Pamprosesong tanong:

Kung sakaling magkakaroon ng kalamidad sa

inyong lugar, alam mo ba iyong gagawin? Kung saang
ligtas na lugar ka lilikas?
Kung kanino ka hihingi ng tulong?
group 1
Malakas ang buhos ng ulan sa
buong magdamag. Patuloy na
tumataas ang antas ng tubig baha
sa mga kanaI at kalsada na
malapit sa inyong tahanan.
Group 2

Malakas ang ihip ng hangin.

Lalo ang ikinakalat ng
hangin ang apoy na
nagmumula sa nasusunog na
bahay sa kabilang kalsada.
Isa-isa nang lumilikas ang
mga tao sa mga tahanan
Group
Nabalitaan mong tatama
bukas sa inyong lugar ang
supertyphoon, ngunit ang
iyong mga magulang ay
nasa ibang bansa pa at sa
susunod na linggo pa
babalik.
Group 4
• Natapos na ang malakas
na pagyanig ng paligid.
Muling naging mapayapa
ang lupa muta sa
kinatatayuan mong lugar sa
loob ng gusali.
Bagyo
Ang TYPHOON o BAGYO
ay isang ganap na
TROPICAL CYCLONE na
nabubuo sa Karagatang
Pasipiko
• Ang Pilipinas ang bansang pinakamadalas tamaan ng
bagyo dahil ito ay nasa NORTH WEST PACIFIC
TROPICAL CYCLONE BASIN.

• At ito ang pinakaaktibong sa pitong tropical basin sa sa

daigdig.

• 20 hanggang 26 ng bagyo ang pumasok na PHILIPPINE

AREA OF RESPONSIBILITY taon —taon.

• PHILIPPINE ATMOSPHERIC, GEOPHYSICAL and

ASTRONOMICAL SERVICES
ADMINISTRATION
(PHIVOLCS) — naatasang magbantay at mag-aral
tungkol
sa mga bagyo.
• IIan sa pinsalang dulot ng
bagyo ay pagkasira ng
mga pananim, ari-arian,
at kabahayan dulot ng
bagyo ay taon-taon
nararanasan ng bansa.
• Kung maraming tubig-
ulan na dala ng bagyo ,
nararanasan rin ang
pagbaha dulot ng pag-
apaw ng ilog.
• Sa mga lungsod na may
suliranin sa pagtatapon ng
basura, kadalasang
bumabaha dahil sa mga
nakabarang plastik sa mga
kanal at estero.
• Minsan ang problem a sa baha ay
dulot rin ng tao. Sa mga lungsod,
isang pangunahing suliranin ang
kawalan ng epektibongurban
planning kung saan pinaghahandaan
at pinagplaplanahuhan ang kaayusan
at pisikal na disenyo ng isang lungsod
lindol
• lto ay paggalaw ng lupa
dulot ng pagkikiskisan ng
TECTONIC PLATE.
• Karaniwang nagiging
EPICENTER ng lindol ang
mga FAULT LINES, kung
saan nagsasalubong
ang dalawang
magkasalunggat na tectonic
plates.
• Nakakaranas ng mas malakas na lindol sa
mga epicenter kaya itinuturing geohazard ang mga
lugar na malapit sa fault lines.
• Ang pagsabog ng bulkan ay isa ring sanhi
ng
paglindol.
• PHILIPPINE INSTITUTE OF
VOLCANOLOGY AND SEISMOLOGY o
PHILVOLCS —ang
nagmomonitor sa mga lindol at pagsabog ng
bulkan sa bansa.
• Mayroong sampung (10) sukat ang lakas ng
lindol kung saan INTENSITY 1 ang pinakamahina at
INTENSITY 10 ang pinakamalakas
Pagsabog ng Bulkan
• Ito ay likas na
pangyayari na
maaring maging
sakuna kung ito
magkakaroon ng
malawak at
negatibong epekto
sa mga tao.
F' pangunahing salik
upang
•
sumabog
BOUYANCY NG MAGMA
ayon
ang bulkan
o pagiging magaan nito
sa kanyang volume kaya ito
umaakyat palabas sa bulkan.

• ANG TINDI NG PRESYON MULASA MGA

VOLCANIC GASES.

