Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2022/23

842. Rozstrzygnąć, czy szereg

∞ √
3
X 
n3 + n − n
n=1
jest zbieżny.
Rozwiązanie:
Korzystamy ze wzoru skróconego mnożenia (na różnicę sześcianów), a następnie wyko-
nujemy szacowanie, aby skorzystać z kryterium porównawczego:
∞ √ ∞ n
3 3
X  X
n +n−n = 2/3
­
n=1
3
n=1 (n + n) + n · (n3 + n)1/3 + n2
∞
X n ∞
X n 1 X ∞ 1
­ = = · = +∞ .
3 2/3 + n · (n3 + 7n3 )1/3 + n2 2 2 2
n=1 4n + 2n + n 7 n=1 n
3
n=1 (n + 7n )

Odpowiedź: Podany szereg jest rozbieżny.

843. Rozstrzygnąć, czy szereg

∞ √
4
X 
n4 + n − n
n=1
jest zbieżny.
Rozwiązanie:
Korzystamy dwukrotnie ze wzoru na różnicę kwadratów, a następnie wykonujemy sza-
cowanie, aby skorzystać z kryterium porównawczego:
∞ √ ∞ n
4 4
X  X
n +n−n = √  √ ¬
4 4
n=1 n=1 n + n + n · n4 + n + n2
∞
X n 1 X∞ 1
¬ √  √  = · < +∞ .
4 4
n=1 n +0+n · n4 + 0 + n2 4 n=1 n2

Odpowiedź: Podany szereg jest zbieżny.

844. Rozstrzygnąć zbieżność szeregu

∞ √
X 3 2
√
3 
n + 1 − n2 .
n=1

Rozwiązanie:
Przekształcimy dany w zadaniu szereg korzystając ze wzoru na różnicę sześcianów, a na-
stępnie skorzystamy z kryterium porównawczego:
X∞ √
3 2
√
3  X∞ 1
n + 1 − n2 = 2/3
√ ¬
n=1
2
n=1 (n + 1) + n2/3 · 3 n2 + 1 + n4/3
X∞ 1 1 X ∞ 1
¬ 2/3
√
3
= · 4/3
< +∞ ,
2
n=1 (n + 0) + n2/3 · n2 + 0 + n4/3 3 n=1 n
bo 4/3 > 1.

Lista 24R - 334 - Strony 334–339

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2022/23

Odpowiedź: Dany w treści zadania szereg jest zbieżny.

845. Rozstrzygnąć zbieżność szeregu

∞
X (3n)!
n
.
n=1 28 · (n!)
3

Rozwiązanie:
W rozwiązaniu skorzystamy z kryterium d’Alemberta.
W tym celu przekształcimy iloraz kolejnych wyrazów szeregu, przejdziemy z nim
do granicy przy n → ∞, a następnie porównamy otrzymaną granicę z liczbą 1:
(3n + 3)! 28n · (n!)3 (3n + 1) · (3n + 2) · (3n + 3) 27
3 · = → <1,
28n+1 · ((n + 1)!) (3n)! 28 · (n + 1)3 28
skąd wynika, że dany w treści zadania szereg jest zbieżny.

846. Rozstrzygnąć zbieżność szeregu

∞
X n! · 18n

3n
 .
n=1 n
· nn
Rozwiązanie:
Stosujemy kryterium d’Alemberta do danego w zadaniu szeregu:
(3n)!
 
3n
(n + 1)! · 18n+1 n
· nn (n + 1) · 18 · n!·(2n)!

3n+3
 ·
n+1 n! · 18n
= (3n+3)!

n+1 n
 =
n+1
· (n + 1) (n+1)!·(2n+2)!
· n
· (n + 1)
18 18 18 8 2, (6)
= (3n+1)·(3n+2)·(3n+3)

1 n
 = (3n+1)·(3n+2)·3

1 n
 → 27 = = <1,
(n+1)·(2n+1)·(2n+2)
· 1+ n (n+1)·(2n+1)·2
· 1+ n 4
· e 3e e
skąd na mocy kryterium d’Alemberta wynika zbieżność szeregu.
Skorzystaliśmy przy tym z nierówności e > 2, (6), która wynika albo z zapamiętanego
rozwinięcia dziesiętnego e = 2, 7 . . ., albo ze wzoru1
∞ 1
X 3 1
X 1 1 8
e= > = 1+1+ + = .
k=0 k! k=0 k! 2 6 3

Odpowiedź: Dany w zadaniu szereg jest zbieżny.

