Professional Documents
Culture Documents
1. Siyaset Arapça kökenli bir sözcüktür At eğitimi anlamına geliyor. Politika sözcüğü yunan
kökenlidir.yunanca “ polis” kent devletlerine verilen isimdir.
4. İktidar kavramı ise ; otoriteyi içerir. Otoritenin görüldüğü her yerde “ yöneten” ve
“yönetilen” ayrımı vardır. İktidar kavramı, karar alma ve onu uygulama gücünü içerir.
7. Siyasal olayların nedenleri çok karmaşık ve karşılıklı etkileşim içinde oldukları gibi, aynı
zamanda sürekli bir değişim içindedirler.
9. Siyasal düşünce alanında felsefeden bilime doğru yönelişin ARİSTO (İ.Ö.384-322 ) ile
başladığını söyleyebiliriz. ( “ polika” adlı kitabı )
10. Batılı kaynakların sosyolojinin kurucusu saydığı İbni Haldun. Devlet ve iktidar kavramlarını
incelemiştir.
Nitelendirdiği İbni HALDUN devlet ve iktidar kavramlarını bilimsel bir yaklaşımla incelemiştir.
Marx dan çok daha önceleri toplumları “ üretim biçimleri” nev göre ayıran ibni HALDUN dur.
11. İtalyan MAKYAVEL dinsel ahlak açısından bakmayan var olanı saptamaya çalışmıştır. Laiklik
düşüncenin ilk temellerini Makyevelde bulanlar çoktur . Makyevel in “ prens” adlı kitabı
siyaset bilimin temel kaynakları arasındadır. “Amaca giden her yol meşru olduğu “ görüşüne
Makyevelizm adı verilir.
12. Fransız MONSTESQUİE “ Yasaların Ruhu “ adlı kitabında bir toplumda geçerli kuralların, o
toplumun içinde bulunduğu coğrafi ve toplumsal koşullarla olan bağlantısını araştırdı.
Montesguiu ya göre Nasıl ki fiziki çevrenin yasaları varsa, toplumsal olaylarında kendine özgü
yasaları vardır.( olması gerekeni değil olanı inceler )
13. Sosyolojinin kurucusu sayılan Fransız Agusto COMTE siyaset biliminin de doğmasına katkı
yapmıştır. ( sosyoloji deyimini ilkkez o kullandı ) Agusto Comte göre sosyoloji 2 bölüme
ayrılıyordu.
1- TOPLUMSAL STATİK ; kurulu düzeni 2- TOPLUMSAL DİNAMİK ; düzendeki değişmeyi
14. Karl MARX ın toplum bilimlerine bir başka katkısı, insan doğasının “ değişebilir” olduğunu
vurgulmasıyla ortaya çıkar. Toplumsal bilimlere öznelliğin yerine nesnelliği geçirmiş oldu.
15. Fransız Alexis de TOCGUEVİLLE nin “ Amerika da demokrasi “ kitabı tam anlamıyla bilimsel
sayılabilecek ilk ve önemli çalışmalardandır.
16. MAX WEBER Karl marxın toplumsal ağırlık yerine burokrasi kelimesini kullandı. Siyasal
iktidarın meşruluğunun temellerini açıklanmasında ortaya çıkar. Siyaset kişilerin diğer kişiler
karşısında egemenlik kumasıdır. MAX WEBER ise bürokrasinin, çağdaş siyasal rejimler
içindeki ağırlığını vurguladı. WEBER Sınıf ve statü arasında ayrım yapmıştır. Otorite kavramını
incelerken yaptığı otorite ayrımları hala kullanılmaktadır.Max Weber’in
1- GELENEKSEL OTORİTE, 2-BÜROKRATİK OTORİTE ( hukuksal otorite) 3- KARİZMATİK
OTORİTE
17. SİYASET BİLİMİNDE ÇAĞDAŞ GELİŞMELER Siyaset bilimi Görgül ( ampirik) araştırmalara, alan
araştırmalarına önem vermiştir. Bu eğilime zamanla “ davranışçı akım “ denilecektir.
18. 1- SİYASAL DAVRANIŞÇILIK; Charles Meriam ve Halrold D.Lasswell öncüleri .” karar alma
süreçlerini” de başlıca araştırma konuları arasına aldı.
19. 2- YAPISAL – İŞLEVCİ AKIM; toplumsal yaşamda hiçbirşeyin tek başına bir bütün
oluşturmadığı ve her şeyin bir bütününü parçası olduğu görüşünden kaynaklanır. Toplumdaki
tüm yapı ve kurumlar, belli bir gereksinmeye yanıt evermek amacıyla doğmuşlardır. “ önce
çekiç yapıp sonra o çekice bir işlev bulunmaz . . İşlevci yaklaşım yapan İlk ünlü ismi
MALİNOWSKİ , ilkel toplulukları bizzat gidip görerek inceledi.
20. MERTON nu getirdiği “ bozuk işlev, açık ve gizli işlev” gibi kavramlar açısından önem taşıyor.
21. Antroropolog CLAUDE LEVİ- STRAUSS a göre toplumsal gerçeğin yapısı, doğrudan
gözlenemez.
22. Talcott PERSONS, Her toplumsal sistemin dört işlevsel zorunlulğa karşı vermesi gerektiğini
söylüyor:
1) Hedefin izlenmesi 2) Kuralsal yada gizli istikrar, 3) fiziki ve toplumsal çevreye uyum 4) üyelerin
toplumsal sistemle bütünleşmesi
22. 3- SİYASAL SİSTEM ANALİZİ ; Sistem yaklaşımının siyaset bilimindeki öncülüğünü yapan David
EASTON, siyasal sistemin, fizik, biyolojik,toplumsal ve psikolojik ortamlara çevrili
bulunduğunu vurguluyor.
