64

4. ยุทธวิธีช่วยคิดที่ 4 การแจกแจงรายการหรือการสร้ างตาราง (Make a Table)

กิจกรรมที่ 4
มาฝึ กทักษะการสอนเพือ่ แก้ โจทย์ ปัญหาคณิตศาสตร์ ด้วยยุทธวิธี
การแจกแจงรายการหรือการสร้ างตาราง (Make a Table)

คาชี้แจง
1. ให้ท่านศึกษาใบความรู ้ที่ 4 มาฝึ กทักษะการสอนเพื่อแก้โจทย์ปัญหาคณิ ตศาสตร์
ด้วยยุทธวิธีการแจกแจงรายการหรื อการสร้างตาราง (Make a Table) และตัวอย่างการแก้โจทย์
ปัญหาคณิ ตศาสตร์ ดว้ ยยุทธวิธีการแจกแจงรายการหรื อการสร้างตาราง (Make a Table)
2. ทาแบบฝึ กเสริ มทักษะที่ 4 โดยแสดงวิธีการคิดแก้โจทย์ปัญหาตามขั้นตอนการแก้
โจทย์ปัญหา 4 ขั้นตอนของโพลยา (Polya) และใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการหรื อการสร้างตาราง
(Make a Table) มาช่วย ในการคิดแก้โจทย์ปัญหา
3. ตรวจคาตอบตามเฉลยแบบฝึ กเสริ มทักษะที่ 4 แล้วให้คะแนนตัวเองตามเกณฑ์
การให้คะแนน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 การทาความเข้ าใจโจทย์ปัญหา
ถ้าวิเคราะห์โจทย์ปัญหาได้ถูกต้อง เช่น บอกว่า “โจทย์ถามอะไร” และ
“รู้อะไรจากโจทย์บา้ ง” ได้ 1 คะแนน
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนการแก้โจทย์ปัญหา
ถ้าบอกได้วา่ “ใช้ยทุ ธวิธีอะไร” ในการวางแผนการแก้โจทย์ปัญหา
และจะหาคาตอบได้โดยวิธีการใด ได้ 1 คะแนน
ขั้นตอนที่ 3 การปฏิบัติตามแผน
ถ้าแสดงวิธีคิดหาคาตอบตามแผนที่วางไว้จนได้คาตอบที่ถูกต้อง
ได้ 1 คะแนน
ขั้นตอนที่ 4 การตรวจคาตอบ
ถ้าแสดงวิธีตรวจคาตอบโดยวิธีการใดวิธีการหนึ่งเพื่อแสดงให้รู้วา่ คาตอบ
ที่คิดได้ในขั้นตอนที่ 3 ถูกต้องสมเหตุสมผล หรื อไม่ ได้ 1 คะแนน
4. เมื่อตรวจคาตอบจากการทาแบบฝึ กเสริ มทักษะเรี ยบร้อยแล้วให้รวมคะแนนทั้งหมด
นาคะแนนที่มาคิดเป็ นร้อยละ ถ้าได้คะแนนร้อยละ 80 ขึ้นไป ถือว่าผ่านเกณฑ์การประเมิน ให้
ปฏิบตั ิกิจกรรมต่อไปได้ ถ้าไม่ผา่ นเกณฑ์การประเมินให้กลับไปศึกษาข้อบกพร่ องของตนเองใหม่
แล้วเริ่ มทาแบบฝึ กเสริ มทักษะข้อที่ยงั ทาไม่ถูกต้องใหม่อีกครั้งจนกว่าจะผ่านเกณฑ์การประเมิน
 65

ใบความรู้ ที่ 4
มาฝึ กทักษะการสอนเพือ่ แก้ โจทย์ ปัญหาคณิตศาสตร์ ด้วยยุทธวิธี
การแจกแจงรายการหรือการสร้ างตาราง (Make a Table)

การแจกแจงรายการ เป็ นการเขียนรายการที่เกิดขึ้นบางกรณี หรื อกรณี ที่เกิดขึ้นทั้งหมด

