1

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
หน่วยของสิ่งมีชีวิต

ที่มา: http://www.thechildrensmuseumct.org/wp-content/uploads/2013/10/kids-looking-for-bugs.png
 2

แบบฝึกหัดที่ 1 เรียนรู้และใช้งานกล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสงมีเลนส์ทั้งหมด ______ ชนิด ได้แก่ ______________________________________
_____________________________________________________________________________________
และเลนส์ชนิดใดที่มีหน้าที่ขยายภาพที่ได้จากเลนส์ใกล้วัตถุให้มีขนาดใหญ่ขึ้นจนสามารถมองเห็นได้ ____________
_____________________________________________________________________________________
2. ปุ่มปรับภาพหยาบและปุ่มปรับภาพละเอียดมีหน้าที่แตกต่างกันคือ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. ก่อนที่จะนาสไลด์ที่ศึกษามาวางบนแท่นวางวัตถุจะต้องทาให้สนามภาพของกล้องจุลทรรศน์สว่างโดยปฏิบัติ ดังนี้
3.1 หมุนเลนส์ _________________ ที่มีกาลังขยาย _________________ ให้อยู่ตรงกลางกับแนวลากล้อง
3.2 เปิด _________________ และปรับ _________________ ใต้แท่นวางวัตถุให้แสงสะท้อนเข้าลากล้องเต็มที่
4. เมื่อเปลี่ยนเลนส์ใกล้วัตถุที่มีกาลังขยายสูง เข้ามาแทนที่เลนส์ใกล้วัตถุกาลังขยายต่า สิ่งที่ไม่ควรทาคือ ___________
___________________________________________ แต่ต้องปรับภาพให้คมชัดโดยการหมุน _____________
_____________________________________________________________________________________
5. ถ้านักเรียนต้องการดูเซลล์ A ควรเลื่อนสไลด์ที่มีเซลล์ A ให้อยู่ตรงกลางภาพ ดังนี้

เซลล์ A 1 เซลล์ A ที่เห็นจะมีลักษณะ ดังนี้

6. จงบอกวิธีการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นขณะใช้กล้องจุลทรรศน์
6.1 ไม่พบเซลล์ที่ศึกษา ___________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
6.2 สนามภาพมืดหรือสว่างเกินไป ___________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 3

6.3 หาภาพไม่พบหรือปรับโฟกัสไม่ได้ _________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
6.4 เมื่อเปลี่ยนกาลังขยายของภาพขึ้น ภาพไม่ชัดหรือโฟกัสไม่ได้ _____________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

**************************************
 4

กิจกรรมที่ 1 รูปร่างและส่วนประกอบของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์

ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อเตรียมสไลด์สดของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ จากนั้นนามาศึกษาลักษณะรูปร่าง และส่วนประกอบโดยใช้
กล้องจุลทรรศน์
2. อธิบายส่วนประกอบและลักษณะสาคัญของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ที่ศึกษาได้จากกล้องจุลทรรศน์
3. เพื่อเปรียบเทียบความคล้ายคลึงและความแตกต่างระหว่างเซลล์พืชและเซลล์สัตว์
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม

ที่มา : หนังสือสื่อการเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

 5

ที่มา : หนังสือสื่อการเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

 6

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
เซลล์ที่นามาศึกษา ภาพเซลล์ กาลังขยายของภาพ (เท่า)
1. เซลล์เยื่อหัวหอมแดง

2. เซลล์ใบสาหร่ายหาง
กระรอก

3. เซลล์เยื่อบุข้างแก้มของ
คน

คาถามหลังทากิจกรรม
1. ในการศึกษาเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ต้องหยดสารละลายไอโอดีน เพื่อ __________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2. รูปร่างลักษณะของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์แตกต่างกัน คือ __________________________________________
____________________________________________________________________________________
3. ส่วนประกอบสาคัญของเซลล์ที่เหมือนกันระหว่างเซลล์เยื่อหัวหอมแดงกับเซลล์ใบสาหร่ายหางกระรอก ได้แก่
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
แต่ส่วนที่แตกต่างกัน ได้แก่ ________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 7

4. ส่วนประกอบสาคัญของเซลล์เยื่อบุข้างแก้มของคน ได้แก่ __________________________________________

____________________________________________________________________________________
5. ส่วนประกอบสาคัญที่เหมือนกันในเซลล์ใบสาหร่ายหางกระรอก และเซลล์เยื่อบุข้างแก้มของคน ได้แก่
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
ส่วนที่แตกต่างกัน _______________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
6. นักเรียนคิดว่าเหตุใดเซลล์เยื่อหัวหอมแดงจึงไม่มีคลอโรพลาสต์ ______________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
7. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 8

แบบฝึกหัดที่ 2 เซลล์ของสิง่ มีชีวิต

ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. จงพิจารณาข้อความต่อไปนี้แล้วตอบคาถามว่าถูกหรือผิดพร้อมให้เหตุผลประกอบคาตอบ
1.1 สิ่งมีชีวิตบางชนิดประกอบด้วยเซลล์
____________________________________________________________________________________
1.2 พารามีเซียมเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
____________________________________________________________________________________
1.3 ไฮดราเป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์เช่นเดียวกับมดแดง
____________________________________________________________________________________
1.4 เซลล์ทั่วไปมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3 มิลลิเมตร
____________________________________________________________________________________
1.5 สุนัขเป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ ประกอบด้วยสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวจานวนมาก
____________________________________________________________________________________
1.6 เซลล์มีลักษณะแตกต่างกัน จะมีนิวเคลียสตรงกลางหรือไม่ตรงกลางก็ได้
____________________________________________________________________________________
2. จงพิจารณาภาพเซลล์ X แล้วตอบคาถามต่อไปนี้
2.1 เซลล์ X เป็นเซลล์พืชหรือเซลล์สัตว์ _____________________________
เพราะ _____________________________________________________
2.2 ออร์แกเนลล์ที่ทาหน้าที่สังเคราะห์ด้วยแสง คือ หมายเลข _____________ ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

เรียกว่า ____________________________________________________
2.3 หมายเลขที่ทาหน้าที่ควบคุมการลาเลียงสารผ่านเข้าออกจากเซลล์ คือ ____
เรียกว่า ____________________________________________________
2.4 หมายเลขที่ควบคุมการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม คือ ____________
เรียกว่า ____________________________________________________
2.5 หมายเลข 2 เป็นออร์แกเนลล์ ที่เรียกว่า _________________________
ทาหน้าที่ ___________________________________________________
 9

3. ศึกษาภาพเซลล์ในบริเวณต่างๆ ของพืชและสัตว์ต่อไปนี้ แล้วตอบคาถาม

ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

3.1 เซลล์ A และเซลล์ E มีรูปร่างแตกต่างกัน คือ __________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
3.2 ส่วนประกอบของเซลล์ที่เหมือนกันในเซลล์ B และเซลล์ F นับจากข้างนอกเข้าไปด้านใน คือ ________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
3.3 เซลล์ที่ควรพบผนังเซลล์ คือ ______________________________________________________________
ส่วนเซลล์ที่ไม่พบนิวเคลียส คือ ____________________________________________________________
3.4 ถ้าเซลล์ D เซลล์ E และเซลล์ F เป็นเซลล์ที่พบในกระต่ายตัวเดียวกัน เหตุใดเซลล์เหล่านี้จึงมีรูปร่างแตกต่างกัน
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
3.5 เม็ดเล็กๆ ที่อยู่ในเซลล์ A คือ ออร์แกเนลล์ที่เรียกว่า _____________________________________________
ทาหน้าที่ _____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 10