Her iktidar kararı toplum üstünde bir etki yapar. Girdilerin çıktılara dönüştüğü bir ortamdır. Eksikliği
değişmeyi açıklayamamaktadır. EASTON a göre siyasal sistemin üç öğesi bulunmaktadır. 1) siyasal
topluluk 2) rejim 3) siyasal otorite
İşlevci yaklaşımın en büyük eksikliği “ değişmeyi” açıklamakta karşılaştığı sıkıntılardır. Oysa sistem
analizi, gelişmeyi, değişmeyi, evrimleşmeyi açıklamaya daha çok yatkın görünüyor.
24. Spencer toplum bir organizma demiştir.
UNESCO nun öncülüğünde 1948 yılında yapılan bir çalışma genellikle hareket noktasını oluşturuyor.
1. SİYASET KURAMI
2. SİYASAL KURUMLAR
ANAYASA
DEVLET ORGANLARI
KAMU YÖNETİMİ
SİYASAL PARTİLER
KAMUOYU
DEVLETLER HUKUKU
1. Siyaset olgusu, ancak topluluk halinde yaşayan insanlar arasında doğar. Bu topluluğun
yerleşmiş olduğu doğal çevre vardır. Ekonomik yapıda siyasal yasal gelişim üzerinde önemli
etki yapar.
Doğa, insanlar ve ikisinin etkileşimi sonucu oluşan teknolojik, ekonomik yapıyı bir bütün olarak ele
aldığımızda, bunu toplumun “ alt yapısı” . Kurumsal ve kültürel etkenleri ise “ üst yapı” kavramı
içinde değerlendirebiliriz.
Doğal etkenler iklim, doğal kaynaklar, ülkenin genişliği ve konumu gibi alt bölümlere ayrılabilir.
4. Fransız tarihci MİCHELET özellikle 1789 temmuz devriminden esinlenerek devrimlerle sıcak
mevsimler arasında ilişki kurar.
5. Reymond ARON un “ Ulslararası savaş ve barış “ yapıtında vurguladığı gibi, toprak yalnızca
siyasal çatışmanın konusunu oluşturduğu zaman değil, siyasal çatışmanın ortamı ya da
sahnesi olarak da önem taşır.
6. Doğal kaynakların zenginliği ülkenin ekonomik zenginliği anlamına gelir. Zenginliğin, bolluğun
, siyasal yaşamdaki çalışmaları yumuşattığını barışçı eğilimleri güçlendirdiğini söyleyebiliriz
9. Gordon CHİLDE a göre” fiziksel çevredeki değişikliklere hayvanlar biyolojik evrimle insanlar
ise kültürel gelişmeyle uyarlar. “ tarihte neler oldu “ yapıtında bu konuyu özetlemiştir.
10. Jean BRUNHES a göre, şiddetli kışların hüküm sürdüğü orta asya bozkırlarında insanların
yerleşip tarımla yaşamaları olanaksızdı. Sürüleri ile dolaşan göçebe toplulukları bu doğal
koşulların ürünüydü. Uçsuz bucaksız bozkırlarda uzağı görme, mesafelere ve öteki insanlara
egemen olma yeteneğini kazandılar.
11. İbni HALDUN a göre göçebeler kentlilerden daha yiğit ve cesurdurlar.çünkü kentliler rahat
döşeklerinde uyurken, göçebeler kendilerini korumak zorundaydılar.
12. MONTESGUİE , avrupayı değerlendirirken top pembe, asyayı değerlendirirken olumsuz bir
bakışa sahipti.
13. TONYBEE Türklere göçebe hayatlar çok şey kazandırmıştır demiştir. Disiplini ordan almıştır.
Olarak nitelendirmiştir.
15. TONNİES e göre Topluluğa duygusal samimi ilişkiler Topluma mantık ve çıkar ilişkilerin
egemen olduğunu düşünüyor.
16. Toplulukta “ biz” duygusu . Topluma egemen olan ise “ ben “ duygusudur.
17. Kalabalık Toplumlardaki siyasal yaşamda iki önemli değişiklik görüyoruz. Bürokratikleşme ve
yerinden yönetim.
18. İngiliz Thomas – Robert MALTHUS un öne sürdüğü kurama göre; Robert malthus insanlar açlığa
mahkum olacaktır varlıklı insanlar çocuk yapsın fakirler yapmasın demiştir.
19. Gasthon BOUTHOL ; demografik etken içinde genç nüfusa özel bir önem vermektedir.
21. Marksizme göre, en önemli siyasal kurum olan devlet , toplumsal sınıflar arasındaki çatışmanın
bir ürünüdür. Devletin yokolmasından önce , bir geçiş aşaması olur “ proleterya diktatörlüğü”
öngörülmüştür.
Reymond ARON ; “ sanayi toplumu” kavramına önem vermekle birlikte, sanayi toplumlarının
rejimleri arasında zamanla bir yakınlaşma olacağını kabul etmiyor. Aron a göre sanayi toplumuna
Sosyalist yada Kapitalist modelle ulaşılabilir. Bireylerde “ siyasal bilinç” oluşumu ; bireylerin siyasal
davranışlarını belirleyen temel olgu gelir düzeyleri ya da gelir düzeyleri arasındaki adaletsizlikleri
değil, onların beklentileri ile gelir düzeyleri arasındaki farktır.
Geri kalmışlığını en belirgin özelliği ekonomik geri kalınmışlıktır. Ekonomik geri kalmışlığın en açık
göstergesi kişi başına düşen yıllık gelirin düşüklüğüdür.
1- Besin yetersizliği
2- Yapısal açıdan geri bir tarımın ekonomi içinde büyük bir ağırlık taşıması
3- Çok sınırlı bir sanayileşme
Geri kalmış ülkelerde TEK ŞEF –TEK PARTİ- OTORİTER YÖNETİM rol oynar .
