Kulturang Popular

Sinaunang Panahon at Generation Z:

Ang Ugnayan ng Kolonyalismo at
Kulturang Popular
 Kulturang Popular

Mga Layunin:
1. Nasuri at naipahayag ang pagkakatulad at pagkakaiba
ng Kolonyalismo sa Sinaunang Panahon at Kulturang
Popular sa Generation Z.
2. Naipaliwanag ang ugnayan ng Kolonyalismo at
Kulturang Popular.
 Kulturang Popular

Ayon sa isang persyanong kawikaan, “History is a mirror of the past and a

lesson for the present.” Batay sa kawikaan na ito, hindi natin maiiwasang isipin
na marahil ang kolonyalismo ng nakaraan ay maaaring maging salamin ng
kulturang popular sa kasalukuyan. Sinasabing mabisang aparato ng
kolonyalismo at komersyalismo ang popularisasyon (Nuncio, 2009). Hindi
maikakaila na maraming mga pagkakapareho ang kolonyalismo sa kulturang
popular sa tuntunin ng interes, katangian at layunin. Sa talakayang ito ay
tatangkaing iintindihin ang dalawang magkaibang tema sa parehong pananaw,
isang pananakop bilang panghihimasok sa kasarinlan ng kamalayan at katawan
ng tao.
 Kulturang Popular

Kolonyalismo sa Sinaunang Panahon

Ang kolonyalismo ay isang anyo ng dominasyon – direktang pananakop at pagkontrol
ng makapangyarihang indibidwal o bansa sa isang teritoryo, kultura o kaya’y pamahalaan
ng iba pang bansa (Horvath, 1972). Ang salitang kolonya ay nagmula sa salitang latin na
colonus, nangangahulugang ‘magsasaka’. Ang salitang ugat na ito ay nagpapaalala sa atin
na karaniwang kasangkot sa pagsasagawa ng kolonyalismo ay ang paglipat ng populasyon
sa isang bagong teritoryo, kung saan ang mga mandarayuhan ay permanenteng
naninirahan sa ibang bansa kasabay nito ang pagpapanatili pa rin ng kanilang katapatan
sa politika ng kanilang bansang pinagmulan (Kohn & Reddy, 2017). Sa proseso ng
kolonisasyon, maaaring ipataw ng mga mananakop ang kanilang relihiyon, ekonomiya at
iba pang mga kasayanan sa kultura sa mga katutubong tao. Ang mga dayuhang
tagapangasiwa ang namamahala sa teritoryo sa hangarin ng kanilang mga interes na
maghahanap upang makinabang mula sa mga tao at yaman ng kolonya.
 Kulturang Popular

Kolonyalismo sa Pilipinas
Kaakibat na ng kasaysayan ng Pilipinas ang salitang kolonyalismo. Maraming bakas
ng pamana ang iniwan ng kolonyalismo sa ating bansa. Maging sa kasakuluyan
panahon ay mababakas pa rin ang mga palatandaan nito sa halos lahat ng aspekto ng
buhay ng mga Pilipino. Dahil sa pananatili ng mga dayuhang mananakop ay
nagkakaroon ng mga pagbabago mula sa kultura, lenggwahe o mga hiram na salita,
pisikal na anyo, sistema ng pamahalaan, ideolohiya at iba pa. Ang ating bansa ay
nasakop ng tatlong beses. Una, ay ang Kastila (1521-1898), pangalawa, ay mga
Amerikano (1898-1946), at pinakahuli, ay ang mga ang Hapones (1942-1945).
 Kulturang Popular

Kolonyalismo sa Pilipinas
Kaakibat na ng kasaysayan ng Pilipinas ang salitang kolonyalismo. Maraming
bakas ng pamana ang iniwan ng kolonyalismo sa ating bansa. Maging sa
kasakuluyan panahon ay mababakas pa rin ang mga palatandaan nito sa halos
lahat ng aspekto ng buhay ng mga Pilipino. Dahil sa pananatili ng mga dayuhang
mananakop ay nagkakaroon ng mga pagbabago mula sa kultura, lenggwahe o
mga hiram na salita, pisikal na anyo, sistema ng pamahalaan, ideolohiya at iba
pa. Ang ating bansa ay nasakop ng tatlong beses. Una, ay ang Kastila (1521-
1898), pangalawa, ay mga Amerikano (1898-1946), at pinakahuli, ay ang mga
ang Hapones (1942-1945).
 Kulturang Popular

