AM1.

1 — zadania 7
Podsumowanie różnych opowieści z ćwiczeń.
¡ ¢n ¡ ¢n+1 ¡ ¢n
Z wykładu wiadomo, że jeśli n > −x, to 1 + nx 6 1 + n+1 x
i że lim 1 + nx = ex .
¡ ¢
x n x
n→∞
Stad
, wynika, że dla n > −x zachodzi nierówność 1 + n
6 e . Niech x bedzie
, dowolna, liczba,
rzeczywista, a k > |x| — nieparzysta, liczba, naturalna., Jeśli n > j > k, to
n(n − 1) · . . . · (n − j + 1) |x|j n(n − 1) · . . . · (n − j) |x|j+1
· > · ,
nj j! nj+1 (j + 1)!
bo n − j < n i |x| < j + 1, przy czym nierówność jest ostra dla x 6= 0. Wynika stad, , że jeśli j
n(n−1)·...·(n−j+1) |x|j n(n−1)·...·(n−j) |x|j+1
jest liczba, parzysta,, to suma nj
· j! + nj+1
· (j+1)! jest nieujemna. Wobec
tego jeśli n > k, to ponieważ
n(n−1)·...·(n−j+1)
nj ¡
= (1 − n1 )(1 − n2 ) . . . (1 − j−1 ) > (1 − k1 )(1 − k2 ) . . . (1 − j−1 )k = k(k−1)·...·(k−j+1) ,
x
¢
x n n(n−1) x2
n
n(n−1)(n−2 x3
n
n(n−1)·...·(n−k+1) xk
kj
wiec
, e > 1+ n > 1 + x + n2 · 1·2 + n3
· 1·2·3 + . . . + nk
· k! >
k(k−1) x2 k(k−1)(k−2 x3 k(k−1)·...·(k−k+1) xk
¡ ¢k
> 1 + x + k2 · 1·2 + k3
· 1·2·3 + . . . + kk
· k! = 1 + xk .
Przechodzac , do granicy przy n −→ ∞ otrzymujemy nierówność (k > |x|, k – nieparzyste)
x2 x3 xk
¡ ¢k
e > 1 + x + 1·2 + 1·2·3 + . . . + k! > 1 + xk .
x

X∞
n xn
Z niej, z tego, że lim xn! = 0 i twierdzenia o scalaniu wynika, że n!
= ex . Zauważmy
n→∞
n=0
jeszcze,
¯ ³ że jeśli n2 ∈ N i3 n > |x| − 2, to zachodz
´¯ ¯ a, nierówności ¯
¯ x x x xn ¯ ¯ xn+1 xn+2 xn+3 ¯
¯e − 1 + x + 1·2 + 1·2·3 + . . . + n! ¯ = ¯ (n+1)! + (n+2)! + (n+3)! + . . .¯ 6
³ ´2 .³ ´
|x|n+1 |x|n+2 |x|n+3 |x|n+1 |x|n+1 |x| |x|n+1 |x| |x|n+1 |x|
6 (n+1)! + (n+2)! + (n+3)! + . . . 6 (n+1)! + (n+1)! · n+2 + (n+1)! · n+2 +. . . = (n+1)!
1− n+2
,
przy czym z nierówności |x| < n+2 korzystaliśmy tylko sumujac
, szereg geometryczny (ostatnia
równość).
Z otrzymanej nierówności i twierdzenia o trzech ciagach
, wynika miedzy
, innymi, że jeśli
xn 6= 0 dla każdego n ∈ N oraz lim xn = 0, to
n→∞
x2n
exn − (1 + xn + 2!
) 1
lim = .
n→∞ x3n 3!
ln(1+xn ) ln(1+xn )−xn
Wiadomo, że jeśli lim xn = 0, ∀n 0 < |xn | < 1, to lim xn
= 1. Obliczymy lim x2n
.
n→∞ n→∞ n→∞
2
xn ex −(1+x+ x2! )
Niech yn = ln(1 + xn ). Oczywiście yn 6= 0 i lim = 1. Oznaczmy γ(x) = x3
n→∞ yn
i γ(0) = 16 . Te, definicje, można przepisać w postaci
ex = 1 + x + 2!1 x2 + γ(x)x3 .
1 2 3 γ(y )
ln(1+xn )−xn yn −(eyn −1) yn 2 yn −1−y 2 yn +yn 2 2
Mamy x2n
= 2
yn
· x2 = −e 2
yn
n
· xyn2 = − 2 2
yn
n
· xyn2 = (γ(yn )yn + 12 )· xyn2 . Wy-
n n n n
ln(1+xn )−xn 2
yn
1
nika stad od razu,
, że lim x2n
= − lim (γ(y )y + )·
n n 2 x2 = −( 16 ·0+ 12 )·1 = − 12 . Teraz ob-
n→∞ n→∞ n
ln(1+xn )−(xn − 21 x2n ) yn −((eyn −1)−0,5(eyn −1)2 ) yn 3 eyn −1−y y
n −0,5(e n −1)
2
liczamy: lim 3
xn
= lim 3
yn x3n
· = − lim 3
yn
=
n→∞ n→∞ n→∞
2
n n (
2 +γ(y )y 3 −0,5 y +0,5y 2 +γ(y )y 3
0,5yn n n n n )
= − lim 3
yn
=
n→∞
= − lim (γ(yn ) − 0,5 − 0,125yn − yn γ(yn ) − 0,5yn2 γ(yn ) − 0,5yn3 γ(yn )2 ) = −( 16 − 12 ) = 31 ,
n→∞
Te obliczenia ilustruja, ważny sposób postepowania
, w analizie matematycznej: przybliżamy
jakaś
, funkcje, (powyżej była to funkcja wykładnicza) wielomianami z odpowiednio duża, do-
kładnościa, (różnica miedzy
, funkcja, i wielomianem podzielona przez poteg , e, zmiennej daży , do
0), oczywiście przybliżenie jest dokładne w pobliżu pewnego punktu (w rozważaniach powyżej
– w pobliżu 0). Ta metoda bedzie
, w dalszej cześci
, wykładu i ćwiczeń rozwinieta , i pogłebiona.
,

