ZARZĄDZANIE

Zarządzanie – zakres działań i decyzji, których stosowanie w odniesieniu do zasobów, ludzi, kapitału lub
organizacji ma zapewnić warunki do efektywnego ich funkcjonowania prowadząc do osiągnięcia celów.
Pierwsza klasyfikacja funkcji zarzadzania – Henri Fayol (1909), wyróżnił 5 podstawowych funkcji
zarządzania: planowanie (związane z przewidywaniem), organizowanie (czynności administracyjne),
koordynowanie (zasobów i działań), przewodzenie (rozkazywanie etc. Prowadzenie do wykonania
planu), kontrolowanie (wykonywania planu).
Obecnie najczęściej wymieniane funkcje:

 Planowanie
 Organizowanie
 Przewodzenie
 Kontrolowanie

Planowanie – pkt. Wyjścia dla podejmowania jakichkolwiek działań w zarzadzaniu organizacją,

zespołem czy projektem. W ramach planowania należy:

 Rozpoznać i zrozumieć obecną sytuację

 Przewidzieć przyszłe zmiany sytuacji
 Określić cele, które mają zostać spełnione
 Określić niezbędne zasoby (ludzkie, techniczne etc.)
 Sformułować działania niezbędne do osiągnięcia celów
 Przewidzieć konsekwencje podjętych i niepodjętych działań
 Określić spsb. Monitorowania i kontroli realizacji planów
Niezbędne (każdy projekt powinien zawierać):

 Cele i zamierzenia
 Niezbędne zasoby
 Listę działań
 Terminy ich realizacji
 Osoby odpowiedzialne
Od czego zależy poziom szczegółowości planów – zależy od specyfiki zaplanowanych działań oraz wagi
podejmowanych zamierzeń (np. plany strategiczne, taktyczne etc.)

Organizowanie – opracowanie odpowiedniej konfiguracji zasobów, która umożliwi sprawną realizację

zaplanowanych działań. Obejmuje:

 Organizację przestrzenną - (optymalne umieszczenie maszyn i urządzeń)

 Podział pracy – podział pracy w spsb, który zapewni pełne wykorzystanie pracowników bez
postojów i bez przeciążeń
 Opracowanie struktury organizacyjnej – wiąże poszczególne stanowiska pracy w komórki
organizacyjne (działy, brygady etc.), umożliwia wyróżnienie stanowisk kierowniczych
  Delegowanie uprawnień decyzyjnych i odpowiedzialności -kierownicy mogą przekazywać
podwładnym część swoich uprawnień i odpowiedzialności.
 opracowanie procesów – proces to ciąg zadań realizowanych w określonej kolejności
prowadzący do osiągnięcia celów
 koordynowanie działań w czasie i przestrzeni
 budowa zespołów – praca w zespole>praca indywidualna
 zapewnienie informacji – sprawny system komunikacji jest istotny dla prawidłowego
funkcjonowania przedsiębiorstwa
Przewodzenie – organizowanie postaw podwładnych, aby osiągali wyznaczone lub uzgodnione cele.
Obecnie uważa się, że Menadżer - przywódca
Skuteczny przywódca jest zaangażowany w funkcjonowanie organizacji, doskonali swoje kompetencje,
wykazuje empatię wobec pracowników, jest otwarty na pomysły innych i kreatywny, elastycznie zmienia
sposób postępowania wraz ze zmieniającymi się warunkami wewnętrznymi i zewnętrznymi (organizacji)

Kontrolowanie – polega na sprawdzeniu czy osiągnięto założone cele przez kierownictwo w procesie
planowania. Pozwala na identyfikowanie błędów, wskazywanie możliwości lepszego wykonania zadań,
doskonalenie. Jest ściśle powiązana z planowaniem. Konieczność realizacji kontroli powinna być
uwzględniona podczas planowania. Cele powinny znaleźć odzwierciedlenie w konkretnych i mierzalnych
wskaźnikach podlegających sprawdzeniu podczas kontroli. Zasoby wiedzy organizacyjnej podlegające
ochronie – wiedza, umiejętności i kompetencje zdobyte podczas realizacji zadań, zidentyfikowane
podczas kontroli.