4. จงเติมโครงสร้างของเซลล์ที่เปรียบเทียบได้กับสิ่งที่กาหนดให้ พร้อมทั้งให้เหตุผลประกอบการเปรียบเทียบลงในตาราง
ต่อไปนี้
โครงสร้างของเซลล์เปรียบเทียบ
สิ่งที่กาหนดให้ เหตุผล
กับสิ่งที่กาหนดให้
1. สมองคน
2. กุ๊ก (พ่อครัว)
3. รั้วบ้าน
4. ร.ป.ภ. (ยาม)

5. ให้นักเรียนเปรียบเทียบความเหมือนและความแตกต่างระหว่างเซลล์พืชและเซลล์สัตว์โดยให้แผนภาพต่อไปนี้

ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

**************************************
 11

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2
การดารงชีวิตของพืช

ที่มา: http://www.thechildrensmuseumct.org/wp-content/uploads/2013/10/kids-looking-for-bugs.png
 12

กิจกรรมที่ 2 การแพร่ของสาร
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อศึกษากระบวนการแพร่
2. เพื่ออธิบายความหมายของการแพร่ได้
3. สามารถเขียนแผนภาพเพื่อแสดงการเคลื่อนที่ของอนุภาคขณะเกิดการแพร่ได้
4. สามารถยกตัวอย่างการแพร่ในชีวิตประจาวันได้
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม

ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
การทดลอง ผลการทดลอง ภาพแสดงการเคลื่อนที่ของสาร
1. เมื่อหย่อนเกล็ดด่างทับทิม
________________________________
ลงในน้า
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________
2. เมื่อตั้งทิ้งไว้ 2 นาที
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________
 13

การทดลอง ผลการทดลอง ภาพแสดงการเคลื่อนที่ของสาร

3. เมื่อตั้งทิ้งไว้ 5 นาที
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________

คาถามหลังทากิจกรรม
1. เมื่อหย่อนเกล็ดด่างทับทิมลงในน้า จะพบว่า ____________________________________________________
และเมื่อเกล็ดตกลงถึงก้นบีกเกอร์ จะพบว่า _____________________________________________________
2. เมื่อตั้งทิ้งไว้ 2 นาที จะพบว่า _______________________________________________________________
แต่เมื่อตั้งทิ้งไว้ 5 นาที จะพบว่า _____________________________________________________________
3. การที่อนุภาคของด่างทับทิมกระจายในน้า เรียกว่า _______________ ซึ่งเป็นการเคลื่อนที่ของอนุภาคด่างทับทิม
จากบริเวรที่มีอนุภาคหนาแน่น _______________ ไปยังบริเวณที่มีอนุภาคหนาแน่น _______________ จน
กระทัง่ บีกเกอร์มีความหนาแน่นของอนุภาคด่างทับทิม_______________
4. ถ้าตั้งสารละลายทิ้งไว้ประมาณ 7 นาที สีของสารละลายจะมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ _______________________
เพราะ _______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
5. ตัวอย่างการแพร่ของสารในชีวิตประจาวัน ได้แก่ _________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
6. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
**************************************
 14

กิจกรรมที่ 3 การแพร่ผ่านเยื่อเลือกผ่าน
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อทาการทดลองและอธิบายกระบวนการออสโมซิสได้
2. สามารถเขียนแผนภาพเพื่อแสดงการเคลื่อนที่ของอนุภาคขณะเกิดออสโมซิสได้
3. สามารถยกตัวอย่างการเกิดออสโมซิสในชีวิตประจาวันได้
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม

ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
การทดลอง การเปลี่ยนแปลงที่สังเกตได้ แผนภาพแสดงทิศทางการแพร่ของนา
เมื่อแช่ถุงเซลโลเฟนที่บรรจุ เยื่อเซลโลเฟน
________________________________
สารละลายน้าตาลทรายลง
ในน้า ________________________________
________________________________ ภายนอก ภายใน
 15

คาถามหลังทากิจกรรม
1. น้าในบีกเกอร์แพร่ผ่านถุงเซลโลเฟนได้หรือไม่ ___________________________________________________
สังเกตได้จาก __________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2. เมื่อเปรียบเทียบจานวนอนุภาคของน้าในบีกเกอร์กับน้าในถุงเซลโลเฟน จะพบว่า _________________________
____________________________________________________________________________________
จึงทาให้น้าในบีกเกอร์ __________________________________________ ส่งผลให้สารละลายในถุงเซลโลเฟน
มีปริมาตร _______________________ ทาให้ระดับของเหลวในหลอดแก้ว ___________________________
3. อนุภาคของน้าและอนุภาคของน้าตาลทราย อนุภาคชนิดใดที่ผ่านเซลโลเฟนได้
เพราะ _______________________________________________________________________________
ดังนั้น เซลโลเฟนจึงเป็นเยื่อชนิด ____________________________________________________________
4. กระบวนการแพร่ของน้าจากบริเวณที่มีอนุภาคของน้ามากไปสู่บริเวณที่มีอนุภาคของน้าน้อยกว่า โดยผ่านเยื่อเลือกผ่าน
เรียกว่า _______________________________________________________________________________
5. ถ้านักเรียนตั้งชุดการทดลองนี้ต่อไปอีกระยะหนึ่ง ระดับของสารละลายในหลอดแก้วจะ _____________________
และความเข้มข้นของสารละลายน้าตาลทรายในถุงเซลโลเฟนจะมากกว่าหรือน้อยกว่า 20% __________________
6. ถ้านักเรียนเพิ่มความเข้มข้นของสารละลายน้าตาลทรายในถุงเซลโลเฟน และทาการทดลองใหม่ ระดับสารละลาย
น้าตาลในหลอดแก้วจะเปลี่ยนแปลงหรือไม่ _____________________________________________________
คือ __________________________________________________________________________________
7. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 16

แบบฝึกหัดที่ 3 การจัดเรียงตัวของกลุ่มเนือเยื่อลาเลียงนาและสารอาหารของพืช

ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงวาดภาพการจัดเรียงตัวของกลุ่มเนื้อเยื่อลาเลียงน้าและสารอาหารของพืช พร้อมชี้ส่วนประกอบที่สาคัญ

1. ภาพตัดขวางของลาต้นในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว 2. ภาพตัดขวางของลาต้นในพืชใบเลี้ยงคู่

3. ภาพตัดขวางของรากในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว 4. ภาพตัดขวางของรากในพืชใบเลี้ยงคู่

**************************************
 17

แบบฝึกหัดที่ 4 การลาเลียงนาและสารอาหารของพืช
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. ให้ใช้ภาพต่อไปนี้ประกอบการตอบคาถาม
1.1 บริเวณอักษรใดที่ทาหน้าที่ในการดูดน้าและแร่ธาตุในดินได้ดีที่สุด
ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์

คือ ________________ เรียกบริเวณนี้ว่า__________________

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

และบริเวณนี้มีความเหมาะสมในการทาหน้าที่ คือ _____________

_________________________________________________
_________________________________________________
1.2 การดูดน้าของรากจะใช้วิธี _____________________ แต่การดูดแร่ธาตุจะใช้วิธี ______________________
2. ให้ใช้ภาพตัดขวางของลาต้นต่อไปนี้ ประกอบการตอบคาถาม

ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

2.1 ลาต้นพืชใบเลี้ยงคู่ได้แก่ภาพ _____________ โดยสังเกตจาก ____________________________________

