You are on page 1of 3

gakveTili – 4

sadReRamiso ciklis msaxurebaTa dawyebis dro

macxovris dedamiwaze yofnis dros iudevelebi, romaelTa msgavsad,


dResa da Rames 12-12 saaTad hyofdnen. amasTan, dRes gaaCnda 4 saxmilavi
da Rames − 4, xolo TiToeul saxmilavs ki − 3 saaTi. vinaidan moses
xuTwigneulis mixedviT axali dRe mwuxriT iwyeboda, iudevelebic axal
dRes Ramis 1-li saxmilaviT − mwuxriT iwyebdnen (dab. I. 5: `da uwoda
RmerTman naTelsa dRe da bnelsa uwoda Rame. da iqmna mwuxri da iqmna ganTiad dRe
erTi~).
ganvixiloT TiToeuli saxmilavi cal-calke.

a) Ramis saxmilavebi

_ 1-li saxmilavi iwyeboda mzis CasvliT da iwodeboda `mwuxrad~


(ix. mk. XI, 19 _ `da viTarca iyo mwuxri, ganvidodes gareSe qalaqsa~);
_ me-2 saxmilavi grZeldeboda Sua Ramemde da iwodeboda `SuaRa-
med~ (ix. mT. XXV, 6 _ `xolo SuaRames oden RaRadebai iyo, viTarmed...~);
_ me-3 saxmilavic grZeldeboda 3 saaTs da iwodeboda `qaTmis xmo-
bad~ (ix. mk. XIII, 35 _ `iRviZebdiT ukue, rameTu ara iciT, odes-igi ufali
saxlisai mis movides: mwuxri anu SuaRames anu qaTmisa xmobasa anu ganTiad~);
_ me-4 saxmilavi dasruldeboda mzis amosvliT da iwodeboda `gan-
Tiadad, ciskrad~ (ix. in. VIII, 2 _ `da ganTiad kualad movida taZrad...~).

b) dRis saxmilavebi

_ 1-li saxmilavi iwodeboda `I Jamad~;


_ me-2 saxmilavi − `III Jamad~ (ix. mk. XV, 25 _ `xolo iyo Jami mesame, da
jvars-acves igi~);
_ me-3 saxmilavi iwodeboda `VI Jamad~;
_ me-4 saxmilavi − `IX Jamad~ (ix. mk. XV, 33 _ `da viTarca iyo Jami meequse,
bneli iyo yovelsa queyanasa vidre mecxred Jamadmde~);
iudevelebi, daviT mefis mixedviT, dRe-Ramis ganmavlobaSi 7-gzis
aRavlendnen sadidebels uflisadmi (fs. 118, 164 _ `Svidgzis dResa Sina gaqebdi
Sen, gankiTxvaTaTvis simarTlisa SenisaTa~). msgavsad amisa, Zvelad marTlma-
dideblur eklesiaSi, dRe-RameSi 7-gzis (9-gzis) aResruleboda msaxureba.
SeniSvna: roca laparakia eklesiaSi dRe-Ramis ganmavlobaSi 7-gzis msaxu-
rebaTa aRsrulebaze, igulisxmeba, rom ciskari da I Jamni, ise ro-
gorc VI da sadilis Jamnebi erTad aResrulebian (ix. Íîâàÿ Ñêðè-
æàëü, t. I, gv. 65-69).
sadReRamiso ciklis yvela msaxurebas dRe-Ramis garkveuli dro Se-
esabameboda, xolo yvela es msaxureba ki cal-calke aResruleboda. Sem-
dgomSi, eklesiam gaiTvaliswina ra qristianeTa yofiTi moTxovnebi da ma-
Ti uZlureba, daajgufa sadReRamiso ciklis msaxurebebi 3-3-ad da maTi
aRsruleba saRamos, diliT da SuadRes ganaCina.

10
ufro naTeli rom gaxdes wlis ganmavlobaSi sadReRamiso ciklis
calkeul msaxurebaTa droSi ganawileba, ganvixiloT zogierTi maTganis
dawyebis saorientacio dro cal-calke.
SeniSvna: dRis ganmavlobaSi, saWmlis miRebis droTa CvenSi damkvidrebuli saxe-
lebia: a) diliT _ sauzme (samxari); b) SuadRes _ sadili;æg) saRamos _
vaxSami.

