WZORY

STATYSTYCZNE

N k k 
 xi  xi ni x n i i
x= i =1
x= i =1
x= i =1
N N N

n Do − n Do ( −1)
Do = xni max Do = x0 + hDo
(n Do − n Do ( −1) ) + (n Do − n Do ( +1) )

 x N +1  gdy N nieparzyste
  2 ,

Me =  x N + x N
   
Me = x0 +
hMe
(NrMe − nisk ( −1) Me )
  2   +1  nMe
 2 
 , gdy N parzyste
 2

Q1 = x0 +
hQ1
nQ1
(Nr Q1 − nisk ( −1)Q1 ) Q3 = x0 +
hQ3
nQ3
(Nr Q3 − nisk ( −1)Q3 )

2
 x − x  n
N k k

 (xi − x )2  (xi − x )2 ni   i  i
i =1  
S= i =1
S= i =1
S=
N N N
Sx
VSx = 100%
x

Q3 − Q1 Q
Q= VQ = 100%
2 Me

WS =
x − Do
AS =
(Q3 − Me) − (Me − Q1 ) = Q3 − 2 Me + Q1
Sx (Q3 − Me) + (Me − Q1 ) Q3 − Q1

N N

 (x − x )( yi − y )
1 1
N
i
N
x y i i −x y
cov(x, y )
ryx = i =1
= i =1
=
Sx S y Sx S y Sx S y

N
6 d i2
Rxy = 1 − i =1
N (N 2 − 1)

2 2
C= T=
2 + N N (r − 1)(s − 1)

 = 
2
r s (n ij − Npij )
2

Npij =
ni n j
i =1 j =1 Npij N

1
 WZORY
STATYSTYCZNE

N N

 
 i =1
y i = Na + b 
i =1
xi
yˆ i = a + bxi N N N
 x y = a x + b x2

i =1
i i 
i =1
i 
i =1
i

N N

 ( yi − yˆi )2 (y i − yˆ i )
2

S yˆ = i =1
R2 = 1 − i =1
N −k N

(y
i =1
i − yi )
2

Sx Sy Sy
y = a + bx ryx = b b = ryx yˆ = ryx (x − x ) + y
Sy Sx Sx

n
y1 + y 2 y 2 + y3 y + y n −1 y n −1 + y n
y t + + ... n −2 +
y1 y
+ y 2 + ... + y n −1 + n
y= t =1
y= 2 2 2 2 = 2 2
n n −1 n −1

yt yt
it = it =
0 y0 t −1 yt −1

y 2 y3 y y yn
i = n −1 i2  i 3  ...  in −1  in = n −1   ...  n −1  n = n −1
1 2 n −2 n −1 y1 y 2 y n −2 y n −1 y1

i l  ik = 1 i l  ik = i l
k l k m m

Iw =
p q n n
Iw = I pp I qL = I pL I qP ip =
pn
iq =
qn
p q 0 0 po qo

I pP =
p q n n
I pL =
p q n 0
I qP =
p q n n
I qL =
p q
0 n

p q 0 n p q 0 0 p q n 0 p q
0 0

I pP =
p q n n
I pL =
i p q p 0 0
I qP =
p q n n
I qL =
i p q
q 0 0
pq
 i n n p q 0 0
pq
 i n n p q 0 0

p q

n n

 t 
n

 t =1
y = na + b
t =1
t (y t − yˆ t )
2

yˆ = a + bt n S yˆ = t =1

 ty = a t + b t 2
n n
n−2

 t =1 t t =1

t =1

2
 WZORY
STATYSTYCZNE

𝑛! 𝑛!
𝑃𝑛 = 𝑛! 𝑃̅𝑛 (𝑛1 , 𝑛2 , … , 𝑛𝑘 ) = 𝑛 𝑉𝑛𝑘 = (𝑛−𝑘)!
1 !𝑛2 !…𝑛𝑘 !

𝑛 𝑛! (𝑛+𝑘−1)!
𝑉̅𝑛𝑘 = 𝑛𝑘 𝐶𝑛𝑘 = ( ) = 𝑘!(𝑛−𝑘)! 𝐶𝑛̅ 𝑘 =
𝑘 (𝑛−1)!𝑘!

𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) = 𝑃(𝐴)𝑃(𝐵\𝐴) = 𝑃(𝐵)𝑃(𝐴\𝐵)

𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) = 𝑃(𝐴) ∙ 𝑃(𝐵)
𝑃(𝐴1 ∩ 𝐴2 ∩ … ∩ 𝐴𝑛 ) = 𝑃(𝐴1 ) ∙ 𝑃(𝐴2 ) ∙ … ∙ 𝑃(𝐴𝑛 )
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) − 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵)
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) 𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) − 𝑃(𝐴) ∙ 𝑃(𝐵)
𝑃(𝐴\𝐵) = 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵)/𝑃(𝐵)
𝑃(𝐴) = 𝑃(𝐴\𝐴1 )𝑃(𝐴1 ) + 𝑃(𝐴\𝐴2 )𝑃(𝐴2 )+. . . +𝑃(𝐴\𝐴𝑛 )𝑃(𝐴𝑛 )
𝑃(𝐴\𝐴𝑖 )𝑃(𝐴𝑖 )
𝑃(𝐴𝑖 \𝐴) =
𝑃(𝐴)
𝑃(𝑋 = 𝑥𝑖 ) = 𝑝𝑖 𝐹(𝑥) = 𝑃(𝑋 < 𝑥) 𝐹(𝑥) = ∑𝑥𝑖<𝑥 𝑝𝑖

𝐸(𝑋) = ∑ 𝑥𝑖 𝑝𝑖
𝑖
𝐷 2 (𝑋) 2
= ∑[𝑥𝑖 − 𝐸(𝑋)] 𝑝𝑖 = 𝐸(𝑋 2)
− [𝐸(𝑋)]2 = ∑ 𝑥𝑖2 𝑝𝑖 − [𝐸(𝑋)]2
𝑖 𝑖

𝐷(𝑋)
𝐷(𝑋) = √𝐷2 (𝑋) 𝑉(𝑋) = 𝐸(𝑋)
∞ 𝑥
∫−∞ 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = 1 𝐹(𝑥) = 𝑃(𝑋 < 𝑥) = ∫−∞ 𝑓(𝑡)𝑑𝑡
∞

𝐸(𝑋) = ∫ 𝑥 ∙ 𝑓(𝑥)𝑑𝑥
−∞
∞ ∞

𝐷 2 (𝑋) = ∫ [𝑥 − 𝐸(𝑋)]2 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = ∫ 𝑥 2 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 − [𝐸(𝑥)]2

−∞ −∞

𝑃(𝑎 ≤ 𝑋 < 𝑏) = 𝑃(𝑎 < 𝑋 ≤ 𝑏) = 𝑃(𝑎 < 𝑋 < 𝑏) = 𝑃(𝑎 ≤ 𝑋 ≤ 𝑏) = 𝐹(𝑏) − 𝐹(𝑎) = ∫ 𝑓(𝑥)𝑑𝑥
𝑎

𝑃(𝑋 = 𝑥1 ) = 𝑝, 𝑃(𝑋 = 𝑥2 ) = 𝑞 = 1 − 𝑝
𝐸(𝑋) = 𝑝𝑥1 + 𝑞𝑥2 𝐷2 (𝑋) = 𝑝𝑞(𝑥1 − 𝑥2 )2

𝑃(𝑋 = 𝑘) = (𝑛𝑘)𝑝𝑘 𝑞 𝑛−𝑘 𝑘 = 0,1, … , 𝑛 𝐹(𝑥) = 𝑃(𝑋 < 𝑥) = ∑𝑘<𝑥(𝑛𝑘)𝑝𝑘 𝑞 𝑛−𝑘

𝐸(𝑋) = 𝑛𝑝 𝐷2 (𝑋) = 𝑛𝑝𝑞
𝑘 𝑘(1−𝑝)
𝑃(𝑋 = 𝑛) = (𝑛−1
𝑘−1
)𝑝𝑘 (1 − 𝑝)𝑛−𝑘 𝐸(𝑋) = 𝑝 𝐷2 (𝑋) = 𝑝2