_____________________________________________________________________________________
2.2 ลาต้นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวได้แก่ภาพ _____________ โดยสังเกตจาก _________________________________
_____________________________________________________________________________________
2.3ในภาพ ก และภาพ ข กลุ่มเนื้อเยื่อลาเลียงน้าและแร่ธาตุได้แก่อักษร _________ เรียกว่า ________________
ส่วนกลุ่มเนื้อเยื่อลาเลียงอาหารได้แก่อักษร _________ เรียกว่า _____________________________________
2.4 เนื้อเยื่อไซเลมและโฟลเอ็มพบได้ที่ส่วนใดของพืช ______________________________________________
ทิศทางการลาเลียงน้า แร่ธาตุ และอาหารจากเนื้อเยื่อทั้งสองแตกต่างกัน คือ เนื้อเยื่อไซเลมมีทิศทางการลาเลียง ___
________________________ ส่วนเนื้อเยื่อโฟมเอ็มมีทิศทางการลาเลียง ______________________________
2.5 เมื่อต้นพืชมีอายุมากขึ้น ลาต้นของพืชภาพใดจะพบวงปี ___________________________________________
 18

3. ให้ใช้ภาพต่อไปนี้ประกอบการตอบคาถาม
3.1 ภาพ Aพบที่ส่วนใดของพืช _______________________________
สังเคราะห์ด้วยแสงได้ ได้แก่หมายเลข _______________________
ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

และเซลล์นี้เรียกว่า _____________________________________
3.2 บริเวณหมายเลขใดของพืชที่เกิดการคายน้า ___________________
และเรียกบริเวณนี้ว่า ___________________ และการที่หมายเลข 3
เปิดเป็นเพราะการสร้างน้าตาลของหมายเลข ___________________
3.3 พืชที่ขึ้นอยู่บริเวณใดจะไม่พบหมายเลข 3 ___________________________________________________
ตัวอย่างพืชได้แก่ _____________________________________________________________________
4. ให้พิจารณากราฟแสดงอัตราการคายน้าและความกว้างของปากใบ ณ เวลาต่างๆ ในช่วงวัน แล้วตอบคาถาม
ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

4.1 จงเติมข้อความแสดงความสัมพันธ์ระหว่างอัตราการคายน้าและความกว้างของปากใบให้ถูกต้อง
ช่วงเวลา ความกว้างของปากใบ อัตราการคายนา
03.00 – 08.00 น.
08.00 – 10.30 น.
10.30 – 12.00 น.
12.00 – 22.00 น.

4.2 เหตุที่อัตราการคายน้าในระหว่างเวลา 08.00 – 10.30 น. เพิ่มขึ้น แต่ความกว้างของปากใบยังคงเดิมเป็นเพราะ

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 19

5. ให้ใช้ภาพต่อไปนี้ ประกอบการตอบคาถาม
ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

5.1 ต้นหญ้าในภาพ A จะคายน้าในรูปของ ________________ โดยวิธีการลาเลียงที่เรียกว่า ________________

และถ้ามีการคายน้าได้มากและรวดเร็วจะต้องขึ้นอยู่กับปัจจัยต่อไปนี้ คือ ความเข้มของแสง __________________
อุณหภูมิของบรรยากาศ ________________ ความชื้นสัมพัทธ์ ________________ ปริมาฯน้าในดิน _________
________________ และกระแสลม ________________
5.2 อักษร ก ของต้นหญ้าในภาพ B คือ _______________ วิธีการคายน้าในลักษณะนี้เรียกว่า _______________
ซึ่งมักจะเกิดเมื่ออากาศมีความชื้น ________________

**************************************
 20

แบบฝึกหัดที่ 5 การสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. ให้ใช้ภาพต่อไปนี้ประกอบการตอบคาถาม
ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

01.1 กระบวนการ ❶ เป็นกระบวนการสร้างอาหารของพืชที่เรียกว่า ____________________________________

ส่วนกระบวนการ ❷ เป็นกระบวนการสร้างพลังงานของพืชที่เรียกว่า _______________________________
1.2 สาร X คือ ________________________________________________________________________
แก๊ส A คือ _______________________________________________________________________
แก๊ส B คือ _______________________________________________________________________
1.3 ในกระบวนการ ❶ วัตถุดิบ คือ___________________________________________________________
ผลผลิต คือ_________________________________________________________________________
1.4 ในกระบวนการ ❷ วัตถุดิบ คือ___________________________________________________________
ผลผลิต คือ_________________________________________________________________________
1.5 จงเขียนสมการการสังเคราะห์ด้วยแสงลงในช่องว่างต่อไปนี้

2. นักเรียนคนหนึ่งสารวจระบบนิเวศ เขาสังเกตเห็นว่าเพลี้ยมักจะดูดของเหลวจากพืชในเวลากลางวันเท่านั้น สิ่งที่เกิดขึ้น

จากการสังเกตเห็นนั้นเป็นเพราะ ____________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 21

3. จงบอกวิธีการทดลองในการตรวจหาแป้งในใบไม้ตามวัตถุประสงค์ต่อไปนี้
3.1 เพื่อให้เซลล์ตายไม่สามารถสร้างแป้งได้อีก ___________________________________________________
3.2 เพื่อสกัดคลอโรฟีลล์ออกจากใบไม้ ________________________________________________________
3.3 เพื่อทดสอบหาแป้งในใบไม้ _____________________________________________________________
4. คากล่าวที่ว่า “พืชเป็นผู้ผลิตอาหารของโลก” นักเรียนเห็นด้วยหรือไม่ _________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
5. จงตอบคาถามเกี่ยวกับการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชในหัวข้อต่อไปนี้
5.1 ปัจจัยที่จาเป็นในการสังเคราะห์ด้วยแสงมี 4 ชนิด ได้แก่ ________________________________________
_____________________________________________________________________________________
5.2 นอกจากปัจจัยจาเป็นในข้อที่ 5.1 แล้ว ยังมีปัจจัยอื่นที่มีผลต่ออัตราการสังเคราะห์ด้วยแสง ได้แก่ ___________
_____________________________________________________________________________________
5.3 ความสาคัญของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงที่มีต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม ได้แก่ _____________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

**************************************
 22

กิจกรรมที่ 4 โครงสร้างของดอก
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อทาการทดลองศึกษารูปร่างและส่วนประกอบของของดอกไม้ชนิดต่างๆ
2. เพื่อจาแนกประเภทของดอกไม้โดยใช้เกณฑ์การพิจารณาต่างๆ
3. เพื่อเปรียบเทียบและอธิบายส่วนประกอบของดอกไม้แต่ละชนิดได้
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม
1. นาดอกไม้แต่ละชนิดที่นักเรียนเตรียมมาหรือหามาจากท้องถิ่น 2 ชนิด
2. สังเกตรูปร่างลักษณะและตาแหน่งของส่วนประกอบต่างของดอกไม้
3. เปรียบเทียบและจาแนกส่วนประกอบต่างๆ ที่สาคัญออกของดอกไม้ทั้ง 2 ชนิด
4. แกะและนาส่วนประกอบที่สาคัญของดอกไม้ชนิดนั้นๆ มาแปะลงในตารางบันทึกผลที่กาหนดให้
5. บันทึกผลการสังเกตและตอบคาถามหลังการทดลอง
บันทึกผลการทากิจกรรม
ดอกไม้ชนิดที่ 1
1. ชื่อดอกไม้ _______________________________
2. ลักษณะของดอกไม้ ________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________

ดอกไม้ชนิดที่ 2
1. ชื่อดอกไม้ _______________________________
2. ลักษณะของดอกไม้ ________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
 23

ตารางบันทึกผลการทากิจกรรม
ดอกไม้ชนิดที่ 1
ลักษณะ รูปร่าง และจานวนของส่วนประกอบของดอก