Aile , din, eğitim , hukuk, siyaset ve ekonomi hemen akal gelen önemli toplumsal kurumlardır.
Bu kurumlardan birisi olan devleti ise, bazı siyasal bilimciler “ Kurumlar Kurum “ olarak nitelendirir.
Siyasal kurumların değişimi ve evrimi konusunda, birbirine zıt iki görüş vardır.
Birinci görüşü paylaşanlar, siyasal kurumların, ekonomik yapıya bağlı olarak değişime uğradığını
savunurlar. ( Marksistler )
Marksizm’de siyasal kurumların sınıf çatışmaları sonucunda ve çatışmadaki güç dengelerine yani
sınıfın gereksinmelerine göre oluştuğu görüşü vardır.
Devlet ancak ulusal toplum aşamasından sonraya çıkan bir kurumdur. Ulusal toplumlar, Avrupa da
feodalitenin yıkılmasından sonra doğduklarına göre, devletin doğması da ancak 16.-17. Yy. Dan
başlayarak söz konusu olacaktır.
Kültür ve ideolojileri ; DURKHEM , kültürü bir duyuş, düşünü ve davranış birliği olarak tanımlar
Uygurlık; kültürden daha geniş , evrensel kültürden ise daha dar bir kavramdır. Benzer kültürlerin
ortak yanlarını ve teknolojik düzeydeki birlik yada bütünlüğü içerir.
Evrensel Kültür ; Tüm ulusal kültürlerin katkılarıyla oluşur. Belirli bir ulusal kültürün, diğer toplumları
genellikle tek yanlı olarak etki altına alması, söz konusu ulusal kültürün taşşğdığı değerleri sisteminin
bir alışkanlık yaratılarak yayılmaya başlamasıdır.
Kültür emperyalizmi yaratan temel öğe ileri teknoloji ve ileri teknolojiye bağımlı ekonomik güçtür.
30. Siyasal inanç, değer ve davranışların birey tarafından benimsenmesine yada toplum
tarafından bireye öğretime süreci olarak tanımlanır. Başında aile gelir .
MARX a göre , kültürü bütünleştiren öğe üretim biçimidir. Düşünce davranış ve toplumsal yapı bir
bütün oluşturur.
Deniel BELL e göre tekno ekonomik düzenle, kültür arasında kopukul vardır. Kültüre egemen olan
eğilimler , akılcı olmayan eğilimlerdir.
1. Tutum kanı ve davranışların bütünüdür. Freud ölüm iç güdüsünün önemli rol oynamaya başlağını
görüyoruz.
2. David Reisman Geleneksel haraket Vicdanına göre ve Başkasının ağzına göre hareket edenler
demiştir
3. Gaston Boult demiş ya zihniyetiniz evren ile aramıza prizma gibi girer.
4. Liberaller serbes ilkesi yaşam için savaş ve ekonimi kıtlık gibi düşünceler Darvim tarafından destek
buldu.
6. Karl Mannheim tutumların anlaşılması için gençler üzerinde idolojik ve enerji den kaynaklanın
biçimdir.
7. Yücelme nevroz saldırganlık bunlar Roger Master e göre bireysel uni içinde uni dışında çözülür
demiştir.
8. Ortodox markist öğrenci hareketleri sınıf çatışmasının uzantısıdır. Jean Pronteau öğrenci gençliği
salaktır
10. Kadınlar siyasal katılmaya az eğilimli, tutucu partileri, Partide kararlık yok, adayın kişiliği,kocasının
partisi, güçlü olanı seçme. Erkeklerde tersi. Kadınlar dinci tutucu partiler.
11. Kadınlar ilk kez 1935 yılında girmiştir. 3,8 oranla çoktur Sonra zamanla oran düşmüştür.
12. Matei doğan jacgues norbon kadınların erkeklerin içinde yaşadıkları toplumsal koşullardan
bağımsız olarak yalnızca cinsiyete bağlı olarak tutumlar sergilememiştir.
13. Eskiden Türkler hem demokrat hemde feministi isalam dinini kabul ettikten sonra. Kadınlar
değişmeye başladı arap ülkelerinin olumsuz etkisiyle ortünme olayı fatih ten sonra bizansın işin içine
girmesiyle olmuştur.
1. Birinci guruplar birbirine sıkısıkı bağlı guruplardır. İkinci guruplar daha resmi örnek iş arkadaşlarıdır
2. Birinci guruplar yazılı kurallara bağlı olmayıp ikinci guruplar yazılı kurallar ağır basmaktadır.
3. Morenonun sosyo metri kişiler arası duygusal bağları tespit etmekte kullanılır düşünce önderi
4. Gurup dinamiğini ortaya atan Lewin dinamik bir bütündür gurubun bir bölümdeki hareket hepsini
etkiler.
5. Birinci guruplar otoriter. İkinci guruplar demokratik üçüncü gurup bırakınız yapısıncılar.
6. Gurup içi dinamik kurt lewin guruplar arası olan muzaffer şerif.
7. Laswell aratırmalarına göre kişinin sosyalist tutucu anarşist yada terörist olmasında aile önemli rol
oynar.
11. Durkneim küçük duruplar bireyler arasındaki boşluğu doldurarak anomi tehlikesini ortadan
kaldırır.
2. Avrupada rastlanan zümre veya düzenler de daha basit toplumsal yapı görüntüsü ile hukuksal
eşitsizlik karşıtı.
3. Irkçı kast uygulanmasını sürdüren son ülke günet Afrika ama oda bitti sonraları
5. Kingsley more Toplum sal eşitsizlik herkezin baş vurduğu kaynaklar arasında yer alır.
6. Markist sınıf anlayışı ne kadar olduğu değil nasıl kazanıldığı önemlidir. Sınıf yaratan iş bölümüdür.
7. Eflatudan beri gelen işbölümü üretim araçları üzerinde üretim araçlarıda toplumsal sınıflarlı
yaratıyor.