• PAGKAKAIPON NG LAHAT NG ITO SA LOOB

NG MAGMA
CHAMBER.
• Ang pagsabog ng bulkan ay maaring
makapinsala sa mga pananim at
kabahayan dulot ng PYROCLASTIC
FLOW at lindol na kasaby ng pagsabog
nito. Maaring
makapinsala ang malalaking bato
na inilalabas ng bulkan.
• Ang
pinakamalubhang
pagsabog ng bulkan sa
kasaysayan ay ang
pagsabog ng Bulkang
Pinatubo sa Zambales
noong 1991 at naging
malawak ang pinsalang
idinulot nito.
• Umabot sa Brunei,
Cambodia, Malaysia,
Singapore at Vietnam ang
abong ibnuga nito.
• llang araw matapos ang
pagsabog ng Pinatubo ay
tumama naman ang isang
malakas na bagyo.
Maraming bayan sa
Pampanga ang natabunan ng
abo dahil sa pag agos ng
lahar.
• LAHAR ay pinaghalong
abo mulasa pagsabog ng
bulkan, bato at putik na
rumaragasa dala ng ulan o
bagyo.
TSUNAM
I
• Isang uri ng sakuna na
nangyayari sa
katubigan.

• Ang madalas na sanhi

nito ay mga IindOl, IaIo na
ang Iîndol na nangyayari sa
ilalim ng tubig
Ang lindol sa sea floor ay
nakkagawa ng malaki at
matataas na alon, At ito ay
nagiging mataas na halos
kaya nitong sirain ang
ilang bayan o bansa.
SUNOG
• Isa sa pinakamadalas na
sakunang nagaganap sa
Pi!ipinas dulot ng iba't-
ibang salik.

• Ito ay nagiging sakuna

lamang kung ito ay
makakaapekto sa
maraming tao o malawak
na kapaligiran.
3 madalas pagmulan ng
sunog
• Pangunahing sanhi
ng sunog ay
OVERLOADING
sa saksakan ng
outIet1at short
circuit.
• Dapat iwasan ang
pagkakabit ng labis na
appliances O gadget sa
iisang outlet dahil dadaloy
rito ang labis na kuryenteng
hindi kayang tugunan ng
outlet O extension cord
kaya ito umiinit at
nasusunog.
• Iwasan ring mabasa ang
mga appliances, gadget
at oultet upang hindi
magkaroon ng short
circuit.
• Nakaligtaang sinaing o
lutuin.

• Wag iwanan at
laging bantayan ang
lutuin.

• Pagtagas ng gas mula sa

LPG
• Madalas pagmulan ng
sunog sa bansa, dahil
madami ang
tumatangkilik.

• Hindi dapat itiatabi ang

kandila sa mga bagay na
madaling magliyab at
dapat laging may bantay.

• Hindi dapat basta-

bastang itinatapon ang
sigarilyong may sindi
 ang
pangyayari na may
malubha at mal
halimbawa sa mga
ito ay...
Aralin 2: Ang Dalawang Approach
sa Pagtugon sa mga Hamong
Pangkapalig iran
Mga Layunin:
Naipaliliwanag ang katangian ng top—down
approach sa pagharap sa suliraning
pangkapaligiran
Nasusuri ang pagkakaiba ng top—down at
bottom up approach sa pag harap sa
suliraning pangkapaligiran
Nakabubuo ng konklusyon sa angkop na
approach sa pagharap sa suliraning
kangkapaligiran
• Carter (\ ito ay isang dinamikong
proseso na sumasakop sa pamamahala ng
992),
ahaa o, a oo anisa, a t ko n
mga kasapi, pamumuno at pag kontrol.
Ondiz at Rodito (2009), ang disaster
management ay tumutukoy sa iba't ibang
gawain na dinisenyo upang mapanatili ang
kaayusan sa panahon ng sakuna, kalamidad, at
hazard.
DISASTER MANAGEMENT
Ang pagiging ligtas ng isang komunidad sa
mga sakuna ay nakasalalay sa pagkakaroon ng
isang mahusay na disaster management.
Kabilang din dito ang iba't ibang
organisasyon na dapat magtulungan at mag
kaisa upang maiwasan, maging handa,
makatugon, at makabangon ang isang
komunidad mula sa ekto sakuna,
kalamidad at hazard.
• Malinaw na sinasabi dito na hindi lamang
nakasalalay sa kamay ng pamahalaan ang
pagbabalang kas ng disaster management plan.
Nakapaloob din dito ang mga plano at
hakbang na dapat gawin ng mga komunidad
upang maiwasan, makaagapay sa mga
suliranin at makabangon mula sa epekto ng
kalamidad, sakuna at hazard.
Mga Terminino at konsepto:
Disaster Pisk Management System Analysis.’ A
guide book nina 8aas at mgs kasama (2008).