และเพื่อให้ครอบคลุมครบถ้วนทุกกรณี การแจกแจงรายการจึงควรทาอย่างเป็ นระบบ อาจใช้ตาราง
ช่วยในการแจกแจงรายการในบางปั ญหา การใช้ตารางช่วยในการบันทึกข้อมูลจะช่วยให้หาแบบรู ป
และกรณี ทวั่ ไปได้ง่ายขึ้น เห็นความสัมพันธ์ของข้อมูลหาคาตอบได้ง่ายขึ้น หรื อจัดข้อมูลได้อย่าง
เป็ นระบบ ในการใช้ยทุ ธวิธีการสร้างตาราง ผูใ้ ช้จาเป็ นต้องตัดสิ นใจว่าจะเลือกใช้ตารางแบบใด
แนวนอนควรใช้แสดงอะไร และแนวตั้งควรใช้แสดงอะไร นักเรี ยนส่ วนมากมีความยุง่ ยากในการ
หาคาตอบของปั ญหาที่ไม่สามารถแปลงโจทย์ปัญหาเป็ นประโยคสัญลักษณ์จึงไม่สามารถหา
คาตอบได้ ถ้าเขาได้รับการชี้ แนะยุทธวิธีที่เหมาะสมก็จะช่วยให้มีแนวทางที่จะหาคาตอบได้ง่ายขึ้น
ยุทธวิธีการแก้โจทย์ปัญหาโดยการแจกแจงรายการหรื อสร้างตารางเป็ นวิธีการหนึ่งที่ใช้กนั อยู่
บ่อย ๆ (สถาบันการสอนวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี. 2554 : 22) และการสร้างตารางจะช่วยใน
การจัดระบบของข้อมูลเพื่อแสดงความสัมพันธ์ระหว่างชุดของข้อมูลและทาให้ง่ายต่อการคานวณ
หรื อหาคาตอบ โดยอาจมีการขยายตารางเพื่อแก้ปัญหานั้น (สานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน. 2552 : 25-30)
ตัวอย่างการแก้ โจทย์ ปัญหา

นักเรี ยนมีเงิน 100 บาท ต้องการซื้ อไม้บรรทัดอันละ 8 บาท อย่างน้อย 5 อัน และดินสอแท่งละ
4 บาท อย่างน้อย 4 แท่ง จะมีวธิ ี การซื้ อไม้บรรทัด และดินสอได้กี่วธิ ี
แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- จะมีวธิ ี การซื้ อไม้บรรทัด และดินสอได้กี่วธิ ี
 66

ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง

- นักเรี ยนมีเงิน 100 บาท
- ต้องการซื้ อไม้บรรทัดอันละ 8 บาท อย่างน้อย 5 อัน และ
- ดินสอแท่งละ 4 บาท อย่างน้อย 4 แท่ง
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการหรื อการสร้างตารางมาช่วยแก้โจทย์ปัญหานี้
อาจจะแจกแจงรายการและการสร้างตารางประกอบโดยเริ่ มจาก
ไม้บรรทัด 5 อัน เป็ นเงิน 5 × 8 = 40 บาท
ดังนั้น จะเหลือเงิน 60 บาท ซื้ อดินสอได้ 60 ÷ 4 = 15 แท่ง
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
การแก้โจทย์ปัญหาด้วยยุทธวิธีการแจกแจงรายการหรื อการสร้างตารางโดยสังเกตว่า
เมื่อซื้ อไม้บรรทัดเพิ่มขึ้นหนึ่ งอัน จะต้องลดจานวนดินสอลงสองแท่ง ดังนี้
ไม้บรรทัด ดินสอ รวมเงิน
จานวน ราคา (บาท) จานวน (แท่ง) ราคา (บาท) (บาท)
(อัน)
5 5 15 15 × 4 = 60 100
6 6 13 13 × 4 = 52 100
7 7 11 11 × 4 = 44 100
8 8 9 9 × 4 = 36 100
9 9 7 7 × 4 = 28 100
10 10 5 5 × 4 = 20 100

