನುನ ತ್ಡೆಗಟುಟವುದು ಅತ್ಯಂತ್ ಮಹತ್ವದಾದಗಿದ್ ಎಂದು ಸಕಾಶರ ಒತಿಿಹೇಳಿದ್.
 ನಾಗರಿಕರಲಿ ಡಜಟಲ್ ಸಾಕ್ಷರತೆಯನುನ ಹಚಿೆಸಲು ಸಕಾಶರವು ಸೆಳಿೇಯ ಸಂಸ್ತೆಗಳ ಮ್ಲಕ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ
ಕೈಗೆ್ಂಡದ್. ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರದ ಎಲೆಕಾರನಕ್ಸ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಹಿತಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯು ಇತಿಿೇಚ್ಚಗೆ ಸಾೆಪಿಸಿದ
ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಲಿ ಕೇರಳ ಮ್ರು ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಗೆದ್ಧದದ್, ಇದು ಸಮರ್ಥಶ ಡಜಟಲ್
ಕಾಯಶವಿಧಾನಗಳನುನ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸುವ ರಾಜಯದ ಬದಿತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್.
ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ಅಳವಡಸಿದ ಮದಲ ಜಲೆಿ
 2021 ರಲಿ ತಿರಶ್್ೂರ್ ಯೇಜನಯಡ ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ಅನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ಂದ ಕೇರಳದ ಮದಲ
ಜಲೆಿಯಾಗಿದ್.
'ಡಜಟಲ್ ಪ್ಾವತಿಗಳ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯ ವಿಸಿರಣೆ ಮತ್ುಿ ಆಳಗೆ್ಳಿಸುವಿಕ' ಯೇಜನ

 ಆರ್ಬಐ ಅಕ್ಟೇಬರ್ 2019 ರಲಿ ಪರತಿ ರಾಜಯ/ಕೇಂದಾರಡಳಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ದಲಿಯಲಿ ಒಂದು

ಜಲೆಿಯನುನ 100% ಡಜಟಲೇಕರಣಗೆ್ಳಿಸುವ 'ಡಜಟಲ್ ಪ್ಾವತಿಗಳ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯ ವಿಸಿರಣೆ ಮತ್ುಿ
ಆಳಗೆ್ಳಿಸುವಿಕ' ಎಂಬ ಪ್ಾರಯೇಗಿಕ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿತ್ು.
ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ರಫ್ುು ಸಂಘ

ಸುದ್ಧದಯಿಲ ಏಕ್ತದ್? ಕೇಂದರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಸಭೆಯಲಿ, ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ (ಎಂಎಸ್ ಸಿಎಸ್) ಕಾಯಿದ್
2002ರ ಅಡ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮಟಟದ ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ರಫ್ುು ಸಂಘವನುನ ಸಾೆಪಿಸಿ, ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡುವ
ಪರಸಾಿವನಗೆ ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್.
 ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನನ, ಬತ್ಿನ ಬೇಜ ಹಾಗ್ ರಫ್ುು ಉತೆಿೇ ಜಸುವ ನಟಿಟನಲಿ ರಾಷರ ಮಟಟದಲಿ ಮ್ರು
ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳನುನ ಸಾೆಪಿಸಲು ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್.
 ಇದಕ್ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿದ್ೇಶಾಂಗ ವಯವಹಾರ ಮತ್ುಿ ವಾಣಿಜಯ ಇಲಾಖೆ, ವಾಣಿಜಯ
ಮತ್ುಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯ 'ಸಕಾಶರದ ಸಂಪೊಣಶ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸುವ ಮ್ಲಕ, ತ್ಮಮ ರಫ್ುು ಸಂಬಂಧಿತ್
ನೇತಿಗಳು, ಯೇಜನಗಳು ಮತ್ುಿ ಏಜನಸಗಳ ಮ್ಲಕ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಘಟಕಗಳು
ಉತಾಪದ್ಧಸುವ ಎಲಾಿ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇವೆಗಳ ರಫ್ುುಗಳನುನ ಕೈಗೆ್ಳಳಲು ಬೆಂಬಲ ನೇಡಲವೆ.
 ಪರಸಾಿವಿತ್ ಅರ್ಥವಾ ಉದ್ದೇಶ್ತ್ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಯು ಸರಕು ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇವೆಗಳ ರಫ್ುುಗಳನುನ ಕೈಗೆ್ಳಳಲು ಮತ್ುಿ
ಉತೆಿೇಜಸಲು ಆಶ್ರಯ ಸಂಸ್ತೆಯಾಗಿ ಕಾಯಶ ನವಶಹಿಸುವ ಮ್ಲಕ ಸಹಕಾರಿ ವಲಯದ ರಫಿಿಗೆ ಒತ್ುಿ
ನೇಡುತ್ಿದ್. ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ಬಲವಧಶನ ಹಾಗ್ ಅವುಗಳನುನ ಯಶ್ಸಿವ ಉದಯಮಗಳನಾನಗಿ ರ್ಪಿಸುವ
ನಟಿಟನಲಿ ಈ ಕರಮ ತೆಗೆದುಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್.
 ಸಹಕಾರ ವಲಯದಲಿ ಉತ್ಪನನಗಳ ರಫಿಿಗೆ ಇರುವ ಸಾಧಯತೆಯ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯಲು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮಟಟದಲಿ
ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಘ ಅಸಿಿತ್ವಕ್ ತ್ರಲಾಗುತಿಿದ್. ಸಕಾಶರದ ವಿವಿಧ ನೇತಿಗಳ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವ ನಟಿಟನಲಿ
ಈ ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್ ರ್ಾಗಶದಶ್ಶನ ನೇಡುವುದು ಈ ಸಂಘದ ಉದ್ದೇ ಶ್ವಾಗಿದ್.
 ಇದು ಜಾಗತಿಕ ರ್ಾರುಕಟೆಟಗಳಲಿ ಭಾರತಿೇಯ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಸ್ತೆಗಳ ರಫ್ುು ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ಹ್ರತ್ರಲು,
ಹಚಿೆಸಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡಲದ್.
 ಈ ಉದ್ದೇಶ್ತ್ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಯು ಸಹಕಾರಿಗಳಿಗೆ ವಿವಿಧ ರಫ್ುು ಸಂಬಂಧಿತ್ ಯೇಜನಗಳು ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರದ
ವಿವಿಧ ಸಚಿವಾಲಯಗಳ ನೇತಿಗಳ ಪರಯೇಜನಗಳನುನ 'ಸಂಪೊಣಶ ಸಕಾಶರಿ ವಿಧಾನ'ದ ಮ್ಲಕ ಎಲಿರನ್ನ
ಒಳಗೆ್ಂಡ ಪರಗತಿ ರ್ಾದರಿಯಲಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
 "ಸಹಕಾರ್-ಸ್ತೇ-ಸಮೃದ್ಧಿ"ಯ ಗುರಿ ಸಾಧಿಸಲು ಸಹ ಇದು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.

 ಸದಸಯರು ತ್ಮಮ ಸರಕು ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇವೆಗಳ ರಫಿಿಗೆ ಉತ್ಿಮ ಬೆಲೆ ಪಡೆಯುವ ಜತೆಗೆ, ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಯಲಿ
ಉತ್ಪತಿಿಯಾಗುವ ಲಾಭಾಂಶ್ವನುನ ಸಹ ಪಡೆಯುತಾಿರೆ.
 ಉದ್್ಯೇಗ ಸೃಷ್ಟ್ಟ: ಪರಸಾಿವಿತ್ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಯ ಮ್ಲಕ ರ್ಾಡುವ ಹಚಿೆನ ರಫ್ುುಗಳು ವಿವಿಧ ಹಂತ್ಗಳಲಿ
ಸಹಕಾರಿಗಳಿಂದ ಸರಕು ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇವೆಗಳ ಉತಾಪದನ ಹಚಿೆಸುತ್ಿದ್. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಹಕಾರಿ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ಹಚಿೆನ
ಉದ್್ಯೇಗ ಸೃಷ್ಟ್ಟಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್.
 ಸರಕುಗಳ ಸಂಸ್ರಣೆ ಮತ್ುಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ರ್ಾನದಂಡಗಳಿಗೆ ಹ್ಂದ್ಧಕಯಾಗುವ ಸ್ತೇವೆಗಳನುನ

ಹಚಿೆಸುವುದರಿಂದ ಹಚ್ುೆವರಿ ಉದ್್ಯೇಗಗಳನುನ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸುತ್ಿದ್.
 ಸಹಕಾರಿ ಉತ್ಪನನಗಳ ಹಚಿೆನ ರಫ್ುು ವಹಿವಾಟಿನಂದ ಮ್ೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಯಾ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಜತೆಗೆ, ಆತ್ಮನಭಶರ್
ಭಾರತ್ ಕಟಟಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್.
 ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ (ಎಂಎಸ್ ಸಿಎಸ್) ಕಾಯಿದ್, 2002 ಅಡ ನ್ೇಂದಾಯಿಸಬಹುದು
ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಕೃಷ್ಟ್ ಸಾಲ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಗಳಿಂದ ಅಪಕ್ಸ ವರೆಗೆ: ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಸಂಘಗಳು, ಜಲೆಿ, ರಾಜಯ ಮತ್ುಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಮಟಟದ ಒಕ್್ಟಗಳು ಮತ್ುಿ ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಗಳಿಂದ ಹಿಡದು
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮಟಟದ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಇದರ ಸದಸಯರಾಗಬಹುದು. ಈ ಎಲಾಿ ಸಹಕಾರಿಗಳು ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿ
ಉಪನಯಮಗಳ (ಬೆೈಲಾ) ಪರಕಾರ, ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿ ಆಡಳಿತ್ ಮಂಡಳಿಯಲಿ ತ್ಮಮ ಚ್ುನಾಯಿತ್ ಪರತಿನಧಿಗಳನುನ
ಹ್ಂದ್ಧರುತಾಿರೆ.
 ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನನಗಳಿಗೆ ಪೊರೇತಾಸಹ : ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನನಗಳನುನ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸುವ ನಟಿಟನಲಿ
ಸಾೆಪನಯಾಗಲರುವ ಬಹುರಾಜಯ ಸಂಘವು ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನನಗಳ ಪೊರೆೈಕ ಸರಪಳಿ, ತಾಂತಿರಕ ನರವು,
ತ್ರಬೆೇತಿ, ಸಾಮರ್ಥಯಶ ವೃದ್ಧಿ ಹಾಗ್ ಪರತೆಯೇ ಕ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ವಯವಸ್ತೆ ರ್ಪಿಸುವ ಚ್ಟುವಟಿಕಗಳನುನ ನವಶಹಣೆ
ರ್ಾಡಲದ್. ವಿದ್ೇಶ್ಗಳಲಿ ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನನಗಳಿಗೆ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ಕಂಡುಕ್ಳುಳವ ನಟಿಟನಲಿ ರಫ್ುು ಸಂಘದ
ಜ್ತೆ ಇದು ಕಲಸ ರ್ಾಡಲದ್. ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನನಗಳ ಅಧಿಕ ಬೆಲೆಯ ಲಾಭವನುನ, ಅವುಗಳನುನ ಬೆಳೆಯುವ
ರೆೈತ್ರಿಗ್ ತ್ಲುಪಿಸಲು ಸಂಘ ನರವಾಗಲದ್.
 ಸಾರ್ಾನಯ ಬೆೇಸಾಯದ ಪದಿತಿ ಮತ್ುಿ ಸಾವಯುವ ಕೃಷ್ಟ್ ಪದಿತಿ ನಡುವೆ ಸಮತೆ್ೇಲನ
ಕಾಯುದಕ್ಳಳಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಒಂದ್ೇ ಬಾರಯಂ ಡನಲಿ ಬತ್ಿನ ಬೇಜ

ಬತ್ಿನ ಬೇಜಕ್ ಸಂಬಂಧಪಟಟ ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಘವು ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ಮಟಟದಲಿ

ಸಾೆಪನಯಾಗಲದ್. ಬೇಜಗಳ ಉತಾಪದನ, ಪರರ್ಾಣಿೇಕರಣ, ಖ್ರಿೇದ್ಧ, ಸಂಗರಹಣೆ, ಬಾರಯಂ ಡಂಗ್, ಪ್ಾಯಕೇಜಂಗ್,
ವಿತ್ರಣೆ, ಸಂಶ್ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವಿಚಾರದಲಿ ಇದು ಕೇಂದ್ಧರೇ ಯ ಸಂಸ್ತೆಯ ರಿೇತಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡಲದ್. ದ್ೇಸಿ
ಬೇಜಗಳನುನ ಪೊರೇ ತಾಸಹಿಸುವ ಹಾಗ್ ಅವುಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸುವ ವಯವಸ್ತೆಯನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹ್ಣೆಯನ್ನ ಈ
ಸಂಘ ನವಶಹಿಸಲದ್. ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ಜಾಲವನುನ ಬಳಸಿಕ್ಂಡು, ಒಂದ್ೇ ಬಾರಯಂ ಡನ ಅಡಯಲಿ ಪರರ್ಾಣಿೇಕೃತ್
ಬೇಜಗಳನುನ ಬತ್ಿನಗೆ ಪೊರೆೈಸಲಾಗುತ್ಿದ್
ಸಾವಯವ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿ: ಬಹುರಾಜಯ ಸಾವಯವ ಸ್ತ್ ಸ್ತೈಟಿಗಳು ಸಾವಯವ ಕೃಷ್ಟ್ಗೆ ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡುವ ಕಾಯಶವನುನ
ರ್ಾಡುತ್ಿವೆ. ಸಾವಯವ ಬೆಳೆ ಯ ಖ್ರಿೇದ್ಧ, ಪರರ್ಾಣಿೇಕರಣ, ಪರಿಶ್ೇಲನ, ಉತ್ಪನನದ ಬಾರಾ್ಯಂಡ್, ರ್ಾರುಕಟೆಟಗಾಗಿ
ಕೇಂದರಕ್ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಚಿವಾಲಯಗಳ ಬೆಂಬಲ ದ್್ಂ ದ್ಧಗೆ ಈ ಸ್ತ್ ಸ್ತೈಟಿಗಳು ಕಾಯಶ ನವಶಹಿಸಲವೆ. ಈ ಕಾಯಶಗಳಿಗೆ
ಅಗತ್ಯ ಲಾಯಬಗಳ ಸಾೆಪನಗ್ ಇದರಿಂದ ಸಹಾಯವಾಗಲದ್.
ರಫ್ುು ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿ: ಬಹುರಾಜಯಗಳ ರಫ್ುುಸ್ತ್ ಸ್ತೈಟಿಗಳ ಮ್ಲಕ ಭಾರತ್ದ ಸಹಕಾರ ವಲಯದ ಸಾಮರ್ಥಯಶವು ಜಾಗತಿಕ
ರ್ಾರುಕಟೆಟಗೆ ತೆರೆದುಕ್ಳಳಲದ್. ಈ ಸ್ತ್ ಸ್ತೈಟಿಗಳು ನಯಾಶತ್ಕ್ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯೇಜನ ಮತ್ುಿನೇತಿಯ ಲಾಭಗಳನುನ
ಸಹಕಾರ ವಲಯಕ್ ತ್ಂದು ಕ್ಡಲದ್. ಕೇಂದರದ ವಿವಿಧ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಇದಕ್ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ನಲಿಲವೆ. ಇದರಿಂದ
ಉದ್್ಯೇ ಗಾವಕಾಶ್ ಕ್ಡ ಹಚ್ೆಲದ್. ಭಾರತ್ದಲೆಿೇ ತ್ಯಾರಿಸಿದ ವಸುಿಗಳ ರಫಿಿಗ್ ಅನುಕ್ಲ ಆಗಲದ್.
ಬೇಜ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿ :ಬೇಜಗಳ ಖ್ರಿೇದ್ಧ, ಸಂಸ್ರಣೆ, ಬಾರಾ್ಯಂಡ್, ಲೆೇಬಲ್ ಮತ್ುಿಪ್ಾಯಕ್ತಂಗ್, ಸಂಗರಹಣೆ, ರ್ಾರುಕಟೆಟ,
ವಿತ್ರಣೆ, ಗುಣಮಟಟದ ಬೇಜಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಶ್ೇ ಧನ, ದ್ೇಶ್ೇಯ ನೈಸಗಿಶಕ ಬೇಜಗಳ ಬಳಕಗೆ ಉತೆಿೇಜನ
ಮತ್ುಿಅವುಗಳನುನ ಕಾಪಿಡುವಿಕಯು ಬಹುರಾರ್ಜಯ ಬೇಜ ಸ್ತ್ ಸ್ತೈಟಿಗಳ ಕಾಯಶವಾಗಲದ್. ಹಚ್ುೆ ಇಳುವರಿ
ನೇಡುವಂತ್ಹ ಮತ್ುಿಫ್ಸಲನ ಅವಧಿಯನುನ ತ್ಗಿಗಸುವಂತ್ಹ ಬೇಜಗಳ ಬಳಕ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಬೇಜ ವಿನಮಯ ಬೆಲೆ
(ಎಸ್ಆಆಶರ್) ತ್ಳಿ ವಿನಮಯ ಬೆಲೆ (ವಿಆಆಶರ್)ಗೆ ಈ ಸ್ತ್ಸ್ತೈಟಿಗಳು ಪೊರೇತಾಸಹದಾಯಕವಾಗಿರಲವೆ.

ವರದ್ಧ,ಸಮೀಕ್ಷೆ, ಶ್ೃಂಗಸಭೆ ಮತುು ಸೂಚಯಿಂಕಗಳು
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ದ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಡಸ್ತಂಬರ್ನಲಿ ಶೇಕಡ್ಾ 8.3 ಕ್ ಏರಿದುದ, ಇದು 16
ತಿಂಗಳುಗಳಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ದರವಾಗಿದ್ ಎಂದು ಸ್ತಂಟರ್ ಫಾರ್ ರ್ಾನಟರಿಂಗ್ ಇಂಡಯನ್ ಎಕಾನಮಿಯ ಅಂಕ್ತ
ಅಂಶ್ಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
 ಇದರಲಿ ನಗರ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಹಿಂದ್ಧನ ತಿಂಗಳಿನ ಶೇಕಡ್ಾ 8.96 ರಿಂದ ಡಸ್ತಂಬರ್ನಲಿ ಶೇಕಡ್ಾ 10.09
ಕ್ ಏರಿದ್.
 ಆದರೆ ಗಾರಮಿೇಣ
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು
ಶೇಕಡ್ಾ 7.55 ರಿಂದ
ಶೇಕಡ್ಾ 7.44 ಕ್
ಇಳಿದ್ಧದ್ ಎಂದು
ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ ತೆ್ೇರಿಸಿದ್.
 ಡಸ್ತಂಬರ್ನಲಿ,
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು
ಹರಿಯಾಣದಲಿ
ಶೇಕಡ್ಾ 37.4 ಕ್
ಏರಿತ್ು. ನಂತ್ರ
ರಾಜಸಾೆನದಲಿ
28.5 ಶೇಕಡ್ಾ ಮತ್ುಿ ದ್ಹಲಯಲಿ 20.8 ಶೇಕಡ್ಾ ಆಗಿದ್.
ಹಿಂದ್ಧನ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ಗಳ ರ್ಾಹಿತಿ:
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ಗಳ ಕಚ್ಚೇರಿ ಸಂಗರಹಿಸಿದ ಮತ್ುಿ ನವೆಂಬರ್ನಲಿ ಬಡುಗಡೆಯಾದ ಪರತೆಯೇಕ ತೆರೈರ್ಾಸಿಕ
ರ್ಾಹಿತಿಯ ಪರಕಾರ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಜುಲೆೈ-ಸ್ತಪಟಂಬರ್ ತೆರೈರ್ಾಸಿಕದಲಿ ಹಿಂದ್ಧನ ತೆರೈರ್ಾಸಿಕದಲಿ 7.6
ಶೇಕಡ್ಾಕ್ ಹ್ೇಲಸಿದರೆ ಶೇಕಡ್ಾ 7.2 ಕ್ ಇಳಿದ್ಧದ್ ಎಂದು ತೆ್ೇರಿಸಿದ್.
ಹ್ಸ ಉದ್್ಯೇಗಾವಕಾಶ್ಗಳ ಕ್ರತೆ :

 ಜಾಗತಿಕ ರ್ಾರುಕಟೆಟಗಳಲಿ ಪರಸುಿತ್ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ುಿ ಕ್ೇವಿಡ್ ಪರಕರಣಗಳ ಹಠಾತ್

ಏರಿಕಯಿಂದಾಗಿ ಮುಂಬರುವ ತಿಂಗಳುಗಳಲಿ ಯಾವುದ್ೇ ಗಮನಾಹಶ ಹ್ಸ ಉದ್್ಯೇಗಾವಕಾಶ್ಗಳ ಕಂಡು
ಬರುವುದ್ಧಲಿ ಎಂದು ತ್ಜ್ಞರು ತಿಳಿಸಿದಾದರೆ.
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ ಎಂದರೆೇನು?
 ಉದ್್ಯೇಗ ರ್ಾಡಲು ಸಬಲರಾಗಿದದರ್ ಕ್ಡ್ಾ ಯಾವುದ್ೇ ಉದ್್ಯೇಗವಿಲಿದ್ ಇರುವ ಜನ ಸಂಖೆಯಯ
ಪರರ್ಾಣವನುನ ನಾವು ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ ಎಂದು ಕರೆಯುತೆಿೇವೆ.

 ಪರಸುಿತ್ ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಆರ್ಥಶಕ ಸಿೆತಿ ಹೇಗಿರುತ್ಿದ್ ಎಂಬ ಆಧಾರದಲಿ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಏರಿಳಿತ್ವಾಗುತ್ಿದ್.
ಆರ್ಥಶಕತೆಯು ಕುಗಿಗದಾದಗ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಹಚಾೆಗುತ್ಿದ್, ಆರ್ಥಶಕ ಸಿೆತಿ ಸುಧಾರಿಸಿದಾಗ ನರುದ್್ಯೇಗ
ದರವು ಕಡಮ್ಯಾಗುತ್ಿದ್. ಆದರೆ ಒಇಸಿಡ ಪರಕಾರ ಭಾರತ್ದಲಿ ಆರ್ಥಶಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾದರ್ ಕ್ಡ್ಾ
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ ರ್ಾತ್ರ ಏರಿಕಯಾಗುತ್ಿದ್.
ನರುದ್್ಯೇಗ ದರದ ಲೆಕಾ್ಚಾರ ಹೇಗೆ?
 ನರುದ್್ಯೇಗಿಗಳು/ಒಟುಟ ಕಾಮಿಶಕರು× 100 ಎಂಬ ಲೆಕಾ್ಚಾರವನುನ ರ್ಾಡ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವನುನ
ಪತೆಿಹಚ್ೆಲಾಗುತ್ಿದ್.
ದ್ೇಶ್ದಲಿ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ
 ಜುಲೆೈ-ಸ್ತಪಟಂಬರ್ನಲಿ ತೆರೈರ್ಾಸಿಕದಲಿ ಭಾರತ್ದಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಶೇಕಡ 11.6ರಿಂದ
ಶೇಕಡ 9.4ಕ್ ಇಳಿದ್ಧದ್. ಪುರುಷರ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವು ಶೇಕಡ 9.3ರಿಂದ ಶೇಕಡ 6.6ಕ್ ಇಳಿದ್ಧದ್.
ರಾಜಸಾೆನದಲಿ ಅಧಿಕ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರ ಹಾಗ್ ಛತಿಿೇಸ್ಗಢದಲಿ ಕಡಮ್ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವಿದ್.
ಕನಾಶಟಕದಲಿ ಪರಸುಿತ್ ಶೇಕಡ 3.8ರಷುಟ ನರುದ್್ಯೇಗ ದರವಿದ್.
ಯುವ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ ಸಮ್ಮೇಳನ 2023

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? 17ನೇ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಮಧಯಪರದ್ೇಶ್ ಸರಕಾರದ ಸಹಯೇಗದಲಿ
2023ರ ಜನವರಿ 8ರಿಂದ 10ರವರೆಗೆ ಇಂದ್್ೇರ್ನಲಿ ನಡೆಯಲದ್.
 ಸುರ್ಾರು 70 ರಾಷರಗಳ 3500ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ʼಡಯಾಸ್ತ್ಪರಾʼ ಸದಸಯರು ಈಗಾಗಲೆೇ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ

ದ್ಧವಸ ಸಮ್ಮೇಳನದಲಿ ಪ್ಾಲೆ್ಗಳಳಲು ನ್ೇಂದಣಿ ರ್ಾಡಕ್ಂಡದಾದರೆ.
 ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯಕಾ್ಗಿ ಡಯಾಸ್ತ್ಪರಾ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಹ್ೇರಾಟಗಾರರ ಕ್ಡುಗೆಯನುನ ಸಾರುವ ನಟಿಟನಲಿ
"ಆಜಾದ್ಧ ಕಾ ಅಮೃತ್ ಮಹ್ೇತ್ಸವ್ (ಸಾವತ್ಂತ್ರಯದ ಅಮೃತ್ ಮಹ್ೇತ್ಸವ)- ಭಾರತಿೇಯ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ
ಹ್ೇರಾಟದಲಿ ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ ಭಾರತಿೇಯರ ಕ್ಡುಗೆ" ಪರಿಕಲಪನಯಡ ಪರರ್ಥಮ ಬಾರಿಗೆ ರ್ಪಿಸಲಾದ
ಡಜಟಲ್ ಪಿಬಡ ಪರದಶ್ಶನವನುನ ಗೌರವಾನವತ್ ಪರಧಾನ ಮಂತಿರಗಳು ಉದಾಾಟಿಸಲದಾದರೆ.

 ನಾಲು್ ವಷಶಗಳ ಬಳಿಕ ಹಾಗ್ ಕ್ೇವಿಡ್- 19 ಸಾಂಕಾರಮಿಕ ರೆ್ೇಗ ಕಾಣಿಸಿಕ್ಂಡ ನಂತ್ರ

ನಡೆಯುತಿಿರುವ ಪರರ್ಥಮ ಭೌತಿಕ ಸಮ್ಮೇಳನವಾಗಿರುವ ಕಾರಣಕ್ 17ನೇ ಪಿಬಡ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಹಚಿೆನ ಮಹತ್ವ
ಪಡೆದುಕ್ಂಡದ್. ಹಿಂದ್ಧನ ಪಿಬಡ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಸಾಂಕಾರಮಿಕ ರೆ್ೇಗ ಕಾಣಿಸಿಕ್ಂಡದದ 2021ರಲಿ
ವಚ್ುಯಶವಲ್ ರ್ಪದಲಿ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ.
 ಪರಿಕಲಪನ: ಈ ಬಾರಿಯ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸವು "ಡಯಾಸ್ತ್ಪರಾ (ಜಗತಿಿನ ನಾನಾ ಕಡೆ ಜೇವನ
ರ್ಪಿಸಿಕ್ಂಡರುವ ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ ಭಾರತಿೇಯರು): ಅಮೃತ್ ಕಾಲದಲಿ ಭಾರತ್ದ ಪರಗತಿಯ ವಿಶಾವಸಾಹಶ

ಪ್ಾಲುದಾರರು" ಎಂಬ ಪರಿಕಲಪನಯಡ ರ್ಪುಗೆ್ಂಡದ್.
 ಸಹಯೇಗ: ಕೇಂದರ ಯುವಜನ ವಯವಹಾರ ಮತ್ುಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಹಯೇಗದಲಿ ನರವೆೇರಲದ್.
 ಮುಖ್ಯ ಅತಿರ್ಥಗಳು: ಗಯಾನಾ ಸಹಕಾರಿ ಗಣಯರಾಜಯದ ಅಧಯಕ್ಷರಾದ ಗೌರವಾನವತ್ ಡ್ಾ. ಮಹಮಮದ್ ಇಫಾಶನ್
ಅಲ. ಆಸ್ತರೇಲಯಾದ ಸಂಸದ್ ಗೌರವಾನವತ್ ಝನೇಟ್ಾ ಮಸ್ರೆನಾಾಸ್
 ವಿಶೇಷ ಅತಿರ್ಥಗಳು: ಸುರಿನಾಮ್ ಗಣರಾಜಯದ ಅಧಯಕ್ಷರಾದ ಗೌರವಾನವತ್ ಚ್ಂದ್ಧರಕಾಪಸಾಶದ್ ಸಂತೆ್ೇಕ್ತ
 ಅಂಚ್ಚ ಚಿೇಟಿ ಬಡುಗಡೆ: ಸುರಕ್ಷತೆ, ಕಾನ್ನುಬದಿ, ಕರಮಬದಿ ಹಾಗ್ ಕೌಶ್ಲಯದ ವಲಸ್ತಯ
ಪ್ಾರಮುಖ್ಯತೆಯನುನ ಸಾರುವುದರ ಸಮರಣಾರ್ಥಶ "ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಜಾಯೇನ್, ಪರಶ್ಕ್ಷಿತ್ ಜಾಯೇನ್ʼ (ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ
ಹ್ೇಗಿ, ಸುಶ್ಕ್ಷಿತ್ರಾಗಿ ಹ್ೇಗಿ) ಅಂಚ್ಚ ಚಿೇಟಿ ಬಡುಗಡೆಯಾಗಲದ್.
ಪಿಬಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲಿ ಐದು ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತ್ು ಸಮಗರ ವಿಚಾರಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾಗಳು ನಡೆಯಲವೆ-
ವಿಚಾರಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾಗಳು ಅಧಯಕ್ಷತೆ
"ಆವಿಷ್ಾ್ರ ಹಾಗ್ ಹ್ಸ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ಅನುರಾಗ್ ಸಿಂಗ್ ಠಾಕ್ರ್

ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ ಭಾರತಿೇಯ ಯುವಜನರ ಪ್ಾತ್ರ"
"ಅಮೃತ್ ಕಾಲದಲಿ ಆರೆ್ೇಗಯ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ ಡ್ಾ.ಮನ್ಸುಖ್ ರ್ಾಂಡವಿೇಯ

ಮ್ಲಸೌಕಯಶಕ್ ಉತೆಿೇಜಸುವಲಿ ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ
ಭಾರತಿೇಯರ ಪ್ಾತ್ರ: ದ್ರದೃಷ್ಟ್ಟ @2047ʼ
"ಭಾರತ್ ಮೃಧು ಶ್ಕ್ತಿಯ ವೃದ್ಧಿ- ಕರಕುಶ್ಲ, ಆಹಾರ ಮಿೇನಾಕ್ಷಿ ಲೆೇಖಿ

ಪದಿತಿ ಹಾಗ್ ಸೃಜನಶ್ೇಲತೆ ಮ್ಲಕ ಸದಾಶ್ಯ
ರ್ಪಿಸುವುದು"
"ಭಾರತಿೇಯ ದುಡಯುವ ವಗಶದ ಜಾಗತಿಕ ಧಮ್ೇಶಂದರ ಪರಧಾನ್

ಚ್ಲನಶ್ೇಲತೆಗೆ ಉತೆಿೇಜನ- ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ
ಭಾರತಿೇಯರ ಪ್ಾತ್ರʼ

"ರಾಷರ ನರ್ಾಶಣ ಕಾಯಶದಲಿ ಸವಶರನುನ ನಮಶಲಾ ಸಿೇತಾರಾಮನ್

ತೆ್ಡಗಿಸಿಕ್ಳುಳವ ಪರಯತ್ನದಲಿ ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ
ಉದಯಮಿಗಳು ಭಾಗಿಯಾಗುವಂತೆ
ಸಜುಜಗೆ್ಳಿಸುವುದು"
ಭಾರತಿೇಯ ಸರ್ಾಮನ್ ಪರಶ್ಸಿಿ

 ಗೌರವಾನವತ್ ರಾಷರಪತಿಗಳಾದ ಶ್ರೇಮತಿ ದೌರಪದ್ಧ ಮುಮುಶ ಅವರು 2023ನೇ ಸಾಲನ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ
ಸರ್ಾಮನ್ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಪರದಾನ ರ್ಾಡುವ ಜತೆಗೆ ಸರ್ಾರೆ್ೇಪ ಸರ್ಾರಂಭದ ಅಧಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಲದಾದರೆ.
ದ್ೇಶ್ ಹಾಗ್ ವಿದ್ೇಶ್ದಲಿ ನಾನಾ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ನೇಡದ ಕ್ಡುಗೆ ಹಾಗ್ ಸಾಧನಯನುನ ಪರಿಗಣಿಸಿ ಆಯದ
ಸಾಗರೆ್ೇತ್ಿರ ಭಾರತಿೇಯ ಸದಸಯರಿಗೆ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ಸರ್ಾಮನ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪರದಾನ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಜನವರಿ 9ರಂದು ಏನು ವಿಶೇಷ?
 ಜನವರಿ 9 (1915) ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫಿರಕಾದ್ಧಂದ ಭಾರತ್ಕ್ ಹಿಂದ್ಧರುಗಿದ ದ್ಧನ. ಅದಕಾ್ಗಿಯೇ
ಈ ದ್ಧನವನುನ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ್ ಎಂದು ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಎಲ್ಎಂ ಸಿಂಘ್ವವ ನೇತ್ೃತ್ವದ
ಭಾರತಿೇಯ ಡಯಾಸ್ತ್ಪರಾ ಉನನತ್ ಮಟಟದ ಸಮಿತಿ ನೇಡದ ಶ್ಫಾರಸುಗಳ ಮ್ೇರೆಗೆ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ
ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸುವ ನಧಾಶರವನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್. ಆಗಿನ ಪರಧಾನ ಅಟಲ್ ಬಹಾರ್ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರ
ಘ್ೇಷಣೆಯ ನಂತ್ರ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ್ ಆಚ್ರಿಸಲು ನಧಶರಿಸಲಾಯಿತ್ು.
ಆಚ್ರಣೆಯ ಹಿಂದ್ಧನ ಉದ್ದೇಶ್
 ವಿದ್ೇಶ್ದಲಿರುವ ಭಾರತಿೇಯರ ಸಾಧನಗಳನುನ ಜಗತಿಿ ಮುಂದ್ಧಡಲು ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 9 ರಂದು ಪರವಾಸಿ
ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ್ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.ಈ ಆಚ್ರಣೆಯು ವಿದ್ೇಶ್ದಲಿರುವ ಭಾರತಿೇಯರ ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಮತ್ುಿ
ಪರತಿಭೆಯನುನ ಜಗತ್ುಿ ಗುರುತಿಸುವಂತೆ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್. ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ್ ಹಸರಿನಲಿ, ವಲಸಿಗರಿಗೆ
ಸೆಳಿೇಯರನುನ ಭೆೇಟಿ ರ್ಾಡಲು ಅವಕಾಶ್ ಸಿಗುತ್ಿದ್. 2003 ರಿಂದ ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ್
ಅನುನ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.

