ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Τεχνολογικού Τομέα

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ
Εργαστήριο
Ενότητα 2: Μέθοδοι Eκκίνησης Tριφασικών
Aσύγχρονων Kινητήρων

Ηρακλής Βυλλιώτης
Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ
 Άδειες Χρήσης
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
χρήσης Creative Commons.
• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται
σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης
αναφέρεται ρητώς.

2
 Χρηματοδότηση
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια
του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.
• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο
Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει
χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού
υλικού.
• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού
Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και
συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό
Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

3
 Σκοποί Ενότητας

Στη 2η Eργαστηριακή Eνότητα ο φοιτητής μελετά και κατανοεί

μέσα από πειράματα τους τρόπους εκκίνησης των ασύγχρονων
τριφασικών κινητήρων.

4
 Περιεχόμενα Ενότητας

• Εκκίνηση Τριφασικών Ασύγχρονων Κινητήρων

• Εκκίνηση Τριφασικών Ασύγχρονων Κινητήρων
• Απ’ ευθείας εκκίνηση
• Εκκίνηση με αντιστάσεις στον στάτη
• Εκκίνηση με αυτομετασχηματιστή
• Εκκίνηση με διακόπτη αστέρα - τριγώνου
• Εκκίνηση με αντιστάσεις στον δρομέα

5
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 1
Η εκκίνηση των τριφασικών ασύγχρονων κινητήρων
βραχυκυκλωμένου δρομέα, μπορεί να επιτευχθεί με έναν από
τους παρακάτω τρόπους.

• Απ’ ευθείας εκκίνηση

• Εκκίνηση με αντιστάσεις στον στάτη
• Εκκίνηση με αυτομετασχηματιστή
• Εκκίνηση με διακόπτη αστέρα - τριγώνου
• Εκκίνηση με αντιστάσεις στον δρομέα
• Με ρύθμιση του λόγου V/f .
6
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 2
Απ’ ευθείας εκκίνηση:

Σχήμα 1.1: Συνδεσμολογία απ’ ευθείας εκκίνησης

7
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 3
Ο απλούστερος τρόπος εκκίνησης τριφασικών κινητήρων, είναι
η απ’ ευθείας εκκίνηση με τη χρήση μόνο ενός απλού
τριπολικού διακόπτη, Σχ. 1.1.
Η μέθοδος αυτή, εφαρμόζεται σε ορισμένες περιπτώσεις στη
βιομηχανία και κυρίως για κινητήρες μικρής ισχύος μέχρι 1,5 –
2 KW. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως, όπου η ΔΕΗ επιτρέπει την
απευθείας εκκίνηση κινητήρων μεγαλύτερης ισχύος (βλέπε
κανονισμό ΔΕΗ), τόσο στη χαμηλή όσο και στη μέση τάση.
Πλεονεκτήματα: Απλή μέθοδος, υψηλή ροπή εκκίνησης.
Μειονεκτήματα: Μεγάλο ρεύμα εκκίνησης.

8
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 4
Εκκίνηση με αντιστάσεις στο στάτη:

Για την εκκίνηση με αντιστάσεις στο στάτη, χρησιμοποιείται

εκκινητής που αποτελείται από τρεις αντιστάσεις, οι οποίες
παρεμβάλλονται στον κύκλωμα που τροφοδοτεί το στάτη του
τριφασικού κινητήρα, Σχ. 1.2.

9
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 5

Σχήμα 1.2: Συνδεσμολογία εκκίνησης με αντιστάσεις στο στάτη

10
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 6
Ο κινητήρας μ’ αυτόν τον τρόπο, ξεκινάει με ελαττωμένη τάση
και συνεπώς και με ελαττωμένη ένταση. Προοδευτικά όσο
αυξάνεται η ταχύτητα του κινητήρα, αφαιρούνται σταδιακά οι
αντιστάσεις, έως ότου ο κινητήρας αποκτήσει τις κανονικές
στροφές, οπότε ο εκκινητής τίθεται εκτός λειτουργίας.

11
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 7

Σχήμα 1.3: Συνδεσμολογία εκκίνησης με αυτομετασχηματιστή

12
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 8
Εκκίνηση με Αυτομετασχηματιστή:

• Για την εκκίνηση μεγάλων ασύγχρονων κινητήρων

βραχυκυκλωμένου δρομέα, χρησιμοποιείται συνήθως
τριφασικός αυτομετασχηματιστής, που συνδέεται σύμφωνα
με το σχ. 1.3
• Με τη μέθοδο αυτή, μας δίνεται η δυνατότητα να έχουμε
ελαφρώς μεγαλύτερη ροπή εκκίνησης απ’ ότι στην εκκίνηση
με αντιστάσεις στο στάτη.
• Με τον αυτομετασχηματιστή η πλήρης τάση παρέχεται
κλιμακωτά, αφού ο κινητήρας έχει φτάσει την ονομαστική
του ταχύτητα. 13
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 9
Εκκίνηση με Διακόπτη Αστέρα - Τριγώνου:

• Σ’ αυτή την αρχή, βασίζεται και η αρκετά απλή και

διαδεδομένη μέθοδος εκκίνησης των κινητήρων με διακόπτη
αστέρα - τρίγωνο (Υ/Δ), που κυρίως εφαρμόζεται σε μικρής
και μέσης ισχύος κινητήρες, Σχ. 1.5

14
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 10

Σχήμα 1.5: Συνδεσμολογία εκκίνησης με διακόπτη Υ/Δ

15
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 11
Μέσω του διακόπτη Υ/Δ, για την εκκίνηση του κινητήρα, ο
στάτης συνδέεται κατά αστέρα, Σχ. 1.6 (α), ενώ για τη κανονική
λειτουργία του, κατά τρίγωνο, Σχ. 1.6 (β).

Σχήμα 1.6: Σύνδεση των φάσεων του τυλίγματος του

στάτη (α) κατ’ αστέρα , (β) κατά τρίγωνο

16
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 12
Αν η εκκίνηση του κινητήρα γίνονταν χωρίς διακόπτη Υ/Δ, αλλά
με απ’ ευθεία ζεύξη των τριών φάσεων σε τρίγωνο, το ρεύμα
που θα διέρρεε το τύλιγμα κάθε φάσης, θα δίνονταν από τη
σχέση:
V
Iϕ =
Z

Όπου:
V = Η πολική τάση του δικτύου και
Ζ = Η σύνθετη αντίσταση ανά φάση του στάτη του κινητήρα.

17
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 13
Συνεπώς η ένταση του ρεύματος στο δίκτυο θα ήταν:

3V
=
I∆ =
3 Iϕ
Z

Τώρα που η εκκίνηση του κινητήρα γίνεται με σύνδεση των

φάσεων σε αστέρα, σε κάθε φάση επικρατεί μειωμένη τάση, ίση
με:
V
Vϕ =
3

18
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 14
Άρα η ένταση του ρεύματος κάθε φάσης, θα είναι:

IY 1 I∆
I=
Vϕ
=
V 1 = ⇒ IY =
Y
Z 3Z I∆ 3 3

Δηλαδή, η ένταση του ρεύματος την οποία ο κινητήρας

απορροφά από το δίκτυο στην εκκίνηση με ζεύξη σε αστέρα,
είναι το 1/3 από την ένταση του ρεύματος που απορροφά με
απ’ ευθείας ζεύξη με τρίγωνο.

19
 Εκκίνηση Τριφασικών
Ασύγχρονων Κινητήρων - 15
Εκκίνηση με μεταβολή της αντίσταση του δρομέα:
Στη μέθοδο αυτή, συνδέουμε εξωτερικές ωμικές αντιστάσεις
(Rε) στο τύλιγμα του δρομέα, εφόσον βέβαια ο κινητήρας είναι
δακτυλιοφόρος.

Σχήμα 1.8: Συνδεσμολογία εκκίνησης με μεταβολή της

20
αντίσταση στο δρομέα.
Τέλος Ενότητας