i H a Z a r d —mga banta na maaaring dulot

ng kalikasan o ng gawa ng tao.
Kung hindi maiiwasan, maaari itong
magdulot ng pinsala sa buhay, ari—arian, at
kalikasan
Dalawang Uri ng Hazard:
.1 Anthropogenic Hazard o Human—Induced
Hazard —bunga ng mga gawain ng tao.
Hal. maitim na usok na ibin ubuga ng mga
pabrika, usok mula sa mga sasakyan, basura na
itinatapon kung saan—saan
Dalawang Uri ng Hazard:
ì .2. Natural Hazard —mga hazard na dulot ng
kalikasan.
Hal. bagyo, lindol, tsunami,
thunderstorms,
storm surge, at landslide.
Mga Terminino at konsepto:
2.Disaster —mga pangyayari na nagdudulot ng
panganib at pinsala sa tao, kapalig iran, at mga
gawaing pang—ekonomiya.
resulta ng hazard, vulnerability at kawalan ng
kapasidadng isang pamayanan na harapin ang mga
hazard.
Natural bagyo, lindol, at pagputok
ng
bulkan
Gawa ng tan — digmaan at polusyon
Mga Termini no at konsepto:
4. Vulnerability’ tumutukoy ang
vulnerability sa tao, lugar, at imprastruktura na
may mataas na posibilidad na maapektuhan ng mga
hazard.
naiimpluwensiyahan ng
kalagayang
heograpikal at antas ng kabuhayan.
Halimbawa, mas vulnerable ang mga
bahay
na gawa sa hindi matibay na materyales.
Mga Terminino at konsepto:
S. R Sk —inaasahang pinsala sa tao, ari arian, at
buhay dulot ng pagtama ng isang kalamidad. Ang
vulnerable na bahagi ng pamayanan ang kadalasang
may mataas na risk dahil wala silang
kapasidad na harapin ang panganib na
dulot ng hazard o kalamidad.
Mga Terminino at konsepto:
6. Resilience — ang pagiging resilient ng
isang komunidad ay tumutukoy sa kakayahan
ng pamayanan na harapin ang mpa epekto
na dufot np kalamidad.
Sfructural, ibig sabihin ay isasaayos ang mga
tahanan, tulay o gusali upang maging
matibay.
Societal, pagkakaroon ng kaalaman tungkol sa
hazard ay maaaring makatulong upang sila ay
mag ing ligtas sa panahon ng kalamidad.
Situational Analysis:
paper: BaSahin ang
sumusunod na
situwasiyon. Tukuyin
kung anong konsepto
na may kaugnayan sa
Disaster Risk Reduction
and Management ang
inilalarawan. Gamiting
batayan sa pagsagot
ang sumusunod: -.
NH — Natural Hazard D — Di'saster R risk
AH - Antropogenic Hazard V -vulnerability
1. Maagang um ng bahay s Je rone mula sa
uwi kanilang i na malakas
paaralan dahil bagyo. sa paparating na
2. Nangangam ba si And rei na magkas akit ang
kaniyang buntis na asawa at dalawang taong gulang na anak
dahil sa marum ing tubig baha sa kanilang lugar.
_ 3. Isa ang pam ilya ni Ernest sa mga nakaligtas mula sa
pinsalang dulot ng malakas na lindol na tumama sa kanilang
pamayanan.
4. Ipinasara ni Sec. Fajardo ang isang establisimyento dahil
pinadadaan nito sa ilog ang mga kemikal na kanilang ginagamit
sa paggawa ng produ kto.
5. Nakipagpulong si Mayor Basco sa mga kinatawan
bawat barangay upang mag karoon sila ng sapat na
Pagdating ng kalam idad.
Aralin 3 : Mga Hakbang
sa Pag buo ng Comm unity-Based
Disaster Risk Reduction
Mga Layunin:
Nau unawaan ang mga konsepto na may
kaugnayan sa pagsasagawa ng CBDRRM
Plan
Naipaliliwanag ang mga hakbang sa
pagsasagawa ng CBDRRM Plan
Ang Philippine Disaster Risk
Reduction and Management
Framework (RA 1 01 21)
Nakabatay ang Philippine Disaster Risk Reduction and
Management Act of 20\ 0 sa dalawang
pangunahing layunin:
Ang hamon na duIot ng mga kalamidad
at hazard ay dapat pagplanuhan at
hindi lam haharapin sa pan ah on ng
pagsapit ng
ibang kalamidad; at

