Professional Documents
Culture Documents
Inihanda Ni
MR. EDWIN PLANAS ADA
Teacher I, Dasmariǹas West NHS
ARALIN 2: ANG DALAWANG
APPROACH SA PAGTUGON SA MGA
HAMONG PANGKAPALIGIRAN
ENVIRONMENTAL CALAMITIES
ISSUE
NATURAL
HAZARD
DEATH
COLLAPSE
RESELIENCE DAMAGE
UNCONTROLLABLE
RISK
Disaster
ito ay isang dinamikong proseso na sumasakop
Management
sa pamamahala ng pagpaplano, pag-oorganisa,
pagtukoy ng mga kasapi, pamumuno at pagkontrol.
Lindol
ay isang biglaan at mabilis na pagyanig
o pag-uga ng lupa na dulot ng pagbibiyak at
pagbabago ng mga batong nasa ilalim ng lupa
kapag pinakakawalan nito ang puwersang
naipon sa mahabang panahon.
• Ito ay paggalaw ng lupa
dulot ng pagkikiskisan
ng TECTONIC PLATE.
• Karaniwang nagiging
EPICENTER ng lindol
ang mga FAULT LINES,
kung saan
nagsasalubong ang
dalawang
magkasalunggat na
tectonic plates.
Bagyo
ay ang namumuong sama ng panahon,
may isang pabilog o spiral na sistema ng
marahas at malakas na hangin at may dalang
mabigat na ulan, karaniwang daan-daang
kilometro o milya sa diyametro ang laki.
Kadalasang nabubuo ang BAGYO sa gitna ng
karagatan kung saan nagtatagpo ang mainit at malamig
na hangin. Ang mainit na hangin ay pumapailanlang dahil
sa init ng dagat at habang ito ay umaakyat, nagkakaroon
ng Low Pressure Area (LPA) sa paligid. Dahil sa low
pressure na nabuo sa paligid, naaakit nito ang iba pang
malamig sa hangin sa ibang lugar hanggang sa ang
malamig na hangin ay iinit din at bubuo ng mga ulap.
• Ang TYPHOON o BAGYO ay isang ganap na
TROPICAL CYCLONE na nabubuo sa
Karagatang Pasipiko
Ang madalas na
sanhi nito ay mga
lindol, lalo na ang
lindol na nangyayari sa
ilalim ng tubig
Pagsabog ng Bulkan
Ito ay likas na
pangyayari na
maaring maging
sakuna kung ito
magkakaroon ng
malawak at
negatibong epekto
sa mga tao.
• Nakakaranas ng mas malakas na lindol sa mga
epicenter kaya itinuturing geohazard ang mga
lugar na malapit sa fault lines.
• Ang pagsabog ng bulkan ay isa ring sanhi ng
paglindol.
• PHILIPPINE INSTITUTE OF VOLCANOLOGY
AND SEISMOLOGY o PHILVOLCS – ang
nagmomonitor sa mga lindol at pagsabog ng
bulkan sa bansa.
• Mayroong sampung (10) sukat ang lakas ng
lindol kung saan INTENSITY 1 ang
pinakamahina at INTENSITY 10 ang
pinakamalakas
3 pangunahing salik upang
sumabog ang bulkan
• BOUYANCY NG MAGMA o pagiging magaan
nito ayon sa kanyang volume kaya ito
umaakyat palabas sa bulkan.
• Umabot sa Brunei,
Cambodia, Malaysia,
Singapore at Vietnam
ang abong ibnuga nito.
• Ilang araw matapos ang
pagsabog ng Pinatubo ay
tumama naman ang isang
malakas na bagyo. Maraming
bayan sa Pampanga ang
natabunan ng abo dahil sa
pag agos ng lahar.
• Pagtagas ng
gas mula sa
LPG
• Hindi dapat itatabi
ang kandila sa
mga bagay na
madaling
magliyab at dapat
laging may bantay.
• Itinatapon ang
sigarilyong may
sindi
3. Vulnerability
– tumutukoy ang vulnerability sa tao, lugar, at
imprastruktura na may mataas na posibilidad na
maapektuhan ng mga hazard. Ang pagiging
vulnerable ay kadalasang naiimpluwensiyahan ng
kalagayang heograpikal at antas ng kabuhayan.
Halimbawa, mas vulnerable ang mga bahay na gawa
sa hindi matibay na materyales.
4. Risk –itoay tumutukoy sa
inaasahang pinsala sa tao, ari-arian, at buhay
dulot ng pagtama ng isang kalamidad. Ang
vulnerable na bahagi ng pamayanan ang
kadalasang may mataas na risk dahil wala
silang kapasidad na harapin ang panganib na
dulot ng hazard o kalamidad.
5. Resilience–ang pagiging resilient ng isang
komunidad ay tumutukoy sa kakayahan ng
pamayanan na harapin ang mga epekto na dulot
ng kalamidad. Ang pagiging resilient ay
maaaring istruktural, at pagkakaroon ng
kaalaman tungkol sa hazard ay maaaring
makatulong upang sila ay maging ligtas sa
panahon ng kalamidad.
5.1 MITIGATION
• ay ang mga kilos o
hakbang na
naglalayong
bawasan ang mga
elementong
nakapagpapalala
sa negatibong
epekto ng sakuna.
5.2 ADAPTATION
• ay mga kilos o
hakbang na ginagawa
upang maaangkop
ang mga tao sa mga
negatibong epekto ng
sakuna.