8. Karl max köleci toplumda efendi köle feodal toplumda derebeyi serf kapitalistlerde sermayeder ve
işçi
9. Markimasite göre devlet bu egemen sınıfın elinde basit araçtan başka bir şey değildir.
10. Sınıf çatışması itici güçtür. İşçi sınıfı proteryadır. Sınıf bilicini örgütlenince siyasal güç ortaya çıkar.
11. luxenburb kitle bilici Lenin işçi salaktır bu bilinç ona götürülmelidir. Tekno Eko Toplumsal Siyasal.
12. Duverger sınıf çatışmasında siyasal büyük bir etkendir. Dinsel yada ideolojik rekabet.
14. Sultan galiev proleter sınıflar yerine proter uluslar düşüncesi ortaya atmıştır.
1. Coğrafi konum ispanya pirenler doğal kaynaklar besin kaynakları. Nufus bunlar ulusal güçtür.
2. Herzkotiviz bir kültür bir halkın yaşam biçimidir. Ali yapısı eğitimle ilgili gelenekler disiplin
anlayışıdır
3. Milliyetçilik Yurtseverlik Siyasal milliyetçilik ulusal bağımsızlığı ekonomik milliyetçilik ülkenin yer
altı yer üstü kaynaklarına sahip çıkmayı ve toplum olarak ekonomik olanakları artırma Toplumsal
milliyetçilik gibi
4. Raymond aronda efendi köle ilişkisi hiçbir zaman sürekli bir kavram olamaz demiştir.
6. Kültürel emperyalizim kitle iletişim araçların geliştiği günümüzde. Daha çok önem kazanmıştır.
2. İşçi sınıfının mücadelesi sonucu oy hakkının yaygınlaştırılması ile birlikte. Çıkan farklı yapıdaki
partilere kitle yığın partileri denmekte. Kadro partilerinin temel taşları komiteler ve ocaklar gelir.
3. Kadro partilerinde ağırlık meclis guruplarıdır. Parti disiplini ve merkez oteritesi zayıfdır. İdeolojiye
verilen önem azdır.
4. Kitle partilerinin etkinlikleri ve süreleri daha yaygındır. Birbirlerine bağlı genel meclis ile meclis
gurubu arasında geniş denge vardır. Sıkı sıkı bir disiplin vardır. Komunist ve faşist partileri etki altına
alırlar.
5. Faşist partiler toplumsal ekonomik bunalım döneminde paniğe kapılan burjuvazi orta sınıf
insanlardır.
8. İlk siyasi partiler 1908 den sonra çıkmıştır 1839 tazminat fermanından yararlanarak ortaya
çıkmıştır.
9. 1889 da askeri tıp öğrencileri ittihat terakki partisini kurdurlar. Hücre carbonari ve masondan
etkilenirler.
11. Komunist partiler mahelle ve işyeri düzeyinde kurulur. Üye olmak için ideolojik benimseme
olmalıdır
12. Batıcı İslamcı turan cılar olmaktadır. Ancak iki partili parlementoda olabilir.
13. Tek turlu çogunluk iki büyük partiye şans tanır İki turlu çogunluk blok yapar. Orantilı temsil küçük
partileri bitirir.Neuman bireysel temsil demokratik bütünleşme.
1. Kitle baskı gurupları gücünü üyelerinin sayısından ve örgütlenme düzeyinden alırlar. Disiplin
bürokratik yapı.
3. Gücünü üyelerinin çokluğundan değil üye niteliklerinden alan baskı gurupları kadro baskı
guruplarıdır.
4. Otoriter totaliter baskı gurubu yapısına faşist örgütler örnekverilebilir. Komunist ve sosyalist
partiler.
5. İngiliz işçi partisi olup 1927 yılına kadar parti sendika kooper sosyalist derneklerden ibarettir.
6. Baskı gurupları kendilerine iletilen mesajları siyasal organlara iletir. Jean meynaud şöle ayırır karar
organlarıyla tabanda bir karar alıp bunu organlara ileterek uyulmasını istemeleri uzlaşmaya katkıda
bulunması.
7. Partilerin belirli bir destek vererek örgütlediği çıkar guruplarıda vardır kolektif rüşvet denir.
8. Kadın ve geçlik kollarının belli bir idolojiye sahip olarak sınıfsal kökenli baskı gurupları vardır.
9. Tic san odaları işveren baskı gurubu. TUSIAD en büyük iş adamlarını toplayarak sermaye baskı
gurubu.
10. Kitle baskısı olarak en büyük işçi sendikalarıdır. Grev gibi bir hakkı kötüye kullanırlar.
11. İşçi sendikasının sıksık iktidara gelen sol partilerle işbirliği vardır.
12. Duverger diktatörlük kuramı göre gelişme düzeyi yükseldikçe ülke yönetime el koyması azalır.
13. Siyasal eğilimleri gelişmesi ekonomi büyümesi rejimin sağlamlığı subay kesiminin toplumsal
kökeni.
14. Bürokrasi artık teokrasi olarak adlandırılmakta olup alt üst pramit yetkileri vardır.
15. Bürokrasiye max weber çok önem vermiş olup karl max ın sınıf çatışması bunda
burokrasidir.Kominumizi proterya diktatörlüğünden çok burokratların diktatörlüğü denilmekteydi.
SİYASET BİLİMİ
PRETO VE MOSCA MAKSİSMİN SINIF ÇATIŞMALARI GÖRÜŞÜ YERİNE SEÇKİNLER ARASI ÇATIŞMALARI
KOYMAKTADIR. DEMOKRASİNİN GERÇEKLEŞMESİNE OLANAK YOKTUR.