Mahalaga an g bahag ing ginagampanan ng

pamahal aan upang mabawasan ang pinsala at
panganib na dulot ng iba't ibang kalamidad at
hazard.
Community Based—Disaster and
Risk Management (CBDRM)
proseso sa pagbuo ng isang disaster
management plan ay produ kto ng pagkakaisa at
pagtutulungan ng iba't ibang sektor ng lipunan
tulad ng pamahalaan, private sector, business
sector, Non—governmental Organizations
(NGOs), at higit sa lahat ng mga
mamamayang naninirahan sa isang partikular
na komunidad.
Plus o Minus
Basahin ang mag katapat na pahayag. Lagyan ng
plus sign (+) ang mali it na kahon na katabi
nito kung ang salita ay naayon sa National
Disaster Risk Reduction and Management
Framework. Ilagay naman ang minus sign ( )
kung wala.
Pagpaplano sa pagharap sa
kalamidad
Isinusulong ang Top-down
Approach
Tungku1in ng pamahalaan
ang Disaster Management
Dapat na kasama ang NGOs
sa pagbuo ng Disaster
Management Plan
Hinihingi ang tulong ng lahat
ng sektor ng lipunan sa
pagbuo ng Disaster
Management Plan
Pagharap sa kalamidad sa
tuwing mararanasan ito
Isinusulong ang Communiy-
Based Disaster
Management Approach
Tungkulin ng lahat ang
paglutas sa Suliraning
Pangkapaligiran
Ang mga NGOs ang siyang
mamumuno sa pagbuo ng
Disaster Management Plan
Sa pamahalaan nakasalalay
ang lahat ng tungkulin upang
maging disaster-resilient ang
buong bansa
 Community—Based
„ Disaster and Risk
m/„ „,i,„„›, Management Approach
’arquez at Zubair (2004)
ang Community Based
Disaster Risk Management ay
isang pamamaraan kung
saan ang mga
pamayanang may banta ng
hazard at kalamidad ay
aktibong nakikilahok sa
pagtukoy, pagsuri,
pagtugon, pagsubaybay, at
pagtataya ng mga risk na
maaari nilang maranasan.
• Shah at Kenji (2004), ang Community—Based
Disaster and Risk Management Approach ay
isang proseso ng paghahanda laban sa
hazard at kalamidad na nakasentro sa
kapakanan ng tao.
• Binibigyan nito ng kapangyarihan ang tao na
alam in at suriin ang mga dahilan at epekto ng
hazard at kalamidad sa kanilang pamayanan.
• Bukod dito, mahalaga ring masuri ang mga
istrukturang panlipunan, pang-ekonomiya, at
pampolitika na maaaring nagpapalubha sa
epekto ng hazard at kalamidad.
WHO (1 989) Mahalaga ang akti bong
pak ikilahok ng lahat ng sektor ng
pamayanan upang
mabawasan an e ekto ng mga hazard at
kalamidad;
maligtas ang mas maraming buhay at ari —arian
kung ang pamayanan ay may maayos na plan o kung
paano tutugunan ang kalamidad sa halip na
maghintay ng tulong muta sa Pambansang
Pamahalaan; at
ang iba't ibang suliranin na dulot ng hazard at
kalamidad ay mas mabibigyan ng karampatang
solusyon kung ang lahat ng sektor ng pamayanan
ay may organisadong plano kung ano ang gagawin
kapag nakararanas ng kalamidad.
Dugtungan Mo
• Buuin ang konsepto ng sumusunod na
pahayag tungkol sa Community—Based
Disaster Risk Management Approach sa
pamamagitan ng paglalagay ng angkop na
salita o parirala.
 1.Ang Community—Based Disaster and Risk
Management Approach ay tumutukoy sa

2. Mag iging matag umpay ang CBDRM

Approach kung
3.Mag kaug nay ang National Disaster Ris k
Reduction and Management Framework at ang
Community—Based Disaster Risk Management
Approach dahil
4. Ang pinakasentro ng CBDRM Approach ay