∞
1
X 1
Co prawda jeszcze o wzorze e = nie mówiliśmy, ale jak ktoś go zna, to może w razie potrzeby
k!
k=0
zastosować.

Lista 24R - 335 - Strony 334–339

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2022/23

847. Rozstrzygnąć, czy szereg

r
2n 2
 
∞
X 7n + n

n=1 3n
jest zbieżny.
Rozwiązanie:
Korzystamy z kryterium porównawczego, a następnie z kryterium d’Alemberta:
r  2 r
2n 2
 
7n + 2n
 
2n
∞
X n
∞
X 0+ n
∞
X n
­ = ,
n=1 3n n=1 3n n=1 3n
 
2n+2
n+1 3n (2n + 2)! · (n!)2 (2n + 1) · (2n + 2) 4
· 2n = = → >1,
3n+1 n
3 · ((n + 1)!)2 · (2n)! 3 · (n + 1)2 3
 
∞ 2n
n
X
a zatem na mocy kryterium d’Alemberta szereg jest rozbieżny, a stąd na mocy
n=1 3n r
2n 2
 
∞
X 7n + n
kryterium porównawczego rozbieżny jest także szereg .
n=1 3n
Odpowiedź: Podany szereg jest rozbieżny.

848. Rozstrzygnąć zbieżność szeregu

3
∞
X (n + 1)n
n2 n3
.
n=1 2 · n

Rozwiązanie:
3
(n + 1)n
Oznaczmy an = n2 n3 i zastosujmy kryterium Cauchy’ego do zbadania zbieżności
∞
2 ·n
X
szeregu an . Otrzymujemy
n=1
v
2
√ (n + 1)n n3
u
n (n + 1)
u
an = n = t
= bn .
2n2 · nn3 2n · nn2
Ponieważ nie umiemy od razu stwierdzić, do czego dąży bn przy n → ∞, stosujemy
ponownie kryterium Cauchy’ego, tym razem do ciągu (bn ). Otrzymujemy
v
n2
(n + 1)n 1 1 n e
u !
n (n + 1)
q u
n
bn = t
= = · 1+ → >1.
2n · nn2 2 · nn 2 n 2
Z kryterium Cauchy’ego zastosowanego do ciągu (bn ) wynika więc, że
lim b = +∞ .
n→∞ n
Wobec tego
√
n
lim
n→∞
an = n→∞
lim bn = +∞ > 1 ,
∞
X
skąd na podstawie kryterium Cauchy’ego zastosowanego do szeregu an wnioskujemy,
n=1
że szereg ten jest rozbieżny.

Lista 24R - 336 - Strony 334–339

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2022/23

849. Podaj w postaci przedziału zbiór wszystkich wartości parametru p, dla których
podany szereg jest zbieżny.
∞ 1   ∞ n  
√ p √
X X
a) , 2, ∞ b) 3 p , 6, ∞
n=1 n +1 n=1 n +1
∞ n2   ∞ n3  
√ √
X X
c) 4 p , 12, ∞ d) 5 p , 20, ∞
n=1 n +1 n=1 n +1

∞
850. Dowieść, że jeżeli szereg an o wyrazach dodatnich jest zbieżny, to szereg
P
n=1
∞ √a
X n

n=1 n
też jest zbieżny.
Wskazówka: Zastosować nierówność między średnią geometryczną i arytmetyczną
1
do liczb an oraz 2 .
n
Rozwiązanie:
Z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną otrzymujemy
an + n12
s
1
an · 2 ¬ ,
n 2
czyli √
an an 1
¬ + 2.
n 2 2n
Ponieważ wiemy, że
X∞ 1

2
< +∞ ,
n=1 n

a z założeń zadania ∞
X
an < +∞ ,
n=1

dostajemy nierówności
∞ √a ∞ ∞ ∞ 1
!
X n X an 1 1 X 1 X
¬ + 2 = · an + · < +∞ .
n=1 n n=1 2 2n 2 n=1 2 n=1 n2

Lista 24R - 337 - Strony 334–339

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2022/23

851. Dane są takie ciągi (an ) i (bn ) o wyrazach rzeczywistych dodatnich, że

∞
X ∞
X
an = 1 oraz bn = 9 .
n=1 n=1
Udowodnić jedną z poniższych nierówności:
∞ q
X
an b n ¬ 5 (wersja łatwiejsza)
n=1
∞
Xq
an b n ¬ 3 (wersja trudniejsza)
n=1

Wskazówka: Skorzystać z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną.