‘ವಾಯ್ಸಸ ಆಫ್ಟ ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಸೌತ್’ ಶ್ೃಂಗಸಭೆ 2023

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ರಾಜಕ್ತೇಯ, ಆರ್ಥಶಕ, ಸಾರ್ಾಜಕ, ಪರಿಸರ, ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಮತ್ುಿ ತಾಂತಿರಕ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತ್ು
ಸಹಕರಿಸಲು ರಾಷರಗಳ ಪರಮುಖ್ ಗುಂಪ್ಾಗಿ 2023 ರ ಜನವರಿ 12 ಮತ್ುಿ 13 ರಂದು ಭಾರತ್ವು ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯನುನ
ಆಯೇಜಸಿತ್ುಿ. ಗೌರವಾನವತ್ ಪರಧಾನ ಮಂತಿರಯವರು ಈ ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯನುನ ಉದಾಾಟಿಸಿದರು.
 ವಚ್ುಶವಲ್ ಶ್ೃಂಗಸಭೆಗೆ 120 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ದ್ೇಶ್ಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದದವು.
 ಗೆ್ಿೇ ಬಲ್ ಸೌತ್ನ ವಾಯ್ಸಸ ಶ್ೃಂಗಸಭೆಯು ಒಂದು ವಿಶ್ಷಟ ಆರಂಭವಾಗಿದ್. ಇದು ಗೆ್ಿೇ ಬಲ್ ಸೌತ್ ದ್ೇಶ್ಗಳ
ಆದಯತೆಗಳ ಹಚಿೆನ ಸಹಯೇಗದ ಹ್ಸ ರ್ಾಗಶವನುನ ರ್ಪಿಸಲು ಭಾರತ್ಕ್ ಅವಕಾಶ್ ರ್ಾಡಕ್ಡುತ್ಿದ್.
 ಸಂಘಷಶ, ಉಗರವಾದ, ಅಗತ್ಯ ವಸುಿಗಳ ದರ ಏರಿಕ ವಿಷಯದಲಿ ವಿಶ್ವವು ಬಕ್ಟಿಟನಲಿದ್. ಹಾಗಾಗಿ
ಸರ್ಾಜವನುನ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕತೆಗಳನುನ ಬದಲಾಯಿಸುವಂರ್ಥ ಸರಳ ಮತ್ುಿ ಸುಸಿೆರವಾದ ಪರಿಹಾರಗಳನುನ
ಕಂಡುಕ್ಳಳಬೆೇಕಾದುದ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್
ಸವಾಲುಗಳನುನ ಎದುರಿಸಲು “4 ಆರ್’ ಮಂತ್ರ:
 ಭವಿಷಯದಲಿ ಜಾಗತಿಕ ದಕ್ಷಿಣ ರಾಷರಗಳಾ ದ ನಮಮ ಪ್ಾಲು ದ್್ಡಡದ್ಧದ್.
 ಅದರ ಪರಿಣಾಮ ರ್ಾತ್ರ ನಮಮ ಮ್ೇಲೆಯೇ ಹಚಾೆಗಿ ಬೇಳುತಿಿದ್. ಈ ಎಲಿ ಸವಾಲುಗಳನುನ ಎದುರಿಸಲು ನಾವು
ಅನುಸರಿಸಬೆೇಕಾದ ಮಂತ್ರವೆೊಂದ್ೇ. ಅದು- ರೆಸಾಪಂಡ್ (ಸಪಂದನ), ರೆಕಗೆನೈ ಸ್(ಗುರುತಿಸುವಿಕ), ರೆಸ್ತಪಕ್ಟ (ಗೌರವ)
ಮತ್ುಿ ರಿೇಫಾಮ್ಶ (ಸುಧಾರಣೆ). ಇದರ ಮ್ಲಕ ನಾವು ವಿಶ್ವಕ್ ಹ್ಸ ಶ್ಕ್ತಿ ತ್ುಂಬಬಹುದು.
 ಉದ್ದೇಶ್ : ಜಾಗತಿಕ ದಕ್ಷಿಣದ ದ್ೇಶ್ಗಳನುನ ಒಟುಟಗ್ಡಸಲು ಮತ್ುಿ ವಿವಿಧ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವರ
ಸಾರ್ಾನಯ ಕಾಳಜ ಮತ್ುಿ ದೃಷ್ಟ್ಟಕ್ೇನವನುನ ಹಂಚಿಕ್ಳಳಲು ಆಯೇಜಸಲಾಗಿತ್ುಿ
 ವಿಷಯ (ರ್ಥೇಮ್) : "ಇಂಧನ ಭದರತೆ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ: ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ರ್ಾಗಶಸ್ಚಿ"
 ಗುರಿ: "ಒಗಗಟಿಟನ ಧವನ, ಒಗಗಟಿಟನ ಉದ್ದೇಶ್ " ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್ ಮತ್ುಿ G20 ದ್ೇಶ್ಗಳು
ಮತ್ುಿ ಜಾಗತಿಕ ದಕ್ಷಿಣದ ಸದಸಯರೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸರ್ಾಲೆ್ೇಚ್ನಯ ಮ್ಲಕ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ G20 ಕಾಯಶಸ್ಚಿಯನುನ
ರ್ಪಿಸುವ ದೃಷ್ಟ್ಟಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದ್.
 3F ಕಳವಳ: ಅನೇಕ ಡೆ್ಮ್ೇನ್ಗಳಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶ್ೇಲ ರಾಷರಗಳ ಮ್ೇಲೆ ತಿೇವರ ಪರಿಣಾಮ ಬೇರಿರುವ ಇತಿಿೇಚಿನ
ಜಾಗತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಈ ಕಲವು ಅಂಶ್ಗಳು ಕ್ೇವಿಡ್ ಸಾಂಕಾರಮಿಕ, ಉಕರೇನ್ನಲಿ ನಡೆಯುತಿಿರುವ ಸಂಘಷಶದ
ಪರಿಣಾಮದ್ಧಂದಾಗಿ ಉದುವಿಸಿದ್. ಇದು ಆಹಾರ(food), ರಸಗೆ್ಬಬರ(fertilizer) ಮತ್ುಿ ಇಂಧನ(fuel)
ಕ್ರತೆಗಳನುನ ಹಚಿೆಸುತಿಿವೆ.
 "ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಜೈವಿಕ ಇಂಧನ ಒಕ್್ಟ"ರಚಿಸಲು ಕರೆ: ಜೈವಿಕ ಇಂಧನಗಳು, ಸೌರಶ್ಕ್ತಿ
ಉಪಯೇಗಿಸಿಕ್ಳುಳವಲಿ, ಒಂದು ಸ್ಯಶ ಒಂದು ವಿಶ್ವ ಒಂದು ಗಿರಡ್ (OSOWOG) ಉಪಕರಮದ
ಸಂಬಂಧಿತ್ ಪರಯೇಜನಗಳನುನ ಒತಿಿಹೇಳಿದರು G20 ಅಡಯಲಿ "ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಜೈವಿಕ ಇಂಧನ ಒಕ್್ಟ"

ರಚಿಸಲು ಮತ್ುಿ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶ್ಕ್ತಿಯಲಿ ಸಹಕಾರವನುನ ಬಲಪಡಸಲು ಅಂತ್ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ

ಸೌರ ಒಕ್್ಟಕ್ ಸ್ತೇರಲು ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಸೌತ್ನ ಪ್ಾಲುದಾರರಿಂದ ಬೆಂಬಲವನುನ ಕ್ೇರಲಾಯಿತ್ು .
ಭಾರತ್ ಪರಸಾಿಪಿಸಿದ ಉಪಕರಮಗಳು
 ಭಾರತ್ವು ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಸೌತ್ ಸ್ತಂಟರ್ ಆಫ್ಟ ಎಕಸಲೆನ್ಸ ಅನುನ ಸಾೆಪಿಸಲದ್. "ಈ ಸಂಸ್ತೆಯು ನಮಮ ಯಾವುದ್ೇ
ದ್ೇಶ್ಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪರಿಹಾರಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಉತ್ಿಮ ಅಭಾಯಸಗಳ ಕುರಿತ್ು ಸಂಶ್ೇಧನಯನುನ ಕೈಗೆ್ಳುಳತ್ಿದ್,
ಇದನುನ ಜಾಗತಿಕ ದಕ್ಷಿಣದ ಇತ್ರ ದ್ೇಶ್ಗಲಿ ವಿಸಿರಿಸಬಹುದು ಮತ್ುಿ ಕಾಯಶಗತ್ಗೆ್ಳಿಸಬಹುದು".

 ಭಾರತ್ವು "ನಮಮ ಪರಿಣತಿಯನುನ ಇತ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶ್ೇಲ ರಾಷರಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಹಂಚಿಕ್ಳಳಲು ಜಾಗತಿಕ ದಕ್ಷಿಣ
ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಉಪಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲದ್".
 ಆರೆ್ೇಗಯ ಮಿತ್ರ ಯೇಜನಯನುನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಯಿತ್ು "ಈ ಯೇಜನಯಡಯಲಿ, ನೈಸಗಿಶಕ ವಿಕ್ೇಪಗಳು
ಅರ್ಥವಾ ರ್ಾನವಿೇಯ ಬಕ್ಟುಟಗಳಿಂದ ಪರಭಾವಕ್್ಳಗಾಗಿರುವ ಯಾವುದ್ೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶ್ೇಲ ದ್ೇಶ್ಕ್ ಭಾರತ್ವು
ಅಗತ್ಯ ವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಸರಬರಾಜುಗಳನುನ ಒದಗಿಸುತ್ಿದ್".
 ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶ್ೇಲ ರಾಷರಗಳ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಉನನತ್ ಶ್ಕ್ಷಣವನುನ ಪಡೆಯಲು ಭಾರತ್ವು ಗೆ್ಿೇಬಲ್
ಸೌತ್ ವಿದಾಯರ್ಥಶವೆೇತ್ನವನುನ ಸಹ ಸಾೆಪಿಸಲದ್ .
 ಗೆ್ಿೇಬಲ್ ಸೌತ್ : ಏಷ್ಾಯ, ಆಫಿರಕಾ ಮತ್ುಿ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮ್ೇರಿಕ ದ್ೇಶ್ಗಳನುನ ಉಲೆಿೇಖಿಸುತ್ಿದ್
 ಲಾಯಟಿನ್ ಅಮ್ೇರಿಕ ಮತ್ುಿ ಕರಿನಂಬಯನ್ ನ 29 ದ್ೇಶ್ಗಳು, ಆಫಿರಕಾದ್ಧಂದ 47 ದ್ೇಶ್ಗಳು ಯುರೆ್ೇಪಿನಂದ ೭
ದ್ೇಶ್ಗಳು , ಏಷ್ಾಯದ್ಧಂದ 31ದ್ೇಶ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ಓಷ್ಟ್ಯಾನಯಾದ್ಧಂದ 11 ದ್ೇಶ್ಗಳು
ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಟೆೈಮ್ಸ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಪಟಿಟ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಟೆೈಮ್ಸ ಪರಕಟಿಸಿರುವ 2023ರಲಿ ಭೆೇಟಿ ನೇಡಬೆೇಕಾದ 52 ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ
ಪಟಿಟಯಲಿ ಭಾರತ್ದ್ಧಂದ ಕೇರಳ ಸಾೆನ ಪಡೆದುಕ್ಂಡದ್. ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಪಟಿಟಯಲಿ ಕೇರಳವು 13ನೇ
ಸಾೆನದಲಿದ್ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ದ್ಧಂದ ಜಾಗ ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ಪರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದ್.
 ಕೇರಳವು ತ್ನನ ಕಡಲತಿೇರಗಳು, ಹಿನನೇರಿನ ಸ್ತ್ಬಗು, ಪ್ಾಕಪದಿತಿ ಮತ್ುಿ ಶ್ರೇಮಂತ್ ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಸಂಪರದಾಯಗಳಿಗೆ
ಹಸರುವಾಸಿಯಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ರಾಜಯ ಎಂದು ವರದ್ಧ ವಿವರಿಸಿದ್.
 ಕುರ್ಾರಕ್ಮ್ ಮತ್ುಿ ಮರವಂತ್ುರುತ್ುಿ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ರಾಜಯದ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ತಾಣಗಳ ಬಗೆಗಯ್
ಪಟಿಟಯಲಿ ಪರಸಾಿಪಿಸಲಾಗಿದ್.
 ತಾಳೆ ಮರದ ಆಕಷಶಣೆ, ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಉತ್ಸವದ ಸಮಯದಲಿ ದ್ೇವಸಾೆನಕ್ ಭೆೇಟಿ ನೇಡುವಿಕ ಮತ್ುಿ ಹಳಿಳಯ
ಜೇವನದ ಸುಸಿೆರ ರುಚಿಯನುನ ಪಡೆಯಲು ಕೇರಳ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ತಾಣ ಎಂದು ಪತಿರಕ ಬಣಿಣಸಿದ್.
 'ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ರಾಜಯವಾದ ಕೇರಳದ ಕಡಲ ತಿೇರಗಳು, ಹಿನನೇರಿನ ನಯನ ಮನ್ೇಹರ ದೃಶ್ಯಗಳು, ಇಲಿನ
ಆಹಾರ ಪದಿತಿ, ವೆೈಕಥಾಷಟಮಿ ಹಬಬಗಳ ಸಿರಿಯು ಅದುುತ್ವಾಗಿದ್' ಎಂದು ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಟೆೈಮ್ಸ ತಿಳಿಸಿದ್.

ಪಟಿಟಯಲಿ ಸಾೆನ ಪಡೆದ್ಧರುವ ಇತ್ರೆ ಸೆಳಗಳು

 ಪಟಿಟಯಲಿ ಲಂಡನ್ ಮದಲ ಸಾೆನದಲಿದ್, ನಂತ್ರ ಜಪ್ಾನನ ಮರಿಯಕಾ, ಅಮ್ರಿಕದ ಸಾಮರಕ ಕಣಿವೆ
ನವಾಜ್ ಟೆರೈಬಲ್ ಪ್ಾಕ್ಶ, ಸಾ್ಟ್ಾಿಯಂ ಡನ ಕ್ತಲಾಮಟಿಶನ್ ಗೆಿನ್ ಮತ್ುಿ ನ್ಯಜಲೆಂಡನ ಆಕಿಂಡಗಳು
ಅಗರಸಾೆನದಲಿವೆ. ಕ್ತಿಫೊೇನಶಯಾದ ಪ್ಾಮ್ ಸಿರಂಗ್ಸ, ಆಸ್ತರೇ ಲಯಾದ ಕಾಂಗರ್ ದ್ಧವೇ ಪ, ಅಲೆಬೇ ನಯಾದ
ವೆೊಜೇ ಸಾ ನದ್ಧ, ಘಾನಾದ ಅಕಾರ, ನಾವೆಶಯ ಟೆ್ರಮಸ, ಬೆರಜಲನ ಲೆನ್ೇಯಿಸ್ ಮರನಾನ್ಸ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ
ಉದಾಯನವನ, ಭ್ತಾನ್, ದಕ್ಷಿಣ ಕರೆ್ಲನಾದ ಗಿರೇ ನವಲೆಿ ಮತ್ುಿ ಟಕಸನ್ (ಅರಿಜ್ೇನಾ) ಸಹ ಪಟಿಟಯಲಿ ಜಾಗ
ಪಡೆದ್ಧವೆ.
 ಟೆೈಮ್ ರ್ಾಯಗಝಿನ್ 2022ರಲಿ ತ್ಯಾರಿಸಿದ ಜಗತಿಿನ ಅಗರ 50 ತಾಣಗಳ ಪೈಕ್ತಯ್ ಕೇರಳ ಸಾೆನ ಪಡೆದ್ಧತ್ುಿ.
ವಿಜ್ಞಾನ ಮತುು ತಿಂತೆಜ್ಞಾನ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಗಗನ್ ಯಾನ್
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಸ್ತೆ (ಇಸ್ತ್ರೇ) 2024 ರಲಿ ಮದಲ ರ್ಾನವ ಸಹಿತ್
ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಯಾನವನುನ ಕೈಗೆ್ಳಳಲದ್ ಎಂದು ಕೇಂದರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವ ಡ್ಾ. ಜತೆೇಂದರ ಸಿಂಗ್
ಹೇಳಿದಾದರೆ.
 ಭಾರತ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ನರಂತ್ರ ಹ್ಸ ಸಾಧನಗಳನುನ ರ್ಾಡುತಿಿದ್
 ಗಗನ್ ಯಾನ್ 2022 ರಲೆಿೇ ಸಾಕಾರವಾಗಬೆೇಕ್ತತ್ುಿ ಆದರೆ ಕ್ೇವಿಡ್-19 ನಂದಾಗಿ ವಿಳಂಬವಾಗಿದ್, 2024
ರಲಿ ಎರಡು ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಉಡ್ಾವಣೆಗಳಾಗಲವೆ ಏಕಂದರೆ ಗಗನ್ ಯಾನ್ ರಾಕಟ್ ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ಕ್
ತೆರಳಿಂದತೆಯೇ ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ ವಾಪಸಾಸಗುವುದನುನ ಖ್ಾತಿರಪಡಸಿಕ್ಳಳಬೆೇಕ್ತದ್.
 ಮತೆ್ಿಂದು ಪರಯೇಗದಲಿ ಮನುಷಯರಿಲಿದ್ೇ ಕೇವಲ ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ರಾಕಟ್ ನಲಿರಲದುದ, ಎರಡ್
ಪರಯೇಗಗಳು ಯಶ್ಸಿವಯಾದ ನಂತ್ರ ಮ್ರನೇ ಬಾರಿಗೆ ರ್ಾನವ ಸಹಿತ್ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಯಾನ
ಸಾಕಾರಗೆ್ಳಳಲದ್.
ಗಗನ್ ಯಾನ್ ಮಿಷನ್
 ಇಸ್ತ್ರೇ ಮದಲ ರ್ಾನವ ಸಹಿತ್ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಯಾನ ಗಗನ್ ಯಾನ್ ಮಿಷನ್ ಗೆ ಸಜುಜಗೆ್ಳುಳತಿಿದ್.
 ಇದರ ಭಾಗವಾಗಿ ಇಸ್ತ್ರೇ ಮದಲು ಲೆೇಡ ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ನುನ ಇಸ್ತ್ರೇ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ಕ್ ಕಳಿಸಲದ್.
'ವೆೊಯೇಮಮಿತ್ರ' ಎಂಬ ಹಸರನುನ ಈ ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ಗೆ ಇಡಲಾಗಿದ್.
 ವೆೊಯೇಮ ಮಿತ್ರ ಎಂಬುದು ಸಂಸ್ೃತ್ ಶ್ಬದವಾಗಿದುದ, ವೆೊಯೇಮ (ಬಾಹಾಯಕಾಶ್) ಮಿತ್ರ ಎಂದರೆ ಸ್ತನೇಹಿತ್ ಎಂಬ
ಅರ್ಥಶ ಇದ್.

 ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ನೌಕಯಲಿ ಗಗನ ಯಾತಿರಗಳಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಶ

ಹ್ಂದ್ಧದ್ದೇನ, ಅವರನುನ ಗುರುತಿಸಿ, ಕೇಳುವ ಪರಶನಗಳಿಗೆ ಉತ್ಿರಿಸಬಲೆಿ ಎಂದು ವೆೊಯೇಮಮಿತ್ರ ತ್ನನನುನ ತಾನು
ಪರಿಚ್ಯ ರ್ಾಡಕ್ಂಡದ್.
 ರ್ಾನವ ಕ್ತರಯಗಳನುನ ಅನುಸರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ಈ ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ಎಲಾಿ ವಯವಸ್ತೆಗಳ್ ಸರಿ
ಇದ್ಯೇ ಎಂದು ಪರಿೇಕ್ಷಿಸಲು ಸಾಮರ್ಥಯಶ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
‘ಅತ್ಶರೆೇಡಯೇಷನ್ ಬಜಟ್ ಸಾಯಟಿಲೆಟ್’ (ಇಆಬಶಎಸ್)

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭ್ಮಿಯ ಸುತ್ಿ 38 ವಷಶಗಳ ಕಾಲ ಸುತ್ುಿ ಹಾಕ್ತದದ, ನಷ್ಟ್್ಯಯ ಉಪಗರಹವು ನರಿೇಕ್ಷೆಯಂತೆೇ
ಭ್ಮಿಗೆ ಬದ್ಧದದ್ ಎಂದು ನಾಸಾ ತಿಳಿಸಿದ್.
 ಉಪಗರಹವು ಅಲಾಸಾ್ದ್ಧಂದ ಕಲವು ನ್ರು ಮ್ೈಲುಗಳಷುಟ ದ್ರದ ಬೆೇರಿಂಗ್ ಸಮುದರಕ್ ಬದ್ಧದದ್ ಎಂದು ರಕ್ಷಣಾ
ಇಲಾಖೆ ದೃಢಪಡಸಿತ್ು.
 ಅದರ ಅವಶೇಷಗಳಿಂದ ಯಾರಿಗ್ ಹಾನಯಾಗಿಲಿ.
ಉಪಗರಹದ ರ್ಾಹಿತಿ :
 1984ರಲಿ ಈ ಉಪಗರವನುನ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಸ್ತೇರಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ತ್್ಕ: 2,450 ಕ್ತಲೆ್ೇ ಗಾರಂ
 ಇಆಬಶಎಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ‘ಅತ್ಶರೆೇಡಯೇಷನ್ ಬಜಟ್ ಸಾಯಟಿಲೆಟ್’ ಅನುನ 1984 ರಲಿ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್
ನೌಕ ಚಾಲೆಂಜರ್ ಮ್ಲಕ ನಭಕ್ ಹಾರಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಅದರ ನರಿೇಕ್ಷಿತ್ ಜೇವಿತಾವಧಿಯು ಎರಡು ವಷಶಗಳಷ್ಟೇ ಆಗಿದದವು.
 ಆದರೆ, 2005ರಲಿ ನಷ್ಟ್್ಯಯವಾದ ಉಪಗರಹ, ಅಲಿಯ ವರೆಗ್ ಓಝ್ೇನ್ ಮತ್ುಿ ವಾತಾವರಣದ ಇತ್ರ
ರ್ಾಪನಗಳನುನ ರ್ಾಡುತ್ಿಲೆೇ ಇತ್ುಿ.
 ಭ್ಮಿಯು ಸ್ಯಶನಂದ ಹಿೇರಿಕ್ಳುಳವ ಶ್ಕ್ತಿ ಮತ್ುಿ ಹ್ರಸ್ಸುವ ಶ್ಕ್ತಿಯನುನ ಅಧಯಯನ ರ್ಾಡುವ
ಉಪಗರಹವನುನ ‘ಅತ್ಶರೆೇಡಯೇಷನ್ ಬಜಟ್ ಸಾಯಟಿಲೆಟ್’ ಎನನಲಾಗುತ್ಿದ್. ಅದನನೇ ಈ ಉಪಗರಹವೊ
ರ್ಾಡತ್ುಿ.
 ಅಮ್ರಿಕದ ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ಗಗನಯಾನ ಸಾಯಲ ರೆೈಡ್ ಅವರು ಚಾಲೆಂಜರ್ ನೌಕಯ ‘ರೆ್ೇಬೆ್ೇಟ್ ಆಮ್ಶ’
ಎಂಬ ಸಾಧನ ಬಳಸಿ ಇಆಬಶಎಸ್ ಅನುನ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡದದರು.
 ಅದ್ೇ ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಯಲಿ ಅಮ್ರಿಕದ ಮಹಿಳಾ ಗಗನಯಾನ ಕಾಯರ್ಥರಿನ್ ಸುಲಿವನ್ ಅವರು ಬಾಹಾಯಕಾಶ್
ನಡಗೆಯನುನ ಕೈಗೆ್ಂಡದದರು. ಇಬಬರು ಮಹಿಳಾ ಗಗನಯಾತಿರಗಳು ಒಟಿಟಗೆ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ಕ್ ಹಾರಿದುದ ಅದ್ೇ
ಮದಲ ಬಾರಿಯ್ ಆಗಿತ್ುಿ.

ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಮತ್ುಿ ಇಸ್ತ್ರ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡದ ಭ್ಕುಸಿತ್ ವಲಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿರುವ ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಪಟಟಣ ಕೇವಲ 12
ದ್ಧನಗಳಲಿ 5.4 ಸ್ತಂ.ಮಿೇನಷುಟ ವೆೇಗವಾಗಿ ಕುಸಿದ್ಧರುವುದು ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆ (ಇಸ್ತ್ರ)
ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡರುವ ಕಾಟೆ್ಶಸಾಯಟ್ -2 ಎಸ್ ಉಪಗರಹ ಚಿತ್ರಗಳಲಿ ಕಂಡುಬಂದ್ಧದ್.
 ಜ್ೇಶ್ಮಠದಲಿ ಜನವರಿ 2ರಂದು ಸಂಭವಿಸಿದ ಭ್ಕುಸಿತ್ದ್ಧಂದ ಪಟಟಣದ ಜನವಸತಿ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಕುಸಿಯುವಿಕ
ವೆೇಗ ತಿೇವರಗೆ್ಮಂಡದ್.
 ಹಿರ್ಾಲಯ ಪವಶತ್ಶರೇ ಣಿಯ ಈ ಪಟಟಣದಲಿ 2022 ಏಪಿರಲ್ ಮತ್ುಿ ನವೆಂಬರ್ ನಡುವೆ ಭ್ಕುಸಿತ್
ನಧಾನದಲಿತ್ುಿ.
 ಈ ಅವಧಿಯಲಿ 8.9 ಸ್ತಂ.ಮಿೇಯಷುಟ ಕುಸಿದ್ಧರುವುದು ಇಸ್ತ್ರದ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ದ್ರಸಂವೆೇದ್ಧ ಕೇಂದರದ
(ಎನ್ಆಎಶಸಿಸ) ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಅಧಯಯನದಲಿ ಕಂಡುಬಂದ್ಧತ್ುಿ.
 ಆದರೆ, 2022ರ ಡಸ್ತಂಬರ್ 27ರಿಂದ 2023ರ ಜ.8ರ ನಡುವೆ ಭ್ ಕುಸಿತ್ದ ವೆೇಗ ತಿೇವರಗೆ್ಂಡದ್. ಕೇವಲ 12
ದ್ಧನಗಳಲಿ ವಾಯಪಕ ಪರರ್ಾಣದ ಕುಸಿತ್ವಾಗಿದ್. ‘ಈ ಪರದ್ೇಶ್ವು ಕಲವೆೇ ದ್ಧನಗಳಲಿ 5 ಸ್ತಂ.ಮಿೇ. ಕುಸಿದ್ಧದ್. ಇದರ
ವಾಯಪಿಿ ವಾಸಸೆಳ ಹಚ್ುೆ ಆವರಿಸಿದ್. ಆದರೆ, ಇದು ಪಟಟಣದ ಕೇಂದರ ಭಾಗಕ್ ರ್ಾತ್ರ ಸಿೇಮಿತ್ವಾಗಿದ್.
ಭ್ಕುಸಿತ್ದ ಮುಕುಟ ಭಾಗ 2,180 ಮಿೇಟರ್ ಎತ್ಿರದಲಿ ಜ್ೇಶ್ಮಠ-ಔಲ ರಸ್ತಿ ಬಳಿಯ ವಸತಿ ಸೆಳದಲಿ
ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್’ ಎಂದು ಎನ್ಆಎಶಸಿಸ ವರದ್ಧ ಹೇಳಿದ್.
 ಇಸ್ತ್ರ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡರುವ ಈ ಚಿತ್ರಗಳಲಿ ಜ್ೇಶ್ಮಠ ಪಟಟಣದ ಕೇಂದರ ಭಾಗ ವಾಯಪಿಸಿರುವ ಸ್ತೇನಯ
ಹಲಪ್ಾಯಡ್ ಮತ್ುಿ ನರಸಿಂಗ ದ್ೇವಸಾೆನ ಭ್ಕುಸಿತ್ದ ವಲಯದಲಿ ಕಾಣಿಸಿವೆ.
ಕಾಟೆ್ಶಸಾಯಟ್-2
 ಸ್ಯಶ-ಸಿಂಕ್ರನಸ್ ಕಕ್ಷೆಯಲಿರುವ ಭ್ಮಿಯ ವಿೇಕ್ಷಣಾ ಉಪಗರಹವಾಗಿದ್ ಮತ್ುಿ ಕಾಟೆ್ಶಸಾಯಟ್ ಸರಣಿಯ
ಉಪಗರಹಗಳಲಿ ಎರಡನಯದು.ಉಪಗರಹವನುನ ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆ ನಮಿಶಸಿ,
ಉಡ್ಾವಣೆ ರ್ಾಡದ್ ಮತ್ುಿ ನವಶಹಿಸುತಿಿದ್.
 ಉಡ್ಾವಣಾ ದ್ಧನಾಂಕ: 10 ಜನವರಿ 2007
 ಕಕ್ಷೆಯ ಎತ್ಿರ: 630 ಕ್ತ.ಮಿೇ
 ಉಡ್ಾವಣಾ ಸೆಳ: ಸತಿೇಶ್ ಧವನ್ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಕೇಂದರ
 ತ್ಯಾರಕ: ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಸಂಸ್ತೆ

ಚ್ಮಶಗಂಟು ರೆ್ೇಗ ಲಸಿಕ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? 2020ರಿಂದ್ಧೇಚ್ಚಗೆ ಭಾರತ್ದಲಿ ಎರಡು ಲಕ್ಷಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮರಣಕ್
ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಚ್ಮಶಗಂಟು ರೆ್ೇಗ (ಎಲ್ಎಸ್ಡ)ಕ್ ಭಾರತಿೇಯ ಕೃಷ್ಟ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಮಂಡಳಿ (ಐಸಿಎಆರ್)-
ಭಾರತಿೇಯ ಪಶ್ುವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಸಂಶ್ೇಧನ ಸಂಸ್ತೆ (ಐವಿಆರ್'ಐ) ಲಸಿಕಯಂದನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್.
 ಎಲ್ಎಸ್ಡಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಅದ್ೇ ವೆೈರಸ್ ಅನುನ ಬಳಸುವ ಹ್ೇಮೇಲೆ್ೇಗಸ್ ಲಸಿಕ “ವೆೈರಸ್ ವಿರುದಿ
100 ಪರತಿಶ್ತ್ದಷುಟ ರಕ್ಷಣೆ ನೇಡುತ್ಿದ್.
 ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಿಕ ಮತ್ುಿ ಪೊರೆೈಕಗಾಗಿ ವಾಣಿಜಯ ಒಪಪಂದ: ಎರಡು ಪಶ್ುವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಕರು -
ಬಯೇವೆಟ್ ಪರೈವೆೇಟ್ ಲಮಿಟೆಡ್, ರ್ಾಲ್ರು, ಕನಾಶಟಕ ಮತ್ುಿ ಹಸಟರ್ ಬಯೇಸ್ತೈನ್ಸ ಲಮಿಟೆಡ್,
ಅಹಮದಾಬಾದ್, ಗುಜರಾತ್, ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಿಕ ಮತ್ುಿ ಪೊರೆೈಕಗಾಗಿ ವಾಣಿಜಯ ಒಪಪಂದಕ್ ಸಹಿ ಹಾಕ್ತದಾದರೆ.
 ಎಲ್ಎಸ್'ಡ ವೆೈರಸ್ ಒಂದು ಪ್ಾಕ್ಸ ವೆೈರಸ್ ಆಗಿದುದ. ಅದು ಕುರಿ ಪ್ಾಕ್ಸ ಮತ್ುಿ ಮ್ೇಕ ಪೊೇಕ್ಸ ವೆೈರಸ್
ಗಳಂತೆಯೇ ಅದ್ೇ ಕುಲಕ್ ಸ್ತೇರಿದಾದಗಿದ್. ಪರಸುಿತ್ ಜಾನುವಾರುಗಳಲಿ ಕಂಡು ಬರುತಿಿರುವ ಎಲ್ಎಸ್ಡ
ತ್ಡೆಗಟಟಲು ಮ್ೇಕಪೊೇಕ್ಸ ಲಸಿಕಯನುನ ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್. ಮ್ೇಕ ಪೊೇಕ್ಸ ಒಂದು ವೆೈವಿಧಯಮಯ
ಲಸಿಕಯಾಗಿದ್. ಇದು ರೆ್ೇಗದ್ಧಂದ ಶೇ.70ರಿಂದ 80ರಷುಟ ರಕ್ಷಣೆ ನೇಡುತ್ಿದ್’.
 ಭಾರತ್ದಲಿ, ರಾಜಸಾೆನ ಮತ್ುಿ ಗುಜರಾತ್ನಂತ್ಹ ರಾಜಯಗಳು ಕಳೆದ ವಷಶ ಶೇಕಡ್ಾ 10 ರಷುಟ ಹಚಿೆನ
ಮರಣ ಪರರ್ಾಣವನುನ ವರದ್ಧ ರ್ಾಡದ್. ವೆೈರಸ್ ಹರಡುವಿಕಯನುನ ನಯಂತಿರಸುವ ಏಕೈಕ ರ್ಾಗಶವೆಂದರೆ
ಸಾಮ್ಹಿಕ ಲಸಿಕಯಾಗಿದ್.
 ರೆ್ೇಗದ ಗಂಭಿೇರತೆ ಹಾಗ್ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಸಾವನುನ ಗಂಭಿೇರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿರುವ NIVEDI ಜನವರಿ 27
ರಂದು LSD ಕುರಿತ್ು ಒಂದು ದ್ಧನದ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕಾಯಾಶಗಾರವನುನ ಆಯೇಜಸುತಿಿದ್.
ರಾಜಯದಲಿ 3 ಲಕ್ಷ ಜಾನುವಾರುಗಳಲಿ ಸ್ತ್ೇಂಕು
 ರಾಜಯದಲಿ 3,10,000 ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಜಾನುವಾರುಗಳಲಿ ಸ್ತ್ೇಂಕು ಕಾಣಿಸಿಕ್ಂಡರುವುದು ವರದ್ಧಯಾಗಿದ್.
ಈ ವೆೈರಸ್ ರಾಜಯದಲಿ 27,000 ಜಾನುವಾರುಗಳನುನ ಬಲ ಪಡೆದುಕ್ಂಡದ್ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದ್ಧದ್.
 ಎಲ್ಎಸ್ಡ ಝ್ನ್ೇಟಿಕ್ ಕಾಯಿಲೆಯಲಿ, ಆದರೆ ಸ್ತ್ೇಂಕು ಪ್ಾರಣಿಗಳ ಅರ್ಥವಾ ಸ್ತ್ೇಂಕುಳಳ ಪರದ್ೇಶ್ದ್ಧಂದ
ಹಾಲನುನ ರ್ಾನವ ಬಳಕಗಾಗಿ ಕುದ್ಧಸಬೆೇಕು".
ಚ್ಮಶಗಂಟು ರೆ್ೇಗ
 ರೆ್ೇಗಲಕ್ಷಣಗಳು :ಹಚಿೆನ ಜವರದ್ಧಂದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧವೆ, ನಂತ್ರ ಪ್ಾರಣಿಗಳ ದ್ೇಹದಾದಯಂತ್
ಗಂಟುಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕ್ಳುಳತ್ಿದ್. ಬಳಿಕ ಸ್ತ್ೇಂಕು ಶಾವಸಕ್ೇಶ್ಕ್ ಹರಡುತ್ಿದ್. ಪ್ಾರಣಿಗಳಲಿ
ನುಯಮೇನಯಾದಂತ್ಹ ರೆ್ೇಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕ್ಳುಳತ್ಿದ್, ಇದು ರೆ್ೇಗಪಿೇಡತ್ ಪ್ಾರಣಿಗಳ ಸಾವಿಗೆ ಮುಖ್ಯ
ಕಾರಣವಾಗಿದ್.

 ಹೇಗೆ ಹರಡುತ್ಿದ್? ವೆೈರಸ್ ನೇರ ಸಂಪಕಶ, ಸ್ತ್ಳೆಳಗಳು, ನ್ಣಗಳು ಮತ್ುಿ ಉಣಿಣಗಳಂತ್ಹ

ವಾಹಕಗಳು ಮತ್ುಿ ಲಾಲಾರಸ ಮತ್ುಿ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನೇರು ಮತ್ುಿ ಆಹಾರದ ಮ್ಲಕ ಹರಡುತ್ಿದ್.
 2017-18ರಲಿ ಆಫಿರಕನ್ ಖ್ಂಡದಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕ್ಂಡ LSD ವೆೈರಸ್ ನಂತ್ರ ದ್ಧನಗಳಲಿ
ಚಿೇನಾ ಮತ್ುಿ ಮಂಗೆ್ೇಲಯಾದಲ್ಿ ಕಂಡು ಬಂದ್ಧತ್ುಿ. ಬಳಿಕ 2019 ರಲಿ ಒಡಶಾದಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕ್ಳುಳವ
ಮ್ಲಕ ಭಾರತ್ಕ್ ಕಾಲಟಿಟತ್ುಿ.
ನಕ್ಷತ್ರ ಪುಂಜದ ರೆೇಡಯ ಸಂಕೇತ್ ಪತೆಿ

ಸುದ್ಧದಯಿಲ ಏಕ್ತದ್? ಕನಡ್ಾದ ರ್ಾಯಕ್ಗಿಲ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯ ಮತ್ುಿ ಇಂಡಯನ್ ಇನ್ಸಿಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ ಸ್ತೈನ್ಸ
(ಐಐಎಸ್ಸಿ) ಖ್ಗೆ್ೇಳ ಶಾಸರಜ್ಞರು ಪುಣೆಯ ಜೈಂಟ್ ಮ್ಟೆರವೆೇವ್ ರೆೇಡಯ ಟೆಲಸ್ತ್್ೇಪ್ (ಜಎಂಆರ್ಟಿ)
ದತಾಿಂಶ್ದ ಮ್ಲಕ ದ್ರದ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದ ಪರರ್ಾಣು ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ನಂದ ಹ್ರಹ್ಮಿಮದ ರೆೇಡಯ
ಸಂಕೇತ್ಗಳನುನ ಪತೆಿ ರ್ಾಡದಾದರೆ.
 ಈವರೆಗೆ ಅತ್ಯಂತ್ ದ್್ಡಡ ಅಂತ್ರದ ಗಾಯಲಕ್ತಸಯಿಂದ ಬಂದ ರೆೇಡಯ ಸಂಕೇತ್ ಇದಾಗಿದ್’ಎಂದು ಐಐಎಸ್ಸಿ
ಹೇಳಿದ್.
 ಪರರ್ಾಣು ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ನಂದ ಹ್ರಸ್ಸಲಪಟಟ ಈ ಸಂಕೇತ್ವು 21 ಸ್ತಂ.ಮಿೇ ತ್ರಂಗಾಂತ್ರ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಮ್ಕ್ಗಿಲ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯದ ಭೌತ್ಶಾಸರ ಮತ್ುಿ ಟ್ಾರಟಿಯರ್ ಸ್ತಪೇಸ್ ಇನ್ಸಿಟಟ್ಯಟ್ನ ಪೊೇಸ್ಟ
ಡ್ಾಕಟರಲ್ ಸಂಶ್ೇಧಕ ಅನಾಶಬ್ ಚ್ಕರವತಿಶ ಹಾಗ್ ಐಐಎಸ್ಸಿಯ ಭೌತ್ಶಾಸರ ವಿಭಾಗದ ಅಸ್ತ್ೇಸಿಯೇಟ್
ಪೊರಫಸರ್ ನರುಪಮ್ ರಾಯ್ಸ, ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದಲಿನ ಪರರ್ಾಣು ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ನಂದ ರೆೇಡಯ ಸಿಗನಲ್ ಅನುನ
ಪತೆಿಹಚ್ೆಲು ಜಎಂಆರ್ಟಿಯ ದತಾಿಂಶ್ವನುನ ಬಳಸಿದಾದರೆ.
 ಮ್ಲ ಇಂಧನ: ಆಟೆ್ಮಿಕ್ ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದಲಿ ನಕ್ಷತ್ರ ರಚ್ನಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಮ್ಲ
ಇಂಧನವಾಗಿದ್.
 ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ರಚ್ನ: ಗಾಯಲಕ್ತಸಯ ಸುತ್ಿಮುತ್ಿಲನಂದ ಬಸಿ ಅಯಾನೇಕೃತ್ ಅನಲವು ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದ ಮ್ೇಲೆ ಬದಾದಗ,
ಅನಲವು ತ್ಣಣಗಾಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಪರರ್ಾಣು ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ರ್ಪುಗೆ್ಳುಳತ್ಿದ್. ಕರಮ್ೇಣ ಅದು ಆಣಿವಕ
ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ಆಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ರಚ್ನಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್.