5. Makatutulong ang CBDRM Approach sa

j¿tas ng mga suliranin at hamong
Kahalagahan ng CBDRM Approach:
Pinakamahalagang layunin ng Philippine
National Disaster Risk Reduction and
Management Framework (PDRRMF) ay ang
disaster-resilient na
ama a an.
Malaki ang posibilidad na maging disaster—
resilient ang mga pamayanan kung maayos na
maisasagawa ang Community— Based Disaster
and Risk Management Approach.
Bottom—up Aproac
• nagsisimula sa
mga
mamamayan
pang sektor
iba
lipunan ang ng
mga
hakbang sa pagtukoy,
pag-aanalisa, at
paglutas sa mga
suliranin at hamong
pangkapaligiran na
nararanasan sa
kanilang pamayanan.
 Paradigm Shift
disaster Relief & Disaster Risk Re•ducllon &
Response Uanagsment

REACTIVE PROACTIVE
Bottom—up Approach
• Binibigyang
pansin dito ang
maiiliit
detalye nana may
kaugnayan sa
mga hazard,
kalamidad, at
pangangailangan
ng pamayanan.
Top—down Approach
tumutukoy sa situwasiyon kung saan lahat ng
gawain mula sa pagpaplano na dapat gawin
hanggang sa pagtugon sa panahon ng
kalamidad ay inaasa sa mas nakatataas na
tanggapan o ahensya ng pamahalaan.
• Ang pangunahing batayan ng piano ay ang
karanasan at pananaw ng mga mamamayang
nakatira sa isang disaster—prone area.
Top—down Approach
• Halimbawa, kung ang isang barangay ay
nakaranas ng kalamidad, ito ay aasa lamang
sa tugon ng Pambayan o Panlungsod na
Pamahalaan.
• Kung ang buong bayan o lungsod naman ang
nakaranas ng kalamidad, ang sistema ng
pagtugon ay nakabatay sa prosesong
ipatutupad ng lokal na pamahalaan.
Kahinaan ng Top-down Approach:
Shesh at Zubair (2006) na hindi natutugunan ng top-
down approach ang mga pangangailangan ng
pamayanan at napaba6ayaan ang mga mamamayang
may mataas na posibilidad na makaranas ng
malubhang epekto ng kalamidad.
Limitado ang pagbuo sa disaster management plan
dahil tanging ang pananaw lamang ng mga
namumuno ang nabibigyang pansin sa pagbuo ng
plano.
May mga pagkakataon na hindi nagkakasundo ang
Pambansang Pamahalaan at ng LokaT na Pamahalaan
tungkol sa mga hakbang na dapat gawin sa panahon
o pagkatapos ng kalamidad kung kaya't nagiging
mabagal ang pagtugon sa pangangailangan ng mga
mamamayan.
•Ang pagsasanib na ito ng
dalawang approach ay
maaaring magdulot
hoIi»7ic ng
kalamidad at hazard na
isang komunidad. pagtingin
sa
sa
ØÄ 10121

.Preve
Mitiga
2.Prepare ness
3. Response
4. Rehabilitation
and Recoveiy
 zsM szarmzzarzsMszsommmo mgs

National Disaster Coordinating

Council (NDCC), o National
Disaster Risk Reduction
Management Council “Partnerships
for Disaster Reduction—Southeast
Asia (PDR - SEA) Phase 4 (2008).
• Layunin ng programang ito na maturuan ang
mga lokal na pinuno sa pagbuo ng Community
Based Disaster Risk Management
Unang Yugto: Disaster Prevention
and Mitigation
› tlnataya ang mga
hazard at
kakayahan ng pamayanan
sa pagharap sa
iba't ibang suliraning
pangkapaligiran.
› Mula sa mga
impormasyon na nakuha
sa pagtataya ay bubuo ng
piano upang maging
handa ang isang
pamayanan sa panahon ng
sakuna at
idad.
Unang Yugto: Disaster Prevention
and Mitigation „+„, „„,›
Isinasagawa ang Disaster y
Risk Assessment kung
saan nakapaloob dito ang
Hazard Assess ment,
Vulnerability Assessment,
at
Risk Assessment.
Tinataya naman ang
kakayahan at kapasidad ng
isang komunidad sa
pamamagitan ng
Assessment.
Hazard Assessment
tumutukoy sa pagsusuri sa lawak, sakop, at
pinsala na maaaring danasin ng isang lugar
kung ito ay mahaharap sa isang sakuna o
kalamidad sa isang partikular na panahon.
Sa pamamagitan ng hazard assessment,
natutu koy kung ano—ano ang mga hazard na
gawa ng kalikasan o gawa ng tao na maaaring
maganap sa isang lugar.
Sa pagsasagawa ng hazard assessment, dapat
bigyang pansin ang Pisikal at Temporal na
katangian nito.
Pag/aki ta*nlan " ” ”* ” ”' ' ' ”bagkahonn ng kaa/aman tungko I sa
” iba't ibang hazard at kung paano Sta
umus bang sa isang lugar.
Katangian Pag —alam sa uri ng hazard
Intensity Pagtukoy sa lawak ng
pinsala na maaaring idu!ot ng hazard

