Sociologija pitanja za ispit

ODREĐENJE SOCIOLOŠKE TEORIJE (KOLOKVIJUM)

- Pravac koji predstavlja pokušaj da se društvena zbivanja objasne pomoću zakonitosti koja
važe u organskom ili anogranskom svetu naziva se:
Mehanicizam

- Utemeljivač biologizma je:

Herbert Spenser

- Prema Vilfredu Paretu fundamentalni elementi društvenog sistema su:

Rezidue

- Osnivač ,,Konfliktne teorije društva”?

Darendorf

- Osnivač sociologije:
Ogist Kont?

- Autor dela ,,Društvena statistika” je:

Herbert Spenser

- ,,Glavni krivac” za popularizaciju pojma i značenja elita u sociološkim teorijama je:

Vilfredo Pareto

- Dve osnovne struje unutar biologizma:

Organicizam i socijaldarvinizam

- Ko je smatrao da se osnove civilizacije XX veka temelje na beloj posebnon arijevskoj rasi?

Hjuston Čemberlen

- Teoriju o nesrazmeri između sredstava za život i rasta stanovništva formulisao je:

Tomas Maltus

- Dominirajući sociološki pravac je:

Pozitivizam

- Idejni tvorac pozitivizma je:

Ogist Kont

- Po kome je osnovni istorijski zakon – zakon progresa?

Sen Simonu

- Osnivač socijalne fiziologije?

Sen-Simon
- Ko uvodi pojam socijalne fizike?
Ogist Kont

- Dve metateorije prema Darendorfu su:

Teorija društvene integracije i teorija društvene prinude

- Kont dolazi do ,,velikog osnovnog zakona” ljudskog duha i po njemu se čovečanstvo

razvija unutar tri faze teorijskog mišljenja:
1. teološko ili fiktivno stanje (detinjstvočovečanstva)
2. metafizičko ili apstraktno/fiktivno stanje (mladost čovečanstva)
3. pozitivno ili naučno stanje (zrelost čovečanstva)

- Naturalističke teorije su:

Mehanicizam, biologizam, geografsko poimanje društva, demografska shvatnja u
sociologiji

- Rodonačelnici naturalističke varijante (teorije) su:

Sen-Simon i Ogist Kont

- Karakteri sociološke teorije su:

ideološki, sociotehnički, kontemplativno-prosvetiteljski

1. EMIL DIRKEM I PSIHOLOGIZAM

- Da li je Emil Dirkem izrazit induktivist u svim poljima?

Da

- Društveni život se sastoji u uzajamnom duhovnom delovanju pojedinih ljudi je teorija?

Gabrijela Tarda

- Najvažniji izvor društvenih promena s jedne strane su pronalasci, a sa druge oponašanje

(imitacija).

- Na psihičkim pojavama u celosti počiva sociologija?

Ferdinanda Tenisa

- Autor dela ,,Samoubistvo” je?

Emil Dirkem

- Prema Tardu ponavljanje je opšti zakon?

Vasionskog dešavanja

- Čitav socijalni proces jeste:

Proizvođenje sličnosti

- Ko je proučavao razliku između patrijarhalne zajednice i modernog društva?

Ferdinand Tenis

- Psihologija gomile?
Le Bon

- Najniža prirodna osnova koja karakteriše sve ljudske prirode?

Duša mase (Le Bon)

- Duša mase je uvek na nižem stupnju od pojedinca, a na višem po emocijama.

- Liberalni psihologizam?
Lester Vord

- Društvo je ,,igra mentalnih činjenica”?

Lester Vord

- Prema kome je sociologija psihološka nauka?

Lesterdu Vordu

- Kada nosioci novih ideja ili postupaka vremenom bivaju oponašani od strane drugih
individuuma, tada nastaje?
Tradicija

- Prema kome je duša mase obeležena nesvensim nagonima i osećanjima koji su zajednički
svim ljudima?
Le Bonu

- Vezana uz međusobno slabo povezane teorije, autarkične privrede, plemenske zajednice sa

nerazvijenom podelom rada i ograničenim brojem zanimanja je:
Mehanička solidarnost

- Prema Dirkemu faktor koji izaziva društvene pojave je?

Nadindividualna kolektivna svest

- Društvena morfologija se obrazuje pod uticajem?

Strukturalnih, tehnoloških, geografskih i etno-kulturnih činilaca.

- Dva osnovna tipa društvene morfologije prema Dirkemu?

Mehanička solidarnost i organska solidarnost

- Dirkem je bio izrazit?

Induktivist i pozitivist

- Glavni predmet sociologije je:

ispitivanje geneze i funkcionisanje društvenih institucija

- Šta je svrha sociologije prema Dirkemu?

Integrativni uticaj na društvo
- Prema E. Dirkemu društva sa razvijenom podelom rada i većim brojem različitih društvenih
uloga pripadaju obliku društvene morfologije koju nazivami?
Organska solidarnost

- Rastvaranjem (razdvajanjem) zajednice nastaje:

Društvo

- Prema Dirkemu društvo se sastoji iz idejnog jezgra i?

Morfološke strukture

2. MAKS VEBER I TEORIJA RAZUMEVANJA

- Prema Leopoldu fon Vizeu dva osnovna društvena odnosa jesu?

Združenost i usamljenost

- Najznačajniji predstavnik teorije razumevanja je?

Maks Veber

- Delanje na osnovu strasti i duševnih raspoloženja je:

Afektivno delanje

- Ko je stvorio sistemsku teoriju o društvenoj strukturi?

Veber

- Prema Veberu društvene nauke zaostaju u objektivnosti spram prirodnih nauka zbog:
Neutralnosti

- Delanje prema usvojenim (ustaljenim) navikama i običajima Veber definiše kao:

Tradicionalno društveno delanje

- Prema Veberu sociologija treba da?

Razume i protumači društveno delanje

- Šta je društvo?
Rezultat delanja pojedinaca koji ga sačinjavaju

- Kako delimo društveno delanje?

Ciljno-racionalno, vrednosno-racionalno, afektivno i tradicionalno

- U savremenosti prema Veberu je moguće biranje između?

Birokratizacije i diletantizma

- Kako Veber analizuje probleme vlasti?

Na osnovu 3 idealno tipska modela: racionalna, harizmatska, tradicionalna

- Ko je posvetio punu pažnju problemu birokratije?

Maks Veber

- Šta je razlikovao Alfred Veber?

Dimezije: kulture, civilizacije i društvenog poretka

- Šta je zaključio Verner Zombarta?

Da u osnovi modernog kapitalizma stoji poseban ekonomski nastrojen duh kao ključni
zamajac kapitalističkog razvoja

- Do čega drži formalna sociologija?

Drži da je sociologija autonomna i nezavisna nauka sa vlastitim predmetom i metodom

- Prema kome je sociologija geometrija istorijskog sveta?

Zimelu

- Predstavnik formalizma je?

Georg Zimel

- Šta je stalni proces združivanja?

Društvo

- Prema kome je društvo stalni proces združivanja?

Zimelu

- Ko je razradio ,,objektivno-socijalnu” dimenziju socijalnih oblika?

