Mga

Kontemporaryo
ng Isyu
 nga ba
ang
“Kontemporaryong
• Ang contemporary o kontemporaryo ay nagmula sa
salitang

• com+tempor

• na nangangahulugang current o napaoanahon.

• Kapag sınabing kontemporaryon9 syu, ıto ay tumutukoy sa
mga isyu na nangyayari sa kasalukuyan o tumutukoy sa mga
napapanahong isyu.

• Sa madaling sabi, ito ng pinakapinag-uusapan sa ating

lipunan ngayon.
 BAKIT NGA BA MAHALGA
ANG
PAG-AARAL NG KONTEMPOARYONG
ISYU

• Kaliwa't kanan ang mga isyu na nahaharap ng ating lipunan ngayon kaya
dulot nito'y nahihirapan ang mga iba't ibang sektor ng pamahalaan sa
pagsolusyon sa bawat isa. At bilang isang mamamayan ng ating bansa,
naaapektuhan tayo sa mga isyung ito gustuhin man natin o hindi. Sa pang-
araw-araw nating pamumuhay, hindi maiiwasang malaman natin ang mga
nangyayari sa mundD kung kaya't kailangan rin nating maging isang
aktibong mamamayan na may pakinabang sa ating inang bayan.
• Gamitin natin ang î‹ontemporaryong isyu upang makatulong sa
kung ana man ang dapat paunlarin
 Activity

Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon.

larte ang mga dapat gawin sa bawat
sitwasyon.
Grou
p • ulanMalakas ang buhos ng
sa boung magdamag.
Patuloy na tumataas ang
antas ng tubig baha sa
mga kanaI at kalsada na
malapit sa inyong
tahanan.
Group
2 Malakas ang ihip ng
hangin. Lalo ang ikinakalat
ng hangin ang apoy na
nagmumula sa nasusunog
na bahay sa kabilang
kalsada. Isa-isa nang
lumilikas ang mga tao sa
mga tahanan
Grou
p Nabalitaan mong tatama
bukas sa inyong lugar ang
supertyphoon, ngunit ang
iyong mga magulang ay
nasa ibang bansa pa at sa
susunod na linggo pa
babalik.
Group
4 • Natapos na ang malakas
na pagyanig ng paligid.
Muling naging mapayapa
ang lupa muta sa
kinatatayuan mong lugar sa
loob ng gusali.
 ang
pangyayari na may
malubha at mal
makaśîra g malœsama sa
mgs tao o sa ibang bagay
” sa daigdig *
halimbawa sa mga
ito ay...
Walang kakayahan ang tao na pigilan ang mga
sakuna, subalit maaring paghandaan ang mga
epekto.
Ang tawag sa paghahanda ng mga pamahalaan para
sa sakuna ay
“ DISASTER RISK REDUCTION
MANAGEMENT “
O
DRRM
Ang DRRM ay
isinasagawa sa ìokal,
pambansa, rehiyunal at pandaigdigang
saklaw.
Iba ‘t ibang Uri ng
Sakuna
Bagyo
Ang TYPHOON o BAGYO
ay isang ganap na
TROPICAL CYCLONE na
nabubuo sa Karagatang
Pasipiko
• Ang Pilipinas ang bansang pinakamadalas tamaan ng
bagyo dahil ito ay nasa NORTH WEST PACIFIC
TROPICAL CYCLONE BASIN.

• At ito ang pinakaaktibong sa pitong tropical basin sa sa

daigdig.

• 20 hanggang 26 ng bagyo ang pumasok na PHILIPPINE

AREA OF RESPONSIBILITY taon —taon.

• PHILIPPINE ATMOSPHERIC, GEOPHYSICAL and

ASTRONOMICAL SERVICES
ADMINISTRATION
(PHIVOLCS) — naatasang magbantay at mag-aral
tungkol
sa mga bagyo.
• IIan sa pinsalang dulot ng
bagyo ay pagkasira ng
mga pananim, ari-arian,
at kabahayan dulot ng
bagyo ay taon-taon
nararanasan ng bansa.
• Kung maraming tubig-
ulan na dala ng bagyo ,
nararanasan rin ang
pagbaha dulot ng pag-
apaw ng ilog.
• Sa mga lungsod na
may suliranin sa
pagtatapon ng basura,
kadalasang bumabaha
dahil sa mga nakabarang
plastik sa mga kanal at
estero.
• Minsan ang problem a sa baha ay
dulot rin ng tao. Sa mga lungsod,
isang pangunahing suliranin ang
kawalan ng epektibongurban
planning kung saan pinaghahandaan
at pinagplaplanahuhan ang
kaayusan at pisikal na disenyo ng
isang lungsod
kindol
• lto ay paggalaw ng lupa
dulot ng pagkikiskisan ng
TECTONIC PLATE.
• Karaniwang nagiging
EPICENTER ng lindol ang
mga FAULT LINES, kung
saan nagsasalubong
ang dalawang
magkasalunggat na tectonic
plates.
• Nakakaranas ng mas malakas na lindol sa
mga epicenter kaya itinuturing geohazard ang mga
lugar na malapit sa fault lines.
• Ang pagsabog ng bulkan ay isa ring sanhi
ng
paglindol.
• PHILIPPINE INSTITUTE OF
VOLCANOLOGY AND SEISMOLOGY o
PHILVOLCS —ang
nagmomonitor sa mga lindol at pagsabog ng
bulkan sa bansa.
• Mayroong sampung (10) sukat ang lakas ng
lindol kung saan INTENSITY 1 ang pinakamahina at
INTENSITY 10 ang pinakamalakas
Pagsabog ng
Bulkan • Ito ay likas na
pangyayari na
maaring maging
sakuna kung ito
magkakaroon ng
malawak at
negatibong epekto
sa mga tao.
F pangunahing salik
upang
sumabog ang bulkan
'
• BOUYANCY NG MAGMA o pagiging magaan nito
ayon sa kanyang volume kaya ito
umaakyat palabas sa bulkan.