Inte nsity Pagtukoy sa Iawak ng pinsala na

maaaring idulot sa hazard.
Lawak Pag -aaral tungkol sa sakDp at tagal ng
epekto ng hazard
Saklaw Pagtukoy kung sino ang maaaring
tamaan ng a maapektuhan ng
hazard
Predictability Panahon k ung kailan maaaring
maranasan ang isang hazard
Manageability
Pagtaya sa kakayahan
komunidad
n
na harapin 9ang hazard
upang mabawasan ang malawakang
pinsala
Temporal na Katangian ng Hazard
Frequency Dalas ng pagdanas ng hazard.
Maaaring ang hazard ay nagaganap
taon—taon, isang beses sa loob ng lima
a sampung taon a kaya ay biglaan
Iamang.
Duration Pag-alam sa tagal kung kai!an
nararanasan ang hazard. Maaaring ito
ay panandalian laman g tulad ng lindol:
sa loob ng il ang araw tulad ng baha a
kaya ay buwan tulad ng digmaang
sibil.
Speed of onset Bilis ng pagtama ng isang hazard.
Maaaring m abilisan o walan g babala
tulad ng |indol a kaya ay may
pagkakataon na magbigay ng babala
tulad ng bagyo a baha.
Forewarning Tumutukoy sa panah on o oras sa
pagitan ng pagtukoy ng hazard at
oras ng pagtama nito sa isang
komunidad
Temporal na Katangian ng Hazard
Force Maaaring natural tulad ng hazard na
data ng hang in, tubig tulad ng ma!
akas na pagbuhos ng ulan, baha, pag
—apaw ng ilog, flashflood, tidal
wave at storm
surge, lupa tulad ng landslide at
lahar; apoy tulad ng pagkasun og ng
kagubatan o kabahayan:
seismic tulad ng lindol at tsun ami;
gawa ng tao tulad ng conflict gaya ng
digm aang sibil, rebelyon, at pag -aak
las;
industrial/technolog ical tulad ng
palusyon, pasabog, pagtagas ng nakal
alasong kemikal at iba pang hazard
tulad ng taggutom, tagtuyot, at
pagsalakay ng peste
sa mga panani m,
Vulnerability at Capacity Assessment
(VCA)
VCA masusukat ang kahinaan at kapasidad ng
isang komunidad sa pag harap sa iba't
ibang hazard na maaaring maranasan sa
kanilang lugar.
VA — tinataya ang kahinaan o kakulangan ng
isang tahanan o komunidad na harapin o
bumangon mula sa pinsalang dulot ng hazard.
CA naman ay tinataya ang kakayahan ng
komunidad na harapin ang iba't ibang uri ng
hazard.
› Ayon kina Anderson at Woodrow
(1990) mayroong tatlong
kategorya ang Vulnerability: ito ay
ang
Pisikal o Materyal,
Panlipunan, at
Pag-uugali tungkol sa hazard.
Mga katangian ng Vulnerability at
Capacity Assessment
Material Tumutukoy sa mga Di sapat na kita
materyal na yaman tulad Pagkakaroon ng
ng suweldo mula sa utang
trabaho, pera sa bangko at Kakulangan ng
mga likas na yaman. sapat na kakayahan at
Ang kawalan o kakulangan edukasyon Kawalan
ng mga nabanggit na ng pangunahing
pinagkukunang-yaman ay serbisyo tulad ng
nangangahulugan na ang edukasyon,
isang komunidad ay pangkalusugan,
vulnerable o maaaring sistema ng
mapinsala kung ito ay komunikasyon at
makararanas ng hazard transportasyon
Mga katangian ng Vulnerability at
Capacity Assessment
Pan\ipunan Tumutukoy sa pagiging Kawalan ng
vulnerable o kawalan ng pagkakaisa ng mga
kakayahan ng grupo ng miyembro ng
tao sa isang lipunan. pamilya, ng mga
Halimbawa ay mga mamamayan
kabataan, mga matatanda, Hindi maayos na
mga may kapansanan, ugnayan sa pagitan
maysakit, at iba pang ng mamamayan at
pangkat na maaaring pamahalaan . Kawalan
maging biktima ng hazard. ng maaayos na
Kasama rin dito ang sistema ng
pagiging vulnerable ng pamahataan tungkol
institusyong panlipunan sa Disaster
tulad ng pamahalaan. Management
Mga katangian ng Vulnerability at