Leopold fon Vize

- To da se ljudski odnosi mogu prikazati kao precesi povezivanja, rastavljanja, približavanja ili
udaljavanja je?
Osnovno načelo

- Ko je sačinio potpuni ili logičko zaokrugljeni program formalne sociologije (formalizam)?

Leopold fon Vize

- Klasifikacija društvenih odnosa i tvorevina je prvi zadatak:

Sociologije

- Dva temeljna odnosa između ljudi su:

Kretanje ka ujedinjavanju i sklonost ka bežanju

- Prema stupnju približavanja i udaljavanja obrazuje se dva društvena odnosa:

Združenost i usamljenost

3. KARL MARKS I MARKSIZAM

- Maks Horkhajmer, Teodor Adorno, Herbert Markuze, Erih From su predstavnici koje
škole/pravca?
Frankfurtske škole

- Habermas je društvene formacije podelio prema njihovim osnovnim organizacionim

principima na one koja prethode visoko kulturnim društvima, na trdicionlna i na:
Liberalnokapitalistička

- Krize u kulturnom nasleđu (motivacijska kriza) modernih kapitalističkih društva Habermas

naziva:
Sociokulturne tendencije

- Prema Habermasu tendencije krize u savremenom društvu se dele prema mestu nastajanja
na:
ekonomske krizne tendencije, političke tendencije, sociokulturne tendencije

- Kriza racionalnosti nastaje:

Razaranjem administrativne nacionalnosti putem kapitalističkih interesa

- Koja kriza nastaje kroz sistemske granice i neželjene posledice?

Kriza legitimacije

- Kako nastaje motivacijska kriza?

Erozijom strukturno važnih tradicija

- Ko je istraživao moderni kapitalizam?

Karl Marks

- Šta smatra Marks?

Da se nauka mora vrednosno angažovati

- Struktura modernog kapitalističkog društva se deli na dve antagonističke klase?

Proletere i buržuje

- Marks ralikuje:
One koji poseduju i one koji ne poseduju sredstva za proizvodnju

- Šta je važno za teoretičare Frankfurtske škole?

Kritika ideologije

- Ideje vodilje francuske revolucije su:

jednakost, sloboda i bratstvo

- Najuticajniji predstavnik savremene saciologije je?

Jirgen Habermas

- Kako je Habermas podelio društvenu formaciju?

Prema njihovim osnovnim organizacionim principima
- Prema Habermasu tendencije krize u savremenom društvu se dele prema mestu nastajanja
na:
ekonomske krizne tendencije, političke tendencije, sociokulturne tendencije

- Podela društvene formacije:

ona koja prethode visoko kulturnim društvima (temelji se na rodbinskim odnosima),
tradicionalna (ključni organizacioni tip je klasna politička vlast),
liberalnokapitalistička (poprima princip organizacije).

- Pod kojim nazivom je objedinjena Habermasova kritička teorija društva?

Teorija komunikativnog delovanja

- Prema kome je društvo moguće shvatiti kao mrežu komunikativnog delovanja?

Jirgenu Habermasu

- Demokratija dobrostojećih i zadovoljnih?

Gelbrejt

4. FUNKCIONALIZAM

- Savremeni pravci u sociologiji:

Funkcionalizam, strukturalizam, fenomenologija i postmodernizam

- To da različiti delovi društva zajedno tvore jedinstveno strukturisani sistem, da struktura

društva jeste celokupnost normativnog ponašanja, da funkcija delova društva jeste njihov
doprinos održanju celine, dok celina zavisi od vrednosnog konsensuza jesu odlike:
Funkcionalizma

- Dominantno teorijsko gledište u sociologiji sredinom XX veka je:

Funkcionalizam

- Centralna figura savremenog funkcionalizma je američki sociolog:

Talkot Parsons

- Šta se nalazi na vrhu funkcionalnih podsistema društva?

Kultura, integracija, postizanje ciljeva, prilagođavanje

- Čovek je proizvod?
Društvenog sistema

- Čemu teži poredak?

Stabilnosti

- Ideja o konfliktima je?

Sastavno i normalno stanje društvenog sistema
- Teorije koje potenciraju uslovljenost pojedinačnih pojava totalitetom konkretnog društva ali i
vladajućim svetskim poretkom koji pruža adekvatniji okvir za tumačenje modernim svetom su:
Sistemske teorije

- Ko je predstavnik sistemske teorije?

Niklas Luman

- Koje principe teorije sistema nastoje da utemelje unutar sistema društva?

Opšte principe kontrole upravljanja i komunikacija

- Deo društva koji može biti nefunkcionalan i da kao takav ugrožava socijalnu integraciju
sistema pre Parsonu je?
Disfunkcija

- Ko utemeljuje teoriju akcije?

Parsons

- Parsons polazi od tvrdnje da ljudsko delovanje pretpostavlja nekoliko primarnih podskupova

koji se označavaju kao:
društveni sistem, biološki organizam, pojedinac, kulturni sistem

- Ko zaključuje da ukoliko sociologija misli da postane prirodna nauka mora da pruži uvid u 4
stavke?
Redklif Braun

- Stav da se moć upotrebljava u skaldu sa usvojenim vrednosnim konsenzusom društvenog

sistema pronalazimo kod:
Funkcionalizma (Parsons)

- Prema Parsonsu svako društvo se zasniva na:

Vrednosnom konsenzusu

- Da moderni društveni sistem mora da se zaštiti od opasnog i zagonetnog ,,spoljašnjeg

okruženja” smatra?
Nikolas Luman

5. STRUKTURALIZAM

- Centralna figura (glavni promotor strukturalizma) je bio francuski antropolog?

Klod Levi-Stros

- Prema Sosiru jezik je sistem?

Međusobno zavisnih termina

- Spoznaja jezika?
Ferdinand de Sosir

- Fonologija je?
Nauka o glasovima jezika
- Foneme su?
Glasovi

- Ko označava kraj refleksivnih filozofskih i naučnih teorija?

Strukturalizam

- Šta podrazumeva strukturalizam?

,,Bezvremeni duh” koji se predstavlja kao tvorac društvene stvarnosti

- Svako društvo je obeleženo istim logičkim kategorijama i intencijama komunikacije:

razmena dobara (predmet ekonomije), žena (etnologija), simbola (lingvistika)

- Ko koristi Marksov teorijski antihumanizam?

Luj Altiser

- Za koga humanizam nije ništa drugo do još jedna ideologija, nasuprot kojoj stoji socijalizam?
Luja Altisera

- Ko smatra da je humanizam samo jedna ideologija među ljudima?

Mišel Fuko

6. FENOMENOLOGIJA

- Ko tvrdi da se društveni svet sastoji od konstrukcija i interpretacija?

Etnometodologija

- Prema kome se teorijska sociologija deli na dva osnovna plana: vertikalni pluralizam i
horizontalni pluralizam?
Žorž Gurvič

- Ko polazi od teze da svest stvara stvarnost i da je u naučnoj analizi potrebno vratiti se

,,nazad ka stvarnim stvarima”?
Edmund Huserl

- U istraživanjima kog pravca u sociologiji treba stići do suštine (eidos), tj fenomena?

Fenomenologije (prema Huserlu)

- Centralna figura fenomenologije?