3
 WZORY
STATYSTYCZNE

1 𝑝
𝑃(𝑋 = 𝑘) = 𝑝𝑞 𝑘−1 𝐸(𝑋) = 𝑝 𝐷2 (𝑋) = 𝑞2

(𝐾)(𝑁−𝐾) 𝑁−𝑛 𝐾
𝑘 𝑛−𝑘
𝑃(𝑋 = 𝑘) = 𝐸(𝑋) = 𝑛𝑝 𝐷2 (𝑋) = 𝑛𝑝𝑞 𝑁−1 𝑝=𝑁 𝑞 =1−𝑝
(𝑁
𝑛)

𝜆𝑘
𝑃(𝑋 = 𝑘) = 𝑒 −𝜆 𝑘! 𝐸(𝑋) = 𝜆 𝐷2 (𝑋) = 𝜆

1 0 𝑑𝑙𝑎 𝑥 < 𝑎
𝑑𝑙𝑎 𝑥 ∈ [𝑎, 𝑏] 𝑥−𝑎
𝑓(𝑥) = { 𝑏−𝑎 𝐹(𝑥) = { 𝑏−𝑎 𝑑𝑙𝑎 𝑎 ≤ 𝑥 ≤ 𝑏
0 𝑑𝑙𝑎 𝑥 ∈ 𝑅\[𝑎, 𝑏]
1 𝑑𝑙𝑎 𝑥 > 𝑏
𝑎+𝑏 (𝑏−𝑎)2
𝐸(𝑋) = 𝐷2 (𝑋) =
2 12

(𝑥−𝜇)2 (𝑡−𝜇) 2 𝑥2
1 − 1 𝑥 − 𝑋−𝜇 1
𝑓(𝑥) = 𝜎√2𝜋 𝑒 2𝜎2 𝐹(𝑥) = ∫ 𝑒 2𝜎2 𝑑𝑡 𝑈= 𝑓(𝑥) = 𝑒− 2
𝜎√2𝜋 −∞ 𝜎 √2𝜋

𝑌𝑛 −𝑛𝑚
𝑌𝑛 = 𝑋1 + 𝑋2 + ⋯ + 𝑋𝑛 𝑁(𝑛𝑚; 𝜎√𝑛) 𝑃( < 𝑎) ≅ Φ(𝑎);
𝜎 √𝑛
𝑌𝑛 −𝑛𝑚 𝑌𝑛 −𝑛𝑚
𝑃 (𝑎 ≤ < 𝑏) ≅ Φ(𝑏) − Φ(𝑎); 𝑃( ≥ 𝑏) ≅ 1 − Φ(𝑏)
𝜎 √𝑛 𝜎 √𝑛

𝑋−𝑛𝑝
𝑁(𝑛𝑝; √𝑛𝑝𝑞) 𝑃( < 𝑎) ≅ Φ(𝑎);
√𝑛𝑝𝑞

𝑋−𝑛𝑝 𝑋−𝑛𝑝
𝑃 (𝑎 ≤ < 𝑏) ≅ Φ(𝑏) − Φ(𝑎) 𝑃( ≥ 𝑏) ≅ 1 − Φ(𝑏)
√𝑛𝑝𝑞 √𝑛𝑝𝑞

𝑛 𝑘 𝑛−𝑘 𝜆𝑘 −𝜆
𝑃(𝑋𝑛 = 𝑘) = ( ) 𝑝 𝑞 ≅ 𝑒 𝑑𝑙𝑎 𝑘 = 0, 1, 2, … , 𝑛
𝑘 𝑘!
𝑛 1 𝑘−𝑛𝑝
( ) 𝑝𝑘 𝑞 𝑛−𝑘 ≅ 𝑛𝑝𝑞 𝑓 ( 𝑛𝑝𝑞 ) lim 𝑃(|𝑌𝑛 − 𝑚| < 𝜀) = 1
𝑘 √ √ 𝑛→∞

