ส่วนที 2

เกณฑ์ประสิทธิ ภาพการใช้พลังงาน
วัตถุประสงค์ เพือใช้ ในการกําหนดมาตรการอนุรักษ์ พลังงาน
เกณฑ์ระบบส่ งจ่ายไฟฟ้ า
 แรงดันไฟฟ้ าทีหม้อแปลงสูงสุ ดไม่เกิน 395 Volt
• ลดการสูญเสียในแกนเหล็กที่หมอแปลงและมอเตอร (Core
loss) 3.1.1.2 การปรับปรุงแรงดันไฟฟ้ าด้ านทุติยภูมิของหม้ อแปลงไฟฟ้าให้ เหมาะสม

• เพิ่มประสิทธิภาพของอุปกรณไฟฟาตามพิกัดแรงดันไฟฟาใช รายการ หน่ วย ตัวย่ อ TR-1

งาน (3%) ข้ อมูล
• ยืดอายุการใชงานอุปกรณ ขนาดพิกดั หม้อแปลง kVA RT 500
ชัวโมงการใช้งานใน 1 ปี h/y h 8,760
Core Loss ของหม้อแปลงทีพิกดั โหลด kW LCR 1.1
แรงดันทุติยภูมิใช้งานจริ ง ณ.จุดไกลสุ ด V VA 384
แรงดันไฟฟ้ าทุติยภูมิ(ทีทางออกหม้อแปลง) V VR 392
พิกดั แรงดันไฟฟ้ าทีปรับลดลง 10 Volt V VN 382
ค่าไฟฟ้ าเฉลียต่อหน่วย ฿/kWh CE 2.42
การคํานวณ
ค่า Core Loss ของหม้อแปลงหลังปรับลดแรงดันลดลง
LCN = LCR x h x ((VR/VN)2-1) kWh/y LCN 511.11
คิ ดเป็ นเงิ นค่าไฟฟ้ าทีประหยัดได้ตอ่ ปี CS = LCN x CE ฿/y CS 1,236.88
การลงทุน
ค่าใช้จา่ ยในการปรับ TAB หม้อแปลงไฟฟ้ า บาท CT 1,500.00
ระยะเวลาคื นทุน ปี PB 1.21
PB = CT/CS

หมายเหตุ 1. ผลประหยัดยังไม่รวมค่าการสู ญเสี ยในระบบสายส่งทีลดลง

2. ผลประหยัดยังไม่รวมค่าการสู ญเสี ยทีอุ ปกรณ์ต่างๆ ทีลดลง
 Load Factor (24 Hr) สูงกว่า 0.85
LF = kWเฉลีย/kWPeak

• ชวยเพิ่มเสถียรภาพในระบบไฟฟา
• ชวยลดคาไฟฟาตอหนวย
kWpeak เฉลียทุก 15 นาที
 Power factor สูงกว่า 0.85
3.1.1.1 การปรับปรุงตัวประกอบกําลั งไฟฟ้ า
• ลดการสูญเสียใน Copper loss ที่หมอแปลง
และมอเตอร (แลวแตตําแหนงติดตั้ง) รายการ หน่ วย ตัวย่ อ TR-1
ข้ อมูล
• ลดอันตรายในระบบไฟฟา ขนาดพิกดั หม้อแปลงไฟฟ้ า kVA kVAR 160
• ยืดอายุการใชงานเครื่องจักรและอุปกรณ ชัวโมงการใช้งานหม้อแปลงใน 1 ปี
แรงดันทุติยภูมิใช้งานจริ ง
h/y
V
h
VA
8,760.00
385
ค่าตัวประกอบกําลังไฟฟ้ า(Pf)ก ่อนปรับปรุ ง pf1 0.7
ค่าตัวประกอบกําลังไฟฟ้ า(Pf)หลังปรับปรุ ง pf2 0.95
กําลังไฟฟ้ าทีทําให้เกิดงานจริ ง kW PA 61.59
Copper Loss ทีพิกดั ของหม้อแปลง kW CL 2.35
ค่าไฟฟ้ าเฉลียต่อหน่วย ฿/kWh CE 2.68
ราคาคะแปซิ เตอร์รวมค่าติดตังต่อ kVAR ฿/kVAR CC 417.5
การคํานวณ
กระแสไฟฟ้ าทีพิกดั
IR = (kVAR x 1000)/(31/2 x VA) A IR 239.94
มุ มระหว่างกระแสและแรงดันเดิม 1 45.5730
มุ มระหว่างกระแสและแรงดันหลังจากปรับปรุ ง 2 18.1949
กําลังรี แอคตีฟของคะแปซิ เตอร์ (ขนาดคะแปซิ เตอร์)
PRC = PA x (tan 1 - tan 2) kVAR PRC 42.59
กระแสไฟฟ้ าที Power Factor เดิม
IO = (PA x 1000) / (31/2 x VA x cos 1) A IO 131.94
กระแสไฟฟ้ าที Power Factor ใหม่
IN = (PA x 1000) / (31/2 x VA x cos 2) A IN 97.22
Apparent Power ขณะใช้งานจริ ง
kVAA = PA / cos 1 kVA kVAA 87.99
Copper Loss ของหม้อแปลงขณะใช้งานจริ ง
CLA = CL x (kVAA/kVAR)2 kW CLA 0.71
 การย้ายโหลดหม้อแปลง
3.1.1.3 การย้ ายโหลดหม้อ แปลง