ಸ್ಯಶನ ಅಧಯಯನ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಇಸ್ತ್ರೇದ ಮಹತಾವಕಾಂಕ್ಷಿ ಯೇಜನ ಆಗಿರುವ ಸ್ಯಶನ ಅಧಯಯನದ ಆದ್ಧತ್ಯ ಎಲ್-1ಗಾಗಿ
ಸಿದಿತೆ ನಡೆಸಿರುವ ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಸ್ತೆ ಇಸ್ತ್ರೇ ತ್ನನ ಮದಲ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ವಿಎಲ್ಇಸಿಯನುನ
ಸಿವೇಕರಿಸಿದ್.
 ದ್ೇಶ್ದ ಮದಲ ಸೌರ ಮಿಷನ್ ಆದ್ಧತ್ಯ ಎಲ್-1 ಜುಲೆೈನಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಾಧಯತೆ ಇದುದ, ಅದಕ್ ಪೊರಕವಾಗಿ
ದ್ೇಶ್ದ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ಸಂಸ್ತೆ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ವಿಎಲ್ಇಸಿ ಅನುನ ಇಸ್ತ್ರೇ ಸಿವೇಕರಿಸಿದ್.
 ಇಂಡಯನ್ ಇನ್ಸಿಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ ಆಸ್ತ್ರೇಫಿಸಿಕ್ಸ (ಐಐಎ) ಜ.26ರ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದಂದು ವಿಸಿಬಲ್
ಲೆೈನ್ ಎಮಿಷನ್ ಕ್ರೇನ್ೇಗಾರಫ್ಟ (ವಿಇಎಲ್ಸಿ) ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಅನುನ ಇಸ್ತ್ರೇಗೆ ಹಸಾಿಂತ್ರಿಸಿದ್.
 ಆದ್ಧತ್ಯ ಒಟುಟ 7 ಪೇಲೆ್ೇಡ್ಗಳನುನ ಹ್ತ್ುಿ ಸಾಗಲದುದ, ಈ ಪೈಕ್ತ ವಿಇಎಲ್ಸಿ ಕ್ಡ ಒಂದಾಗಿದ್.
 ಈ 7 ಪೇಲೆ್ೇಡ್ಗಳ ಪೈಕ್ತ ಅತ್ಯಂತ್ ದ್್ಡಡದು ಹಾಗ್ ತಾಂತಿರಕ ಸವಾಲುಗಳಿದದ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಎಂದರೆ ಅದು
ವಿಇಎಲ್ಸಿ. ಐದು ವಷಶಗಳಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಂತ್ದಲಿದದ ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಅನುನ ಇದ್ಧೇಗ ಸಿವೇಕರಿಸಿಸಲಾಗಿದ್.
ಅದರ ಜ್ೇಡಣೆ, ಪರಿೇಕ್ಷೆ ಎಲಿವನ್ನ ಯಶ್ಸಿವಯಾಗಿ ನರವೆೇರಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಇಸ್ತ್ರೇ ಹೇಳಿದ್.
 ಮಿಷನ್ ಆದ್ಧತ್ಯ ಸ್ಯಶ ಗರಹದ ಅಧಯಯನದ ಮ್ೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚ್ಚಲುಿವ ಭಾರತ್ ಬಹುನರಿೇಕ್ಷಿತ್ ಯೇಜನಗಳಲಿ
ಒಂದಾಗಿದ್.
 "ಇಸ್ತ್ರೇ ಭವಿಷಯದ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಪರಯೇಗಗಳಲಿ ಪರಮುಖ್ ಪ್ಾತ್ರವನುನ ವಹಿಸುವ ಗುರಿಯನುನ
ಹ್ಂದ್ಧದ್ ಮತ್ುಿ ಇದಕಾ್ಗಿ ರ್ಾಗಶಸ್ಚಿ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯನುನ ರಚಿಸಬೆೇಕಾಗಿದ್.
 "ಆದ್ಧತ್ಯ-ಎಲ್1 ಹಲ್ಪಡೆಸ್್ ಅನುನ ಯೇಜಸಲಾಗುತಿಿದ್, ಇದು ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ುಿ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ಆದ್ಧತ್ಯ-
ಎಲ್1 ಡೆೇಟ್ಾವನುನ ಅರ್ಥಶರ್ಾಡಕ್ಳಳಲು ಮತ್ುಿ ಬಳಸಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
ವಿಎಲ್ಇಸಿ
 ಈ VELC 90kg ತ್್ಗುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ 0.7m X 1.1m X 700mm ಆಯಾಮವನುನ ಹ್ಂದ್ಧದುದ, ಆದ್ಧತ್ಯ-
L1 ನಲಿ ಹಾರುವ ಏಳು ಪೇಲೆ್ೇಡ್ಗಳು/ಟೆಲಸ್ತ್್ೇಪ್ಗಳಲಿ VELC ಅತಿ ದ್್ಡಡದಾಗಿದ್ ಮತ್ುಿ
ತಾಂತಿರಕವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ್ ಸವಾಲನದಾದಗಿದ್. ಇಸ್ತ್ರೇ ಈಗ VELC ಯ ಹಚಿೆನ ಪರಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ನಡೆಸುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ
ಆದ್ಧತ್ಯ-L1 ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ನೌಕಯಂದ್ಧಗೆ ಅದರ ಅಂತಿಮ ಏಕ್ತೇಕರಣವನುನ ನಡೆಸುತ್ಿದ್.
 IIA ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಹ್ಸಕ್ೇಟೆಯಲಿರುವ CREST ಕಾಯಂಪಸ್ನಲಿ VELC ಅನುನ ಜ್ೇಡಸುವುದು,
ಪರಿೇಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ುಿ ರ್ಾಪನಾಂಕ ನಣಶಯವನುನ ಯಶ್ಸಿವಯಾಗಿ ಪೊಣಶಗೆ್ಳಿಸಿದ್.
ಆದ್ಧತ್ಯ L1 ಮಿಷನ್

 ಮಿಷನ್ನ ಉದ್ದೇಶ್: ಸ್ಯಶನ ಕರೆ್ೇನಾ, ಕ್ರೇಮೇಸಿಪಯರ್ ಮತ್ುಿ ಫೊೇಟೆ್ೇಸಿಪಯರ್

ಅನುನ ಅಧಯಯನ ರ್ಾಡುವುದು. ಜ್ತೆಗೆ, ಇದು ಸ್ಯಶನಂದ ಹ್ರಹ್ಮುಮವ ಕಣದ ಹರಿವು ಮತ್ುಿ
ಕಾಂತಿೇಯ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ ಶ್ಕ್ತಿಯ ವಯತಾಯಸವನುನ ಅಧಯಯನ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
 ಉಡ್ಾವಣೆ : ಇದನುನ ಪೊೇಲಾರ್ ಸಾಯಟಲೆೈಟ್ ಲಾಂರ್ಚ ವೆಹಿಕಲ್ (ಪಿಎಸ್ಎಲ್ವಿ) ಎಕ್ಸಎಲ್ ಬಳಸಿ ಉಡ್ಾವಣೆ
ರ್ಾಡ ಲಾಗುವುದು
 ISRO ನೇತ್ೃತ್ವದ ಇತ್ರ ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಗಳಿಗಿಂತ್ ಭಿನನವಾಗಿ, ಮಿಷನ್ ಆದ್ಧತ್ಯ L1 ಕಲವು ಚ್ಲಸುವ

ಘಟಕಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡದ್, ಇದು ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ದಲಿ ಘಷಶಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
 2008 ರಲಿ ಇಸ್ತ್ರೇ ಇದನುನ ಆದ್ಧತ್ಯ-1 ಎಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿತ್ು.
 ತ್್ಕ :400 ಕ.ಜ
ಅವಲೆ್ೇಕನಗಳು:
 ಸ್ಯಶನ ದುಯತಿಗೆ್ೇಳ (ಮೃದು ಮತ್ುಿ ಘನ X- ಕ್ತರಣಗಳು)
 ಕ್ರೇಮೇಸಿೂಯರ್ (UV) ಮತ್ುಿ
 ಕರೆ್ೇನಾ
ಪೇಲೆ್ೇಡ್ಗಳ ಪಟಿಟ
 ವಿಸಿಬಲ್ ಲೆೈನ್ ಎಮಿಷನ್ ಕ್ರೇನ್ೇಗಾರಫ್ಟ (VELC)
 ಸೌರ ನೇರಳಾತಿೇತ್ ಇಮ್ೇಜಂಗ್ ಟೆಲಸ್ತ್್ೇಪ್ (SUIT)
 ಆದ್ಧತ್ಯ ಸೌರ ರ್ಾರುತ್ ಕಣ ಪರಯೇಗ (ASPEX)
 ಆದ್ಧತ್ಯಗಾಗಿ ಪ್ಾಿಸಾಮ ವಿಶಿೇಷಕ ಪ್ಾಯಕೇರ್ಜ
 ಸೌರ ಕಡಮ್ ಶ್ಕ್ತಿಯ ಎಕ್ಸ-ರೆೇ ಸ್ತಪಕ್ರೇಮಿೇಟರ್ (SoLEXS)
 ಹೈ ಎನಜಶ L1 ಆಬಶಟಿಂಗ್ ಎಕ್ಸ-ರೆೇ ಸ್ತಪಕ್ರೇಮಿೇಟರ್ (HEL1OS)
 ರ್ಾಯಗೆನಟೆ್ೇಮಿೇಟರ್
ಇತ್ರೆ ಸೌರ ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಗಳು
 ಇಸ್ತ್ರೇದ ಆದ್ಧತ್ಯ L1 ಮಿಷನ್ ಸ್ಯಶ-ನದ್ಧಶಷಟ ಮಿಷನ್ ಅನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ, ಇದ್ೇ ರಿೇತಿಯ
ಕಾಯಶಕರಮಗಳನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ ಹಲವು ದ್ೇಶ್ಗಳಿವೆ. ಅಂತ್ಹ ಕಲವು ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಗಳ ಹಸರುಗಳನುನ ಕಳಗೆ
ನೇಡಲಾಗಿದ್:
 ನಾಸಾದ ಪ್ಾಕಶರ್ ಸ್ತ್ೇಲಾರ್ ಪೊರೇಬ್
 ನಾಸಾ ಲವಿಂಗ್ ವಿತ್ ಎ ಸಾಟರ್
 ನಾಸಾದ ಹಲಯಸ್ 2

ರಕ್ಷಣಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ್ ಎತ್ಿರದ ಕದನ ಭ್ಮಿ ಭಾರತ್ದ ಸಿಯಾಚಿನ್ ನೇಗಶಲಿನ ಕುರ್ಾರ್ ಪೊೇಸ್ಟ
ಯುದಿಭ್ಮಿಯಲಿ ಕತ್ಶವಯಕ್ ನಯೇಜನಗೆ್ಂಡರುವ ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ಫ್ೊಯರಿ

ಕಾಪ್ಸಶ ಅಧಿಕಾರಿ ಕಾಯಪಟನ್ ಶ್ವ ಚೌಹಾಣ್ ಆಗಿದಾದರೆ.
 ಸ್ತೇನ ನೇಡದ ಕಠಿಣ ತ್ರಬೆೇತಿಯನುನ ಮುಕಾಿಯಗೆ್ಳಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಶ್ವ ಅವರನುನ ಸಮುದರ ಮಟಟದ್ಧಂದ 15632
ಅಡ ಎತ್ಿರದಲಿರುವ ಸಿಯಾಚಿನ್ನ ಕುರ್ಾರ್ ಪೊೇಸ್ಟನಲಿ ಕತ್ಶವಯಕ್ ನಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
 ಶ್ವ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರ ಸಾಧನ ಶಾಿಘ್ವಸಿರುವ ಫೈರ್ ಮತ್ುಿ ಫ್ೊಯರಿ ಕಾಪ್ಸಶ 'ಬೆರೇಕ್ತಂಗ್ ದ್ಧ ಗಾಿಸ್ ಸಿೇಲಂಗ್'
ಎಂಬ ಶ್ೇಷ್ಟ್ಶಕಯನುನ ನೇಡದ್.
 ಭ್ಮಿ ಮ್ೇಲನ ಅತಿ ಎತ್ಿರದ ಯುದಿಭ್ಮಿ ಸಿಯಾಚಿನ್ ನೇಗಶಲುಿ ಆಗಿದುದ, ಇಲಿ 1984ರಿಂದ ಭಾರತ್-
ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಕದನ ನಡೆಯುತ್ಿಲೆೇ ಇದ್.
 ಕಳೆದ ವಷಶ 2021ರ ಸ್ತಪಟಂಬರ್ ತಿಂಗಳಲಿ 15,632 ಅಡ ಎತ್ಿರದ ಕುರ್ಾರ್ ಪೊೇಸ್ಟ ಗೆ ಎಂಟು ಮಂದ್ಧಯ
ವಿಶೇಷ ಚ್ಚೇತ್ನರ ತ್ಂಡ ತ್ಲುಪಿ ವಿಶ್ವದಾಖ್ಲೆ ರ್ಾಡದ್.
ಶ್ವ ಚೌಹಾಣ್
 ರಾಜಸಾೆನ ಮ್ಲದ ಇವರು ಉದಯ್ಸಪುರದ ಎನ್ಜಆರ್ ತಾಂತಿರಕ ಸಂಸ್ತೆಯಲಿ ಸಿವಿಲ್ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ
ಪಡೆದ್ಧದಾದರೆ. ಚ್ಚನನೈನಲಿ ತ್ರಬೆೇತಿ ಪಡೆದ ಬಳಿಕ 2012ರ ಮ್ೇನಲಿ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ರೆಜಮ್ಂಟ್ಗೆ
ನಯೇಜನಗೆ್ಂಡದದರು.
ಸಿಯಾಚಿನ್ ನೇಗಶಲುಿ :
 ಯುರೆೇಶ್ಯನ್ ನಲತ್ಟೆಟ ಹಾಗು ಭಾರತ್ ನಲತ್ಟೆಟಯನುನ ಬೆೇಪಶಡಸುವ 'ಗೆರೇಟ್ ಡೆರೈನೇರ್ಜ ಡವೆೈಡ್' ನ
ದಕ್ಷಿಣಕ್ತ್ದ್. ಕರಕ್ೇರಮ್ ನ ಈ ಭ್ಭಾಗ ಅತಿ ಹಚಾೆಗಿ ಹಿಮನದ್ಧಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ಕಾರಣ ಇದನುನ
ಮ್ರನ ಧುರವ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಸಲಾಟರೆ್ೇ ಗುಡಡ ಸಾಲುಗಳ ಪೊವಶದಲಿದ್. ಪರಸುಿತ್ ಸಿಯಾಚಿನ್ನ ಉಷ್ಾಣಂಶ್ -31 ಡಗಿರ ಸ್ತ.ನಷ್ಟ್ಟದ್. ಈ
ಮದಲು ಸಮುದರಮಟಟದ್ಧಂದ 9000 ಅಡ ಎತ್ಿರದಲಿರುವ ಸಿಯಾಚಿನ್ ಬೆೇಸ್ ಕಾಯಂಪ್ನಲಿ ಮಹಿಳಾ
ಯೇಧರ ನಯೇಜನ ರ್ಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಸದಯಕ್ ಸಿಯಾಚಿನ್ ನಲಿ ಭಾರತ್ದ್ದೇ ಮ್ೇಲುಗೆೈ. ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನದ ನಲೆಗಳು ಮ್ರು ಸಾವಿರ ಅಡ ಕಳಗೆ ಇವೆ.
ಸಿಯಾಚಿನ್ ನಲಿನ ಸ್ತೇನ ನಯೇಜನ ತೆಗೆಯಬೆೇಕು ಎಂದು ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಮಧ್ಯಯ ಹಲವು ಸುತಿಿನ
ರ್ಾತ್ುಕತೆ ಆಗಿದ್. ದ್ಧವಪಕ್ಷಿೇಯ ರ್ಾತ್ುಕತೆಗಳು ವಿಫ್ಲವಾಗಿವೆ.

ಭಾರತ್ಕ್ ಸಿಯಾಚಿನ್ ಏಕ ಮುಖ್ಯ

 ವೊಯಹಾತ್ಮಕ ಕಾರಣಕ್ ಸಿಯಾಚಿನ್ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದದುದ. ಎಲಿಯ ತ್ನಕ ಇದರ ಮ್ೇಲೆ ಭಾರತ್ದ ಹತೆ್ೇಟಿ
ಇರುತ್ಿದ್್ೇ ಅಲಿಯವರೆಗೆ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಸ್ತೇನಗೆ ಚಿೇನಯರ ಜತೆ ಸಂಪಕಶ ಸಾಧಯವಿಲಿ. ಆ ಮ್ಲಕ ಲಡ್ಾಖ್ ಗೆ
ಯಾವುದ್ೇ ಆತ್ಂಕ ಎದುರಾಗುವುದ್ಧಲಿ. ಚಿೇನಾ ನಯಂತ್ರಣದಲಿ ಇರುವ ಶಾಕಸಗಂ ಕಣಿವೆ ಹಾಗ್ ಪ್ಾಕ್
ಆಕರಮಿತ್ ಕಾಶ್ಮೇರದ ಬಾಲಟಸಾಿನ್ ಮಧ್ಯಯ ಈ ಸೆಳವು ತ್ಡೆಯಂತೆ ಇದ್.
ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ಫ್ೊಯರಿ ಕಾಪ್ಸಶ

 XIV ಕಾಪ್ಸಶ ಅರ್ಥವಾ ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ಫ್ೊಯರಿ ಕಾಪ್ಸಶ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ ಒಂದು ದಳವಾಗಿದ್. ಇದು ಸ್ತೇನಯ
ಉಧಂಪುರ ಮ್ಲದ ಉತ್ಿರ ಕರ್ಾಂಡ್ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದ್. ಕಾಪ್ಸಶ ಕಾಗಿಶಲ್-ಲೆೇಹ್ ಉದದಕ್್ ಮಿಲಟರಿ
ನಯೇಜನಯನುನ, ಚಿೇನಾ, ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನದ ಗಡಗಳನುನ ಮತ್ುಿ ಸಿಯಾಚಿನ್ ಗೆಿೇಸಿಯರ್ ಅನುನ ಸಹ
ಕಾಪ್ಾಡುತ್ಿದ್. 1999 ರಲಿ ಸಾೆಪಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಲೆೇಹ್ ನಲಿ ಪರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ಈ ತ್ಂಡ
ಉತ್ಿರ ಸ್ತೇನ ಅಡಯಲಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್
‘ವರುಣಾ’ ಕವಾಯತ್ು
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ ನೌಕಾಪಡೆಯ 21ನೇ ಜಂಟಿ ಕವಾಯತ್ು ಪಶ್ೆಮ ಸಮುದರತಿೇರದಲಿ
ಆರಂಭಗೆ್ಂಡದ್.
 1993ರಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಜಂಟಿ ಕವಾಯತಿಗೆ 2001ರಲಿ ‘ವರುಣಾ’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು.
 ಇದು ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ ನಡುವಿನ ದ್ಧವಪಕ್ಷಿೇಯ ಸಹಕಾರ ವೃದ್ಧಿಯಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪ್ಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್.
ದ್ೇಶ್ೇಯವಾಗಿ ನಮಿಶಸಲಾಗಿರುವ ಐಎನ್ಎಸ್ ಚ್ಚನನೈ , ಐಎನ್ಎಸ್ ಟೆಗ್ ಸಮರ ನೌಕಗಳು P-8I ಮತ್ುಿ
ಡೆ್ೇನಶಯರ್, ಸಮಗರ ಹಲಕಾಪಟರ್ಗಳು ಮತ್ುಿ MiG29K ಯುದಿ ವಿರ್ಾನಗಳು ಭಾಗಿಯಾಗಿವೆ
 ಹಾಗ್ ಫರಂರ್ಚ ನೌಕಾಪಡೆಯನುನ ವಿರ್ಾನವಾಹಕ ನೌಕ ಚಾಲ್ಸಶ ಡ ಗೌಲ್, ಫಿರಗೆೇಟ್ಗಳು ಎಫ್ಟಎಸ್ ಫೊೇಬಶನ್
ಮತ್ುಿ ಪೊರವೆನ್ಸ, ಬೆಂಬಲ ಹಡಗು ಎಫ್ಟಎಸ್ ಮನಶ ಮತ್ುಿ ಕಡಲ ಗಸುಿ ವಿರ್ಾನ ಅಟ್ಾಿಂಟಿಕ್ ಪರತಿನಧಿಸುತ್ಿವೆ.
ಈ ವಾಯಯಾಮಿನ ಮಹತ್ವ
 ಸುಧಾರಿತ್ ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವಾಯಯಾಮಗಳು, ಯುದಿತ್ಂತ್ರದ ಕುಶ್ಲತೆಗಳು, ಮ್ೇಲೆಮೈ ಗುಂಡನ ದಾಳಿಗಳು,
ನಡೆಯುತಿಿರುವ ಮರುಪೊರಣ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಕಡಲ ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡರುತ್ಿದ್.
 ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ ನಡುವಿನ ಕಾಯಶತ್ಂತ್ರದ ಪ್ಾಲುದಾರಿಕಯನುನ ಬಲಪಡಸುವಲಿ ಮತ್ುಿ ಎರಡು
ನೌಕಾಪಡೆಗಳ ನಡುವಿನ ಪರಸಪರ ಕಾಯಶಸಾಧಯತೆ ಮತ್ುಿ ತಿಳುವಳಿಕಯನುನ ಹಚಿೆಸುವಲಿ ವರುಣನ
ವಾಯಯಾಮವು ನಣಾಶಯಕ ಪ್ಾತ್ರವನುನ ವಹಿಸುತ್ಿದ್. ಪ್ಾರದ್ೇಶ್ಕ ಶಾಂತಿ, ಭದರತೆ ಮತ್ುಿ ಸಿೆರತೆಗೆ ತ್ಮಮ
ಬದಿತೆಯನುನ ಪರದಶ್ಶಸಲು ಎರಡ್ ದ್ೇಶ್ಗಳಿಗೆ ಇದು ಒಂದು ಅವಕಾಶ್ವಾಗಿಯ್ ಕಾಯಶನವಶಹಿಸುತ್ಿದ್.

 ಈ ವಾಯಯಾಮವು ಫರಂರ್ಚ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಸುಧಾರಿತ್ ಸಾಮರ್ಥಯಶಗಳು ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಂದ

ಕಲಯಲು ಮತ್ುಿ ತ್ನನದ್ೇ ಆದ ಸಮುದರ ಸಾಮರ್ಥಯಶಗಳನುನ ಸುಧಾರಿಸಲು ಭಾರತಿೇಯ ನೌಕಾಪಡೆಯನುನ
ಶ್ಕಿಗೆ್ಳಿಸುತ್ಿದ್.
ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಕಲವರಿ ದಜಶಯ ಐದನೇ ಜಲಾಂತ್ಗಾಶಮಿ ನೌಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್ ಭಾರತಿೇಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ
ಸ್ತೇಪಶಡೆಯಾಗಿದ್.
 ಕಲವರಿ ವಗಶದ ನಾಲು್ ಜಲಾಂತ್ಗಾಶಮಿ ನೌಕಗಳನುನ ಈಗಾಗಲೆೇ ಭಾರತಿೇಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ನಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
 ಜಲಾಂತ್ಗಾಶಮಿಯು ಇಲಿಯವರೆಗಿನ ಎಲಾಿ ಸೆಳಿೇಯವಾಗಿ ತ್ಯಾರಿಸಿದ ಜಲಾಂತ್ಗಾಶಮಿ ನೌಕಗಳಲಿ ಅತ್ಯಂತ್
ಕಡಮ್ ನರ್ಾಶಣ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕ್ಂಡ ಹಗಗಳಿಕಯಿದ್.
 ವಾಗಿರ್ ಅಂದರೆ 'ಸಾಯಂಡ್ ಷ್ಾಕ್ಶ' , ರಹಸಯ, ನಭಶಯತೆಯನುನ ಪರತಿಬಂಬಸುತ್ಿದ್.
ನರ್ಾಶಣ :ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್ ಅನುನ ಫಾರನ್ಸ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಮಜಗಾನ್ ಡ್ಾಕ್ ಶ್ಪಿಬಲಡಸ್ಶ ಲಮಿಟೆಡ್
ನಮಿಶಸಿದ್.
ವಿಶೇಷತೆಗಳು
 ಸುಧಾರಿತ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್, ಶ್ತ್ುರಗಳ ದಾಳಿ ತ್ಡೆಯಲು, ಸಾಗರದಲಿ ಭಾರತ್ದ ರಕ್ಷಣೆಯ
ಬಲವಧಶನಗೆ, ಗುಪಿಚ್ರ ಹಾಗ್ ನಗಾ ವಹಿಸಲು ನರವಾಗಲದ್. ಜಗತಿಿನ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಸ್ತನಾಸಗಶಳನುನ ಇದು
ಒಳಗೆ್ಂಡವೆ.
 ಇದ್ ವಗಶದ ಮದಲ ಸಬ ಮರಿನ್ ಐಎನ್ಎಸ ಕಲಾವರಿ 2017 , ಐಎನ್ಎಸ ಖ್ಂಡೆೇರಿ 2019 , ಐಎನ್ಎಸ
ಕಾರಂಜಾ ರ್ಾರ್ಚಶ 2021, ಐಎನ್ಎಸ ವೆೇಲಾ 2021 ನವೆೇಂಬರನಲಿ ಸ್ತೇಪಶಡೆಯಾಗಿವೆ.
ಆಮ್ ಫಕಸ (AMPHEX) - 2023

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ದ ಎಲಾಿ ಮ್ರು ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳು, ಸ್ತೇನ, ನೌಕಾಪಡೆ ಮತ್ುಿ ವಾಯುಪಡೆಗಳು
ಇತಿಿೇಚ್ಚಗೆ AMPHEX ನಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದದವು. AMPHEX ತಿರ-ಸ್ತೇನಾ ವಾಯಯಾಮವಾಗಿದುದ, ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ದ
ಕಾಕ್ತನಾಡದಲಿ ನಡೆಯಿತ್ು.
 ಇದು ಉಭಯಚ್ರ ವಾಯಯಾಮವಾಗಿದ್, ಅಂದರೆ ಭ್ ಮತ್ುಿ ಸಮುದರ ಪಡೆಗಳು ಏಕಕಾಲದಲಿ ಒಟಿಟಗೆ
ಕಾಯಶನವಶಹಿಸುತ್ಿವೆ.
 2023 AMPHEX ಇದುವರೆಗೆ ನಡೆದ ಎಲಾಿ AMPHEX ವಾಯಯಾಮಗಳಲಿ ದ್್ಡಡದಾಗಿದ್.

 AMPHEX ಪರಸಪರ ಕಾಯಶಸಾಧಯತೆ ಮತ್ುಿ ಸಹಯೇಗ ವನುನ ಹಚಿೆಸಲು ಉಭಯಚ್ರ

ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಗಳ ವಿವಿಧ ಅಂಶ್ಗಳಲಿ ಎಲಾಿ ಮ್ರು ಪಡೆಗಳ ಜಂಟಿ ತ್ರಬೆೇತಿಯ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
AMPHEX 2023 ಕುರಿತ್ು
 ಹಲವಾರು ಉಭಯಚ್ರ ಹಡಗುಗಳು ವಾಯಯಾಮದಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದದವು. INS ಜಲಶ್ವ. INS ಐರಾವತ್, INS
ಶಾದ್ಶಲ್ ಮತ್ುಿ INS ಘರಿಯಾಲ್ ಭಾರತಿೇಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಕಲವು ಉಭಯಚ್ರ ಹಡಗುಗಳಾಗಿವೆ.
 ಉಭಯಚ್ರ ಹಡಗುಗಳು ಭ್ಮಿ ಮತ್ುಿ ನೇರಿನಲಿ ಓಡಬಲಿವು ಎಂದಲಿ. ಉಭಯಚ್ರ ಹಡಗುಗಳು

ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಯ ಸಮಯದಲಿ ಭ್ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುವ ಹಡಗುಗಳಾಗಿವೆ
 900ಕ್್ ಹಚ್ುೆ ಸ್ತೈನಕರು ಈ ಸಮರಾಭಾಯಸದಲಿ ಪ್ಾಲೆ್ಗಂಡದದರು. ಇದು ಫಿರಂಗಿ ಪಡೆಗಳು, ವಿಶೇಷ ಪಡೆಗಳು
ಮತ್ುಿ ಶ್ಸರಸಜಜತ್ ವಾಹನಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡತ್ುಿ

ಅಿಂತರಾಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಭಾರತ್- ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಪರಸಪರ ಪರರ್ಾಣು ಸಾೆವರಗಳು

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ದ್ಧವಪಕ್ಷಿೇಯ ಒಪಪಂದಡ ತ್ಮಮ ರಾಷರಗಳಲಿರುವ ಪರರ್ಾಣು
ಸಾೆವರಗಳ ಪಟಿಟಯನುನ ವಿನಮಯ ರ್ಾಡಕ್ಂಡದಾದರೆ. ಈ ಪದಿತಿ 32 ವಷಶಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕ್ಂಡು ಬಂದ್ಧದ್.

 ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿಯಲಿ ಭಾರತ್- ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಪರಸಪರ ಪರರ್ಾಣು ಸಾೆವರಗಳ ಬಗೆಗ ರ್ಾಹಿತಿ ವಿನಮಯ
ರ್ಾಡಕ್ಳುಳವುದು ಕಡ್ಾಡಯವಾಗಿದ್.
 ನವದ್ಹಲ ಮತ್ುಿ ಇಸಾಿರ್ಾಬಾದ್ ನಲಿ
ಏಕಕಾಲದಲಿ ರಾಯಭಾರಿಗಳ ಮ್ಲಕ
ಇದು ನಡೆದ್ಧದ್.
 ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ನಡುವಣ
ಪರರ್ಾಣು ಸಾೆವರಗಳ ವಿರುದಿದ ದಾಳಿ
ನಷ್ೇಧ ಒಪಪಂದಡ ರ್ಾಹಿತಿ ವಿನಮಯ
ನಡೆದ್ಧದ್.
 ತ್ಮಮ ಜೈಲು ಅವಧಿ ಪೊಣಶಗೆ್ಳಿಸಿರುವ
ಹಾಗ್ ತ್ಮಮ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯತೆ
ಖ್ಚಿತ್ವಾಗಿರುವ 631 ಭಾರತಿೇಯ
ಮಿೇನುಗಾರರು ಮತ್ುಿ ಇಬಬರು ನಾಗರಿಕ
ಕೈದ್ಧಗಳ ಬಡುಗಡೆಯನುನ
ತ್ವರಿತ್ಗೆ್ಳಿಸುವಂತೆ ಮತ್ುಿ ಅವರನುನ ತಾಯಾನಡಗೆ ಮರಳಿಸುವಂತೆ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನಕ್ ಭಾರತ್ ಸ್ಚ್ನ ನೇಡದ್.
ಒಪಪಂದ:
 ಪರರ್ಾಣು ಘಟಕಗಳ ಮ್ೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸುವುದರಿಂದ ನಬಶಂಧಿಸುವಂತೆ ರ್ಾಡಕ್ಂಡರುವ ಒಪಪಂದದ
ನಯಮಗಳ ಅಡಯಲಿ ಪರರ್ಾಣು ಸಾೆವರಗಳು ಹಾಗ್ ಸೌಲಭಯಗಳ ಪಟಿಟಗಳನುನ ವಿನಮಯ
ರ್ಾಡಕ್ಳಳಲಾಗಿದ್. ಈ ಒಪಪಂದಕ್ 1988ರ ಡ. 31ರಂದು ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಗಿತ್ುಿ. 1991ರ ಜನವರಿ 27ರಂದು
ಇದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ್ಧತ್ುಿ.
 2008ರ ಒಪಪಂದಕ್ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪರತಿ ಕಾಯಲೆಂಡರ್ ವಷಶದ ಜನವರಿ 1 ಮತ್ುಿ ಜ್ನ್ 1ರಂದು ಎರಡ್
ದ್ೇಶ್ಗಳು ತ್ಮಮಲಿರುವ ನಾಗರಿಕ ಕೈದ್ಧಗಳು ಮತ್ುಿ ಮಿೇನುಗಾರರ ಪಟಿಟಯನುನ ಹಂಚಿಕ್ಳುಳತ್ಿವೆ.

ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್‘
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ರ್ಾನವ ದ್ೇಹವನುನ ಗೆ್ಬಬರವನಾನಗಿ ಪರಿವತಿಶಸುವ ‘ಹಸಿರು ಅಂತ್ಯಕ್ತರಯ‘ಗೆ ಅಮ್ರಿಕ
ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ರಾಜಯ ಒಪಿಪಗೆ ನೇಡದ್. ಈ ಕ್ತರಯಯನುನ ‘ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್‘ ಎನನಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಆ ಮ್ಲಕ ರ್ಾನವನ ದ್ೇಹವನುನ ಗೆ್ಬಬರವನಾನಗಿ ಪರಿವತಿಶಸಲು ಅವಕಾಶ್ ಕಲಪಸಿಕ್ಟಟ ಅಮ್ರಿಕ ಆರನೇ

ರಾಜಯ ಎನಸಿಕ್ಂಡದ್.
 2019ರಲಿ ವಾಷ್ಟ್ಂಗಟನ್ ಈ ‘ಹಸಿರು ಸಂಸಾ್ರ‘ಕ್ ಅನುಮತಿ ನೇಡದ ಮದಲ ರಾಜಯವಾಗಿತ್ುಿ. ಬಳಿಕ
ಕ್ಲಾರಡೆ್ೇ, ಒರಿಗನ್, ವೆಮೇಶಂಟ್ ಹಾಗ್ ಕಾಯಲಫೊೇನಶಯಾ ಕ್ಡ ಇದನುನ ಕಾನ್ನು ಬದಿಗೆ್ಳಿಸಿದದವು.
 ಸದಯ ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಕ್ಡ ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್ಗೆ ಅನುಮತಿ ಕ್ಟಿಟದ್. ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಗೌವನಶರ್ ಕಾಯತಿ
ಹ್ೇಚ್ುಲ್ ಅವರು ಈ ಶಾಸನಕ್ ಸಹಿ ಹಾಕುವ ಮ್ಲಕ ಕಾನ್ನು ರ್ಾನಯತೆ ನೇಡದಾದರೆ.
‘ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್‘
 ಒಬಬ ವಯಕ್ತಿ ಮೃತ್ಪಟಟ ಬಳಿಕ ಅವರ ದ್ೇಹವನುನ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಪರಕ್ತರಯಗಳ ಮ್ಲಕ ಗೆ್ಬಬರವನಾನಗಿ
ಪರಿವತಿಶಸುವ ಕ್ತರಯಗೆ ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್ ಎನನಲಾಗುತ್ಿದ್. ಬಳಿಕ ಆ ಮಣಣನುನ ಸಸಿಗಳಿಗೆ
ಗೆ್ಬಬರವನಾನಗಿ ಬಳಕ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಇದು ಪರಕೃತಿ ಸ್ತನೇಹಿ ಪರಕ್ತರಯ.
ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್ ಪರಕ್ತರಯ ಹೇಗೆ?
 ಮೃತ್ದ್ೇಹವನುನ ಮುಚಿೆದ ಪಟಿಟಗೆಯಲಿ ಇರಿಸಿ ಮರದ ತ್ುಂಡುಗಳು, ಒಣಹುಲುಿ ಹಾಗ್ ಇನನತ್ರ
ವಸುಿಗಳನುನ ಬಳಸಿ ದ್ೇಹವನುನ ಮಣಾಣಗಿ ಪರಿವತಿಶಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಸ್ಕ್ಷ ಜೇವಿಗಳ ಪರಕ್ತರಯಯಿಂದ ದ್ೇಹವು
ಮಣಾಣಗಿ ಪರಿವತ್ಶನಗೆ್ಳುಳತ್ಿದ್. ದ್ೇಹವು ಮಣಾಣಗಲು ಕಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕ್ಳುಳತ್ಿದ್.
ಬಳಿಕ ಅದರಲಿ ಇರುವ ಸ್ಕ್ಾಮಣು ಜೇವಿಗಳನುನ ಕ್ಲಿಲು ಬಸಿ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಬಳಿಕ ಅದನುನ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ
ಹಸಾಿಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಅದನುನ ಅವರು ಗೆ್ಬಬರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕ್ಳುಳತಾಿರೆ.
 ಪರಿಸರ ಸ್ತನೇಹಿ ಪರಕ್ತರಯ : ಮೃತ್ ದ್ೇಹವನುನ ಸುಡುವ ಹಾಗ್ ಹ್ಳುವಂರ್ಥ ಸಾಂಪರದಾಯಿಕ ಪರಕ್ತರಯಗಿಂತ್
ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್ ಪರಕ್ತರಯ ಹಚ್ುೆ ಪರಿಸರ ಸ್ತನೇಹಿ ಎನುನವುದು ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿಮತ್.
ಪರಯೇಜನಗಳು:
 ಸಾಂಪರದಾಯಿಕ ಪರಕ್ತರಯಗಳಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗುವ ಟನ್ಗಳಷುಟ ಕಾಬಶನ್ ಹ್ರಸ್ಸುವಿಕ ಇದರಿಂದ
ಇಲಿವಾಗುತ್ಿದ್.
 ಕಾಬಶನ್ ಡೆೈ ಆಕಸೈಡ್ ಹ್ರಸ್ಸುವಿಕ ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಪರಮುಖ್ ಕಾರಣವೊ ಹೌದು.
 ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್ ಪರಕ್ತರಯಯಲಿ ಕಾಬಶನ್ ಹ್ರಸ್ಸುವಿಕ ಶ್್ನಯವಾಗಿರಲದ್.
 ಶ್ವಪಟಿಟಗೆಯಲಿ ಮೃತ್ದ್ೇಹ ಇಟುಟ ಹ್ಳುವ ಸಾಂಪರದಾಯಿಕ ಶ್ವ ಸಂಸಾ್ರಕ್ ಕಟಿಟಗೆ, ಭ್ಮಿ ಕ್ಡ ಬೆೇಕು.
ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್ಗೆ ಅವೆಲಾಿ ಬೆೇಕ್ತಲಿ.
 ದ್್ಡಡ ದ್್ಡಡ ನಗರಗಳಲಿ ಶ್ವ ಹ್ಳಲು ಭ್ಮಿಯ ಕ್ರತೆ ಕ್ಡ ಇದ್.

ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ಚಾಲತ್ ರೆೈಲು

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಚಿೇನಾದಲಿಇದ್ೇ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜಲಜನಕ (ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್) ಆಧಾರಿತ್ ಸ್ತಮಿ ಹೈಸಿಪೇಡ್
ಸಿಪೇಡ್ ಪ್ಾಯಸ್ತಂಜರ್ ರೆೈಲು ಚಾಲನಗೆ್ಂಡದ್.
ತ್ಯಾರಕರು: ಚ್ಚಂಗುಡರೆೈಲೆವ ಗ್ರಪ್ ಮತ್ುಿಚಾಂಗುೆನ್ ಸಿಆಆಶಸಿಶ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ಚಾಲತ್ ನಾಲು್
ರೆೈಲುಗಳನುನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿವೆ.
ವೆೇಗ : ಒಂದು ತಾಸಿಗೆ 160 ಕ್ತ,ಮಿೇ. ಸಾಮರ್ಥಯಶ: ಈ ರೆೈಲು 1,502 ಪರಯಾಣಿಕರ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
ಈ ರೆೈಲನ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
 ಒಮ್ಮ ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ಇಂಧನ ಕ್ೇಶ್ವನುನ ಚಾರ್ಜಶ ರ್ಾಡದರೆ 600 ಕ್ತ.ಮಿೇ. ದ್ರ ಕರಮಿಸುತ್ಿದ್.
 ಚಾಲಕ ರಹಿತ್ವಾಗಿಯ್ ಚಾಲನಯಾಗುವ ಸವಯಂ ಚಾಲತ್ ವಯವಸ್ತೆಹ್ಂದ್ಧದ್.
 ಅತಾಯಧುನಕ ಮತ್ುಿಸ್ಕ್ಷಮ ಸಂವೆೇದ್ಧಕ, ನಗಾ ವಯವಸ್ತೆ, ಗರಿಷಾಸುರಕ್ಷತಾ ವಿಧಾನಗಳು 5ಜ ಮಬೆೈಲ್ ನಟವಕ್ಶ
ಗಳಿಂದ ಕ್ಡದ್.
 ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ಚಾಲತ್ ರೆೈಲನುನ ವಿದುಯದ್ಧೇಕರಣ ಆಗಿಲಿದ ರ್ಾಗಶದಲ್ಿಬಳಬಹುದಾಗಿದ್.
 ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ಇಂಧನ ಪರಿವತ್ಶನ: ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ಆಧಾರಿತ್ ಇಂಧನದಲಿ ನೇರಿನಂದ ಜಲಜನಕ
ಮತ್ುಿಆಮಿಜನಕಗಳ ವಿಘಟನ ವೆೇಳೆ ಉಂಟ್ಾಗುವ ಎಲೆಕ್ರೇ ಕಮಿಕಲ್ ಪರಕ್ತರಯಯಿಂದ ಬಡುಗಡೆಯಾಗುವ
ಶ್ಕ್ತಿಇಂಧನವಾಗಿ ಪರಿವತ್ಶನ ಆಗುತ್ಿದ್. ಇದು ಗರಿಷಾಮಟಟದಲಿಪರಿಸರಸ್ತನೇಹಿ ಆಗಿದ್.
 ಇದು ಏಷ್ಾಯದಲಿಮದಲ ಮತ್ುಿವಿಶ್ವದಲಿಎರಡನೇ ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ರೆೈಲು ಕ್ಡ ಆಗಿದ್.
 2022ರ ಆಗಸ್ಟ ನಲಿ ಜಮಶನಯಲಿವಿಶ್ವದ ಮದಲ ಹೈಡೆ್ರೇ ಜನ್ ರೆೈಲು ಕಾಯಾಶರಂಭ ರ್ಾಡತ್ುಿ.
ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸೌಕಯಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ಸುದ್ಧದಯಿಲ ಏಕ್ತದ್? ರ್ಾಲಡೇವ್ಸನಲಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಮ್ಲಸೌಕಶಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಭಾರತ್ವು ಸುರ್ಾರು
ರ್.3,200 ಕ್ೇಟಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತಿ ಸಾಲದ ನರವು ವಿಸಿರಿಸಿದ್.
 ನರೆ ರಾಷರಗಳಾದ ರ್ಾಲಡೇವ್ಸ ಮತ್ುಿ ಶ್ರೇಲಂಕಾ ಜತೆ ದ್ಧವಪಕ್ಷಿೇಯ ಬಾಂಧವಯ ಬಲವಧಶನಯ ರ್ಾತ್ುಕತೆಗಾಗಿ
ಸಚಿವ ಎಸ್. ಜೈಶ್ಂಕರ್ ಮ್ರು ದ್ಧನಗಳ ಭೆೇಟಿ ಕೈಗೆ್ಂಡದದರು.
 ಜೈಶ್ಂಕರ್ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಲಡೇವ್ಸ ವಿದ್ೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಅಬುದಲಾಿ ಶಾಹಿದ್ ಅವರು ಶಾವಿಯಾನ
ಫೊೇಕೈಡೆ್ೇದಲಿ ಭಾರತ್ದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿ ನಮಿಶಸಿರುವ ಸಮುದಾಯ ಕೇಂದರವನುನ ಉದಾಾಟಿಸಿದರು.
 ಪರಮುಖ್ವಾದ ‘ಫಿಟ್ ಇಂಡಯಾ’ ಮತ್ುಿ ‘ಖೆೇಲೆ್ ಇಂಡಯಾ’ ಯೇಜನಗಳನುನ ನರೆಯ ದ್ೇಶ್ಗಳಿಗ್ ನೇಡುವ
ಮದಲ ವಿದ್ೇಶ್ ನೇತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ರ್ಾಲಡೇವ್ಸನಲಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾಸೌಕಯಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನರವು ನೇಡಲಾಗುತಿಿದ್.

ಹನರ್ಾಧ್ ಪುನರಾಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಶ್ಂಕುಸಾೆಪನ:

 ಭಾರತ್ದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿ ರ್ಾಲಡೇವ್ಸನ ಹನರ್ಾಧ್ ಅಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿರ್ಾನ ನಲಾದಣ
ಪುನರಾಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಚಿವ ಎಸ್. ಜೈಶ್ಂಕರ್ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಲಡೇವ್ಸ ಅಧಯಕ್ಷ ಇಬಾರಹಿಂ ಮಹಮಮದ್ ಸಾಲಹ್
ಶ್ಂಕುಸಾೆಪನ ನರವೆೇರಿಸಿದರು.
 ಠಾಕ್ರುರುಫಾನು ಸಾಮರಕಕ್ ಗೌರವ: 16ನೇ ಶ್ತ್ರ್ಾನದಲಿ ಪೊೇಚ್ುಶಗಿೇಸರ ವಿರುದಿ ಹ್ೇರಾಡದ
ರ್ಾಲಡೇವ್ಸ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ನಾಯಕ, ಸುಲಾಿನ್ ಮಹಮಮದ್ ಠಾಕ್ರುರುಫಾನು ಅವರ ಸಾಮರಕಕ್ ಜೈಶ್ಂಕರ್

ಗೌರವ ಸಲಿಸಿದರು. 1573ರಿಂದ 1585ರವರೆಗೆ ದ್ೇಶ್ ಆಳಿದ ಠಾಕ್ರುರುಫಾನು ಅವರ ವಿಜಯವನುನ
ರ್ಾಲಡೇವ್ಸನಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ದ್ಧನವಾಗಿ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಫಿಟ್ ಇಂಡಯಾ
 29 ಆಗಸ್ಟ 2019 ರಂದು “ಫಿಟ್ ಇಂಡಯಾ ಮ್ವೆಮಂಟ್” ಅನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದರು. ಅಭಿಯಾನವನುನ
ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 “ಆರೆ್ೇಗಯಕರ ದ್ೇಹವು ರ್ಾನವನ ದ್್ಡಡ ಆಸಿಿಯಾಗಿದ್. ಆದದರಿಂದ ಪರತಿಯಬಬ ವಯಕ್ತಿಯು ತ್ನನ ಆರೆ್ೇಗಯದ
ಬಗೆಗ ಎಚ್ೆರದ್ಧಂದ್ಧರಬೆೇಕು”. ಈ ಚಿಂತ್ನಯಂದ್ಧಗೆ ಹಾಕ್ತ ಆಟಗಾರ ಮ್ೇಜರ್ ಧಾಯನ್ ಚ್ಂದ್ ಅವರ ಜನಮದ್ಧನದ
ಸಂದಭಶದಲಿ ಫಿಟ್ ಇಂಡಯಾ ಅಭಿಯಾನವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಮ್ೇಜರ್ ಧಾಯನ್ ಚ್ಂದ್ ಅವರ
ಜನಮದ್ಧನವನುನ “ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ದ್ಧನ” ಎಂದು ಸಹ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಖೆೇಲೆ್ೇ ಇಂಡಯಾ
 ಈ ಕಾಯಶಕರಮವು ಭಾರತ್ದಲಿ ಕ್ತರೇಡೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಯೇಜನ/ಯೇಜನಯಾಗಿದ್. ಇದನುನ
2018 ರಲಿ ಅಂದ್ಧನ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸಚಿವ ಕನಶಲ್ ರಾಜಯವಧಶನ್ ಸಿಂಗ್ ರಾಥೆ್ೇಡ್ ಅವರು ದ್ಹಲಯಲಿ
ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದರು. ಭಾರತ್ದಲಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸಂಸ್ೃತಿಯನುನ ಸುಧಾರಿಸಲು ಈ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ
ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್.
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಆರ್ಥಶಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ುಿ ವೆೈಯಕ್ತಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ
ಸಾಧನವಾಗಿ ಕ್ತರೇಡೆಗಳನುನ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಗೆ ತ್ರುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ಕೇಂದರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು
'ರಾಜೇವ್ ಗಾಂಧಿ ಖೆೇಲ್ ಅಭಿಯಾನ' (ಹಿಂದ್ 'ಯುವ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತಿಿತ್ುಿ' ಅನುನ
ಕ್ರೇಢೇಕರಿಸುವ ಮ್ಲಕ ಪರಿಷ್ೃತ್ 'ಖೆೇಲೆ್ೇ ಇಂಡಯಾ' ಕಾಯಶಕರಮದ ಅನುಷ್ಾಾನಕ್ ಅನುಮೇದನ
ನೇಡದ್. & ಖೆೇಲ್ ಅಭಿಯಾನ', 'ನಗರ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಮ್ಲಸೌಕಯಶ ಯೇಜನ' ಮತ್ುಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಪರತಿಭೆ
ಹುಡುಕಾಟ ವಯವಸ್ತೆ ಕಾಯಶಕರಮ'. "ಸ್ತ್ಪೇಟ್ಸಶ ಫಾರ್ ಎಕಸಲೆನ್ಸ" ಮತ್ುಿ "ಸ್ತ್ಪೇಟ್ಸಶ ಫಾರ್ ಆಲ್" ಅನುನ
ಉತೆಿೇಜಸಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ಿದ್.

ದ್ಧನ ವಿಶೀಷತೆಗಳು
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ ದ್ಧನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 5 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಜಗತಿಿನಲಿ ಬಹಳಷುಟ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳಿವೆ. ಆದರೆ ಇತಿಿೇಚ್ಚಗೆ ಹಚಾೆಗುತಿಿರುವ
ನಗರಿೇಕರಣದ್ಧಂದಾಗಿ ಅನೇಕ ಅಪರ್ಪದ ಪಕ್ಷಿ ಸಂಕುಲಗಳು ಕಣೆಮರೆಯಾಗುತಿಿವೆ.
 ಕಲ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಈಗಾಗಲೆೇ ಅಳಿವಂಚಿನಲಿವೆ. ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ ರಕ್ಷಣೆ ರ್ಾಡುವುದು ಎಲಿರ ಹ್ಣೆಯಾಗಿದ್.
 ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲಿರುವ ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ ರಕ್ಷಣೆ ರ್ಾಡುವ ನಟಿಟನಲಿ ಜನರಲಿ ಅರಿವು ಮ್ಡಸಲು ಪರತಿ ವಷಶ ಈ
ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಅನೇಕ ಅಪರ್ಪದ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಜನರು ಅಕರಮ ಸಾಗಣೆ, ರ್ಾರಾಟ,
ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿಗೆ ಸಾಗುತಿಿವೆ. ಇರ್ಥಂಹ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ ಸಾವಶಜನಕರಿಗೆ ಅರಿವು ಮ್ಡಸುವ
ಸಲುವಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿಯ ದ್ಧನದಂದು ಅಮ್ೇರಿಕ ಸ್ತೇರೆದಂತೆ ವಿಶ್ವದ ನಾನಾಕಡೆ ಅನೇಕ ಕಾಯಶಕರಮಗಳನುನ
ಹಮಿಮಕ್ಳುಳವ ಮ್ಲಕ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ ದ್ಧನದ ಇತಿಹಾಸ
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪಕ್ಷಿ ದ್ಧನವನುನ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 2002 ರಲಿ ಅಮ್ೇರಿಕಾದ ಬಾನ್ಶ ಫಿರೇ ಯುಎಸ್ಎ ಮತ್ುಿ
ಏವಿಯನ್ ವೆಲೆಪೇರ್ ಒಕ್್ಟದ್ಧಂದ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು. ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಕ್ತರಸಮಸ್ ಡೆೇ ಎಣಿಕಯು ಕ್ನಯಾಗುವ
ದ್ಧನವಾದ ಜನವರಿ 5 ರಂದು ನಾಯಷನಲ್ ಬಡ್ಶ ಡೆೇ ಅನುನ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಕ್ತರಸಮಸ್ ಬಡ್ಶ ಕೌಂಟ್
ಸುರ್ಾರು ದಶ್ಕಗಳಿಂದಲ್ ಹಚ್ುೆ ಕಾಲ ನಡೆಯುತಿಿದ್. ಪರತಿ ವಷಶ ಇದನುನ ಮ್ರು ವಾರಗಳ ಕಾಲ
ನಡೆಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಅಮ್ರಿಕಾದಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮ್ೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೇರುವ ಸಮಸ್ತಯಗಳನುನ ಕಂಡುಹಿಡಯಲು ಮತ್ುಿ ಆ ಸಮಸ್ತಯಗಳಿಗೆ
ಪರಿಹಾರವನುನ ನೇಡುವ ಗುರಿಯನುನ ಈ ದ್ಧನ ಹ್ಂದ್ಧದ್. ಈ ದ್ಧನದಂದು ಸೆಳಿೇಯ, ಕಾಡನಲಿರುವ ಹಾಗ್
ಬಂಧನದಲಿರುವ ಪಕ್ಷಿಗಳನುನ ಎಣಿಕ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ವಿಶ್ವದ 9,800 ಪಕ್ಷಿ ಪರಭೆೇದಗಳ ಪೈಕ್ತ ಶೇಕಡ. 12 ರಷುಟ ಪಕ್ಷಿ ಪರಭೆೇದಗಳು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲಿವೆ ಎಂದು
ಹೇಳಲಾಗಿದ್. ವಿಶ್ವದ 330 ಗಿಣಿ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಅಳಿವು ಕ್ಡ ಮ್ರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟ್ಟವೆ.

75ನೇ ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಜನವರಿ 15, ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ 75ನೇ ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನ ಇದ್ೇ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬೆಂಗಳ್ರಿನಲಿ
ನಡೆಯಿತ್ು. ರಾಷರಕ್ೇ ನಸಾವರ್ಥಶ ಸ್ತೇವೆ ಸಲಿಸಿದ ಸ್ತೈನಕರನುನ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಈ ದ್ಧನವನುನ ಎಲಾಿ ಸ್ತೇನಾ
ಕರ್ಾಂಡ್ ಪರಧಾನ ಕಚ್ಚೇರಿಗಳಲಿ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು.
 ಸ್ತೇನಯ ಮುಖ್ಯಸೆರಾದ ಜನರಲ್ ಮನ್ೇರ್ಜ ಪ್ಾಂಡೆ ಗೌರವ ನಮನ ಸಲಿಸಿದರು.
 ಸ್ತೇನಾ ಸಿಬಬಂದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಘಟಕಗಳ ಶೌಯಶ ಮತ್ುಿ ಅಹಶ ಸ್ತೇವೆಯನುನ ಗುರುತಿಸಿ ಸ್ತೇನಾ ಮುಖ್ಯಸೆರಿಂದ ಹಲವಾರು
ಶೌಯಶ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ಮತ್ುಿ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಶಾಿಘನಪತ್ರಗಳನುನ ಸಹ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಬೆಂಗಳ್ರಿನಲಿ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ನಡೆಸುವುದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ಜನರ ಶೌಯಶ, ತಾಯಗ ಮತ್ುಿ
ರಾಷರಕಾ್ಗಿ ರ್ಾಡದ ಸ್ತೇವೆಯನುನ ಗುರುತಿಸುವುದಾಗಿದ್ ಮತ್ುಿ ಇದು ಕನಾಶಟಕ ಮ್ಲದ ಫಿೇಲ್ಡ ರ್ಾಷಶಲ್. ಕ
,ಎಂ. ಕಾಯಶಪಪ ಅವರಿಗೆ ಸಲಿಸುವ ಗೌರವದ ದ್್ಯೇತ್ಕವಾಗಿದ್.
ಉದ್ದೇಶ್: ಇದು ರಾಷರದ ರಾಜಧಾನಯ ಹ್ರಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪ್ಾರಮುಖ್ಯತೆಯ ಕಾಯಶಕರಮಗಳನುನ ನಡೆಸುವ
ನಧಾಶರಕ್ ಅನುಗುಣವಾಗಿದುದ, ನಾಗರಿಕರ ವಾಯಪಕವಾಗಿ ತೆ್ೇಪಶಡಸುವ ಮತ್ುಿ ನಾಗರಿಕರ ಪ್ಾಲೆ್ಗಳುಳವಿಕಯ
ಹಚಿೆನ ಉದ್ದೇಶ್ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನದ ಪರಯುಕಿ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದದ ಕಾಯಶಕರಮಗಳು
 ರಾಷರ ನರ್ಾಶಣಕ್ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ ಬದಿತೆಯನುನ ಪರದಶ್ಶಸುವ ಕಾಯಶಕರಮಗಳ ಸರಣಿಯನುನ ದಕ್ಷಿಣ
ಕರ್ಾಂಡ್ನ ಸ್ತೇನಾ ಘಟಕಗಳು ಮುಂದ್ಧನ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಸರ್ಾಜದ ಎಲಾಿ ವಗಶಗಳ ನಾಗರಿಕರ ಸಮಗರ
ಪ್ಾಲೆ್ಗಳುಳವಿಕಯಂದ್ಧಗೆ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿತ್ುಿ
"ದಕ್ಷಿಣ ಸಾಟರ್ ವಿಜಯದ ಓಟ - 2022":
 ಧ್ಯೇಯ - ಸ್ತೈನಕರಿಗಾಗಿ ಓಟ - ಸ್ತೈನಕರೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಓಟ, ಇದರಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ಾಂಡ್ ವಾಯಪಿಿಯ 18 ಕೇಂದರಗಳಲಿ
ಸುರ್ಾರು 50,000 ಮಂದ್ಧ ಭಾಗವಹಿಸಿದದರು (ಜೈಸಲೆಮೇರ್, ಅಹಮದಾಬಾದ್, ಜ್ೇದ್ಪುರ್, ಭುರ್ಜ &
ಅಲಾವರ್, ಭೆ್ೇಪ್ಾಲ್, ಸಿಕಂದಾರಬಾದ್, ಝಾನಸ, ಗಾವಲಯರ್, ಚ್ಚನನೈ, ಬೆಂಗಳ್ರು, ಬೆಳಗಾವಿ, ವೆಲಿಂಗಟನ್
(ಟಿಎನ್), ಪುಣೆ, ನಾಸಿಕ್, ನಾಗುಪರ, ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮತ್ುಿ ಮುಂಬೆೈ)
 ಸೆಳಿೇಯ ಸಂಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಸರ್ಾಜದ್್ಂದ್ಧಗೆ ಸಮನವಯದಲಿ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ ರಾಷರದ ಬದಿತೆಯನುನ
ಪರತಿಬಂಬಸುವ ಅನೇಕ ಕಾಯಶಕರಮಗಳನುನ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿತ್ುಿ:-
ರಕಿದಾನ
 ಧ್ಯೇಯ: ರಕಿದಾನ ರ್ಾಡ - ಜೇವ ಉಳಿಸಿ :ಅಗತ್ಯವಿರುವ ರೆ್ೇಗಿಗಳಿಗೆ 7,500 ಯ್ನಟ್ ರಕಿವನುನ ಸಂಗರಹಿಸಲು
ಮತ್ುಿ 75,000ಸವಯಂಪರೇರಿತ್ ದಾನಗಳ ದತಾಿಂಶ್ ಸಂಗರಹ.
 ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯಿಂದ 75 ದ್ರದ /ಗಡ / ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಹಳಿಳಗಳಲಿ (ಧ್ಯಯೇಯ : ಗಾರಮ ಸ್ತೇವೆ-
ರಾಷರ ಸ್ತೇವೆ) ವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಶ್ಬರಗಳು, ಅಗಿನಪಥ್ ಯೇಜನ ಜಾಗೃತಿ, ವಿೇರ ನಾರಿಯರು ಮತ್ುಿ ವಿೇರ ರ್ಾತಾಗಳ

ಸನಾಮನ, ಸವಚ್ೆತಾ ಅಭಿಯಾನ, - ವಾಲಬಾಲ್ / ಖೆ್ೇ ಖೆ್ೇ / ಕಬಡಡ ಆಟಗಳಿಗೆ ಮ್ಲಸೌಕಯಶ

ವೃದ್ಧಿ ಮತ್ುಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾಕ್ಟಗಳನುನ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿತ್ುಿ
‘ವಿದಾಯಂಜಲ’ ಯೇಜನ
 ಇದರಲಿ ಆಮಿಶ ಪಬಿಕ್ ಶಾಲೆಗಳು 75 ಸಕಾಶರಿ / ಸಕಾಶರಿ ಅನುದಾನತ್ ಶಾಲೆಗಳೆ್ಂದ್ಧಗೆ ಅಂಗಸಂಸ್ತೆ

ಹ್ಂದ್ಧದುದ, ಪರಸಪರ ಅನುಕ್ಲವಾಗುವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯಶಕರಮಗಳನುನ ಹಂಚಿಕ್ಳಳಲು ಮತ್ುಿ ವಿನಮಯ

ರ್ಾಡಕ್ಳಳಲು ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಮ್ಲಸೌಕಯಶಗಳನುನ ವಿನಮಯ ರ್ಾಡಕ್ಳುಳವುದು, ಕ್ತರೇಡ್ಾಕ್ಟಗಳನುನ
ಆಯೇಜಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಯೇಗ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಮೃದು ಕೌಶ್ಲಯ (ಸಾಫ್ಟಟ ಸಿ್ಲ್ಸ) ಗಳನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವುದು.
 ಜಲಮ್ಲಗಳ ಪುನರುಜಜೇವನ ಮತ್ುಿ ಪರಿಸರ ವಯವಸ್ತೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ 75 ಅಮೃತ್ ಸರೆ್ೇವರಗಳು / ಕರೆಗಳ
(ಉದ್ದೇಶ್: ಜಲ - ಜೇವನ್ ಸುರಕ್ಾ) ಸೃಷ್ಟ್ಟ / ಪುನರುಜಜೇವನದ ಕಲಸ.
 ‘ವೃಕ್ಾರೆ್ೇಪಣ’ (ಉದ್ದೇಶ್ : ಪಯಾಶವರಣ ಸುರಕ್ಾ) ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ಾಂಡ್ ಪರದ್ೇಶ್ದಾದಯಂತ್ ಹಸಿರು ಭಾರತ್ಕಾ್ಗಿ
75,000 ಸಸಿಗಳನುನ ನಡುವುದು.
ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಕಾಯಶಕರಮಗಳು : ವಿಷಯ: "ಏಕ್ ಭಾರತ್ ಸವಶಶರೇಷಾ ಭಾರತ್’
 ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನಾಚ್ರಣೆಯ ವಾರದಲಿ (2023ರ ಜನವರಿ 09-15ರವರೆಗೆ), ಶ್ಸಾರಸರಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಾಧನಗಳ
ಪರದಶ್ಶನ, ಬಾಯಂಡ್ ಪರದಶ್ಶನಗಳು, ರಸಪರಶನ ಸಪಧ್ಯಶಗಳು, ಚಿತ್ರಕಲೆ ಮತ್ುಿ ಪರಬಂಧ ಬರೆಯುವ ಸಪಧ್ಯಶಗಳು,
ಸ್ತೈಕಿಥಾನ್ಗಳು, ಶೌಯಶ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರಿಂದ ಉತೆಿೇಜನಕಾರಿ ಭಾಷಣಗಳು, ಪರಸಿದಿ ಯುದಿಗಳ
ಮರುಸೃಷ್ಟ್ಟ ಪರದರ್ಶ್ನ, ಯುದಿ ಸಾಮರಕ/ಯುದಿ ವಸುಿ ಸಂಗರಹಾಲಯಗಳಿಗೆ ಭೆೇಟಿ ಮತ್ುಿ "ಏಕ್ ಭಾರತ್
ಸವಶಶರೇಷಾ ಭಾರತ್’ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ್ ಸಾಂಸ್ೃತಿಕ ಕಾಯಶಕರಮಗಳನುನ ಸಹ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದ್.
ಆಚ್ರಣೆ ಮತ್ುಿ ಇತಿಹಾಸ

 ಬರಟಿರ್ಷ ಆಳಿವಕ ಕಾಲದಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 1859 ಏಪಿರಲ್ 1 ರಂದು ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯನುನ ಸಾೆಪಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
ಅಂದು ಅದನುನ ಬರಟಿರ್ಷ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತಿಿತ್ುಿ. ಅಂದು ಫಾರನಸಸ್ ಬಟಟರ್ ಅವರು
ಕ.ಎಂ.ಕಾಯಶಪಪ ಅವರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಹಸಾಿಂತ್ರಿಸಿದರು. ಜನವರಿ 15ರ ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನ ದ ಪರ್ಥಸಂಚ್ಲನ (ಪರೆೇಡ್),
1949ರ ಜನವರಿ 15ರಂದು ಬರಟಿರ್ಷ ಉತ್ಿರಾಧಿಕಾರಿಯನುನ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ
ಕರ್ಾಂಡರ್-ಇನ್-ಚಿೇಫ್ಟ ಆಗಿ ಫಿೇಲ್ಡ ರ್ಾಷಶಲ್ ಕ.ಎಂ. ಕಾಯಶಪಪ ಅವರು ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರವಹಿಸಿಕ್ಂಡ
ದ್ಧನದ ಸಂಕೇತ್ವಾಗಿದ್.

ಪರಾಕರಮ್ ದ್ಧವಸ್
ಸುದ್ಧದಯಿಲ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ದ ಇತಿಹಾಸಕ್ ಅಪರತಿಮ ಕ್ಡುಗೆಯನುನ ನೇಡರುವ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಅವರ
126ನೇ ಜನಮದ್ಧನ ಹಿನನಲೆಯಲಿ ನೇತಾಜಯವರಿಗೆ ಪರಧಾನಮಂತಿರ ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧಯವರು, ಗೌರವ
ಸಲಿಸಿದಾದರೆ.
 ವಸಾಹತ್ುಶಾಹಿ ಆಳಿವಕ ವಿರುದಿ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಅವರ ತಿೇವರ ಪರತಿರೆ್ೇಧಕಾ್ಗಿ ಅವರನುನ ಸದಾ
ಸಮರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಭಾರತ್ದಲಿ ಜನವರಿ 2021 ರಿಂದ ನೇತಾಜ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಜಯಂತಿಯನುನ ಪರಾಕರಮ ದ್ಧವಸ್
ಎಂದು ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಪರಧಾನ ಮೇದ್ಧ ಅವರು ವಿಡಯೇ ಕಾನೂರೆನಸಂಗ್ ಮ್ಲಕ 21 ಪರಮವಿೇರ ಚ್ಕರ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರ
ಹಸರನುನ ಅಂಡರ್ಾನ್ ಮತ್ುಿ ನಕ್ೇಬಾರ್ ದ್ಧವೇಪಗಳ 21 ದ್್ಡಡ ದ್ಧವೇಪಗಳಿಗೆ ನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡುವ
ಸರ್ಾರಂಭದಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲದಾದರೆ.
ಆಚ್ರಣೆಯ ಉದ್ದೇಶ್ :
 ನೇತಾಜ ಅವರ ಜೇವನ, ಕಾಯಶವೆೈಖ್ರಿ, ಅವರು ಕೈಗೆ್ಳುಳತಿಿದದ ನಧಾಶರಗಳು ಸದಾ ಪರೇರಣಾದಾಯಿಯಾಗಿವೆ.
ಅವರ ತಾಯಗವನುನ ಮುಂದ್ಧನ ಪಿೇಳಿಗೆಗೆ ತ್ಲುಪಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ದ್ಧಂದ ಸಕಾಶರ ನೇತಾಜ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್
ಅವರ ಜನಮದ್ಧನವನುನ ಪರಾಕರಮ ದ್ಧನವನಾನಗಿ ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್.
ರಾಸ್ ದ್ಧವೇಪಗಳು:
 ಅಂಡರ್ಾನ್ ಮತ್ುಿ ನಕ್ೇಬಾರ್ ದ್ಧವೇಪಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವನುನ ಗಮನದಲಿಟುಟಕ್ಂಡು ನೇತಾಜ
ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥಶ 2018ರಲಿ ರಾಸ್ ದ್ಧವೇಪಗಳನುನ ನೇತಾಜ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ
ಬೆ್ೇಸ್ ದ್ಧವೇಪ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 ನೇಲ್ ದ್ಧವೇಪ ಮತ್ುಿ ಹಾಯವಾಿಕ್ ದ್ಧವೇಪವನುನ ಶ್ಹಿೇದ್ ದ್ಧವೇಪ ಮತ್ುಿ ಸವರಾರ್ಜ ದ್ಧವೇಪ ಎಂದು
ಮರುನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
ಅಂಡರ್ಾನ್ ಮತ್ುಿ ನಕ್ೇಬಾರ್ನ 21 ದ್ಧವೇಪಗಳಿಗೆ ವಿೇರರ ಹಸರು ನಾಮಕರಣ
 ಹಸರಿಲಿದ ದ್ಧವೇಪಗಳಿಗೆ ಪರಮ ವಿೇರ ಚ್ಕರ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರ ಹಸರನುನ ಇಡಲು ಮುಂದಾಗಿದ್.
 ಮ್ೇಜರ್ ಸ್ತ್ೇಮನಾರ್ಥ ಶ್ರ್ಾಶ, ನಾಯಕ್ ಜಾದುನಾಥ್ ಸಿಂಗ್, ಕಂಪನ ಹವಾಲಾದರ್ ಮ್ೇಜರ್ ಪಿೇರು
ಸಿಂಗ್, ಲಾಯನ್ಸ ನಾಯಕ್ ಆಲಬಟ್ಶ ಎಕಾ್, ಮ್ೇಜರ್ ರಾಮಸಾವಮಿ ಪರಮ್ೇಶ್ವರನ್, ಕಾಯಪಟನ್ ವಿಕರಮ್
ಬಾತಾರ ಮತ್ುಿ ಲೆಫಿಟನಂಟ್ ಮನ್ೇರ್ಜ ಕುರ್ಾರ್ ಪ್ಾಂಡೆ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ 21 ಪರಮವಿೇರ ಚ್ಕರ ಪರಶ್ಸಿಿ
ಪುರಸ್ೃತ್ರ ಹಸರನುನ ಈ ದ್ಧವೇಪಗಳಿಗೆ ಇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಉದ್ದೇಶ್: ರಾಷರದ ಸಾವಶಭೌಮತೆ ಮತ್ುಿ ಸಮಗರತೆಯನುನ ರಕ್ಷಿಸಲು ಅಪರತಿಮ ತಾಯಗ ರ್ಾಡದ ದ್ೇಶ್ದ
ವಿೇರರಿಗೆ ಈ ನಧಾಶರ ಶಾಶ್ವತ್ ಗೌರವವಾಗಿದ್.