𝑋𝑛 𝑋
𝑌𝑛 = ≈𝑝 lim 𝑃 (| 𝑛𝑛 − 𝑝| < 𝜀) = 1
𝑛 𝑛→∞
𝑋𝑛 𝑛 𝜀 √𝑛
𝑃 (| 𝑛 − 𝑝| < 𝜀) = 2Φ (𝜀 √𝑝𝑞) − 1 𝑃(|𝑋̅𝑛 − 𝑚| < 𝜀) = 2Φ ( 𝜎 ) − 1

∑𝑖 𝑃(𝑋 = 𝑥𝑖 ) ∙ 𝑒𝑖𝑡𝑥𝑖
1
𝜑𝑋 (𝑡) = 𝐸(𝑒𝑖𝑡𝑋) ={ 𝑚𝑟 = 𝐸(𝑋 𝑟 ) = 𝑖 𝑟 𝜑(𝑋𝑟) (0)
∞
∫−∞ 𝑒𝑖𝑡𝑥 𝑓(𝑥) 𝑑𝑥

𝐹(𝑥, 𝑦) = 𝑃(𝑋 < 𝑥, 𝑌 < 𝑦)

𝑚𝑟𝑠 = 𝐸(𝑋 𝑟 𝑌 𝑠 ) 𝑀𝑟𝑠 = 𝐸[(𝑋 − 𝐸𝑋)𝑟 (𝑌 − 𝐸𝑌) 𝑠 ]
2
𝑚10 = 𝐸(𝑋) 𝑚01 = 𝐸(𝑌) 𝑀20 = 𝐷 2 (𝑋) = 𝑚20 − 𝑚10

2
𝑀02 = 𝐷2 (𝑌) = 𝑚02 − 𝑚01 𝑀11 = 𝐸[(𝑋 − 𝐸𝑋)(𝑌 − 𝐸𝑌)] = 𝑚11 − 𝑚10 𝑚01

4
 WZORY
STATYSTYCZNE

1
𝐷2 (𝑇𝑛 ) ≥ 2
𝜕𝑙𝑛𝑓(𝑥𝑖 , 𝜃)
𝑛𝐸 ( )
𝜕𝜃

𝜎 𝜎
𝑃 {𝑋̅ − 𝑢𝛼 < 𝜇 < 𝑋̅ + 𝑢𝛼 }=1−𝛼
√𝑛 √𝑛

𝑆 𝑆
𝑃 {𝑋̅ − 𝑡𝛼 < 𝜇 < 𝑋̅ + 𝑡𝛼 }= 1−𝛼
√𝑛 − 1 √𝑛 − 1

𝑆 𝑆
𝑃 {𝑋̅ − 𝑢𝛼 < 𝜇 < 𝑋̅ + 𝑢𝛼 }=1−𝛼
√𝑛 √𝑛

𝑆 𝑆
𝑃{ 𝑢𝛼 < 𝜎 < 𝑢 }=1−𝛼
1+ 1− 𝛼
√2𝑛 √2𝑛

𝑛𝑆 2 2
𝑛𝑆 2
𝑃{ < 𝜎 < }= 1−𝛼
𝜒22 𝜒12

𝑚 𝑚 𝑚 𝑚
𝑚 (1 − 𝑛 ) 𝑚 (1 − 𝑛 )
𝑃 { − 𝑢𝛼 √ 𝑛 < 𝑝 < + 𝑢𝛼 √ 𝑛 }= 1−𝛼
𝑛 𝑛 𝑛 𝑛

𝑢𝛼2 𝜎 2 𝑢𝛼2 𝑠 2
𝑛 =[ 2 ]+1 𝑛 =[ 2 ]+1
𝑑 𝑑

1
𝑠̂ = √ ∑(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )2
𝑡𝛼2 𝑠̂ 2 𝑛0 − 1
𝑛 = [ 2 ]+1
𝑑
𝑛0
𝑠̂ 2 = 𝑠2
𝑛0 − 1

𝑢𝛼2 𝑝(1 − 𝑝) 𝑢𝛼2

𝑛=[ ]+1 𝑛 = [ 2] + 1
𝑑2 4𝑑

5
 WZORY
STATYSTYCZNE

Pomoc:

∑𝑛𝑖=1 𝑥𝑖 ∑𝑛𝑖=1(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )2 ∑𝑛 𝑥 2
𝑥̅ = 𝑠=√ = √ 𝑖=1 𝑖 − 𝑥̅ 2
𝑛 𝑛 𝑛

∑𝑘𝑖=1 𝑥𝑖 𝑛𝑖 ∑𝑘𝑖=1(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )2 𝑛𝑖 ∑𝑘𝑖=1 𝑥𝑖2 𝑛𝑖

𝑥̅ = 𝑘 𝑠=√ =√ 𝑘 − 𝑥̅ 2
∑𝑖=1 𝑛𝑖 ∑𝑘𝑖=1 𝑛𝑖 ∑𝑖=1 𝑛𝑖

∑𝑘𝑖=1 𝑥̇ 𝑖 𝑛𝑖 ∑𝑘𝑖=1(𝑥̇ 𝑖 − 𝑥̅ )2 𝑛𝑖 ∑𝑘𝑖=1 𝑥̇ 𝑖2 𝑛𝑖

𝑥̅ = 𝑘 𝑠=√ =√ 𝑘 − 𝑥̅ 2
∑𝑖=1 𝑛𝑖 ∑𝑘𝑖=1 𝑛𝑖 ∑𝑖=1 𝑛𝑖

6
 WZORY
STATYSTYCZNE

𝑛 2
[ ]
2
[∑𝑖=1 𝑎𝑛,𝑖 (𝑥(𝑛−𝑖+1) − 𝑥(𝑖) )]
𝑊=
∑𝑛𝑖=1(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )2

𝑟
2
(𝑛𝑖 − 𝑛𝑝𝑖 )2
𝜒 =∑
𝑛𝑝𝑖
𝑖=1

𝑛𝑖. = ∑ 𝑛𝑖𝑗
𝑗=1
𝑟 𝑠 2 𝑟
(𝑛𝑖𝑗 − 𝑛𝑝𝑖𝑗 )
𝜒2 = ∑ ∑ 𝑛.𝑗 = ∑ 𝑛𝑖𝑗
𝑛𝑝𝑖𝑗
𝑖=1 𝑗=1 𝑖=1

𝑛𝑖. ∙ 𝑛.𝑗
𝑛𝑝𝑖𝑗 =
𝑛

𝜆 = 𝐷 √𝑛

𝐷 = sup|𝐹𝑛 (𝑥) − 𝐹(𝑥)|

𝑥

𝜆 = 𝐷 ∗ √𝑛

𝐷∗ = sup|𝐹𝑛1 (𝑥) − 𝐹𝑛2 (𝑥)|

𝑥

𝑛1 𝑛2
𝑛=
𝑛1 + 𝑛2

7
 WZORY
STATYSTYCZNE

𝑋̅ − 𝜇0
𝑈= √𝑛
𝜎

𝑋̅ − 𝜇0 𝑋̅ − 𝜇0
𝑡= √𝑛 − 1 = √𝑛
𝑆 𝑆̂

𝑋̅ − 𝜇0
𝑈= √𝑛
𝑆

𝑋̅1 − 𝑋̅2
𝑈=
𝜎12 𝜎22
√
𝑛1 + 𝑛2

𝑋̅1 − 𝑋̅2
𝑡=
𝑛 𝑆 2 + 𝑛2 𝑆22 1 1
√ 1 1
𝑛1 + 𝑛2 − 2 (𝑛1 + 𝑛2 )