Panahon ng Kastila
Ang ekspedisyon ni Ferdinand Magellan noong 1521 ang nagbigay-daan
upang matuklasan ng kanilang pangkat ang Pilipinas. Tuluyan nang nasakop
ng mga Kastila ang Pilipinas sa loob humigit-kumulang tatlong daan at
tatlumpu’t tatlong taon mula 1568 hanggang 1898. Simula noon, maraming
pagbabago ang nangyari sa pamumuhay ng mga katutubong Pilipino. Kasabay
ng pananakop ay dala rin ng mga Kastila ang kanilang pangunahing hangarin.
Una, ipalaganap ang Kristiyanismo, pangalawa ay ang pagpapayaman sa
pamamagitan ng akumulasyon ng yaman ng kanilang nasasakupan, at
pangatlo ay palawakin at palakasin ang kanilang kapangyarihan. (Sauco, Papa,
& Sta. Ana, 1997).
 Kulturang Popular

Narito ang ilang mga bagay at impluwensiya na dala ng mga

Kastila sa Pilipinas sa loob ng mahabang panahon na
pamamahala nito. (Balinski, Spanish Influence in the
Philippines, 2018).

1. Lenggwahe – May iilang salitang Kastila ang nakapasok na sa diyalektong Pilipino.

Sa ngayon tinatayang aabot sa 20% ng mga salitang Tagalog ang Espanyol. Sa
katunayan, ang karaniwang pagbati sa Tagalog na "kumusta" ay nagmula sa Espanyol na
"como esta" (Kumusta ka). Narito ang ilang pangkaraniwang mga salita na nagmula sa
Espanyol at binago lamang ang baybay: Diyos, eskwela, gwapo, kalye, kabayo, kwento,
karne, pamilya, sapatos, bintana at marami pang iba. (Balinski, Spanish Influence in the
Philippines, 2018).
 Kulturang Popular

Pagbibilang (Numero at Pera) - Ang sistemang ng pera ng

mga Kastila na nakabatay sa mga piso ay pinagtibay sa
pamumuhay ng Pilipino pati na rin ang paggamit ng mga
numero ng Kastila sa mga transaksyon sa negosyo at pera.
Hanggang ngayon, ang paggamit ng mga numerong Kastila
ay nanatili pa ring pamantayan ng mga Pilipino sa pamilihan
at sa iba pang mga transaksyon.
 Kulturang Popular
2. Katolisismo – Bahagi na ng layunin ng mga Kastila ang pasampalatyahin
ang lahat ng mga katutubo kay Cristo sa pamamagitan ng kanilang tradisyon
na Katoliko. Ngayon, ang simbahang Katoliko ay nananatiling isang
napakalakas na puwersa sa Pilipinas. Ipinagdiriwang at nakikilahok pa rin
ang mga Pilipino sa maraming pista opisyal at kaugalian ng Katoliko.
Apelyido - Noong 1849, nagpadala ang isang Gobernador ng isang kautusan
na ang lahat ng mga pamilya ay pumili ng isang bagong apelyido mula sa
isang listahan ng mga apelyido ng Kastila (upang lumikha ng isang mas
maayos na sistema ng pagsubaybay sa mga tao). Nagresulta ito sa maraming
mga apelyido ng Kastila ang ginagamit pa hanggang ngayon ng mga Pilipino
tulad ng Garcia, Cruz, Reyes, Mora, Vasquez, Valdez, Flores, Ramos, Perez,
Villanueva, Ortiz, at iba pa.
 Kulturang Popular