ನೇತಾಜ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್:

 ಅವರು ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯಕಾ್ಗಿ ಬರಟಿಷರ ವಿರುದಿ ಹ್ೇರಾಡದ ಪರಮುಖ್ ಕಾರಂತಿಕಾರಿ
ಹ್ೇರಾಟಗಾರರಾಗಿದದರು. ಅವರು ಜನವರಿ 23, 1897ರಂದು ಒರಿಸಾಸದ ಕಟಕ್ನಲಿ ಜನಸಿದರು.
 ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸರ ಶ್ಕ್ಷಣ ಇಂಗೆಿಂಡ್ನಲಿ ನಡೆಯಿತ್ು. ಅಲಿ ಅವರು ಕೇಂಬರರ್ಜ
ವಿಶ್ವವಿದಾಯನಲಯದಲಿ ವಾಯಸಂಗ ನಡೆಸಿ, ಇಂಡಯನ್ ಸಿವಿಲ್ ಸವಿಶಸಸ್ ಪರಿೇಕ್ಷೆಯಲಿ ಉತಿಿೇಣಶರಾದರು.
ಆದರೆ ಅವರು ಆ ಉನನತ್ ಹುದ್ದಯನುನ ತಿರಸ್ರಿಸಿ, ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಹ್ೇರಾಟದಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಭಾರತ್ಕ್

ಮರಳಿದರು.
 ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ತ್ನನ ರಾಜಕ್ತೇಯ ಜೇವನದ ಆರಂಭದಲಿ ಅಹಿಂಸ್ತ ಮತ್ುಿ ಶಾಂತಿಯುತ್ ಪರತಿಭಟನಗಳ
ಮ್ೇಲೆ ಅಪ್ಾರ ನಂಬಕ ಇಟಿಟದದರು.
 ಆದರೆ ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಚ್ಳುವಳಿಯನುನ ಹತಿಿಕ್ಲು ಬರಟಿಷರ ದಮನಕಾರಿ ನೇತಿ ಹಚಾೆಗುತಿಿದದಂತೆ
ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಬರಟಿಷರ ವಿರುದಿ ಮಿಲಟರಿ ಕಾಯಾಶಚ್ರಣೆಯೇ ಸರಿ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ಾರಯ
ಹ್ಂದ್ಧದರು.
 ಅವರು ಶ್ಸರ ಸಜಜತ್ ಹ್ೇರಾಟದ್ಧಂದ ರ್ಾತ್ರವೆೇ ಭಾರತ್ ಬರಟಿಷರಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಹ್ಂದಲು ಸಾಧಯ ಎಂದು
ದೃಢವಾಗಿ ನಂಬದದರು.
ಭಾರತಿೇಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕಾಂಗೆರಸ್ನ ನಾಯಕ :
 1920ರ ದಶ್ಕದ ಕ್ನಯಲಿ ಬೆ್ೇಸ್ ಭಾರತಿೇಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕಾಂಗೆರಸ್ನ ನಾಯಕರಾದರು. ಆಗ ಕಾಂಗೆರಸ್
ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯಕಾ್ಗಿ ಹ್ೇರಾಡುತಿಿದದ ಪರಮುಖ್ ರಾಜಕ್ತೇಯ ಪಕ್ಷವಾಗಿತ್ುಿ. ಸುಭಾಷರು ಕ್ಷಿಪರವಾಗಿ
ಪಕ್ಷದಲಿ ಹಂತ್ ಹಂತ್ವಾಗಿ ಮ್ೇಲೆ ಬೆಳೆಯುತಾಿ ಸಾಗಿದರು. 1938ರಲಿ ಅವರು ಕಾಂಗೆರಸ್ ಅಧಯಕ್ಷರಾಗಿ
ಚ್ುನಾಯಿತ್ರಾದರು. ಆದರೆ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯಕಾ್ಗಿ ಮಿಲಟರಿ ಹ್ೇರಾಟ ನಡೆಸಬೆೇಕಂಬ ಅವರ ವಾದ ಕಾಂಗೆರಸ್ ಒಳಗೆೇ
ಭಿನಾನಭಿಪ್ಾರಯ ಮ್ಡಸಿತ್ು. ಅವರು ಮರುವಷಶವೆೇ ಒತಾಿಯಪೊವಶಕವಾಗಿ ಅಧಯಕ್ಷ ಸಾೆನಕ್ ರಾಜೇನಾಮ್
ನೇಡುವಂತಾಯಿತ್ು.
ಫಾವಶಡ್ಶ ಬಾಿಕ್ ಸಾೆಪನ
 ಅವರು ಫಾವಶಡ್ಶ ಬಾಿಕ್ ಎಂಬ ಸಂಘಟನಯನುನ ಅದಕಾ್ಗಿ ಸಾೆಪಿಸಿದರು. ಫಾವಶಡ್ಶ ಬಾಿಕ್
ಭಾರತ್ದಲಿದದ ಎಲಿ ಬರಟಿರ್ಷ ವಿರೆ್ೇಧಿ ಪಡೆಗಳನುನ ಒಂದುಗ್ಡಸುವ ಉದ್ದೇಶ್ ಹ್ಂದ್ಧತ್ುಿ. ಅದರೆ್ಡನ
ಸುಭಾಷರು ಬರಟಿಷರ ವಿರುದಿ ಹ್ೇರಾಡಲು ಇಂಡಯನ್ ನಾಯಷನಲ್ ಆಮಿಶ (ಎನ್ಐಎ) ಎಂದ್ೇ ಹಸರಾದ
ಒಂದು ಮಿಲಟರಿ ಪಡೆಯನುನ ನಮಿಶಸಲಾರಂಭಿಸಿದರು.
ಬಲಶನ್ನಲಿ ಫಿರೇ ಇಂಡಯಾ ಸ್ತಂಟರ್ ಮತ್ುಿ ಇಂಡಯನ್ ಲೇಜನ್ ಸಾೆಪನ
 1941ರಲಿ, ಸುಭಾರ್ಷ ಜಮಶನಗೆ ತೆರಳಿ, ಅಡ್ಾಲ್ೂ ಹಿಟಿರ್ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಉನನತ್ ಮಟಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನುನ
ಭೆೇಟಿಯಾದರು. ಅಲಿ ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯಕಾ್ಗಿ ಜಮಶನಯ ಸಹಕಾರ ಕೇಳಿದ ಸುಭಾಷರಿಗೆ ಜಮಶನಯಿಂದ
ಹಣಕಾಸಿನ ಸಹಾಯ ಮತ್ುಿ ಮಿಲಟರಿ ಸಹಕಾರ ದ್್ರೆಯಿತ್ು. ಅವರು ಬಲಶನ್ನಲಿ ಫಿರೇ ಇಂಡಯಾ ಸ್ತಂಟರ್

ಮತ್ುಿ ಇಂಡಯನ್ ಲೇಜನ್ ಸಾೆಪಿಸಿದರು. ಇದು ಜಮಶನ್ ಸ್ತೇನಯ ಜ್ತೆಗ್ಡ

ಹ್ೇರಾಡುತಿಿದದ ಭಾರತಿೇಯ ಯೇಧರ ಒಂದು ಪಡೆಯಾಗಿತ್ುಿ.
ಭಾರತ್ದ ತಾತಾ್ಲಕ ಸಕಾಶರ' :
 1942ರಲಿ ಅವರು ಜಮಶನಯಿಂದ ಹ್ರಟು, ಜಪ್ಾನ್ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಲಿ ಅವರು ಗಡಯಾಚ್ಚಗಿನ ಭಾರತ್
ಸಕಾಶರವನುನ ಸಾೆಪಿಸಿದರು. ಅದನುನ 'ಮುಕಿ ಭಾರತ್ದ ತಾತಾ್ಲಕ ಸಕಾಶರ' ಎಂದು ಕರೆದರು. ಅವರು
ಜಪ್ಾನನಲಿ ಐಎನ್ಎಯ ಮರುಸಾೆಪನಗಾಗಿ ಪರಯತ್ನ ನಡೆಸಿ, ಅದರ ಸ್ತೈನಕರಿಗೆ ತ್ರಬೆೇತಿ ನೇಡದರು.

 1944ರಲಿ ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಮತ್ುಿ ಐಎನ್ಎ ಬರಟಿರ್ಷ ಆಡಳಿತ್ದ ಭಾರತ್ದ ಮ್ೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು.
ಆದರೆ ಆ ದಾಳಿ ವಿಫ್ಲವಾಯಿತ್ು. ಐಎನ್ಎ ಸ್ತ್ೇಲು ಅನುಭವಿಸಿತ್ು. ಸುಭಾರ್ಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ ಅವರು
1945ರಲಿ ನಡೆದ ವಿರ್ಾನ ಅಪಘಾತ್ದಲಿ ಅಸುನೇಗಿದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದ್.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ ದ್ಧನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 24 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ ದ್ಧನವನುನ ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ಆಚ್ರಣೆ
 ಈ ವಷಶ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು "ಬೆೇಟಿ ಬಚಾವೆೊೇ ಬೆೇಟಿ ಪಢಾವೆೊೇ" ಅಭಿಯಾನದ
5 ನೇ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ್ೇತ್ಸವವನುನ ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್.
ಮಹತ್ವ
 ಭಾರತ್ದಲಿ ಹಣುಣ ಮಗು ಎದುರಿಸುತಿಿರುವ ಸಮಸ್ತಯಗಳ ಬಗೆಗ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸಿ, ಜನರಿಗೆ ಈ ಬಗೆಗ ಅರಿವು
ಮ್ಡಸುವುದಾಗಿದ್
 ಲಂಗ ಅಸರ್ಾನತೆಯನುನ ಹ್ೇಗಲಾಡಸಲು ಹಣಿಣಗೆ ಸರ್ಾನ ಅವಕಾಶ್ ಹಾಗ್ ಪೊರೇತಾಸಹ ನೇಡಬೆೇಕು.
ಭಾರತಿೇಯ ಸರ್ಾಜದಲಿ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು ಎದುರಿಸುತಿಿರುವ ಅಸರ್ಾನತೆಗಳ ಬಗೆಗ ಸಾವಶಜನಕರಲಿ ಜಾಗೃತಿ
ಮ್ಡಸುವುದು ಹಾಗ್ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ುಿ ಅವಕಾಶ್ಗಳನುನ ನೇಡುವುದರ ಜ್ತೆಗೆ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು
ಸರ್ಾಜದಲಿ ಅನುಭವಿಸುವ ತೆ್ಂದರೆಗಳ ಬಗೆಗ ಅರಿವು ಮ್ಡಸುವುದು. ಸಿರೇಯರ ಶ್ಕ್ಷಣದ ಮಹತ್ವ,
ಮಹಿಳೆಯರ ಆರೆ್ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಪೊೇಷಣೆಯ ಪ್ಾರಮುಖ್ಯತೆಯನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವುದು ಈ ಆಚ್ರಣೆಯ ಮ್ಲ
ಉದ್ದೇಶ್ವಾಗಿದ್.
ಆಚ್ರಣೆಯ ಹಿನನಲೆ
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣಮಕ್ಳ ದ್ಧನವನುನ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 2008 ರಲಿ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು. ಭಾರತಿೇಯ
ಸರ್ಾಜದಲಿ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು ಎದುರಿಸುತಿಿರುವ ಅಸರ್ಾನತೆಗಳ ಬಗೆಗ ಸಾವಶಜನಕರಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸುವ

ಸಲುವಾಗಿ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಕಲಾಯಣ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ುಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರದ್ಧಂದ ಈ ದ್ಧನ
ಆಚ್ರಣೆಯನುನ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ರ್ಥೇಮ್ : ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣಮಕ್ಳ ದ್ಧನ 2023 ರ್ಥೇಮ್ ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿಲಿ. ಆದರೆ 2022ರ
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣಮಕ್ಳ ದ್ಧನ ರ್ಥೇಮ್ ಅನುನ 'ಉಮಂಗ್ ರಂಗೆ್ೇಲ ಉತ್ಸವ' ಎಂದು ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ.
2021ರ ರ್ಥೇಮ್ 'ಡಜಟಲ್ ಜನರೆೇಷನ್, ನಮಮ ಪಿೇಳಿಗೆ', ಹಾಗ್ 2020ರ ರ್ಥೇಮ್ 'ಮ್ೇರಿ ಅವಾರ್ಜ, ಹರ್ಾರಾ
ಸಕ್ಾ ಭವಿಷಯ' ಎನುನವ ರ್ಥೇಮ್ ಮ್ೇಲೆ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ.

ಆಚ್ರಣೆ ಧ್ಯಯೇಯಗಳು
 ಭಾರತಿೇಯ ಸರ್ಾಜದಲಿ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳು ಎದುರಿಸುವ ಎಲಿ ತಾರತ್ಮಯವನುನ ತೆ್ಡೆದು ಹಾಕುವುದು.
ಸರ್ಾಜದಲಿ ಹಣುಣ ಮಗುವಿಗೆ ದ್್ರೆಯಬೆೇಕ್ತರುವ ಗೌರವ ಮತ್ುಿ ರ್ೌಲಯವನುನ ಖ್ಾತಿರಗೆ್ಳಿಸುವುದು.
 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರತಿ ಹಣುಣ ಮಗುವಿಗ್ ಎಲಿ ಮ್ಲಭ್ತ್ ಹಕು್ಗಳು ದ್್ರೆಯುಂತೆ ರ್ಾಡುವುದು.
 ಸರ್ಾಜದಲಿ ಹಣುಣ ಮಗುವಿಗೆ ಹಚಿೆನ ಅವಕಾಶ್ಗಳನುನ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಹಣುಣ ಮಗುವಿನತ್ಿ ಸರ್ಾಜದ
ದೃಷ್ಟ್ಟಕ್ೇನ ಬದಲಸುವುದು.
 ಭಾರತಿೇಯ ಜನರಲಿ ಲಂಗಸರ್ಾನತೆಯ ಜಾಗೃತಿ ಉಂಟು ರ್ಾಡುವುದು.
 ಭಾರತ್ದಲಿ ಹಣುಣ ಮಗುವಿನ ಹಕು್ಗಳ ಬಗೆಗ ಅರಿವು ಮ್ಡಸುವುದು.
 ಪರಸವಪೊವಶ ಲಂಗ ಪತೆಿ ನಷ್ೇಧ.
 ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹ ಪದಿತಿಗೆ ನಬಶಂಧ.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತ್ವು ತ್ನನ 13 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನುನ ಜನವರಿ 25 ರಂದು ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್
 ರ್ಥೇಮ್, 2023: “ಮತ್ದಾನದ ಹಾಗೆ ಇನ್ನಂದ್ಧಲಿ, ನಾನು
ಖ್ಚಿತ್ವಾಗಿ ಮತ್ ಹಾಕುತೆಿೇನ”. ದ್ೇಶ್ದಲಿ ನಡೆಯುವ
ಚ್ುನಾವಣೆಗಳಲಿ ಮತ್ ಚ್ಲಾಯಿಸಲು ನಾಗರಿಕರ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನುನ
ಮದಲು ಮತ್ದಾರರ ಅಹಶತೆಯ
ರ್ಥೇಮ್ ತಿಳಿಸುತ್ಿದ್. ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗ ರ್ಥೇಮ್ ಅನುನ
ವಯಸುಸ 21 ವಷಶವಾಗಿತ್ುಿ ಆದರೆ
ಗುರುತಿಸುವ ಲೆ್ೇಗೆ್ೇವನುನ ವಿನಾಯಸಗೆ್ಳಿಸಿದ್.
1988 ರಲಿ ಅದನುನ 18 ವಷಶಕ್
 ಲೆ್ೇಗೆ್ೇ ಅಶ್ೇಕ ಚ್ಕರ, ಟಿಕ್ ರ್ಾಕ್ಶ ಮತ್ುಿ ರ್ಥೇಮ್ನ
ಇಳಿಸಲಾಯಿತ್ು. 1998 ರ 61ನೇ
ಪದಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.
ತಿದುದಪಡ ಮಸ್ದ್ಯು ಭಾರತ್ದಲಿ
ಮತ್ದಾರರ ಅಹಶತೆಯ ವಯಸಸನುನ
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ್
ಕಡಮ್ ರ್ಾಡದ್.
ನಾಗರಿಕರಲಿ ಮತ್ದಾನದ ಅರಿವು ಮ್ಡಸುವುದು.

 ಹ್ಸ ಮತ್ದಾರರನುನ ಸ್ತಳೆಯುವುದು, ಉತೆಿೇಜಸುವುದು ಹಾಗ್ ಮತ್ದಾರರ ಸಂಖೆಯಯನುನ

ಹಚ್ೆಳ ರ್ಾಡುವ ನಟಿಟನಲಿ ಈ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಇದಲಿದ್ೇ ಮತ್ದಾನದ ಬಗೆಗ
ಮತ್ದಾರರಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಚ್ುನಾವಣೆ ಪರಕ್ತರಯಗಳ ಬಗೆಗ ಅರಿವು ಮ್ಡಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಹೇಗೆ ಆಚ್ರಿಸುತ್ಿದ್?
 ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗ ಈ ದ್ಧನ ಹ್ಸ ಮತ್ದಾರರಿಗೆ ಹ್ಸ ಮತ್ದಾರರ ಗುರುತಿನ ಚಿೇಟಿಯನುನ ನೇಡುತ್ಿದ್.
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು
 ಈ ಕಾಯಶಕರಮದಲಿ ರಾಷರಪತಿಗಳು 2022 ರ ಅವಧಿಯಲಿ ಚ್ುನಾವಣಾ ನವಶಹಣೆಯಲಿ ಅತ್ುಯತ್ತ್ಮ
ಸಾಧನ ರ್ಾಡದ ರಾಜಯ ಮತ್ುಿ ಜಲಾಿ ಮಟಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ 2022 ನೇ ಸಾಲನ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ
ಪರದಾನ ರ್ಾಡಲದಾದರೆ.
 ಐಟಿ ಉಪಕರಮಗಳು, ಭದರತಾ ನವಶಹಣೆ, ಚ್ುನಾವಣಾ ನವಶಹಣೆ, ಮತ್ದಾರರ ಪಟಿಟ ಮತ್ುಿ ಮತ್ದಾರರ
ಜಾಗೃತಿಗಾಗಿ ತ್ಮಮ ಅಮ್ಲಯ ಕ್ಡುಗೆಗಾಗಿ ಸಕಾಶರಿ ಇಲಾಖೆಗಳು ಮತ್ುಿ ರ್ಾಧಯಮ ಸಂಸ್ತೆಗಳಂತ್ಹ ಪರಮುಖ್
ಪ್ಾಲುದಾರರಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಸಹ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗದ ಗಿೇತೆ
 "ಮ್ೇನ್ ಹ್ನ್ ಭಾರತ್" ಹಾಡನುನ ಪರದಶ್ಶಸುತ್ಿದ್. ಇದನುನ ಸುಭಾರ್ಷ ಘಾಯ್ಸ ಫೌಂಡೆೇಶ್ನ್ ಸಹಯೇಗದಲಿ
ಸಂಯೇಜಸಲಾಗಿದ್. ಹಾಡು ಮತ್ದಾನದ ಶ್ಕ್ತಿಯ ಬಗೆಗ ಹೇಳುತ್ಿದ್.
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ುಿ ಮಹತ್ವ
 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನಾಚ್ರಣೆಯನುನ ಭಾರತ್ದಲಿ ಪರತಿೇವಷಶ ಜನವರಿ 25ರಂದು ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
1950ರಲಿ ಸಾೆಪನಯಾದ ಭಾರತ್ದ ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗದ ಸಂಸಾೆಪನ ದ್ಧನದ ನನಪಿಗಾಗಿ ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ
ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. 2011ರಲಿ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ ದ್ೇಶಾದಯಂತ್ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ
ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಅಂದ್ಧನ ರಾಷರಪತಿ ಪರತಿಭಾ ದ್ೇವಿ ಪ್ಾಟಿೇಲ್ ಅವರು ಭಾರತ್ದ ಚ್ುನಾವಣಾ
ಆಯೇಗದ 61ನೇ ಸಂಸಾೆಪನಾ ದ್ಧನದಂದು ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನವನಾನಗಿ ಆಚ್ರಣೆ ರ್ಾಡಲು
ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಭಾರತ್ದ ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗವು ಒಂದು ಸಾಂವಿಧಾನಕ ಸಂಸ್ತೆಯಾಗಿದುದ, ದ್ೇಶ್ದಲಿ
ಎಲಾಿ ಹಂತ್ಗಳಲಿ ಮುಕಿ ಮತ್ುಿ ನಾಯಯಯುತ್ ಚ್ುನಾವಣೆಗಳನುನ ನಡೆಸುವ ಜವಾಬಾದರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್.

ಪೆಶಸು ಪುರಸ್ಾೆರಗಳು
ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಪರಶ್ಸಿಿ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಆರು ಸಂಶ್ೇಧಕರಿಗೆ ಆಯಾ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿನ ಅವರ ಕಾಯಶವನುನ ಗುರುತಿಸಿ 2022ನೇ ಸಾಲನ
ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ಪರದಾನ ರ್ಾಡಲಾಯಿತ್ು.

 ಅಮ್ರಿಕದ ಬಕ್ತಿಶಯ ಸ್ತೈಮನ್ಸ ಇನಸಟಟ್ಯಟ್ ಫಾರ್ ದ್ಧ ರ್ಥಯರಿ ಆಫ್ಟ ಕಂಪೊಯಟಿಂಗನ ನದ್ೇಶಶ್ಕ್ತ ಪೊರ. ಶಾಫಿ
ಗೆ್ೇಲಾಡವಸರ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪರದಾನ ರ್ಾಡದರು.
ಯಾರಿಗೆ ನೇಡುತ್ಿದ್?
 ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಸ್ತೈನ್ಸ ಫೌಂಡೆೇಶ್ನ್ ಲಾಭೆ್ೇದ್ದೇಶ್ವಿಲಿದ ಟರಸ್ಟ ಆಗಿದುದ, ಸಂಸ್ತೆಯು ಇಂಜನಯರಿಂಗ್,
ಕಂಪೊಯಟರ್ ಸ್ತೈನ್ಸ, ರ್ಾನವಿಕತೆ, ಜೇವ ವಿಜ್ಞಾನ, ಗಣಿತ್ ವಿಜ್ಞಾನ, ಭೌತಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಸರ್ಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ
ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿನ ಸಂಶ್ೇಧಕರನುನ ಗುತಿಶಸಿ ವಾಷ್ಟ್ಶಕವಾಗಿ ಗೌರವಿಸುತ್ಿದ್.
ಉದ್ದೇಶ್: ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಪರಪಂಚ್ದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ವೆೈಜ್ಞಾನಕ ಸಂಶ್ೇಧನಯ ಪ್ಾರಮುಖ್ಯತೆಯನುನ ಎತಿಿ ಹಿಡಯಲು
ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡುತಿಿದ್.
ಹಸರು ಪರಶ್ಸಿಿ ವಿಭಾಗ ನವಶಹಿಸುತಿಿರುವ ಹುದ್ದ

ಮಹೇಶ್ ಕಾಕಡೆ ಬೇಜಗಣಿತ್ ಸಂಖ್ಾಯಸ್ತ್ರಕ್ ಬೆಂಗಳ್ರಿನ ಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ
ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂಶ್ೇಧನ ಸಂಸ್ತೆಯ ಪ್ಾರಧಾಯಪಕ
ಪೊರ. ಸುಧಿೇರ್ ಕೃಷಣಸಾವಮಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಮ್ಲ ಸವರ್ಪದ ನಾಯಷನಲ್ ಲಾ ಸ್್ಲ್ ಆಫ್ಟ
ತಾತಿವಕತೆ ಕುರಿತ್ ಬರವಣಿಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಇಂಡಯಾ ಯ್ನವಸಿಶಟಿಯ
ಕುಲಪತಿ
ಸುಮನ್ ಚ್ಕರವತಿಶ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ಮತ್ುಿ ನಾಯಷನಲ್ ಲಾ ಸ್್ಲ್ ಆಫ್ಟ
ಕಂಪೊಯಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ ಇಂಡಯಾ ಯ್ನವಸಿಶಟಿಯ ಕು
ಕುಲಪತಿ
ವಿದ್ಧತಾ ವೆೈದಯ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್ ಮತ್ುಿ ಮುಂಬೆೈನ ಟ್ಾಟ್ಾ ಇನಸಟಟ್ಯಟ್
ಕಂಪೊಯಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ ಆಫ್ಟ ಫ್ಂಡಮ್ಂಟಲ್ ರಿೇಸಚ್ನಶ
ನ್ಯರೆ್ೇಬಯಾಲಜ ವಿಭಾಗದ
ಪ್ಾರಧಾಯಪಕ್ತ

ನಸಿಸಂ ಕಾನೇಕರ್ ಭೌತ್ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ ಪುಣೆಯ ನಾಯಷನಲ್ ಸ್ತಂಟರ್ ಫಾರ್

ರೆೇಡಯ ಆಸಾರನಮಿಯ
ಪ್ಾರಧಾಯಪಕ
ರೆ್ೇಹಿಣಿ ಪ್ಾಂಡೆ ಸರ್ಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ಆರ್ಥಶಕ
ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕೇಂದರದ ನದ್ೇಶಶ್ಕ್ತ
ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು 2022

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳ ಏಳನೇ ಆವೃತಿಿಯನುನ ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿ ಶ್ರೇಮತಿ ದೌರಪದ್ಧ
ಮುಮುಶ ಅವರು ನವದ್ಹಲಯಲಿ ಪರದಾನ ರ್ಾಡದರು." ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾದ ದೃಷ್ಟ್ಟಕ್ೇನವನುನ ಸಾಧಿಸಲು
ಸಕಾಶರಿ ಘಟಕಗಳನುನ ರ್ಾತ್ರವಲಿದ್ ಸಾಟಟ್ಶಅಪ್ಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿ, ಪರೇರೆೇಪಿಸುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸುತ್ಿದ್".
 ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ಡಜಟಲ್ ಸಂಪನ್ಮಲಗಳಿಗೆ ಸಾವಶತಿರಕ ಪರವೆೇಶ್ವನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಗುರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧವೆ,
ಯಾವುದ್ೇ ಸಮಯದಲಿ ಎಲಿಯಾದರ್ ಪರವೆೇಶ್, ಮತ್ುಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಆಡಳಿತ್ ಮತ್ುಿ ಡಜಟಲ್
ಸಾಕ್ಷರತೆಯಲಿ ಸಹಯೇಗ, ಇದು ಜೇವನ ಸುಗಮತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ಿದ್.
 ಹಲವಾರು ವಿಭಾಗಗಳಲಿ ವಿಜೇತ್ ತ್ಂಡಗಳಿಗೆ ಪ್ಾಿಟಿನಂ, ಚಿನನ ಮತ್ುಿ ಬೆಳಿಳ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ನೇಡಲಾಯಿತ್ು.
ಪರಶ್ಸಿಿಯ ಸಾೆಪನ
 ಎಲೆಕಾರನಕ್ಸ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಹಿತಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯ(ಮ್ಲಟಿ) ಯ ಮಿಷನ್ ಯೇಜನಯಾದ ನಾಯಷನಲ್
ಪೊೇಟಶಲ್ ಆಫ್ಟ ಇಂಡಯಾದ ಅಡಯಲಿ ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಸಾೆಪಿಸಲಾಗಿದ್. ಡಜಟಲ್
ಆಡಳಿತ್ದ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ವಿವಿಧ ಸಕಾಶರಿ ಘಟಕಗಳಿಂದ ನವಿೇನ ಡಜಟಲ್ ಪರಿಹಾರಗಳು ಮತ್ುಿ ಅನುಕರಣಿೇಯ
ಉಪಕರಮಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿ ಗೌರವಿಸುತ್ಿವೆ.
 ಉದ್ದೇಶ್: “ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು, ಡಜಟಲ್ ಆಡಳಿತ್ದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಳಕಯಿಂದ ಜನರ ಸಾಮರ್ಥಯಶವನುನ
ಹ್ರಹಾಕುವ ಡಜಟಲ್ ಸಶ್ಕಿ ಸರ್ಾಜವಾಗಿ ಭಾರತ್ವನುನ ಪರಿವತಿಶಸುವತ್ಿ ಒಂದು ಪರಮುಖ್ ಹಜಜಯಾಗಿದ್.
ವಿಭಾಗ ಮತ್ುಿ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು
ನಾಗರಿಕರ ಡಜಟಲ್ ಸಬಲೇಕರಣ
 ಪ್ಾಿಟಿನಂ: ಇ-ನಾಯಮ್, ಕೃಷ್ಟ್ ಮತ್ುಿ ರೆೈತ್ರ ಕಲಾಯಣ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪರಮುಖ್ ಉಪಕರಮ
 ಚಿನನ: ಸಾರಿಗೆ ಮಿಷನ್ ಮೇಡ್ ಯೇಜನ (ಇಟ್ಾರನ್ಸಪೊೇಟ್ಶ)
 ಬೆಳಿಳ: ತಿೇಪುಶ ಹುಡುಕಾಟ ಪೊೇಟಶಲ್
ತ್ಳಮಟಟದ ಡಜಟಲ್ ಉಪಕರಮಗಳು
 ಪ್ಾಿಟಿನಂ: ಇ-ವಿವೆೇಕ ಅಪಿಿಕೇಶ್ನ್ (ಮಧಯ ಪರದ್ೇಶ್)
 ಚಿನನ: ಡಜಎಸ್ ಕಂಪೊಯಟರ್ ಬೆೇಸಿಕ್ ಟೆರೈನಂಗ್ (ಜಾಖ್ಶಂಡ್)

 ಬೆಳಿಳ: ಕ್ಷಿೇರಶ್ರೇ ಪೊೇಟಶಲ್ (ಕೇರಳ)

ವಯವಹಾರವನುನ ಸುಲಭಗೆ್ಳಿಸಲು ಡಜಟಲ್ ಉಪಕರಮಗಳು
 ಪ್ಾಿಟಿನಂ: ಮ್ೈನ್ ಮಿತ್ರ (UP)
 ಚಿನನ: ಇಅಬಾ್ರಿ (ಒಡಶಾ)
 ಬೆಳಿಳ: ಇನವಸ್ಟ ಪಂಜಾಬ್
ಸಾರ್ಾಜಕ ಆರ್ಥಶಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಡೆೇಟ್ಾ ಹಂಚಿಕ ಮತ್ುಿ ಬಳಕ

 ಪ್ಾಿಟಿನಂ: ಸಾಮಟ್ಶ ಸಿಟಿೇಸ್ ಮಿಷನ್, ವಸತಿ ಮತ್ುಿ ನಗರ ವಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ
 ಚಿನನ: ಸ್ತಂಟರಲ್ ಬೆ್ೇಡ್ಶ ಆಫ್ಟ ಸ್ತಕಂಡರಿ ಎಜುಕೇಶ್ನ್ (CBSE)
 ಬೆಳಿಳ: ಇ-ಆಡಳಿತ್ ಕೇಂದರ (ಕನಾಶಟಕ)
 ಸಾವಶಜನಕ ಡಜಟಲ್ ಪ್ಾಿಟ್ಫಾಮ್ಶಗಳು - ಕೇಂದರ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು, ಇಲಾಖೆಗಳು ಮತ್ುಿ ರಾಜಯಗಳು
ರಾಜಯಗಳು
 ಪ್ಾಿಟಿನಂ: ದುವಾರೆ ಸಕಾಶರ್ (ಪಶ್ೆಮ ಬಂಗಾಳ)
 ಚಿನನ: ಇ-ಸ್ತೇವೆಗಳು ಮಣಿಪುರ
ಕೇಂದರ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು, ಇಲಾಖೆಗಳು
 ಪ್ಾಿಟಿನಂ: ICEGATE ಪೊೇಟಶಲ್
 ಚಿನನ: ಇ-ಶ್ರಮ್
ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಬಾಲ ಪುರಸಾ್ರ 2023

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಮಕ್ಳಿಗಾಗಿ ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ (ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಬಾಲ
ಪುರಸಾ್ರ ಎಂದ್ ಕರೆಯುತಾಿರೆ) ನೇಡಲಾಯಿತ್ು. ಇದನುನ ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿಗಳು ಪರದಾನ ರ್ಾಡುತಾಿರೆ.
ರಾಷರಪತಿಗಳು 11 ಮಕ್ಳಿಗೆ ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡದರು.
ಪರಶ್ಸಿಿಯ ಬಗೆಗ
 ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ 5 ರಿಂದ 18 ವಷಶ ವಯಸಿಸನ ಮಕ್ಳಿಗೆ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್
 ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ಭಾರತ್ ಸಕಾಶರವು 6 ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ಸಾಧನ ರ್ಾಡದ ಬಾಲಕರಿಗೆ ನೇಡುತ್ಿದ್. ಸಂಸ್ೃತಿ, ಶೌಯಶ,
ಆವಿಷ್ಾ್ರ, ಪ್ಾಂಡತ್ಯ, ಸರ್ಾಜ ಸ್ತೇವೆ ಮತ್ುಿ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮನನಣೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರರಾದವರಿಗೆ
ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರು ಪರರ್ಾಣಪತ್ರ, ಪದಕ ಮತ್ುಿ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರ್ಪ್ಾಯಿ ನಗದು ಬಹುರ್ಾನವನುನ
ಪಡೆಯುತಾಿರೆ
ಪರಶ್ಸಿಿಯ ವಿಭಾಗಗಳು
 ಬಾಲ ಕಲಾಯಣ ಪುರಸಾ್ರ: 18 ವಷಶಕ್ತ್ಂತ್ ಕಡಮ್ ವಯಸಿಸನ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಈ ವಿಭಾಗದಲಿ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್

 ಬಾಲ ಶ್ಕ್ತಿ ಪುರಸಾ್ರ: 5 ವಷಶದ್ಧಂದ 18 ವಷಶದ್್ಳಗಿನ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಈ ವಿಭಾಗದಲಿ

ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್
ಹಿಂದ್ಧನ ಹಸರುಗಳು
 ಬಾಲ ಕಲಾಯಣ ಪುರಸಾ್ರವನುನ ಮದಲು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮಕ್ಳ ಕಲಾಯಣ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ಎಂದು

ಕರೆಯಲಾಗುತಿಿತ್ುಿ. ಇದನುನ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಪರಸುಿತ್ಪಡಸಿದ್.

 ಬಾಲ ಶ್ಕ್ತಿ ಪುರಸಾ್ರವನುನ ಮದಲು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮಕ್ಳ ಪರಶ್ಸಿಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತಿಿತ್ುಿ ಮತ್ುಿ ಇದನುನ
ಮಕ್ಳ ಕಲಾಯಣಕಾ್ಗಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡುವ ಸಕಾಶರೆೇತ್ರ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿಗೆ ನೇಡಲಾಯಿತ್ು.
ಭಾರತಿೇಯ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ (INSA) ಪರಶ್ಸಿಿ

ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ತೆಯ (IISc) ನಾಲವರು ಅಧಾಯಪಕರು ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಭಾರತಿೇಯ
ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ (INSA) ಪದಕಕ್ ಆಯ್ಯಾಗಿದಾದರೆ.
ಮುಖ್ಾಯಂಶ್ಗಳು:
 ಡ್ಾ ಶ್ರೇಮಂಟ್ಾ ಗಯನ್, ಡ್ಾ ಸುಭೆ್ೇಜ್ೇಯ್ಸ ಗುಪ್ಾಿ, ಡ್ಾ ಮೇಹಿತ್ ಕುರ್ಾರ್ ಜಾಲ ಮತ್ುಿ ಡ್ಾ
ವೆಂಕಟೆೇಶ್ ರಾಜೇಂದರನ್ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಭಾರತ್ದಾದಯಂತ್ 42 ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಪದಕಕ್ ಆಯ್ಯಾಗಿದಾದರೆ.
 ಪೊರಫಸರ್ ಹರ್ ಸವರ್ಪ್ ಸಾಮರಕ ಪರಶ್ಸಿಿಗೆ ಭಾಜನರಾದ ಇಬಬರಲಿ ಒಬಬರು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದರದ
(CES) ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧಾಯಪಕ ಡ್ಾ ಕಾತಿಶಕ್ ಸುನಾಗರ್ ಎಂದು IISc ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್.
 ಡ್ಾ. ಶ್ರೇಮಂಟ್ಾ ಗಯನ್ : ಅವರು ಆಣಿವಕ ಸಂತಾನ್ೇತ್ಪತಿಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ುಿ ಜನಟಿಕ್ಸ (MRDG)
ವಿಭಾಗದಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧಾಯಪಕರಾಗಿದಾದರೆ. ಅವರ ಕಲಸವು ಇನ್-ವಿಟೆ್ರ ಫ್ಲೇಕರಣದ (IVF) ಯಶ್ಸಿಸನ
ಪರರ್ಾಣವನುನ ಹಚಿೆಸಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್ ಮತ್ುಿ IVF-ಜನನ ಶ್ಶ್ುಗಳ ವಿರುದಿ ಲಂಗ ತಾರತ್ಮಯ
ಹರಡುವಿಕಯನುನ ತ್ಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ರ್ಾಡುವ ವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ತ್ಂತ್ರವನುನ ಒದಗಿಸುತ್ಿದ್.
 ಡ್ಾ. ಸುಭೆ್ೇಜ್ೇಯ್ಸ ಗುಪ್ಾಿ: ಗಣಿತ್ಶಾಸರ ವಿಭಾಗದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧಾಯಪಕ, ರಿೇಮನ್ ಮ್ೇಲೆಮೈಗಳ ಮ್ೇಲನ
ಅವರ ಕಲಸಕಾ್ಗಿ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡಲಾಯಿತ್ು.
 ಡ್ಾ. ಮೇಹಿತ್ ಕುರ್ಾರ್ ಜಾಲ: ಸ್ತಂಟರ್ ಫಾರ್ ಬಯೇಸಿಸಟಮ್ಸ ಸ್ತೈನ್ಸ ಅಂಡ್ ಇಂಜನಯರಿಂಗ್ (BSSE)
ನಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧಾಯಪಕರು, ಕಾಯನಸರ್ ಮ್ಟ್ಾಸಾಟಸಿಸ್ ನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡಲು ಮತ್ುಿ ಕಾಯನಸರ್ ಕ್ೇಶ್ಗಳ
ಮ್ೇಲೆ ಔಷಧ ಮತ್ುಿ ಚಿಕ್ತತೆಸ ಪರತಿರೆ್ೇಧವನುನ ತ್ಡೆಗಟುಟವಲಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡುತಿಿದಾದರೆ.
 ಡ್ಾ ವೆಂಕಟೆೇಶ್ ರಾಜೇಂದರನ್: ಅವರು ಗಣಿತ್ಶಾಸರ ವಿಭಾಗದ ಕಾಯಕ್-ಮ್ಡ ಬೇಜಗಣಿತ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ಅವುಗಳ
ಪ್ಾರತಿನಧಯಗಳಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹ್ಂದ್ಧದಾದರೆ.
 ಡ್ಾ ಸುನಾಗರ್ : ಹಾವುಗಳಲಿನ ವಿಷದ ಭೌಗೆ್ೇಳಿಕ ವಯತಾಯಸಗಳ ಕುರಿತ್ು ಒಂದು ಪರಬಂಧವನುನ ಪರಕಟಿಸಿದರು,
ಅದು ಸೆಳವನುನ ಅವಲಂಬಸಿ ಆಂಟಿವೆನಮ್ ನುನ ನಷಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯನಾನಗಿ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.