• เพิ่มประสิทธิภาพในการใชงานหมอแปลง รายการ
ข้ อมูล
หน่ วย ตัวย่ อ ปริมาณ

• ลดการใชพลังงานในหมอแปลง ขนาดพิกดั หม้อแปลงไฟฟ้ า TR-1

ขนาดพิกดั หม้อแปลงไฟฟ้ า TR-2
kVA
kVA
TR1
TR2
500
500
พลังไฟฟ้ าสู งสุ ดของ TR-1 kW P1 3.79
พลังไฟฟ้ าสู งสุ ดของ TR-2 kW P2 155.90
ชัวโมงการใช้งานหม้อแปลงในช ่วงเวลา On Peak (09 - 22.00 น. จ. - ศ.) h/y hO 3,250.00
ชัวโมงการใช้งานหม้อแปลงในช ่วงเวลา Off Peak h/y hf 5,510.00
(22.00 - 09.00 น. จ.- ศ., 0.00 - 24.00 น. ส. - อ.และวันหยุดราชการปกติ)
ค่าเพาเวอร์แฟคเตอร์ TR-1 cos1 0.33
ค่าเพาเวอร์แฟคเตอร์ TR-2 cos2 0.73
Copper Loss ทีพิกดั ของหม้อแปลง TR-1 kW CP1 5.5
Copper Loss ทีพิกดั ของหม้อแปลง TR-2 kW CP2 5.5
Core Loss ทีพิกดั ของหม้อแปลง TR-1 kW CL1 1.1
Core Loss ทีพิกดั ของหม้อแปลง TR-2 kW CL2 1.1
ค่าพลังไฟฟ้ า ฿/kW CP 132.93
ค่าพลัง'งานไฟฟ้ าช ่วง On Peak ฿/kWh CEO 2.695
ค่าพลัง'งานไฟฟ้ าช ่วง Off Peak ฿/kWh CEf 1.1914
การคํานวณ
กําลังไฟฟ้ าปรากฏ TR-1 kVA PA1 11.48
กําลังไฟฟ้ าปรากฏ TR-2 kVA PA2 213.56
กําลังไฟฟ้ ารี แอกทีฟ TR-1 kVAR PR1 10.83
กําลังไฟฟ้ ารี แอกทีฟ TR-2 kVAR PR2 145.95
พลังงานไฟฟ้ าเนื องจากการสู ญเสี ยที Core Loss TR-1 ลดลง
ECO = CL1 x hO kWh/y ECO 3,575.00
ECf = CL1x hf kWh/y Ecf 6,061.00
พลังงานไฟฟ้ าเนื องจากการสู ญเสี ยที Copper Loss TR-1 ลดลง
EPO = CP1 x (PA1/TR1)2x hO kWh/y EPO 9.43
EPf = CP1 x (PA1/TR1)2 x hf kWh/y EPf 15.99
เมื อนําโหลดหม้อแปลง TR-2 มารวมกับ TR-1 แล้วกําลังไฟฟ้ าปรากฏใหม่จะเป็ น
PAN = (( P1 + P2 )2 + ( PR1 + PR2 )2 )1/2 kVA PAN 223.79
พลังงานไฟฟ้ าเนื องจากการสู ญเสี ยที Copper Loss TR-2 เพิมขึน
CPIO = CP2 x ((PAN/TR2)2 - (PA2/TR2)2) x hO kWh/y CPIO 319.85
CPIf = CP2 x ((PAN/TR2)2 - (PA2/TR2)2) x hf kWh/y CPIf 542.26
การสู ญเสี ยทีลดลงทังหมด
EO = ECO + EPO - CPIO kWh/y EO 3,264.58
EF = ECf + EPf - CPIf kWh/y EF 5,534.73
คิ ดเป็ นเงิ นค่าพลังงานไฟฟ้ าทีประหยัดได้
CSO = EO x CEO บาท/ปี CSO 8,798.04
CSF = EF x CEf บาท/ปี CEF 6,594.08
พลังไฟฟ้ าทีประหยัดได้
เกณฑ์ระบบอัดอากาศ
ประสิ ทธิภาพเครื องอัดอากาศสูงกว่า 80%

