Bai Ging Ly Thuyt Tin Hiu CHNG 3 PH

Bài giảng: Lý thuy t tín hi u
Chương 3
PHÂN TÍCH TÍN HI U MI N TẦN SỐ

Nội dung:
3.1 Biến đổi Fourier
3.1.1 Định nghĩa
3.1.2 Các tính chất
3.2 Phổ của một số tín hiệu thông dụng
3.2.1 Phổ của tín hiệu năng lượng
3.3.2 Phổ của tín hiệu có công suất trung bình hữu hạn
3.3.3 Phổ của tín hiệu tuần hoàn
3.3 Mật độ phổ
3.3.1 Mật độ phổ năng lượng
3.3.2 Mật độ phổ công suất
3.3.3 Mật độ phổ công suất của tín hiệu tuần hoàn
1
Giaûng vieân: Th.S Leâ Xuaân Kyø 9/7/2009
Chương 3 PHÂN TÍCH TÍN HI U MI N TẦN SỐ
3.1 Biến đổi Fourier
∫
3.1.1 Định nghĩa +∞
X (ω ) = x ( t ) e − jω t d t (Biến đổi thuận)
−∞
∫
+∞
x (t ) = X (ω ) e jω t d ω
2π
1 (Biến đổi ngược)
−∞
¾X(ω) được gọi là phổ của tín hiệu x(t). Ký hiệu: x(t ) ←⎯
F
→ X (ω )
¾Tổng quát, phổ X(ω) là một hàm phứcÆPhân tích thành các phổ thành phần
X (ω ) = X (ω ) e jϕ ( ω ) X(ω) = P(ω) + jQ(ω)

Phổ thực
Phổ biên độ Phổ ảo
Phổ pha
2
Chương 3 PHÂN TÍCH TÍN HI U MI N TẦN SỐ (tt)
VD1: Hãy xác định và vẽ phổ của tín hiệu x(t) x(t)
Áp dụng công thức biến đổi Fourier:
∫
A
+∞
X (ω ) = x ( t ) e − jω t d t
−∞
= ∫ A .e
t
e − jω t
d t = A.
T
− jω t
T /2 -T/2 0 T/2
− jω − T
2
−T /2
X(ω)
2
s in ω T
= AT .
ωT 2
2
ωT -2π/T
AT
= ATSa 2π/T
ωT ω
2
⇒ | X (ω ) |= A T S a
4π /T
2 0
??? Vẽ phổ biên độ và phổ pha -4π /T

3
3.1.2 Tính chất
phổ biên độ |X(ω)|: hàm chẵn

a. Tính chất chẵn lẻ:

phổ pha ϕ (ω): hàm lẻ
Nếu x(t) là hàm thực :
phổ thực Q(ω): hàm chẵn

phổ ảo P(ω): hàm lẻ

⎧ x ( − t ) ←⎯ → X ( − ω );
Quan hệ:
⎪ ∗
F
x ( t ) ←⎯→ X (ω ) ⇒ ⎨ x ( t ) ←⎯ → X ∗ ( −ω )
⎪ x ∗ ( − t ) ←⎯
F F
⎩
F
→ X ∗
(ω )
VD2:
x (t ) = e −α t
1( t ) ↔ X ( ω ) =
α + jω
1
⇒ x ( − t ) = e 1( − t ) ↔ X ( ω ) =
αt
α − jω
1
4
3.1.2 Tính chất (tt)
x1 (t ) ←⎯ → X 1 (ω ); x2 (t ) ←⎯ → X 2 (ω )
b. Tính chất tuyến tính:
F F
a1 x1 (t ) + a2 x2 (t ) ←⎯ → a1 X (ω ) + a2 X 2 (ω ), ∀a1 , a2
Nếu
thì F
x(t ) = 3e − 2e
−t −3 t
Ví dụ 3: Xác định phổ của tín hiệu sau:
⎧
⎪a1 = 3 & a2 = 2
⎪
⎪
⎨ x1 (t ) = e ←⎯→ X 1 (ω ) = ⇒ X (ω ) = −
−t
ω ω ω
2 6 12
⎪ + + +
F
2 2 2
⎪
1 1 9
⎪⎩ x2 (t ) = e ←⎯→ X 2 (ω ) = 9 + ω 2
−t F 6
5
c. Tính chất đối ngẫu:
x ( t ) ↔ X (ω ) ⇒ X ( t ) ↔ 2 π x ( − ω )
d. Tính chất thay đổi thang đo:
x ( t ) ↔ X (ω ) ⇒ x ( ) ↔ a X ( a ω ); a ≠ 0;
t
a
∏ ⎜⎝ T
⎛ t ⎞ ωT
⎟ ↔
Ví dụ 4:
⎠
T Sa ( )
2
⇒ ∏⎜
⎛ 3t ⎞ ωT
⎟ ↔ ); a = 1 / 3
T
⎝T ⎠
Sa (
3 6
∏
⎛ t ⎞ 3ω T
⇒ ⎜ ⎟ ↔ 3T Sa ( ); a = 3.
⎝ 3T ⎠ 2
6
x (t ) ↔ X (ω ) ⇒ x (t − t 0 ) ↔ X (ω ) e
e. Tính chất dịch chuyển trong miền thời gian:
− jω t0
⎧⎪ x(t )e jω0t ↔ X (ω − ω0 )
f. Tính chất dịch chuyển trong miền tần số:
x(t ) ↔ X (ω ) ⇒ ⎨
⎪⎩ x(t )e
− jω0t
↔ X (ω + ω0 )
Æ Tính chất điều chế
x ( t ) cos(ω o t ) ↔ [ X (ω − ω o ) + X (ω + ω o ) ]
1
[ X (ω − ω o ) − X (ω + ω o ) ]
2
x ( t ) sin(ω o t ) ↔
1
2j
7
Y(ω)
Ví dụ 5: Cho x(t) có phổ như hình vẽ. Vẽ phổ của tín hiệu y(t)=x(t).cosω0t ?
X(ω)
1 1/2
ω ω
-ω0 ω0
0
0
⎧ x ( t ) ∗ y ( t ) ↔ X (ω )Y (ω )
g. Tính chất tích chập:
⎪
⎨
⎪⎩ ↔ [ X ( ω ) ∗ Y ( ω )]
Ký hiệu tích
2π
1
x ( t ) y ( t ) chập
∫
+∞
*** Định nghĩa tích chập: x ( t ) ∗ y ( t ) = x (t ') y (t − t ')d t '
−∞
8
3.2 Phổ của một số tín hiệu thông dụng:
3.2.1 Phổ của tín hiệu năng lượng:
∏ ⎜⎝ T
⎛t ⎞ ωT
⎟ ↔ TSa( )
a. Xung vuông:
⎠ 2
X(ω)
TSa(ωT/2)
x(t)
1
-2π/T
T
2π/T
t ω
-T/2 0 T/2 0
4π/T
-4π/T
9
3.2.1 Phổ của tín hiệu năng lượng (tt):
⎛ t ⎞ 2 ωT
b. Xung tam giác:
Λ ⎜ ⎟ ↔ T Sa (
⎝T ⎠
)
2
1 x(t)
X(ω)
Sa2(ωT/2)
T
-2π/T
2π/T
ω
0 -T 0 T 0
-4π/T 4π/T
10
∏ ⎜ 2ω ⎟
π ⎛ ω ⎞
Sa(ω0t ) ↔
c. Hàm Sa:
ω0 ⎝ 0⎠
X(ω)
π / ω0
Sa(ω0t )
x(t)
1
-π/ω0 π/ω0
ω
-ω0 ω0
t
0 0
-2π/ω0 2π/ω0
11
π ⎛ ω ⎞
d. Hàm Sa2:
Sa (ω0t ) ↔ Λ⎜ ⎟
ω0 ⎝ 2ω0 ⎠
2
π/ω 0
X(ω)
x(t)
Sa2(ω0t)
1
ω
-2π/ω0 -π/ω0 0 π/ω0 2π/ω0 t 0-2ω0 0 2ω0
12
e u (t ) ↔
−α t
,α > 0
e. Hàm mũ:
α + jω
1
Hàm x(t) không chẵnÆ phổ X(ω) hàm phức