Capacity Assessment
.-.i ( ”S .
Pag-uugal i tungkol
sa Hazard
Risk Assessment
Kung ang Disaster prevention ay tumutukoy sa
pag—iwas sa mga hazard at kalamidad,
sinisikap naman ng mga gawain sa disaster
mitigation na mabawasan ang malubhang
epekto nito sa tao, ari—arian, at kalikasan.
Ito ay tumutukoy sa mga hakbang na dapat
gawin bago ang pagtama ng sakuna,
kalamidad at hazard na may layuning
maiwasan o mapigilan ang malawakang
pinsala sa tao at kalikasan (Ondiz at Redito,
2009).
 Dalawang Un ng Mltlgatien
Tlmutukoy sa mga paghahandang glnagawa sa
pislkal na kaanyuan ng isang komunldad
upang ito ay maging matatag sa pananhon
ng /zazaro'. han sa halimbawa nito ay ang
pagpapagawa ng dike upang mapigllan ang
baha, paglalagay ng mga aano'days,
pagpapatayo ng mga f7ooo’ pates,
pagpapapatayo ng earthquake
p/oo/°Åzr//ö'/zzps, at pasisiguro na may fire
emil ang mga Ipinatatayong gusali
Tumutukoy sa mga glnagawang piano at
paghahanda ng pamahalaan upang maging
ligtas ang komunidad sa panahon ng
pagtama ng fiazaro'. han sa halimbawa nito
ay ang pagbuo ng disasier manapemenr
plan, pagkontrol sa kakapalan ng
populasyon, paggawa ng mga ordinansa at
batas, la/ormar/or/ o'/ssem/nation, at
haeardassessment.
Kahalagahan ng Disaster Risk
Assessment
. Nag iging sistematiko ang pagkalap ng datos sa
pagtukoy, pagsusuri, at pagtatala sa mga hazard
na dapat unang bigyang pansin.
Kahalagahan ng Disaster Risk
Assessment
2. Nagiging mulat ang
mga mamamayan sa mga
hazard na mayroon sa
kanilang komunidad na
noon ay hindi nila alam.
Sa pamamagitan ng risk
assessment ay
nagkakaroon ng mas
matibay na batayan ang
maaaring mag ing epekto
ng hazard sa kanilang
komunidad.
Kahalagahan ng Disaster Risk
Assessment
3. Nagsisilbing batayan
sa pagbuo ng disaster
risk reduction and
management plan.
Nagiging gabay sa
pag buo ng mga polisiya,
programa, proyekto, at
istratehiya upang mag ing
handa ang komunidad sa
pagharap sa iba't ibang
hazard.
Kahalagahan ng Disaster Risk
Assessment
4. Nagbibigay ng
impormasyon at
datos na magagamit sa
pagbuo ng piano at
magsisilbing batayan
sa pagbuo ng
akmang
istratehiya sa
pagharap sa mga
hazard.
Kahalagahan ng Disaster Risk
Assessment
5. Isa sa mahalagang
produkto ng risk
assessment ay ang
pagtatala ng mga
hazard at pagtukoy
kung alin sa mga ito
ang dapat bigyan
prayoridad ng o
atensyon. higit na
tinatawag Ito ay
Prioritizing risk. na
Ikalawang Yugto: Disaster
Preparedness
Ito ay tumutukoy sa mga hakbang o dapat
gawin bago at sa panahon ng pagtama ng
kalamidad, sakuna o hazard.
Dapat ring maliwanag sa bawat sektor ng li
punan ang kanilang gagawi n upang mag
karoon ng koordinasyon at maiwasan ang
pagkalito at pagkaantala na maaari pang magduiot
ng dagdag na pinsala o pagkawala ng buhay.
Tatlong pangunahing layunin:
1.To inform — magbigay kaalaman tungkol sa mga
hazard, risk, capability, at pisikal na katangian ng
komunidad.
2.To advise — magbigay ng impormasyon tungkol
sa mga gawain para sa proteksiyon, paghahanda, at pag—
iwas sa mga sakuna, kalamidad, at hazard.
3.To instruct magbigay ng mga hakbang na dapat
gawin, mga ligtas na lugar na dapat puntahan, mga
opisyales na dapat hingan ng tullong sa oras ng
sakuna, kalamidad, at hazard.
Iba't ibang paraan ang bawat
komunidad sa pagbibigay ng
paalala o babala:
y
barangay assembly
pamamahagi ng
flyers
pagdidikit ng poster