วิธีอัดลมเขาถัง (Pump up)

 การลดลมรัวไม่เกิน 10%
มาตรการที 1 ลดการรัวไหลในระบบอากาศอัด
• ลดการสูญเสียลมอัด 1) สภาพเดิม (ใส่ภาพประกอบ)

• ลดการใชพลังงานของเครื่องปรับอากาศ
• ยืดอายุการใชงานเครื่องอัดอากาศ 2) แนวทางการปรับปรุง (ใส่ภาพประกอบ)

3) ผลการปรับปรุง กําลังไฟฟ้ าทีลดลง - kW

พลังงานไฟฟ้ าทีประหยัดได้ 6,242.18 kWh/ปี
0.53 Toe/ปี
คิ ดเป็ นค่าใช้จา่ ยทีประหยัดได้ 16,104.82 บาท/ปี
เงิ นลงทุนในมาตรการ 25,000.00 บาท
ระยะเวลาคื นทุน 1.55 ปี
4) รายละเอียดการคํานวณ
เครื องอัดอากาศขนาด = 200 kW
ประเภทเครื องอัดอากาศ = สกรู
จํานวนชัวโมงทํางานต่อปี = 2,400 hr/ปี
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดขณะ Onload = 189.00 kW
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดขณะ Unload = 50.00 kW
เวลาทีใช้เฉลียต่อครังในช ่วง Onload = 15 min
เวลาทีใช้เฉลียต่อครังในช ่วง Unload = 30 min
เปอร์เซ็ นต์เวลาการทํางานในช ่วง Onload = 33.33 %
เปอร์เซ็ นต์เวลาการทํางานในช ่วง Unload = 66.67 %
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดเฉลีย = 96.33 kW
พลังงานไฟฟ้ ารวม = 231,192.00 kWh/ปี
ก ่อนปรับปรุ ง
% การรัวไหลของอากาศอัดก ่อนปรับปรุ ง = 12.70 %
พลังงานของเครื องอัดอากาศจากการตรวจวัด = 231,192.00 kWh/ปี
การสู ญเสี ยพลังงานจากการรัวไหล = 231,192.00 x 12.7 %
= 29,361.38 kWh/ปี
หลังปรับปรุ ง
% การรัวไหลของอากาศอัดหลังปรับปรุ ง = 10.00 %
พลังงานของเครื องอัดอากาศจากการตรวจวัด = 231,192.00 kWh/ปี
การสู ญเสี ยพลังงานจากการรัวไหล = 231,192.00 x 10 %
= 23,119.20 kWh/ปี
 การลดแรงดันทีผลิตไม่เกินทีใช้มากกว่า 1 บาร์
มาตรการที 1 การลดความดันในการผลิตอากาศอัด
• ทําใหเครื่องอัดอากาศมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น 1) สภาพเดิม (ใส่ภาพประกอบ)

• ลดปริมาณการรั่วของอากาศที่จุดรั่ว
• ยืดอายุการใชงานเครื่องอัดอากาศ 2) แนวทางการปรับปรุง (ใส่ภาพประกอบ)

3) ผลการปรับปรุง กําลังไฟฟ้ าทีลดลง - kW

พลังงานไฟฟ้ าทีประหยัดได้ 9,478.87 kWh/ปี
0.81 Toe/ปี
คิ ดเป็ นค่าใช้จา่ ยทีประหยัดได้ 24,455.48 บาท/ปี
เงิ นลงทุนในมาตรการ - บาท
ระยะเวลาคื นทุน - ปี
4) รายละเอียดการคํานวณ
เครื องอัดอากาศขนาด = 200 kW
ประเภทเครื องอัดอากาศ = สกรู
จํานวนชัวโมงทํางานต่อปี = 2,400 hr/ปี
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดขณะ Onload = 189.00 kW
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดขณะ Unload = 50.00 kW
เวลาทีใช้เฉลียต่อครังในช ่วง Onload = 15 min
เวลาทีใช้เฉลียต่อครังในช ่วง Unload = 30 min
เปอร์เซ็ นต์เวลาการทํางานในช ่วง Onload = 33.33 %
เปอร์เซ็ นต์เวลาการทํางานในช ่วง Unload = 66.67 %
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดเฉลีย = 96.33 kW
พลังงานไฟฟ้ ารวม = 231,192.00 kWh/ปี
สมการและค่าคงทีทีใช้ในการคํานวณ
k 1
 
