PANIMULA 01

02
Bilang mamamayan ng bansa,
responsibilidad nating malaman ang mga 03

suliraning kinakaharap ng lipunan. Ito ay 04

upang mahubog tayo bilang mga 05

mamamayang produktibo, may pakialam,
06
kritikal na mapanuri, makabansa,
makatao at makakalikasan.
 • Mahalaga sa mga Pilipino na 01

natutukoy ang mga paghahanda na 02

nararapat gawin sa harap ng mga 03

kalamidad. Ang Pilipinas ay 04

madalas makaranas ng bagyo at 05

baha na nagdudulot ng landslide. 06
At nagiging laganap na rin ang
epidemya o paglaganap ng sakit.
 01

Bakit nga ba 02

03
ang Pilipinas ay 04

bansang 05

hazard prone 06

sa kalamidad?
 Ang Pilipinas, kasama ang ilang mga bansa sa
rehiyong Asya Pasipiko, ay nakalatag sa isang
malawak na sona na kung tawagin ay Ring of Fire o
singsing ng apoy ng Pasipiko, o Circum-Pacific
Seismic Belt. Ang mga lugar na ito ay nagtataglay ng
maraming hanay ng mga bulkan. Ang pagsabog ng
mga bulkan ay kadalasang nagdudulot ng paglindol o
paggalaw ng lupa na nagbubunsod naman ng mga
pagbabago sa pisikal na porma ng anyong lupa at
anyong tubig. Tinatayang 81% ng pinakamalakas na
lindol sa mundo ay nagaganap dito.
TANDAAN .. 01

Ang Kalamidad at sakuna ay ang biglaan 02

o di – inaasahang pangyayari na
03
nagdudulot ng pagkaantalang normal na
takbo ng isang lipunan, pagkasira ng 04
mga ari-arian, istruktura at kapaligiran, at 05
lumalabis sa abilidad ng isang lipunan o
06
komunidad na kaya niyang lutasin gamit
ang sariling pinagkukunang yaman.
 Ang pagdagsa
ng maraming 01
kalamidad ay
maaring epekto 02

ng climate
03
change o
Ito ay bunga ng pagbabago ng Maituturing lamang na 04
natural na proseso kalamidad ang isang
ng kalikasan,
klima.
pangyayari kung ito ay 05
subalit may nagdudulot ng
kinalaman din ang malaking pinsala sa
06
mga tao sa komunidad, na
humahantong sa pag-
madalas at sa
antala o pagkasira ng
hindi normal na daloy ng
maipaliwanag na gawain ng komunidad.
pagtama nito.
 Karaniwan mong nang naririnig o
napapanuod ang paghahanda na ginagawa
ng pamahalaan sa tuwing magkakaroon ng
kalamidad gaya ng bagyo, lindol, at sunog.
Ang mapanatiling ligtas ang komunidad sa
mga banta ng sakuna ay nakasalalay sa
pagkakaroon ng mahusay na disaster
management.
Mahahalagang
Termino
 01