Alfred Šic (najznačajniji predstavnik)

- Začetnik fenomenologije je?

Austrijski filozof Edmund Huserl

- Koja teorija objašnjava odnos između delovanja aktera i situacije i ko je utemeljio?

Opšta teorija značenja, utemeljio je Alfred Šic
- Koja je posebna vrsta fenomenologije?
Simbolički interakcionizam

- Mid Dejvis i Blumer?

Simbolički interakcionizam

- Da li je vlastitost urođena?
Nije, već se stiče

- Koja specifična teorija izvire iz fenomenoloških izvora?

Sociološki sistem Žorža Gurviča

- Prema Žoržu Gurviču teorijska sociologija se razvija na dva osnovna plana:

vertikalni pluralizam (razlikuje dubinske spratove svakog pojedinačnogdruštvenog
fenomena) i
horizontalni pluralizam (obuhvata ralikovanje astrukturalnih, strukturabilnih i strukturisanih
društvenih fenomena)

- Koji oblik društvenosti se bavi istraživanjem svakodnevnih društvenih odnosa, što

podrazumeva istraživanje malih društvenih grupa i njihove međusobne odnose (licem u lice)?
Mikrosociologija

- Suština nema objektivnu već isključivo subjektivnu prirodu u?

Fenomenologiji

- Gde se nalazi subjektivna priroda?

U intencionalnoj svesti

- Na kom filozofskom temelju je nastala fenomenološka sociologija?

Suština ima subjektivnu prirodu koja se nalazi u intencionalnoj svesti

- Ko poseduje svest o svome postojanju i odnosu spram drugih ljudi i stvari?

Čovek

7. POSTMODERNIZAM

- Najznačajniji predstavnici postmodernizma su?

Žan Fransoa Liotar i Žan Bodrijar (sledbenici Fukoa)

- Sociološke teorije se mogu diferencirati na konzervativno-apologetske i na:

Kritičko-emancipatorske

8. DRUŠTVENE GRUPE

- Elementi društvene strukture su:

Grupe, socijalne stratifikacije, ideje i vrednosti, odnos moći i vlasti
- Društvene grupe se prema osnovu formiranja dele na: faktičke, dobrovoljne, nametnute.

- Prema čemu se društvene grupe dele na: privremene, trajnije i stalne?

Trajanju

- Društvene grupe se diferenciraju po kriterijumima: poreklo ili zajednički uslovi života,

sklonosti i težnje pripadnika grupa i?
Uzrok nastanka

- Društvene grupe su posrednici između:

Individuuma i totaliteta društva

- Društvene grupe se prema čemu dele na srodničke, lokalne, ekonomske i

mističnoekstatične?
Funkcijama

- Grupe u kojima se izvodi mali deo društvenih procesa – nisu samodovoljne i zavise od
društvene celine nazivaju se:
Delimične grupe

- Prema obimu grupe klasifikujemo na:

Uske, prosečne i široke

- Grupe koje su uslovljene određenim parcijalnim poslovima su:

Funkcionalne ili interesne grupe

- Koje društvene grupe služe neposrednom samoodržavanju ljudi u jednoj društvenoj

zajednici?
Reproduktivne

- Grupe protivljenja i ujedinjavanja su koja vrsta društenih grupa?

Orijentacije

- Prema ritmu društvene grupe se dele na grupacije:

Laganog, srednjeg i ubrzanog ritma

- Grupe u kojima se obavljaju svi društveni procesi određenog stepena društvenog razvitka i
samodovoljne su koje društvene grupe?
Totalne (horda, rod, pleme, narod, nacija)

- Stručna udruženja i političke stranke spadaju u:

Sekundarne društvene grupe

9. PORODICA

- Minimalna društvena zajednica?

Porodica
- Porodica predstavlja:
Univerzalnu društvenu instituciju

- Porodica koja se sastoji samo od majke i dece je:

Matrifokalna

- Talkot Parsons ističe da porodica poseduje dve temeljne funkcije:

Primarna socijalizacija dece i stabilizacija odraslih ličnosti pripadnika društva

- Četiri osnovne vrste porodica:

Klanska, zadružna, patrijarhalna i moderna

- Koji sociološki pravac ističe ideju da se porodica menja spram proizvodnih odnosa u društvu
(u zavisnosti od promene načina proizvodnje)?
Marksizam

- Razlika između braka i porodice je razlika između:

Društvene zajednice i ustanove

- Tvrdnju da porodica preko bračnih odnosa pruža emocionalnu sigurnost pojedincu zastupao
je:
Parsons

- Supstancijalna društvena zajednica iste krvi, potomstva i vere je:

Klanska porodica

- Ko uvodi kult predaka?

Zadružna porordica

10. ETNIČKE I POLITIČKE ZAJEDNICE

- Prema B. Andersonu kulturni koreni nacije i nacionalizma temelje se u premodernim

kulturnim sistemima koje čine:
verska zajednica, dinastičko kraljevstvo, specifična koncepcija vremena

- Prvi oblik ljudske egzistencije koji se odvojio od životinjskog sveta jeste:

Horda

- Razvojem modernog građanskog društva preko Renesanse i novovekovnih građanskih

revolucija, obezbeđuje se pretpostavka za nastanak:
Nacija

- Već posredovana – politička kategorija, obično nastala ujedinjavanjem više plemena, pri
čemu ona gube svoju samostalnost za račun centralnih vlasti jeste?
Narod
- Rudimentarni oblik političke organizacije društva koji predstavlja viši oblik povezivanja
naroda naziva se:
Pleme

11. NACIJA I NACIONALNI IDENTITET

- Najsloženiji i najobuhvatniji oblik kolektivnog identiteta je:

Nacionalni identitet

- U nemačkom modelu ključni elementi nacije su:

narod, jezik, običaj, vera

- Temeljni uslovi nastanka nacionalnog identiteta su:

Borba oko teritorija i uticaja, razvoj moderne države, kolektivno iskustvo zajednice

- Domovina, patria, razvoj osećanja pravde jednakosti, javni sistem obrazovanja jesu
konsistutivni elementi kog modela nacije?
Francuskog

- Šta nastaje kao permanentni proces integracije modernog društva kroz politiku?
Nacija

- Prvi sociolog u Srbiji je:

Mirko Kosić

- Da li temeljni uslovi nastanka nacionalnog identiteta podrazumevaju kolektivno iskustvo

zajednice?
Da

12. DRUŠTVENE STRATIFIKACIJE

- Feudalno društvo se načelno gledano deli na tri međusobno ustaljena staleža:

Sveštenike; vojnike i aristokratiju; kmetove, robove i zanatlije

- Feudalno društvo se deli na ,one koji se mole”, ,,one koji ratuju” i na:
One koji rade

- Važan faktor, ako ne i odlučujući, društvene stratifikacije je kategorija:

moći

- Obrazovanje društvene piramide Indije, u vremenu između 1000. i 600. god. p.n.e.
utemeljeno je na starim vedama (sveto znanje) i novim tumačenjima.

- Ko su ratnici i velikoposednici kod kasta?