PROJEKT
W przedsiębiorstwie występują nast. Rodzaje działań:
1. działania powtarzalne – podstawa działalności przedsiębiorstwa
 działania rutynowe
 funkcje – zarządzanie personelem, logistyka, produkcja etc.
2. Działania niepowtarzalne – uzupełnienie działań powtarzalnych
 Działania improwizowane
 Przedsięwzięcia lub projekty

Projekt – sekwencja niepowtarzalnych, złożonych i związanych ze sobą zadań, mających wspólny cel,
przeznaczonych do wykonania w określony terminie bez przekraczania budżetu z założonymi
wymaganiami. Cechy projektu:

 Sekwencja działań – projekt składa się z wielu działań, które muszą być wykonywane w
określonej kolejności
 Niepowtarzalne działania – działania w ramach projektu są niepowtarzalne, projekt nigdy
wcześniej nie istniał i nigdy się nie powtórzy
 Złożone działania – działania proste to np. koszenie trawy, a złożone to zaprojektowanie obiektu
inżynierskiego
  Powiązane działania – dla każdej pary działań projektu zachodzą między nimi logiczne relacje.
Rezultat jednego działania jest nakładem kolejnego
 Jeden cel – projekty muszą mieć konkretny cel
 Określony czas realizacji – mają ściśle narzucone daty ukończenia, są narzucane przez różne
czynniki i osoby
 Bez przekraczania budżetu – projekty mają ściśle określone limity zasobów. Zarządzający mogą
je dostosowywać do bieżących potrzeb projektu, ale dla menadżera projektu limity są sztywne

CZYNNIKI SUCESU PROJEKTÓW

Najważniejsze dla osiągnięcia sukcesu projektu są: termin przedsięwzięcia i nieprzekroczenie budżetu.
Niektórzy podają 3 mierniki sukcesu: spełnienie założonych celów, zadowolenie klientów (czyli jakość),
brak strat w relacjach między pracownikami i w zespole (zasoby)

Trójkąt zarządzania projektem (Iron Triangle) – określa zależności między czynnikami sukcesu, które
muszą być uwzględnione w ramach zarzadzania projektem
Zakres

Budżet Czas

PARAMETRY PROJEKTU
Parametry projektu są wzajemnie współzależne, zmiana jednego pociąga zmianę pozostałych, parametry:

 Zakres – zakres projektu czyli dokument określający jego granice, podstawa określania dalszych
prac w projekcie, nie jest sztywny, na pewno się zmieni wraz z wykonywaniem go
 Jakość – są dwie kategorie: pierwsza – jakość produktu, jakość rezultatów dostarczanych w
wyniku realizacji projektu; Druga – jakość procesu zarządzania projektem, oznacza ciągłą
kontrole jakości zarządzania i usprawniania jej; Dobry program zarządzania pozwala
monitorować postępy prac przez co określić czy projekt jest dobrą inwestycją. Korzystają z tego
obie strony (wykonawca i klient)
 Koszty – określone są w formie budżetu projektu; Budżet projektu – plan finansowy realizacji
projektu, liczbowe przedstawienie planu działania; Budżetem możemy nazwać zestawienie
środków finansowych potrzebnych do pokrycia kosztów realizacji; Klient często narzuca górną
granicę budżetu
 Czas – klient określa ramy czasowe, tj. termin ukończenia projektu. Do pewnego stopnia koszty i
czas są ze sobą powiązane. Czas realizacji projektu można skrócić, lecz rosną koszty. Nie można
 go zmagazynować jest zużywany ze wzgl. na to jak go wykorzystujemy. Ważnym zadaniem jest
jego efektywne i produktywne zagospodarowanie. Od chwili rozpoczęcia projektu celem jest
wykonanie pracy w założonym harmonogramie.
 Zasoby, dzielą się na:
o Naturalne – nie są wytworem pracy ludzi, są darem natury (ziemia, surowce mineralne
etc.) są produktami podstawowymi dla wytwarzania wielu towarów finalnych, dzielą się
na odnawialne (lasy) i nieodnawialne (ropa)
o Ludzkie – Ludzie są najważniejszym składnikiem procesu produkcyjnego, człowiek
posiada określone umiejętności zawodowe, doświadczenie w wykonywaniu pracy,
posługiwaniu się wiedzą. Najistotniejszą cechą kapitału ludzkiego jest zdolność
człowieka do uczenia się
o Kapitałowe – wszelkie rzeczowe składniki procesów wytwórczych będące wytworem
pracy człowieka, Rzeczowe zasoby kapitałowe: środki pracy (wszelkie maszyny,
narzędzia, istalacje etc.) i przedmioty pracy (surowce, półfabrykaty etc), Do zasobów
kapitałowych zaliczamy również kapitał finansowy (gotówka, kredyt etc.)