ตอบ จะมีวธิ ี การซื้ อไม้บรรทัด และดินสอที่เป็ นไปตามเงื่อนไขได้ 6 วิธี

 67

ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
พิจารณาตรวจสอบคาตอบที่ได้ ถูกต้อง สมเหตุสมผลหรื อไม่
ตรวจสอบคาตอบโดยพิจารณาวิธีการซื้ อไม้บรรทัด และดินสอทั้งหมด ดังนี้
ไม้บรรทัด ดินสอ รวมเงิน
วิธีที่ จานวน ราคา จานวน ราคา (บาท)
(อัน) (บาท) (แท่ง) (บาท)
1 1 1×8=8 23 23 × 4 = 92 100
2 2 2 × 8 =16 21 21 × 4 = 84 100
3 3 3 × 8 = 24 19 19 × 4 = 76 100
4 4 4 × 8 = 32 17 17 × 4 = 68 100
5 5 5 × 8 = 40 15 15 × 4 = 60 100
6 6 6 × 8 = 48 13 13 × 4 = 52 100
7 7 7 × 8 = 56 11 11 × 4 = 44 100
8 8 8 × 8 = 64 9 9 × 4 = 36 100
9 9 9 × 8 = 72 7 7 × 4 = 28 100
10 10 10 × 8 = 80 5 5 × 4 = 20 100
11 11 11 × 8 = 88 3 3 × 4 = 12 100
12 12 12 × 8 = 96 1 1×4=4 100
เมื่อพิจารณาจานวนวิธีซ้ื อไม้บรรทัด และดินสอ โดยมีเงินรวม 100 บาท มีจานวน
ทั้งหมด 12 วิธี
เมื่อพิจารณาเงื่อนไขว่าต้องการซื้ อไม้บรรทัดอันละ 8 บาท อย่างน้อย 5 อัน และดินสอ
แท่งละ 4 บาท อย่างน้อย 4 แท่ง มีจานวน 6 วิธี
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผล และเป็ นไปตามเงื่อนไข แล้ว
 68

ตัวอย่างการแก้ โจทย์ ปัญหา

อุทยั เลี้ยงปลา จึงต้องมีหน้าที่คอยเลี้ยงดูเอาใจใส่ อยู่ 3 เรื่ อง ได้แก่ ต้องให้อาหารปลาทุก
3 วัน ล้างตูป้ ลาทุก 8 วัน และใส่ สารเคมีเพื่อปรับสภาพน้ าทุก วัน วันนี้ อุทยั ทางานทั้ง
3 อย่างนี้พร้อมกัน อีกกี่วนั เขาจึงจะทางาน 3 อย่างนี้พร้อมกันอีก

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- อีกกี่วนั เขาจึงจะทางาน 3 อย่างนี้พร้อมกันอีก
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- อุทยั ให้อาหารปลา ทุก 3 วัน
- เขาต้องล้างตูป้ ลาทุก 8 วัน และ
- เขาต้องใส่ สารเคมีทุก วัน
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
พิจารณาวางแผนการแก้โจทย์ปัญหาโดยการเลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและ
การสร้างตารางมาแก้ปัญหานี้ โดยการแจกแจงรายการลงในตารางตามที่อุทยั ให้อาหารปลาทุก
3 วัน ล้างตูป้ ลาทุก 8 วัน และใส่ สารเคมีทุก 4 วัน
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
ลงมือแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการลงในสร้างตาราง ดังนี้

ให้อาหาร 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30
ล้างตูป้ ลา 8 16 24 32 40 48 56 64 72 80
ใส่ สารเคมี 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40

จากการแจกแจงรายการลงในตาราง จะพบจานวนน้อยที่สุดที่เป็ นตัวคูณร่ วมที่นอ้ ยที่สุด

ของทั้งสามรายการ คือ 2 ซึ่งเป็ นคาตอบของคาถามข้อนี้
จานวนน้อยที่สุดที่เป็ นตัวคูณร่ วมของทั้งสามรายการ คือ 2
 อุทยั จะทางาน 3 อย่างนี้พร้อมกันต้องใช้เวลาอีก 2 วัน
ตอบ 24 วัน
 69

ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
เป็ นการพิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่ โดยใช้การหาร ดังนี้
คาตอบเป็ นไปได้ : เพราะ 24  3  8, 24  8  3 และ 24  4  6
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผลแล้ว
 70

แบบฝึ กเสริมทักษะที่ 4
มาฝึ กทักษะการสอนเพือ่ แก้ โจทย์ ปัญหาคณิตศาสตร์ ด้วยยุทธวิธี
การแจกแจงรายการหรือการสร้ างตาราง (Make a Table)
คาชี้แจง
ให้ท่านแสดงวิธีคิดหาคาตอบเพื่อแก้โจทย์ปัญหาคณิ ตศาสตร์ ต่อไปนี้ตามขั้นตอน
การแก้โจทย์ปัญหาของโพลยา (Polya) ด้วยยุทธวิธีการแจกแจงรายการหรื อการสร้างตาราง
(Make a Table) ดังนี้

