ARALIN 2: ANG DALAWANG

APPROACH SA PAGTUGON SA MGA

HAMONG PANGKAPALIGIRAN

Inihanda Ni
MR. EDWIN PLANAS ADA
Teacher I, Dasmariǹas West NHS
 ARALIN 2: ANG DALAWANG
APPROACH SA PAGTUGON SA MGA
HAMONG PANGKAPALIGIRAN

Tatalakayin sa Araling ito ang paghahanda

para sa mga banta ng iba’t-ibang Hamong
Pangkapaligiran at tungkuling ginagampanan
ng pamahalaan at ng bawat isa sa mga
panahon ng Kalamidad.
1. Naipaliliwanag ang mga pinagmulan at
epekto ng iba’t-ibang disaster.
2. Nakagagawa ng mga hakbang ng
paghahanda para sa mga kalamidad.
3. Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng Top-
down at Bottom Approach.
 WAR
VULNERABILITY MAN -MADE

ENVIRONMENTAL CALAMITIES
ISSUE
NATURAL
HAZARD

DEATH
COLLAPSE

RESELIENCE DAMAGE
UNCONTROLLABLE

RISK
 Disaster
ito ay isang dinamikong proseso na sumasakop
Management
sa pamamahala ng pagpaplano, pag-oorganisa,
pagtukoy ng mga kasapi, pamumuno at pagkontrol.

Kabilang din dito ang iba’t ibang

organisasyon na dapat magtulungan
at magkaisa upang maiwasan, maging
handa, makatugon, at makabangon
ang isang komunidad mula sa epekto
ng sakuna, kalamidad at hazard.
1. Hazard
-ito ay tumutukoy sa mga banta na
maaaring dulot ng kalikasan o ng gawa ng
tao. Kung hindi maiiwasan, maaari itong
magdulot ng pinsala sa buhay, ari-arian, at
kalikasan
1.1 Anthropogenic
Hazard o
Human-Induced Hazard
– ito ay tumutukoy sa mga hazard
na bunga ng mga gawain ng tao.
Ang maitim na usok
na ibinubuga ng mga pabrika
at mga sasakyan

1.2. Natural Hazard – ito naman ay

tumutukoy sa mga hazard na dulot ng kalikasan.
2. Disaster/Kalamidad
– ito ay tumutukoy sa mga pangyayari na
nagdudulot ng panganib at pinsala sa tao,
kapaligiran, at mga gawaing pang-
ekonomiya. Maaaring ang disaster ay
natural gaya ng bagyo, lindol, at pagputok
ng bulkan o gawa ng tao tulad ng digmaan
at polusyon
Ilang halimbawa sa mga ito ay…

 Lindol
ay isang biglaan at mabilis na pagyanig
o pag-uga ng lupa na dulot ng pagbibiyak at
pagbabago ng mga batong nasa ilalim ng lupa
kapag pinakakawalan nito ang puwersang
naipon sa mahabang panahon.
• Ito ay paggalaw ng lupa
dulot ng pagkikiskisan
ng TECTONIC PLATE.
• Karaniwang nagiging
EPICENTER ng lindol
ang mga FAULT LINES,
kung saan
nagsasalubong ang
dalawang
magkasalunggat na
tectonic plates.
 Bagyo
ay ang namumuong sama ng panahon,
may isang pabilog o spiral na sistema ng
marahas at malakas na hangin at may dalang
mabigat na ulan, karaniwang daan-daang
kilometro o milya sa diyametro ang laki.
 Kadalasang nabubuo ang BAGYO sa gitna ng
karagatan kung saan nagtatagpo ang mainit at malamig
na hangin. Ang mainit na hangin ay pumapailanlang dahil
sa init ng dagat at habang ito ay umaakyat, nagkakaroon
ng Low Pressure Area (LPA) sa paligid. Dahil sa low
pressure na nabuo sa paligid, naaakit nito ang iba pang
malamig sa hangin sa ibang lugar hanggang sa ang
malamig na hangin ay iinit din at bubuo ng mga ulap.
• Ang TYPHOON o BAGYO ay isang ganap na
TROPICAL CYCLONE na nabubuo sa
Karagatang Pasipiko

• 20 hanggang 26 ng bagyo ang pumasok na

PHILIPPINE AREA OF RESPONSIBILITY taon
–taon.

• PHILIPPINE ATMOSPHERIC, GEOPHYSICAL

and ASTRONOMICAL SERVICES
ADMINISTRATION (PAGASA) – naatasang
magbantay at mag-aral tungkol sa mga
bagyo.
 Storm Surge
o dalúyong-bagyo ay ang hindi
pangkaraniwang pagtaas ng
tubig sa dalampasigan habang
papalapit ang bagyo sa
baybayin. Nakaaapekto sa tindi
ng dalúyong-bagyo ang lalim at
oryentasyon ng katubigan na
dinaraanan ng bagyo at ang
tiyempo ng kati (mababa ang
tubig sa dagat).
 Tsunami
Isang uri ng sakuna
na nangyayari sa
katubigan.

