Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki

przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i
niezależną od innych władz.

nadzór jurysdykcyjny sprawowany przez Sąd Najwyższy ma na celu zapewnienie zgodności z

prawem i jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych przy pełnym poszanowaniu
niezawisłości sędziowskiej. Nadzór Sądu Najwyższego nad sądami powszechnymi w zakresie
orzekania realizuje się przede wszystkim poprzez rozpoznawanie środków odwoławczych oraz
podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne (art. 1 pkt 1a ustawy z dnia 8 grudnia
2017 r. o Sądzie Najwyższym

w art. 4 stanowi, że w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości obywatele biorą udział przez

uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji, chyba że
ustawy stanowią inaczej. Ponadto przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami
i asesorami sądowymi.
I

Znaczenie prawa do obrony

Dyrektywa, w myśl której oskarżony ma prawo bronić swych interesów w procesie i
korzystać z pomocy obrońcy.

Prawo do obrony w Konstytucji RP

Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we
wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na
zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.

Granice prawa do obrony

•1. Podmiotowe – prawo do obrony przysługuje oskarżonemu w szerokim znaczeniu:
objęty nim jest podejrzany w postępowaniu przygotowawczym (wynika to z 42 ust. 2
KRP), oskarżony przed sądem – ten komu formalnie został przedstawiony zarzut
przestępstwa.
•2. Przedmiotowe – w postępowaniu karnym – w toku postępowania na wszystkich jego
etapach, nieingerencja w inne dobra prawne.
•3. Temporalne – od momentu skierowania ścigania przeciwko osobie do prawomocnego
rozstrzygnięcia.
Krajowa Rada Sądownictwa jest organem kolegialnym. Składa się z 25 członków.
W jej skład wchodzą:

• Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego,

• Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,
• Minister Sprawiedliwości,
• osoba powołana przez Prezydenta RP,
• czterech posłów wybranych przez Sejm,
• dwóch senatorów wybranych przez Senat,
• 15 członków wybranych przez Sejm spośród sędziów Sądu Najwyższego,
sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych na
czteroletnią kadencję,
Rada wybiera ze swojego grona Przewodniczącego i dwóch
Wiceprzewodniczących.

Do najistotniejszych zadań Rady należy:

• rozpatrywanie kandydatur na stanowiska sędziów Sądu Najwyższego, sądów

administracyjnych, sądów powszechnych i sądów wojskowych oraz asesorów
sądowych;
• opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa i sędziów;
• występowanie do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności aktów
normatywnych z Konstytucją RP w zakresie dotyczącym niezależności sądów i
niezawisłości sędziów;
• przenoszenie sędziów w stan spoczynku oraz wyrażanie zgody na dalsze
zajmowanie stanowiska przez sędziów, którzy osiągnęli wiek przejścia w stan
spoczynku;
• rozpoznawanie odwołań sędziów i asesorów sądowych od zmian zakresu
czynności;
• uchwalanie zbioru zasad etyki zawodowej sędziów i czuwanie nad ich
przestrzeganiem;
• występowanie z żądaniami wszczynania postępowań dyscyplinarnych w stosunku
do sędziów oraz odwoływanie się od orzeczeń dyscyplinarnych;
• przeprowadzanie wizytacji sądu lub lustracji pracy sędziego,
• wyrażanie opinii w sprawie odwołania prezesów i wiceprezesów sądów,
• wydawanie stanowisk w sprawach sądownictwa i sędziów.
Do kompetencji Rady należy:
1)
rozpatrywanie i ocena kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach
sędziów Sądu Najwyższego oraz stanowiskach sędziowskich w sądach
powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych oraz na
stanowiskach asesorów sądowych w sądach administracyjnych;
2)
przedstawianie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosków o
powołanie sędziów w Sądzie Najwyższym, sądach powszechnych, sądach
administracyjnych i sądach wojskowych oraz o powołanie asesorów
sądowych w sądach administracyjnych;
2a)
przedstawianie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosków o
mianowanie egzaminowanych aplikantów aplikacji sędziowskiej i aplikacji
prokuratorskiej na stanowiska asesorów sądowych w sądach powszechnych;
3)
uchwalanie zbioru zasad etyki zawodowej sędziów i asesorów sądowych oraz
czuwanie nad ich przestrzeganiem;
4)
wypowiadanie się o stanie kadry sędziowskiej i asesorskiej;
5)
wyrażanie stanowiska w sprawach dotyczących sądownictwa, sędziów i
asesorów sądowych, wniesionych pod jej obrady przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, inne organy władzy publicznej lub organy
samorządu sędziowskiego;
6)
opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa,
sędziów i asesorów sądowych, a także przedstawianie wniosków w tym
zakresie;
7)
opiniowanie programów szkolenia w ramach aplikacji sędziowskiej, zakresu i
sposobu przeprowadzania konkursów na aplikację sędziowską oraz
egzaminów sędziowskich;
8)
opiniowanie rocznych harmonogramów działalności szkoleniowej w zakresie
dotyczącym szkolenia i doskonalenia zawodowego sędziów, asesorów
sądowych i pracowników sądów.