LASWELL, TOPLUMUN UYUM İÇİNDE BULUNABİLMESİ İÇİN “ ORKESTRA ŞEFİ” GÖREVİNİ YÜKLENECEK
OLAN SİYASAL SEÇKİNLERE HER ZAMAN GEREKSİNME VARDIR.
WRİGHT MİLLS , TOPLUMU TEK BİR SEÇKİN GRUBUN YÖNETTİĞİ GÖRÜŞÜNÜ SAVUNUR. BİR YANDA
SIRADAN İNSANLAR, ÖTE YANDANDA ONLARIN YAŞANINI ETKİLEYECEK KARAR ALABİLME
DURUMUNDAKİ KİŞİLER VARDIR. BU KİŞİLER “ İKTİDARIN SEÇKİNLERİ “ DİR.
1- BÜROKRATİK SEÇKİNLER
2- AYDIN SEÇKİNLER
GRAMSCİ , ALT YAPI VE ÜST YAPIYI ORGANİK OLARAK KAYNAŞTIRAN ÖĞE “ AYDINLARDIR .”
AYDIN SEÇKİNLER BİR YANDAN TOPLUMDAKİ KÜLTÜR DÜZEYİNİN YÜKSELMESİNE , ÖTE YANDANDA
YENİ İDEOLOJELERİN YAYILMASINA KATKIDA BULUNURLAR. BAZI YAZARLAR, BU NEDENLE AYDINLARI
YARATICI AYDINLAR(gelişmiş ülke aydınları ) , YİNELEYİCİ AYNDINLAR( geri kalmış ülke aydınları &
aktarıcı ) OLARAK İKİYE AYIRILIR.
ULUSÇULK AKIMI DA GERİ KALMIŞ ÜLKE AYDINLARI ARASINDA DOĞAL BİR EĞİLİM OLARAK ORTAYA
ÇIKAR.
TÜRK SİYASAL YAŞAMINDA SEÇKİNLER : OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA İSTANBUL UN FETHİNE
KADAR SEÇKİNLER BÜYÜK ÇOĞUNLUKLU VE TÜRK KÖKENLİYDİLER.
YAKIN BİR ZAMANA KADAR,EN ETKİLİ UZUN ÖMÜRLÜ SEÇKİN GRUBUNU, BÜROKRAT SEÇKİNLERİ
OLUŞTURUYORDU.
1960 DA ORDUNUN İKTİDARA EL KOYMASI AYDIN- SİVİL SEÇKİNLERİN İTTİFAKINI İFADE EDER.
1971 DE İSE SEVİL AYDIN VE BÜROKRATİK SEÇKİNLERLE, ASKER SEÇKİNLER ARASINDAKİ İTİTİFAK
SONA ERMİŞTİR.
- PARA; 1848 lerin fransasında düşünceyi yaymanın tek yolu yazılı basındı. Gazete çıkarmak ve
gazeteyi yaşatabilmek parasal kaynaklara bağlıydı. Para,kitle iletişim araçlaırın etkilemenin yada ele
geçirmenin yolu olduğu gibi ülkeyi yönetenleri ve bunları seçenleri doğrudan etkilemenin bir
yoludur.Para silahı belirli partilerevebelirli siyaset adamlarına destek sağlamak içinkullanılır.
- SAYI VE ÖRGÜT; işçilerin ve geniş halk kitlelerinin gücünü oluşturur. Ücretli ya da gelirli toplum
kesimlerinin siyasal yaşamda ağırlık taşımaları, sayılarına ve örgütlenme düzeyine bağlıdır. Çoğulcu
bir demokraside para işveren için ne ise örgüt de işçi için o dur. Sendikalar ve kitle partileri , emekçi
ve dar gelirli kitlelerin siyasal yaşamdaki ağırlıklarının ik önemli amaşayı oluşturur. Grev, toplu
sözleşme hakkı, sendikaların , oy hakkının genişlemesi ise, kitle partilerinin gücünü arttırmıştır.
- KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI; siyasal güçlerin kitlelere ulaşıbilmek için kendilerine yandaş bulabilmek
için kullanabilcekleri araçların sayı üç tanedir. Yazılı, sözlü ve görüntülü basın ( gazete , radyo,
televizyon ) Georges bardeau ya göre “ sermayesi olanlar düşünceleri seçebilirler, ama düşünceler
sermaye bulamazlar.” Duverger “çoğulcu bur demokraside kitle ileşitim araçları devlet karşısında
özgürdür ama para karşısında özgür değildir. Günümüzde kitle iletişim araçları “ dördüncü Güç “
sayılmakatdır.
- TOPLUMSAL GÜÇLERİN KULLANDIĞI ŞİDDET; değişken güç dengesine bağlı olarak iktidarın el
değiştirebilmesi ya da yükselen toplumsal güçlerin güçleri oranında ikitidarı etikleyebilmeleri gerekir.
Şiddet ancak tüm barışçı yolların tıkandığı hak ve düşüncelerini savunmak ya da iktidara ulaşmak için
başka bir aracın kalmadığı düşüncesi yaygın olduğu durumlarda etkili ve geçerli bir yoldur. Siyasal
iktidarlara karşı kullanılan şiddetin başarıya ulaşabilmesi, büyük ölçüde ordunun durumuna bağlıdır.