กลีบเลียง กลีบดอก เกสรเพศผู้ เกสรเพศเมีย

ดอกไม้ชนิดที่ 2
ลักษณะ รูปร่าง และจานวนของส่วนประกอบของดอก

กลีบเลียง กลีบดอก เกสรเพศผู้ เกสรเพศเมีย

คาถามหลังทากิจกรรม
1. ดอกไม้ชนิดที่ 1 จัดเป็นดอกสมบูรณ์หรือไม่ เพราะเหตุใด
_____________________________________________________________________________________
2. ดอกไม้ชนิดที่ 2 จัดเป็นดอกสมบูรณ์หรือไม่ เพราะเหตุใด
_____________________________________________________________________________________
3. ดอกไม้ที่มีส่วนประกอบครบทั้ง 4 ส่วน ได้แก่ ___________________________________________________
____________________________________ เรียกว่า ___________________ ได้แก่ ดอกไม้ชนิดที่ _______
 24

4. ดอกไม้ชนิดที่ 1 จัดเป็นดอกสมบูรณ์เพศหรือไม่ เพราะเหตุใด

_____________________________________________________________________________________
5. ดอกไม้ชนิดที่ 2 จัดเป็นดอกสมบูรณ์เพศหรือไม่ เพราะเหตุใด
_____________________________________________________________________________________
6. ดอกไม้ที่มีเกสรเพศผู้และเพศเมียอยู่ในดอกเดียวกัน เรียกว่า เรียกว่า _______________________ ได้แก่ ดอกไม้
ชนิดที่ _______
7. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 25

แบบฝึกหัดที่ 6 โครงสร้างและประเภทของดอก
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. อวัยวะสืบพันธุ์ของพืชที่เปลี่ยนแปลงมาจากกิ่ง คือ __________ อวัยวะนี้จะทาหน้าที่____________________
โดยจะพบในเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ คือ _________________ และเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย คือ __________________
2. ให้ใช้คาที่กาหนดให้เติมลงในรูปดอกไม้ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง

กลีบเลี้ยง รังไข่ อับเรณู กลีบดอก ออวุล

ก้านดอก ก้านชูเกสรเพศเมีย ก้านชูอับเรณู ฐานรองดอก ยอดเกสรเพศเมีย

ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

3. ให้ใช้ภาพและหมายเลขในข้อ 2 ตอบคาถามต่อไปนี้
3.1 ส่วนประกอบของดอกไม้วงนอกสุด คือ หมายเลข ____________ ได้แก่ ___________________________
วงที่สอง คือหมายเลข ____________ ได้แก่ ______________________________________________
วงที่สาม คือหมายเลข ____________ ได้แก่ ______________________________________________
และวงในสุด คือ หมายเลข ____________ ได้แก่ ___________________________________________
3.2 ส่วนประกอบหมายเลขใดของดอกไม้ทาหน้าที่ต่อไปนี้
ก. ล่อแมลงให้มาผสมเกสรเพราะมีสีสันสวยงาม ______________________________________________
ข. ห่อหุ้มป้องกันอันตรายให้กับส่วนประกอบต่างๆ ของดอกที่ยังตูมอยู่ ______________________________
ค. คอยดักจับละอองเรณูเพราะมีน้าหวานและขนเล็กๆ _________________________________________
ง. ชูดอกให้ดอกติดกับกิ่ง _______________________________________________________________
จ. เป็นที่ติดตั้งของส่วนประกอบของดอก ___________________________________________________
 26

3.3 ออวุลพบในส่วนประกอบหมายเลข ________ และภายในออวุลจะมี ______________________________

ซึ่งทาหน้าที่ ________________________________________________________________________
3.4 เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้เมื่อมองด้วยตาเปล่าจะเห็นคล้ายผงสีเหลือง เรียกว่า _____________________________
พบได้ในหมายเลข ___________________________________________________________________
3.5 ในการจาแนกประเภทของดอกไม้โดยใช้เกณฑ์ต่างๆ ดอกไม้ในข้อ 2 จัดอยู่ในประเภท ___________________
__________________________________________________________________________________
4. พิจารณาข้อความต่อไปนี้ แล้วเติมเครื่องหมาย ถูก หรือ ผิด ลงในตารางพร้อมทั้งให้เหตุผลประกอบการพิจารณา
ข้อความ ถูก หรือ ผิด เหตุผล
1. พืชดอกทุกชนิดสามารถสร้างเซลล์
สืบพันธุ์แบบอาศัยเพศได้
2. ดอกไม้ทุกชนิดมีกลีบดอกเพื่อล่อ
แมลงให้มาผสมเกสร
3. ละอองเรณูบรรจุอยู่ในออวุลเพื่อ
ทาหน้าที่เป็นเซลล์สืบพันธุ์
4. ดอกต้อยติ่งเป็นดอกสมบูรณ์เพศ
เช่นเดียวกับดอกข้าวโพด
5. ริ้วประดับอยู่ใต้วงกลีบเลี่ยง พบได้
ในดอกชบาและพู่ระหง

5. จงจัดดอกไม้ที่กาหนดให้ต่อไปนี้ให้เข้ากลุ่มได้ถูกต้องตามประเภทของดอก
กุหลาบ บัว มะยม ต้อยติ่ง มะเขือ ฟักทอง แตงกวา
มะลิ ข้าว ผักบุ้ง ชบา กล้วยไม้ มะละกอ มะพร้าว

ดอกสมบูรณ์ ดอกไม่สมบูรณ์ ดอกสมบูรณ์เพศ ดอกไม่สมบูรณ์เพศ

____________________ ____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________ ____________________

**************************************
 27

แบบฝึกหัดที่ 7 การผสมพันธุ์ของพืชดอกและประเภทของดอก
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. ให้พิจารณาภาพต่อไปนี้ประกอบการตอบคาถาม
ที่มา : หนังสือสือ่ การเรียนรู้ฯ วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2

1.1 กระบวนการ ก คือ ___________________________________________________ กระบวนการในภาพนี้

จัดอยู่ในประเภท ____________________________________________________________________
1.2 เซลล์ X คือ _________________________________________ ภายในหลอดละอองเรณูมีนิวเคลียส 2 อัน
ซึ่งหมายเลข 1 คือ ____________________________ หมายเลข 2 คือ ___________________________
1.3 นิวเคลียสหมายเลข 3 และ 4 คือ ______________________________________ เกิดจากการแบ่งเซลล์ของ
นิวเคลียสหมายเลข _______________________________ ซึ่งได้แก่ _____________________________
1.4 เซลล์ A มีทั้งหมด 3 เซลล์ คือ ___________________________________________________________
เซลล์ B มี 1 เซลล์ 2 นิวเคลียส คือ ________________________________________________________
เซลล์ C มี 2 เซลล์ คือ _________________________________________________________________
เซลล์ D มี 1 เซลล์ คือ _________________________________________________________________
1.5 เมื่อเกิดการปฏิสนธิจะเกิดการผสมระหว่างสเปิร์มนิวเคลียสหมายเลข __________________ กับเซลล์ในออวุล
คือ เซลล์ __________________________ และสเปิร์มนิวเคลียสหมายเลข _________________________
1.6 หลังจากการปฏิสนธิ เซลล์ D จะเจริญไปเป็น ________________________________________________
เจริญต่อไปเป็น ________________________ ส่วนเซลล์ B จะเจริญไปเป็น ________________________
2. สัตว์ที่มีบทบาทสาคัญในการถ่ายละอองเรณูของพืชดอก คือ แต่ปัจจุบันสัตว์เหล่านี้จะถูกทาลายมากและรวดเร็วด้วย
การใช้สารเคมี ซึ่งเกิดปัญหาต่อพืชต่างๆ คือ ____________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
จึงควรมีวิธีการป้องกันและแก้ปัญหาโดย _______________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 28