Kšatrije

- Svaka kasta se unutar sebe deli na:

Jatije (podkaste)

- Precizna podela rada između:

sveštenika (prinosioci žrtve), ratnika (čuvara), pastira (seljaci)

- Ko su šudre?
Porobljeni domoroci

- Koja je najniža kasta?

Parije (nečisti obrađivači zemlje; nedodirljivi)

- Ko su trgovci, seljaci i zanatlije kod kasta?

Vajšije

- Ko su bramani?
Sveštenici, gospodari duhovnog života, zakonodavci, predvodnici verskih obreda

- Društvene stratifikacije predstavljaju poseban oblik društvene:

Nejednakosti

13. MODERNE HIJERARHIJE: KLASE I SLOJEVI

- U marksističkom pristupu modernim društvenim grupama postoji insistiranje na strogom

kauzalnom odnosu:
klasni interes, klasni položaj i društveno delovanje

- Veber smatra da u modernom društvu postoje najmanje četiri klasne grupe.

-Statusne grupe nisu isto što i klase.

- Veber klasu razume prvenstveno kao koju kategoriju?

Ekonomsku

14. ELITE I INTELEKTUALCI

- Kada se o elitama govori kao o otvorenim društvenim grupama u koje svako može da
pristupi u zavisnosti od sposobnosti reč je o:
Demokratskom elitizmu (demokratskim elitama)
- U društvima na ,,marginama Moderne” tj sredinama koje su tek delimično osetile navalu
modernosti elite imaju:
Polutanski karakter

- Kritičari teorija elita a pre svega marksistički tvrde da je osnova za stvaranje elita uvek:
Ekonomija

- Sve teorije elita se slažu po pitanju važnosti tj nužnosti postojanja:

Hijerarhizovanog društva
- Elite se kristališu na osnovu:
Znanja ili stručnosti

- Pod elitom se podrazumevaju:

državni slojevi i vlasničko-upravljački slojevi društva

- Prema Rajt Milsu elite se uvek?

Elite moći a ne vrednosti

- Ko pretenduje na vlast u celokupnom društvu?

Strategijske elite

- Kako se dele strateške elite?

Partijske (političke)
Vlasničke (industrijske i trgovačke)
Medijske
Intelektualne (kulturne)

- U sociološkom smislu pripadnici elite samo su oni koji:

Donose odluke

15. INSTITUCIJE

- Društveni fenomen koji objedinjuje oblik i suštinu, pravilo i propis, normu i činjenicu naziva
se:
Institucija

- Dva vida funkcionisanja institucija:

Reprezentativno-simbolički i instrumentalno-funkcionalni

- Institucije su društvene strukture koje usmeravaju delovanje ljudi zasnovano da određenim:

Promenljivim interesima i potrebama

- Glavne institucije svakog društva su one koje se odnose na religijski, pravni i?

Politički aspekt zajedničkog života

- Zadovoljenje kolektivnih i individualnih potreba za izvesnošću osnovna je karakteristika:

Institucija

- Teorija rasterećenja?
Arnold Gelen

16. IDEJE, VREDNOSTI, IDEOLOGIJE

- Afirmacija ili poništavanje svojstava nekog predmeta, činjenja ili ličnosti postiže se:
Vrednostima
- Opšta jednakost (kao ideje ,,jednakih stomaka”) ili?
Egalitarizam (fašizam)

- Osnovna svrha morala jeste razlikovanje:

Dobra i zla

- Istorijsko mesto nastanka i trajanja ideologije je:

Moderno doba

- Ako fašizam kao primarnu vrednost naglašava jedinstvo, konzervatizam naglašava:

Tradiciju

- Najmlađa ideologija Moderne je:

Fašizam

- Rasističke ideje (rasne teorije) nalaze se u osnovi koje ideologije?

Fašizma

- Ko je tvorac ,,nevidljive ruke”?

Adam Smit

- Ko predstavlja ideološki opozit liberalizma?

Socijalističke i komunističke ideje i pokreti

- Liberalizam se u britanskom slučaju poziva na:

Vladavinu prava

- Osnovni ili izvorni prostor delovanja u kome se konstituiše moderno značenje liberalizma
jeste:
Ekonomija

- ,,Razvoj kapitalizma u Rusiji” je delo?

Vladimira Lenjina

- Liberalizam se poziva na pravnu državu u kom slučaju?

Nemačkom

- ,,Zaborav bića”?
Hajdeger

- Šta naglašava liberalizam a šta socijalizam?

Liberalizam slobodu a socijalizam jednakost.

- Kod Marksa ideologija se koristi u dva značenja:

Opštem i užem
- Egalitarizam je?
Opšta jednakost (kao ideje ,,jednakih stomaka”)

- Ideologija je analiza ljudskih ideja i akcija prema:

Kolež d' Fransu

- Pluralistički pojam koji se najčešće svodi na domen politike je:

Ideologija

- Prema Parsonsu se ideologija u sociologiji izjednačava sa:

Pukim ,,verovanjem”

- Prema kome se ideologija izjednačava sa društvenom ili individualnom ,,strukturom svesti”?

L. Altiser

- Najstarija ideologija Moderne:

Konzervatizam

- Najviša komunistička zajednica je besklasno društvo?

Karl Marks

- Začetnik konzervatizma?
Edmund Berk

- Gde postoji osećaj za tradiciju?

Konzervatizam

- Politička ideologija koja prihvata (podržava) demokratski poredak je?

Konzervatizam

- Ideja da svaki radikalni pokušaj promenom društvenih okolnosti iz korena vodi u društvenu i
individualnu propast temeljno je obeležje političke ideologije po imenu:
Konzervatizam

- Radikalne promene koje vode uništenju:

Konzervatizam

- Srodnost liberalizma i koje ideologije se pokazuje u zajedničkom poštovanju privatnog

vlasništva?
Konzervatizma

- Veza konzervatizma sa komunizmom ogleda se u težnji za:

Pravednom zajednicom

- Jedinstvo (jednakost) šansi za uspeh je vezano za?

Socijalizam (to je jedina jednakost koju je liberalizam bio spreman da prihvati)
- Za privatno vlasništvo sa liberalizmom se zalaže i?
Konzervatizam

- Šta je uslov svake valjane politike i boljitka društva?

Kompromis

- Veza konzervatizma i komunizma se ogleda u težnji za?

Pravednom zajednicom

- Gde se temelji konzervatizam?

U lokalnoj tradiciji

- Struje konzervatizma:
PRVA- (najstarija) teološko shvatanje ljudske prirode; francuska konzervativna misao
DRUGA- vezuje se uz ideal tzv organske zajednice; nemačka konzervativna misao
TREĆA- insistira se na mešovitom državnom uređenju; britanska konzervativna misao

- Ideološki opozit (protivnik) liberalizma su:

različite socijalističke i komunističke ideje i pokreti

- U kojoj ideologiji je istaknuta uloga vođe?

Fašizmu

- Liberalizam se izjednačava sa prosvešćenošću, a kasnije i sa:

Modernošću

- Osnovna vrednost komunizma je?

Jednakost i solidarnost

- Teorija o ideologiji kao posebnom obliku ,,iskrivljene svesti”?

Karl Marks

- Osnovna vrednost fašizma?