Yasal olmayan her zorlama ve yöntemi bu sınıfa sokabiliriz. ( boykot ve işgal, çiftçilerin karayolunu
kesip trafiği engellemesi, araba yakma, patlayıcı madde taşıyan yazılar asma vb. )
- SİYASAL İKTİDARIN KULLANDIĞI ŞİDDET ; siyasal iktidara karşı şiddet kulalanlar , siyasal iktidarında
kendilerine karşı şiddet kullanmaya zorlamış olurlar. Faşizme kadar uzanan sağcı ideolojiler, insanın
doğuştan kötü olduğunu savunurlar. Ancak doğuştan iyi ve üstün yaratılmış olan küçük azınlık bu
çerçevenin dışındadır. Uygarlığın ilerlemesi o küçük seçkin azınlığın geniş halk kitlelerini baskı ve
eğitmelerine ve gerektiğinde şiddet kullanarak iyiye ve doğruya doru yönlendirmesine bağlıdır.
Devletin kullandığı baskı ve şitted , faşist rejimin vazgeçilmez bir parçasıdır. Oysa “ proeleterya
diktatörlüğü” nü Marksistler zorunlu ama geçici bir aşama saymaktadır. Solcu bakış açısında ise,
insanın toplumsal kötülüklere karşı korunması öncelik taşır. Maksistlere göre, o kötülükleri yaratan
kurumların temizlenmesinden sonra artık devlete bile gerek kalmamaktadır. Çağdaş libarel
düşüncenin bu iki uç arasında yer aldığını söyleyebiliriz. Çağdaş libareller insanın doğurtan iyi olduğu
kanısındadır. Faşist edeoloji barışçı araçları baştan reddeder.
ŞİDDETİN PSİKOLOJİSİ ;
- ÖÇ ALICI ŞİDDET
2- ÖDÜNLEYİCİ ŞİDDET ; ölüm sevgisinden daha hastalıklı bir şiddet türüdür. Güçsüzlüğü telefi
etmeye yönelik bir şiddettir.
3- KANA SUSAMIŞLIK
- ÖLÜM SEVERLİK; bunlar için gelecek değil geçmiş önemlidir. ( güçlülerle, güçsüzler, öldürenlerle
öldürülenler ) en iyi örnek hitler.
- YAŞAM SEVERLİK ; yaşam sevgisinin ağır bastığı bir kişiliktir. Bu duyguların gelişmesinde üç önemli
koşul var. – güvenlik – adalet- özgürlük Freuda göre insan güçlü bir önder tarafından yönetilen güçlü
bir grup içinde olmak isteyen düzensiz bir hayvandır.
4- TERORİZMİN SOSYOLOJİSİ ; Latince kökenli törer sözcüğü büyük korku yada korkudan titreme
anlamını taşır .Terorizm zayıf olanın seçtiği bir tür siyasal şiddet biçimidir. Tererist için şiddet bir
amaç değil bir araçtır. Terorizmin amacı çok insan öldürmek değil, kitleleri etkilemesidir. Terorizmin
tarihi M.Ö.73- 66 yılları arasında yaşamış Sicarjilere kadar dayanır. Ama Çağdaş anlamı ile tererizmin
kurcusu Hasan Sabbah ın batini tarikatı dır.
- SOLCU YA DA DEVRİMCİ TERÖR; amacı varolan toplumsal – ekonomik – siyasal düzeni yıkıp eyine
daha ileri bir düzen kurmak
- SAĞCI TEROR; amaç kurulu düzeni korumak ya da geriye dönük bir düzen oluşturmak ( DİNCİ TEROR
)
- ETNİK TERÖR ( bölücü terör ) ; kültürel öğelerin en çok rol oynadığı törer.
1- TEK BAŞINA SİLAHLI SAVAŞIM HİÇ BİR ZAMAN TERÖRÜ SONA ERDİRMEYECEĞİ GİBİ TERÖRÜN
SİLAHSIZ ÇÖZÜMÜ YOKTUR.
2- GERÇEK DÜNYA İLE TÖRERİSTİN DÜNYASI ARASINDA BÜYÜK FARK VARDIR.
3- TERÖR GURUBUN İNAÇNLARINI DEĞİŞTİMEYE ÇALIŞMAK YANLIŞTIR.
MAKSİZM, DİĞER İDEOLOJİLER GİBİ , DİNLERİNDE SINIF ÇATIŞMASININ BİR ÜRÜNÜ OLDUĞUNU
SAVUNUR.
MAX WEBER, DİNİN TOPLUMDAN ÇOK İNASIN BİREY OLARAK BAZI RUHSAL GEREKSİNİMLERİNİ
KARŞILADIĞI İNANCINDADIR
HRİSTİYANLIK : İSA “ SEZAR A AİT OLANI SEZAR A , TANRIYA AİT OLANI TANRIYA VERİN DİYEREK İLK
KEZ “ SİYASAL İKTİDAR” “ DİNSEL İKTİDAR” AYRINIMI GETİRMİŞTİR.
16. YY.REFORM HAREKETİ İÇİNDE ÖNEMLİ BİR ROL OYNAMIŞ OLAN LUTHER,DÜNAYIDAKİ DÜZENİN
YA TANRININ İSTİDİĞİ YA DA İZİN VERDİĞİ BİR DÜZEN OLDUĞUNU SAVUNUYORDU.
KARL MARX , DİN CAN ÇEKİŞEN BİR KRALIN NESEF ALIŞI, KALPSİZ BİR DÜNYANIN KALBİ, RUHSUZ BİR
DÖNEMİN RUHUDUR, HALKIN AFYONUDUR.
JOHN POLKİNGHORNE, BİLİM OLAYLARIN NASIL MEYDANA GELDİĞİNİ, DİN İSE OLAYLARIN NEDEN
MEYDANA GELDİĞİNİ ARAŞTIRMAKTADIR.
TÜRKİYEDE YALNIZCA DİNE DAYANARAK SİYASEL İKİTDAR OLUMANAMAMASININ NEDENLERİ
İBNİ HALDUN, LAİK DÜŞÜNCENİN GERÇEK BİR ÖNCÜSÜDÜR. BİR DEVLETİN VAR OLUŞUNU
TOPLUMLARIN EVRİMİNİ , TANRISAL İRADEYE DEĞİL TOPLUMSAL EKONOMİK NEDENLERE
DAYANDIRIR.