3. ส่วนประกอบต่างๆ ของผลมะม่วงเจริญมาจากส่วนใดของดอกหลังปฏิสนธิ
3.1 ผลมะม่วงเจริญมาจาก _________________________________________________________________
3.2 เปลือกและเนื้อมะม่วงเจริญมาจาก ________________________________________________________
3.3 เมล็ดเจริญมาจาก ____________________________________________________________________
3.4 ถ้านาเมล็ดมะม่วงที่เกิดจากการปฏิสนธิตามธรรมชาติไปขยายพันธุ์ มะม่วงที่เกิดใหม่จะมีลักษณะ ดังนี้ _______
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. ผลไม้บางชนิด เช่น ฝรั่ง มะละกอ มีหลายเมล็ด ส่วนผลไม้บางชนิด เช่น เงาะ มะม่วง มีเพียงเมล็ดเดียว ความแตกต่าง
ของจานวนเมล็ดนี้เกี่ยวข้องกับจานวนของส่วนใดในรังไข่ ___________________________________________
โดยความแตกต่างนี้เป็นเพราะ ______________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
5. จงจัดผลที่กาหนดให้ต่อไปนี้ให้เข้ากลุ่มให้ถูกต้องตามประเภทของผล

ละมุด องุ่น ขนุน แตงกวา มะนาว สับปะรด น้อยหน่า มะกอก การเวก มะม่วง
มะปราง ลูกหม่อน ฝักบัว กระดังงา สาเก มะยม ลูกยอ สตรอเบอรี่ ส้ม

ดอกไม่สมบูรณ์ ดอกสมบูรณ์เพศ ดอกไม่สมบูรณ์เพศ

__________________________ __________________________ __________________________
__________________________ __________________________ __________________________
__________________________ __________________________ __________________________
__________________________ __________________________ __________________________
__________________________ __________________________ __________________________
__________________________ __________________________ __________________________
__________________________ __________________________ __________________________

**************************************
 29

แบบฝึกหัดที่ 8 การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. ส่วนของพืชที่ใช้ในการขยายพันธุ์ของข่า บัวบก และกล้วย คือ (ตอบเรียงตามลาดับ) _______________________
_____________________________________________________________________________________
1.1 การขยายพันธุ์ของพืชทั้ง 3 ชนิดนี้ จัดเป็นการสืบพันธุ์ประเภท ____________________________________
1.2 จงยกตัวอย่างพืชที่มีการขยายพันธุ์ด้วยส่วนของพืชเช่นเดียวกับ ข่า บัวบก และกล้วย มาอย่างละ 3 ชนิด
ก. ข่า _____________________________________________________________________________
ข. บัวบก __________________________________________________________________________
ค. กล้วย ___________________________________________________________________________
2. กระชายกับกุหลาบหินขยายพันธุ์โดยใช้ส่วนของพืชชนิดเดียวกันหรือไม่ ________________________________
อย่างไร _______________________________________________________________________________
3. วิธีขยายพันธุ์พืชแบบไม่อาศัยเพศที่เกิดจากการกระทาของมนุษย์ ได้แก่ ________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. มีผู้กล่าวว่า “ถ้าต้องการพืชที่มีลักษณะดี ตรงตามความต้องการของมนุษย์วิธีหนึ่งคือการคัดเลือกต้นที่มีลักษณะตาม
ต้องการนามาขยายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ” นักเรียนเห็นด้วยกับคากล่าวนี้หรือไม่ __________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
5. ข้อดีของพืชที่ขยายพันธุ์โดยการใช้เมล็ดกับพืชที่ขยายพันธุ์โดยใช้ส่วนต่างๆ ของพืช คือ _____________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

**************************************
 30

แบบฝึกหัดที่ 9 การตอบสนองของพืช
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง สร้างแผนผังความคิด เรื่อง การตอบสนองของพืช พร้อมตกแต่งให้สวยงาม

**************************************
 31

บันทึก __________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 32

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 33

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 34

หน่วยการเรียนรู้
ธาตุและสารประกอบ

ที่มา: http://www.thechildrensmuseumct.org/wp-content/uploads/2013/10/kids-looking-for-bugs.png
 ตารางธาตุ
ที่มา: https://sciencenotes.org/periodic-table-of-elements-hd/
35
 36

แบบฝึกหัดที่ 1 ธาตุ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
เผาไหม้ในที่ที่ไม่มีอากาศ
1. X CaO + CO2 แสดงว่า X เป็นธาตุหรือสารประกอบ __________________________
เพราะ _______________________________________________________________________________
2. สิ่งที่ธาตุต่างจากสารประกอบ ได้แก่ __________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. อนุภาคมูลฐานของอะตอมมี ______ ชนิด ได้แก่ ________________________________________________
4. อนุภาคมูลฐานของอะตอมชนิดใดมีมวลมากที่สุด _________________________________________________
อนุภาคที่มีมวลน้อยที่สุด คือ _______________________________________________________________
5. มวลของอะตอมส่วนใหญ่อยู่ที่ _____________________________________________________ ของอะตอม
เนื่องจาก _____________________________________________________________________________
6. จงระบุชื่อของธาตุต่อไปนี้
6.1 Zn = _______________________________ 6.2 Na = _______________________________
6.3 Hg = _______________________________ 6.4 Al = _______________________________
6.5 Mn = _______________________________ 6.6 Sn = _______________________________
7. ธาตุที่มีสมบัติเป็นโลหะเป็นธาตุหมู่ใดในตารางธาตุ _______________________________________________
8. แก๊สหมู่ใดที่ทาปฏิกิริยายากที่สุด ____________________________________________________________
ได้แก่ธาตุ _____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

**************************************
 37

แบบฝึกหัดที่ 2 สมบัติทางกายภาพของธาตุ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. ธาตุในแต่ละกลุ่มมีสมบัติทางกายภาพเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร เขียนอธิบายโดยใช้แผนผังดังภาพ

สมบัติโลหะ สมบัติกงึ่ โลหะ สมบัติอโลหะ

**************************************
 38

แบบฝึกหัดที่ 3 Elements, mixtures and compounds

ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

1. Classify the following substances into Elements, mixtures or compounds.

Meat fats sugar water air copper Plastic
gold diamond silicon petroleum gasohol juice steel
rice syrup Drinking water River water alcohol

Elements Compounds Mixtures

2. which of the following sets has elements that are all metals?
A B C D
Iron Tin Zinc Nitrogen
Oxygen Carbon Copper Silver
Aluminum Silicon Sodium Gold
Answer ________________________________________________________________________________

**************************************
 39

กิจกรรมที่ 1 สมบัติบางประการของธาตุ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อเตรียมสไลด์สดของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ จากนั้นนามาศึกษาลักษณะรูปร่าง และส่วนประกอบโดยใช้
กล้องจุลทรรศน์
2. อธิบายส่วนประกอบและลักษณะสาคัญของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ที่ศึกษาได้จากกล้องจุลทรรศน์
3. เพื่อเปรียบเทียบความคล้ายคลึงและความแตกต่างระหว่างเซลล์พืชและเซลล์สัตว์
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม

ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1

 40

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
ทดสอบ ทดสอบ ทดสอบการทา
ทดสอบ
ธาตุ ลักษณะผิว ความเหนียว การทนต่อ ปฏิกิริยากับ
การนาไฟฟ้า
หรือเปราะ ความร้อน สารละลายกรด
สังกะสี
แมกนีเซียม
แกรไฟต์
กามะถัน
พลวง