• ANG TINDI NG PRESYON MULASA MGA

VOLCANIC GASES.

• PAGKAKAIPON NG LAHAT NG ITO SA LOOB

NG MAGMA
CHAMBER.
• Ang pagsabog ng bulkan ay maaring
makapinsala sa mga pananim at
kabahayan dulot ng PYROCLASTIC
FLOW at lindol na kasaby ng pagsabog
nito. Maaring
makapinsala ang malalaking bato
na inilalabas ng bulkan.
• Ang
pinakamalubhang
pagsabog ng bulkan sa
kasaysayan ay ang
pagsabog ng Bulkang
Pinatubo sa Zambales
noong 1991 at naging
malawak ang pinsalang
idinulot nito.
• Umabot sa Brunei,
Cambodia, Malaysia,
Singapore at Vietnam ang
abong ibnuga nito.
• llang araw matapos ang
pagsabog ng Pinatubo ay
tumama naman ang isang
malakas na bagyo.
Maraming bayan sa
Pampanga ang natabunan ng
abo dahil sa pag agos ng
lahar.
• LAHAR ay pinaghalong
abo mulasa pagsabog ng
bulkan, bato at putik na
rumaragasa dala ng ulan o
bagyo.
TSUNAM
I
• Isang uri ng sakuna na
nangyayari sa katubigan.

• Ang madalas na sanhi

nito ay mga IindOl, IaIo na
ang Iîndol na nangyayari sa
ilalim ng tubig
Ang lindol sa sea floor ay
nakkagawa ng malaki at
matataas na alon, At ito ay
nagiging mataas na halos
kaya nitong sirain ang
ilang bayan o bansa.
SUNOG
• Isa sa pinakamadalas na
sakunang nagaganap sa
Pi!ipinas dulot ng iba't-
ibang salik.

• Ito ay nagiging sakuna

lamang kung ito ay
makakaapekto sa
maraming tao o malawak
na kapaligiran.
3 madalas pagmulan
ng
sunog
• Pangunahing sanhi
ng sunog ay
OVERLOADING
sa saksakan ng
outIet1at short
circuit.
• Dapat iwasan ang
pagkakabit ng labis na
appliances O gadget sa
iisang outlet dahil dadaloy
rito ang labis na kuryenteng
hindi kayang tugunan ng
outlet O extension cord kaya
ito umiinit at nasusunog.
• Iwasan ring mabasa ang
mga appliances, gadget
at oultet upang hindi
magkaroon ng short
circuit.
• Nakaligtaang sinaing o
lutuin.

• Wag iwanan at
laging bantayan ang
lutuin.

• Pagtagas ng gas mula sa

LPG
• Madalas pagmulan ng
sunog sa bansa, dahil
madami ang
tumatangkilik.

• Hindi dapat itiatabi ang

kandila sa mga bagay na
madaling magliyab at
dapat laging may bantay.

• Hindi dapat basta-

bastang itinatapon ang
sigarilyong may sindi
MITIGATION
• Ay ang mga kilos o
hakbang na naglalayong
bawasan ang mga
elementong
nakapagpapalala sa
negatibong epekto ng
sakuna
ADAPTATION
• Ay mg kilos o hakbang
na ginagawa upang
maaangkop ang mga tao sa
mga negatibong epekto ng
sakuna.
 Ayon sa United Nations International Strategy for Disaster
Reduction, ang pinakamahalagang paraan upang makatugon sa
mga sakuna ay ang kooperasyon ng lahat ng mga bansa.
Ang pagpupulong at pagpaplano ng mga bansa ay dapat hindi
magtutunggali sa isa't-isa upang maging maayos ang
pangkalahatang pagtugon sa mga sakuna.
 DRRM sa Pilipinas
• Noong 2010 bfnuo ang DRRM sa administrasyong
Macapagal-Arroyo.

• Naatasang ang ahensyang ito na mamahala sa mga

hakbangin upang tumugon sa mga sakuna lalong-lalo na sa
pagtatapos nito.

• Ang mga miyembro nito ay ang Pangulo ng bansa,

gabinete at mga lokal na opisyales.
 Tungkuûn
Mamamayan
ng
• Pagkakaroon ng kaalaman at handa sa maamg
mangyari sa tuwing mayroong mga sakuna.

• Pagtulong ng mga ordinaryong mamamayan sa pagtuturo

sa ibang taong kulang sa kaalaman upang sila rin ay
matuto.

• Sa panahon ng sakuna ay huwag mag-aatubiling

tumulong kung kaya naman natin.
 Pangkatang Gawain
• Bumuo ng sariling piano tungkol sa dapat gawain sa
pagsapit ng mga sakuna

• Unang pangkat - Lindol

• Ikalawang pangkat - Tsunami
• Ikatatlong pangkat - Sunog
• Ikaapat na pangkat - Pagbaha
 REFFERENCE
• MGA KONTEMPORARYONG ISYU, page 2-16
The Library Publishing House, Inc.