IX Jamni aResruleba sadilis Semdgom, vaxSmamde (mwuxris dawyebamde).


mwuxris Jamni aResruleba:
a) `mcire~ − mzis Casvlamde;
b) `RamisTevis~ − mzis Casvlis Semdeg (axlos Sua RamesTan);
g) `yoveldRiuri~ − mzis Casvlis Semdeg (bindis dadgomisas).
serobis Jamni aResruleba:
a) `mcire~ − vaxSmidan Zilad misvlamde;
b) `didi~ − Semdgomad vaxSmisa;
g) `RamisTevis~ − SuaRamemde (axlos SuaRamesTan).
SuaRamis Jamni aResruleba Semdgomad SuaRamisa.
ciskris Jamni daiwyeba − ganTiadis dadgomamde (im varaudiT, rom lo-
cva: `dideba Senda, romelman mogvfine naTeli~ _ daemTxves horizontidan mzis xilul
amosvlas).
sadReRamiso ciklis msaxurebaTa dawyebis zemoT ganxiluli dro
ufro saero terminebSia gadmocemuli, ara da saRamos, dilisa da dRis
msaxurebaTa dawyebis zusti drois gansazRvra saeklesio tibikonis dro-
Ta mixedviT unda moxdes. gansxvaveba saero da saeklesio droTa Soris
sakmaod didia, ris gamoc saWiroa maTi ganxilvac.
saeklesio tibikonis mixedviT dRe-Ramis aTvla xdeba mzis Cas-
vlidan mzis momdevno Casvlamde (e.i. eklesiurad axali dRe mzis CasvliT, mwux-
ris JamniT iwyeba). amasTan daSvebulia, rom dRe-Rame, mTeli wlis ganmav-
lobaSi, Ramis 12 da dRis 12 saaTs moicavs, ise rogorc gazafxulis
buniobisas, dReRamsworobisas (SeadareT, in. XI, 9 _ `hrqva maT ieso: ara aTor-
metni Jamni arian dRisani? ukeTu...~).
amisgan gansxvavebiT, erSi dRe-Ramis aTvla SuaRamidan iwyeba (e.i. er-
Si axali dRe SuaRamiT iwyeba), xolo dRisa da Ramis saaTebis xangrZlivoba
ki wlis ganmavlobaSi gansxvavebulia, rac qmnis garkveul sirTules sa-
dReRamiso ciklis msaxurebaTa dawyebis drois saeklesio tibikonis saa-
TebTan SeTanxmebisas.
vinaidan eklesiurad axali dRe Ramis I saxmilaviT − mwuxriT iw-
yeba, saeklesio tibikoniT mwuxris dasawyisi Seesabameba Ramis I saaTs,
anu mzis Casvlis dros. amasTan, aq igulisxmeba mzis Casvla gazafxulis
buniobis dRes.
SeniSvna: 1. am sakiTxSi ukeT garkvevisaTvis dRe-Ramis calkeuli monakveTebis
Sesatyvis, CvenSi damkvidrebul saxelebs SevexoT. esenia: ciskari, ganTiadi, riJraJi, di-
la, dRe (SuadRe), mwuxri, Rame (SuaRame) da sxva. amasTan, ciskari dadgeba ganTiadis
mowevnamde, mas mosdevs ganTiadi, ganTiadis Semdeg iwyeba riJraJi, xolo mzis amos-
vliT ki dila. dilidan mwuxris dadgomamde aris dRe (ix. sulxan-saba orbeliani _
`leqsikoni qarTuli~, t. II, gv. 338).
2. mzis amosvlisa da Casvlis momentebad iTvleba misi diskos zeda kidis amos-
vlisa da Casvlis momentebi WeSmarit horizontze.
3. mwuxri SeRamebas, bindis dawyebas niSnavs. amasTan, ansxvaveben dilisa da saRa-
mos binds. saRamos bindis daswyisi da dilis bindis dasasruli mzis diskos zeda
kidis horizontTan Sexebis momentebia. amdenad, bindi emTxveva dRe-Ramis im monakveTs,

11
roca dRis sinaTles scvlis Ramis wyvdiadi da piriqiT. rogorc vxedavT, dilis bindi
moi-cavs ciskars, ganTiads da riJraJs, xolo saRamos bindi ki _ mwuxrs.
dRis ganaTebuli nawilis xangrZlivoba aris intervali dilis bindis dasasru-
lidan saRamos bindis dasawyisamde.
qvemoT warmodgenilia cxrili, sadac ganxilulia dRe-Ramis dayo-
fa wmida werilis, saeklesio tibikonis da saero saaTebis mixedviT ga-
zafxulis buniobis momentisaTvis.

I. wmida werilis mixedviT

R a m i s d R i s

s a x m i l a v e b i

1 2 3 4 1 2 3 4
mwuxri qaTmis
SuaRame ganTiadi I Jami III Jami VI Jami IX Jami
xmoba

II. saeklesio tibikonis mixedviT

R a m i s saaTebi d R i s saaTebi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

III. saero saaTebis mixedviT

SuadRis Semdeg SuaRamis Semdeg SuadRis Semdeg

7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6

12

You might also like