คาถามหลังทากิจกรรม
1. ธาตุที่มีสมบัติเหมือนกันทุกรายการที่ทดสอบ ได้แก่ _______________________________________________
ซึ่งมีสมบัติดังนี้ _________________________________________________________________________
ซึ่งจัดเป็นธาตุประเภท ___________________________________________________________________
2. ธาตุที่ผิวไม่เป็นมันวาว ทุบแล้วแตก เปราะ ไม่ทาปฏิกิริยากับสารละลายกรด ได้แก่ _______________________
_________________________________ แต่มีสมบัติบางประการที่ต่างกัน คือ ________________________
___________________________________________ ซึ่งจัดเป็นธาตุประเภท ________________________
3. พลวงเป็นธาตุที่มีสมบัติใดเหมือนกับสังกะสีซึ่งเป็นธาตุโลหะ _________________________________________
____________________________________________________________________________________
แต่มีสมบัติใดที่เหมือนกับกามะถันซึงเป็นธาตุอโลหะ ______________________________________________
จึงจัดเป็นธาตุประเภท ___________________________________________________________________
4. ธาตุที่ผิวเป็นมันวาวจะนาไฟฟ้าและทนความร้อนใช่หรือไม่ _______________ เพราะ _____________________
____________________________________________________________________________________
5. ธาตุที่เหนียวทุบไม่แตกดึงเป็นเส้นได้จะนาไฟฟ้าไดหรือไม่ __________________________________________
6. ธาตุที่เปราะทุบแล้วแตกจะไม่นาไฟฟ้าใช่หรือไม่ ______________________ เพราะ _____________________
____________________________________________________________________________________
7. จากการทากิจกรรมธาตุที่นามาศึกษาแบ่งได้เป็น ___________ กลุ่ม ดังนี้ _____________________________
____________________________________________________________________________________
 41

8. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 42

แบบฝึกหัดที่ 4 สมบัติของโลหะ กึ่งโลหะ และอโลหะ

ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง ให้ศึกษาสมบัติของธาตุที่กาหนดให้ แล้วระบุว่าเป็นโลหะ กึ่งโลหะ หรืออโลหะ

สมบัติบางประการของธาตุ
ธาตุ ความสามารถ
ลักษณะที่ ความแข็งหรือ จุดหลอมเหลว จุดเดือด ประเภทของธาตุ
ในการ
อุณหภูมิปกติ ความเหนียว (C°) (C°) (โลหะ/อโลหะ/กึ่งโลหะ)
นาไฟฟ้า
A ของแข็ง เหนียว นาไฟฟ้า 98 892
สีมันวาว
B ของแข็ง เปราะ ไม่นาไฟฟ้า 113 445
สีเหลือง
C ของแข็งสีดา เปราะ ไม่นาไฟฟ้า 2,300 3,900
D ของแข็ง เหนียว นาไฟฟ้า 650 1,110
สีเงินวาว
E ของแข็ง เหนียว นาไฟฟ้า 839 1,484
สีเงินวาว
F แก๊สไม่มีสี - ไม่นาไฟฟ้า -259 -253

G แก๊สสีเขียว - ไม่นาไฟฟ้า -101 -35

แตงอ่อน
H ของแข็ง เปราะ นาไฟฟ้าได้
1,410 2,680
สีเงินวาว เล็กน้อย
I ของแข็งสีดา เหนียว นาไฟฟ้า 1,535 2,750
ผิวเป็นมันวาว
J ของแข็งสีแดง เปราะ ไม่นาไฟฟ้า 44 280
หรือสีขาว
K ของเหลว - ไม่นาไฟฟ้า -7 59
สีแดงส้ม
L ของแข็ง เหนียว นาไฟฟ้า 660 2,470
สีเงินวาว

**************************************
 43

แบบฝึกหัดที่ 5 ธาตุกัมมันตรังสี
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเลือกตัวอักษรหน้าข้อความขวามือมาเติมลงใน  หน้าข้อความทางซ้ายมือที่มีความสัมพันธ์กัน

 1. วิเคราะห์หาอายุวัตถุโบราณ ก. รังสีแอลฟา

 2. รังสีที่มีพลังงานมากที่สุด ข. โซเดียม-24

 3. ตรวจหาความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ค. ยูเรเนียม-235

 4. โรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ ง. ครึ่งชีวิต

 5. รักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว จ. โพแทสเซียม-48

 6. รังสีที่ใช้เปลี่ยนสีของอัญมณี ฉ. รังสีบีตา

 7. ตรวจการไหลเวียนของวงจรโลหิต ช. โคบอลต์-60

 8. ตรวจรอยแตกร้าวในโลหะ ซ. ไอโอดีน-131

 9. ตรวจสอบการทางานของกล้ามเนื้อหัวใจ ฌ. คาร์บอน-12

 10. อัตราการสลายตัวของธาตุกัมมันตรังสี ญ. ฟอสฟอรัส-32

 11. ใช้ถนอมอาหาร ฎ. แทลเลียม-201

 12. รังสีที่ใช้รักษาโรคมะเร็ง ฏ. รังสีแกมมา

**************************************
 44

แบบฝึกหัดที่ 6 สารประกอบ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงบอกรายละเอียดของธาตุที่เป็นองค์ประกอบจากสารประกอบที่กาหนดให้ต่อไปนี้

ประเภท
สารประกอบ สูตรเคมี ธาตุที่เป็นองค์ประกอบ
สารประกอบ
ธาตุ ไ ฮโดรเจน 2 อะตอม ธาตุ ค าร์ บ อน 1
คาร์บอนิก H2CO3
อะตอม ธาตุออกซิเจน 3 อะตอม

ไฮโดรคลอริก (กรดเกลือ) HCl

กรด

แอซีติก (กรดน้าส้ม) CH3COOH

โซเดียมไฮดรอกไซด์
NaOH
(โซดาไฟ)

เบส โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ KOH

แคลเซียมไฮดรอกไซด์ Ca(OH)2

โซเดียมคลอไรด์ NaCl

โพแทสเซียมเปอร์แมงกา
เกลือ KMnO4
เนต (ด่างทับทิม)

แคลเซียมคาร์บอเนต
CaCO3
(หินปูน)
 45

ประเภท
สารประกอบ สูตรเคมี ธาตุที่เป็นองค์ประกอบ
สารประกอบ

มีเทน CH4

ก๊าซ บิวเทน C4H10

แอมโมเนีย NH3

**************************************
 46

แบบฝึกหัดที่ 7 ประโยชน์ของสารประกอบ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงบอกประโยชน์ของสารประกอบที่ใช้ในด้านอุปโภคและด้านบริโภคตามที่กาหนดให้
สารประกอบ สูตรเคมี การนาไปใช้ประโยชน์
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ CO2
.................................................................................
.................................................................................
โซเดียมคอไรด์ NaCl
.................................................................................
.................................................................................
กรดแอซีตริก CH3COOH
.................................................................................
.................................................................................
โซเดียมไฮดรอกไซด์ NaOH
.................................................................................
.................................................................................
โซเดียมคาร์บอเนต Na2CO3
.................................................................................
.................................................................................
โพแทสเซียมเปอร์แมงกาเนต KMnO4
.................................................................................
.................................................................................
แนพทาลีน C10H8
.................................................................................
.................................................................................
แมนทอล C10H19OH
.................................................................................
.................................................................................
เอทานอล C2H5OH
.................................................................................
.................................................................................
แอมโมเนีย NH3
.................................................................................
.................................................................................
แคลเซียมไฮดรอกไซด์ Ca(OH)2
.................................................................................
.................................................................................
**************************************
 47