1. อริ สาเลี้ยงนกขุนทองไว้จานวนหนึ่ง เธอต้องให้อาหารเม็ดทุก ๆ 2 วัน เปลี่ยนถ้วยน้ าทุก ๆ

3 วันและทาความสะอาดทุก 5 วัน วันนี้ อริ สสาทางานทั้งสามนี้พร้อมกัน อีกกี่วนั เธอจึงจะ
ทางานพร้อมกันเช่นนี้อีกครั้ง

2. ณัฐณิ ชาไปเที่ยวชายทะเล เธอเก็บเปลือกหอย 10 ชิ้นในวันจันทร์ และเก็บ 6 ชิ้น ในแต่ละวัน

ตั้งแต่วนั อังคารถึงวันศุกร์ ณฐั ณิ ชาเก็บเปลือกหอยได้รวมทั้งหมดกี่ชิ้น

3. ในร้านของชาแห่งหนึ่งมีขนมราคาแตกต่างกันอยู่ 3 ชนิด ชนิดที่หนึ่งราคาชิ้นละ 2 บาท

ชนิดที่สองราคาชิ้นละ 5 บาทและชนิดที่สามราคาชิ้นละ 10 บาท วันหนึ่งมีแม่และลูกชาย
คู่หนึ่งเข้ามาซื้ อของในร้านแห่งนี้ ลูกชายเห็นขนมและอยากได้ จึงร้องขอให้แม่ซ้ื อให้
แม่อนุ ญาตและบอกให้ลูกชายเลือกหยิบขนมเองตามใจชอบมา 3 ชิ้น อยากทราบว่า
แม่ตอ้ งจ่ายเงินเป็ นค่าขนมให้ลูกชาย เป็ นจานวนเงินเท่าไรบ้าง

. อารี เล่นเกมอย่างหนึ่ง 7 เกม จะชนะ 5 เกม ถามว่า ถ้าอารี เล่นเกมแพ้ 12 เกม

อารี ตอ้ งเล่นเกมทั้งหมดกี่เกม

5. ถ้าโยนลูกเต๋ าสองลูกพร้อมกันโอกาสที่จะขึ้นแต้มเลขคู่ท้ งั สองลูกเป็ นเท่าไร

6. ในห้องสมุดแห่งหนึ่งมีจานวนผูใ้ หญ่ครึ่ งหนึ่งของเด็ก ต่อมามีเด็กหญิง 3 คน และ

เด็กชาย คน ออกไปจากห้องสมุด ทาให้มีผใู ้ หญ่มากกว่าเด็กอยู่ 1 คน จงหาว่า เดิมมีคน
อยูใ่ นห้องสมุดกี่คน
 71

7. ปั จจุบนั สมพรอายุ 7 ปี พ่ออายุ 55 ปี อีกกี่ปีพ่อจะมีอายุเป็ น 2 เท่าของอายุสมพร

แล้วแต่ละคนมีอายุเท่าไร

8. ฟาร์ มเลี้ยงสัตว์แห่งหนึ่ง เมื่อนับตัวสัตว์รวมกันได้ 80 ตัว ถ้านับขารวมกันได้ 186 ขา

อยากทราบว่าฟาร์ มแห่งนี้เลี้ยงเป็ ดไว้กี่ตวั และเลี้ยงหมูไว้กี่ตวั

9. ไฟกระพริ บ 3 ดวง ดวงที่ 1 กระพริ บทุก 6 วินาที หลังจากไฟดวงที่ 1 กระพริ บอีก 2 วินาที
ไฟดวงที่ 2 จะกระพริ บ หลังจากไฟดวงที่ 2 กระพริ บอีก 3 วินาที ไฟดวงที่ 3 จะกระพริ บ
ไฟทั้งสามดวงกระพริ บพร้อมกันแล้ว จะมีโอกาสกระพริ บพร้อมกันอีกหรื อไม่ ถ้ากระพริ บ
พร้อมอีกเป็ นครั้งที่สองเมื่อเวลาผ่านไปกี่วนิ าที