ಯಾರಿಗೆ ಮತ್ುಿ ಯಾವಾಗ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್?
 ಪರತಿಷ್ಟ್ಾತ್ ಜನಶಲ್ನಲಿ ಪರಕಟವಾದ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಪರಬಂಧಕಾ್ಗಿ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಪರತಿ ಮ್ರು

ವಷಶಗಳಿಗೆ್ಮ್ಮ INSA ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ ನೇಡದ ಕ್ಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ 40 ವಷಶದ್್ಳಗಿನ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ವಾಷ್ಟ್ಶಕವಾಗಿ INSA
ನಂದ ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ INSA ಪದಕವನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳ ಕಾಯಕ ಯೇಗಿಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿ ನೇಡಲಾಗುವ ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಿಗೆ ಈ ಬಾರಿ
ಕನಾಶಟಕದ ಎಂಟು ಸಾಧಕರು ಆಯ್ಯಾಗಿದಾದರೆ. ಕೇಂದರ ಸರಕಾರವು ಪರಶ್ಸಿಿ ಪಟಿಟ ಪರಕಟಿಸಿದ್.
ಪದಮವಿಭ್ಷಣ:
 ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ (ಮರಣೆ್ೇತ್ಿರ): ಭಾರತ್ದ ರ್ಾಜ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ; ಅವರು ಸರ್ಾಜವಾದ್ಧ ಪಕ್ಷದ
ಸಂಸಾೆಪಕರಾಗಿ ಮ್ರು ವಷಶಗಳ ಕಾಲ ಯುಪಿ ಸಿಎಂ ಆಗಿ ಸ್ತೇವೆ ಸಲಿಸಿದರು
 ಎಸ್.ಎಂ.ಕೃಷಣ: 2009 ಮತ್ುಿ 2012 ರ ನಡುವೆ ಭಾರತ್ದ ವಿದ್ೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರಾಗಿ ಸ್ತೇವೆ ಸಲಿಸಿದಾದರೆ.
 ಜಾಕ್ತರ್ ಹುಸ್ತೇನ್: ಸಂಗಿೇತ್ಗಾರ, ಟೆೇಬಲ್ ಪಿೇಯರ್
 ಬಾಲಕೃಷಣ ದ್್ೇಷ್ಟ್ (ಮರಣೆ್ೇತ್ಿರ): ಒಬಬ ವಾಸುಿಶ್ಲಪ. ಭಾರತ್ದಲಿ ವಾಸುಿಶ್ಲಪದ ವಿಕಾಸದಲಿ ದ್್ಡಡ
ಪ್ಾತ್ರವನುನ ವಹಿಸಿದಾದರೆ.
 ದ್ಧಲಿಪ್ ಮಹಲನಾಬಸ್ (ಮರಣೆ್ೇತ್ಿರ): ಭಾರತಿೇಯ ಶ್ಶ್ುವೆೈದಯರು, ಅತಿಸಾರ ಚಿಕ್ತತೆಸಯಲಿ ಓರಲ್
ರಿೇಹೈಡೆರೇಶ್ನ್ ಥೆರಪಿಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಳಕಗೆ ಹಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದಾದರೆ
 ಶ್ರೇನವಾಸ ವಧಶನ್: ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಇಂಜನಯರಿಂಗ್ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ USA ನಂದ. ಅವರೆ್ಬಬ ಗಣಿತ್ಜ್ಞ
ಪದಮಭ್ಷಣ:
 ಎಸ್ಎಲ್ ಭೆೈರಪಪ: ಕಾದಂಬರಿಕಾರ
 ಕುರ್ಾರ್ ಮಂಗಲಂ ಬಲಾಶ: ಉದಯಮಿ
 ದ್ಧೇಪಕ್ ಧರ್: ಭೌತ್ಶಾಸರಜ್ಞ
 ವಾಣಿ ಜಯರಾಮ್: ಗಾಯಕ್ತ
 ಚಿನನ ಜೇಯರ್: ಧಾಮಿಶಕ ಗುರು ಮತ್ುಿ ತ್ಪಸಿವ
 ಸುಮನ್ ಕಲಾಯಣಪುರ: ಹಿನನಲೆ ಗಾಯಕ್ತ
 ಕಪಿಲ್ ಕಪೊರ್: ಜಎನ್ಯು ರ್ಾಜ ವಿಸಿ
 ಸುಧಾ ಮ್ತಿಶ: ಸರ್ಾಜ ಸ್ತೇವೆಗಾಗಿ ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಸಿಇಒ ನಾರಾಯಣ ಮ್ತಿಶ ಅವರ ಪತಿನ

 ಕಮಲೆೇಶ್ ಡ ಪಟೆೇಲ್: ಆಧಾಯತಿಮಕ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ; ಯೇಗದ ಬಗೆಗ ಹಲವಾರು ಪುಸಿಕಗಳನುನ

ಬರೆದ್ಧದಾದರೆ
 ಮಹಮಮದ್ ಹುಸ್ತೇನ್ ಮತ್ುಿ ಅಹಮದ್ ಹುಸ್ತೇನ್ :ರಾಜಸಾೆನದ ಗಜಲ್ ಗಾಯಕರು
ಕನಾಶಟಕದ್ಧಂದ ಆಯ್ಯಾದವರು (8 ಜನ)
 ಎಸ್ಎಂ ಕೃಷಣ ಅವರಿಗೆ ಸಾವಶಜನಕ ವಯವಹಾರಗಳಿಗಾಗಿ ಪದಮವಿಭ್ಷಣ, ಎಸ್ಎಲ್ ಭೆೈರಪಪ ಮತ್ುಿ ಸುಧಾ
ಮ್ತಿಶ ಅವರಿಗೆ ಕರಮವಾಗಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ುಿ ಶ್ಕ್ಷಣ ಹಾಗ್ ಸರ್ಾಜ ಕಾಯಶದಲಿ ಪದಮಭ್ಷಣ
ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡಲಾಗಿದ್.
 ಕ.ವಿ. ದುಡೆೇಕುಲ (ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಇಂಜನಯರಿಂಗ್), ರಾಣಿ ರ್ಾಚ್ಯಯ (ಕಲೆ), ಎನ್.ಪಿ.ಮುನವೆಂಕಟಪಪ (ಕಲೆ),
ರಶ್ೇದ್ ಅಹಮದ್ ಕಾವದ್ಧರ (ಕಲೆ) ಮತ್ುಿ ಎಸ್.ಸುಬಬರಾಮನ್ (ಪುರಾತ್ತ್ವ) ಅವರನುನ ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ
ನೇಡಲಾಗಿದ್.
ಭಾರತ್ದ ಅತ್ುಯನನತ್ ನಾಗರಿಕ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು

 ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಭಾರತ್ದ ಅತ್ುಯನನತ್ ನಾಗರಿಕ ಪರಶ್ಸಿಿ ಎಂದ್ೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ಿದ್. ಇದರಲಿ ನಾಲು್
ವಿಭಾಗಗಳಿವೆ. ಈ ಪೈಕ್ತ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಪರಶ್ಸಿಿ ಎಂದರೆ ಭಾರತ್ ರತ್ನ. ಅದರ ಬಳಿಕ ಪದಮ ವಿಭ್ಷಣ, ಪದಮ
ಭ್ಷಣ ಹಾಗ್ ಪದಮಶ್ರೇ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಿವೆ.
ಯಾವ ಸಾಧಕರಿಗೆ ಯಾವ ಪರಶ್ಸಿಿ?
 'ಪದಮ ವಿಭ್ಷಣ' ಅಸಾಧಾರಣ ಮತ್ುಿ ವಿಶ್ಷಟ ಸ್ತೇವೆಗಾಗಿ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಉನನತ್ ಶರೇಣಿಯ ವಿಶ್ಷಟ
ಸ್ತೇವೆಗಾಗಿ 'ಪದಮಭ್ಷಣ' ಮತ್ುಿ ಯಾವುದ್ೇ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ವಿಶ್ಷಟ ಸ್ತೇವೆಗಾಗಿ 'ಪದಮಶ್ರೇ' ಪರಶ್ಸಿಿ ನೇಡ
ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಪರತಿ ವಷಶ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಸಂದಭಶದಲಿ ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಪರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಪರಶ್ಸಿಿ ಘ್ೇಷಣೆ, ವಿತ್ರಣೆ ಯಾವಾಗ?
 ಪರತಿ ವಷಶ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಮುನಾನ ದ್ಧನ ಅಂದರೆ ಜನವರಿ 25ರಂದು ಪದಮ ಸರಣಿಯ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿಗಳು ರಾಷರಪತಿ ಭವನದಲಿ ನಡೆಯುವ
ಕಾಯಶಕರಮದಲಿ ಪರದಾನ ರ್ಾಡುತಾಿರೆ. ವಿಶೇಷ ಅಂದರೆ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರು ಯಾವುದ್ೇ ನಗದು
ಬಹುರ್ಾನವನುನ ಪಡೆಯುವುದ್ಧಲಿ. ಆದರೆ ಅವರು ಸಾವಶಜನಕ ಮತ್ುಿ ಸಕಾಶರಿ ಕಾಯಶಕರಮಗಳಲಿ
ಧರಿಸಬಹುದಾದ ಪದಕವನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ ರಾಷರಪತಿಗಳಿಂದ ಸಹಿ ರ್ಾಡದ ಪರರ್ಾಣಪತ್ರವನುನ
ಪಡೆಯುತಾಿರೆ. ಇನುನ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ಶ್ೇಷ್ಟ್ಶಕಯ ಪರದಾನವಲಿ ಮತ್ುಿ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರು ಅವುಗಳನುನ ತ್ಮಮ
ಹಸರುಗಳಿಗೆ ಪೊವಶಪರತ್ಯಯ ಅಂದರೆ ಹಸರಿನ ಮುಂದ್. ಅರ್ಥವಾ ಪರತ್ಯಯವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಹಸರಿನ ಹಿಂದ್
ಬಳಸುವುದ್ಧಲಿ ಎಂದು ನರಿೇಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದ್.
ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಯ ಇತಿಹಾಸ
 ಎರಡು ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಾದ ಭಾರತ್ ರತ್ನ ಮತ್ುಿ ಪದಮವಿಭ್ಷಣವನುನ ಮದಲ ಬಾರಿಗೆ 1954 ರಲಿ ‘ಭಾರತ್ದ
ಅತ್ುಯನನತ್ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ’ಗಳಾಗಿ ಸಾೆಪಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಅದರ ಜ್ತೆಗೆ ವಗಶ 1, ವಗಶ 2 ಹಾಗ್ ವಗಶ 3 ಅಂತ್

ಪರಶ್ಸಿಿ ವಿಂಗಡಸಲಾಯಿತ್ು. 1955 ರಲಿ ಇವುಗಳನುನ ಕರಮವಾಗಿ ಪದಮವಿಭ್ಷಣ,

ಪದಮಭ್ಷಣ ಮತ್ುಿ ಪದಮಶ್ರೇ ಎಂದು ಹಸರಿಸಲಾಯಿತ್ು.
ಒಬಬರಿಗೆ ಎಷುಟ ಬಾರಿ ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿ ನೇಡಬಹುದು?
 ಆಯಾ ಶರೇಣಿಯಲಿ ಒಬಬರಿಗೆ ಒಂದ್ೇ ಬಾರಿ ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿ
ಪುರಸ್ೃತ್ರಿಗೆ ಉನನತ್ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ನೇಡಬಹುದಾದರ್ ಇದು ಹಿಂದ್ಧನ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ಪರದಾನ ರ್ಾಡದ
ಐದು ವಷಶಗಳ ನಂತ್ರ ರ್ಾತ್ರ ನೇಡಬೆೇಕಾಗುತ್ಿದ್. ಅಂದರೆ ಪದಮಶ್ರೇ ಪುರಸ್ೃತ್ರು ಪದಮಭ್ಷಣ ಅರ್ಥವಾ
ವಿಭ್ಷಣವನುನ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವರು ಪದಮಶ್ರೇ ಪಡೆದ 5 ವಷಶಗಳ ಬಳಿಕ ರ್ಾತ್ರ ಅವರಿಗೆ
ಇನ್ನಂದು ಶರೇಣಿಯ ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ನೇಡಬೆೇಕು.
ಯಾವ ವಿಭಾಗದಲಿ ಸಾಧಕರಿಗೆ ಪರಶ್ಸಿಿ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್?
 ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲಿ ಸಾಧನ ರ್ಾಡದ ವಯಕ್ತಿಗಳನುನ ಗುರುತಿಸಿ ಈ ಗೌರವಗಳನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಕಲೆ,
ಸರ್ಾಜ ಕಾಯಶ, ಸಾವಶಜನಕ ವಯವಹಾರಗಳು, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ಎಂಜನಯರಿಂಗ್, ವಾಯಪ್ಾರ ಮತ್ುಿ ಕೈಗಾರಿಕ,
ಔಷಧ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ುಿ ಶ್ಕ್ಷಣ, ನಾಗರಿಕ ಸ್ತೇವೆ ಮತ್ುಿ ಕ್ತರೇಡೆಗಳನುನ ಒಳಗೆ್ಂಡರುವ ಕಲವು ಆಯದ
ವಿಭಾಗಗಳಲಿ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಭಾರತಿೇಯ ಸಂಸ್ೃತಿಯ ಪರಚಾರ, ರ್ಾನವ ಹಕು್ಗಳ ರಕ್ಷಣೆ, ವನಯಜೇವಿ ರಕ್ಷಣೆ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಗೆ
ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ನೇಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ವಿದ್ೇಶ್ಯರಿಗ್ ವಿವಿಧ ಸರಣಿಯ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ನೇಡ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಎಲಿರ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪಡೆಯಬಹುದು, ಆದರೆ?
 ಯಾವುದ್ೇ ಧಮಶ, ಜನಾಂಗ, ಉದ್್ಯೇಗ, ಸಾೆನ ಅರ್ಥವಾ ಲಂಗದ ಭೆೇದವಿಲಿದ್ೇ ಎಲಾಿ ವಯಕ್ತಿಗಳು ಈ
ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಿಗೆ ಅಹಶರಾಗಿರುತಾಿರೆ. ಆದಾಗ್ಯ, ವೆೈದಯರು ಮತ್ುಿ ವಿಜ್ಞಾನಗಳನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ ಸಾವಶಜನಕ
ವಲಯದ ಉದಯಮಗಳಲಿ ಪರಸುಿತ್ ಕಲಸ ರ್ಾಡುವವರು ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ಸಕಾಶರಿ ನೌಕರರು ಈ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳಿಗೆ
ಅಹಶರಲಿ.
ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳನುನ ರದುದ ರ್ಾಡಬಹುದ್ೇ?
 ಪರಶ್ಸಿಿ ಸಿವೇಕರಿಸುವ ಮುನನ ಅರ್ಥವಲಾ ಪರಶ್ಸಿಿ ಸಿವೇಕರಿಸಿದ ನಂತ್ರ ಸಾಧಕರು ಶ್ಕ್ಾಹಶ ಅಪರಾಧ ರ್ಾಡದರೆ
ಭಾರತ್ದ ರಾಷರಪತಿಗಳು ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಯನುನ ರದುದಗೆ್ಳಿಸಬಹುದು.

ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಮ್
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಒಡಶಾ ಸಿಎಂ ನವಿೇನ್ ಪಟ್ಾನಯಕ್ ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಂನುನ ರ್ಕಶಲಾದಲಿ
ಉದಾಾಟಿಸಿದಾದರೆ.
 ಇದರಲಿ ಬರುವ ಜನವರಿ 13 ರಿಂದ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪಂದಯಗಳು ನಡೆಯಲವೆ.
 ಹಾಕ್ತ ಇಂಡಯಾ ಇಲಿ ಸ್ತೇವೆಗಳನುನ ಒದಗಿಸುವುದಕ್ ತಾರ್ಜ ಗ್ರಪ್ ನುನ ಕರೆತ್ರಲಾಗಿದ್.
 ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣಕ್ ಸಾವತ್ಂತ್ರಯ ಹ್ೇರಾಟಗಾರ, ಬುಡಕಟುಟ ನಾಯಕ ಬಸಾಶ ಮುಂಡ್ಾ ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಮ್
(ಬಎಂಹರ್ಚಎಸ್) ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್ .
 ವೆಚ್ೆ: 260 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿ
 ಸಾಮರ್ಥಯಶ:ಸುರ್ಾರು 20,000 ಮಂದ್ಧ ವಿೇಕ್ಷಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಶದ್್ಂದ್ಧಗೆ ನಮಿಶಸಲಾಗಿದ್.
 ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದ ವಿನಾಯಸ: ಬಜು ಪಟ್ಾನಯಕ್ ತಾಂತಿರಕ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯದ ಎಂಜನಯಗಶಳು ಸಿದಿಪಡಸಿದಾದರೆ.
ವಿಶ್ವಕಪ್ ಗಾರಮ: ಸ್ತಟೇಡಯಮ್ ಕಾಯಂಪಸ್ ನಲಿ 85 ಕ್ೇಟಿ ರ್ಪ್ಾಯಿ ವೆಚ್ೆದಲಿ
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಲಾಗಿರುವ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಗಾರಮವನ್ನ ಮುಖ್ಯಮಂತಿರಗಳು ಈ ಸಂದಭಶದಲಿ
ಲೆ್ೇಕಾಪಶಣೆಗೆ್ಳಿಸಿದರು. ಈ ಸಂಕ್ತೇಣಶದಲಿ ಅಭಾಯಸ ಪಿರ್ಚ, ಫಿಟೆನಸ್ ಕೇಂದರ, ಹೈಡೆ್ರೇಥೆರೆಪಿ ಪೊಲ್,
ಡೆರಸಿಸಂಗ್ ಹಾಗ್ ಬದಲಾವಣೆ ಕ್ಠಡ 225 ಕ್ಠಡಗಳನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ ವಸತಿ ಸಂಕ್ತೇಣಶಗಳಿದುದ, ಕೇವಲ 9
ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯಲಿ ನರ್ಾಶಣಗೆ್ಂಡದುದ 400 ಕ್ತರೇಡ್ಾಪಟುಗಳಿಗೆ ಆಗುವ ವಯವಸ್ತೆಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧರುವ
ಪಂಚ್ತಾರ ಸೌಲಭಯಗಳಿವೆ.
 ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದ ವಿಶೇಷತೆ: ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣ 15 ಎಕರೆಗಳಷುಟ ವಿಸಾಿರವಾಗಿದುದ, ವಿಶ್ವದ ಮದಲ ಪರಿಸರ ಸ್ತನೇ ಹಿ ಹಾಕ್ತ
ಕ್ತರೇ ಡ್ಾಂಗಣವಾಗಿದ್.
 ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದಲಿ ಅಭಾಯಸದ ಪಿರ್ಚ ಮತ್ುಿ ಬಟೆಟ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಕ್ೇಣೆಗೆ ಸಂಪಕಶ ಕಲಪಸಲು ಸುರಂಗವನುನ
ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್.
 ಕ್ತರೇ ಡ್ಾಂಗಣಕ್ ಹ್ಂದ್ಧಕ್ಂಡಂತೆ ಎರಡು ಹ್ೇಟೆಲಗಳಿದುದ, ವಿಶ್ವಕಪನಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ
ವಿದ್ೇಶ್ದ ಆಟಗಾರರು ಇಲಿ ತ್ಂಗಲದಾದರೆ.
 ಕ್ತರೇ ಡ್ಾಂಗಣವು ಭ್ಕಂಪ ನರೆ್ೇಧಕವಾಗಿದ್.
 ಕ್ತರೇ ಡ್ಾಂಗಣವನುನ ಹವಾರ್ಾನ ಸ್ತನೇಹಿಯಾಗಿಡಲು, 250 ಹಚಿಪ ಡಕಟಬಲ್ ಎಸಿ ಘಟಕವನುನ ಸಾೆಪಿಸಲಾಗಿದ್.
ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್:
 ಭಾರತ್ದಲಿ 15ನೇ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆಯೇಜಸಲಾಗುತಿಿದ್.

 ಜನವರಿ 13 ರಿಂದ 29ರವರೆಗೆ ನಡೆಯಲರುವ ಈ ಮಹಾನ್ ಹಾಕ್ತ ಕದನದಲಿ ವಿಶ್ವದ 16 ದ್ೇಶ್ಗಳು

ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಲು ಸ್ತಣಸಲವೆ.
 ವಿಶ್ವಕಪನಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ತ್ಂಡಗಳನುನ ನಾಲು್ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಸಲಾಗಿದ್.
 ವಿಶ್ವಕಪ್ ಹಾಕ್ತಯ ಮದಲ ಪಂದಯ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಸ್ತಪೇನ್ ನಡುವೆ ಜನವರಿ 13 ರಂದು ಇದ್ೇ ಕ್ತರೇ ಡ್ಾಂಗಣದಲಿ
ನಡೆಯಲದ್.
 ವಿಶ್ವಕಪನ ಎಲಾಿ ಪಂದಯಗಳು ಒಡಶಾದ ಭುವನೇಶ್ವರ ಮತ್ುಿ ರ್ಕಶಲಾದಲಿ ನಡೆಯಲವೆ. ಈ ಸಪಧ್ಯಶಯಲಿ

16 ದ್ೇಶ್ಗಳ ನಡುವೆ ಒಟುಟ 44 ಪಂದಯಗಳು ನಡೆಯಲವೆ.
 ಈ ಪೈಕ್ತ 20 ಪಂದಯಗಳು ರ್ಕಶಲಾದ ಬಸಾಶ ಮುಂಡ್ಾ ಅಂತ್ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಾಕ್ತ ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದಲಿ ನಡೆಯಲವೆ.
ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪರಸಾಿವನ: ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನದ ಏರ್ ರ್ಾಷಶಲ್ ನ್ರ್ ಖ್ಾನ್ ಅವರ ಮನಸಿಸಗೆ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆರಂಭಿಸುವ
ಯೇಚ್ನ ಬಂತ್ು. ಅವರು ವಿಶ್ವ ಹಾಕ್ತ ನಯತ್ಕಾಲಕದ ಮದಲ ಸಂಪ್ಾದಕ ಪ್ಾಯಟಿರಕ್ ರೌಲ ಮ್ಲಕ ಎಫ್ಟಐಹಚ್ಚಗ
ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪನ ಪರಿಚ್ಯವನುನ ಪರಸಾಿಪಿಸಿದರು. ಎಫ್ಟಐಹರ್ಚ ಪರಸಾಿವನಯನುನ 26 ಅಕ್ಟೇ ಬರ್ 1969 ರಂದು
ಅನುಮೇದ್ಧಸಿತ್ು. 12 ಏಪಿರಲ್ 1970 ರಂದು ಬರಸ್ತಲಸನಲಿ ನಡೆದ ಸಭೆಯಲಿ ವಿಶ್ವಕಪ್ ನಡೆಯಲದ್ ಎಂದು
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಯಿತ್ು.
ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2023
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? 2023 ಜನವರಿ 13 ರಿಂದ 29ರ ವರೆಗೆ ಭಾರತ್ದಲಿ FIH ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ನಡೆಯಿತ್ು.
 ಭುವನೇಶ್ವರದ ಅತಾಯಧುನಕ ಕಳಿಂಗ ಹಾಕ್ತ ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣ ಮತ್ುಿ ರ್ಕಶಲಾದ ಬಸಾಶ ಮುಂಡ್ಾ ಕ್ತರೇಡ್ಾಂಗಣದಲಿ
4 ಹ್ಸ ಪಿರ್ಚಗಳಲಿ ಪಂದಯಗಳು ನಡೆಯಿತ್ು.
 ಆತಿಥೆೇಯ ಭಾರತ್ ಸ್ತೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ವದ ಅಗರ 16 ತ್ಂಡಗಳು ಈ ಸಪಧ್ಯಶಯಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದದವು.
 ಈ 16 ತ್ಂಡಗಳನುನ 4 ತ್ಂಡಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಸಲಾಗಿತ್ುಿ .
 ಭಾರತಿೇಯ ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ತ್ಂಡದ ವಿಶ್ವಕಪ್ ವೆೈಫ್ಲಯಕ್ ಭಾರತ್ದ ಮುಖ್ಯ ಕ್ೇರ್ಚ ಸಾೆನಕ್ ಗರಹಂ ರಿೇಡ್
ರಾಜೇನಾಮ್ ನೇಡದಾದರೆ.
o ವಿಜೇತ್ ತ್ಂಡ : ಜಮಶನ
o 2 ನೇ ಸಾೆನ : ಬೆಲಜಯಂ
o 3 ನೇ ಸಾೆನ: ನದಲಾಯಶಂಡ್ಸ
o 4 ನೇ ಸಾೆನ: ಆಸ್ತರೇಲಯಾ

 ಭಾರತ್ ತ್ಂಡದ ನಾಯಕ : ಹಮಶನ್ಪಿರೇತ್ ಸಿಂಗ್

 ಹಾಕ್ತ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಒಕ್್ಟವು ಕಳೆದ ಸಭೆಯಲಿ 2022ರ ಹಾಕ್ತ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಟ್ನಶಯ ಜಂಟಿ
ಆತಿರ್ಥಯವನುನ ನೇದರ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗ್
ಸ್ತಪೇನ್ಗೆ ನೇಡತ್ುಿ. ನಾಲು್ ಬಾರಿ
ಪುರುಷರ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆಯೇಜನ
ರ್ಾಡದ ವಿಶ್ವದ ಮದಲ ರಾಷರ

ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಕಗೆ ಭಾರತ್
ಭಾಜನವಾಗಿದ್. 1982 (ಮುಂಬೆೈ),
2010 (ದ್ಹಲ) ಹಾಗ್
2018(ಭುವನೇಶ್ವರ) ರಲಿ
ನಡೆದ್ಧದದ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಟ್ನಶಯ
ಆತಿರ್ಥಯವನುನ ಭಾರತ್
ವಹಿಸಿಕ್ಂಡತ್ುಿ.
 ಭಾರತ್ ಇದುವರೆಗೆ ಒಮ್ಮ
ರ್ಾತ್ರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಗೆದ್ಧದದ್.
1975 ರಲಿ ಮಲೆೇಷ್ಾಯದ
ಕೌಲಾಲಂಪುರದಲಿ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ.
 ಇಲಿಯವರೆಗೆ ನಡೆದ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್
ಆವೃತಿಿಗಳ ಪರಕಾರ, ಹಾಕ್ತಯಲಿ
ಅತ್ಯಂತ್ ಯಶ್ಸಿವ ತ್ಂಡವೆಂಬ
ಹಗಗಳಿಕಗೆ ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದ್.
ಆರು ಬಾರಿ ಫೈನಲ್ ಪರವೆೇಶ್ಸಿರುವ
ಪ್ಾಕ್, ಒಟುಟ ನಾಲು್ ಬಾರಿ ಕಪ್
ಗೆದ್ಧದದ್.
 2018ರಲಿ ಕ್ನಯ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆವೃತಿಿ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ. ಭುವನೇಶ್ವರದಲಿಯೇ ನಡೆದ ಪಂದಾಯವಳಿಯಲಿ
ಬೆಲಜಯಂ ಮತ್ುಿ ನದಲೆಶಂಡ್ಸ ಫೈನಲ್ ಪರವೆೇಶ್ಸಿದದವು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬೆಲಜಯಂ 3-2ರ ಅಂತ್ರದ್ಧಂದ ಪನಾಲಟ
ಶ್್ಟ್ೌಟ್ ಗೆದುದ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿ ಹ್ರಹ್ಮಿಮತ್ುಿ.
 2010ರಲಿ ಫೈನಲ್ ಪರವೆೇಶ್ಸದದ ಜಮಶನಯು, ಹಿಂದ್ಧನ ಎರಡ ಆವೃತಿಿ(2002, 2006)ಗಳಲಿ ಜಮಶನ
ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿತ್ುಿ

ಸುದ್ಧಿಯಲಿರುವ ವಯಕ್ತಿಗಳು
ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಮಹಿಳಾ ಶ್ಕ್ಷಣದ ಪರವತ್ಶಕ್ತ ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ ಅವರ 174 ನೇ ಜಯಂತಿ ಪರಯುಕಿ ಪರಧಾನ
ನರೆೇಂದರ ಮೇದ್ಧ ಟಿವೇ ಟ್ ಮ್ಲಕ ಗೌರವ ನಮನ ಸಲಿಸಿದಾದರೆ. ಇದ್ೇ ವೆೇಳೆ 18ನೇ ಶ್ತ್ರ್ಾನದಲಿ ವಸಾಹತ್ುಶಾಹಿ
ಸಾರ್ಾರಜಯದ ವಿರುದಿ ಹ್ೇರಾಡದ ತ್ಮಿಳುನಾಡನ ವೆೇಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಜನಮದ್ಧನಕ್ ಶ್ುಭ ಕ್ೇರಿದಾದರೆ.
 ‘ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ ಅವರು ನಮಮ ನಾರಿ ಶ್ಕ್ತಿಯ ಅದಮಯ ಚ್ಚೈತ್ನಯ. ಅವರು ಸ್ೂತಿಶದಾಯಕರಾಗಿದಾದರೆ, ಫ್ುಲೆ
ಮಹಿಳೆಯರ ಶ್ಕ್ಷಣ ಮತ್ುಿ ಸಬಲೇಕರಣಕಾ್ಗಿ ತ್ಮಮ ಜೇವನವನನೇ ಮಿೇಸಲಟಿಟದದರು. ಸರ್ಾಜ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ುಿ
ಸಮುದಾಯ ಸ್ತೇವೆಯತ್ಿ ಅವರ ಗಮನ ಹಚಿೆನದಾಗಿತ್ುಿ ಎಂದು ಸಮರಿಸಿದಾದರೆ.
 ಜನರಿಗೆ ನಾಯಯವನುನ ಒದಗಿಸಿ ಕ್ಡುವಲಿ ಮುಂಚ್್ಣಿಯಲಿದದರು. ವಸಾಹತ್ುಶಾಹಿಯನುನ ತಿೇವರವಾಗಿ
ವಿರೆ್ೇಧಿಸಿದ ಅವರು, ಸರ್ಾಜದ ಕಲಾಯಣಕಾ್ಗಿ ಕಲಸ ರ್ಾಡದಾದರೆ’.
ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ(೧೮೩೧-೧೮೯೭)
ಶ್ಕ್ಷಕ್ತ, ಸಂಚಾಲಕ್ತ, ಮುಖೆ್ಯೇಪ್ಾಧಾಯಯಿನ ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಮಹಿಳಾ ಹಕು್ಗಳ ಹ್ೇರಾಟಗಾತಿಶ, ಭಾರತ್ದ ಮಟಟ
ಮದಲ ಶ್ಕ್ಷಕ್ತ, ದಣಿವರಿಯದ ಸತ್ಯಶ್ೇಧಕ್ತ, ಆಧುನಕ ಶ್ಕ್ಷಣದ ತಾಯಿ ಎಂದ್ೇ ಪರಸಿದಿರಾಗಿದಾದರೆ
ಜನನ : ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ ೧೮೩೧ರಲಿ ಮಹಾರಾಷರದ ಸತಾರಜಲೆಿಯ 'ನೈಗಾಂನ್'ನಲಿ ಹುಟಿಟದರು. ತ್ಂದ್
ನೇವಸ್ತ ಪ್ಾಟಿೇಲ.
ವಿವಾಹ: ಬಾಲಯದಲಿಯೇ ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ ಅವರು ಜ್ಯೇತಿಬಾಫ್ುಲೆಯವರನುನ ಲಗನವಾದರು.
ಮದುವೆಯಾದಾಗ ಅವರಿಗೆ ೮ ವಷಶ ವಯಸುಸ, ಜ್ಯೇತಿಬಾಫ್ುಲೆ ಅವರಿಗೆ ೧೩ ವಷಶ ವಯಸಾಸಗಿತ್ುಿ.
ಶ್ಕ್ಷಣ: ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಅವರಿಗೆ ಮನಯೇ ಮದಲ ಪ್ಾಠಶಾಲೆ, ಪತಿ ಜ್ಯೇತಿಬಾ ಅವರೆೇ ಗುರುಗಳು.
೧೮೪೭ರಲಿ ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಶ್ರೇಮತಿ ಮಿಚ್ಲ್ ಅವರ ನಾಮಶಲ್ ಶಾಲೆಯಲಿ ಶ್ಕ್ಷಕ್ತಯ ತ್ರಬೆೇತಿ ಪಡೆದರು. ಆಗ
ಅವರಿಗೆ ೧೭ ವಷಶ. ಹಿೇಗಾಗಿ ಮಹಾರಾಷರದಲಿ ತ್ರಬೆೇತಿ ಆದ ಮದಲ ಶ್ಕ್ಷಕ್ತಯಾದರು.
ಜೇವನ: ಸಿರೇ ಶ್ಕ್ಷಣವನುನ ತೆರೆದ ಕ್ತೇತಿಶ ಜ್ಯೇತಿಬಾಫ್ುಲೆ ಅವರಿಗೆ ಸಲಿಬೆೇಕು.
೧೮೪೮ರಿಂದ ೧೮೫೨ರ ಅವಧಿಯಲಿ ೧೮ ಪ್ಾಠಶಾಲೆಗಳನುನ ಫ್ುಲೆ ದಂಪತಿಗಳು ತೆರೆದರು.
ಇಂದು ಭಾರತ್ದ ಮಹಿಳೆಯರ ಸರ್ಾಜದ ಎಲಾಿ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿ ಸರ್ಾನತೆಯ ಹಕ್ತ್ಗೆ ಕಾರಣರಾದವರು ಸಾವಿತಿರ ಬಾಪುಲೆ.
ಇವರು ಸರ್ಾಜದ ಅನಷಟ ಪದದತಿಗಳಾದ ಬಾಲಯ ವಿವಾಹ, ಸತಿಸಹಗಮನ ಪದದತಿ, ಕೇಶ್ ಮುಂಡನ ವಿರುದದ ಹ್ೇರಾಟ
ರ್ಾಡ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ್ೇಸ್ರ ಪರ ಪರರ್ಥಮವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು, ಅಬಲಾಶ್ರಮ ಸಾೆಪನ ರ್ಾಡದ ಕ್ತೇತಿ೯ ಇವರಿಗೆ
ಸಲುಿತ್ಿದ್. ಈ ಎಲಾಿ ಸಾಧನಗಳನುನ ಪರಿಗಣಿಸಿ , ಬರಟಿರ್ಷ ಸರಕಾರ ಇವರಿಗೆ "ಇಂಡಯಾಸ್ ಫ್ಸ್ಟ ಲೆೇಡ ಟಿೇಚ್ರ್"
ಎಂದು ಬರುದು ಕ್ಡ ಕ್ಟಿಟದ್.

ರಾಣಿ ವೆೇಲು ನಾಚಿಯಾರ್ (3 ಜನವರಿ 1730 - 25 ಡಸ್ತಂಬರ್ 1796)

 ಅವರು 1780–1790 ರವರೆಗೆ ಶ್ವಗಂಗಾ ಸಾರ್ಾರಜಯದ ರಾಣಿಯಾಗಿದದರು. ಭಾರತ್ದಲಿ ಈಸ್ಟ ಇಂಡಯಾ
ಕಂಪನಯಂದ್ಧಗೆ ಯುದಿ ರ್ಾಡದ ಮದಲ ಭಾರತಿೇಯ ರಾಣಿ.
 ಜನನ 3 ಜನವರಿ 1730 ರಾಮನಾರ್ಥಪುರಂ, ಶ್ವಗಂಗಾ ಸಾರ್ಾರಜಯ (ಇಂದ್ಧನ ತ್ಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ್)
 ಇವರು ರಾಮನಾರ್ಥಪುರದ ರಾಜಕುರ್ಾರಿಯಾಗಿದದಳು, ರಾಜ ಚ್ಚಲಿಮುತ್ುಿ ವಿಜಯರಗುನಾರ್ಥ ಸ್ತೇತ್ುಪತಿ ಮತ್ುಿ
ರಾಣಿ ಸಕಂಧಿಮುತ್ಿತ್ಲ್ ಅವರ ಒಬಬಳೆ ಮಗಳಾಗಿದದಳು .

 ಅವಳು ಶ್ವಗಂಗೆೈ ರಾಜನನುನ ಮದುವೆಯಾದಳು, 1780 ರಲಿ ಬರಟಿಷರೆ್ಂದ್ಧಗಿನ ಯುದಿದಲಿ ಅವಳ ಪತಿ
ಮುತ್ುಿ ವಡುಗನಾರ್ಥ ಪರಿಯಾವುದಯ ತೆೇವರ್ ಕ್ಲಿಲಪಟ್ಾಟಗ, ಅವರ ಉತಾಿರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ
ಪಟಟವೆೇರುತಾಿರೆ.
 ಆಕಯನುನ ತ್ಮಿಳರು ವಿೇರಮಂಗೆೈ ("ಧ್ಯೈಯಶಶಾಲ") ಎಂದು ಕರೆಯುತಾಿರೆ. ಹೈದರ್ ಅಲಯ ಸ್ತೈನಯ, ಸಾಮಂತ್ರು,
ರ್ಾರುತ್ು ಸಹ್ೇದರರು, ದಲತ್ ಕರ್ಾಂಡರ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ತಾಂಡವರಾಯನ್ ಪಿಳೆಳೈ ಅವರ ಬೆಂಬಲದ್್ಂದ್ಧಗೆ
ಅವಳು ಈಸ್ಟ ಇಂಡಯಾ ಕಂಪನಯಂದ್ಧಗೆ ಹ್ೇರಾಡದಳು.