กิจกรรมที่ 2 สารประกอบ
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อศึกษาองค์ประกอบของสารประกอบสามารถแยกเป็นธาตุได้
2. เพื่อศึกษาสมบัติบางประการของธาตุที่เป็นองค์ประกอบของสารประกอบ
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม
1. ใส่น้ากลั่นลงในถ้วยพลาสติกของชุดแยกน้าด้วยไฟฟ้าจนเต็ม ปิดฝาครอบที่มีหลอดทดลองและขั้วไฟฟ้า ดังรูป
2. ใช้นิ้วมือปิดรูระบายอากาศที่ฝากล่องพลาสติก แล้วคว่าถ้วยพลาสติกลงให้น้ากลั่นในถ้วยพลาสติกไหลเข้าไป
ในหลอดทดลองแทนที่อากาศจนเต็ม แล้วหงายถ้วยพลาสติกขึ้น
3. ต่อสายไฟฟ้าจากกระบะถ่านไฟฉายขนาด 6 โวลต์ เข้ากับชุดแยกน้าด้วยไฟฟ้า โดยให้ขั้วบวกและขั้วลบของ
กระบะถ่านไฟฉายต่อกับขั้วบวกและขั้ วลบของชุดแยกน้าด้วยไฟฟ้า สังเกตการเปลี่ยนแปลงในหลอดทดลองทั้งสอง
บันทึกผลที่เกิดขึ้น
4. เมื่อได้แก็สเต็มหลอดทดลองแล้วถอดสายไฟฟ้าออก ใช้จุกยางปิดปากหลอดทดลองไว้ ทาเครื่องหมายแสดง
ขั้วไฟฟ้าที่หลอดทดลองทัง้ สองว่ามาจากขั้วไฟฟ้าใด
5. ทดสอบการติดไฟของแก๊สในหลอดทดลองทั้งสอง โดยใช้ไม้ขีดไฟที่ลุกเป็นเปลวจ่อบริเวณปากหลอดทดลอง
ทันทีที่เปิดจุกยาง สังเกตการเปลี่ยนแปลง บันทึกผล
6. ทาการทดสอบซ้า แต่ทดสอบการติดไฟของแก๊สในหลอดทดลองทั้งสอง โดยใช้ธูปที่ติดไฟเหลือแต่ถ่านแดง
หย่อนลงไปในแต่ละหลอดทดลองทันทีที่เปิดจุกยางแทน สังเกตการเปลี่ยนแปลง บันทึกผลที่เกิดขึ้น
หมายเหตุ ถ้านาน้ากลั่นที่นามาทดสอบไม่นาไฟฟ้า ให้ใส่โซเดียมซัลเฟตจานวน 3 ช้อนเบอร์ 2 ลงในน้าแล้ว
คนด้วยแท่งแก้วคนสารให้โซเดียมซัลเฟตละลายจนหมด
ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1
 48

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
ผลการเปลี่ยนแปลงที่สังเกตได้
ขันตอนการศึกษา
หลอดทดลองที่ต่อกับขัวบวก หลอดทดลองที่ต่อกับขัวลบ

เมื่อต่อสายไฟฟ้ากับชุดแยกน้าด้วย
ไฟฟ้ากับขั้วของกระบะถ่านไฟฉาย

เมื่อจ่อไม้ขีดไฟที่ลุกเป็นเปลวที่ปาก
หลอดทดลอง

เมื่อนาธูปที่ติดไฟเหลือแต่ถ่านแดง
หย่อนลงในหลอดทดลอง

คาถามหลังทากิจกรรม
1. แก๊สที่เกิดในหลอดทดลองทั้ง 2 หลอด เป็นแก๊สชนิดเดียวกันหรือไม่ นักเรียนสามารถทดสอบด้วยวิธีการใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. จากผลการปฏิบัติกิจกรรม น้ามีส่วนประกอบพื้นฐานอะไร สังเกตจากอะไร
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 49

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2
การเปลี่ยนแปลงของสาร

ที่มา: http://www.thechildrensmuseumct.org/wp-content/uploads/2013/10/kids-looking-for-bugs.png
 50

แบบฝึกหัดที่ 8 สถานะของสาร
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. ของแข็ง มีลักษณะดังนี้
ลักษณะการจัดเรียงอนุภาคดังนี้ _____________________________________________________________
ตาแหน่งของอนุภาค _____________________________________________________________________
แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค _______________________________________________________________
ช่องว่างระหว่างอนุภาค ___________________________________________________________________
สารอื่นๆ แทรกเข้าไประหว่างอนุภาคได้หรือไม่ __________________________________________________
2. ของเหลว มีลักษณะดังนี้
ลักษณะการจัดเรียงอนุภาคดังนี้ _____________________________________________________________
ตาแหน่งของอนุภาค _____________________________________________________________________
แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค _______________________________________________________________
ช่องว่างระหว่างอนุภาค ___________________________________________________________________
สารอื่นๆ แทรกเข้าไประหว่างอนุภาคได้หรือไม่ __________________________________________________
3. แก๊ส มีลักษณะดังนี้
ลักษณะการจัดเรียงอนุภาคดังนี้ _____________________________________________________________
ตาแหน่งของอนุภาค _____________________________________________________________________
แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค _______________________________________________________________
ช่องว่างระหว่างอนุภาค ___________________________________________________________________
สารอื่นๆ แทรกเข้าไประหว่างอนุภาคได้หรือไม่ __________________________________________________
4. กาหนดให้

นาทะเล แก๊สแอมโมเนีย หินปูน

4.1 จงเรียงลาดับแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคจากมากไปน้อย
____________________________________________________________________________________
 51

4.2 จงวาดภาพแบบจาลองการเรียงตัวของอนุภาคของสารต่อไปนี้

นาทะเล แก๊สแอมโมเนีย หินปูน

5. สมบัติของของเหลวที่เหมือนกับแก๊ส คือ ______________________________________________________

____________________________________________________________________________________
สมบัติของของเหลวที่ต่างจากแก๊ส คือ ________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 52

สมบัติทางกายภาพของสารในสถานะของแข็ง
กิจกรรมที่ 3 ของแหลว และแก๊ส
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อศึกษาสมบัติทางกายภาพของของแข็ง ของเหลว และแก๊ส
2. เพื่อเปรียบเทียบสมบัติทางกายภาพของของแข็ง ของเหลว และแก๊ส
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม
1. วางบิ๊กเกอร์ขนาด 250 ลูกบากศ์เซนติเมตร ลงในถาดที่มีขอบ แล้วเติมน้าลงในบิ๊กเกอร์
2. ผูกเชือกกับหินขนาดใหญ่ที่เตรียมไว้และค่อยๆหย่อนลงในบิ๊กเกอร์ สังเกตลักษณะของหินและน้าที่ล้นไปวัด
ปริมาตร

ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1

3. ปฏิบัติตามขั้นที่ 1 และ 2 แต่เปลี่ยนมาใช้บีกเกอร์ขนาด 500 ลูกบากศ์เซนติเมตร แทน แล้วเปรียบเทียบ

รูปร่างของหินและปริมาตรน้าที่ล้น
4. เทน้าลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบากศ์เซนติเมตรจนถึงขีดแสดงค่า 100 ลูกบากศ์เซนติเมตร สังเกตรูปร่าง
และปริมาตรของน้า

ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1

5. เทน้าจากบีกเกอร์ในขั้นตอนที่ 4 ลงในขวดชมพู่ขนาด 100 ลูกบากศ์เซนติเมตร สังเกตรูปร่างและปริมาตร

ของน้า
6. บรรจุอากาศลงในหลอดฉีดยาปริมาตร 10 ลูกบากศ์เซนติเมตร กดให้ก้านหลอดอยู่ที่ขีดแสดงค่า 7 ลูกบากศ์
เซนติเมตร แล้วใช้จุกยางปิดปลายหลอดให้แน่น สังเกตรูปร่างและปริมาตร
 53

7. ค่อยๆ ใช้นิ้วกดก้านหลอดฉีดยาจนถึงขีดแสดงค่า 4 ลูกบากศ์เซนติเมตร สังเกตรูปร่างและปริมาตรของ

อากาศ แล้วบันทึกผลลงในตารางบันทึกผล

ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
ผลการสังเกต
สาร
รูปร่าง ปริมาตร