Poreklo, bratstvo po krvi i tlu

- Osnovna vrednost kozervatizma?

Stabilnost poretka

- Glavna ideja konzervatizma je:

Tradicija

- Osnovna vrednost liberalizma?

Sloboda

- Marksov ,,posebni” oblik ideologije nam govori da društveni položaj i društvena grupa ipak
ne utiče odlučujuće na njihovu percepciju stvarnosti:
Netačno
17. MOĆ I VALST – OBLICI DEMOKRATIJE PREMA HELDU
- Vlast se zasniva i opravdava:
legitimnošću

- Prema Maksu Veberu moć se demonstrira, a vlast?

Utvrđuje

- Ko smatra da raspolaganje moći uvek ide na štetu onih koji njome raspolažu?
Marksisti

- Ko nastoji da odgovori na pitanja: ko raspolaže u konkretnom društvu, kako se koristi moć,

kakva je priroda moći?
Sociologija

- Prema Heldu demokratski poredak se legitimiše na osnovu toga što ostvaruje jedan ili više
temeljnih društvenih vrednosti:
Jednakost, sloboda, zajednički I privatni interes, moralni samorazvitak, efikasnost
odlučivanja, zadovoljavanje potreba...

- Šta predstavlja volju koja se uprkos mogućem otporu nameće jednima od strane drugih?
Moć

- U savremene oblike demokratije ubrajamo:

kompetitivna elitistička demokratija, pravna, pluralizam, participativna demokratija

- Četiri modela kalsične demokratije prema Heldu:

atinska, protektivna, razvojna, marksistička koncepcija neposredne demokratije

- Kako Veber deli vlast?

Tipovi vlasti: tradicionalni, harizmatski i racionalni

- Načelo opravdanosti koje demokratije glasi da je većinsko načelo delotvoran i poželjan

način zaštite pojedinca od samovolje vlasti, te stoga i očuvanja slobode, vlast većine mora biti
ograničena zakonima?
Legalne

- Prema Veberu tip vlasti koji se zasniva na zakonu i odgovarajućim procedurama koje svoj
administrativni oblik pronalaze u birokratiji je:
Racionalni

- Tip vlasti koji odbacuje tradiciju i zasniva se na ,,vanserijskim ličnostima” koje svojom
neodoljivom voljom uspostavljaju nove (i kratkotrajne) društvene poretke naziva se:
Harizmatska

- Prema Maksu Veberu, karakter vlasti najčešće se objašnjava karakteristikama ljudkse

prirode. U zavosnosti od poimanja ljudske prirode razlikuju se i oblici kao i smisao vlasti.
Stoga razlikujemo koja dva viđenja vlasti?
Aristokratsko i demokratsko

- Demokratija se po Heldu temelji na:

Načelu opravdanosti i odgovarajućim opštim uslovima

- Koje viđenje vlasti sugeriše da vlast postoji usled prirodne nejednakosti ljudi od kojih su neki
određeni da vladaju a neki da se podčinjavaju?
Aristokratsko

- Oblik demokratije u kojoj javnim poslovima upravljaju komune na principu samouprave

nazivamo?
Neposredna demokratija

- Teorije koje insistiraju na raspršenosti moći u društvu su:

Pluralističke

- Ključni modus moći je:

Vlast

- Ko smatra da u društvu uvek postoji fiksno određenje količina moći koji deluju u korist
interesa?
Maks Veber

- Prema kome je moć opšte sredstvo u društvu kao celini?

Funkcionalistima

- Ko navodi da demokratizacija u svom prvom stupnju ne stvara jednakost i sveopštu

srodnost, nego naglašava grupne razlike. Štaviše može se uočiti trajan porast nacionalizma,
a ne kosmopolitizma?
Karl Manhajm

- Koji tip vlasti je utemeljen na legitimnosti koja se poziva na običajnost i tradiciju?

Tradiciolni

- Prema kom viđenju vlasti su ljudi po prirodi jednaki I legitimna vlast je samo ona koja je
proizvod međusobne saglasnosti građana?
Demokratskom

- Koje teorije vide vlast kao centralni organ ,,društvenog organizma”?

Organističke

- Zaštita građana od vlasti i drugih građana, preko koje se osiguravaju interesi svih – načelo
je opravdanosti koje demokratije?
Protektivne

18. EKONOMIJA, PRIVREDA, RAZVOJ

- Predstavnih dugih ciklusa i kapitalizma je?
Nikolaj Kondratijev

- Šta se u modernoj ekonomiji predstavlja kao jedini mogući racionalni oblik privrednog
života?
Tržište

19. POLITIKA I TRŽIŠTE

- Šta je ostvareno u Velikoj Britaniji 1928. godine?

Ravnopravnost žena

20. BORBA, SUKOB, RAT

- Darvinovo kapitalno delo:

,,O poreklu vrsta”

- Borba je u osnovi svega je:

Prvi princip stvarnosti

- Moderni pristup borbi jeste onaj koji je promovisao:

Čarls Darvin

21. VRSTE SUKOBA

- Dve osnovne vrste sukoba:

Regulisani (institucionalizovani) i neregulisani

- Unutrašnja stvar države su:

Revolucije

- Pojam rezervisan za međudržavne sukobe je:

Rat

- Koji sukobi zahtevaju visok nivo društvene kohezije?

Regulisani

- Prema kome država ima monopol nad nasiljem?

Maksu Veberu

- Sukobi koji se odvijaju po određenim pravilima, u relativno ograničenom vremenu i u okviru

određenih institucija nazivaju se:
Regulisani sukobi

- Vrsta i uobičajeni oblik neregulisanih sukoba je:

Pobuna
22. VOĐENJE RATA

- Prema kome rat nije samo ,,nastavak politike” već ,,politika je nastvak rata”?
Klauzevicu

- Ratovi niskog inteziteta su:

Asimetrični ratovi

1. Prema Veberu, društvene nauke zaostaju u objektivnosti spram prirodnih nauka zbog?
Neutralnosti
2. Razlika između braka i porodice je razlika između?
Porodica je minimalna društvena zajednica, a brak ustanova
3. Tvrdnju da porodica preko bračnih odnosa pruža emocionalnu sigurnost pojedincu,
zastupao je?
Talkot Parsons
4. Delanje prema usvojenim navikama i običajima, Veber definiše kao?
Tradicionalno društveno delanje
5. Krize u kulturnom nasleđu i obrazovnom sistemu modernih kapitalističkih društava,
Habermas naziva?
Krizne tendecije
6. Centralna figura fenomenologije je?
Alfred Šic
7. Najznačajniji predstavnici postmodernizma su?
Žan Bodrijar i Žan Liotar
8. Minimalna društvena zajednica?
Porodica
9. Prema B. Andersonu kulturni koreni nacije i nacionalizma se temelje predmodernim
oblastima?
Dinastičko kraljevstvo, verska zajednica i specifična koncepcija vremena.
10. U tzv. nemačkom modelu nacije, ključni elementi su?
Narod, jezik, običaj, vera
11. Ako ne i odlučujući faktor društvene stratifijacije je kategorija?
Moći
12. Postoji značajna razlika u kvalitetu i kvantitetu snaga?
Asimetrični ratovi
13.Glavna ideja konzervativizma je?
Tradicija
14. Jednakost šansi za uspeh je vezano za?
Liberalizam