ω
| X (ω ) |= ; ϕ (ω ) = − arctg
α
1
α2 +ω2
13
f. Hàm e-α|t|:
2α
↔ 2
−α t
α + ω2
e
14
δ (t ) ↔ 1
3.2.2 Phổ của tín hiệu công suất trung bình hữu hạn:
a. Hàm δ(t):
x(t) X(ω)
δ(t)
1
t ω
0 0
1 ↔ 2πδ (ω )
b. Hàm x(t)=1:
x(t) X(ω)
1
2π
t ω
0 0
15
3.2.2 Phổ của tín hiệu công suất trung bình hữu hạn:
u (t ) ↔ πδ (ω ) +
a. Hàm u(t):
jω
1
|X(ω)|
π
1
x(t)
0 t 0 ω
16
3.2.2 Phổ của tín hiệu công suất trung bình hữu hạn (tt):
↔ 2π (ω − ω 0 )
d. Hàm ejω0t:
jω 0 t
e
Chứng minh:
1 ↔ 2πδ (ω )
X(ω)
⇒ 1× e jω0t ↔ 2πδ (ω − ω0 ) 2π
ω
0 ω0
Tính chất dịch
trong miền tần số
17
C os (ω 0 t ) ↔ π {δ (ω − ω 0 ) + δ (ω + ω 0 )}
d. Hàm ejω0t (tt):
x(t) X(ω)
1
t π
− 6π − 4π − 2π 2π 4π
-ω0 ω0
2ω 0 ω0 ω0 0 ω0 ω0
Sin (ω 0 t ) ↔ − jπ {δ (ω − ω 0 ) + δ (ω + ω 0 )}
-1 0
x(t) |X(ω)|
1
π
π
t
− 1 1π − 7π − 3π 5π 9π
0
-ω0 ω0
2ω 0 2ω 0 2ω 0 2ω 0 2ω 0 2ω 0
0
-1
18
3.2.3 Phổ của tín hiệu tuần hoàn:

Cho x(t) là tín hiệu tuần hoàn với chu kỳ T.
Dùng khai triển Fourier dạng phức:
∑
+∞
2π
x(t ) = X ne jnω0t
; ω0 = (*)
n =−∞ T
trong đó:
∫
t0 + T
Xn = x(t )e − jnω0t dt ; n = 0, ±1, ±2, ±3,...

1
(**)
T t0
19
3.2.3 Phổ của tín hiệu tuần hoàn (tt):
¾ Phổ của tín hiệu tuần hoàn có dạng:
∑
+∞
X (ω ) = 2 π X n δ (ω − nω 0 )
n = −∞
Chứng minh: Áp dụng công thức: e jω 0 t ↔ 2π (ω − ω 0 ) cho biểu

thức (*) ở trên.
¾ Cách xác định hệ số Xn:

Cách 1: sử dụng công thức (**)
Cách 2: i. Xét tín hiệu xT(t) trong một chu kỳ T, t€[t0,t0+T].
ii. Xác định XT(ω) dùng biến đổi Fourier cho xT(t).
iii. Xn = XT(nω0)/T.
20
a. Phổ của dãy xung vuông đơn cực:
x(t)
T = 5τ
A
…… ……
-τ/2 τ/2
0 t
-T T
¾Vì x(t) là tín hiệu tuần hoàn, nên phổ có dạng:
∑
+∞
X (ω ) = 2 π X n δ (ω − nω 0 )
n = −∞
¾ Xác định hệ số phổ Xn:
21
a. Phổ của dãy xung vuông đơn cực (tt):
∫ ∫τ
τ /2
= − jn ω 0 t
dt = A e − jn ω 0 t d t
T /2
1 1
X n x (t )e
−T /2 − /2
T T
τ τ τ τ
= A S a nω 0 = A S a nπ
T 2 T T
Cách 2:
Ta có : xT (t ) = A∏ ⎜
⎛t ⎞ ωτ
⎟ ⇒ X T (ω ) = Aτ Sa( )
⎝τ ⎠
nω 0τ
2
X T ( nω 0 ) Aτ Sa (
Xn = =
)
2
Aτ n 2πτ τ nπτ
T T
= Sa ( ) = A Sa ( )
T 2T T T
22
a. Phổ của dãy xung vuông đơn cực (tt):
Suy ra, biểu thức phổ:
∑
+∞
τ τ
X (ω ) = 2 π A Sa ( nπ )δ (ω − nω 0 )
n = −∞ T T
X(ω)
2πA/5
-6π/τ
T=5τ
4π/τ
2π/τ
2π/T
23
1 ⎛t⎞
x(t ) = ||| ⎜ ⎟
T ⎝T ⎠
b. Phổ của phân bố lược:
x(t)
1
t
-2T -T 0 T 2T
¾Vì x(t) là tín hiệu tuần hoàn, nên phổ có dạng:
∑
+∞
X (ω ) = 2 π X n δ (ω − nω 0 )
n = −∞
¾ Xác định hệ số phổ Xn:
24
b. Phổ của phân bố lược (tt):
∫ ∫
1 ⎛ t ⎞ − jnω 0 t
= − jn ω 0 t
= ||| ⎜ ⎟ e
T /2 T /2
1 1
⎝T ⎠
Xn x ( t ) e d t dt
−T /2 −T /2
T T T
= ∫ δ ( t ) e − jnω t d t =
T /2
1 0
1
−T /2
T T
Cách 2:
Ta có : xT (t ) = δ (t ) ⇒ X T (ω ) = 1
X T ( nω 0 ) 1
Xn = =
T T
25
b. Phổ của phân bố lược (tt):
X (ω ) = 2π ∑ X nδ (ω − nω0 ) = ∑ δ (ω − nω )
2π
Suy ra, biểu thức phổ:
+∞ +∞
n =−∞ n =−∞
0
T
⎛ t ⎞ ⎛ ω ⎞
Như vậy:
||| ⎜ ⎟ ↔ ||| ⎜ ⎟
⎝ ω0 ⎠
1
T ⎝T ⎠
X(ω)
ω0
ω
-2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0
26
Ví dụ 6: Xác định phổ của tín hiệu tuần hoàn sau:
x(t)
A
-2T -T/2 0 T/2 2T t
⎛ t ⎞
Hướng dẫn:
xT (t ) = AΛ ⎜ ⎟ AT 2 nω0T
⎝ ⎠ nπ
⇒ Xn = = Sa 2 ( )
T / 2
AT 2 ωT
Sa ( )
A
⇒ X T (ω ) =
2 4
Sa ( ) 2T 4 4
X (ω ) = 2π ∑ X nδ (ω − nω0 ) = ∑
nπ πA
2 4
+∞ +∞
Sa ( )δ (ω − nω0 ) 2
n =−∞ 2 n =−∞ 4
27
3.3 Mật độ phổ:
3.3.1 Mật độ phổ năng lượng ESD (Energy Spectrum Density)
¾ Đặc trưng cho phân bố năng lượng tín hiệu trong miền tần số
Φ (ω ) = X (ω )
2
¾Quan hệ giữa ESD và hàm tự tương quan:
∫
+∞
Φ (ω ) = ϕ (τ ) e − jω τ d τ
ϕ (τ ) ←⎯→Φ(ω) F −∞
,nghĩa là:
∫
+∞
ϕ (τ ) = Φ ω jωτ
dω
2π
1
( ) e
−∞
¾Định lý Parseval về năng lượng:
∫ ∫
+∞ +∞
x (t ) d t = Φ ( ω )d ω
2π
2 1
−∞ −∞
28
3.3.1 Mật độ phổ năng lượng ESD (tt)
¾ Các cách tính năng lượng của một tín hiệu:
Từ định nghĩa:
∫
+∞
Ex =
2
x (t ) d t
−∞
Từ hàm tự tương quan:
Ex = ϕ (0)
Từ định lý Parseval :
∫ Φ(ω )dω
+∞
Ex =
2π
1
−∞
29
3.3.1 Mật độ phổ năng lượng ESD (tt)
Ví dụ 7: Cho tín hiệu sau. Hãy xác định Φ(ω) và Ex ?
x(t ) = e u (t ) ⇒ X (ω ) =
−α t
α + jω
1
Φ (ω ) = X (ω ) = = 2
2
α + jω α + ω2
1 2 1
Φ(ω)
Tính năng lượng:
∫ Φ (ω )d ω
+∞ 1/α2
Ex =
2π
1
−∞
∫−∞ α 2 + ω 2 d ω = 2α
+∞
=
2π
1 1 1
ω
0
??? Cách khác
30
3.3 Mật độ phổ:
3.3.2 Mật độ phổ công suất PSD (Power Spectrum Density)
xT (t ) = x(t )∏ ⎜ ⎟
⎛t⎞
¾ Đặc trưng cho phân bố công suất tín hiệu trong miền tần số
Φ T (ω )
Ψ (ω ) = lim ⎝ T⎠
ΦT(ω) ←⎯⎯
→ xT(t)
,trong đó:
T→∞ −1
T F
¾Quan hệ giữa PSD và hàm tự tương quan:
ϕ (τ ) ←⎯→Ψ(ω) F
¾Định lý Parseval về công suất:
∫ ∫
+∞
P x = li m xT (t ) d t = Ψ ( ω )d ω
T /2
2π
1 2 1
T → ∞ T
−T /2 −∞
31
3.3.2 Mật độ phổ công suất PSD (tt)
¾ Các cách tính công suất của một tín hiệu:
Từ định nghĩa:
P x = li m ∫
T /2
1 2
xT (t ) d t
T → ∞ T
−T /2
Từ hàm tự tương quan:
Px = ϕ (0)
Từ định lý Parseval :
∫
+∞
Px = Ψ ( ω )d ω
2π
1
−∞
32
3.3.2 Mật độ phổ công suất PSD (tt)
xT (t) = u(t)∏⎜ ⎟ = ∏⎜
Ví dụ 8: Cho tín hiệu sau. Hãy xác định PSD và Px ?
⎛t⎞ ⎛ t −T / 4 ⎞
⎟
⎝T ⎠ ⎝ T/2 ⎠ ∏⎜⎝ T ⎟⎠
⎛t⎞
1 u(t)
T ⎛ ωT ⎞ − jωT /4
⇒ X T (ω ) = Sa ⎜ ⎟e
2 ⎝ 4 ⎠
T/2
t
-T/2 0
T 2 2 ωT
ΦT (ω ) = X (ω ) =
2
Sa
Φ ω 2 ⎛ ωT ⎞
4 4
Ψ (ω ) = lim T = lim Sa ⎜ = πδ (ω )
⎟
2
( ) T
T →∞ T T →∞ 4
⎝ 4 ⎠
Tính công suất:
∫ ∫− ∞ π δ ( ω ) d ω = 2
+∞ +∞
Px = Ψ ( ω )d ω =
2π 2π
1 1 1
−∞
33
3.3.3 Mật độ phổ công suất của tín hiệu tuần hoàn:
¾ Phổ của tín hiệu tuần hoàn:
∑
+∞
X (ω ) = 2 π X n δ (ω − nω 0 )
n = −∞
Æ PSD của nó có dạng:
∑ ∑
+∞ +∞
Ψ (ω ) = 2 π X n δ ( ω − nω 0 ) = 2 π Ψ n δ ( ω − nω 0 )
2
n = −∞ n = −∞
¾Định lý Parseval đối với tín hiệu tuần hoàn:
∫ ∑
+∞ ∞
Px = Ψ (ω )d ω =
2π
1
| X n |2
−∞ n = −∞
¾Cách tính công suất Px: (tương tự phần 3.3.2)
34
3.3.3 Mật độ phổ công suất của tín hiệu tuần hoàn (tt)
Ví dụ 9: Cho tín hiệu sau x(t)=cosω0t. Hãy xác định PSD và Px ?
X ( ω ) = A (π δ (ω − ω 0 ) + π δ (ω + ω 0 ))
= 2 π ⎢ δ (ω − ω 0 ) + δ (ω + ω 0 ) ⎥
⎡A A ⎤
⎣2 2 ⎦
⎡ A2 ⎤
⇒ Ψ (ω ) = 2 π ⎢ δ (ω − ω 0 ) + δ (ω + ω 0 ) ⎥
A2
⎣ 4 4 ⎦
Tính công suất:
Px = ∑ Ψ n =
∞
+ =
A2 A2 A2
n = −∞ 4 4 2
∫ A cos ω 0 tdt =
hoặc:
Px =
T
1 2 2 A2
T 0
2
35