3. Pangalan ng ilang Kabisera at Bansa - Kapansin-

pansin din na ang mga Kastila ang siyang nagtalaga ng
Maynila bilang kabisera ng Pilipinas. Sa katunayan, sila ang
nagpangalan sa ating mga isla na "Filipinas" alinsunod sa
pangalan ni Prince Philip os Asturias, na kalaunan ay naging
Hari ng Espanya.
 Kulturang Popular
4. Edukasyon - Sa panahon ng paghahari ng Espanya, itinatag nila ang mga
paaralan na pinapatakbo ng Katoliko. Ang mga prayle at madre ay ang mga
guro sa mga paaralang ito. Ang mga mamamayan ng Pilipino ay marunong
magbasa bago pa man dumating ang mga Kastila, ngunit ang mga Kastila ay
nagdagdag ng mga bagong paksa sa kanilang akademya tulad ng
Matematika, Espanyol, at Negosyo. Nang maglaon, nagtayo rin ang mga
Kastila ng mga pampaaralang kolehiyo at isa na rito ang unibersidad ng
Santo Tomas, na itinatag noong 1611.
Pagkain - Dinala rin ng mga Kastila ang kanilang sariling lutuin at marami
sa mga pagkaing ito ay pinagtibay sa diyeta na Pilipino. Narito ang ilan sa
mga putahe: mais, flour, kalabasa, avocado, sosis, beef, bayabas, sapodilla
(chico prutas), papaya, repolyo, koko, patatas (puti), ham, kape, beer,
tinapay (gawa sa harina ng trigo), mga atsara, sardinas, at iba pa.
 Kulturang Popular

Panahon ng Amerikano
Matapos mamuno ng Kastila sa Pilipinas ng humigit-kumulang ku tatlong daan at
tatlumpu’t tatlong taon ay sumunod naman ang mga Amerikano mula 1898 hanggang 1942.
Taliwas sa nauna, ay naging mas mapagbigay ang Amerikano at ipinalasap sa mga Pilipino
ang kalayaan sa demokrasya. Nagawa nilang ipalaganap ang kanilang kultura at sakupin
ang Pilipinas nang hindi nakatutok sa puwersa. Nagbukas ng paaralan at ipinasok ang
edukasyon bilang instrumento ng kolonisasyon kung saan ipinaturo ang kanilang wika,
pinagbuti ang kalinisan at kalusugang pambayan at kalaunan ay pinahintulutan ang
mamamayan na unti-unting humawak ng tungkulin sa pamahalaan. Ang ganitong
kaparaanan ng pagkontrol ay mabisang naisakatuparan, sabi pa nga ni Renato Constantino
na “American control of the educational system made possible the distortion and
suppression of information regarding Philippine resistance to American rule and the
atrocities committed by the American army to crush that resistance” (Constantino, 2019).
Ang mga Amerikano rin ang nagbigay nagbalik sa ating kalayaan sa taong 1945 sa
pamamagitang ng Tydings McDuffie Law na pinairal noong 1935 (Sauco, Papa, & Sta. Ana,
1997)..
 Kulturang Popular

Narito ang ilang mga bagay at impluwensiya na dala ng mga Amerikano sa

Pilipinas sa loob ng mahabang panahon na pamamahala nito (Balinski,
America's Influence in the Philippines, 2018).

1. Kalayaan sa Relihiyon - Nang sakupin ng Estados Unidos ang Pilipinas, nagsimulang malaya ang
mga tao na sumali sa anumang relihiyon na nais nila. (Sa panahon ng panuntunan ng Kastila, itinatag
ang simbahang Katoliko bilang pambansang relihiyon at mariing ipinatupad). Dahil sa bagong
natagpuan na kalayaan, nagsimula nang dumami ang iba't ibang mga simbahan at relihiyon bukod sa
Katolisismo. Ngayon, kapansin-pansin kung gaano na karami ang iba't ibang mga Kristiyanong
simbahan sa Pilipinas - ang pagkakaibaiba na ito sa relihiyon ay naging malaking bahagi na sa kultura
ng mga Pilipino.
 Kulturang Popular

2. Libreng Edukasyon - Ipinakilala ng mga Amerikano ang ideya ng libreng

edukasyon sa mga isla ng Pilipinas. Nagpadala pa ang Estados Unidos ng mga
guro upang makatulong na maitaguyod ang mga paaralan kung saan ang mga
batang Pilipino ay maaaring magkaroon ng libreng edukasyon. Ang isang
malaking pangkat ng mga guro na ito ay tinawag na "Thomasites," na
pinangalanan sa bangka na pinasok nila, na tinawag na Thomas.
Ingles - Sa panahong ito, nagsimulang ituro ang Ingles sa mga paaralan, at ito
ang wika na ginagamit ng mga guro. Ang "Taglish" ay literal na naging bahagi ng
kultura. Sa katunayan, ang Ingles ngayon ang pangalawang wika ng Pilipinas.
Maraming mga salitang Ingles ang gumawa ng wikang Tagalog. Kadalasan ang
mga ito ay binibigkas pareho, ngunit ang pagbaybay at binago.
 Kulturang Popular