พลังงานทีใช้ในเครื องอัดอากาศ (W) = ik  RT   P 

ik
 1
k  1   P0  
 
เมื อ
อุณหภูมิของอากาศเข้าเครื องอัด (T) = มี หน่วยเป็ น K
ความดันของอากาศอัดทีผลิต (P) = มี หน่วยเป็ น bar
ความดันบรรยากาศ (ค่าคงที) (PO) = 1.013 bar
ค่าคงทีของก๊าซ (R) = 0.287 kJ/kg .K
ดัชนี การอัดของอากาศ (k) = 1.4
 อุณหภูมิลมเข้าเครื องสูงกว่าภายนอกไม่เกิน 3oC
มาตรการที 1 การลดอุณหภูมิอากาศเข้าเครื องอัด
• ทําใหเครื่องอัดอากาศมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น 4) รายละเอีย ดการคํานวณ
• ลดการใชพลังงานเครื่องอัดอากาศ เครื องอัดอากาศขนาด
ประเภทเครื องอัดอากาศ
=
=
200
สกรู
kW

• ปองกันการ Over load และยืดอายุการใชงานเครื่อง จํานวนชัวโมงทํางานต่อปี = 2,400 hr/ปี

กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดขณะ Onload = 189.00 kW
อัดอากาศ กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดขณะ Unload = 50.00 kW
เวลาทีใช้เฉลียต่อครังในช ่วง Onload = 15 min
เวลาทีใช้เฉลียต่อครังในช ่วง Unload = 30 min
เปอร์เซ็ นต์เวลาการทํางานในช ่วง Onload = 33.33 %
เปอร์เซ็ นต์เวลาการทํางานในช ่วง Unload = 66.67 %
กําลังไฟฟ้ าตรวจวัดเฉลีย = 96.33 kW
พลังงานไฟฟ้ ารวม = 231,192.00 kWh/ปี
สมการและค่าคงทีทีใช้ในการคํานวณ
k 1
 
พลังงานทีใช้ในเครื องอัดอากาศ (W) = ik  RT   P 

ik
 1
k  1   P0  
 
เมื อ
อุณหภูมิของอากาศเข้าเครื องอัด (T) = มี หน่วยเป็ น K
ความดันของอากาศอัดทีผลิต (P) = มี หน่วยเป็ น bar
ความดันบรรยากาศ (ค่าคงที) (PO) = 1.013 bar
ค่าคงทีของก๊าซ (R) = 0.287 kJ/kg .K
ดัชนี การอัดของอากาศ (k) = 1.4
การลดอุณหภูมิลมเข้าเครื อง
 มาตรการลมอัดอืนๆ
การใช้ หัวฉีดลมเพือลดการใช้ งาน
การเปลียนอุปกรณ์ใช้ อากาศอัดทีมีการสึ กหรอ
การลดเวลาการใช้ งานเครืองอัดอากาศทีมอเตอร์ เคยไหม้
การจัดการใช้ เครืองอัดชุดทีมีประสิ ทธิภาพสู งเป็ นหลัก
การเดินเครืองอัดอากาศกลุ่มทีมีประสิ ทธิภาพสู งเป็ นหลัก
การใช้ Booster กับอุปกรณ์ส่วนน้ อยทีใช้ ความดันสู ง
การแยกระบบอากาศอัดเป็ นความดันสู งและตํา
การลดความยาวและข้ อต่ อข้ องอในระบบท่ อลม
การเพิมขนาดท่ อลมให้ ใหญ่ ขึน
การติดตังอุปกรณ์ควบคุมการทํางานเครืองอัดอากาศแบบอันดับ
การเดินท่ อลมแบบวงแหวน (Loop)
การเปลียนระบบควบคุมจาก Load-Unload เป็ นการใช้ Inverter
การเปลียนเครืองอัดให้ มีขนาดเหมาะสม
การเปลียนไปใช้ เครืองอัดประสิ ทธิภาพสู ง
การปรับปรุงประสิ ทธิภาพของ Intercooler / Aftercooler
การลดเวลาการใช้ งานโดยเปิ ดให้ ช้าลงและปิ ดให้ เร็วขึน
เปลียนใบพัดหอผึงเย็นจากโลหะเป็ นอโลหะ
การใช้ มอเตอร์ ประสิ ทธิภาพสู งกับหอผึงเย็น
การใช้ งานหอผึงเย็นในจํานวนทีเหมาะสมโดยควบคุมจากอุณหภูมินําหล่ อเย็นทีได้
การเพิมประสิ ทธิภาพหอผึงเย็น
 เกณฑ์ระบบทําความเย็น