Nauuri sa dalawa ang kalamidad 02

03

NATURAL DISASTER MAN MADE DISASTER

04

• Itoay mga • Ito ay mga 05

Team 03
kalamidad na kalamidad na
06
dulot ng ang tao o ang
pagbabago sa kanyang mga
normal na estado gawain ang
ng kalikasan. nagdulot.
Ang Philippine Disaster
Risk Reduction and
Management
Framework (PDRRMF)
Isinusulong rin ng National Disaster Risk
Reduction Management Council
(NDRRMC) ang Community-Based
Disaster and Risk Management
Approach ang balangkas ng plano at
polisiya kung paano haharapin ang mga
kalamidad, hazard, at hamong
pangkapaligiran.
Ang Community-Based
Disaster and Risk
Management
(CBDRM) Approach
 KATANGIAN NG BOTTOM-UP
● Ang pagtukoy, pag-aanalisa, at paglutas sa mga suliranin at hamong
pangkapaligiran na nararanasan sa isang pamayanan ay nagmumula sa
mga mamamayan at iba pang sektor ng pamayanan.
● Ang pamumuno ng lokal na pamayanan ang pangunahing kailangan
para sa grassroots development kasama na ang mga lokal na
pamahalaan, pribadong sektor, at mga NGO’s.
● Nabibigyan ng pansin ang magkakaibang pananaw ng iba’t ibang grupo
sa isang pamayanan na makatutulong sa paglaban sa mga hazard at
kalamidad.
 KATANGIAN NG BOTTOM-UP
● Ang karanasan at pananaw ng mga taong nakatira sa isang
disaster-prone area ang nagiging pangunahing batayan ng
plano
● Ang pagkilala sa mga pamayanan na may maayos na
pagpapatupad ay isa sa mga salik upang maipagpatuloy ang
matagumpay na bottom-up approach.
● Kailangan ang maingat at responsableng paggamit ng mga
tulong pinansyal.
 KATANGIAN NG TOP- DOWN
● Ipinapaubaya sa mas nakatataas na tanggapan o ahensya ng
pamahalaan ang lahat ng mga gawain tulad ng pagpaplano
hanggang sa pagtugon sa panahon ng kalamidad.
● Karaniwan ang sistemang ito ay laging binabatikos at
nakatatanggap ng mga kritisismo sa kadahilanang
napapabayaan ang mga mamamayang may mataas na
posibilidad na makaranas ng epekto ng kalamidad at kadalasang
hindi naibibigay ang mga pangangailangan ng mga tao.
 KATANGIAN NG TOP- DOWN
● Kadalasan ang pananaw lamang ng namumuno
ang nabibigyang-pansin sa paggawa ng plano
kung kaya’t limitado ang pagbuo sa disaster
plan.
● Ang mga karanasan, pananaw, at
pangangailanagan ng mga mamamayan ay hindi
rin nabibigyan ng pansin.
 Sa pagpapaplano ng disaster risk management
mahalagang pagsamahin ang kalakasan ng top-down
approach at bottom-up approach. Malaki ang
ginagampanang papel ng pambansang pamahalaan sa
pagbuo ng plano dahil sa kanilang kaalaman sa mga
sistemang ipatutupad. Hindi rin naman dapat isantabi, ang
pananaw at karanasan ng mga mamamayan sa pagbuo ng
disaster risk management. Kung mapagsasama ang
kalakasang ito, ay magbubunga ng holistikong pagtugon sa
kalamidad at hazard sa pamayanan.
 Sapagkat ang mga kalamidad ay 01
madalas na hindi masabi kung
kailan darating, ang paghahanda 02

ay mahalaga sa kaligtasan ng mga

03
tao, sila man ay nasa peligroso o
kahit sila ay nasa tila baga ligtas 04
na lugar. Kung handa ang isang
05
komunidad at laging nagmamasid
sa nagbabantang panganib, 06
maiiwasan o mababawasan ang
pinsala sa buhay o ari-arian ng
mga naninirahan dito.
 01

Narito ang mga paalala 02

at mga bagay na nararapat 03

04

gawin bilang paghahanda 05

sa mga kalamidad, panganib 06

at sakuna.
1.Palagiang subaybayan ang mga anunsyo o 01
kagyat na alerto sa radio, tv o internet ukol 02
sa bagyo, storm surge, tsunami, buhawi
baha, flashflood o landslide lalo na kung ang 03

lugar na tinitirhan ay laging naaapektuhan 04

ng mga ito. 05
2.Alamin at intindihin ang lagay ng panahon 06
at mga panganib o krisis na maaaring
makaaapekto sa pamilya o sa komunidad.
3. Sa tahanan, lumikha o magtalaga ng 01
isang ligtas na silid o pinakaligtas na 02
lugar at tiyaking alam ito ng lahat ng
03
miyembro ng pamilya.
4. Tiyakin at ipaalam din sa bawat 04

miyembro ng pamilya kung saan-saan 05

sa pamayanan maaaaring magtungo 06

kung kakailanganin ang evacuation o

paglikas. .
5.Magtalaga ng isang responsableng 01

miyembro ng pamilya na magiging point 02

of contact sa mga panahon ng 03
kalamidad.
04
6.Tumukoy at ipaalam sa bawat
05
miyembro ng pamilya ang mga lugar na
maaaring pagtipunan kung sakaling 06

magkakahiwa-hiwalay sa panahon ng
trahedya.
7. I-save sa cellphone phonebook ang 01
mga emergency telephone number. 02
Magpaskil din ng listahan nito malapit
03
sa inyong telepono.
8. Mag research ukol sa first aid CPR at 04

iba pang mga kaalaman upang 05

mailigtas ang buhay 06

 Anu ano ang mga paghahandang
01
nararapat gawin bago, habang
at pagkatapos ng panganib dulot 02