Narito ang ilang mga halimbawa:

Cake = Keyk
Panayam = Interbyu
Cookie = Kukis
Computer = Kompyuter
Biskwit =Biskwit
X-ray = Eksrey
Ballpen = Bolpen
 Kulturang Popular

3. Damit –Narito ang ilang mga uri ng damit na

ipinakilala ng Amerika sa kulturang Pilipino:
sinturon, suspendido. polo shirts, sapatos na pang
tennis, maikling palda / damit, mga bonnets /
sombrero, mataas na takong, at pantyhose.
 Kulturang Popular

4. Pagkain - Dinala rin ng mga Amerikano ang kanilang sariling lutuin

Narito ang isang listahan ng ilan sa mga pagkaing ipinakilala nila sa
Pilipinas na malawakang pinagtibay sa kanilang pamumuhay:
hamburger, sandwich, oatmeal, ketchup, chewing gum. apple pie,
mayonnaise, hotdogs, steak, sorbetes, mga corn flakes, at iba pa.
Ang ilang mga Amerikanong restawran na naging napakapopular sa
Pilipinas ay: McDonald's, KFC, Dunkin’ Donut.
 Kulturang Popular

4. Pagkain - Dinala rin ng mga Amerikano ang kanilang sariling

lutuin Narito ang isang listahan ng ilan sa mga pagkaing ipinakilala
nila sa Pilipinas na malawakang pinagtibay sa kanilang pamumuhay:
hamburger, sandwich, oatmeal, ketchup, chewing gum. apple pie,
mayonnaise, hotdogs, steak, sorbetes, mga corn flakes, at iba pa.
Ang ilang mga Amerikanong restawran na naging napakapopular sa
Pilipinas ay: McDonald's, KFC, Dunkin’ Donut.
 Kulturang Popular

Panahon ng Hapon
Malaki ang paghahangad ng bansang Hapon na maging
pinakamakapangyarihan sa buong Asya. Upang maitaboy ang
kanluraning mananakop sa Asya ay binagsakan nila ng bomba ang
Pearl Harbor sa Hawaii na kinaroroonan ng Hukbong Dagat ng mga
Amerikano. Pagkatapos wasakin ang mga sasakyang pandagat ay
sunod-sunod naman nilang binagsakan ng bomba ang lugar sa Asya
na nasasakupan ng Amerika katulad ng Indonesia, China, Malaysia,
at Pilipinas.
 Kulturang Popular

Ang biglaang pagsalakay na ito ng mga Hapon ay estratehiya upang

hindi makapaghanda ang kalaban kung kaya’t madali nilang
masasakop ang mga lugar sa Asya na naunang nang sakupin ng mga
Amerikano. Subalit, noong panahon na iyon ay naghahanda na rin
ang Pilipinas sa ipinangakong kalayaan ng Amerika. Tatlong taon
lamang tayong napasailalim ng bansang Hapon mula 1942 sapagkat
itinadhana na sa Tydings McDuffie Law na pinairal noong 1935 ang
pagbabalik ng ating kalayaan sa taong 1945 (Sauco, Papa, & Sta. Ana,
1997).
 Kulturang Popular

Maikling panahon lamang namalagi ang Hapon sa

Pilipinas kung kaya’t walang masyadong impluwensiya
galing sa kanila ang tumatak sa ating kultura. Ngunit tiyak
na may nabago rin silang mga kaugalian sa loob ng tatlong
taong pamamalagi nila sa Pilipinas. Narito ang ilang mga
bagay at impluwensiya na dala ng mga Hapon sa Pilipinas sa
loob ng maikling panahon na pamamahala nito (Balinski,
Japanese Influence in the Philippines, 2018):
 Kulturang Popular

1.Pagpapatupad ng mahigpit na curfew;

2. Pagpapakilala ng sistema ng pera ng Hapon;
3. Paghati sa dalawa ng mga Baranggay; at
4. Pagsakatuparan ng pamahalaang militar
 Kulturang Popular

Walang naiwan na permanenteng marka ang

Hapon sa paraan ng pamumuhay Pilipino.
Pagkatapos ng kanilang pamamahala ay bumalik
ang mga Pilipino sa dati nilang pamumuhay bago
pa man dumating ang mga Hapon.
Kulturang Popular

Wakas