ಕೆಎಎಸ್ ಮುಖ್ಯಪರಿೀಕ್ಷೆಯ ಮಾದರಿ ಪೆಶೆ- ಉತುರ

ಕ ಎ ಎಸ್ ಮುಖ್ಯ ಪರಿೇಕ್ಷೆಯಲಿ ಕೇಳಬಹುದಾದ ಸಂಭವನೇಯ ಪರಶನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂದ್ಧಸಿದ ಲೆೇಖ್ನಗಳು
ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ನಾಯಯ ಸಮಮತ್ವಾಗಿದ್
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ನ್ೇಟುಗಳ ರದುದ ತ್ಪಪಲಿ ಎಂದು ಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ಹೇಳಿದುದ, ಈ ಸಂಬಂಧ ಕೇಂದರ
ಸಕಾಶರದ ನಧಾಶರವನುನ ಎತಿಿ ಹಿಡದ್ಧದ್.

 ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಎಸ್.ಎ. ನಜೇರ್ ನೇತ್ೃತ್ವದ ಐವರು ನಾಯಯಮ್ತಿಶಗಳಿರುವ ಸಾಂವಿಧಾನಕ ಪಿೇಠವು ತಿೇಪುಶ
ಪರಕಟಿಸಿದ್.
 ಕೇಂದರದ ನ್ೇಟ್ ಬಾಯನ್ ನಧಾಶರಕ್ ಪಿೇಠ 4:1 ಅನುಪ್ಾತ್ದಲಿ ತಿೇಪುಶ ಪರಕಟಿಸಿದ್.
 ಆರ್ಬಐ ಒಪಿಪಗೆ ಪಡೆದ್ೇ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಈ ನಧಾಶರ ತೆಗೆದುಕ್ಂಡದ್. ತ್ಜ್ಞರ ಸಲಹ ಪಡೆದು ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ
ನಧಾಶರ ಕೈಗೆ್ಳಳಬಹುದಾಗಿದ್ ಎಂದು ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶ ಹೇಳಿದ್.
 ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಬ.ವಿ.ನಾಗರತ್ನ ಅವರು ಭಿನಾನಭಿಪ್ಾರಯದ ತಿೇಪುಶ ನೇಡ, ನ್ೇಟು ರದದತಿಯನುನ ಸಂಸತಿಿನ
ಕಾಯಿದ್ಯ ಮ್ಲಕ ಕಾಯಶಗತ್ಗೆ್ಳಿಸಬಹುದ್ಧತ್ುಿ, ಇದು ಸಕಾಶರದ್ಧಂದ ಅಲಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದಾದರೆ.
ಹಿನನಲೆ
 2016ರಲಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ 500 ರು. ಮತ್ುಿ 1000 ರು. ಮುಖ್ಬೆಲೆಯ ನ್ೇಟುಗಳನುನ ರದುದಗೆ್ಳಿಸಿ
ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ ಕರಮ ಪರಶ್ನಸಿ ಸಲಿಕಯಾಗಿದದ 58 ಅಜಶಗಳ ಕುರಿತ್ು ಸುಪಿರೇಂಕ್ೇಟ್ಶನ ಸಾಂವಿಧಾನಕ ಪಿೇಠ ಈ
ತಿೇಪುಶ ನೇಡದ್.
 ವಿಚಾರಣೆ ವೆೇಳೆ ಅಜಶದಾರರ ಪರವಾಗಿ ಹಾಜರಾಗಿದದ ಹಿರಿಯ ವಕ್ತೇಲ, ಕಾಂಗೆರಸ್ ನಾಯಕ ಪಿ.ಚಿದಂಬರಂ,
ನ್ೇಟುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಏಕಪಕ್ಷಿೇಯವಾಗಿ, ಸವಯಂ ಯಾವುದ್ೇ ನಧಾಶರ
ತೆಗೆದುಕ್ಳುಳವಂತಿಲಿ. ಆರ್ಬಐನ ಕೇಂದ್ಧರೇಯ ಮಂಡಳಿಯ ಶ್ಫಾರಸುಗಳ ಅನವಯ ರ್ಾತ್ರವೆೇ ಸಕಾಶರ
ಯಾವುದ್ೇ ನಧಾಶರ ಕೈಗೆ್ಳಳಬಹುದು. ಹಿೇಗಾಗಿ 2016ರಲಿ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ ಅಪನಗದ್ಧೇಕರಣ
ನೇತಿ ತ್ಪುಪ ನಧಾಶರ ಎಂದು ವಾದ್ಧಸಿದದರು.
ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ನಧಾಶರದ ಬಗೆಗ ಕೇಂದರದ ನಲುವು
 ತ್ನನ ನಧಾಶರವನುನ ಸಮರ್ಥಶಸಿಕ್ಂಡದದ ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ, ಈ ಪರಕರಣದಲಿ ನಾಯಯಾಲಯದ ಮಧಯಪರವೆೇಶ್
ಸರಿಯಲಿ ಎಂದ್ಧತ್ುಿ. ಜ್ತೆಗೆ ಸಮಯವನುನ ಹಿಂದಕ್ ಸರಿಸುವ, ಇಂರ್ಥ ಯತ್ನಗಳಿಂದ ಯಾರಿಗ್ ಯಾವುದ್ೇ
ಪರಿಹಾರ ನೇಡುವುದು ಸಾಧಯವಿಲಿ ಎಂದ್ಧತ್ುಿ. ಅಲಿದ್ ನಕಲ ನ್ೇಟು ತ್ಡೆ, ಭಯೇತಾಪದನಗೆ ಹಣ ಪೊರೆೈಕ
ಜಾಲಕ್ ಕಡವಾಣ, ಕಪುಪಹಣ ಮತ್ುಿ ತೆರಿಗೆ ವಂಚ್ನ ತ್ಡೆಯಲು ಅಪನಗದ್ಧೇಕರಣ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದ್. ಇದು
ಸಾಕಷುಟ ಯೇಚಿಸಿ ಕೈಗೆ್ಂಡ ನಧಾಶರವಾಗಿತ್ುಿ ಎಂದು ಸಪಷಟಪಡಸಿತ್ುಿ.
ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ನಧಾಶರದ ಬಗೆಗ RBI ನ ನಲುವು

 ನ್ೇಟು ನಷ್ೇಧದ್ಧಂದ ನಾಗರಿೇಕರು ಕಲ ಕಾಲ ಸಮಸ್ತಯಗಳನುನ ಎದುರಿಸಿದದರು, ಆದರೆ ದ್ೇಶ್ಕಟುಟವ

ಕಲಸದಲಿ ಇದು ಅನವಾಯಶ. ಆದರೆ, ಇಂರ್ಥ ಸಮಸ್ತಯಗಳನುನ ಬಳಿಕ ಲಭಯ ವಯವಸ್ತೆಯ ಮ್ಲಕ
ಪರಿಹರಿಸಲಾಯಿತ್ು’ ಎಂದು ಭಾರತಿೇಯ ರಿಸವ್ಶ ಬಾಯಂಕ್, ನಾಯಯಾಲಯಕ್ ರ್ಾಹಿತಿ ನೇಡತ್ು.
ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ಎಂದರೆೇನು?
 ಡರ್ಾನಟೆೈಸ್ತೇಷನ್ ಅರ್ಥವಾ ಅಪನಗದ್ಧೇಕರಣ ಎನುನವುದು ಕರೆನಸಯ ಕಾನ್ನು ರ್ಾನಯತೆಯನುನ
ರದುದಗೆ್ಳಿಸುವ ಪರಕ್ತರಯಯಾಗಿದ್. ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಕರೆನಸಯ ಬದಲಾವಣೆ ಇದಾದಗಲೆಲಾಿ ಅದು ಸಂಭವಿಸುತ್ಿದ್.

ಒಂದು ದ್ೇಶ್ ಏಕ ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ಘ್ೇಷಣೆ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್?
 ಕರೆನಸಯ ರ್ೌಲಯವನುನ ಸಿೆರಗೆ್ಳಿಸಲು ಅರ್ಥವಾ ಹಣದುಬಬರವನುನ ಎದುರಿಸಲು ಅಪನದ್ಧೇಕರಣದ
ಅಸರವನುನ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಅನುಕ್ಲಗಳು
 ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಪರಯೇಜನವೆಂದರೆ ಅಪರಾಧ ಚ್ಟುವಟಿಕಯನುನ ಮಟಕುಗೆ್ಳಿಸುವುದು. ಇದರಿಂದ
ಕಾಳಸಂತೆಕ್ೇರರು ತ್ಮಮ ಬಳಿ ಇರುವ ಕಪುಪ ಹಣವನುನ ಬಳಿಯ ಹಣವನಾನಗಿ ಪರಿವತಿಶಸಲು
ಸಾಧಯವಾಗುವುದ್ಧಲಿ. ಇದು ನಕಲ ನ್ೇಟುಗಳ ತ್ಯಾರಿಕಗೆ ಕಡವಾಣ ಹಾಕುತ್ಿದ್. ತೆರಿಗೆ ವಂಚ್ನಯನುನ
ತ್ಗಿಗಸಲದ್. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಇದು ಭೌತಿಕ ಕರೆನಸಯ ಚ್ಲಾವಣೆಯನುನ ನಧಾನಗೆ್ಳಿಸುವ ಮ್ಲಕ ಡಜಟಲ್
ಕರೆನಸ ಯುಗಕ್ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಅನಾನುಕ್ಲಗಳು
 ಮುಖ್ಯ ಅನಾನುಕ್ಲವೆಂದರೆ ಹ್ಸ ಕರೆನಸಯನುನ ಮುದ್ಧರಸಲು ತ್ಗುಲುವ ಸಮಯ ಮತ್ುಿ ಮುದ್ಧರಸಲು ಆಗುವ
ವೆಚ್ೆಗಳು. ಅಲಿದ್, ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಯ ರ್ಾಡದ ಮತ್ರಕ್ ಅಪರಾಧ ಚ್ಟುವಟಿಕಯನುನ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡಲು
ಸಾಧಯವಾಗದ್ೇ ಇರಬಹುದು. ಏಕಂದರೆ ವಂಚ್ಕರು ಭೌತಿಕ ಕರೆನಸಯನುನ ಹ್ರತ್ುಪಡಸಿ ಇತ್ರ ರ್ಪಗಳಲಿ
ಸವತ್ುಿಗಳನುನ ಹಿಡದ್ಧಡಲು ಸಾಕಷುಟ ಕಳಳ ರ್ಾಗಶ ಕಂಡುಕ್ಳಳಬಹುದು.
ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ
ಸುದ್ಧದಯಲಿ ಏಕ್ತದ್? ಜನವರಿ 31ರಿಂದ ಬಜಟ್ ಅಧಿವೆೇಶ್ನ ಆರಂಭವಾಗಲದ್. ಫಬರವರಿ 1ರಂದು ಬಜಟ್
ಮಂಡಸಲಾಗುತ್ಿದ್. ಅದಕ್್ ಮುನನ ಬಜಟ್ ಅಧಿವೆೇಶ್ನದಲಿ ಜನವರಿ 31ರಂದು ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡನ
 ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಕೇಂದರ ಮುಖ್ಯ ಹಣಕಾಸು ಸಲಹಗಾರರು ಹಾಗ್ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ
ಸಮುಮಖ್ದಲಿ ಪತಿರಕಾಗೆ್ೇಷ್ಟ್ಾಯಲಿ ಬಡುಗಡೆ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರವು ಜನವರಿ 31ರಂದು 2022-2023ರ ಸಾಲನ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡನ ರ್ಾಡುತ್ಿದ್.
ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಎಂದರೆೇನು?

 ಸಾರ್ಾನಯವಾಗಿ ಕೇಂದರದ ಬಜಟ್ಗಿಂತ್ ಕಲ ದ್ಧನಗಳ ಮದಲು ಸಂಸತಿಿನ ಉಭಯ ಸದನಗಳಲಿ

ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಕಳೆದ ಬಾರಿ ಬಜಟ್ ನಂತ್ರದ, ಅಂದರೆ ಕಳೆದ ಒಂದು ವಷಶದಲಿ ಭಾರತಿೇಯ ಆರ್ಥಶಕತೆಯಲಿನ
ಬದಲಾವಣೆಗಳನುನ ಅವಲೆ್ೇಕ್ತಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
 ಪರಮುಖ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೇಜನಗಳು, ಸರಕಾರದ ಪರಮುಖ್ ನೇತಿಗಳು ಹಾಗ್ ಆರ್ಥಶಕತೆಯ ಭವಿಷಯ ಇತಾಯದ್ಧ
ಪರಮುಖ್ಾಂಶ್ಗಳನುನ ಈ ವರದ್ಧಯಲಿ ನ್ೇಡಬಹುದಾಗಿದ್.
 ಕೇಂದರ ಸರಕಾರದ ಮುಖ್ಯ ಆರ್ಥಶಕ ಸಲಹಗಾರರು ಈ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯ ವರದ್ಧಯನುನ ಸಿದಿಪಡಸುತಾಿರೆ. ಈಗ
ಕೇಂದರದಲಿ ಆರ್ಥಶಕ ಸಲಹಗಾರರಾಗಿರುವುದು ಡ್ಾ. ವಿ ಅನಂತ್ ನಾಗೆೇಶ್ವರನ್.
 ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಎಂಬುವುದು ಒಂದು ಹಣಕಾಸು ವಷಶದ ಲೆಕಾ್ಚಾರವಾಗಿದ್. ಈ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಪರತಿ
ವಷಶವೊ ಕ್ಡ್ಾ ಬಜಟ್ ಮಂಡನ ರ್ಾಡುವ ಒಂದು ದ್ಧನಕ್್ ಮುನನ ಮಂಡನ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್.
ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಲಿ ಏನು ಇರಲದ್?
 ಪರಸುಿತ್ ಹಣಕಾಸು ವಷಶ 2022-2023ರ ಭಾರತ್ದ ಆರ್ಥಶಕ ಸಿೆತಿಯ ಬಗೆಗ ಈ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಲಿ ಉಲೆಿೇಖ್
ರ್ಾಡಲಾಗಿರುತ್ಿದ್. ಪರತಿ ವಷಶವೊ ಆ ವಷಶದ ಆರ್ಥಶಕ ಸಿೆತಿಯನುನ ಉಲೆಿೇಖಿಸಲಾಗಿರುತ್ಿದ್. ಬಜಟ್ ಸ್ತಗ್
ಮ್ಂಟ್ನಲಿ ಎರಡು ಭಾಗಗಳಿವೆ. ಭಾಗ ಎ ಮತ್ುಿ ಭಾಗ ಬ. ಭಾಗ ಒಂದು ಸಾರ್ಾನಯವಾಗಿ ಆ ವಷಶ ಆರ್ಥಶಕ
ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಬಗೆಗ ರ್ಾಹಿತಿ ಹ್ಂದ್ಧರುತ್ಿದ್, ಎರಡನೇ ಭಾಗದಲಿ ಸಾರ್ಾಜಕ ಭದರತೆ, ಬಡತ್ನ, ಶ್ಕ್ಷಣ,
ಆರೆ್ೇಗಯ, ರ್ಾನವ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ುಿ ವಾತಾವರಣದ ಬಗೆಗ ಉಲೆಿೇಖ್ ರ್ಾಡಲಾಗುತ್ಿದ್. ಭಾರತ್ದ ಜಡಪಿ,
ಹಣದುಬಬರ, ಟೆರೇಡ್ ಡೆಫಿಸಿಟ್ ಮದಲಾದ ರ್ಾಹಿತಿ ಇದರಲಿ ಇರಲದ್.
ಇತಿಹಾಸ
 ಪ್ಾಲಶಮ್ಂಟ್ನಲಿ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಪರಸುಿತ್ ಪಡಸಿದ ಬಳಿಕ, ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಲಭಯವಾಗಲದ್. ಭಾರತ್ದಲಿ ಮದಲ
ಬಾರಿಗೆ 1950-51ರಲಿ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡಸಲಾಗಿದ್. 1964ರವೆಗ್ ಕೇಂದರ ಬಜಟ್ ಜ್ತೆಗೆಯೇ ಈ
ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಮಂಡಸಲಾಗುತಿಿತ್ುಿ. ಆದರೆ ಬಳಿಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯನುನ ಬಜಟ್ಗ್ ಒಂದು ದ್ಧನ ಮುನನ
ಮಂಡಸಲು ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
ಶ್ಫಾರಸು ರ್ಾಡದ್ದೇ ಅಂತಿಮವೆೇ?
 ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯು ಅಭಿಪ್ಾರಯಪಟಿಟದ್ದೇ, ಅರ್ಥವಾ ಶ್ಫಾರಸು ರ್ಾಡದ್ದೇ ಅಂತಿಮವಲಿ. ಸರಕಾರದ ಈ ಸಲಹಗಳನುನ
ಕಡ್ಾಡಯವಾಗಿ ಸಿವೇಕರಿಸಬೆೇಕಂದ್ೇನಲಿ. ಈ ಹಿಂದ್, ಆಡಳಿತ್ದಲಿರುವ ಸರಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ್ ನೇತಿಗೆ
ವಿರುದಿವಾಗಿರುವ ಕರಮಗಳಿಗೆ ಶ್ಫಾರಸು ರ್ಾಡದ ಪರಸಂಗಗಳುಂಟು. ಆಗೆಲಾಿ ಸರಕಾರವು ಈ ಕರಮಗಳನುನ
ಅನುಸರಿಸಿರಲಲಿ. ಬಜಟ್ ಹೇಗಿರುತ್ಿದ್ ಎಂಬುದಕ್ ಈ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಗಳು ದ್ಧಕ್ಸಚಿಯಾಗಿರಬೆೇಕಂದ್ೇನಲ್ಲ. ಆರ್ಥಶಕ
ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಲಿ ಶ್ಫಾರಸು ರ್ಾಡದ ನೇತಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಬಜಟ್ನಲಿ ವಯಕಿವೆೇ ಆಗಿರುವುದ್ಧಲಿ.

ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಏಕ ಮುಖ್ಯ?

 ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯು ಭಾರತಿೇಯ ಆರ್ಥಶಕತೆಯ ಅಂಕ್ತಅಂಶ್ಗಳ ಡೆೇಟ್ಾವನುನ ಪರಸುಿತ್ಪಡಸುತ್ಿದ್. ನೇತಿ ನರ್ಪಕರಿಗೆ ಡೆೇಟ್ಾ
ನಣಾಶಯಕವಾಗಿದ್. ಸಕಾಶರದ ನೇತಿಗಳು ನಖ್ರವಾಗಿ ಎಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ್ಧವೆ ಮತ್ುಿ ವಿಷಯಗಳನುನ ಸುಧಾರಿಸಲು
ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನುನ ಹಚಿೆಸಲು ಏನು ರ್ಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನುನ ಗುರುತಿಸಲು ಅವರು
ಡೆೇಟ್ಾವನುನ ಬಳಸುತಾಿರೆ.
ಈ ಬಾರಿ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯ ಮುಖ್ಾಯಂಶ್ಗಳು
1. ಭಾರತ್ದ ಆರ್ಥಶಕತೆಯು 2023-24ರಲಿ ಶೇಕಡ್ಾ 6.5 ರಷುಟ ಜಡಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಲದ್. ಈ ಹಣಕಾಸು
ವಷಶಕ್ ಹ್ೇಲಸಿದರೆ ಶೇಕಡ್ಾ 7 ಮತ್ುಿ 2021-22 ರಲಿ ಶೇಕಡ್ಾ 8.7 ಆಗಿದ್.
2. ಭಾರತ್ವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ್ ವೆೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತಿಿರುವ ಪರಮುಖ್ ಆರ್ಥಶಕತೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ಿದ್ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್.
3. ನಾಮರ್ಾತ್ರದಲಿ ಜಡಪಿ ಮುಂದ್ಧನ ಹಣಕಾಸು ವಷಶದಲಿ 11 ಶೇಕಡ್ಾ ಇರಲದ್.
4. ಖ್ಾಸಗಿ ಬಳಕ, ಹಚಿೆನ ಕಾಯಪಕ್ಸ, ಕಾಪೊಶರೆೇಟ್ ಬಾಯಲೆನ್ಸ ಶ್ೇಟ್ ಬಲಪಡಸುವಿಕ, ಸಣಣ ವಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಸಾಲದ
ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ುಿ ನಗರಗಳಿಗೆ ವಲಸ್ತ ಕಾಮಿಶಕರ ಮರಳುವಿಕಯಿಂದ ನಡೆಸಲಪಡುತ್ಿದ್.
5. ಭಾರತ್ವು ಪಿಪಿಪಿ (ಖ್ರಿೇದ್ಧ ಸಾಮರ್ಥಯಶದ ಸರ್ಾನತೆ) ನಯಮಗಳಲಿ ಮ್ರನೇ ಅತಿದ್್ಡಡ ಆರ್ಥಶಕತೆ, ವಿನಮಯ
ದರದ ವಿಷಯದಲಿ ಐದನೇ ದ್್ಡಡದು.
6. ಆರ್ಥಶಕತೆಯು ಕಳೆದುಹ್ೇದದದನುನ ಮರುಪಡೆದುಕ್ಂಡದ್, ವಿರಾಮಗೆ್ಳಿಸಿದದನುನ ನವಿೇಕರಿಸಿದ್ ಮತ್ುಿ
ಸಾಂಕಾರಮಿಕ ಸಮಯದಲಿ ಮತ್ುಿ ಯುರೆ್ೇಪಿನ ಸಂಘಷಶದ ನಂತ್ರ ನಧಾನಗೆ್ಂಡದದನುನ
ಪುನರುಜಜೇವನಗೆ್ಳಿಸಿದ್ ಎಂದು ಅಂದಾಜಸಿದ್.
7. ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಶಕ, ರಾಜಕ್ತೇಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮ್ೇಲೆ ನಜವಾದ ಜಡಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಮುಂದ್ಧನ ಹಣಕಾಸು
ವಷಶದಲಿ 6-6.8 ಶೇಕಡ್ಾ ವಾಯಪಿಿಯಲಿರುತ್ಿದ್.
8. ಸಾಂಕಾರಮಿಕ ರೆ್ೇಗದ್ಧಂದ ಭಾರತ್ದ ಚ್ಚೇತ್ರಿಕ ತ್ುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತ್ವರಿತ್ವಾಗಿತ್ುಿ, ಮುಂದ್ಧನ ಆರ್ಥಶಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು
ಘನ ದ್ೇಶ್ೇಯ ಬೆೇಡಕಯಿಂದ ಬೆಂಬಲತ್ವಾಗಿದ್, ಬಂಡವಾಳ ಹ್ಡಕಯಲಿ ಹಚ್ೆಳವಾಗಿದ್.
9. ಈ ಹಣಕಾಸು ವಷಶದಲಿ ಮ್ೇಲನ ಗುರಿ ಮಿತಿಯ ಹ್ರಗೆ ಶೇಕಡ್ಾ 6.8 ರ ಹಣದುಬಬರವನುನ ಆರ್ಬಐ
ಅಂದಾಜಸುತ್ಿದ್. ಇಲಿ ಖ್ಾಸಗಿ ಬಳಕಯನುನ ತ್ಡೆಯುವಷುಟ ಹಚಿೆಲಿ, ಹ್ಡಕಗೆ ಪರಚ್ಚ್ೇದನಯನುನ
ದುಬಶಲಗೆ್ಳಿಸಲು ತ್ುಂಬಾ ಕಡಮ್ಯಿಲಿ.
10. ಎರವಲು ವೆಚ್ೆವು ಹಚಿೆನವರೆಗೆ' ಉಳಿಯಬಹುದು, ಭದರವಾದ ಹಣದುಬಬರವು ಬಗಿಗೆ್ಳಿಸುವ ಚ್ಕರವನುನ
ವಿಸಿರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್. ಯುಎಸ್ ಫಡ್ನಂದ ಮತ್ಿಷುಟ ಬಡಡದರ ಹಚ್ೆಳದ ಸಾಧಯತೆಯಂದ್ಧಗೆ
ರ್ಪ್ಾಯಿ ಸವಕಳಿಗೆ ಸವಾಲು ಮುಂದುವರಿದ್ಧದ್. ಜಾಗತಿಕ ಸರಕುಗಳ ಬೆಲೆಗಳು ಹಚಾೆಗಿರುವುದರಿಂದ ಸಿಎಡ

ವಿಸಿರಿಸುವುದನುನ ಮುಂದುವರೆಸಬಹುದು, ಆರ್ಥಶಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಆವೆೇಗವು ಬಲವಾಗಿರುತ್ಿದ್.

ಸಿಎಡ ಮತ್ಿಷುಟ ವಿಸಿರಿಸಿದರೆ, ರ್ಪ್ಾಯಿ ಸವಕಳಿ ಒತ್ಿಡಕ್ ಒಳಗಾಗಬಹುದು. ಒಟ್ಾಟರೆ ಬಾಹಯ ಪರಿಸಿೆತಿಯನುನ
ನವಶಹಿಸಬಹುದಾಗಿದ್ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್.
ಮೀಲಿನ ಲೀಖ್ನದ ಆಧಾರದ ಮೀಲ ಈ ಕೆ.ಎ.ಎಸ್ ಮುಖ್ಯ ಪರಿೀಕ್ಷೆಯ ಮಾದರಿ ಪೆಶೆಗ್ರ ಉತುರಿಸ
1. ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಕರಣ ಎಂದರೆೇನು? ಅದರಿಂದಾಗುವ ಅನುಕ್ಲಗಳು ಮತ್ುಿ ಅನಾನುಕ್ಲಗಳನುನ ಪಟಿಟ ರ್ಾಡ

2. ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಎಂದರೆೇನು ಮತ್ುಿ ಅದರ ಮಹತ್ವವೆೇನಂದು ತಿಳಿಸಿ. 2023ರ ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯ
ಮುಖ್ಾಯಂಶ್ಗಳನುನ ಬರೆಯಿರಿ

ಮಾದರಿ ಬಹು ಆಯ್ಕೆ ಪೆಶೆಗಳು- ಜನವರಿ 2023
1. ಈ ಕಳಗಿನ ಯಾರಿಗೆ ಆಫ್ಟರ್ ಕೇರ್ ಹ್ೇಮಗಳ B. ಪುಣೆ

ಸಾೆಪನಗೆ ಕನಾಶಟಕ ಮಕ್ಳ ರಕ್ಷಣಾ C. ನಾಗಪುರ
ನದ್ೇಶಶ್ನಾಲಯವು ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸಿದ್? D. ಮಹಾಬಲೆೇಶ್ವರ
A) ಹಿರಿಯರಿಗೆ 6. ಯಾವ ಜಲೆಿಯ ಸಕಾಶರಿ ಶಾಲೆಯ

B) ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ್ ವನಯಜೇವಿ ಸಫಾರಿ
C) ಪುರುಷರಿಗೆ ಕಾಯಶಕರಮ 'ಬಂಡಪುರ ಯುವ ಮಿತ್ರ' ಯೇಜನ
D) 18-21 ವಷಶ ವಯಸಿಸನ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳಿಗೆ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದ್?
2. ಅರುಣಾಂಕ್ ಯೇಜನಯು ಯಾವ ರಾಜಯಗಳಲಿ A. ಮ್ೈಸ್ರು
1113 ಕ್ತಮಿೇ ರಸ್ತಿಗಳ ನರ್ಾಶಣ ಮತ್ುಿ ನವಶಹಣೆಯ B. ಚಾಮರಾಜನಗರ
ಜವಾಬಾದರಿಯನುನ ಹ್ಂದ್ಧದ್? C. ಬೆಂಗಳ್ರು
A) ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಅಸಾಸಂ D. ರಾಮನಗರ
B) ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಮಿಝ್ೇರಾಂ 7. ಜಾಗತಿಕ ಕ್ತರಕಟ್ ನಲಿ ವೆೇಗವಾಗಿ ಬೌಲಂಗ್
C) ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ನಾಗಾಲಾಯಂಡ್ ರ್ಾಡದ ದಾಖ್ಲೆ ಯಾರ ಹಸರಲಿದ್?
D) ಅರುಣಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ ಮಣಿಪುರ್ A. ಶ್ವಂ ರ್ಾವಿ
3. ರ್ಾತ್ಂಗ ಬೆಟಟ ಕಳಗಿನ ಯಾವ ಜಲೆಿಯಲಿದ್? B. ಉರ್ಾರನ್ ಮಲಕ್
A) ಬಳಾಳರಿ C. ಜಸಿರೇತ್ ಬ್ರ್ಾರ
B) ಕ್ಪಪಳ D. ಶ್ೇಯಬ್ ಮಲಿಕ್
C) ರಾಯಚ್್ರ 8. ತ್ಮಮ 95 ನೇ ವಯಸಿಸನಲಿ ನಧನರಾದ ರ್ಾಜ
D) ವಿಜಯನಗರ ಪೊೇಪ್ ಬೆನಡಕ್ಟ XVI ಅವರು ಯಾವ
4. . ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ಫ್ೊಯರಿ ಕಾಪ್ಸಶ ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ದ್ೇಶ್ದವರಾಗಿದದರು?
ಅಧಿಕಾರಿ ಕಾಯಪಟನ್ ಶ್ವ ಚೌಹಾಣ್ ಯಾವ A. ವಾಯಟಿಕನ್
ರಾಜಯದವರು? B. ಜಮಶನ
A. ರಾಜಸಾೆನ C. ರಷ್ಾಯ
B. ಹರಿಯಾಣ D. ಸ್ತಪೇನ್
C. ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ 9. ಸಿಯೇಮ್ ನದ್ಧ ಯಾವ ನದ್ಧಯ
D. ಮಧಯ ಪರದ್ೇಶ್ ಉಪನದ್ಧಯಾಗಿದ್?
5. 108ನೇ ಭಾರತಿೇಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗೆರಸ್ ಯಾವ A. ಗಂಗಾ
ನಗರದಲಿ ನಡೆಯುತಿಿದ್? B. ಯಮುನಾ
A. ಮುಂಬೆೈ C. ಬರಹಮಪುತ್ರ

D. ಸಿಂಧು 14. ಭಾರತ್ದಲಿ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್

10. . ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದ್್ಡಡ ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಂನುನ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಟಟ್ಶಅಪಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತೆಿೇಜನ
ಎಲಿ ಉದಾಾಟಿಸಲಾಗಿದ್? ನೇಡಲು ಇಸ್ತ್ರೇ ಯಾವ ಸಂಸ್ತೆಯಂದ್ಧಗೆ ಒಪಪಂದ
A. ರ್ಕಶಲಾ ರ್ಾಡಕ್ಂಡದ್?
B. ಚ್ಂಡೇಗಢ A. ಇನ್ೂೇಸಿಸ್
C. ನ್ಯಿಡ್ಾ B. ಮ್ೈಕ್ರೇಸಾಫ್ಟಟ
D. ಹರಿದಾವರ C. ಟೆಸಾಿ
11. ಸವದ್ೇಶ್ ದಶ್ಶನ್ 2.0 ಯೇಜನಗೆ ಕನಾಶಟಕದ D. ಗ್ಗಲ್
ಯಾವ ನಗರಗಳು ಆಯ್ಯಾಗಿವೆ? 15. ಮತ್ದಾರರ ಪ್ಾಲೆ್ಗಳುಳವಿಕಯನುನ ಹಚಿೆಸುವ
A. ಹಂಪಿ ಮತ್ುಿ ಬಾದಾಮಿ ಪರಮುಖ್ ಕರಮದಲಿ ಕೇಂದರ ಚ್ುನಾವಣಾ ಆಯೇಗವು
B. ಹಂಪಿ ಮತ್ುಿ ಬೆೇಲ್ರು ಹಳೆೇಬೇಡು ಯಾರಿಗೆ ರಿಮೇಟ್ ಎಲೆಕಾರನಕ್ ಮತ್ಯಂತ್ರವನುನ
C. ಹಂಪಿ ಮತ್ುಿ ಮ್ೈಸ್ರು (ಆವಿಶಎಂ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಸಿದ್?
D. ಹಂಪಿ ಮತ್ುಿ ಪಟಟದಕಲುಿ A. ದ್ೇಶ್ಯ ವಲಸಿಗರಿಗೆ
12. ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ಬಗೆಗ B. NRI ಗಳಿಗೆ
ಕಳಗಿನ ಹೇಳಿಕಗಳನುನ ಗಮನಸಿ ಸರಿಯಾದ ಉತ್ಿರ C. ಮ್ೇಲನ ಇಬಬರಿಗ್
ನೇಡ? D. ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ
1. 85 ನೇ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ೇಳನವು ಧಾರವಾಡದಲಿ 16. 87ನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ
ನಡೆಯಿತ್ು ಯಾವ ಜಲೆಿಯಲಿ ನಡೆಸಲು ತಿೇರ್ಾಶನಸಲಾಗಿದ್?
2. 86 ನೇ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಾಧಯಕ್ಷರು A) ಮಂಡಯ
ಡ್ಾ.ದ್್ಡಡರಂಗೆೇಗೌಡ B) ಬಳಾಳರಿ
A. 1 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ C) ಬೆಳಗಾವಿ
B. 2 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ D) ದಾವಣಗೆರೆ
C. 1 ಮತ್ುಿ 2 ಎರಡ್ ಸರಿ 17.17ನೇ ಪರವಾಸಿ ಭಾರತಿೇಯ ದ್ಧವಸ ಸಮ್ಮೇಳನವು
D. 1 ಮತ್ುಿ2 ಎರಡ್ ತ್ಪುಪ ಎಲೆಿೇ ನಡೆಯುತಿಿದ್?
13. .ಸಾಂಬಶ್ವ ಪರಹಸನ ನಾಟಕದ ಕತ್ೃಶ ಯಾರು? A) ಜೈಪುರ
A. ಪೊಣಶ ಚ್ಂದರ ತೆೇಜಸಿವ B) ಪ್ಾಟ್ಾನ
B. ಎಸ. ಎಲ್. ಭೆೈರಪಪ C) ಲಖ್ೌನ
C. ಚ್ಂದರಶೇಖ್ರ ಕಂಬಾರ D) ಇಂದ್್ೇರ್
D. ಗಿರಿೇಶ್ ಕಾನಾಶಡ 18.ಡ್ಾ. ಮಹಮಮದ್ ಇಫಾಶನ್ ಅಲ ಯಾವ ದ್ೇಶ್ದ
ಅಧಯಕ್ಷರು?