OBSZARY ZARZĄDZANIA PROJEKTEM

1. Zarządzanie zasobami ludzkimi – bierzemy pod uwagę wszystkie osoby zaangażowane w dany
projekt, wynika z założenia pozwalającego na wybór czynników, które optymalnie określają rolę
zespołu zadaniowego i zakres odpowiedzialności w ramach wyk. Prac.
2. Zarządzanie ryzykiem – określenie obszarów ryzyka i syntezę poszczególnych ryzyk, które
wpływają lub są powiązane z projektem. Charakteryzuje prawdopodob. Wystąpienia któ®egoś z
nich i jego wpływu – pozwala unikąc negatywnych oddziaływań
3. Zarządzanie czasem – ma duże znaczenie dla wykonywania prac projektowych. Ma na celu
kontrole projektu w poszczególnych fazach i prognozowanie czasu jego wykonania.
4. Zarządzanie integracją – składa się ze wszystkich prac realizowanych w najważniejszych
podzakresach. Wytwarza całościowy plan przedsięwzięcia i jego całkowite wykonanie.
5. Zarządzanie komunikacją – określa potrzebę informacji, czyli jaka jest potrzebna i kto zgłasza
popyt, ważne jest jak szczegółowo ma być dostarczona i w jakim czasie zespołowi projektowemu
6. Zarządzanie zakresem czynności – odnosi się zaplanowania czynności niezbędnych w celu
zrealizowania projektu. Zapewnia, że wszystkie procedury do osiągnięcia celu są ustalone i żadna
nie jest zbędna.
7. Zarządzanie jakością – ma na celu zaplanowanie jakości efektu i jej dopilnowanie. Zespół
projektowy kontroluje wyniki prac przedsięwzięcia
8. Zarzadzanie zaopatrzeniem – odnosi się do kontraktów związanych z realizowanym projektem,
decyduje co musi być nabyte, by projekt był zrealizowany i czy cena jest akceptowalna.
9. Zarządzanie kosztami – służy wyznaczeniu kategorii kosztów i prognozowaniu zużycia zasobów
niezbędnych do wykonania projektu. Ma na celu zaplanowanie optymalnego budżetu projektu.

ZARZĄDZANIE PROJEKTEM
Należy nimi zarządzać w spsb. Usystematyzowany, poprzez stosowanie odpowiedniej metody. Nie
zapewnia ona wyeliminowania problemów, które mogą wystąpić podczas jego realizacji, ale
konsekwentnie stosowana daje możliwość jego kontroli. Najpopularniejszymi są:
  Amerykańska metoda Project Management Body of Knowledge (PMBOK)
 Brytyjska metoda (PRINCE2)
 Metoda zarządzania projektem budowlanym (CIOB)
 Standard (Agile)

ORGANIZACJA

 To celowy system, w którym części współprzyczyniają się do powodzenia całości, wg.

Zieleniewskiego są trzy znaczenia pojęcia organizacja:
o Cecha rzeczy i procesów
o Sama rzecz, której przysługuje ta cecha (np. przedsiębiorstwo)
o Czynność organizowania
 System zasad, metod i działań – którego celem jest zespolenie siły roboczej, środków i
przedmiotów pracy w procesie pracy, mającym na celu nadanie przedmiotom pracy określonych
cech użytkowych
 Organizacja – konkretny otwarty system społeczno-techniczny ukierunkowany na uświadomienie
i sformułowane cele działania oraz mający określony spsb. Uporządkowania

Pochodzenie terminu „organizacja”- organizo (łac.) – tworzenie uporządkowanych, harmonijnych całości

- organisatio (łac.) -system
Ujęcia terminu „organizacja”:

 Rzeczowe – jako nazwa rzeczy

 Atrybutowe – jako ocena działania lub stanu rzeczy
 Czynnościowe – jako zorganizowany sposób działania, czyli czynności

Podstawowe właśc. Każdej organizacji to:

 Celowość – istnienie celów lub celu przyjętego do osiągnięcia

 Złożoność zdających się określić części, powiązanych ze sobą i całością