แตกตางกันตาม% Load
 Cooling Tower temperature approach ไม่เกิน 6 F

• เพิ่มประสิทธิภาพ Cooling Tower

• ลดอุณหภูมิน้ําระบายความรอน
• เพิ่มประสิทธิภาพ Chiller
 Condenser temperature approach ไม่เกิน 6 F
(ถ้าเป็ นอากาศไม่เกิน 18 F)
• ลดความดันดาน High
• ลดกําลังไฟฟาและเพิ่มความเย็นให Chiller
• เพิ่มประสิทธิภาพ Chiller
 Evaporator temperature approach ไม่เกิน 2 F

• เพิ่มความดันดาน Low
• ลดกําลังไฟฟาและเพิ่มความเย็นให Chiller
• เพิ่มประสิทธิภาพ Chiller
การสูญเสี ยในนําเย็นไม่เกิน 2 F
มาตรการปรับอัตราการไหล
ให้ได้ตามมาตรฐาน

• เพิ่มประสิทธิภาพ Chiller (COP)

เกณฑ์ระบบไอนํา
ระบบมอเตอร์ สายพาน ปั มและพัดลม
ประสิทธิภาพลดลงไมเกิน 5%

%Load อยูระหวาง 50-100%

ระยะหยอนสายพาน,D (ซม.) นอยกวา

ระยะหางระหวาง Pulley-L (ซม.)/100

มีการหรี่วาลวหรือ Damper ไหม

ประสิทธิภาพลดลงไมเกิน 5%
• ใชโปรแกรมที่ พพ. แจก ในการหาคา
• ซื้อเครื่องวัดของ FLUKE ราคา 400,000 บาท
• หรือใชสมการประเมินคราวๆดังนี้

( )
( )
( พิกัด)
Motor eff. =
ที่วัดได

PNP คือ Power Output ที่ Name plat มอเตอร

Nsync คือความเร็ว รอบซิงโครนัสของมอเตอร คํานวณจาก 120*f/Pole
Na คือ ความเร็ว รอบของมอเตอรจากการตรวจวัด
Nพิกัด คือ ความเร็ว รอบของมอเตอรจากที่พ ิกัดจาก Nameplate
การเปลียนขนาดมอเตอร์
มอเตอรไมใหญเกินไป
โหลดควรอยูที่ 60-80% ตามพิกัด
ระบบมอเตอร์ สายพาน ปั มและพัดลม

มีการหรี่วาลวหรือ Damper ไหม

การปรับแต่งอัตราการไหลแทนการหรี วาล์วหรื อแดมเปอร์
การปรับแต่งอัตราการไหลแทนการหรี วาล์วหรื อแดมเปอร์
 เดิม 3.8 kW
3.7 kW(ลดลง 2.6%)

2.9 kW (ลดลง 23.7%)

เกณฑ์การสูญเสี ยความร้อน

อุณหภูมิผิวไมเกิน 50oC และ

อุณหภูมิผิวไมต่ํากวา 25oC

• ไฟลคําอยูใน Folder
เกณฑ์การเลือกใช้พลังงานความร้อน

กระบวนการทีให้ความร้อน ทีสูงกว่า 180oC ให้ความ

ร้อนโดยตรง หรือให้ความร้อนผ่านระบบนํามันร้อน

กระบวนการทีให้ความร้อน ทีอุณหภูมิ 60-180oC ให้

ความร้อนโดยตรง หรือให้ความร้อนผ่านระบบไอนํา

การให้ความร้อนที อุณหภูมิตากว่
ํ า 60oCให้ความร้อน
ในลักษณะโดยตรง หรือให้พลังงาน ด้วย Solar Heat
หรือ Heat pump หรือ Heat Reclaim หรือไอนํา Flash
เกณฑ์การเลือกวิธีระบายความร้อน
กระบวนการทีอุณหภูมกิ ระบวนการสูงกว่า 40oCต้องใช้
การระบายความร้อนด้วยอากาศ หรือนําเย็นจากหอผึง
(Cooling Tower)

กระบวนการทีอุณหภูมิกระบวนการ 30-40oC พิจารณา

ใช้นาเย็
ํ นจากห่อผึง (Cooling Tower)

กระบวนการทีอุณหภูมิกระบวนการตํากว่า 30oC ใช้นาํ

เย็นจัดจากเครื องผลิตนําเย็น (Chiller)