HAVO NEDERLANDS

LES 2

Antwoorden huiswerkopgaven

Opgave 1
1. voorwaarden 11. bacteriën
2. condities/conditiën 12. chemici1
3. lycea/lyceums 13. foto's
4. villa's 14. praalgraven
5. danseressen 15. types/typen
6. menu's 16. valstrikken
7. sieraden 17. poriën
8. leeuweriken 18. bases/basissen
9. cadeaus 19. buizen
10. herbaria/herbariums 20. begrafenissen

Opgave 2
1. kerkenraad /kerkraad2 11. elleboog
2. hartenwens 12. stationschef
3. aspergeveld 13. ziektekunde
4. spinnewiel 14. zonnepaneel
5. kapperszaak 15. Rijstepap/rijstpap
6. notendop 16. platteland
7. hordeloop 17. keukendeur
8. beukennootje 18. hopeloos
9. reuzeleuk (= heel leuk) 19. reuzenschildpad
10. paardenbloem 20. landelijk

Toelichting:
1. hoofdregel: het meervoud van het eerste deel (kerk) is: kerken
2. hoofdregel: het meervoud van het eerste deel (hart) is: harten
3. het eerste deel (asperge) heeft alleen een meervoud op -s
(asperges)
4. het eerste deel (spinnen) is een werkwoord. Zie voetnoot 4 en 16.
Ook bij examenteksten staan wel eens voetnoten. Lees die.
Examenteksten hebben ook vaak voetnoten.
5. je schrijft een tussen -s-, omdat een vergelijkend woord als
'kapperswinkel' ook een tussen -s- heeft
6. hoofdregel: het meervoud van het eerste deel (noot) is: noten
7. het eerste deel (horde) heeft zowel een meervoud op -en (horden)
als op -s (hordes)
8. hoofdregel: het meervoud van het eerste deel (beuk) is: beuken
9. het eerste deel (reuze) heeft een versterkende betekenis en het
geheel is een bijvoeglijk naamwoord
10. hoofdregel: het meervoud van het eerste deel (paard) is: paarden
11. het geheel is een versteende samenstelling.

1
Chemica (v) staat niet in het Groene Boekje.
2
Kerkraad heeft in Van Dale de toevoeging BE (Belgisch-Nederlands)
© Copyright SHA082
HAVO Nederlands - Les 2 Blz. 2

12. je schrijft een tussen -s-, omdat een vergelijkend woord als
'stationsplein' ook een -s- krijgt
13. het eerste deel (ziekte) heeft zowel een meervoud op -en (ziekten)
als op -s (ziektes)
14. het eerste deel verwijst naar een persoon of zaak die in de context
enig in zijn soort is
15. het zelfstandig naamwoord van het eerste deel heeft geen meervoud
16. het eerste deel is een bijvoeglijk naamwoord
17. het eerste deel (keuken) eindigt al op –en. Er is geen tussenklank
nodig. Vergelijk: keukentafel, keukenklok.
18. 'hopeloos' is een afleiding en heeft niets te maken met de regels van de
tussen -n bij samenstellingen
19. hoofdregel: het meervoud van het eerste deel (reus) is: reuzen
20. 'landelijk' is een afleiding en heeft niets te maken met de regels van
de tussen -n bij samenstellingen

Opgave 3 (Gebruik een woordenboek als je twijfelt. Alle afbrekingen vind je

op www.woordenlijst.org)
1. glin-ste-ren 11. in-te-res-se
2. kooi-en 12. art-sen
3. zan-ge-res 13. zins-be-goo-che-ling
4. ont-aard 14. film-pje
5. amb-te-naar 15. wan-or-de
6. la-chen 16. ap-plau-dis-se-ren
7. ver-min-king 17. ca-fé-tje (bij afbreking krijgt het woord
zijn oorspronkelijke vorm terug)
8. sig-na-le-ment 18. ven-ster
9. geeu-wen 19. ski-tje (bij afbreking krijgt het woord
zijn oorspronkelijke vorm terug)
10. vir-tu-oos 20. glooi-ing

Opgave 4
1. "Waarom heb je niet gebeld3, voordat je kwam?" (,) vroeg ik mijn
vriend Pim.
2. Pim zei: "Mijn batterij was leeg."
3. In het oosten van Noord-Brabant – in de buurt van Deurne – (of:, in de
buurt van Deurne,) woont Frans, onze voorzitter.
4. Zeg, Lisa, ga je echt naar het hbo in 's-Hertogenbosch? (of: "Zeg, Lisa,
ga je echt naar het hbo in 's-Hertogenbosch?")
5. Wat een knappe vent, dacht ze. (of: Wat een knappe vent!, dacht ze.)4
6. "Bij de wedstrijd in Waddinxveen (Zuid-Holland) bleek dat de juryleden
een hekel hadden aan renners5 die hun rugnummer niet goed
opspeldden", schreef de verslaggever van 'de Volkskrant' (of: de
Volkskrant).6
7. Hij moet morgen nog veel doen in Leiden: een kast verven, een raam
repareren en twee banden plakken.
8. Op het terras bij de Onze-Lieve-Vrouwekerk zette ze haar iPad
(merknaam) aan en vervolgens bestelde ze een spa (soortnaam)/Spa
(merknaam)/SPA(merknaam) rood en een 'gezonde' taartpunt met
slagroom.

3
Voor een voegwoord dat een bijzin inluidt, komt meestal een komma.
4
Gedachten krijgen geen aanhalingstekens.
5
Geen komma: beperkende bijzin.
6
Achter 'opspeldde' komt geen punt om het citaat af te sluiten, omdat erachter staat
'schreef de verslaggever van 'de Volkskrant''. De eigennaam is 'de Volkskrant'.
HAVO Nederlands - Les 2 Blz. 3

9. 19 maart is een bijzondere dag voor hem. Vanaf die dag mag hij MSc
/'MSc' achter zijn naam zetten. (Of: 19 maart is een bijzondere dag voor
hem: vanaf die dag mag hij MSc/'MSc' achter zijn naam zetten.)
10. Hoe schrijf je 'opticien'? (Of: Hoe schrijf je opticien?)