หิน

นา

อากาศ

คาถามหลังทากิจกรรม
1. หินมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและปริมาตรหรือไม่ สังเกตจากอะไร
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. เมื่อเทน้าจากบีกเกอร์ใส่ขวดรูปชมพู่แล้วมีการเปลี่ยนแปลงลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 54

3. ปริมาตรของอากาศเมื่อนักเรียนกดก้านหลอดฉีดยาจนถึงขีดแสดงค่า 4 ลูกบากศ์เซนติเมตร คือเท้าใด เพราะอะไร

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 55

กิจกรรมที่ 4 อุณหภูมิกับการเปลี่ยนสถานะของของแข็ง
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อศึกษาการเปลี่ยนสถานะของสารที่เป็นของแข็งซึ่งมีผลมาจากอุณหภูมิ
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม
1. ใส่น้าแข็งทุบละเอียดประมาณ 20 กรัม ลงฝนบีกเกอร์ จากนั้นจุ่มเทอร์มอมิเตอร์ลงไปในน้าแข็ง โดยให้
กระเปาะเทอร์มอมิเตอร์อยู่ระหว่างก้อนน้าแข็ง ระวังอย่าให้กระเปาะสัมผัสกับบีกเกอร์ แล้วยึดเทอร์มอมิเตอร์กับขาตั้ง
2. ใช้แท่งแก้วคนสารคนน้าแข็งให้ทั่วตลอดเวลา หลังจากจุ่มเทอร์มอมิเตอร์ผ่านไป 2 นาที ให้เริ่มสังเกต แล้ว
บันทึกอุณหภูมิทุกๆ 1 นาที จนกระทั่งน้าแข็งหลอมเหลวหมด แล้วบันทึกช่วงเวลาที่น้าแข็งหลอมเหลวหมด
3. หลังจากที่น้าแข็งหลอมเหลวหมดแล้ว ให้สังเกตและบันทึกอุรหภูมิทุ กๆ 1 นาที ต่อไปอีก 5 นาที แล้วนาผล
ที่ได้ไปเขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิกับเวลา โดยกาหนดให้แกนตั้งแสดงอุณหภูมิและแกนนอนแสดง
เวลา

ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม
นาทีที่

อุณหภูมิ (C̊ )
 56

กราฟบันทึกผลจากการทากิจกรรม

คาถามหลังทากิจกรรม
1.น้าแข็งได้รับพลังงานความร้อนจากที่ใดในการนามาใช้ในการหลอมเหลว
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. ขณะที่นาแข็งกาลังหลอมเหลวอุณหภูมิของน้าแข็งเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ ลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. เมื่อน้าแข็งหลอมเหลวจนหมดแล้ว อุรหภูมิเปลี่ยนแปลงหรือไม่ ลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. กราฟความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิกับเวลาของการเปลี่ยนแปลงของน้าแข็งจนกระทั่งหลอมเหลวหมดมีลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 57

5. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 58

กิจกรรมที่ 5 อุณหภูมิกับการเปลี่ยนสถานะของของเหลว
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อศึกษาการเปลี่ยนสถานะของสารที่เป็นของเหลวซึ่งมีผลมาจากอุณหภูมิ
วัน – เดือน – ปีที่ทากิจกรรม
__________ / _____________________ / __________
วิธีการทากิจกรรม
1. เทน้าปริมาตร 20 ลูกบากศ์เซนติเมตร ใส่หลอดทดลองขนาดใหญ่ และใส่เศษกระเบื้องที่สะอาด 3 – 4 ชิ้น
ลงไป ปิดปากหลอดทดลองด้วยจุกยางที่มีเทอร์มอมิเตอร์และหลอดนาแก๊สเสียบอยู่แล้วต้ม หลอดทดลอง สังเกตและ
บันทึกอุณหภูมิไวส้ทุกๆ 1 นาที จนถึงนาทีที่ 10 แล้วบันทึกช่วงเวลาที่น้าเดือด
2. สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่ปลายหลอดนาแก๊ส แล้วนาบีกเกอร์ใส่น้าเย็นไปอังที่ปลายหลอดนาแก๊ส สังเกตและ
บันทึกผลการเปลี่ยนแปลง
3. นาผลที่ได้ไปเขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิกับเวลา โดยกาหนดให้แกนตั้งแสดงอุณหภุมิ
และแกนนอนแสดงเวลา

ที่มา : หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 1

ตารางบันทึกผลจากการทากิจกรรม

นาทีที่

อุณหภูมิ (C°)
 59

กราฟบันทึกผลจากการทากิจกรรม

คาถามหลังทากิจกรรม
1. ขณะที่น้ากาลังเดือด มีการเปลี่ยนแปลงที่ปลายหลอดนาแก๊สหรือไม่ ลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. เมื่อน้าได้รับความร้อนจนกลายเป็นน้าเดือด อุณหภูมิมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ ลักษณธใด และถ้านาผลไปเขียน
กราฟจะมีลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. เมื่อนาบีกเกอร์ใส่น้าเย็นไปอังที่ปลายหลอดนาแก๊ส จะเกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะใด
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 60

4. สรุปผลการทากิจกรรม ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

**************************************
 61

แบบฝึกหัดที่ 9 พลังงานกับการเปลี่ยนสถานะของสาร
ชื่อ – นามสกุล __________________________________________________ ชัน้ ม.1/______ เลขที่ ______

คาสั่ง จงเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
1. จุดหลอมเหลว คือ _______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. ความร้อนแฝง หมายถึง ___________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. ความร้อนแฝงจาเพาะของการหลอมเหลวของเอทานอลเท่ากับ 108.9 J/g หมายความว่า
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. ความร้อนแฝงจาเพาะของการกลายเป็นไอของแนพทาลีนเท่ากับ 154.79 J/g หมายความว่า
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
5. จากแผนภาพจงเติมหมายเลขที่มีความสัมพันธ์กับคาที่กาหนดให้ต่อไปนี้

2
ของเหลว แก๊ส
5
6 4
1 3
ของแข็ง

การระเหิด = การกลายเป็นไอ = การแข็งตัว =

การหลอมเหลว = การควบแน่น = การระเหิดกลับ =
**************************************
 62

บันทึก __________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 63

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 64

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 65

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 66

เอกสารอ้างอิง
บัญชา แสนทวี และลัดดา อินทร์พิมพ์. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม1. กรุงเทพมหานคร :
สานักพิมพ์วัฒนาพานิช.

บัญชา แสนทวี และลัดดา อินทร์พิมพ์. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม2. กรุงเทพมหานคร :

สานักพิมพ์วัฒนาพานิช.

เศรษฐวัชร ฉ่าศาสตร์ และคณะ. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม1.

กรุงเทพมหานคร : สานักพิมพ์วัฒนาพานิช.

ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ, รัตนากรณ์ อิทธิไพสิฐพันธ์, และสุภาภรณ์ หรินทรนิตย์. สื่อการเรียนรู้และเสริมสร้างทักษะตาม

มาตรฐานและตัวชี้วัดชั้นปี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่1 เล่ม1. กรุงเทพมหานคร :
นิยมวิทยา.

ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ, รัตนากรณ์ อิทธิไพสิฐพันธ์, และสุภาภรณ์ หรินทรนิตย์. สื่อการเรียนรู้และเสริมสร้างทักษะตาม

มาตรฐานและตัวชี้วัดชั้นปี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่1 เล่ม2. กรุงเทพมหานคร :
นิยมวิทยา.

ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ, รัตนากรณ์ อิทธิไพสิฐพันธ์, และสุภาภรณ์ หรินทรนิตย์. สื่อการเรียนรู้และเสริมสร้างทักษะตาม

มาตรฐานและตัวชี้วัดชั้นปี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่2 เล่ม1. กรุงเทพมหานคร :
นิยมวิทยา.