Rozwiązanie:
Z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną liczb an i bn otrzymujemy
q an + b n
an · b n ¬ .
2
Stąd
∞ q ∞ ∞ ∞
!
X X an bn 1 X 1 X 1 9
an bn ¬ + = · an + · bn = + = 5 ,
n=1 n=1 2 2 2 n=1 2 n=1 2 2
co kończy rozwiązanie łatwiejszej wersji zadania.

Z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną liczb 9an i bn otrzymujemy

q 9an + bn
9an · bn ¬ ,
2
czyli
q 9an + bn
an · bn ¬ .
6
Stąd
∞ q ∞ ∞ ∞
!
X X 3an bn 3 X 1 X 3 3
an bn ¬ + = · an + · bn = + = 3 ,
n=1 n=1 2 6 2 n=1 6 n=1 2 2
co kończy rozwiązanie trudniejszej wersji zadania.

852. Dane są takie ciągi (an ) i (bn ) o wyrazach dodatnich, że

∞ ∞
6 3
X X
an = 1 oraz bn = 1 .
n=1 n=1
Dowieść, że
∞
2 2
X
an bn ¬ 1 .
n=1

Rozwiązanie:
Korzystając z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną dla trzech liczb
a6n , b3n i b3n otrzymujemy
∞ ∞ q ∞ a6 + b3 + b3 ∞ ∞ ∞
!
X 2 2
X 3 6 3 3
X n n n 1 X 6
X 3
X 3 1+1+1
an b n = an bn bn ¬ = · an + bn + bn = =1.
n=1 n=1 n=1 3 3 n=1 n=1 n=1 3

Lista 24R - 338 - Strony 334–339

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2022/23

∞
853. Dany jest taki szereg zbieżny an o wyrazach dodatnich, że
P
n=1
∞ ∞
4
X X
an ¬ 8 oraz an ¬ 64 .
n=1 n=1
Dowieść, że
∞
2
X
an ¬ C ,
n=1

gdzie C = 27 (wersja łatwiejsza) lub C = 16 (wersja trudniejsza).

Rozwiązanie:
Korzystając z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną otrzymujemy
∞ ∞ q ∞ a + a + a4
n n n
a2n = 3
X X X
an an a4n ¬ =
n=1 n=1 n=1 3
∞ ∞ ∞
!
1 X X X 4 8 + 8 + 64 80 81
= · an + an + an ¬ = < = 27
3 n=1 n=1 n=1 3 3 3
oraz q
∞ ∞ q ∞ 3 8a · 8a · a4 ∞ 8a + 8a + a4
n n n n n n
a2n = 3
X X X X
an an a4n = ¬ =
n=1 n=1 n=1 4 n=1 3 · 4
∞ ∞ ∞
!
1 64 + 64 + 64 192
a4n ¬
X X X
= · 8· an + 8 · an + = = 16 .
12 n=1 n=1 n=1 12 12

854. Dane są takie ciągi (an ) i (bn ) o wyrazach dodatnich, że

∞ ∞
6 3
X X
an = 8 oraz bn = 1 .
n=1 n=1
Dowieść, że
∞
2 2
X
an bn ¬ 2 .
n=1

Rozwiązanie:
Korzystając z nierówności między średnią geometryczną i arytmetyczną dla trzech liczb
a6n , 8b3n i 8b3n otrzymujemy
∞ 1 X ∞ q 1 X ∞ a6 + 8b3 + 8b3
n n n
a2n b2n = · 3 6
X
an · 8b3n · 8b3n ¬ · =
n=1 4 n=1 4 n=1 3
∞ ∞ ∞
!
1 X 6
X 3
X 3 8+8+8
= · an + 8 · bn + 8 · bn = =2.
12 n=1 n=1 n=1 12

Lista 24R - 339 - Strony 334–339