Bai Ging Ly Thuyt Tin Hiu CHNG 3 PH

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai Ging Ly Thuyt Tin Hiu CHNG 3 PH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài giảng: Lý thuy t tín hi u

PHÂN TÍCH TÍN HI U MI N TẦN SỐ

X (ω ) = X (ω ) e jϕ ( ω ) X(ω) = P(ω) + jQ(ω)

??? Vẽ phổ biên độ và phổ pha -4π /T

phổ biên độ |X(ω)|: hàm chẵn

phổ thực Q(ω): hàm chẵn

Hàm x(t) không chẵnÆ phổ X(ω) hàm phức

3.2.3 Phổ của tín hiệu tuần hoàn:

Xn = x(t )e − jnω0t dt ; n = 0, ±1, ±2, ±3,...

Chứng minh: Áp dụng công thức: e jω 0 t ↔ 2π (ω − ω 0 ) cho biểu

¾ Cách xác định hệ số Xn:

¾Vì x(t) là tín hiệu tuần hoàn, nên phổ có dạng:

¾ Xác định hệ số phổ Xn:

¾Vì x(t) là tín hiệu tuần hoàn, nên phổ có dạng:

¾ Xác định hệ số phổ Xn:

 Cách 1: sử dụng công thức (**)

-2T -T/2 0 T/2 2T t

¾Quan hệ giữa ESD và hàm tự tương quan:

¾Định lý Parseval về năng lượng:

 Từ hàm tự tương quan:

¾Quan hệ giữa PSD và hàm tự tương quan:

¾Định lý Parseval về công suất:

 Từ hàm tự tương quan:

Æ PSD của nó có dạng:

¾Định lý Parseval đối với tín hiệu tuần hoàn:

¾Cách tính công suất Px: (tương tự phần 3.3.2)

You might also like

Cách 1: sử dụng công thức (**)

Từ hàm tự tương quan:

Từ hàm tự tương quan: