DZIELNIK

DZIELNIKI
Dzielnik to liczba, przez którą inna liczba dzieli się bez reszty. Np. 20 : 4 = 5
Każda liczba naturalna, większa od 1 ma co najmniej dwa dzielniki. Dzieli się
przez 1 i przez sama siebie. Liczby pierwsze maja dwa dzielniki, a liczby złożone
mają więcej niż dwa dzielniki.
Dzielniki liczby 12 są; 1,2,3,4,6,12 bo każda z liczb dzieli 12 bez reszty.

CECHY PODZIELNOŚCI PRZEZ 2, 3, 4, 5, 9, 10, 100

Liczba 1 jest zawsze dzielnikiem to znaczy, że wszystkie liczby naturalne dzielą
się przez 1.
Liczba jest podzielna przez 2, tylko wtedy gdy jej ostatnia cyfra jest parzysta
(0,2,4,6,8). Np.: 396
Liczba jest podzielna przez 10, tylko wtedy gdy jej ostatnią cyfrą jest 0. np.: 120
Liczba jest podzielna przez 5, tylko wtedy gdy jej ostatnią cyfrą jest 0 lub5. Np.:
45, 560
Liczba jest podzielna przez 100, tylko wtedy gdy jej dwie ostatnie cyfry to 00.
Np.: 5200
Liczba jest podzielna przez 4, tylko wtedy gdy jej dwie ostatnie cyfry dzielą się
przez 4. Np.: 524 24:4=6 Liczba jest podzielna przez 4 gdy jest parzysta i po
podzieleniu jej przez 2 otrzymamy liczbę parzystą. 248 248:2=124
Liczba jest podzielna przez 3, tylko wtedy gdy suma jej cyfr jest liczbą podzielna
przez 3. Np.: 213 2+1+3=6 6:3=2
Liczba jest podzielna przez 9, tylko wtedy gdy suma jej cyfr jest liczbą podzielną
przez 9. Np.: 423 4+2+3=9 9:9=1

LICZBY PIERWSZE I ZŁOŻONE

Liczbę naturalną, która ma dokładnie dwa dzielniki, nazywamy liczbą pierwszą
np.: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19……
Liczbę naturalną różną od zera, która ma więcej niż dwa dzielniki, nazywamy
liczbą złożoną np.: 4, 6, 8, 9, 10, 12……..
Liczby 0 i 1 nie są ani pierwsze ani złożone.

ROZKŁAD LICZB NA CZYNNIKI PIERWSZE

Rozłożenie liczby na czynniki pierwsze to zapisanie jej w postaci iloczynu liczb
pierwszych. Np.: 4= 2x2 12=2x2x3
84 2
42 2
21 3
7 7
1

Iloczyn czynników pierwszych występujących w rozkładzie danej liczby jest też

dzielnikiem tej liczby.
NWD dwóch liczb – rozkładamy liczby na czynniki pierwsze, zaznaczamy
wszystkie wspólne czynniki pierwsze, obliczamy iloczyn tych czynników.
NWD(72,48)= 2x2x2x3= 24
72 2 48 2
36 2 24 2
18 2 12 2
9 3 6 2
3 3 3 3
1 1

WIELOKROTNOŚCI
Wielokrotność danej liczny to iloczyn tej liczby przez kolejne liczby naturalne.
Wielokrotnością liczby 7 są 0, 7, 14, 21…. bo każda z liczb jest podzielna przez 7.
NWW dwóch liczb – rozkładamy liczby na czynniki pierwsze, przekreślamy po
jednej stronie te czynniki, które występują w rozkładzie drugiej liczby, obliczamy
iloczyn z pozostałych liczb nieskreślonych.
NWW(72,48)= 2x2x2x3x3x2 =72x2=144
72 2 48 2
36 2 24 2
18 2 12 2
9 3 6 2
3 3 3 3
1 1