o billboard
mga patalastas sa
telebisyon, radyo, at
pahayagan.
Be informed!
Pumili ng isang uri ng hazard o kalamidad, Gumawa
ng poster ad na nagpapak ita ng sumusunod:
1.Impormasyon tungkol sa katangian at kahulugan ng
disaster
2. Mga sanhi at epe kto nito
3.Mga dapat gawin bago, habang, at pagkatapos ng
disaster
4.Mga gamit na dapat ih anda upang maging ligtas
kapag naranasan ang disaster.
5. Mga opisyale s, kawani ng pamahalaan o NGO na
maaaring hingan ng tulong.
Ikatlong Yugto: Disaster Response
tinataya kung
gaano kalawak ang pinsalang
dulot ng isang kalamidad.
Mahalaga
ang
impormasyong makukuha
mula sa gawaing ito dahil
magsisilbi itong batayan
upang maging epektibo
ang pagtugon sa mga
pangangailangan ng isang
pamayanan na nakaranas ng
kalamidad.
(Disaster Response) Tatlong uri ng
pagtataya
: Needs
Assessment
Damage
Assessment
Loss
Assessment
Needs Assessment
Abarquez, at Murshed (2004),
ang needs ay tumutukoy sa
mga pangunahing
pangangailangan ng mga
biktima ng kalamidad tulad ng
pagkain, tahanan, damit, at
gamot.
Dama9e Assessment
• ang damage ay tumutukoy sa
bahagya o pangkalahatang
pagkasira ng mga ari—arian
dulot ng kalamidad.
Loss Assessment
tumutukoy sa pansamantalang
pagkawala ng serbisyo at
pansamantala o
pangmatagalang pagkawala ng
produ ksyon.
Ikaapat na Yugto: Disaster
Rehabilitation and Recovery
• Sa yugtong ito ang mga hakbang at
gawain ay nakatuon sa pagsasaayos ng
mga nasirang pasilidad at
istruktura at mga naantalang
pangunahing serbisyo upang
manumbalik sa dating kaayusan at
normal na daloy ang pamumuhay ng
isang nasalantang komunidad.
Preliminary Cuidance Note
2006, ang Inter—Agency Standing Committee
(IASC) na binubuo ng iba't ibang NGO, Red
Cross at Red Crescent Movement,
International Organization for Migration
(IOM), World Bank at mga ahensya ng United
Nations
lto ay tung kol sa pagpapakilala ng Cluster
Approach na naglalayong mapatatag ang
ugnayan ng iba't ibang sektor ng lipunan.
Mayo 1 0, 2007, ipinalabas ang NDCC Circular No. 5
—2007, ito ay isang direktibo na nagpapatatag sa
Cluster Approach sa pagbuo ng mga Disaster
Management System sa Pilipinas.
Iminumungkahi rin nito na magtalaga ng pinuno ng
bawat cluster (Cluster Leads) para sa tatlong antas:
nasyunal, rehiyunal, at probinsiyal.
2007, sa bisa ng Executive Order No. 01 —2007,
nabuo ang Ayuda Albay Coordinating Task Force na
syan9 namuno sa pagtugon at rehabilitasyon ng
lalawigan matapos ang bagyong Reming.
› July 2007, sa bisa ng E.O. No. 02-2007, ay
binuo naman ang Albay Mabuhay Task Force.
Layunin nito na ipatupad ang mas para sa
pagtugon at rehabilitasyon ng lalawigan
sa panahon ng kalamidad.
Kinapapalooban ito ng pagbuo ng iba't ibang
cluster sa bawat barangay,
bayan at komunidad na siyang
mamumuno sa mga ito sa panahon ng
panganib, a a atata
n seguridad at suplay ng
pagkain at panpunahinq
panqanpailanqan, aa t a s a nq
information campaign, at pappapayabonq nq
mqa qawaino panokabuhayan sa
moa nasalantanp lupar.
DepEd Order No. 55
ng taong 2008, binuo
ang Disaster Risk
Reduction Resource
Manual upang
magamit sa ng mga
konsepto na may
kaugnayan sa disaster
risk reduction
management sa
mga pampublikong
paaralan.
Reference
Araling Panlipunan "Kontemporaryong Isyu"
Learning Material, 201 7
National Disaster Coordinating Council
Misamis Oriental PDRRMC
Cagayan de Oro DRRMC