ARALIN 3

Paghahandang Nararapat Gawin sa

Harap ng Panganib na Dulot ng mga
Suliraning Pangkapaligiran
– 1.Tungkol saan ang awit?
– 2. Ano-anong mga paghahanda ang
ginagawa ng inyong pamilya tuwing
may kalamidad?
– 3. Bakit kailangang maging handa
sa lahat ng pagakakataon?
Disaster Management
– ito ay isang dinamikong proseso na sumasakop sa
pamamahala ng pagpaplano, pag-oorganisa, pagtukoy ng mga
kasapi, pamumuno at pagkontrol.
Kabilang din dito ang iba’t ibang organisasyon
na dapat magtulungan at magkaisa upang
maiwasan, maging handa, makatugon, at
makabangon ang isang komunidad mula sa
epekto ng sakuna, kalamidad at hazard.
1. Hazard
-ito ay tumutukoy sa mga banta na maaaring dulot
ng kalikasan o ng gawa ng tao. Kung hindi maiiwasan,
maaari itong magdulot ng pinsala sa buhay, ari-arian, at
kalikasan
1.1Anthropogenic Hazard o Human-Induced Hazard

– ito ay tumutukoy sa mga

hazard na bunga ng mga
gawain ng tao. Ang maitim
na usok na ibinubuga ng
mga pabrika at mga
sasakyan
 1.2 Natural Hazard

– ito naman ay tumutukoy sa

mga hazard na dulot ng
kalikasan. Ilan sa halimbawa
nito ay ang bagyo, lindol,
tsunami, thunderstorms, storm
surge, at landslide. Ipinakikita
sa larawan ang pagbabalita sa
pagdating ng isang malakas na
bagyo.
2. Disaster/Kalamidad
– ito ay tumutukoy sa mga pangyayari na nagdudulot ng
panganib at pinsala sa tao, kapaligiran, at mga gawaing
pang-ekonomiya. Maaaring ang disaster ay natural gaya
ng bagyo, lindol, at pagputok ng bulkan o gawa ng tao
tulad ng digmaan at polusyon
  Lindol
ay isang biglaan at mabilis na pagyanig o pag-uga
ng lupa na dulot ng pagbibiyak at pagbabago ng mga
batong nasa ilalim ng lupa kapag pinakakawalan nito ang
puwersang naipon sa mahabang panahon.
– Ito ay paggalaw ng lupa dulot
ng pagkikiskisan ng
TECTONIC PLATE.
– Karaniwang nagiging
EPICENTER ng lindol ang mga
FAULT LINES, kung saan
nagsasalubong ang dalawang
magkasalunggat na tectonic
plates.
 Bagyo
Namumuong sama ng panahon, may isang pabilog
o spiral na sistema ng marahas at malakas na hangin at
may dalang mabigat na ulan, karaniwang daan-daang
kilometro o milya sa diyametro ang laki.
Kadalasang nabubuo ang BAGYO sa gitna ng karagatan kung saan nagtatagpo
ang mainit at malamig na hangin. Ang mainit na hangin ay pumapailanlang dahil
sa init ng dagat at habang ito ay umaakyat, nagkakaroon ng Low Pressure Area
(LPA) sa paligid. Dahil sa low pressure na nabuo sa paligid, naaakit nito ang iba
pang malamig sa hangin sa ibang lugar hanggang sa ang malamig na hangin ay
iinit din at bubuo ng mga ulap.
– Ang TYPHOON o BAGYO ay isang ganap na TROPICAL
CYCLONE na nabubuo sa Karagatang Pasipiko

– 20 hanggang 26 ng bagyo ang pumasok na PHILIPPINE

AREA OF RESPONSIBILITY taon –taon.

– PHILIPPINE ATMOSPHERIC, GEOPHYSICAL and

ASTRONOMICAL SERVICES ADMINISTRATION (PAGASA)
– naatasang magbantay at mag-aral tungkol sa mga
bagyo.
 Storm Surge
o dalúyong-bagyo ay ang hindi
pangkaraniwang pagtaas ng tubig
sa dalampasigan habang papalapit
ang bagyo sa baybayin.
Nakaaapekto sa tindi ng dalúyong-
bagyo ang lalim at oryentasyon ng
katubigan na dinaraanan ng bagyo
at ang tiyempo ng kati (mababa
ang tubig sa dagat).
TSUNAMI

Isang uri ng sakuna na

nangyayari sa katubigan.
Ang madalas na sanhi nito ay
mga lindol, lalo na ang lindol na
nangyayari sa ilalim ng tubig
 Ito ay likas na
pangyayari na maaring
maging sakuna kung ito
magkakaroon ng
malawak at negatibong
epekto sa mga tao.
– Ang pinakamalubhang
pagsabog ng bulkan sa
kasaysayan ay ang pagsabog ng
Bulkang Pinatubo sa Zambales
noong 1991 at naging malawak
ang pinsalang idinulot nito.

– Umabot sa Brunei, Cambodia,

Malaysia, Singapore at Vietnam
ang abong ibnuga nito.
– Ilang araw matapos ang pagsabog ng
Pinatubo ay tumama naman ang isang
malakas na bagyo. Maraming bayan sa
Pampanga ang natabunan ng abo dahil
sa pag agos ng lahar.