Ang madalas na
sanhi nito ay mga
lindol, lalo na ang
lindol na nangyayari sa
ilalim ng tubig
 Pagsabog ng Bulkan
Ito ay likas na
pangyayari na
maaring maging
sakuna kung ito
magkakaroon ng
malawak at
negatibong epekto
sa mga tao.
• Nakakaranas ng mas malakas na lindol sa mga
epicenter kaya itinuturing geohazard ang mga
lugar na malapit sa fault lines.
• Ang pagsabog ng bulkan ay isa ring sanhi ng
paglindol.
• PHILIPPINE INSTITUTE OF VOLCANOLOGY
AND SEISMOLOGY o PHILVOLCS – ang
nagmomonitor sa mga lindol at pagsabog ng
bulkan sa bansa.
• Mayroong sampung (10) sukat ang lakas ng
lindol kung saan INTENSITY 1 ang
pinakamahina at INTENSITY 10 ang
pinakamalakas
 3 pangunahing salik upang
sumabog ang bulkan
• BOUYANCY NG MAGMA o pagiging magaan
nito ayon sa kanyang volume kaya ito
umaakyat palabas sa bulkan.

• ANG TINDI NG PRESYON MULA SA MGA

VOLCANIC GASES.

• PAGKAKAIPON NG LAHAT NG ITO SA LOOB

NG MAGMA CHAMBER.
• Ang pinakamalubhang
pagsabog ng bulkan sa
kasaysayan ay ang
pagsabog ng Bulkang
Pinatubo sa Zambales
noong 1991 at naging
malawak ang pinsalang
idinulot nito.

• Umabot sa Brunei,
Cambodia, Malaysia,
Singapore at Vietnam
ang abong ibnuga nito.
• Ilang araw matapos ang
pagsabog ng Pinatubo ay
tumama naman ang isang
malakas na bagyo. Maraming
bayan sa Pampanga ang
natabunan ng abo dahil sa
pag agos ng lahar.

• LAHAR ay pinaghalong abo

mulasa pagsabog ng bulkan,
bato at putik na rumaragasa
dala ng ulan o bagyo.
  Pagbaha
ay ang umaapaw at
tumataas na lebel ng
tubig na dulot ng
malakas at walang tigil
na pag-ulan sa
komunidad.
 Sunog
• Isa sa pinakamadalas
na sakunang
nagaganap sa
Pilipinas dulot ng
iba’t-ibang salik.
• Ito ay nagiging
sakuna lamang kung
ito ay makakaapekto
sa maraming tao o
malawak na
kapaligiran.
5 madalas pagmulan ng
sunog
• Pangunahing
sanhi ng sunog
ay
OVERLOADING
sa saksakan ng
outlet, at short
circuit.
ELECTRICAL
• Nakaligtaang
sinaing o
lutuin.

• Pagtagas ng
gas mula sa
LPG
• Hindi dapat itatabi
ang kandila sa
mga bagay na
madaling
magliyab at dapat
laging may bantay.

• Itinatapon ang
sigarilyong may
sindi
3. Vulnerability
– tumutukoy ang vulnerability sa tao, lugar, at
imprastruktura na may mataas na posibilidad na
maapektuhan ng mga hazard. Ang pagiging
vulnerable ay kadalasang naiimpluwensiyahan ng
kalagayang heograpikal at antas ng kabuhayan.
Halimbawa, mas vulnerable ang mga bahay na gawa
sa hindi matibay na materyales.
4. Risk –itoay tumutukoy sa
inaasahang pinsala sa tao, ari-arian, at buhay
dulot ng pagtama ng isang kalamidad. Ang
vulnerable na bahagi ng pamayanan ang
kadalasang may mataas na risk dahil wala
silang kapasidad na harapin ang panganib na
dulot ng hazard o kalamidad.
5. Resilience–ang pagiging resilient ng isang
komunidad ay tumutukoy sa kakayahan ng
pamayanan na harapin ang mga epekto na dulot
ng kalamidad. Ang pagiging resilient ay
maaaring istruktural, at pagkakaroon ng
kaalaman tungkol sa hazard ay maaaring
makatulong upang sila ay maging ligtas sa
panahon ng kalamidad.
5.1 MITIGATION
• ay ang mga kilos o
hakbang na
naglalayong
bawasan ang mga
elementong
nakapagpapalala
sa negatibong
epekto ng sakuna.
5.2 ADAPTATION
• ay mga kilos o
hakbang na ginagawa
upang maaangkop
ang mga tao sa mga
negatibong epekto ng
sakuna.