15. Autor “Nevidljive ruke”?

Adam Smit
16. Za privatno vlasništvo sa konzervativizmom se zalaže?
Liberalizam
17. Ko su vlasnici i velikoposednici kod kasta?
Kšatrije
18. Vlast se opravdava?
Legitimnošću
29. Razdvajanjem zajednice nastaje?
Društvo
20. Centralna figura savremenog funkcionalizma?
Talkot Parsons
21. Društvena stratifikacija predstavlja poseban oblik?
Društvene nejednakosti
22. Centralna figura strukturalizma u sociologiji bio je francuski antropolog?
Klod Levi Stros
23. Koji sociološki pravac ističe ideju da se porodica menja spram proizvodnih odnosa u
društvu?
Marksizam
24. Da li temeljni uslovi nastanka nacionalnog identiteta podrazumevaju kolektivno
iskustvo zajednice?
Da
25. Prema E. Dirkemu društva sa razvijenom podelom rada pripadaju obliku društvene
morfologije koju nazivamo?
Organska solidarnost
26. Politička ideologija koja prihvata demokratski poredak?
Konzervatizam
27. Parsons ističe da porodica poseduje 2 temeljne funkcije?
Primarna socijalizacija dece (usvajanje kulture društva i strukturisanje ličnosti) i
stabilizacija odraslih ličnosti pripadnika društva (bračni odnosi kao emocionalna
sigurnost nasuprot spoljašnjim pritiscima svakodnevnice).
28. Ideja da svaki radikalni pokušaj da se promenom društvenih okolnosti iz korena
promeni I ljudska priroda – pretpostavlja put u društvenu, državnu I individualnu propast,
temeljno je obeležje političke ideologije po imenu?
Konzervativizam
29. Kako je Held razdvojio demokratije?
Prema društvenim vrednostima
30. Nabroj modele klasične demokratije?
atinska , protektivna, razvojna demokratija, marksistička koncepcija neposredne
demokratije
31. Nabroj modele savremene demokratije?
kompetitivna elitistička demokratija, pluralizam, pravna, participativna demokratija
32. Na čemu se temelje modeli prema Heldu?
Načelu opravdanosti i opštim uslovima
33. Prema Heldu, demokratski poredak je legitimisanje na osnovu toga što ostvaruje 1 ili
vise društvenih vrednosti?
Da
34. Čija je moć prema funkcionalistima?
Opšte sredstvo u društvu kao celini
35. Pluralističke teorije?
Insistiraju na raspršenosti moći u društvu, tj. na postojanju različitih interesnih grupa
koje međusobnim pregovorima participiraju u donošenju odluka.
36. Veber
Smatra da u društvu postoji uvek fiksno određena količina moći koje deluju u korist
interesa
37. Šta marksisti smatraju za moć?
Smatraju da raspolaganje moći uvek ide na štetu onih koji njome ne raspolažu. Izvor
moći vide u ekonomskoj dimenziji društva, koja uvek potencira sukob, a ne sporazum
društvenih snaga.
38. Određena volja koja se, uprkos mogućem otporu nameće jednima od strane drugih je?
Moć
39. Sociologija nastoji da odgovori na pitanja?
Ko raspolaže moći u konkretnom društvu? Kako se koristi moć? Kakva je priroda
moći?
40. Ključni modus moći je?
Vlast
41. Prema kome se moć demonstrira, a vlast učvršćava?
Veber
42. Veber razlikuje 3 tipa vlasti?
Tradicionalna, harizmatska i racionalna
43. Objasni tipove vlasti?
Tradicionalna – vlast utemeljena na leigtimnosti koja se poziva na običajnost ili
dotadašnju tradiciju (nasleđe).
Harizmatska – vlast koja odbacuje tradiciju I zasniva se na “vanserijskim” ličnostima,
koje svojom neodoljivom voljom uspostavljaju nove (I kratkotrajne) društvene poretke.
Racionalna – vlast koja se zasniva na zakonu I odgovarajućim procedurama koje svoj
administrativni oblik pronalaze u birokratiji.
44. Vlast pema aristokratskom viđenju?
Sugeriše da vlast postoji usled prirodne nejdnakosti ljudi, od kojih su neki podređeni
da vladaju, a neki da se potčinjavaju
45. Vlast prema demokratskom viđenju?
Tumači obrnuto: ljudi su po prirodi jednaki I legitimna vlast može biti samo ona koja je
proizvod međusobne saglasnosti građana
46. Kako organicisti vide vlast?
Kao centralni organ “društvenog organizma”
47. Kako funkcionalisti vide vlast?
Kao sistem obezbeđenja egzistencije I funkcionisanje zajednice
48. Kako marksisti vide vlast?
Insistiraju na društvenom karakteru vlasti, a odnos vlasti treba prevazići
49. Šta je ideologija?
Pluralistički pojam, koji se najčešće svodi na domen politike: tako se govori o levim I
desnim ideologijama, o konzervativnim I revolucionarnim, radničkim I buržoaskim itd…
50. Prema kome se ideologija izjednačava sa društvenom ili individualnom “strukturom
svesti”?
Altiser
51. Prema kome se ideologija izjednačava sa punim “verovanjem”?
Parsons