– LAHAR ay pinaghalong abo mulasa

pagsabog ng bulkan, bato at putik na
rumaragasa dala ng ulan o bagyo.
 Man-made Disaster

Pagbaha

ay ang umaapaw at
tumataas na lebel ng tubig
na dulot ng malakas at
walang tigil na pag-ulan sa
komunidad.
  Sunog
– Isa sa pinakamadalas na
sakunang nagaganap sa
Pilipinas dulot ng iba’t-ibang
salik.
– Ito ay nagiging sakuna lamang
kung ito ay makakaapekto sa
maraming tao o malawak na
kapaligiran.
 5 madalas pagmulan ng sunog

– Pangunahing sanhi
ng sunog ay
OVERLOADING sa
saksakan ng outlet,
at short circuit.
ELECTRICAL
– Nakaligtaang sinaing
o lutuin.

– Pagtagas ng gas
mula sa LPG
– Hindi dapat itatabi ang
kandila sa mga bagay na
madaling magliyab at
dapat laging may bantay.

– Itinatapon ang
sigarilyong may sindi
 3. Vulnerability

– tumutukoy ang vulnerability sa tao, lugar, at

imprastruktura na may mataas na posibilidad
na maapektuhan ng mga hazard.
– Ang pagiging vulnerable ay kadalasang
naiimpluwensiyahan ng kalagayang
heograpikal at antas ng kabuhayan.
Halimbawa, mas vulnerable ang mga bahay
na gawa sa hindi matibay na materyales.
 4. Risk Structural risk

– ito ay tumutukoy sa inaasahang

pinsala sa tao, ari-arian, at buhay
dulot ng pagtama ng isang
kalamidad. Ang vulnerable na bahagi Human risk
ng pamayanan ang kadalasang may
mataas na risk dahil wala silang
kapasidad na harapin ang panganib
na dulot ng hazard o kalamidad
– ang pagiging resilient ng isang 5. Resilience
komunidad ay tumutukoy sa
kakayahan ng pamayanan na
harapin ang mga epekto na dulot
ng kalamidad.
– Ang pagiging resilient ay
maaaring istruktural, ibig sabihin
ay isasaayos ang mga tahanan,
tulay o gusali upang maging
matibay. Maaari ring ito ay makita
sa mga mamamayan,.
Gawain 10. Situational Analysis
Basahin ang sumusunod na
situwasiyon. Tukuyin kung anong
konsepto na may kaugnayan sa
Disaster Risk Reduction and
Management ang inilalarawan. Gamiting
batayan sa pagsagot ang sumusunod:
–NH – Natural Hazard
–AH – Anthropogenic Hazard
–R – Risk
–RS - Resilience
–V – Vulnerability
–
–
Maagang umuwi ng
_____1.

bahay si Ace mula sa

kanilang paaralan
dahil sa paparating na
malakas na bagyo.
–_____2. Nangangamba si
William na magkasakit ang
kaniyang buntis na asawa at
dalawang taong gulang na
anak dahil sa maruming
tubig baha sa kanilang lugar.
–_____3. Isa ang pamilya ni
Dave sa mga nakaligtas mula
sa pinsalang dulot ng
malakas na lindol na tumama
sa kanilang pamayanan.
–_____4. Ipinasara ni Sec.
Mabansay ang isang
establisimyento dahil
pinadadaan nito sa ilog ang mga
kemikal na kanilang ginagamit
sa paggawa ng produkto.
–_____5. Nakipagpulong si
Mayor Taule sa mga
kinatawan ng bawat
barangay upang magkaroon
sila ng sapat na kaalaman
Walang kakayahan ang tao na pigilan ang mga
sakuna, subalit maaring paghandaan ang mga
epekto.
Ang tawag sa paghahanda ng mga pamahalaan
para sa sakuna ay
“ DISASTER RISK REDUCTION MANAGEMENT” “
 DRRM

Ang DRRM ay isinasagawa sa

lokal, pambansa, rehiyunal at
pandaigdigang saklaw.
Philippine Disaster Risk Reduction
and Management Act of 2010
(1) Ang hamon na dulot ng mga kalamidad at hazard ay dapat
pagplanuhan at hindi lamang haharapin sa panahon ng
pagsapit ng iba’t ibang kalamidad; at

(2) Mahalaga ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan

upang mabawasan ang pinsala at panganib na dulot ng iba’t
ibang kalamidad at hazard.
Philippine Disaster Risk Reduction
Management Framework (PDRRMF)
Naatasang ang ahensyang ito na
mamahala sa mga hakbangin
upang tumugon sa mga sakuna
lalong-lalo na sa pagtatapos nito.
Community-Based Disaster and Risk
Management Approach (CBDRM)
ay isang pamamaraan kung saan ang mga
pamayanang may banta ng hazard at kalamidad
ay aktibong nakikilahok sa pagtukoy, pagsuri,
pagtugon, pagsubaybay, at pagtataya ng mga risk
na maaari nilang maranasan.
Isinusulong din ng PDRRMF ang kaisipan na ang lahat
ay may tungkulin paglutas sa mga suliranin at hamong
pangkapaligiran ay hindi lamang tungkulin ng ating
pamahalaan, pagkakaisa at pagtutulungan ng iba’t ibang
sektor ng lipunan tulad ng pamahalaan, private sector,
business sector, NGOs, at higit sa lahat ng mga
mamamayang naninirahan sa isang partikular na
komunidad. Ang ganitong proseso ay tinatawag na
Community Based-Disaster and Risk Management
(CBDRM).
 Pamprosesong mgaTanong:
1. Ano ang aral na iyong nakuha mula sa
paggawa ng gawain? Ipaliwanag.
2. Bilang bahagi ng lipunan, anong papel
ang iyong magagawa sa pagtugon sa mga
isyu o suliraning pangkapaligiran ang
nararanasan sa kasalukuyan? Ipaliwanag