PAPAYA BAĞLI TEK BİR MERKEZDEN YÖNETİLEN,LATİNCE İBADETİ ZORUNLU KILAN KATOLİK
MEZHEBİNİN YERİNİ, YER YER ULUSAL DİLLERLE İBADETİ ÖNGEREN PROTESTANLIK ALDI. LUTHER
HAREKETİ , DİN İLE DEVLET İŞLERİN AYIRAN BİR TUTUMA YÖNELDİ.
1839 TANZİMAT ERMANI İLE BAŞLAYAN LAİKLİĞE DOĞRU YÖNELİŞ ,1876 ANAYASASI İLE BELİRLENDİ.
ATATÜRK LAİKLİK İLKESİNİ ANAYASAYA KOYNADAN ÖNCE İKİ ÖNEMLİ ADIM ATTI BİRİNCİ ADIM, 1925
TE EĞİTİM BİRLİĞİ ( TEVHİD-İ TEDRİSAT ) İKİNCİSİ 1926 GERÇEKLEŞTİRDİĞİ HUKU REFORMU. BU
ADIMLA TÜRK HUKUK SİSTEMİ TAMAMEN LAİK BİR TEMELE OTURTULMUŞTUR.
ESKİ TÜRKLERDE GÖÇEBE KOŞULLARININ DA EKTİSYEL OLUŞAN SAVAŞ YADA SÜREK AVI NEDENİYLE
BOYLAR BİR ARAYA GELİNCE GEÇİCİ BİR SÜRE İÇİN” BAŞBU” SEÇİLİYORD.U KARARLARIN ALINMASINA
HERKEZ KATILMAKTA , YARGILAMALAR TOPLULUK ÖNÜNDE YAPILMAKTAYDI.
GENE AYNI DÖNEMDE TÜRKLE ARASINDA YAYGIN OLAN ŞAMANİZM DİNİDE ÖRNEĞİN İSLAM ÖNCESİ
İRANLILARIN DİNİ OLAN ZERDÜST İLE KARŞILAŞTIRILDIĞINDA DAHA HOŞGÖRÜLÜYDÜ.
LİBERALİZM GENELLİKLE
1- “ SİYASAL LİBARELİZM “ ; libarel demokrasinin temel felsefesini oluşturur. Montesguieu “
güçler ayrımı “ kuramı ile siyasal libaralizme katkıda bulunmuştur.
2- “ EKONOMİK LİBARALİZM “ “ kapitalizmin ideolojisi sayılabilir. ( İskoçyalı Adam Smith ilk akla
gelen isim )
3- “ AYDIN LİBARALİZM “
4- “ ZİHİNSEL LİBARALİZM “ hoşgörü ve uzlaşma zihniyetini yansıtır.
ÖZEL MÜLKİYETİN ÖNEMİ, BENJAMİN CONSTANT IN SADECE MÜLKİYET TİR Kİ AYDIN OLABMİLMEK
İÇİN GEREKLİ BOŞ ZAMANI VE DOĞRU YARGIDA BULUNABİLME OLANAĞINI VERİR; DOLAYASIYLA
SADECE MÜLKİYET İNSANLARIN SİYASAL HAKLARI KULLANABİLMELERİNİ SAĞLAR. HİÇ BİR
YÖNETİMİN , DÜŞÜNCE VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜNE , MÜLK EDİNME ÖZGÜRLÜĞÜNE KARIŞMAMASI
GERKTİĞİNİ SAVUNMUŞTUR.
JOAN STUART MİLL , DEVLETİN BIRAKINIZ YAPSINLAR, BIRAKINIZ GEÇSİNLER İLKESİNİN GERİSİNDE BİR
SEYİRCİ LOMASINA KARŞIYDI. DEVLETİN ÖZGÜRLÜĞÜN KOŞULLARINI YARATMASI GEREKTİĞİNİ
SAVUNYORDU.
ALAİN, ÇAĞDAŞ BİR LİBERALDİR. SEÇMEN SEÇİLENİ DENETLEMELİDRİ. YURTTAŞIN İKİ ERDEMİ “
DİRENÇE VE İTAAT” TİR . İTAAT EDEREK DÜZENİ, DİRENEREK ÖZGÜRLÜĞÜ GÜVENCE ALTINA ALIRIZ.
İTAAT YAKILIRSA “ ANARŞİ” , DİRENÇ YIKILIRSA “ TİRANLIK “ DOĞAR.
ADAM SMİTH , İNKSAN KENDİ ÇIKARI İÇİN ÇALIŞIRKEN TOPLUMUN GELİŞMESİNE DE HİZMET ETMİŞ
OLMAKTADI.
1970Lİ YILLARIN SONLARINA DOĞRU DEVLETİN EKONOMİYE HER TÜRLÜĞ MÜDAHALESİNE KARŞI
ÇKAN YENİ BİR
SOSYALİZM VE KOMİNİZ
BARBEUF ; BİLİMSEL SOSYALİZMİN HABERCİSİ. KUTSAL OLAN TEMEL KAVRAM EŞİTLİKTİR. İLK GERÇEK
KOMUNİST DEVRİMCİ.
ÇAĞDAŞ SOSYAL DEMOKRAT İLK İSİM FERDİNAND LASSALE . İŞÇİ SINIFININ KORTULUŞU “ GENEL OY”
HAKKI İLE GERÇEKLEŞECEKTİR.
JEAN JAURAES ; FRANSE MİLLEVTEKİLİ SEÇİŞMİŞ, SOSYALİST PARTİ ÖNDERİ. OSMANLI VE TÜRKLERE
YAKINLIĞI YÜZÜNDEN ÖLDÜRÜLMÜŞ.