52. Ko kaže da je ideologija analiza ljudskih ideja I akcija?

Kolež d’Frans
53. Teorija o ideologiji kao posebnom obliku “iskrivljene svesti”?
Ona nastaje usled nejednakih odnosa u proizvodnji života. (Karl Marks)
54. Kod Marska od ideologija koristi u 2 različita značenja?
Opšti pojam ideologije I posebni oblik ideologije
55. Sa čime se izjednačava liberalizam?
Sa prosvećenošću, a kasnije I modernošću.
56. Osnovni prostor delovanja liberalizma je?
Ekonomija
57. Na šta se poziva liberalizam u britanskom I nemačkom smislu?
U britanskom na “vladavinu prava”, a u nemačkom na “pravnu državu”
58. Ko je tvorac “Nevidljive ruke”?
Adam Smit
59. Šta naglašava liberalizam, a šta socijalizam?
Liberalizam naglašava slobodu, a socijalizam jednakost
60. Najviša komunistička zajednica je besklasno društvo?
Karl Marks
61. Egalitarizam je?
Jednakost
62. Najmlađa ideologija moderne?
Fašizam
63. Najstarija ideologija moderne?
Konzervativizam
64. Začetnik kozervativizma?
Edmund Berk
65. Gde postoji osećaj za tradiciju?
Konzervativizam
66. Društveni život se sastoji u uzajamnom delovanju pojedinih ljudi, teorija je?
Gabrijela Tarda
67. Koji je najvažniji izvor društvenih promena s jedne I druge strane?
Pronalasci I oponašanja
68. Ponavljanje je opšti zakon?
Vasionskog dešavanja
69. Čitav sociološki proces jeste?
Proizvođenje sličnosti
70. Psihologija gomile?
Sama sociologija nema posla sa nadindividualnim tvorevinama, već sa duhovnom stvarnošću
ljudi. Čim se u nekom čoveku pojavi određena psihološka činjenica na način koji ovoga
primorava da s drugim stupi u kontakt, sociologija ima svoj predmet. Prema Tardu, ona mora
obratiti posebnu pažnju delovanju jednog individuuma na drugi, zatim delovanju pojedinca na
gomilu, I, najzad, delovanju pojedinca na javnost I obratno. Kao samostalni ogranak ove
sociolgije razvila se – PSIHOLOGIJA GOMILE – na čelu sa Le Bonom.
71. Liberalni psihologizam?
Liberalni psihologizam Lestera Vorda – prema njemu je sociologija psihološka nauka, s
obzirom da društvo nije ništa drugo do “igra mentalnih činjenica”. Sociologija mora
proučavati zakone nagonskog I osećajnog života.
72. Društvo je “igra mentalnih činjenica”?
Lester Vord
73. Prema Direkmu, faktor koji izaziva I stvara društvene pojave?
Nadindividualna kolektivna svest
74. Društvena morfologija se obrazuje pod uticajem?
Strukturalnih, tehnoloških, geografskih , etno-kulturnih činilaca.
75. Dva osnovna tipa društvene morfologije (objasni)?
1. Mehanička solidarnost (vezana uz medjusobno slabo povezane teorije,
autarkične privrede, plemenske zajednice sa nerazvijenom podelom rada i ograničenim
brojem zanimanja).
2. Organska solidarnost (karakteristična je za društva sa razvijenom podelom rada
I većim brojem гazličitih društvenih uloga; sa gustim saobraćajnicama, većim brojem I
gustinom stanovništva).
76. Dirkem je bio izrazit?
Induktivist I pozitivist
77. Glavni predmet sociologije?
Ispitivanje geneze i funkcionisanja društvenih institucija
78. Svrha sociologije?
Nalazi se u njenom integrativnоm uticaju na društvo
79. Najznačajniji predstavnik teorije razumevanja?
Maks Veber
80. Šta prema njemu sociologija treba da razume?
Prema njemu, sociologija treba da razume I protumači društveno delanje, te da
istovremeno uzročno objasni njegov tok I posledice.
81. Šta je društvo?
Društvo nije ništa drugo do rezultat delovanja pojedinaca koji ga sačinjavaju
82. Kako delimo društveno delanje?
Ciljno racionalno, efektivno, tradicionalno I vrednosno racionalno
83. Kako Veber deli vlast?
Tradicionalna, harizmatska I racionalna
84. U savremenosti je moguće birati samo između?
Birokratizacije i diletantizma
85. Čemu je posvetio najveću pažnju Veber?
Problemu birokratije
86. Šta je razlikovao Alfred Veber?
Dimenzije “kulture”, “civilizacije” I “društvenog poretka”.
87. Šta je zaključio Verner Zombarta?
Na osnovu svojih istraživanja modernog kapitalizma zaključio je da u njegovoj osnovi
stoji poseban ekonomski nastrojen duh kao ključni zamajac kapitalističkog razvoja.
88. Do čega drži formalna sociologija?
Drži da je sociologija “autonomna I nezavisna” nauka, sa vlastitim predmetom I
metodima.
89. Zimelova teza?
Ljudsko društvo nije samostalno biće, već proces
90. Glavni predstavnik formalizma? Šta je razradio?
Leopold fon Vize, razradio je “objektivno-socijalnu” dimenziju socijalnih oblika, tj.
specifičnih socijalnih odnosa I tvorevina
91. Šta je osnovno načelo?
Osnovno načelo jeste to da se ljudski odnosi mogu pokazati kao procesi povezivanja,
rastavljanja, približavanja ili udaljavanja

92. 2 temeljna odnosa između ljudi su?

Kretanje ka ujedinjavanju i sklonost ka bežanju
93. Prema stupnju približavanja I udaljavanja, obrazuju se 2 društvena odnosa?
Združenost I usamljenost
94. Ko je istraživao moderni kapitalizam? Šta on smatra?
Karl Marks – smatra da se nauka mora vrednosno angažovati u skladu s vlastitim
humanističkim korenima.
95. Struktura modernog društva se deli na?
Proletere I buržuje
96. Ideja vodilja francuske revolucije?
Jednakost, sloboda I bratstvo
97. Predstavnici frankfurtske škole?
Maks Horkhajmer, Teodor Adorno, Herbert Merkuze I Erik From
98. Najuticajniji predstavnik savremene sociologije? Njegovo najznačajnije delo?
Habermas, “Teorija komunikativnog delovanja”
99. Kako je Habermas podelio društvene formacije?
Ona koja prethode visokokulturnim društvima, tradicionalna I liberalnokapitalistička
100. Kako je Habermas podelio tendecije krize u savremenom društvu?
Ekonomske, političke I sociokulturne
101. Demokratija dobrostojećih I zadovoljnih?
Unutar “demokratije dobrostojećih I zadovoljnih” bira se vlada koja se vise bavi
održavanjem slike sveta kakvu imaju oni zadovoljni – a manje se bavi rukovođenjem
stvarnošću I društvenim potrebama.
102. Društvo je mreža komunikativnog delovanja?
Habermas
103. Supstancijalna društvena zajednica iste krvi, potomstva I vere?
Klanska porodica
104. Razvojem modernog građanskog društva preko renesanse I novovekovnih građanskih
revolucija obezbeđuju se pretpostavke za nastanak?
Nacija (moderno građansko društvo)
105. U savremene oblike demorkatije ubrajamo?
Kompetetivna elitistička demokratija, pluralizam, pravna demokratija ,participativna
demokratija
106. Najsloženiji I najviši oblik kolektivnog identiteta u modernom dobu je?
Nacionalni identitet
107. U marksističkom pristupu modernim društvenim grupama postoji insistiranje na strogo
kauzalnom odnosu?
Klasni interes, klasni položaj i društvena delanja
108. Kada se o elitama govori kao o stvorenim društvenim grupama u koje svako može da
pristupi u zavisnosti od sposobnosti, reč je o?
Demokratskom elitizmu
109. U društvima na „marginama Moderne“, tj. sredinama koje su tek delimično osetile
navalu modernosti, elite imaju?
Polutantski karakter
110. Kritičari teorije elita, a pre svega marksitički, tvrde da je osnova za stvaranje elita
uvek?
Ekonomska
111. Sve teorije elite se slažu po pitanju važnosti, tj. nužnosti postojanja?
Hijerarhizovanog društva
112. Društvene strukture koje usmeravaju da je delovanje ljudi zasnovano na određenim?
Promenljivim interesima I potrebama (Institucije)
113. Glavne institucije svakog društva su one koje se odnose na religijski, pravni I?
Politički aspekt života
114. Herbert Markuze je predstavnik?
Frankfurtske škole
115. Prema Parsonsu, svako društvo se zasniva na?
Vrednosnom konsenzusu
116. Da moderni društveni sistem mora da se zaštiti od opasnog I zagonetnog spoljašnjeg
okruženja smatra?
Niklas Luman
117. Začetnik fenomenologije?
Edmund Huserl
118. Stručna udruženja I političke stranke spadaju u?
Sekundarne grupe
119. Porodica predstavlja?
Univerzalnu društvenu instituciju
120. Porodica koja se sastoji samo od majke I dece?
Matrifokalna
121. Poseban oblik ideologije kod Marksa se svodi na?
Iskrivljenu svest
122. Demokratije po Heldu se zasnivaju na?
Načelu pravednosti I opštim uslovima
123. Ratovi niskog intenziteta?
Asimetrični ratovi
124. MOĆ uvek predstavlja volju koja se uprkos mogućem otporu nameće jednima od
strane drugih
125. Istorijsko mesto nastanka I trajanja ideologije?
Moderno doba
126. Prema Zimelu društvo je stalni proces?
Združivanja
127. Temeljni uslovi nacionalnog identiteta?
BORBA OKO TERITORIJA I UTICAJA, RAZVOJ MODERNE DRŽAVE, KOLEKTIVNO
ISKUSTVO ZAJEDNICE
128. U francuskom modelu nacije konstitutivni elementi su?
Domovina, patria, razvoj osećanja pravne jednakosti, javni sistem obrazovanja
129. 4 klasična modela demokratije po Heldu?
Atinska, protektivna, razvojna demorkatija, marksistička koncepcija neposredne
demokratije
130. Karakteristike sociološke teorije?
Ideološki, sociotehnički, kompetetivno-prosvetiteljski
131. Karakteristike elita?
132. Radikalne promene koje vode ka uništenju..?
Konzervativizam
133. Društvo sa razvijenom podelom rada?
Organska solidarnost
134. Kao primarnu vrednost liberalizam akcentuje?
Slobodu

