Professional Documents
Culture Documents
2022 Genel Deneme (TYT)
2022 Genel Deneme (TYT)
1. İklim değişikliği, gezegenimizin tarihi boyunca sü- 3. Bahçe işlerine başlamadan önce tehlike yaratmama-
rüp giden doğal bir ---- olmasına karşın, 19. yüzyı- sı için cereyanı kestim. Güllerin etrafında biten yaban
lın ortalarından bu yana, iklimdeki doğal değişim- otlarını kesmeye başladım. İyice kök salmış bir ya-
lere ek olarak, ilk kez insan etkinliklerinin de iklimi ban otunu keserken bir an canımın yandığını hisset-
---- yeni bir döneme girilmiştir. tim. Bir anlık dikkatsizlik işte. Parmağımı kesmişim.
Parmağım kanamaya başlayınca çalışmayı kesmek
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakiler-
zorunda kaldım. İçeriye girip parmağımı sardım.
den hangisi sırasıyla getirilmelidir?
Bu parçada “kesmek” sözcüğü aşağıdaki an-
A) düzen-değiştirdiği
lamlardan hangisine karşılık gelecek şekilde
B) süreç-düzenlediği kullanılmamıştır?
C) davranış-dönüştürdüğü
A) Akımı durdurmak
D) olgu-etkilediği
B) Dibinden ayırmak
E) durum-biçimlendirdiği
C) Kesici bir araçla yaralamak
D) Ara vermek
4. çarpmak: Hızla değmek, vurmak. 5. (I) Anne karnındaki bebeğin hareketleri gebeliğin
kıyı: Kenar, periferi. yedinci haftası civarında başlar. (II) Nihayetinde
yanaşmak: Bir şeyin, bir kimsenin yanına gelmek. 600’ün üzerinde kasa sahip olacak bir organizma-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çarpmak, kıyı, nın ilk kımıldayışları kafa ve gövdesini oynatmakla
yanaşmak” sözcükleri belirtilen anlamlarını kar- başlar ve küçük kol-bacak hareketleriyle devam
şılayacak şekilde kullanılmıştır? eder. (III) Onuncu hafta itibarıyla fetüs, tüm uzuv-
larını farklı yönlerde ve hızlarda hareket ettirebilir.
A) Ürkek bir kuş gibi yanaşıyor masanın kıyısına (IV) Küçük bedenin, sınırlarını keşfetmeye başla-
İsmail; onun cin bakışı, öğretmenin soluk bakış- dığı bu hareketler sayesinde bebeğin uzuvlarının
larına değerken başını kitaplığa çarpıyor. hareketleri ve konumları ile ilgili farkındalığı gelişir.
B) Kıyıya bir teknenin yanaşmaya çalıştığını görün- (V) Aynı zamanda hareket edip durumunu ve konu-
ce kalp çarpıntısıyla denizden çıkıp sakinleşme- munu algıladıkça beyninin hareket kontrol kabiliyeti
ye çalışırken -biraz önce korkan o değilmiş gibi- de şekillenir.
teknenin manevralarını izlemeye koyuldu.
Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde
C) Güzelim yalı, kıyıdan denizi selamlarken eski anne karnındaki bebekler hakkında aşağıdaki-
eşyalardan çarpabileceğim bir şey var mıdır dü- lerden hangisi söylenemez?
şüncesiyle hırsız kapıya yanaşıyordu.
A) I. cümlede, hareketlenmeye başladığı zaman
D) Onu görünce herkes gibi ben de çarpılmış, ilk
belirtilmiştir.
sersemliği üzerimden atmak için hızla koltuğa
yanaşmış, koltuğun kıyısına tutunmuştum. B) II. cümlede, sahip olduğu kas sayısı verilmiştir.
E) Güneş çarpması nedeniyle hastaneye götür- C) III. cümlede, tüm organlarını hangi dönemde
dükleri kadını acil kapısına yanaşıp arabadan hareket ettirebildiği bilgisi ortaya konmuştur.
indirdiler, kadın sedyenin kıyısına tutunup gö- D) IV. cümlede, bebeğin hareketlerinin, farkındalı-
revlileri beklemeye başladı. ğı geliştirdiği üzerinde durulmuştur.
6. I. Böcek kovucu maddeler; sağlığı olumsuz etkile- 8. Kışken ilkyaz, sularımda açardı;
yen, rahatsız edici sinek ve böcekleri uzaklaştıra- Buzlu dağlar gerisine kaçıracak ne vardı?
rak sokma ve ısırmalara karşı koruma sağlıyor. Eski defterlerde sararırmış yaprak.
Beni bana gösterecek anlamdı, almışlar.
II. Kedi nanesinin -diğer bir adıyla yabani sümbül
(Nepeta cataria)- ana bileşeni nepetalaktonun
Bir ışıktı yanardı gecelerde;
sinek ve böcekleri uzaklaştırmadaki başarısı,
Akşam, çiçekler uykuya yattı,
bu bitkiyi oldukça özel kılıyor.
Sardı karşı kıyıları karanlık
Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden Beni bana gösterecek lambamdı, almışlar.
hangisi söylenebilir?
Bu şiirde aşağıdaki ses olaylarından hangisi
A) II. cümlede verilen bilginin kullanım alanını bil-
yoktur?
dirmektedir.
A) Ünsüz yumuşaması
B) II. cümlede yer alan açıklamanın önemli adde-
dilmesinin nedeni ortaya konmuştur. B) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
A) Büyük yazarlar bir yeri görmeden, bir olayı ya- 9. Otuz yaşlarında, hafif sarı esmer, tıknazlığa doğru
şamadan, sevgi haricindeki bir duyguyu hisset- gidebilecek yapıda, ortadan ziyade uzun boylu, genç
meden de anlatabilir. bir adamdı. Büyük, dalgın bakışlı, çok siyah gözleri
vardı. Bununla beraber insan ilk bakışta ne bu gözleri
B) Yaşama dair pek çok şey deneyimlenmeden
ne de düzgün sayılacak yüzünü görebiliyordu.
anlatılabilse de duyguları anlatabilmek için his-
setmiş olmak gerekir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
C) Yazı yazabilmek için birçok yeri gezip görmek,
A) Birleşik zamanda çekimlenmiş fiil
her türlü duyguyu yaşamak gerekir.
B) Üçüncü çoğul şahıs iyelik eki almış isim
D) Yazar, hayatı tüm canlılığı ve tüm yönleriyle
anlatabilen kişidir. C) Ek eylem almış bir isim
E) Yazar olmak, duyguları sınırsız yaşamayı ve zen- D) Niteleme sıfatını derecelendiren zarf
gin bir hayal dünyasına sahip olmayı gerektirir. E) Kurallı birleşik sıfat
10. (I) Yazının yazarla ve sözle bir bütünlük oluşturduğu 12. Ağrı Dağı; Anadolu Yarımadası ve Avrupa’nın en yük-
algımızı yıkar Roland Barthes. (II) Metin, bütün kül- sek doruğudur ( ) 4 bin metreye kadar bazalt ( ) sonra-
tür birikiminin toplamı olduğu için herhangi bir yazara ki yükseklikte andezit lavlarından oluşarak volkanik bir
mal edilemez. (III) Yazının var olabilmesi için sözün dağ özelliği gösterir. Ağrı Dağı ( ) yüksekliği ( ) buzul-
kökenini yitirmesiyle birlikte yazarın da yazın içinde ları ( ) kar sınırına kadar kaplı otlukları ve dağ çayırları
kendini yok etmesi gerekir. (IV) Bir metin pek çok kül- ile ilginç ve çekici bir görünüme sahiptir ( )
tür kaynağını barındırsa da ancak kendini okur var
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki nok-
olduğunda gösterebilir. (V) Metnin oluşum sürecinin
talama işaretlerinden hangileri sırasıyla getiril-
sonunda yazarın yerini okur alır -yani yazarın ölümü
melidir?
okurun doğumunu hazırlar- ve metindeki bütün izleri
kendi bünyesinde bir araya getirir. A) (-) (,) (,) (,) (;) (.)
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşa- B) (.) (,) (;) (,) (,) (.)
ğıdakilerden hangisi yanlıştır? C) (,) (-) (-) (;) (,) (.)
A) I. cümlenin nesnesi, sıfat tamlamasıdır. D) (;) (-) (-) (,) (;) (...)
B) II. cümlenin yüklemi, deyimden oluşmuştur. E) (,) (-) (-) (,) (;) (.)
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik söz- 16. (I) İnsan, bilinçaltının şekillendirdiği duyguların
cüklerin yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? etkisindedir. (II) Bilinçaltına bağlı duygular; insa-
nın tüm kararlarında etkili olur, onu yönlendirir.
A) Mustafa Kemal Paşa, “Ordular, ilk hedefiniz
(III) Yaşam sizin duygularınıza göre değişiklik gös-
Akdeniz’dir. İleri!” diye emretti.
termez. (IV) Duygularımız özneldir ve bu öznellik
B) Bu havalarda hastalanmamak için keçi boynu- bize ait kararların merkezinde yer alır. (V) Karar
zu pekmezinden tüketmelisin. vermede sizi zorlayan duygularınız elbette olacaktır.
C) Tarihin görüp görebileceği en barışsever millet
Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangi-
biziz!
sinin çıkarılması metnin anlamında daralmaya
D) Bu akşamki sohbette gerçeküstü sanat anlayışı neden olmaz?
ele alınacak.
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Misakımillî, ülkemizin bütünlüğünü, ulusumu-
zun bağımsızlığını belirten ulusal antlaşmadır.
18. Öğrencilerin yapmaları gereken işleri ertelemeleri- 19. Klasik çağın ilk döneminde eleştirel düşüncede,
nin başlıca nedenleri arasında: tembellik, disiplin- sofist, “bilgici” denen gezgin öğretmenler tarafın-
sizlik, motivasyon eksikliği, zamanı kullanmayı veya dan bir büyük atılım yapıldı. Bu kişilerin hepsi de
belli bir bitirme tarihi koymayı bilmemeleri bulunur. çeşitli Yunan kentlerinden gelip yıldızı parlayan
----. İncelemeler sonucunda erteleyici bireylerin ge- Atina’da ders veriyordu, doğum tarihleri İÖ 490-
nellikle yüksek başarıya önem veren, çocukları için 460 arasındaydı yani Sokrates ile aynı kuşaktandı-
gerçek dışı hedefler belirleyen veya başarıyı anne lar. Bilge (sofos) kökünden türeme sözcük belli bir
baba sevgisi ve takdiri ile bağdaştıran otoriter ebe- işin bilgilisi, bilgesi anlamına geliyordu. ---- .
veynler tarafından yetiştirildiği tespit edildi. Bu tür
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
anne babalar tarafından yetiştirilen çocuk, bir görev-
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
de başarısız olduğu zaman kaygılı hisseder ve bu
tür görevleri erteleme eğilimi gösterir. A) Sadece doğa araştırmaları yapan ilk filozofların
aksine, etik ile siyasal düşünce alanlarını dü-
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışı-
şünce konusu yapıp çeşitli değerleri, fikirleri,
na göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
nasıl anlamak gerektiği soruları düşüncelerin-
A) Erteleme, kişinin görevlerini kendini kaygılı ve de merkezî bir yer tutar
rahatsız hissedecek kadar ileriye atmasıdır.
B) Örneğin Antifon bu ikiliği adalete uyguladı, ya-
B) Psikanalitik yaklaşım ertelemenin altında yatan saların çoğu kez doğayla uyum içinde olmadı-
bilinç dışı kişilik problemlerini tanımlar. ğını öne sürerken dille gerçeklik arasındaki iliş-
kiyi düşünmeye, aynı akıl yürütmenin tersinin
C) Bu yola başvuran öğrencilerin kendilerine olan
de aynı ikna edicilikte yapılabileceğini göster-
saygılarının düşük olduğu gözlemlenmiştir.
meye çalıştı
D) Ertelemenin olası sebebi olarak temelde yatan
C) Sokrates Platon’un ilk dönem diyaloglarından
kişilik problemleri gösterilmektedir.
bildiğimiz üzere, bir konuyu bildiğini iddia eden-
E) Psikanalitik yaklaşım, bunlara çocukluk tecrü-
lerle ya da o konunun uzmanı olması gereken-
belerinin ne şekilde etki edebileceğini inceler.
lerle sohbetlerinde “nedir” sorusuyla dostluk,
iyilik, adalet, erdem gibi değerlerin aslında ne
olduğunu sorgulama yöntemi geliştirmişti
20. Bilim ile edebiyat: Bu iki benzeşmezi karşı karşıya 21. Montaigne hakikatin anahtarının insan olduğuna
koyuyoruz, zorla yarıştırıyoruz, sonuca bakarak, inanır. Hakikate ulaşmak için insanın dönüp kendi-
boynumuzu büküp göz göre göre, bilimin kesinlik sine bakması yeterliydi: “Herkesin gözü dışındadır,
ölçüleri açısından edebiyatın büyük bir yenilgiye ben gözümü içeri çevirir, içimde gezdiririm. Herkes
uğradığını söylüyoruz. Bu ölçü uygulandığı, böyle dışarıya bakar, ben içime bakarım; benim işim gü-
bir karşılaştırma yapıldığı zaman, edebiyatın artık cüm kendimledir. Hep kendimi seyreder, kendimi
işi bitmiş olduğu izlenimi uyanıyor. Böyle bir görüşü yoklar, kendimi tadarım.’’ Denemeler, Montaigne’in
kuşkuyla karşılayarak bilim ile edebiyatın yöneldik- hayatının kitabıydı, kırk yaşında yazmaya başladı.
leri amaçlar arasındaki ayrımları hatırlatacağım. Yazdıklarını uzun süre yayımlamadı, yayımladık-
Böylece bu yanlışlık iyice ortaya çıkacaktır. Hiçbir tan sonra da hep aynı kitabı genişletti, hayatı bo-
bilim adamı gerçeğin rastlantı yönüyle uğraşmaz; yunca deneme yazdı. “Kendim dışında hiçbir amaç
hiçbiri, yalnız şu an geçerli olan bir kesitle, gelişi- gözetmedim, kitabımın özü benim.’’ diyordu.
güzel ayrıntılarla yetinmez. Belirsiz, gelişigüzel,
Bu parçada Montaigne ile ilgili vurgulanmak is-
rastlantısal özelliklerden uzak olanın aranmasında,
tenen aşağıdakilerden hangisidir?
rastlantı bir yana itilmiş, yenilmiştir. Varılmak iste-
nen şey, kurallılık, geçer bir kuram, her zaman tam A) Montaigne’in eserleri onun iç dünyasının dışa
çıkan genel bir hesaptır. Böylece gerçek bize önce- vurumudur.
den kestirebileceğimiz bir kurallılık içinde yaklaşır,
B) Denemeler Montaigne’in en başarılı eseridir.
hiç değilse öyle tanırız onu. Peki ya edebiyat?
C) Montaigne çağdaşlarından farklı davranarak
Bu parçadaki düşüncenin akışına göre aşa- başarıya ulaşmıştır.
ğıdakilerden hangisi altı çizili sorunun cevabı
D) Montaigne gerçeğin peşinde bir yazardır ve
olamaz?
gerçeğe ulaşmak için başta kendi olmak üzere
A) Edebiyat, hiçbir zaman insan davranışlarının ge- insanları incelemiştir.
nel formüllerini bulmak gibi bir amaca yönelmez. E) Montaigne dönemin sosyal sorunlarıyla ilgilen-
B) Edebiyat, kuramlara ya da temel bilgilere ulaş- memiş kendisini sanata yöneltmiştir.
mak için rastlantıyı kendi alanından kovmaz.
22. Hümanizmin eğitime uygulanmasında bazı güçlü 23. Eleştiri, eğer karşıdakine bir şeyler kazandıracak-
yönler bulunur. Öğrenciler daha aktif ve yaratı- sa faydalı olma yetisini de kazanmış demektir.
cı olur çünkü öğretmenler, onlara potansiyellerini Sadece eleştirmek için eleştiri yapmak, boş söz-
seçme ve geliştirme özgürlüğü verir. Öğretmen den öteye gitmez. Nurullah Ataç, Karalama Defteri
her öğrencinin kendine özgü özelliklerini bildiğin- adlı kitabındaki “Yazar ile Eleştirmeci” adlı yazısın-
den, öğrenciler için en iyi yöntemin hangisi oldu- da eleştirmenleri de eleştiriyor hem de kendisi de
ğuna karar verebilir. Ayrıca öğrencilerin belirli bir keskin bir eleştirmen olduğu hâlde: “Var mı bizde
zamanda belirli bir konuda uzmanlaşma sorumlu- eleştirmeci, yok mu, şimdi onu araştıracak değilim.
luğu daha fazladır. Bunun sonucunda öğrencilerin Şairlerimize, hikâyecilerimize sorun; çoğu, hemen
daha disiplinli olmaları sağlanır. Bu güçlü yanların hepsi yoktur diye kestirip atıyor.” Böyle başlıyor
yanı sıra; hümanizmin birkaç zayıf yönü de var. İlk yazı ve eleştiri işini yapanların işlerini hakkıyla yap-
olarak öğretmenin her öğrenciyi veya küçük grubu madıklarından örneklerle bahsederek eleştiricilerin
izlemesi gerekir, bu nedenle öğretme ve öğrenme eleştirilmesini “Bizde okur yok okur.” sözüne bağla-
süreci daha fazla zaman gerektirebilir. İkincisi; öğ- yarak konuyu kapatıyor.
renciler daha çok duyuşsal başarıya odaklandıkları
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunu-
için akademik başarıdan yoksun olabilirler. Daha
lanları destekler niteliktedir?
sonra; öğrenci, öğretmen tarafından “kişisel” mu-
amele gördüğü ve bireysel olarak çalışmak üzere A) Bizde eleştirmeni eleştirecek yetkinlikte yazar
görevlendirildiği için daha bireysel çıkarlara sahip ve şair olmadığı için eleştirmen de yoktur.
olma eğiliminde. Son olarak, ekonomik değildir
B) Bizde eleştirmen olmayışı, gerçek okuyucu ol-
çünkü öğretmen ve okul, hümanizm yaklaşımının
mamasıyla ilişkilidir.
uygulanması konusunda daha fazla imkân hazırla-
mak zorundadır. C) Eleştiri edebî bir türdür ve faydalı olması gerek-
mez.
Bu parçada sözü edilen hümanizmin eğitime
D) Şairlerimiz ve hikâyecilerimiz aynı zamanda
uygulanmasıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
yetkin birer eleştirmendir.
söylenemez?
E) Eleştirmenler önce kendini eleştirebilmelidir.
A) Öğrencilerin planlı hareket etmelerini sağladığı
24. Teknoloji kullanımının yaygınlaşması ve özellikle 25. İndigo mavisi, 17 ve 18. yüzyıllar boyunca arzulanan
de çocukların günlük yaşamlarının vazgeçilmez bir bir ticaret nesnesiydi. Resim yapmak için genellikle
parçası hâline gelmesi birçok sorunu da beraberin- pigment yerine doğal boyalar tercih edilse de indigo
de getirmiştir. Bu nedenle ekran bağımlılığının ve mavisi kumaşları, giysileri, iplikleri ve lüks halıları
teknolojik cihazlarda oyuna ayrılan sürenin uzama- renklendirmek için kullanıldı. Hindistan’dan Güney
sının çocukların akranları ile yüz yüze iletişiminin Carolina’ya kadar geniş bir alanda yetiştirilebilen
ve grup oyunlarının azalmasına yol açtığı görül- indigo bitkisi dünyanın her yerinde kolayca üretile-
mektedir. Birçok oyunun şiddet içeriğine sahip ol- bilen renk, nadir bulunması sebebiyle fiyatı çok yük-
duğu bilinmektedir. Bununla birlikte teknoloji kulla- sek olan lapis lazuliye bir alternatif oluşturdu. İndigo
nımı çocukların fazla enerji gerektirmeden zaman mavisi özellikle İngiltere’de popülerdi. “Renk spekt-
geçirmelerine neden olmakta, çocukların pasif alı- rumu” terimini ortaya atan Isaac Newton; gökkuşa-
cılar olmalarına ve çocuğun çevresi ile “temassızlı- ğının haftanın yedi günü, yedi nota ve yedi bilinen
ğına” yol açmaktadır. Aynı zamanda ebeveynler ile gezegene denk gelmesi için yedi farklı renkten oluş-
çocuklar arasında disiplinle ilgili tartışmalara da yol ması gerektiğine inandığından gökkuşağının sade-
açabilmektedir. ce beş renkten oluşmasına karşı çıktı ve Newton,
turuncu ve indigoyu ortaya attı.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi
söylenebilir? Bu parçada “indigo mavisi” ile ilgili aşağıdakiler-
den hangisine değinilmemiştir?
A) Çocuklar teknolojinin imkânlarıyla daha çok ki-
şiye ulaşabilmektedir. A) Lapis lazuli bitkisinden elde edilen renge seçe-
nek olduğuna
B) Çocuklar teknoloji sayesinde grup oyunları oy-
nayabilmektedir. B) Giysiden dekorasyona tekstil alanında kullanıl-
dığına
C) Teknolojik oyunlar, çocukların bireyselleşmesi-
ne neden olmaktadır. C) İki yüzyıl süresince popüler bir ticari meta oldu-
ğuna
D) Anne ve babaların teknoloji bağımlılığı onları
çocuklarından ayırmaktadır. D) Newton tarafından gökkuşağının renkleri ara-
sında sayıldığına
E) Çocuklar, teknolojiyi ebeveynlerinden daha faz-
la kullanmaktadır. E) Her yerde üretilebilmesine rağmen özellikle
İngiltere’de tutulduğuna
26. Mizah, ait olduğu toplumun kültürel dinamikleriyle 27. Sanat eserinin anlamı onun içinde mevcut olma-
bir gelenek çerçevesinde gelişerek ilerleme kay- yıp ondaki ipuçlarıyla okur tarafından inşa edilir.
detmiş ve her bir dönemde içinden çıktığı toplumun Sanat eserinin iki boyutu vardır: Yazarın meydana
âdeta aynası olmuştur. Dolayısıyla onda toplumun getirdiği sanat eseri ve okurun yaptığı somutlama.
sosyal, kültürel, siyasi ve ekonomik yapısını gös- Sanat eserine bir nesne gibi değil olay gibi bakılır.
teren değerler mevcuttur. Bunların ortaya çıkarıl- Bir olay ki metinle okur arasındaki iletişimden do-
masıyla temsil edilen toplumun kimliğini görmek ğar. Okurun kendi çabasıyla anlamı inşa etmesi ve
mümkündür. Mizahın ait olduğu toplumun kültürel keşfetmesi ona bir çeşit estetik zevk verir.
gerçekliği ve tarihî geçmişiyle bağlantılı oluşunu ve
Bu parçayla ilgili anlatılmak istenen aşağıdaki-
kendine özgü bir doğallıkta vücut bulduğunu Aziz
lerin hangisidir?
Nesin şöyle ifade eder: “Gülmece her şeyden önce
içinde doğduğu toplumun ekonomik ve sosyal ko- A) Yazarların meydana getirdiği sanat eserleri, oluş-
şullarına, kültür düzeyine, tarihine, geleneklerine, turuldukları şeklinden farklı düşünüldüklerinde
göreneklerine, törelerine bağlıdır ve bütün bunları eserlerin vermek istediği mesaj anlamsızlaşır.
gülünecek biçimde yansıtır. Bütün bunlar da her
B) Okurlarla sanat eserleri arasındaki iletişim, ya-
ulusta ayrım gösterdiğine göre bu ayrım oranında
zarların dili kullanmalarıyla doğrudan bağlantılı
ulusların gülmeceleri ve gülmecelerden etkilenme-
olmasının yanında yazarlardan bağımsız değildir.
leri arasında ayrım olması doğaldır.”
C) Sanat eserlerini yazarından bağımsız düşün-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşün- mek, o sanat eserlerinin okur tarafından tam
ceyi destekler niteliktedir? olarak anlaşılamadığının bir göstergesi sayılır.
A) İnsan merkezli olduğu için mizah, her toplumda D) Sanat eserlerinde yazar, okura her şeyi bildir-
benzer biçimde ilerlemiştir. mekle yükümlü olmasa da kişiliğinden parçalar
barındıran eseriyle hayatının gizemini okura
B) Savaş, ekonomik kriz, teknoloji gibi etmenler
sunmaya çalışır.
tüm dünyada ortak bir mizah anlayışını doğur-
maktadır. E) Sanat eserlerinde yazar tarafından bırakılan
boşlukların okurların tamamlaması ve ona an-
C) Dünyadaki olayların toplumu etkilemesinin ya-
lam yüklemesi sanat eserlerine farklı anlamlar
nında toplumun kültürel yapısı, gelenekleri ve
kazandırır.
dünya algısı mizah anlayışının oluşmasında ve
diğer toplumların mizah anlayışından ayırt edil-
mesinde çok etkilidir.
28. Neşet Ertaş, pek çoğumuzun sandığı gibi sadece 29. Hâmid derim, evet, edebiyat tarihi yazanlar, onun
güzel sesi ve sazıyla harika türküler, bozlaklar çalıp için de yazacak sözler bulacaklardır ancak benim
okuyan bir sanatçı değil; bunların ötesinde ve üs- bu aç ruhumda hangi sönmez ışığı yakmıştır bilmi-
tünde sanatı ile gerçek bir “ekol” olmuş, halk ozanı yorum! Hangi ölmez heyecanı yaratmıştır? Ben ona
kimliği ile de bu kadim geleneğin çağımızdaki en neyi borçluyum? Dilimizde mi yaşıyor? Terbiyemiz
önemli temsilcilerinden birisi idi. “Garip” veya “Kul üzerinde mi bir iz bırakmış? Hudutları aşıp bütün
Garip” mahlasını kullanarak yazdığı ve birçoğunu insanlığa mı yeni hakikatler söylemiş? Arkasından
kendi tabiriyle “havalandırarak” (besteleyerek) türkü- bir epopemiz mi kaldı? Nedir? Mesela Makber...
leştirdiği şiirleri, sıradan türkü sözü olmanın ötesin- Ne anlıyorsunuz? Ben onu okurken ateşlenemiyo-
de, kusursuz ve mükemmel şiirlerdir aynı zamanda. rum! Kocaman hesaplı laflar, hesaplı kahramanlar.
Bunu Neşet Baba’nın türkülerini dikkatle dinleyenler Soğuk demeye kıyamıyorum... Hâmid’i okurken bil-
mutlaka fark etmişlerdir. Bu şiirlerin teknik ve este- mediğiniz bir dil konuşan birtakım adamlar arasın-
tik yönden mükemmelliğine, anlam derinliğine, imaj da kalıyorsunuz. Bu adamları anlamak için boşuna
zenginliğine, duygu yoğunluğuna ve kullanılan dilin uğraşıyorsunuz. Hâmid, kendilerini ezberletmeyen
sağlamlığına bakarak onu, halk şiiri geleneğinin al- sözler söylemiş, şiirler yazmış. Hiç de şair olmayan
tın halkalarından biri sayabiliriz. Bu yönüyle Neşet kahramanların sözleri, düzeltilip vezne sokulmuş,
Ertaş, geleneğin kaynağından beslenen tüm büyük kafiyeye bağlanmış! Hiç olmazsa vezinleri tumtu-
ozanlar gibi geleneği özünden koparmadan ve asli raklı, sürükleyip götürücü olsalar...
yapısını zedelemeden yenileyerek devam ettiren az
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi
sayıdaki usta ozanlardan biridir.
Memduh Şevket Esendal’ın, Hâmid’e yönelik
Bu parçaya göre Neşet Ertaş ile ilgili aşağıdaki- eleştirilerinden biri değildir?
lerden hangisi söylenemez?
A) Yol gösterici özelliğinin bulunmaması
A) Neşet Ertaş, ses sanatçısı olduğu kadar yazdığı
B) Şiirlerinin heyecandan yoksun olması
şiirlerle de kalemi güçlü bir şair olduğunu kanıt-
C) Evrensel özellikler taşımaması
lamıştır.
D) Eserlerinin anlam yoğunluğundan yoksun oluşu
B) Neşet Ertaş gibi geleneğe bağlı, geleneği ye-
nileyen şairlerin tümü kendi besteleriyle var ol- E) Şiirinin vezin açısından başarısız olması
muşlardır.
30. Aşağıdaki parçalardan hangisi “‘Birleşik kaplar’ 31. Amerika kıtasında, soğuk rüzgârların olduğu, sert
teorisi vardır, buna göre birleşik ve aynı basınç al- ve verimsiz topraklarda ve aşırı güneş altında yeti-
tındaki kapların doluluk seviyesi aynıdır ve Dünya şen bir bitki mevcuttur. “Sisal” adı verilen bu bitkinin
yaprakları çok elyaflıdır ve dokumaya elverişli ol-
da bileşik kaplardan biridir.” düşüncesine uzak
ması nedeniyle tekstilde kullanılmaktadır. Elyafının
düşmektedir? kıymeti nedeniyle daha verimli topraklarda da yetiş-
tirilmek istenen bu bitki, çok daha büyük yapraklara
A) Birileri bir yerde acı çekerken bir başkasına
sahip bir duruma getirilmesine karşın, bu yaprak-
mutluluk yok. Modern insanın iç sıkıntısı aslında lardan elyaf açısından arzu edilen verim alınama-
uzaklarda bir yerde bir çocuğun, bir annenin, bir mıştır. Öyle anlaşılıyor ki soğuk rüzgârlar ve sıcak
işçinin çektiği sancı. güneşle mücadelesi bitkinin lifli yapısını meydana
getirmekte ve aslında yaşadığı elverişsiz ortam
B) Savaş nedeniyle mülteci durumuna düşmüş ve onun içindeki cevheri geliştirmektedir.
göç ederken çocuklarını kaybeden aileler var-
ken insan bir eve ve sağlıklı çocuklara sahip Bu parçada “sisal” ile ilgili aşağıdakilerden han-
gisine değinilmemiştir?
olmanın övüncünü yaşayabilir, huzurla hayatını
devam ettirebilir mi? A) Yapraklarının özelliğine
32. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Zekânın çevresel 33. Gazeteci: Peki, kitabı sondan başlatmak neden?
koşullardan etkilendiği söylenebilir mi?” sorusuna Bu bir tür kurmaca mı?
cevap vermektedir?
Yazar: Bu, sevdiğim bir şey... “Bu Kitabı Çalın”ın da
A) Zekânın anne ve babadan aktarıldığı su götür- adında böyle bir şey vardı: Okur, henüz hiçbir satı-
mez bir gerçektir. Ancak zekâyı tek başına aile- rı okumadığı hâlde, kitaba adından dolayı espri ile
ye indirgemek doğru olmaz. Çocukluk çağında yaklaşıyordu. “Bu Kitabı Çalın”da da, bütün kitaba
başlayan okulla tanışma süreci zekânın gelişi- gönderme yapan bir giriş hikâyesi vardı. Buna ek
minde diğer faktörlerin de ortaya çıkmasını sağ- olarak kitabın son hikâyesi de başka bir açıdan ki-
lar. Bulunduğu ortamın etkisiyle zekâ büyüyüp tabın yine tamamına gönderme yapıyordu. İki farklı
genişler. okuma biçimi önermiştim. Bu benim için çok yeni
B) Aynı aile ortamında büyüyen tek ve çift yumur- bir şey değil. Ama “Âlemlerin Sürekliliği ve Diğer
ta ikizlerinin zekâ düzeylerine bakıldığında tek Hikâyeler”de tamamen farklı bir süreç var. Çok
yumurta ikizlerinin çift yumurta ikizlerine göre daha içten, içerden bir kitap oldu. İçtenlik benim için
zekâ düzeylerinin daha benzer olduğu ortaya anahtar bir kavram.
çıkmıştır. Tek ve çift yumurta ikizleri arasındaki
Gazeteci: Edebiyatta içtenlikli olmak...
bu farklılık yaşanılan ortamın zekâya etkisinin
azaldığını gösterir. Yazar: Evet; bu, kendi kendimle de ilgili...
C) Bir insan her ne kadar başarılı olmaya çalışsa Edebiyatın bir içtenlik, samimiyet meselesi olduğu-
da ona aktarılan mirasının dışına çıkamaz. Ta- nu düşünüyorum. Çünkü edebiyat kurmacaya çok
şıdığı genlerin dışında bir başarı gösteremez, açık bir alan... Oyunlar, sürprizler... Gösteri sanatla-
kapasitesinin sınırını aşamaz. Aktarılan genleri rına yakın bir tarafı var. Bir hikâyenin ya da romanın
dâhilinde yapabileceklerini yapar, sınırını belir- nasıl yazılacağına dair açık ve net formüller de var-
leyen şey doğuştan edindiği bu aktarımdır. dır. Bunları uygulamaya çalışmak sanatı öldürebilir.
Yazmak benim için bıçak sırtında yürümek gibi bir
D) İnsan zekâsının eşsiz kaynağına ulaşmak için
şey. İlk hikâyenin “Bir Hikâye Nasıl Yazılır?” sorusu
her iki ebeveynin ortak gen katkısı göz önünde
ile başlamasının bir nedeni de budur.
bulundurulmalıdır. Ancak yapılan yeni deneyler,
annelerin hücrelerinin beyne doğru yönelme Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki
eğiliminde olduklarını göstermektedir. Araş- yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
tırmalar, kişinin düşünme sürecinde anneden
A) Bence bir sanat eserinin başarılı olabilmesi için
gelen genlerin bariz bir şekilde etkili olduklarını
şekil her şeyden önce gelmelidir.
ortaya çıkarmıştır.
B) Sanatın bütün dallarında insanların ruhuna do-
E) Bazı araştırmacılara göre özel yetenekli olmak
kunan samimiyeti yakalamak esastır.
kalıtımsal bir durumdur ve bu özel yeteneğe sa-
hip olan insanlar mükemmeliyetçi olmalarını bu C) Sanat, yaşanmışlıkları yansıtan bir ayna olmayı
duruma borçludurlar. Mükemmeliyetçi olmaları başarabilirse hedefine ulaşabilir.
sayesinde özel yetenekli bireyler, iş birliği ça- D) Sanatçı, geleneğe bağlı kalmalı ve geleneği dö-
lışmalarında da kalıtımsal özelliklerinden dolayı nüştürmeden aktarmalıdır.
bireysel farklılıklarını konuşturarak özgün çalış-
E) Hikâye, roman gibi edebî türlerin öncelikli amacı
malar sergilerler.
öğreticilik olmalıdır.
34. Toprak senin olmadıkça, ürününü kendine devşir- 35 ve 36. sorular aşağıdaki parçaya göre ce-
medikçe güçtür dayanmak yazın güneşine, yağmu- vaplanacaktır.
runa. Toprağı olmayanın acısı büyük olur köylük
Bilim insanlarına göre turnalar on beş milyon se-
yerde. Mutluluğu da sevinci de doğa tazelendikçe
nedir bu dünyada yaşamakta, elli bin senedir de
kursağında kalırdı. Böyle boş kursakların nafakası insanla karşılaşmaktadır. Bu kuşun güzelliği, do-
da bir avuç bulgur olduktan sonra ha köyde dikili kunaklı sesi, kur dansı, göç için uçarken V şeklin-
bir ağaca hasret oturmuşsun ha şehir yerinde, elin de dizilerek gökyüzünde çok yükseklere çıkması
yabanında dolanmış durmuşsun diye düşünmeye insanları derinden etkilemiştir. Turnanın büyüsüne
kapılan insanlar ona çeşitli mistik özellikler atfetmiş-
başlıyordu adam sonunda. İşte bu ince düşünmeyle
tir. Çok yükseklerde uçması cennetle, uçarken du-
ayrılmışlardı köyden. yulan etkileyici sesi ise yaradılışla ilişkilendirilmiştir.
Doğa bilimcisi Aldo Leopold’un deyişiyle, sesleri o
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kadar etkileyicidir ki sadece bir kuşun ötüşünü değil
söylenemez? yaratılışı anlatan bir senfonideki trompetleri duyar
gibi oluruz. İnsanların turnayla ilişkisini sanata ta-
A) Göç yoluyla bireyin statüsünün nasıl değiştiğinden şıması çok eski zamanlara dayanır. İsveç’in batı-
bahsedilmiştir. sında beş bin yıl önce kayalara çizilmiş turna dansı
yapan insan figürleri bulunmuş. Güney İspanya’da
B) Düşünceler bireysel bir bakış açısı ile ifade edil-
Tajo Segura Mağarası’nda bulunan kuluçkaya
miştir.
yatmış turna resmi altı bin sene öncesine tarihle-
C) Toplumun bir kesiminin sosyoekonomik yapısına nir. İngiltere’deki bir mağarada on iki bin yıl önce
değinilmiştir. taşa yontulmuş turna ve kuğu resmi bulunmuştur.
Güneydoğu Anadolu’da Göbeklitepe kazılarında
D) Köylünün köyden kente göç etmesinin gerekçesi insanlık tarihinin ilk dinî mabedi olarak belgelenen
anlatılmıştır. taşlar üzerindeki turna figürleri günümüzden on iki
bin yıl önce çizilmiş.
E) Tarlada çalışan köylülerin gelirinin azlığı dile ge-
tirilmiştir. 35. Bu parçada “büyüsüne kapılmak” sözüyle anlatıl-
mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
37 ve 38. sorular aşağıdaki parçaya göre ce- 37. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine
vaplanacaktır. ulaşılabilir?
39 ve 40. sorular aşağıdaki parçaya göre ce- 40. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil-
vaplanacaktır. memiştir?
olaylarından hangileri örnek olarak gösterile-
bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Edward Hallet Carr, tarihçilerin olayları ve olgu- 3. Divânı Lügati’t-Türk’te “Budun arasında pay, ayırış.”
ları kendi zihinlerindeki yansımalarla yazdıklarını şeklinde tanımlanan ülüş, Orta Asya eski Türk devlet
ve dile getirdiklerini ifade etmektedir. “Her şeyden geleneğine göre ülkenin hanedan üyeleri arasında
önce; tarihî olaylar bize hiçbir zaman an olarak gel- paylaştırılmasıdır. Önceleri Oğuz boylarında kesilen
mezler, her zaman kayıt tutanın zihninden kırılarak etten boylara ayrılan hisseyi ifade ederken, sonrala-
yansırlar. Bundan şu sonuç çıkar ki, bir tarih eserini rı ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması
ele alınca ilk ilgileneceğimiz içindeki olaylar değil, kuralına dönüştürülmüştür. Türklerin Müslümanlığı
onu yazan tarihçi olmalıdır.” demiştir. kabul ettikten sonra da sürdürdüğü ülüş geleneği en
son Türkiye Selçuklu Devleti ile Anadolu Beyliklerinde
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
görülmüştür. Osmanlı Devleti’nde ise devletin parça-
A) Tarihçiliğin öznelliğine lanmaması için tahta geçen padişahın kardeşlerini
öldürtmesi yoluna gidildi. II. Mehmet’e değin yazılı
B) Kaynakların iyi tenkit edilip değerlendirilmesine
yasalara yansımadıysa da Fatih Kanunnamesi ile ya-
C) Tarihçiliğin objektifliğine sal dayanağa kavuşturuldu.
D) Tarihsel eylemlerin arkasında yatan düşüncenin
Paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi söy-
anlaşılmasına
lenemez?
E) Bugün ile geçmiş arasında bağ kurulmasına
A) Eski Türk geleneklerinin örnek alındığı
4. I. Dünya Savaşı devam ederken İtilaf Devletleri ken- 6. Hızla artan nüfusa bağlı oluşan talep çeşitliliğinin
di aralarında Osmanlı topraklarını paylaşmak için doğal kaynaklar üzerinde oluşturduğu baskı, plan-
gizli paylaşım antlaşmaları yapmış ancak bu antlaş- sız ve sağlıksız büyümenin ortaya çıkardığı çevre
malar sürekli değişmiştir. sorunları, kaynakların gelecek kuşakların da ihti-
yaçlarını karşılayabilecek şekilde kullanımını amaç-
Aşağıdakilerden hangisi bu antlaşmaların sü-
layan yönetim arayışlarını önemli kılmaktadır.
rekli değişmesinin nedenlerinden biri olamaz?
Aşağıdakilerden hangisi bu yönetim arayışları
A) İtalya’nın kendi yanlarında savaşa katılmasını
ile daha uyumludur?
sağlamak
A) Arıtma ile elde edilen suların sanayide kullanılması
B) Rusya’da Bolşevik İhtilali’nin çıkmasını önlemek
B) Yoğun nüfuslu alanlarda meraların yerleşmeye
C) Çarlık Rusya’sının savaştan çekilmesini önlemek
açılması
D) Osmanlının topraklarını paylaşma konusunda
C) Kıyılardaki deniz ürünleri avlanmasının yılın ta-
sorun yaşamamak
mamına yayılması
E) Kendi çıkarları için uygun olan toprakları ele ge-
D) Sanayileşmiş ülkelerde fosil yakıtlar ile enerji
çirmek
ihtiyacının giderilmesi
8. Aşağıda, haritada taranarak numaralandırılan beş 9. Aşağıda, Türkiye’nin 2021 yılına ait nüfus piramidi
farklı alanın dördüne ait özellikler verilmiştir. verilmiştir.
10. Nemli hava kütlesi, bir dağ yamacı boyunca yük- 12. “Tüm metaller ısıtılınca genleşir.” bilimsel bir yasa
selirken hava kütlesinin sıcaklığı azalır. Belirli bir olarak tartışmaya açık görünmemektedir. Popper’a
yükseltiden sonra yoğuşmanın başladığı bu ya- göre bu durumun doğrulanması ile ilgili çok sayıda
maçta yağış oluşur. Bu şekilde oluşan yağışlara örnek bulsak da bu örnekler durumu kanıtlamaya
yamaç (orografik) yağışları denir. Bu tür yağışlar, yetmez. Var olan bütün metallerin sınanıp da bu
rüzgârların denizden karaya doğru estiği kıyılarda, önermenin kanıtlanma ihtimali olmadığından, henüz
kıyı boyunca uzanan sıra dağların denize bakan keşfedilmemiş ve ısıtıldığı takdirde genleşmeyen
yamaçlarında daha fazla görülür. bir metalin de olabileceği ihtimalinden dolayı bu
önerme bilimsel bir yasa değil yalnızca bilimsel bir
Bu yağış oluşumu aşağıdaki alanlardan hangi-
tahmin olacaktır. Yapılan sınamalar sonucu ısıtılıp
sinde daha fazla görülmektedir?
da genleşmeyen bir metal örneği bulunduğu anda
A) And Dağları’nın doğu yamaçları artık bu önerme güvenilirliğini yitirecek ve sınanma-
ya açık yeni bir önerme arayışına girilecektir.
B) Kayalık Dağları’nın doğu yamaçları
C) Yanlışlanabilir olması
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ve bilgiyi koyar. O zaman, bilgiye dayalı yargıların
C) Kendisine gerçeklik yüklenen olgu insan zihniy- A) Estetik yargılar normlardan bağımsızdır.
D) Bilgi insan zihninden bağımsız olarak doğru- C) Eserin yarattığı coşku estetik beğeninin ölçütüdür.
dan olgularla ilgilidir.
D) Estetik yargılar epistemolojiye dayanır.
E) Bilme süreci olgusal dünyadan bağımsız bir bi-
E) Estetik beğeniler zamanla değişir.
çimde gerçekleşir.
D. Hume’un İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir “Allah’a ve âhiret gününe inanmadıkları halde mal-
Soruşturma adlı eserinden alınan bu parçada larını insanlara gösteriş için harcayanları da Allah
eleştirilen görüş aşağıdakilerden hangisidir? sevmez. Bir kimsenin arkadaşı şeytan olursa, o ne
fenâ bir arkadaştır!” (Nisa suresi 38. ayet)
A) Metafizik önermelerin anlamsız olduğu
B) Bilgiye duyular yoluyla ulaşılabildiği Verilen ayetlerde kınanan davranışı ifade eden
kavram aşağıdakilerden hangisidir?
C) Genel geçer bir bilginin olamayacağı
A) Kibir B) Taassup C) Riya
D) Zihinde doğuştan hiçbir bilginin bulunmadığı
D) Gıybet E) Haset
E) Olaylar arasında nedensellik ilişkisi bulunduğu
18. “... İnsanlara kendilerine indirileni açıklaman için ve 20. “De ki: “Size, iş ve davranışları bakımından en çok
düşünüp anlasınlar diye sana da Kur’an’ı indirdik.” ziyana uğrayanları bildirelim mi? Onlar, iyi yaptık-
(Nahl suresi, 44. ayet.) larını sandıkları halde, dünya hayatında çabaları
boşa giden kimselerdir. İşte onlar, rablerinin âyet-
“O peygamberler ki Allah’ın gönderdiği emirleri du-
lerini ve O’na kavuşmayı inkâr eden, bu yüzden
yururlar, Allah’tan korkarlar ve ondan başka kimse-
amelleri boşa gitmiş olanlardır. Bu sebeple biz kıya-
den korkmazlar. Hesap görücü olarak Allah (herke-
met gününde onların (dünyadaki) amellerine değer
se) yeter.” (Ahzâb suresi, 39. ayet.)
vermeyiz. İnkâr etmeleri, âyetlerimi ve resullerimi
“Andolsun, Allah’ın Resülü’nde sizin için Allah’a ve alaya almaları sebebiyle işte onların cezası cehen-
ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikre- nemdir.” (Kehf suresi 103-105. ayetler)
“Allah ve Resulü bir iş hakkında hüküm verdikleri A) Ayetleri inkar edenlerin amelleri de boşa gidecektir.
zaman hiçbir mümin erkek ve hiçbir mümin kadın
B) Cenneti kazanacak olanlar ancak salih amel iş-
için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları
leyenlerdir.
yoktur. Kim Allah’a ve Resulüne karşı gelirse şüp-
hesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır.” (Ahzâb su- C) Ayetleri alaya almak da inkar etmek gibi karşılık
resi, 36. ayet.) görecektir.
A) I ve II B) I, II ve III C) II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV 21-25. soruları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi-
ni yasal olarak almak zorunda olmayan veya farklı
müfredat ile alanlar cevaplayacaktır.
22. Bir bilgiyi ilk önce ortaya koyan kimsenin görevi 24. Bilimin yerinin gelecekte de insanlığın merkezinde
ancak, o bilginin konularını açıklamak, bölümlerini olacağını söyleyen birisi aynı zamanda felsefenin
ayırmak, o bölümlerde incelenen konular üstünde de hep var olacağını söylemiş olur. Filozofun ruhun-
söz söylemektir. O kimseden sonra yetişenlerse o da bilimsellik; bilim insanının ruhunda da filozofluk
bilgiyle ilgili sorunları azar azar o bilgiye eklerler ve vardır. Çünkü felsefesi yapılamayacak olan bilim
bu yolda onu ilerletirler. olamaz. Hatta bilim, elmanın diğer yarısıdır.
O.Hançerlioğlu’nun Düşünce Tarihi adlı eserin- Buna göre aşağıdakilerden hangisi bilim ve fel-
den alınan bu parçada felsefi düşüncenin öne sefe ilişkisine örnek olamaz?
çıkan özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aristoteles botanik, mantık gibi bilimlerin kuru-
A) Tutarlı olma cusudur.
Buna göre 18-19. yy felsefesi ile ilgili aşağıdaki- Buna göre Gazâlî aşağıdaki doğru bilgi kaynak-
lerden hangisine ulaşılamaz? larından hangisini savunmuştur?
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Temel Matematik Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Kağan, boş kütlesi 2300 gram olan bir akvaryumu 3. Bir kenar uzunluğu 2x cm olan Şekil 1 deki motifler-
tamamen su ile doldurduğunda akvaryumun kütlesi den 28 tanesinin yatay, 36 tanesinin düşey olarak
5900 gram olmuştur. aralarında boşluk kalmayacak şekilde birleştirilme-
siyle Şekil 2 deki battaniye yapılıyor.
Kağan, akvaryumdaki suyun bir kısmını boşaltıp ak-
varyumun içine 550 gram kum koyduğunda akvar-
yumun kütlesi 5650 gram oluyor. x
2
Buna göre son durumda akvaryumdaki su mik- Şekil 1
tarının ilk durumdaki su miktarına oranı kaçtır?
36 tane
A) 1 B) 3 C) 7 D) 3 E) 3
4 4 9 8 10
28 tane
Şekil 2
A) 4 B) 16 C) 32 D) 64 E) 128
a b a
2. Dikdörtgen şeklindeki bir bahçenin tüm köşelerine
birer gül dikilmiştir. Bu bahçenin kısa kenarlarına
yan yana iki çiçek arasındaki uzaklık 0,4 metre ola- + -
cak şekilde 6 tane karanfil, uzun kenarlarına yan
yana olan iki çiçek arasındaki uzaklık 0,5 metre ola-
cak şekilde 12 tane menekşe dikilmiştir.
11 7
Buna göre dikdörtgen şeklindeki bu bahçenin
çevre uzunluğu kaç metredir? Buna göre a $ b değeri kaçtır?
A) 12,1 B) 13,2 C) 15,5 D) 18,6 E) 19,2 A) 8 B) 6 C) 4 D) 2 E) 1
5. Bir organizasyon şirketi, 2022 yılı için 9 ilin 7 ilçe- 7. Bir tiyatro salonundaki koltuklar, ardışık sayılar ile
sinde yılda iki kez dörder gün süren festivaller or- numaralandırılmıştır. Tiyatrodan aynı sıradan bilet
ganize edecektir. Bu festivallerde her gün 6 farklı alan Anıl, Selin ve Ege’nin oturdukları koltuk numa-
yerel sanatçı konser verecektir. raları ile ilgili aşağıdakiler biliniyor:
Her sanatçı yalnız bir kez konser vereceğine • Anıl’ın oturduğu koltuk ile Selin’in oturduğu kol-
göre 2022 yılında festivallerde konser verecek tuk arasındaki toplam koltuk sayısı çifttir.
olan toplam sanatçı sayısı kaçtır?
• Selin’in oturduğu koltuk ile Ege’nin oturduğu
10!
A) 8! B) 9! C) 9! D) 10! E) koltuk arasındaki toplam koltuk sayısı tektir.
5! 5! 6! 5! 6!
9. a, b, c ve d birer gerçek sayı olmak üzere 10. Büfeden meyve suyu almak isteyen müşteriler; her
biri altmışar mililitre olan portakal, havuç ve nar su-
y + ax $ b
larından toplam 5 tane seçerek 300 mililitrelik karı-
y + cx # d
şık meyve suları alabiliyor.
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi pembeye boyana-
rak aşağıdaki dik koordinat düzleminde gösterilmiştir. Aşağıda 3 farklı müşterinin oluşturduğu 300 mililit-
relik meyve sularının içeriği ve ödedikleri ücretler
y gösterilmiştir.
A) +, –, +, + B) +, –, –, + C) +, –, –, – Havuç
D) –, +, –, + E) –, +, +, + Nar
Nar
Portakal
Portakal
A) 12 B) 12,5 C) 13 D) 13,5 E) 14
11. Melike telefonuna, tabletine ve bilgisayarına altı 13. Tuna kırmızı, yeşil ve siyah renklerden oluşan fark-
basamaklı sayı olan birer şifre belirlemek istiyor. lı boyutlarda kare, üçgen ve daire şeklindeki ah-
Melike, telefonuna ve tabletine birer şifre belirliyor. şapları üst üste koyarak oyun oynamaktadır. Tuna,
Melike’nin telefonuna belirlediği şifreyi oluşturan farklı renk ve boyutlardaki üç ahşap şekli üst üste
sayının rakamlarından oluşan küme A ve tabletine koyuyor. Tuna’nın üst üste koyduğu şekillerle ilgili
belirlediği şifreyi oluşturan sayının rakamlarından olarak
oluşan küme B dir.
p : En alttaki şekil kırmızı üçgendir.
A veya B kümesinin elemanlarını kullanarak bilgi- q : Ortadaki şekil yeşil dairedir.
sayarına da şifre belirlemek isteyen Melike, bilgisa-
r : En üstteki şekil yeşildir.
yarı için A + B kümesinin elemanlarından iki, A , B
önermeleri veriliyor.
kümesinin elemanlarından da bir şifre oluşturarak
aşağıdaki üç şifre seçeneğini belirliyor. (p & q)’ / r
• 236838
önermesinin doğruluk değeri 1 olduğuna göre
• 622363
Tuna’nın üst üste koyduğu şekillerin üsten gö-
• 935862
rünümü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Melike, belirlediği şifreleri yeterince güvenli
bulmadığı için yeni bir şifre belirlemeye karar A) D)
veriyor.
D) 593324 E) 892236 B) E)
C)
A) 4 B) 7 C) 9 D) 10 E) 13
14. Dik koordinat sisteminde f + g ve f . g fonksiyonla- 16. Kağıt katlama sanatı ile ilgilenen Sena, Şekil 1 deki
rının grafikleri şekilde verilmiştir. kare biçimindeki kağıdı tam ortasından katlayarak
Şekil 2 deki dikdörtgeni elde ediyor.
y f$g
y y
8
y y
b f+g
2x
x
a y y
O
y y
Şekil 1 Şekil 2
Şekil 4
Şekil 3
A) 2x2 – y2
B) 2 $ (x – y) $ (x + y)
C) (x – y) $ (x + y)
D) (x – y) $ (x – y)
E) 2(x – y) $ (x–- y)
A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37
17. Aritmetik ortalama bir veri grubundaki verilerin top- 18. Aşağıdaki tabloda iki tiyatro salonuna ait koltuk sa-
lamının veri sayısına bölümü ile hesaplanır. yısı ve ücret tarifesi verilmiştir.
Tablo: İki Tiyatro Salonuna Ait Bilgiler
Standart sapma küçükse veriler aritmetik ortalama-
Çocuk ücret Yetişkin ücret Koltuk
ya yakın, büyükse aritmetik ortalamaya uzaktırlar. (TL) (TL) sayısı
Karesi Salonu 10 20 60
Bir belediyenin Fen İşleri Müdürlüğü, şehirde en
Altıeylül 10 40 50
çok kaza olan beş tane kavşağı belirlemiştir. Salonu
Aşağıdaki tabloda bu beş kavşakta son beş ayda • Çocukları ile gelen yetişkinlere %25 indirim
gerçekleşen kaza sayıları verilmiştir. apılmaktadır.
Tablo: Beş Ayda Gerçekleşen Kaza Sayıları • Tiyatroya gelen her çocuk anne ve babası ile
1. 2. 3. 4. 5. birlikte gelmiştir.
Ay Ay Ay Ay Ay • Tiyatroya kardeşi ile gelen çocuk yoktur.
Emniyet Kavşağı 8 4 4 8 6 • Salonlardan elde edilen gelirler eşittir.
Hastane Kavşağı 9 2 1 7 11
Tamamen dolan Karesi Salonu’nda 10 çocuk
Kurtdereli Kavşağı 8 1 9 10 1
olduğuna göre %70 doluluk oranı olan Altıeylül
Stadyum Kavşağı 7 6 7 6 6
Salonu’nda kaç çocuk vardır?
Gar Kavşağı 10 3 9 4 6
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
Fen İşleri Müdürlüğü, belirlediği bu beş kavşağa
köprü ve alt geçit yaparak kaza sayılarını azaltma-
yı hedeflemektedir. Yapılacak kavşakların öncelik
sıralaması belirlenirken önce ortalama kaza sayı-
sı fazla olana, ortalama aynı ise standart sapması
fazla olana bakılacaktır.
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
20. Bir ucundan yakıldığında 16 dakikada, diğer ucun- 22. Satın alınan her 7 paket fındık için 1 paket fındığın
dan yakıldığında 24 dakikada yanan bir mum, bir hediye edildiği bir kampanyadan haberi olmayan
ucundan yakıldıktan 4 dakika sonra diğer ucundan Emirhan, hediye edeceği kişi sayısı kadar fındık
da yakılıyor. siparişi verip ödemesini yapmıştır.
Buna göre mum en fazla kaç dakika sonra ta- Kampanyadan dolayı kendisine 5 paket fındık
mamen biter? parası iade edildiğine göre Emirhan’ın fındık
hediye edeceği kişi sayısı en fazla kaçtır?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
A) 44 B) 45 C) 46 D) 47 E) 48
24. Bir cep telefonunun batarya şarj durumu gösterge- 25. Sedat ile Vedat 5 gün boyunca her gün otuzar so-
si iki eş bölmeye ayrılmıştır. Daha sonra alt kısım 4 ruluk bir deneme sınavlarına aynı anda katılıyorlar.
eş bölmeye, üst kısım ise 3 eş bölmeye ayrılmıştır.
Uygulanan her denemeden sonra Vedat’ın o dene-
me sınavındaki doğru sayısının Sedat’ın o zamana
kadar uyguladığı tüm deneme sınavlarındaki doğru
sayısının ortalamasından 3 fazla olduğu görülüyor.
A) 15 B) 10 C) 8 D) 6 E) 5
A) 3 B) 5 C) 1 D) 2 E) 1
8 11 2 3 26. 30 öğrencinin bulunduğu bir sınıf için aşağıdaki bil-
giler verilmiştir:
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
27. Bir okulun gezi kulübü, 30 öğrencisi ile müze gezisi 28. Deniz’in dört hafta boyunca kitap okumaya ayırdığı
düzenliyor. Geziye gelen öğrenciler müze girişinde süre birinci grafikte ve dört hafta boyunca okuduğu
sıraya giriyor. Her bir öğrenciye müze ziyareti önce- sayfa sayısı ikinci grafikte gösterilmiştir.
si müze tanıtımı ile ilgili bir sunum izlettirilecektir.
Grafik: Kitap Okuma Grafik: Okunan Sayfa
• Sunumlar dört farklı ekranda yayınlanacaktır. Süreleri Sayıları
• Müze sabah 09.00 da ziyarete açılacaktır. Süre (saat) Sayfa sayısı
• Müze ziyarete açıldığında bütün ekranlarda aynı 13 600
anda sunumlar başlamaktadır ve sunumlar ara- 11
10 450
sında ara verilmemektedir. 400
6
• Sunumlar; 1 numaralı ekranda 2 dakika, 2 numa- 300
A) 20 B) 35 C) 56 D) 70 E) 90
30. Bir kreşte çocukların renkleri öğrenmesi için hazırla- 32. Bir ABC üçgeninde P, R ve S noktaları sırasıyla
nan bir oyunda çocuklardan aynı renk butonlardan 6BC@, 6AC@ ve 6AB@ üzerindedir. ABC üçgeni ile ilgili
üç tanesine basması isteniyor. Doğru bilen çocuğa aşağıdakiler biliniyor:
şeker veriliyor.
• IABI + IBPI = IBCI + ICRI = ICAI + IASI
• m(AC∑B) 1 m(AB∑C) 1 m(BA∑C)
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
C
B E
35. Aşağıda bir bilgisayardaki çizim programında kulla- 36. n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü
nılan bazı komutların sembolleri ve bu komutların (n – 2) $ 180° olarak hesaplanır.
n
yaptığı işlemler verilmiştir. I H
38. Erdem Bey, camcı Murat Bey’den kare biçimindeki 40. Tabanın bir kenar uzunluğu santimetre türünden
bir aynayı Şekil 1 de gösterilen çizgilerin olduğu yer- tam sayı olan düzgün altıgen dik piramidin yan ayrıt-
lerden keserek dört parçaya ayırmasını istiyor. larından birinin uzunluğu taban ayrıtlarından birinin
uzunluğunun √13 katıdır.
2
Bu piramidin bazı yüzeylerinin alanları toplamı
350√3 cm2 olduğuna göre piramidin hacmi kaç
santimetreküptür?
Şekil 1
Erdem Bey, parçaları Şekil 2 deki gibi aralarında A) 1800 B) 1440√3 C) 750√3
boşluk kalmayacak biçimde paralelkenar şeklinde
D) 900√3 E) 1500
birleştirerek salonunun duvarına asıyor.
Şekil 2
Buna göre Erdem Bey’in salonunun duvarına
astığı aynanın uzun köşegeninin uzunluğunun
kısa köşegeninin uzunluğuna oranı kaçtır?
A) B) C)
D) E)
4 birim
8 bi
rim rim
6 bi
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Fen Bilimleri Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Aşağıda bazı fiziksel büyüklükler verilmiştir. 3. K ve L cisimleri yerden aynı yüksekliğe sabit hızlarla
elektrik motoru yardımıyla çıkarıldığında motorlarda
• Alınan yol
harcanan enerjiler ile cisimlerin kazandığı potansiyel
• Yer değiştirme
enerjileri gösteren diyagram şekildeki gibi oluyor.
• İvme
• Hız Enerji
• Sürat :harcanan
4E enerji
Buna göre bu büyüklükler aynı birimli olan ska-
ler ve vektörel büyüklük olarak ikili gruplandı- 3E
:potansiyel
rıldığında hangi nicelik açıkta kalır? 2E enerji
X sıvısı X-Y Sıvı Karışımı Tatil süresince bulundukları bölgede ısı yalıtımı iyi olan
bir barınma alanı inşa etmeyi planlayan gençler plan-
K ladıkları yapı ile ilgili aşağıdaki yorumları yapıyorlar.
Buna göre,
Okan : Pencere ve kapı alanlarını oldukça küçük ta-
sarlamalıyız.
I. K cismine Şekil II’de etki eden kaldırma kuvveti Şe- Bahadır : Yapının iç yüzeyini yansıtıcı özelliği faz-
kil I’de etki eden kaldırma kuvvetinden büyüktür. la, dışını ise yansıtıcı özelliği az olan malzeme ile
II. K cismi Y sıvısında yüzer. kaplamalıyız.
III. Y sıvısının özkütlesi X’in özkütlesinden büyüktür. Buna göre öğrencilerden hangilerinin yaptığı yo-
rum doğrudur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Ali B) Okan C) Bahadır
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Ali ve Okan E) Ali, Okan ve Bahadır
D) II ve III E) I, II ve III
5. Kırılma indisleri n1 ve n2 olan saydam ortamların 7. Bir masanın ortasına yerleştirilmiş kavanoz ile aynı
içine şekildeki gibi yerleştirilen ince kenarlı mercek düşey doğrultuda asılmış sarkıt lamba şekilde ve-
üzerine asal eksene paralel tek renkli kırmızı ve ye- rilmiştir. Işık şiddeti I olan sarkıt lamba şekilde ve-
şil lazer ışınları gönderiliyor. rilen çembersel yörüngeyi izleyerek X noktasından
Y noktasına doğru sabit süratle hareket ettiriliyor.
n1 Lambanın kavanoz kapağı üzerinde oluşturduğu
nM
N ışık akısı Ф, aydınlanma şiddeti E’dir.
K
O .L I
Asal eksen
X
n2 Düzlem ayna
Y
İnce kenarlı merceğin kırılma indisi nM olup Kavanoz
ışınların izlediği yollar şekilde verildiğine göre,
D) I ve III E) II ve III Ф E
A) Artar Artar
B) Artar Azalır
C) Değişmez Artar
D) Azalır Değişmez
6. Mekanik dalgalarla ilgili, E) Azalır Azalır
I II III
8. X: Maddelerin nicel ve nitel analizlerini yapan kim- 11. Dünya’mızı yaşanılabilir hâle getiren faktörlerden
ya disiplinidir. birisi sudur. Bitki ve hayvanların yaşamlarını sür-
dürebilmeleri suyun varlığına bağlıdır. Su, canlıla-
Y: Canlıların yapısında bulunan maddeleri ve bu
rın yaşaması ve günlük ihtiyaçlarının karşılanması
maddelerin metabolik yollarını inceleyen kimya
için kullanıldığı gibi endüstriyel olarak da kullanılır.
disiplinidir.
Kısacası su olmadan hayat olmaz.
Z: Karbon temelli bileşikleri ve bu bileşiklerin tepki-
melerini inceleyen kimya disiplinidir. Hayatın kaynağı su ile ilgili aşağıda verilenler-
den hangisi yanlıştır?
T: Sıcaklık, basınç, derişim gibi faktörlerin kimyasal
tepkimelere etkilerini inceleyen kimya disiplinidir. A) Büyük bir kısmı buzullarda bulunan tatlı su,
Aşağıda verilen kimya disiplinlerinden hangisi moleküler katıya örnek verilebilir.
hakkında yukarıda bilgi verilmemiştir? B) Buz molekülleri, moleküller arası örgü ağından
dolayı birbirine yaklaşamadığından su yüzeyin-
A) Anorganik kimya
de oluşan buz tabakası suyun yüzeyinde yalıtı-
B) Organik kimya mı sağlayarak suda yaşamın sürdürebilmesini
C) Biyokimya sağlar.
9. X3+, T2- iyonları ile 10N; Y2-, Z+ iyonları ile 18Ar D) Su içerisinde çözünmüş kalsiyum ve magnez-
izoelektronik olduğuna göre, yum iyonlarının miktarı arttıkça suyun sertliği
arttığından dolayı sabun kolaylıkla köpürmez
I. X’in atom numarası 13’tür. ve sabun sarfiyatı artar.
II. T ve Y’nin nötr hallerinin son katmanında aynı E) Deterjanlar, yapılarında bulunan fosfatlar ne-
sayıda elektron vardır. deniyle su yosunlarının (alglerin) yok olmasına
III. Z atomunun elektron katman sayısı 3’tür. yol açarak, sulardaki canlı hayatını tehdit eder.
Buna göre,
10. NF3, CO2 ve N2 moleküllerinde ortaklanmamış
elektron çifti sayıları aşağıdaki seçeneklerden I. Sulu çözeltilerde toplamda 1,2 mol Al(OH)3 ve
hangisinde doğru verilmiştir? H2SO4 bulunur.
D) 12 2 4 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 14 4 2 D) II ve III E) I, II ve III
13. X ve Y sıvıları 1. kapta, X ve Z sıvıları 2. kapta 15. Radyoaktif karbon içeren glikozla beslenen deney
karıştırılıp yeterince beklendiğinde görseldeki gibi hayvanında bir süre sonra bu radyoaktif karbona,
karışım oluşturmaktadırlar.
• solunum sonucu oluşan CO2 molekülünde
• karaciğerdeki glikojende
• kandaki laktik asitte
• deri altındaki depo molekülünde
rastlanmıştır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III 16. Hücre zarından madde geçişi ile ilgili görsel aşağı-
da verilmiştir.
17. Sekiz canlının aile, takım ve sınıf düzeyinde yapı- 19. İnsanlarda hemofili X kromozomunda genin çekinik
lan sınıflandırma şeması aşağıda gösterilmiştir. aleli ile kalıtılan bir hastalıktır.
Buna göre,
I II III
D) I ve III E) II ve III
A) V ve VIII B) III ve VI C) I ve VII
D) II ve IV E) VI ve VII
TEST BİTTİ.
40 CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.