Przypomne, jeszcze kilka dosyć ważnych granic, które były obliczone na ćwiczeniach lub na

1
wykładzie w nadziei, że pomoga, Państwu w rozwiazywaniu
, kolejnych zadań:
1. jeśli x, y 6 M , to |ex − ey | 6 eM |x − y|,

2. jeśli x, y > c > 0, to | ln x − ln y| 6 1c |x − y|,

√ √ p
3. dla dowolnego n ∈ N i x, y > 0 zachodzi nierówność | n x − n y| 6 n |x − y|,
√ √
4. jeśli lim xn = ∞, to lim lnxxnn = 0 (bo x > 0 ⇒ ln x 6 x−1 ⇒ ln x = 2 ln x < x−1),
n→∞ n→∞

ln xn 1 ln(xa
n)
5. jeśli lim xn = ∞ i a ∈ (0, ∞), to lim a = lim a = 0,
n→∞ n→∞ xn n→∞ a xn

xa
6. jeśli lim xn = ∞ i a ∈ (0, ∞), to lim n
x = 0,
n→∞ n→∞ en

7. |q| < 1, a ∈ R =⇒ lim na q n = 0,

n→∞

an
8. dla każdego a ∈ R zachodzi równość lim = 0.
n→∞ n!

Zadania
¡ ¢n
1. Wskazać dwie takie liczby n ∈ N oraz x ∈ R, że 1 + nx > ex .

2. Udowodnić, że dla każdego parzystego k istnieje taka liczba x < 0, że

2 k
ex < 1 + x + x2! + . . . + xk! .
³ ´xn
3. Dowieść, że jeśli jeśli lim xn = ∞, to lim 1 + x1n =e
n→∞ n→∞

1/xn
4. Dowieść, że jeśli jeśli lim xn = ∞, to lim xn =1
n→∞ n→∞
¯ ¯
¯ ¯ √
5. Dowieść, że jeśli jeśli lim ¯ xxn+1
n
¯ = g, to lim n xn = g
n→∞ n→∞
P P
6. Dowieść, że jeśli szereg an o wyrazach dodatnich jest zbieżny, to również szereg a2n
jest zbieżny. Czy teza jest prawdziwa dla szeregów o wyrazach różnych znaków?
P 1
7. Zbadać zbieżność szeregu n(ln n)p
dla p ∈ R.
P 1
8. Zbadać zbieżność szeregu n(ln n)(ln(ln n))p
dla p ∈ R.
P (−1)n
9. Zbadać zbieżność szeregu n+(−1)n
.
P (−1)n
10. Zbadać zbieżność szeregu √
n+(−1)n
.
P 4·7·10·····(4+3n)
11. Zbadać zbieżność szeregu 2·6·10·····(2+4n)
.
P n2
12. Zbadać zbieżność szeregu 1 n.
(2+ n )
P n5
13. Zbadać zbieżność szeregu 2n +3n
.
P √
n3 ( 2+(−1)n )n
14. Zbadać zbieżność szeregu 3n
.
P ((n+1)!)n
15. Zbadać zbieżność szeregu 2!·4!·6!·····(2n)!
.
P ³ 1·3·5·····(2n−1) ´k
16. Zbadać zbieżność szeregu 2·4·6·····(2n)
w zależności od k ∈ N.