𝑋̅1 − 𝑋̅2
𝑈=
𝑆2 𝑆2
√ 1+ 2
𝑛1 𝑛2

𝑋̅1 − 𝑋̅2
𝑡=
𝑆12 𝑆22
√
𝑛1 + 𝑛2

1 𝑆12 ∙ 𝑆22
𝑑𝑓 = [(𝑛1 + 𝑛2 − 2) ( + 4 )]
2 𝑆1 + 𝑆24

𝑧𝑖 = 𝑦𝑖 − 𝑥𝑖
𝑛
1
𝑧̅ 𝑧̅ = ∑ 𝑧𝑖
𝑡= √𝑛 − 1 𝑛
𝑠𝑧 𝑖=1

𝑛
1
𝑠𝑧2 = ∑(𝑧𝑖 − 𝑧̅)2
𝑛−1
𝑖=1

8
 WZORY
STATYSTYCZNE

𝑚
− 𝑝0
𝑈= 𝑛
𝑝 𝑞
√ 0 0
𝑛

𝑚1 𝑚2
− 𝑚1 +𝑚2 𝑛 ∙𝑛
𝑛1 𝑛2
𝑈= 𝑝̅ = 𝑞̅ = 1 − 𝑝̅ 𝑛 = 𝑛 1+𝑛2
𝑝̅ ∙𝑞
̅ 𝑛1 +𝑛2 1 2
√
𝑛

2
𝑛𝑆 2 (𝑛 − 1)𝑆̂ 2
𝜒 = 2 =
𝜎0 𝜎02

𝑛1
1 𝑛1
𝑆̂12 = ∑(𝑥𝑖 − 𝑥̅1 )2 = 𝑆2
𝑛1 − 1 𝑛1 − 1 1
𝑆̂12 𝑖=1
𝐹=
𝑆̂22 𝑛2
1 𝑛2
𝑆̂22 = ∑(𝑥𝑖 − 𝑥̅2 )2 = 𝑆2
𝑛2 − 1 𝑛2 − 1 2
𝑖=1

9
 WZORY
STATYSTYCZNE

𝑟 𝑠 2
(𝑛𝑖𝑗 − 𝑛𝑝𝑖𝑗 )
𝜒2 = ∑ ∑
𝑛𝑝𝑖𝑗
𝑖=1 𝑗=1

2 2
1 − 𝑟𝑦𝑥 1 − 𝑟𝑦𝑥
𝑃 {𝑟𝑦𝑥 − 𝑢𝛼 < 𝜌 < 𝑟𝑦𝑥 + 𝑢𝛼 }=1−𝛼
√𝑛 √𝑛
1 𝑛
∑𝑖=1 𝑥𝑖 𝑦𝑖 − 𝑥̅ 𝑦̅
𝑟𝑦𝑥 = 𝑛
𝑟𝑦𝑥 𝑆𝑥 𝑆𝑦
𝑡= √𝑛 − 2
2
√1 − 𝑟𝑦𝑥

𝑛 𝑛
1 𝑛
∑ 𝑦𝑖 = 𝑛𝑎 + 𝑏 ∑ 𝑥𝑖 𝑐𝑜𝑣(𝑋, 𝑌) 𝑛 ∑𝑖=1 𝑥𝑖 ∙ 𝑦𝑖 − 𝑥̅ ∙ 𝑦̅
𝑏= =
𝑖=1 𝑖=1 𝑆𝑥2 1 𝑛 2 2
∑
𝑦̂ = 𝑎 + 𝑏𝑥 𝑛 𝑛 𝑛 𝑛 𝑖=1 𝑥𝑖 − 𝑥̅
∑ 𝑥𝑖 ∙ 𝑦𝑖 = 𝑎 ∑ 𝑥𝑖 + 𝑏 ∑ 𝑥𝑖2
{ 𝑖=1 𝑖=1 𝑖=1
𝑎 = 𝑦̅ − 𝑏 ∙ 𝑥̅

𝑃{𝑏 − 𝑡𝛾 𝑆(𝑏) < 𝛽 < 𝑏 + 𝑡𝛾 𝑆(𝑏)} = 1 − 𝛾

𝑆𝑦̂
𝑆(𝑏) =
√∑𝑛𝑖=1 𝑥𝑖2 − 𝑛𝑥̅ 2

∑𝑛 (𝑦𝑖 − 𝑦̂𝑖 )2
𝑆𝑦̂ = √ 𝑖=1
𝑛−2

𝑏 − 𝛽0
𝑡=
𝑆(𝑏)

𝑎 − 𝛼0
𝑡=
𝑆(𝑎)

𝑆𝑦2̂ ∑𝑛𝑖=1 𝑥𝑖2

𝑆(𝑎) = √
𝑛(∑𝑛𝑖=1 𝑥𝑖2 − 𝑛𝑥̅ )2

10