135. Karl Marks najvišu komunističku zajednicu tumači kao?

Besklasno društvo
136. S obzirom da društvo nije ništa drugo do “igra mentalnih činjenica”, L. Vord zastupa
ideju da je sociologija?
Psihološka nauka
137. Maks Horkhajmer je predstavnik?
Frankfurtske škole
138. Oblici demokratije u kojoj javnim poslovima upravljaju komune na principu samouprave
nazivamo?
Neposredna demokratija
139. Koje društvene grupe služe neposrednom samoodržavanju ljudi u društvenim
zajednicama?
Reproduktivne
140. Na psihičkim pojavama u celosti počiva sociologija?
Ferdinanda Tenisa
141. Prema kome se društveni život sastoji u uzajamnom delovanju pojedinih ljudi?
Gabrijel Tard
142. Liberalizam se zalaže za privatno vlasništvo sa?
Konzervativizmom
143. Osnovne vrednosti:
Liberalizma – sloboda
Komunizma – jednakost, solidarnost
Fašizma – poreklo, bratstvo po krvi I tlu
Konzervativizma – stabilnost poretka
144. Teorija rasterećenja?
Arnold Gelen
145. U kojoj ideologiji je istaknuta uloga vođa?
Fašizam
146. Teorija o ideologiji kao o posebnom obliku iskrivljene svesti?
Karl Marks
147. Vrsta I uobičajen oblik neregulisanih sukoba?
Pobuna
148. Postoji značajna razlika u kvalitetu ili kvantitetu snaga?
Asimetrični ratovi
149. Glavna ideja konzervativizma je?
Tradicija
150. Jednakost šansi za uspeh u životu je vezano za?
Liberalizam
151. Ko su ratnici I veleposednici kod kasta?
Kšatrije
152. Prema Veberu društvene nauke zaostaju u objektivnosti spram prirodnih nauka zbog?
Neutralnosti
153. Stav da se moć upotrebljava u skladu sa usvojenim vrednosnim konsenzusom društva,
pronalazimo kod?
Funkcionalista
154. Maks Veber: sociologija treba da razume I protumači društveno delanje?
Da
155. Predstavnik dugih ciklusa / kapitalizma?
Nikolaj Kondratijev
156. Darvinovo kapitalno delo je?
O poreklu vrsta
157. Sukobi unutar institucija su?
Regulisani
158. Razlika između braka I porodice je razlika između?
Društvene zajednice I ustanove
159. Tvrdnju da porodica preko bračnih odnosa emocionalnu sigurnost pojedincu, zastupao
je?
Talkot Parsons
160. Delanje prema usvojenim navikama I običajima, Veber definiše kao?
Tradicionalno
161. Krize u kulturnom nasleđu I obrazovnom sistemu modernih kapitalističkih društava
Habermas naziva?
Motivacijska kriza
162. Prema Dirkemu, društvo se sastoji iz?
Idejnog jezgra I morfološke strukture.
163. Koji sociološki pravac ističe ideju da se porodica menja spram proizvodnih odnosa u
društvu?
Marksizam
164. Da li temeljni uslovi nastanka nacionalnog identiteta podrazumevaju kolektivno
iskustvo zajednice?
Da
165. Politička ideologija koja prihvata demokratski poredak?
Konzervativizam
166. Strukturalizam (esejsko)
Ferdinand de Sosir – po kome sihronijsko razmatranje sistema znakova I značenja vodi ka
ispravnoj spoznaji jezika, a preko njega I društvenih institucija, stupnjeva srodstva, poetskih
tvorevina, privrednih sistema…
Prema strukturalistima, ono što fonema znači u jeziku – to je čovek u okviru društva.
Zaključak izvan struktura društva čovek je lišen svake vrednosti I smisla. Strukturalizam
označava krajrefleksivnih filozofskih I naučnih teorija, I označava interes za bezlične structure
I sisteme, koji postoje I funkcionišu nezavisno od čoveka. Prema njima, istorija je samo jedna
“iluzija o nepormenljivosti”. Glavni promotor strukturalizma unutar sociologije → Klod
Levi-Stros, pored njega I Mišel Fuko i Luj Altiser. (….)
167. Funkcionalizam (esejsko)
Funkcionalizam je sredinom 20. veka (sve do kraja 60ih godina) bio dominantno teorijsko
gledište u sociologiji. Prema funkcionalistima, cilj sociologije je da protumači poreklo i nаcine
održavanja stabilnosti, odnosno vrednosnog konsenzusa društvenog sistema. Naglasak se
stavlja nа proces socijalizacije. Podrazumeva se da sve što je dobro za sistem odgovarа i
individuumu. Centralna figura savremenog funkcionalizma je Talkot Parsons. Prema njemu,
јedinstveni sistem institucionalizovanih vrednosti i zajednička kulturа čine najvažnije
pretpostavke društva. Utemeljujući teoriju akcije, Parsons polazi od tvrdnje da ljudsko
delovanje predpostavlja nekoliko primarnih podskupova koji se označavaju kao: društveni
sistem, biološki organizam, pojedinac , i kulturni sistem. Prema Parsonsu, svako društvo se
zasniva na određenom vrednosnom konsenzusu, koji utvrđuje šta je pravedno, ispravno i
dolično. (…)

168. Za koje shvatanje ljudske prirode je vezana najstarija struja konzervativizma?

Teološko
169. Marksov “posebni” oblik ideologije nam govori da društveni položaj pojedinca I
društvenih grupa ipak ne utiče odlučujuće na percepciju stvarnosti?
Ne
170. Zadovoljavanje kolektivnih I individualnih potreba za izvesnošću osnovna je
karakteristika?
Institucija