Analiza matematyczna 27 wrze±nia i 2 pa¹dziernika 2018

4. Zasada indukcji zupeªnej

Teoria

Zasada indukcji zupeªnej. Niech dla ka»dej liczby naturalnej n b¦dzie dane pewne zdanie Tn . Je»eli
1) zdanie T1 jest prawdziwe oraz

2) dla ka»dej liczby naturalnej k z prawdziwo±ci zdania Tk wynika prawdziwo±¢ zdania Tk+1 ,
to ka»de ze zda« Tn , n = 1, 2, 3, ... jest prawdziwe.

Uogólniona zasada indukcji zupeªnej lub tzw. mocna indukcja. Niech dla ka»dej liczby naturalnej
n b¦dzie dane pewne zdanie Tn . Je»eli

1) zdanie T1 jest prawdziwe oraz

2) dla ka»dej liczby naturalnej k z prawdziwo±ci zdania T1 ∧ T2 ∧ ... ∧ Tk wynika prawdziwo±¢ zdania Tk+1 ,
to ka»de ze zda« Tn , n = 1, 2, 3, ... jest prawdziwe.

Zadania

Zad. 1. Znajd¹ i udowodnij wzór na wyra»enie 1 + 3 + 5 + ... + (2n − 1), gdzie n ∈ N.

Zad. 2. Wyka», »e dla ka»dej liczby naturalnej zachodz¡ równo±ci

n(n+1)
a) 1 + 2 + 3 + ... + n = 2 ,
1
b) 12 + 22 + 32 + ... + 2
n = 6 n(n + 1)(2n + 1),
c) 1 · 2 · 3 + 2 · 3 · 4 + 3 · 4 · 5 + ... + n · (n + 1) · (n + 2) = 41 n(n + 1)(n + 2)(n + 3),
d) 1 · 1! + 2 · 2! + 3 · 3! + ... + n · n! = (n + 1)! − 1,
1 − 41 1 − 19 ... 1 − n12 = n+1




e) 2n dla n > 1,
1 1 1 1 1 1 1 1
f) 1− 2 + 3 − 4 + ... + 2n−1 − 2n = n+1 + n+2 + ... + 2n .

Zad. 3. Znajd¹ i udowodnij wzór na sum¦ sze±cianów n kolejnych liczb naturalnych, gdzie n jest dowoln¡ liczb¡
naturaln¡.

Zad. 4. Znajd¹ i udowodnij wzór na sum¦ pierwszych n liczb naturalnych daj¡cych reszt¦ 1 z dzielenia przez 3.
Zad. 5. Wyka», »e dla dowolnej liczby naturalnej n zachodzi

a) 6|n3 + 5n, c) 37|1000n − 1, e) 9|4n + 15n − 1,

b) 6|13n − 7 d) 13|1000n + (−1)n+1 , f) 133|11n+2 + 122n+1 .

Zad. 6. Zaªó»my, »e q jest liczb¡ rzeczywist¡ i q 6= 1, natomiast n jest liczb¡ naturaln¡. Stosuj¡c zasad¦ indukcji
zupeªnej, udowodnij wzór
1 − q n+1
1 + q + q 2 + ... + q n = .
1−q
Nast¦pnie, korzystaj¡c z powy»szego wzoru, udowodnij to»samo±¢: dla liczby naturalnej n i liczb rzeczy-
wistych a, b
an+1 − bn+1 = (a − b)(an + an−1 b + ... + abn−1 + bn ).

Zad. 7. Udowodnij, »e n prostych na pªaszczy¹nie, z których »adne dwie nie s¡ równolegªe ani »adne trzy nie
1
przechodz¡ przez jeden punkt, dzieli pªaszczyzn¦ na 2 (n2 + n + 2) cz¦±ci.

Zad. 8. Na ile cz¦±ci dzieli pªaszczyzn¦ n okr¦gów, je±li ka»de dwa z nich przecinaj¡ si¦ w dokªadnie dwóch
punktach i »adne trzy nie maj¡ punktu wspólnego?

Zad. 9. Z tablicy o wymiarach 2n × 2n wyj¦to jeden kwadracik 1 × 1. Wyka», »e pozostaª¡ cz¦±¢ tablicy mozna
wypeªni¢ pªytkami z trzech kwadracików 1×1 uªo»onymi w ksztaªcie litery L.

1
Analiza matematyczna 27 wrze±nia i 2 pa¹dziernika 2018

Zad. 10. W siatkówk¦ gra n dru»yn. Ka»da dru»yna gra z ka»d¡ pozostaªych jeden mecz. Ka»dy mecz ko«czy
si¦ zwyci¦stwem jeden z dru»yn. Wyka», »e mozna tak ponumerowa¢ dru»yny liczbami od 1 do n, »e
dru»yna z numerem k pokonaªa dru»yn¦ z numerem k+1 dla wszystkich k = 1, 2, ..., n − 1.
Zad. 11*. Wyka», »e ka»d¡ liczb¦ naturaln¡ n mo»na jednoznacznie zapisa¢ w postaci

n = a1 · 1! + a2 · 2! + a3 · 3! + ... + ak · k!,

gdzie k jest liczb¡ naturaln¡, a a1 , a2 , ..., ak s¡ liczbami caªkowitymi speªniaj¡cymi warunki

0 ¬ a1 ¬ 1, 0 ¬ a2 ¬ 2, ..., 0 ¬ ak−1 ¬ k − 1, 1 ¬ ak ¬ k.

Zad. 12*. Niech A1 A2 ...An , gdzie n ­ 4, b¦dzie n-k¡tem wypukªym, w którym »adne trzy przek¡tne nie
1
przecinaj¡ si¦ w jednym punkcie. Uzasadnij, »e przek¡tne te dziel¡ go na 24 (n − 1)(n − 2)(n2 − 3n + 12)
cz¦±ci.

Pisemne zadania domowe na 04.10.18

Zad. 1. Pªaszczyzn¦ podzielono na obszary liniami prostymi. Wyka», »e mo»na tak pokolorowa¢ t¦ pªaszczyzn¦
dwoma kolorami, »eby ka»de dwa s¡siednie (tj. granicz¡ce wspólnym odcinkiem lub póªprost¡) obszary
byªy pokolorowane ró»nymi kolorami.

Zad. 2. Udowodnij, »e dla ka»dej liczby naturalnej n liczba n · 13n+1 − (n + 1) · 13n + 1 jest podzielna przez
144.