A) ಸುರಿನಾಮ್ 23. ಏಷ್ಾಯದಲಿ ಮದಲ ಮತ್ುಿ

B) ಗಯಾನಾ ವಿಶ್ವದಲಿ ಎರಡನೇ ಹೈಡೆ್ರೇಜನ್ ರೆೈಲನುನ
C) ಬೆ್ಲವಿಯಾ ಯಾವ ದ್ೇಶ್ ತ್ಯಾರಿಸಿದ್?
D) ಪರುಗೆವ A) ಭಾರತ್
19. ನದ್ಧಶಷಟ 'ಐಎಸಿಟ' ಕಾಲರ್ಾನವನುನ ಸೃಷ್ಟ್ಟಸಲು B) ಜಪ್ಾನ
ಮತ್ುಿ ಪರಸಾರ ರ್ಾಡಲು ಯಾವ ಸಚಿವಾಲಯ C) ಸಿಂಗಾಪುರ

ಯೇಜನಯನುನ ರ್ಪಿಸುತಿಿದ್? D) ಚಿೇನಾ
A) ವಾಣಿಜಯ ಮತ್ುಿ ಕೈಗಾರಿಕ ಸಚಿವಾಲಯ 24.ವಾಹನ ರ್ಾರಾಟದಲಿ ಭಾರತ್ ಯಾವ
B) ಭ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯ ಸಾೆನದಲಿದ್?
C) ಕೇಂದರದ ಗಾರಹಕ ವಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ A) 2
D) ರ್ಾಹಿತಿ ಮತ್ುಿ ಪರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯ B) 3
20. 1.ಪರಸುಿತ್ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕ ಉತಾಪದನಯಲಿ C) 4
ಯಾವ ದ್ೇಶ್ ಮುಂಚ್್ಣಿಯಲಿದ್? D) 5
A. ಜಮಶನ 25. 2023ರ ಗೆ್ೇಲಡನ್ ಗೆ್ಿೇಬ್ ನಲಿ
B. ಅಮ್ೇರಿಕ ಪರಶ್ಸಿಿ ಗೆದದ ಮದಲ ಭಾರತಿೇಯ ಚಿತ್ರ
C. ಜಪ್ಾನ ಯಾವುದು?
D. ಚಿೇನಾ A) ಕಾಂತಾರ
21.ಹಸರಾಂತ್ ಕವಿ ಮತ್ುಿ ಪೊರಫಸರ್ ರೆಹರ್ಾನ್ B) ಆರ್ ಆರ್ ಆರ್
ರಹಿ ಯಾವ ಕೇಂದಾರಡಳಿತ್ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಮದಲ C) ವಿಕಾರಂತ್ ರೆ್ೇಣ
ಜ್ಞಾನಪಿೇಠ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸ್ೃತ್ರಾಗಿದಾದರೆ? D) ಕಜಎಫ್ಟ
A. ಲಡ್ಾಖ್ 26. 1. 26 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯ ಯುವಜನ್ೇತ್ಸವದ
B. ಜಮುಮಕಾಶ್ಮೇರ ಬಗೆಗ ಕಳಗಿನ ಹೇಳಿಕಗಳನುನ ಗಮನಸಿ ಸರಿಯಾದ
C. ದ್ಹಲ ಉತ್ಿರವನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡ
D. ಪ್ಾಂಡಚ್ಚೇರಿ 1 2023 ರಲಿ ಧಾರವಾಡದಲಿ ನಡೆಯುತಿಿದ್
22.ಇತಿಿೇಚಿಗೆ ಭ್ಕುಸಿತ್ ವಲಯ ಎಂದು 2 ಕನಾಶಟಕವು ಮದಲನಯ ಬಾರಿ ಆತಿರ್ಥಯ
ಘ್ೇಷಣೆಯಾದ ಜ್ೇಷ್ಟ್ಮಠ ಯಾವ ರಾಜಯದಲಿದ್? ವಹಿಸುತಿಿದ್
A. ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ A) 1 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ
B. ಹಿರ್ಾಚ್ಲ ಪರದ್ೇಶ್ B) 2 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ
C. ಸಿಕ್ತ್ಂ C) ಮ್ೇಲನ ಎರಡ್ ಸರಿ
D. ಮ್ೇಘಾಲಯ D) ಮ್ೇಲನ ಎರಡ್ ತ್ಪುಪ

27. ಸಾರಾ ಅಬ್ಬಕ್ರ್ ಅವರ ಮದಲ ಕೃತಿ C) ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಕ್ೇಲ್ತಾಿ

ಯಾವುದು? D) ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಒರಿಸಾಸ
A) ಸಹನಾ 32.ಸ್ತೇತ್ುಸಮುದರಂ ಯಾವ ಎರಡ್
B) ವಜರಗಳು ಜಲಸಂಧಿಗಳನುನ ಬೆಸ್ತಯುತ್ಿದ್?
C) ಕದನವಿರಾಮ A) ಮುನಾನರ್ ಕ್ಲಿಯಿಂದ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿ
D) ಚ್ಂದರಗಿರಿಯ ತಿೇರದಲಿ B) ಬಂಗಾಳ ಕ್ಲಿಯಿಂದ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿ

28. ಪೊೇಚ್ುಶಗಲ್ ಫ್ುಟ್ಾಬಲ್ ಆಟಗಾರ C) ಮಲಕಾ್ ಯಿಂದ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿ
ಕ್ತರಸಿಟಯಾನ್ ರೆ್ನಾಲೆ್ಡ ಯಾವ ಕಿಬ್ D) ಬಾಲಯಿಂದ ಪ್ಾಲ್್ ಜಲಸಂಧಿ
ಸ್ತೇರಿಕ್ಂಡದಾದರೆ? 33. 1. ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ಪರಯೇಗಾಲಯ
A) ಅಲ್ ನಾಸ್ರ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯ(NFSU) ವನುನ ಕನಾಶಟಕದ
B) ಜುವೆಂಟಸ್ ಯಾವ ನಗರದಲಿ ಸಾೆಪಿಸಲು ಕೇಂದರ ಗೃಹ
C) ರಿಯಲ್ ರ್ಾಯಡರಡ್ ಸಚಿವಾಲಯ ಅನುಮೇದನ ನೇಡದ್?
D) ರ್ಾಯಂಚ್ಚಸಟರ್ ಯುನೈಟೆಡ್ A) ಹುಬಬಳಿಳ
29. ‘ಸ್ತಪೇರ್‘ ಇದು ಯಾರ ಆತ್ಮಕತೆಯಾಗಿದ್? B) ಬೆಂಗಳ್ರು
A) ಕ್ತಂಗ್ ಚಾಲ್ಸಶ III C) ಮ್ೈಸ್ರು
B) ಪಿರನ್ಸ ಫಿಲಪ್ ಡ್ಯಕ್ D) ಮಂಗಳ್ರು
C) ಪಿರನ್ಸ ಹಾಯರಿ ಡ್ಯಕ್ 34.ಯಾವ ರಾಜಯವು ಹದ್ಧಹರೆಯದ ವಿದಾಯರ್ಥಶಗಳಲಿ
D) ಎಲಜಬೆತ್ II ಸ್ತೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳ ಕುರಿತ್ು ಜಾಗೃತಿ ಮ್ಡಸುವ
30. ಕೇಂದರ ರ್ಾಲನಯ ನಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯ ಉದ್ದೇ ಶ್ದ್ಧಂದ 'ಸ್ತೈಬರ್ ಅಂಬಾಸಿಡಸ್ಶ
ರ್ಾಹಿತಿಯ ಪರಕಾರ, 2022ರಲಿ ಯಾವ ನಗರವು ಪ್ಾಿಟ್ಾೂಮ್ಶ' (ಸಿಎಪಿ) ಅನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್?
ದ್ೇಶ್ದಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರವಾಗಿದ್? A) ತ್ಮಿಳು ನಾಡು
A) ಹರಿಯಾಣದ ಫ್ರಿದಾಬಾದ್ B) ಆಂದರ ಪರದ್ೇಶ್
B) ದ್ಹಲ C) ಕೇರಳ
C) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ದ ಗಾಜಯಾಬಾದ್ D) ತೆಲಂಗಾಣ
D) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ದ ನ್ಯಿಡ್ಾ 35. ನ್ಯಯಾಕ್ಶ ಟೆೈಮ್ಸ ಪರಕಟಿಸಿರುವ
31. ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದದದ ನದ್ಧ ವಿಹಾರ ಬೆ್ೇಟ್ 2023ರಲಿ ಭೆೇಟಿ ನೇಡಬೆೇಕಾದ 52 ಪರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ
ಎಂವಿ ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್ ಸಂಚ್ರಿಸುವ ರ್ಾಗಶ ಪಟಿಟಯಲಿ ಭಾರತ್ದ್ಧಂದ ಸಾೆನ ಪಡೆದುಕ್ಂಡ
ಯಾವುದು? ಏಕೈಕ ರಾಜಯ ಯಾವುದು?
A) ವಾರಾಣಸಿಯಿಂದ ಬಾಂಗಾಿದ್ೇಶ್ A) ಕನಾಶಟಕ
B) ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಆಸಾಸಂ B) ಕೇರಳ

C) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ ಸಕಾಶರವು ಸಹಷಶ ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಶ್ಕ್ಷಣ

D) ರಾಜಸಾೆನ್ ಕಾಯಶಕರಮವನುನ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್?
36. ಅಲಕಾನಂದಾ ನದ್ಧಯು ಯಾವ ಸೆಳದಲಿ A) ಮ್ೇಘಾಲಯ
ಭಾಗಿೇರರ್ಥ ನದ್ಧಯನುನ ಕ್ಡಕ್ಳುಳತ್ಿದ್? B) ತಿರಪುರಾ
A) ರುದರ ಪರಯಾಗ C) ಅಸಾಸಂ
B) ಕಣಶ ಪರಯಾಗ D) ಸಿಕ್ತ್ಂ

C) ದ್ೇವ ಪರಯಾಗ 41.ಯಾವ ರಾಜಯದ ಪಶ್ುವೆೈದಯಕ್ತೇಯ ಲಸಿಕ
D) ನಂದ ಪರಯಾಗ ತ್ಯಾರಕರು ಚ್ಮಶ ಗಂಟು ರೆ್ೇಗದ ಲಸಿಕ ತ್ಯಾರಿಕ
37. ಭಾರತಿೇಯ ಸ್ತೇನಯ 75ನೇ ಸ್ತೇನಾ ದ್ಧನ ಎಲಿ ಮತ್ುಿ ಪೊರೆೈಕಗಾಗಿ ಕನಾಶಟಕದ ಜ್ತೆ ವಾಣಿಜಯ
ಆಚ್ರಿಸಲಾಯಿತ್ು? ಒಪಪಂದವನುನ ರ್ಾಡಕ್ಂಡವೆ?
A) ದ್ಹಲ A) ಗುಜರಾತ್
B) ಬೆಂಗಳ್ರು B) ಒಡಶಾ
C) ಅಹಮದಾಬಾದ C) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್
D) ಜೈಪುರ D) ರಾಜಸಾೆನ
38. ಏಕಕಾಲಕ್ 4,05,255ಕ್್ ಮಂದ್ಧ ಸ್ತೇರಿ ಯೇಗ 42. ಯಾವ ಸಚಿವಾಲಯವು ವನಯಜೇವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ
ರ್ಾಡ ಯಾವ ರಾಜಯ ಯೇಗಥಾನ್ 2023 ಗಿನನೇಸ್ ಕಾಯಿದ್, 1972 ರ ಅನುಸ್ಚಿ III ರ ಅಡಯಲಿ
ದಾಖ್ಲೆ ರ್ಾಡದ್? ನೇಲಕುರಿಂಜ ಅನುನ ಸಂರಕ್ಷಿತ್ ಸಸಯಗಳ ಪಟಿಟಯಲಿ
A) ರಾಜಸಾೆನ ಸ್ತೇರಿಸಿದ್?
B) ಮಹಾರಾಷರ A) ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯ
C) ಕನಾಶಟಕ B) ಭ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯ
D) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ C) ಭಾರತ್ದ ಹವಾರ್ಾನ ಇಲಾಖೆ
39. ಎರಡನ ಅತಿದ್್ಡಡ ತಾಳೆ ಎಣೆಣ ಉತಾಪದಕ ದ್ೇಶ್ D) ಪರಿಸರ, ಅರಣಯ ಮತ್ುಿ ಹವಾರ್ಾನ ಬದಲಾವಣೆ
ಯಾವುದು? ಸಚಿವಾಲಯ
A) ಮಲೆೇಷ್ಟ್ಯಾ 43. ಡಜಟಲ್ ಬಾಯಂಕ್ತಂಗ್ ಅನುನ ಸಕ್ತರಯಗೆ್ಳಿಸಿದ
B) ಇಂಡೆ್ೇನೇಷ್ಟ್ಯಾ ಭಾರತ್ದ ಮದಲ ರಾಜಯ ಯಾವುದು?
C) ಭಾರತ್ A) ಕೇರಳ
D) ಥೆೈಲಾಯಂಡ್ B) ಕನಾಶಟಕ
40. ಸಾರ್ಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕಲಕಯನುನ C) ಗುಜರಾತ್
ಉತೆಿೇಜಸುವ ಪರಯತ್ನದಲಿ ಯಾವ ರಾಜಯ D) ದ್ಹಲ

44. ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ೨೦೨೨ ಮಿೇಸಲಾತಿಯನುನ ಒದಗಿಸುವ

ನಾಗರಿಕರ ಡಜಟಲ್ ಸಬಲೇಕರಣ ವಿಭಾಗದಲಿ ಮಸ್ದ್ಯನುನ ಯಾವ ರಾಜಯ ಅನುಮೇದ್ಧಸಿದ್?
ಪ್ಾಿಟಿನಂ ಪರಶ್ಸಿಿ ಪಡೆದ ಉಪಕರಮ ಯಾವುದು? A) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್
A) ಸ್ತಂಟರಲ್ ಬೆ್ೇಡ್ಶ ಆಫ್ಟ ಸ್ತಕಂಡರಿ B) ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ
ಎಜುಕೇಶ್ನ್ (CBSE) C) ಒಡಶಾ
B) ಸಾರಿಗೆ ಮಿಷನ್ ಮೇಡ್ ಯೇಜನ D) ಜಾಖ್ಶಂಡ್

C) ತಿೇಪುಶ ಹುಡುಕಾಟ ಪೊೇಟಶಲ್ 49.ಕಾಂಗರ್ ವಾಯಲ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದಾಯನವನ ಯಾವ
D) ಇ-ನಾಯಮ್ ರಾಜಯದಲಿದ್?
45. ಬುಡಕಟುಟ ಸಮುದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರು ಹಚ್ುೆ A) ಛತಿಿಸಗಢ
ಮಕ್ಳನುನ ಹರುವುದನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಯಾವ B) ಜಾಖ್ಶಂಡ
ರಾಜಯ ಸಕಾಶರವು ಪೊರೇತಾಸಹಧನವನುನ ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ್? C) ಒಡಶಾ
A) ಮ್ೇಘಾಲಯ D) ಮಧಯ ಪರದ್ೇಶ್
B) ಸಿಕ್ತ್ಂ 50. ಇತಿಿೇಚಿಗೆ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ ವನಯಜೇವಿಧಾಮ
C) ಆಸಾಸಂ ಎಂದು ಘ್ೇಷ್ಟ್ಸಿದ ಉತ್ಿರೆಗುಡಡ ಅರಣಯ ಪರದ್ೇಶ್
D) ನಾಗಾಲಾಯಂಡ್ ಯಾವ ಜಲೆಿಯಲಿದ್?
46. ಇ-ನಾಯಮ್ ಯಾವ ಸಚಿವಾಲಯದ ಡಜಟಲ್ A) ತ್ುಮಕ್ರ
ಉಪಕರಮವಾಗಿದ್? B) ಚಿತ್ರದುಗಶ
A) ರೆೈತ್ರ ಕಲಾಯಣ ಸಚಿವಾಲಯ C) ಬಳಾಳರಿ
B) ಕೃಷ್ಟ್ ಸಚಿವಾಲಯ D) ರಾಯಚ್್ರ
C) ಪಂಚಾಯತ್ ರಾರ್ಜ ಸಚಿವಾಲಯ 51. ಕೃಷಣ ನದ್ಧಯ ಬಗೆಗ ನೇಡರುವ ಹೇಳಿಕಗಳನುನ
D) ಗಾರಮಿೇಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಗಮನಸಿ ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಿಕಯನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡ
47. ಪಶ್ೆಮ ಸಮುದರತಿೇರದಲಿ ನಡೆಯುತಿಿರುವ 1. ಇದು ಗಂಗಾ ಮತ್ುಿ ಗೆ್ೇದಾವರಿ ನಂತ್ರ ಭಾರತ್ದ
ವರುಣ ಯಾವ ದ್ೇಶ್ಗಳ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಜಂಟಿ ಮ್ರನೇ ಅತಿ ಉದದದ ನದ್ಧಯಾಗಿದ್.
ಕವಯತಾಗಿದ್? 2. ನದ್ಧಯನುನ ಕೃಷಣವೆೇಣಿ ಎಂದ್ ಕರೆಯುತಾಿರೆ
A) ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಅಮ್ೇರಿಕ A) ಮದಲನೇ ಹೇಳಿಕ ಸರಿಯಾಗಿದ್
B) ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ರಷ್ಾಯ B) ಎರಡನೇ ಹೇಳಿಕ ಸರಿಯಾಗಿದ್
C) ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ C) ಎರಡ್ ಹೇಳಿಕಗಳು ಸರಿಯಿದ್
D) ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಮಲೆೇಷ್ಟ್ಯಾ D) ಎರಡ್ ಹೇಳಿಕಗಳು ತ್ಪ್ಾಪಗಿವೆ
48. ಸಾವಶಜನಕ ಸ್ತೇವೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಹುದ್ದಗಳಲಿ
ರಾಜಯದ ಸೆಳಿೇಯ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ 30% ಅಡಡ

52. ವಾಷ್ಟ್ಶಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಿೆತಿಗತಿ ವರದ್ಧ (ಆಸರ್) C) ನ್ಯ ಜ ಲಾಯಂಡ್

ಪರಕಟಿಸಿದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಗತಿಯಲಿ ಯಾವ ರಾಜಯ D) ಹಂಗೆೇರಿ
ಉತ್ಿಮ ಪರದಶ್ಶನ ತೆ್ೇರಿದ್? 57. ಕಲವರಿ ವಗಶದ ಐದನಯ ಜಲಾಂತ್ಗಾಶಮಿ ನೌಕ
A) ಕೇರಳ ಯಾವುದು?
B) ಪಶ್ೆಮ ಬಂಗಾಳ A) ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿೂರ್
C) ಗುಜರಾತ್ B) ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿೇರ್

D) ಕನಾಶಟಕ C) ಐಎನ್ಎಸ್ ವೆೇಲಾ
53.. ‘ತಾಯಿ ಕಸ್ಿರ್ ಗಾಂಧಿ’ ಕನನಡ ಚಿತ್ರವು ಯಾರು D) ಐಎನ್ಎಸ್ ಕಾರಂಜ
ರಚಿಸಿದ ಕಾದಂಬರಿಯನುನ ಆಧರಿಸಿದ್? 58. ಕಳಗಿನ ಹೇಳಿಕಗಳನುನ ಗಮನಸಿ ಸರಿಯಾದ
A) ಪೊರ. ಬರಗ್ರು ರಾಮಚ್ಂದರಪಪ ಉತ್ಿರವನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡ
B) ಯು. ಆರ್. ಅನಂತ್ಮ್ತಿಶ 1) ಪರತಿ ವಷಶ ಜನವರಿ 24 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಹಣುಣ
C) ಕುವೆಂಪು ಮಕ್ಳ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್.
D) ಗಿರಿೇಶ್ ಕಾನಾಶಡ 2)"ಬೆೇಟಿ ಬಚಾವೆೊೇ ಬೆೇಟಿ ಪಢಾವೆೊೇ" ಅಭಿಯಾನದ 4
54.ಯಾವ ದ್ೇಶ್ದ ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಮ್ಲಸೌಕಶಯಗಳ ನೇ ವಾಷ್ಟ್ಶಕ್ೇತ್ಸವವನುನ ಆಚ್ರಿಸುತಿಿದ್.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಭಾರತ್ವು ರಿಯಾಯಿತಿ ಸಾಲದ ನರವು A) 1 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ
ವಿಸಿರಿಸಿದ್? B) 2 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ
A) ಶ್ರೇಲಂಕಾ C) 1 ಮತ್ುಿ 2 ಎರಡ್ ಸರಿ
B) ರ್ಾಲಡೇವ್ಸ D) 1 ಮತ್ುಿ 2 ಎರಡ್ ತ್ಪುಪ
C) ಬಹರೆೇನ್ 59. ಯಾವ ದ್ಧನದಂದು ರಾಷ್ಟ್ಟೇಯ ಹಣುಣ ಮಕ್ಳ
D) ತೆೈವಾನ್ ದ್ಧನವನುನ ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್ ?
55. ಕಳಗಿನ ಯಾರ ಜನಮದ್ಧನವನುನ ಪರಾಕರಮ ದ್ಧವಸ್ A) ಜನವರಿ 22
ಎಂದು ಆಚ್ರಿಸಲಾಗುತ್ಿದ್? B) ಜನವರಿ 23
A) ನೇತಾಜ ಸುಭಾಷ ಚ್ಂದರ ಬೆ್ೇಸ್ C) ಜನವರಿ 24
B) ಚ್ಂದರ ಶೇಖ್ರ ಆಜಾದ D) ಜನವರಿ 25
C) ಭಗತ್ ಸಿಂಗ 60.ಭಾರತ್ದ ಮ್ರು ಸ್ತೇನಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ
D) ಲಾಲಾ ಲಜಪತ್ ರಾಯ್ಸ AMPHEX ವಾಯಯಾಮವು ಎಲಿ ನಡೆಯಿತ್ು?
56. ಇತಿಿೇಚಿಗೆ ರಾಜೇನಾಮ್ ನೇಡದ ಜಸಿಂಡ್ಾ ಅಡೆನ್ಶ A) ಅಂಡರ್ಾನ್ ನಕ್ೇಬಾರ್
ಯಾವ ದ್ೇಶ್ದ ಪರಧಾನಯಾಗಿದದರು? B) ಕಾಕ್ತನಾಡ ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್
A) ಆಸ್ತರೇಲಯಾ C) ಪಣಜ ಗೆ್ೇವಾ
B) ಯುನೈಟೆಡ್ ಕ್ತಂಗಡಮ್ D) ಕಾರವಾರ ಕನಾಶಟಕ

61. ಪರಧಾನ ಮಂತಿರ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಬಾಲ ಪುರಸಾ್ರ ಕ್ರೇನ್ೇಗಾರಫ್ಟ (ವಿಇಎಲಸ)

ವನುನ ಯಾರು ಪರಧಾನ ರ್ಾಡುತಾಿರೆ? ಪೇಲೆ್ೇಡ್ ಅನುನ ಯಾರು ತ್ಯಾರಿಸಿದಾದರೆ?
A) ಪರಧಾನ ಮಂತಿರಗಳು A) ಇಂಡಯನ್ ಇನಸಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ ಸ್ತೈನ್ಸ (ಐ ಐ
B) ರಾಷರಪತಿಗಳು ಎಸ ಸಿ)
C) ಮಹಿಳಾ ಮತ್ುಿ ಮಕ್ಳ ಇಲಾಖೆ ಸಚಿವರು B) ಇಂಡಯನ್ ಇನಸಟಟ್ಯಟ್ ಆಫ್ಟ
D) ಗೃಹ ಸಚಿವರು ಆಸ್ತ್ರೇಫಿಸಿಕ್ಸ (ಐ ಐ ಎ)

62. ಯಾವ ತಿದುದಪಡ ಮಸ್ದ್ಯು ಭಾರತ್ದಲಿ C) ಇಸ್ತ್ರೇ
ಮತ್ದಾರರ ಅಹಶತೆಯ ವಯಸಸನುನ 21 ರಿಂದ 18 D) ಡ ಆರ್ ಡ ಓ
ವಷಶಕ್ ಕಡಮ್ ರ್ಾಡದ್? 66.ಗಂಡಕ್ತ ನದ್ಧಯ ಮ್ಲ ಎಲಿದ್?
A) 60 ನೇ ತಿದುದಪಡ A) ಭಾರತ್
B) 61 ನೇ ತಿದುದಪಡ B) ನೇಪ್ಾಳ
C) 63 ನೇ ತಿದುದಪಡ C) ಟಿಬೆಟ್
D) 64 ನೇ ತಿದುದಪಡ D) ಭ್ತಾನ್
63. ಈ ಬಾರಿ 74ನೇ ಗಣರಾಜ್ಯೇತ್ಸವದ ಮುಖ್ಯ 67. ಐಸಿಸಿ ಏಕದ್ಧನ ಕ್ತರಕಟ್ ಬೌಲಗಶಳ
ಅತಿರ್ಥ ಯಾವ ದ್ೇಶ್ದವರು ? ರ್ಯಾಂಕ್ತಂಗನಲಿ ಯಾವ ಬೌಲರ್ ನಂಬರ್ ಒನ್
A) ಈಜಪ್ಟ ಸಾೆನಕ್ ಏರಿದಾದರೆ?
B) ಸೌದ್ಧ ಅರೆೇಬಯಾ A) ಮಹಮಮದ್ ಸಿರಾರ್ಜ
C) ಇರಾನ್ B) ಮಹಮಮದ್ ಶ್ಮಿ
D) ಇರಾಕ್ C) ಟೆರಂಟ್ ಬೌಲ್ಟ
64. 14 ವಷಶಗಳಿಂದ ಸಿಬಿಚಿತ್ರದ್್ಂದ್ಧಗೆ D) ಜ್ೇಶ್ ಹೇಜಲ್ ವುಡ್
ಪ್ಾಲೆ್ಗಂಡ ದ್ೇಶ್ದ ಏಕೈಕ ರಾಜಯವೆಂಬ 68. ರಾಷರಪತಿ ಭವನದಲಿರುವ ಮಘಲ್ ಗಾಡಶನ್
ಶರೇಯವನುನ ಯಾವ ರಾಜಯ ತ್ನನದಾಗಿಸಿಕ್ಂಡದ್ ಅನುನ ಏನಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ರ್ಾಡಲಾಗಿದ್?
? A) ಸುವಣಶ ಉದಾಯನ
A) ತ್ಮಿಳು ನಾಡು B) ಅಮೃತ್ ಉದಾಯನ
B) ಕನಾಶಟಕ C) ಬಯೇ ಫ್ುಯಯಲ್ ಪ್ಾಕ್ಶ
C) ಉತ್ಿರ ಪರದ್ೇಶ್ D) ಬಟಫಿೈಶ ಪ್ಾಕ್ಶ
D) ಕೇರಳ 69. ಜ್ೇಶ್ಮಠದಂತ್ಹ ವಿಪತ್ಿನುನ ತ್ಡೆಯಲು
65. ಸ್ಯಶನ ಅಧಯಯನದ ಆದ್ಧತ್ಯ ಎಲ್-1ಗಾಗಿ ಪರಯಾವ ಸಚಿವಾಲಯವು ಗುಡಡಗಾಡು ಪರದ್ೇಶ್ಗಳು
ಸಿದಿತೆಗಾಗಿ ವಿಸಿಬಲ್ ಲೆೈನ್ ಎಮಿಷನ್ ಮತ್ುಿ ಪಶ್ೆಮ ಘಟಟಗಳಲಿನ ಭ್ಮಿ ಸಾಮರ್ಥಯಶ
ಕುರಿತ್ು ಅಧಯಯನ ನಡೆಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್?

A) ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯ 2 ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ 2023 ರ

B) ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯ ವಿಜೇತ್ ತ್ಂಡ ಬೆಲಜಯಂ
C) ಭ್ ವಿಜ್ಞಾನ A) 1 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ
D) ಹವಾರ್ಾನ ಸಚಿವಾಲಯ B) 2 ರ್ಾತ್ರ ಸರಿ
70.ಸಟೆಿರ್ಜ ನದ್ಧ ಎಲಿ ಉಗಮಿಸುತ್ಿದ್? C) 1 ಮತ್ುಿ 2 ಎರಡ್ ಸರಿ
A) ಬರಲಾಚಾ D) 1 ಮತ್ುಿ 2 ಎರಡ್ ತ್ಪುಪ

B) ಸಿಪತಿ ವಾಯಲ
C) ರಕ್ಷಸೆಳ ಲೆೇಕ್
D) ಪಿರ್ ಪಂಜಲ ರೆೇಂರ್ಜ
71.2023 ಆಸ್ತರೇಲಯನ್ ಓಪನ್ ಪುರುಷರ ಸಿಂಗಲ್ಸ
ಗಾರಯನ್ ಸಾಿಮ್ ಟೆನಸ್ ಟ್ನಶಯ ವಿಜೇತ್ರು
ಯಾರು?
A) ಕಾಲೆ್ೇಶಸ್ ಅಲ್ರಾರ್ಜ
B) ಗಿರೇಸನ ಸ್ತಟಫಾನ್ಸ್ ಸಿಟಿಸಪಸ್
C) ರಫಲ್ ನಡ್ಾಲ್
D) ನ್ವಾಕ್ ಜ್ಕ್ವಿರ್ಚ
72.ಮಹಿಳಾ ಅಂಡರ್-19 ಟಿ20 ಕ್ತರಕಟ್ ಭಾರತ್
ತ್ಂಡದ ನಾಯಕ್ತ ಯಾರು?
A) ರಿಚಾ ಘ್ೇರ್ಷ
B) ಶಫಾಲ ವರ್ಾಶ
C) ಮಿಥಾಲ ರಾರ್ಜ
D) ಶ್ಖ್ಾ ಪ್ಾಂಡೆ
73. ಕಳಗಿನ ಹೇಳಿಕಗಳನುನ ಗಮನಸಿ ಸರಿಯಾದ
ಉತ್ಿರವನುನ ಆಯ್ ರ್ಾಡ
1 ನಾಲು್ ಬಾರಿ ಪುರುಷರ ಹಾಕ್ತ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆಯೇಜನ
ರ್ಾಡದ ವಿಶ್ವದ ಮದಲ ರಾಷರ ಎಂಬ ಹಗಗಳಿಕಗೆ
ಭಾರತ್ ಭಾಜನವಾಗಿದ್

ಉತುರಗಳು
1. D 21. B 41. A
2. A 22. A 42. D
3. D 23. D 43. A
4. A 24. B 44. D
5. C 25. B 45. B
6. B 26. A 46. A
7. D 27. D 47. C
8. B 28. A 48. B
9. C 29. C 49. A
10. A 30. B 50. B
11. C 31. B 51. C
12. B 32. A 52. D
13. C 33. A 53. A
14. B 34. D 54. B
15. A 35. B 55. A
16. A 36. C 56. C
17. D 37. B 57. B
18. B 38. C 58. A
19. C 39. A 59. C
20. D 40. B 60. B

61. B 66. B 71. D

62. B 67. A 72. B
63. A 68. B 73. A
64. B 69. A
65. B 70. C

2023 NammaKPSC Academy

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2023 NammaKPSC Academy

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ಮಾಹಿತಿ monthly

# 18, 2ND FLOOR, NEAR BELLARY

211, 5th Main Rd, Hampi Nagar,

PH- 9886151564/ 9886777417/

Bangalore school of civil services Namma KPSC product

NammaKPSCಯು ಸಕಾಾರೀ ನೌಕರಗಾಗಿ

ನಮಮ ತಾಂಡ ಹೆಚ್ುುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಾ ತಯಾರ ನಡೆಸಲು ಈ ಮಾಸ

ಡಾ .ಅಜುಾನ್ ಬೂೀಪಣಣ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯಲು ಅಶಕಿರೂೀ ಅಾಂತಹ ಸಪರ್ದಾಗಳನುು

ಅಾಂಬಿಕಾ ಪಾಟ್ಟೀಲ್ ನಮಮ ಜಾಲತಾಣವು ಒದಗಿಸುವ ಇತರ ಸೀವೆಗಳು:

ಸಾವಾಜನಿಕ ಸಾಂಬಾಂಧ ಅಧಿಕಾರ  ಮಾಹಿತ್ತ monthly: ಪಿಚ್ಲ್ಲತ ವಿದಯಮಾನಗಳ ಮಾಸ ಪತ್ತಿಕೆ

All rights reserved.

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, distributed,

This document is for personal non-commercial use only

For permission requests, mail us at nammakpsc@gmail.com

ಸುದ್ಧಿ ಸಿಂಚನ .............................................. 3 ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು

ನಾರಾಯಣಪುರ ಎಡದಂಡೆ ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನ ......... 27 ಭಾರತಿೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಿಂಗ್ರೆಸ್ ........................... 59

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 1

ಬಹುರಾಜಯ ಸಹಕಾರ ರಫ್ುು ಸಂಘ ....................... 91 ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸೌಕಯಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ..........113

ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸುದ್ಧಿಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಮತ್ದಾರರ ದ್ಧನ .......................... 121

ಗಗನ್ ಯಾನ್ .......................................... 100 ಪರಶ್ಸಿಿ ಪುರಸಾ್ರಗಳು

‘ಅತ್ಶರೆೇಡಯೇಷನ್ ಬಜಟ್ ಸಾಯಟಿಲೆಟ್’ ಇನ್ೂೇಸಿಸ್ ಪರಶ್ಸಿಿ ................................... 123

(ಇಆಬಶಎಸ್) .......................................... 101 ಡಜಟಲ್ ಇಂಡಯಾ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು 2022 ............. 124

ಸ್ಯಶನ ಅಧಯಯನ .................................. 105 ಪದಮ ಪರಶ್ಸಿಿಗಳು ...................................... 127

ರಕ್ಷಣಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಕ್ತರೇಡ್ಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು

ಮದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ............................ 107 ಹಾಕ್ತ ಸ್ತಟೇಡಯಮ್ .................................... 130

‘ವರುಣಾ’ ಕವಾಯತ್ು .................................. 108 ಇತ್ರೆ ಸುದ್ಧಿಗಳು

ಐಎನ್ಎಸ್ ವಾಗಿರ್ ................................... 109 ಸಾವಿತಿರಬಾಯಿ ಫ್ುಲೆ .................................... 133

ಅಂತ್ರಾಶಷ್ಟ್ರೇಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು ನ್ೇಟು ಅರ್ಾನಯೇಕರಣ ನಾಯಯ ಸಮಮತ್ವಾಗಿದ್ ... 135

ಭಾರತ್- ಪ್ಾಕ್ತಸಾಿನ ಪರಸಪರ ಪರರ್ಾಣು ಆರ್ಥಶಕ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ......................................... 136

ಹ್ಯಮನ್ ಕಾಂಪೊೇಸಿಟಂಗ್‘ .......................... 112

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 2

ನದ್ೇಶಶ್ನಾಲಯವು ಚಿಂತ್ನ ನಡೆಸಿದ್.ಸಕಾಶರಿ ಶ್ಶ್ುಪ್ಾಲನಾ ಸಂಸ್ತೆಗಳಿಂದ ಹ್ರಬಂದ ನಂತ್ರ ಮನ ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಶಕ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 3

 ದ್ೇಶ್ದಲಿ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮವನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಕೇಂದರ ಪರವಾಸ್ತ್ೇದಯಮ ಸಚಿವಾಲಯ ಸವದ್ೇಶ್

ಸಿರಿಧಾನಯ ಬೆಳೆಯುವ ರೆೈತ್ರಿಗೆ ರ್ಾರುಕಟೆಟ ಒದಗಿಸಲು ಹಾಗ್ ರೆೈತ್ರನುನ ಪೊರೇತಾಸಹಿಸುವ ನಟಿಟನಲಿ,

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 4

 ಹುಬಬಳಿಳ ಧಾರವಾಡದಲಿ ಜನವರಿ 12 ರಿಂದ 16ರ ತ್ನಕ ನಡೆಯಲರುವ 26 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 5

ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ನಲಿ ವಿದಾಯರ್ಥಶ ಪ್ಾಸ್ಗೆ ಅವಕಾಶ್ವಿಲಿ. ಮುಂದ್ಧನ ಮ್ರು ತಿಂಗಳಲಿ 50

ಸಂಪಕಶ ಕಲಪಸಲವೆ. ಎಲೆಕ್ತರಕ್ ಬಸ್ಗಳ ಕಾಯಶನವಶಹಣೆಯನುನ ಖ್ಾಸಗಿಯವರಿಗೆ ನೇಡಲಾಗಿದುದ, ಗಾರಸ್

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 6

 ಸಾವಶಜನಕರ ಭದರತೆ ಹಾಗ್ ಅಪರಾಧ ಪರಕರಣಗಳ ನಯಂತ್ರಣಕಾ್ಗಿ ರ್ಪಿಸಿರುವ ಪೊಲೇಸ್

 ಹಿರಿಯ್ರು ತಾಲ್ಿಕ್ತನ ವಾಣಿವಿಲಾಸ ಜಲಾಶ್ಯದ ಎಡಭಾಗದ ಅಂಚಿಗೆ ಹ್ಂದ್ಧಕ್ಂಡರುವ ‘ಮಿೇಸಲು

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 7

 ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶ್ಕ್ತಿಯ ಸಂಪನ್ಮಲಗಳನುನ ಬಳಸಿಕ್ಂಡು ಶ್ುದಿ ಕುಡಯುವ ನೇರಿನ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 8

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 9

 'ಭಾರತ್ದಲಿ ವಿದ್ೇಶ್ ಉನನತ್ ಶ್ಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ತೆಗಳ ಕಾಯಂಪಸ್ಗಳನುನ ಆರಂಭಿಸುವ ಮತ್ುಿ

ಆನ್ಲೆೈನ್ ಅರ್ಥವಾ ದ್ರಶ್ಕ್ಷಣಕ್ ಅವಕಾಶ್ ಇಲಿ.ಈ ವಿಶ್ವವಿದಾಯಲಯಗಳು ತ್ಮಮದ್ೇ ಆದ ಪರವೆೇಶ್ ಪರಕ್ತರಯ

 ಭಾರತ್ದಲಿ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್ ತ್ಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಟಟ್ಶಅಪಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತೆಿೇಜನ ನೇಡಲು ಭಾರತಿೇಯ ಬಾಹಾಯಕಾಶ್

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 10

 ಸುಪಿರೇಂ ಕ್ೇಟ್ಶ ಮುಖ್ಯ ನಾಯಯಮ್ತಿಶ ಡ ವೆೈ ಚ್ಂದರಚ್್ಡ್ ಅವರು ದ್ೇಶ್ ಮತ್ುಿ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 11

ಪರಕರಣಗಳ ಸಂಖೆಯ ಎಂಟಕ್ ಏರಿಕಯಾಗಿದ್. ಇದಕ್್ ಮುನನ ಗುಜರಾತ್ನಲಿ ಮ್ರು,

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 12

 ಸ್ತೇತ್ುಸಮುದರಂ ಹಡಗು ಕಾಲುವೆ ಯೇಜನಯನುನ ವಿಳಂಬವಿಲಿದ್ ಅನುಷ್ಾಾನಗೆ್ಳಿಸಲು ಕೇಂದರ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 13

 ತೆಲಂಗಾಣದ ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್ ಮತ್ುಿ ಆಂಧರಪರದ್ೇಶ್ದ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ವಿಶಾಖ್ಪಟಟಣ

ಚ್ಮಶಗಂಟು ರೆ್ೇಗ (ಎಲ್ಎಸಿಡ)ಕ್ ಭಾರತಿೇಯ ಕೃಷ್ಟ್ ಸಂಶ್ೇಧನಾ ಮಂಡಳಿ (ಐಸಿಎಆರ್)-ಭಾರತಿೇಯ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 14

ಮಸ್ದ್ಯನುನ ಅನುಮೇದ್ಧಸಿದಾದರೆ. ಉತ್ಿರಾಖ್ಂಡ್ ಸಾವಶಜನಕ ಸ್ತೇವೆಗಳ (ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಡಡ ಮಿೇಸಲಾತಿ)

 ಕೇಂದರ ಸಕಾಶರ ವಲಸ್ತ ಪರಕ್ತರಯಯನುನ ಡಜಟಲೇಕರಣಗೆ್ಳಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದುದ, ಇದಕಾ್ಗಿ ವಿರ್ಾನ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 15