Analyse ‘Het Paradijs’ Ingmar Heytze

 Veel enjambementen (9 in totaal)

 Sextet
 Geen rijm
 Beeldspraak (abstractum pro concreto) -benen te strekken
 Parallellie ‘dáárnaar op weg’
 Geen rijm
 Moet je de versvoet ook weten? Antimetrie?
In de eerste strofe word het verhaal van Adam en Eva vertelt. Alleen in dit verhaal wonen zij niet in
een paradijs, maar in een auto. Er word omschreven dat ze leven een rustig leven, af en toe gaan ze
op pad en ‘genieten het landschap’, ze zijn alleen op weg. Overdag sturen ze zelf en s ’nachts rijdt de
auto op de automatische piloot. Het pad dat Adam en Eva afleggen leggen zij af in een ‘riante,
geluidloos rijdende auto die over Gods vele wegen suist.’ Uit deze eerste zin en de omschrijving van
de manier waarop zij leven, kan er gehaald worden dat zij onvoorwaardelijke vertrouwen hebben in
God. Adam en Eva vertrouwen erop dat God hen naar het juiste pad leidt en houd. Met deze eerste
zin kan overigens ook duidelijk gemaakt worden dat ‘het paradijs’-de ideale plek of het ideale leven
omgeven en vormgegeven door God- geen plaats is maar continu in beweging is. Het leven is een
grote reis, soms even uitrusten en ‘almaar doorrijden’ (strofe 2).

In de tweede strofe word hun rustige leven verder beschreven. De verwijzing naar het originele
verhaal van adam en eva word ook hier weer gemaakt. Ze maken bijvoorbeeld ‘een mooie parabel
met een dier’, net zoals Adam en Eva dat zouden doen in het Hof van Eden. Daarnaast ‘gaan ze nooit
ver van de snelweg, en van de veilige Duitse auto (God is in dit geval de auto)’, net zoals de originele
Adam en Eva ook nooit buiten hun prachtige tuin zouden komen.

In de derde strofe gaat Eva uit haar comfort-zone van de ‘veilige Duitse auto’ zoals beschreven in de
tweede strofe en nadat God heeft gezegd dat ze de knop ‘beslist niet mag indrukken’, drukt ze in de
vierde strofe toch op de verboden knop. De verwijzing die hier wordt gemaakt naar het originele
verhaal van Adam en Eva, gaat over het moment dat Eva na de waarschuwingen van God toch word
overgehaald door een duivelse slang om een vrucht te stelen van de Boom van kennis van goed en
kwaad en deze samen met Adam op te eten. Daarna was het einde van paradijselijk leven een feit en
wisten zij voortaan dat zij sterfelijk waren.

Wanneer Eva in strofe vier in de Duitse auto toch op de verboden knop drukt, verschijnt er een
uitgebreid navigatiesysteem en een neutrale vrouwenstem die verteld hoelang ze nog onderweg zijn
en hierdoor wordt de hele reis verklaard. Nu is de onwetendheid van de eindbestemming en
hoelang de reis duurt afgenomen. Hiermee wordt bedoeld dat mensen er zelf achter moeten komen
wat hun eindbestemming, oftewel wat hun doel is. Zelf het vermogen hebben om jouw doel in het
leven en levensloop te bepalen is de vrije wil van God. Maar nu worden ze door de vrouwenstem
‘gewaarschuwd’, er worden ‘instructies’ gegeven en de weg naar het einde wordt voortdurend
‘herberekent’(strofe vijf) en hun leven word dus eigenlijk al voorgekauwd en bepaald. Dit gebeurt op
een manier waarbij door de afgenomen onwetendheid, het vertrouwen in God weggevaagd word.

In strofe vijf reageren Adam en Eva op hun nieuwe navigatiesysteem. Aan de reactie is zichtbaar dat
ze niet tevreden zijn met de geopenbaarde nieuwe informatie die ze hebben gekregen. Adam zegt:
‘Zijn we dáárnaar op weg? Zijn we werkelijk alleen maar dáárnaar op weg? Willen we eigenlijk wel
weten dat we..’ De klemtoon op ‘dáár’ en de woorden ‘alleen maar’ verwijst ernaar dat hij meer had
verwacht van zijn eindbestemming, bijna als een soort van teleurstelling. Ook Eva had meer voor
ogen: ‘En duurt dat nog zó lang? En daarna dan?’ De intonatie van de woorden ‘zó’ en ‘daarna dan?’
laat het gevoel van een soort van anticlimax bij Eva zien.

Strofe zes begint met de zin: ‘Maar het is te laat. Ogenschijnlijk is er niet verandert.’ Ze kunnen nu
nog steeds hun eigen pad uitzoeken alleen er is iemand die de keuzes voor hen maakt en op weg
helpt. Deze laatste strofe is eigenlijk een soort van samenvatting van de voorgaande strofen, hoewel
het niet onduidelijk is beschreven, is de boodschap naar mijn mening onduidelijk. Het lijkt wel een
beetje betekenisloos of een beetje in strijd met voorgaande strofen, want ‘Het is te laat.
Ogenschijnlijk is er niets veranderd,’ klinkt nogal dramatisch, terwijl er daarna word gezegd ‘Ze
kunnen nog steeds alle kanten op, maar nu is er een stem die hen waarschuwt…’ op een manier die
de situatie juist een beetje verzacht.

Over het algemeen, is ‘Het paradijs’ op een leuke manier geschreven. Dit komt voornamelijk door de
vergelijkingen tussen het originele verhaal van Adam en Eva en deze variant erop. Door de
vergelijkingen en verschillen wordt er een nieuwe betekenis aan het verhaal gegeven.