İNGİLTEREDE DEMOKRATİK SOL EDEOLOİNİN DOĞUM NOKTASI FABİAN ADLI BİR DERNEK . SİDNEY
WEBB VE BERNARD SHAW IN ÖNDERLİĞİNDE ANTİ- MARKSİST BİR AYDIN HAREKETİDİR.
TUTUCULUK – FAŞİZM ;
FAŞİZM ; TUTUCU İDEOLOJİNİN ÇAĞDAŞ KALIPLARI İÇİNDEKİ UZANTISI . İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI
ÖNCESİNDE BU AD ALTINDA MUSSOLONİ NİN İTALYASINDA SOMUTLAŞTI.
İSPANYA VE PORTEKİZ GİBİ ÜLELERDE. FRANCO VE SALAZAR YÖNETİMİNDE FAŞİST EĞİLİMLER
GÖRÜLDÜ.
FAŞİZM ; ÖNEMLİ OLAN DEVLET YA DA ULUSTUR. BİREY DEVLET YÂDA ULUS İÇİN FEDA EDİLEBİLİR.
MUSSOLONİ” KURDUGUMUZ REJİM KUSURSUZ OLDUĞU İÇİN MUHALEFETE GEREK YOK “ DEMİŞ
MİLLİYETÇİLİK ;
AYNI TOPRAKLAR ÜZERİNDE BENZER KOŞULLARI PAYLAŞAN İNSANLARIN, DIŞA KARŞI KORUNMA VE
DAYANIŞMA GEREKSİNİMLERİNİ KARŞILAYAN İDEOLOJİ
MİLLİYETÇİLİK ; İTALYA VE ALMANYA İÇİN BİRLEŞME HAREKETİ İKEN, PLONYA, UKRAYNA, ÇEKLER,
SLOKVAKLA, FİNLER, YUNANLILAR VE BULGARLA RİÇİN AYRILMA HAREKETİ DİR.
KEMALİZM;
1. BAĞIMSIZLIK
2. ÇAĞDAŞLIK.
MARX; EGEMEN SINIF İDEOLOİSİ İŞÇİ SINIFI UYUTUYOR. GERÇEĞİ GÖRMESİNİ ENGELLİYOR.
TOPLUMSAL DEĞİŞMENİN VE DEVRİMİN ANA GÜCÜ İŞÇİ SINIFI, YARDIMCI GÜCÜ DEVRİMCİ
SOSYALİST HAREKET.
TOPLUMSAL İKİTDAR; EKONOMİK İKTİDARA SAHİP OLMADIĞI HALDE, BİR TOPLUMSAL GÜÇ
BİRLİĞİNE SİYASAL İKİTDAR OLANAĞI SAĞLAYAN GÜÇTÜR.
1- BİLİNÇ DÜZEYİ
2- ÖRGÜTLÜ OLUŞLARI ( DÜZEYİ )
3- ÜRETİM SÜRECİNDEKİ ROLÜ NE BAĞLIDIR.
DEVRİM SOSYOLOJİSİ
BİR KURAMA GÖRE DEVRİMİN GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN ÖNCE O TOPLUMDA UMUTLARIN DOĞMASI,
SONRA DA O UMUTLARIN YERİNİ DÜŞ KIRIKLIĞINA BIRAKMASI GEREKİR. UMUDUN OLMADIĞI YERDE
DEVRİM OLMAZ.
DEVRİMLER
KAMUOYUNUN OLUŞUMU ;
- ÇIKARLARINI SAĞLAMA UMUDU İLE KAMU İŞLEVİNE YAKIN BİR İLGİ GÖSTERMELERİ
1- İLGİ
2- ÖNEMSEME
3- BİLGİ
4- EYLEM
1- YAŞ VE CİNSİYET
2- AİLE
3- GELİR DÜZEYİ
4- EĞİTİM
5- MESLEK
6- YERLEŞME BİÇİMİ ( ABD DE YAHUDİ, FRANSADA ERMENİ )
1- GÜVENLİK İSTEĞİ
2- SAYGINLIK İSTEĞİ
3- DUYGUSAL BAĞLILIK
4- DİNSEL VE SİYASAL İNANÇLRA
5- TOPLUMSAL GELİŞME
6- GELİR DAĞILIMI
7- TOPLUM YAPISI
8- GÜNCEL ÖNEMLİ OLAYLAR .
1- HUKUKSAL
2- TOPLUMSAL
3- EKONOMİK
TACGUEVİLLE; AMİRİKADA DEMOKRASİ KİTABIYLA KATKIDA BULUNDU. ÖZGÜRLÜK İÇİN İKİ YOL
ÖNERİYORDU. YERİNDEN YÖNETİM VE KİTLE ÖRGÜTLERİ.
1- SEÇİM
2- ÖZGÜRLÜK
3- BAĞIMSIZ YARGI
Bu iki güç arasındaki denge ilkkez ingilterede çıktır. “ büyük Ferman” ( manga carda ) böyle bir
dengenin ürünü.
LİBERAL DEMOKRASİ; KENT SOYLU SINIFININ GEREKSİNİMLERİNE YANIT OLARAK DOĞDU. ÖZGÜRLÜK
VE EŞİTLİK İLKESİ. TARİHSEL DENEYİN ÖNEMİ : İNGİLTEREDEKİ EVRİM, AMERİKA VE FRANSADAKİ
DEVRİMLER
SOSYALİZM ; ASIL SORUNU EKONOMİK OLAN BİR SINIFIN SORUNLARINA YANIT OLARAK DOĞDU.
SOSYAL DEVLET ; KAVRAMI TÜRKİYEYE 1961 ANAYASASIYLA GİRDİ.
1- SANAYİLEŞME
2- KİTLE ÖRGÜTLENMESİ