ng mga suliraning pangkapaligiran…? 03

04

05

06

BAGYO PAGBAHA LINDOL

 Anu ano ang mga paghahandang
01
nararapat gawin bago, habang
at pagkatapos ng panganib dulot 02

ng mga suliraning pangkapaligiran…? 03

04

05

06

PAGPUTOK NG LANDSLIDE SUNOG

BULKAN
 BAGYO (TYPHOON)
01
Ang bagyo ay ang
02
namumuong sama ng
panahon, may isang 03

pabilog o spiral na sistema

04
ng marahas at malakas na
hangin at may dalang 05

mabigat na ulan, 06
karaniwang daan-daang
kilometro o milya sa
diyametro ang laki.
 PAGBAHA (FLOOD)
01
• Ang baha ay ang
02
umaapaw at tumataas
na lebel ng tubig na 03
dulot ng malakas at
04
walang tigil na pag-
ulan sa komunidad. 05

• Ang pagbaha sa 06
Pilipinas ay pinalalala
ng mga baradong
daluyan ng tubig.
 LINDOL (EARTHQUAKE)
01
Ang lindol ay isang
02
biglaan at mabilis na
pagyanig o pag-uga ng 03

lupa na dulot ng 04
pagbibiyak at
05
pagbabago ng mga
batong nasa ilalim ng 06

lupa kapag
pinakakawalan nito ang
puwersang naipon.
 PAGPUTOK NG BULKAN (VOLCANIC
01
ERUPTION)
02

• Ang bulkan ay isang 03

puwang o siwang sa
04
ibabaw ng lupa,
05
karaniwang nasa
anyong bundok o 06
burol.
 PAGGUHO NG LUPA (LANDSLIDE)
01

Maaring dulot ng 02
pagbuwal ng bundok,
03
pag-ulan na
nagreresulta sa 04

paghina ng lupa at 05
lindol ang landslide o
06
pagguho ng lupa.
 DALUYONG (STORM SURGE)
01

Ang dalúyong-bagyo o storm 02

surge ay ang hindi
pangkaraniwang pagtaas ng 03
tubig sa dalampasigan habang
04
papalapit ang bagyo sa
baybayin. Nakaaapekto sa tindi 05
ng dalúyong-bagyo ang lalim at
oryentasyon ng katubigan na 06

dinaraanan ng bagyo at ang

tiyempo ng kati (mababa ang
tubig sa dagat).
 TSUNAMI (SEISMIC SEA)
01
Ang tsunami o mga seismic sea
02
wave ay serye ng malalaking alon
na nililikha ng pangyayari sa 03
ilalim ng dagat tulad ng paglindol,
pagguho ng lupa, pagsabog ng 04
bulkan, o pagbagsak ng maliit na
05
bulalakaw. Ito ay maaaring
kumilos ng daan-daang milya 06
kada oras sa malawak na
karagatan at humampas sa lupa
dala ang mga alon na umaabot ng
100 o higit pa.
 TSUNAMI (SEISMIC SEA)
01
Ang tsunami o mga seismic sea
02
wave ay serye ng malalaking alon
na nililikha ng pangyayari sa 03
ilalim ng dagat tulad ng paglindol,
pagguho ng lupa, pagsabog ng 04
bulkan, o pagbagsak ng maliit na
05
bulalakaw. Ito ay maaaring
kumilos ng daan-daang milya 06
kada oras sa malawak na
karagatan at humampas sa lupa
dala ang mga alon na umaabot ng
100 o higit pa.
 Anu ano nga
ba ang dapat laman
ng isang survival kit?
 GEOHAZARD MAP
01
Ito ay isang uri ng
mapa na ginagamit ng 02

lokal at maging ng 03
nasyunal na
04
pamahalaan sa
pagtukoy ng mga lugar 05

na malaki ang 06
posibilidad na tamaan
ng sakuna o kalamidad.
 KAHALAGAHAN NG
GEOHAZAD MAP
1. Ito ay nagbibigay ng impormasyon tungkol sa mga
lugar na may mataas na antas ng peligro upang ang
mga tao ay maging handa kung sakaling ang lokasyon
ng kanilang tirahan ay matatagpuan sa mga lugar na
tinutukoy nito.
2. Ito ay ginawa upang mabawasan ang masamang
epekto ng mga sakuna o kalamidad.