10. A เป็ นจานวนนับจานวนหนึ่งที่มีค่าน้อยกว่า 1,000 ถ้า A ถูกหารด้วย 5 จะเหลือเศษ

ถ้าถูกหารด้วย 7 จะเหลือเศษ 2 ถ้าถูกหารด้วย 11 จะเหลือเศษ 6 และถ้าถูกหารด้วย 13
จะเหลือเศษ 9 จงหาจานวน A ที่มีค่ามากที่สุดที่เป็ นไปได้ตามเงื่อนไขทั้งหมด

11. มีจานวนเต็มบวกสี่ จานวนที่เรี ยงติดกันและมีค่าน้อยกว่า 2005 โดยจานวนแรกซึ่ งเป็ น

จานวนที่นอ้ ยที่สุดมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 5 จานวนที่สองมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 7 จานวนที่สาม
มีค่าเป็ นพหุ คูณของ 9 และจานวนที่สี่มีค่าเป็ นพหุคูณของ 11 จงหาจานวนแรกคือ จานวน
อะไร
 72

เฉลยแบบฝึ กเสริมทักษะที่ 3
มาฝึ กทักษะการสอนเพือ่ แก้ โจทย์ ปัญหาคณิตศาสตร์ ด้วยยุทธวิธี
การแจกแจงรายการหรือการสร้ างตาราง (Make a Table)

1. อริ สาเลี้ยงนกขุนทองไว้จานวนหนึ่ง เธอต้องให้อาหารเม็ดทุก 2 วัน เปลี่ยนถ้วยน้ าทุก 3 วัน

และทาความสะอาดทุก 5 วัน วันนี้ อริ สาทางานทั้งสามนี้พร้อมกัน อีกกี่วนั เธอจึงจะทางาน
พร้อมกันเช่นนี้ อีกครั้ง

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- วันนี้ อริ สาทางานทั้งสามนี้ พร้อมกัน อีกกี่วนั เธอจึงจะทางานพร้อมกัน
เช่นนี้ อีกครั้ง
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- อริ สาเลี้ยงนกขุนทองไว้จานวนหนึ่ง เธอต้องให้อาหารเม็ดทุก ๆ 2 วัน
- เปลี่ยนถ้วยน้ าทุก ๆ 3 วัน
- ทาความสะอาดทุก 5 วัน
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาช่วยแก้โจทย์ปัญหานี้
ทาโดยสร้างตารางเป็ นแถว และเป็ นคอลัมน์แต่ละคอลัมน์จะบอกวันที่ทางาน และภาระงาน
ที่ทาแต่ละอย่าง
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางออกเป็ น 4 คอลัมน์ ดังนี้
คอลัมน์แรก แสดง วันที่
คอลัมน์ที่สอง แสดง การให้อาหารเม็ด ทุก 2 วัน แล้วเป็ นการเพิ่มทีละ 2
คอลัมน์ที่สาม แสดง การเปลี่ยนถ้วยน้ าทุก 3 วัน แล้วเป็ นการเพิ่มทีละ 3 และ
คอลัมน์ที่สี่ แสดง การทาความสะอาดกรงทุก 5 วันแล้วเป็ นการเพิ่มทีละ 5
 73

วันที่ ให้อาหารเม็ด เปลี่ยนถ้วยน้ า ทาความสะอาด

วันนี้ 0 0 0
1
2 0
3 0
4 0
5 0
6 0 0
7
8 0
9 0
10 0 0
11
12 0 0
13
14 0
15 0 0
16 0
17
18 0 0
19
20 0 0
21 0
22 0
23
2 0 0
25 0
26 0
27 0
28 0
29
30 0 0 0
ตอบ อีก 30 วัน อริ สาจึงทางานพร้อมกันอีกครั้ง
 74

ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
เป็ นการพิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่ โดยดาเนินการดังนี้
1) ทบทวนการดาเนิ นการหาคาตอบแต่ละขั้นตอน ว่าดาเนินการถูกต้องทุกขั้นตอน
2) หา ค.ร.น. ของ 2, 3, 5 ค.ร.น. คือ 2 × 3 × 5 = 30
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผล แล้ว
2. ณัฐณิ ชาไปเที่ยวชายทะเล เธอเก็บเปลือกหอย 10 ชิ้นในวันจันทร์ และเก็บ 6 ชิ้น ในแต่ละวัน
ตั้งแต่วนั อังคารถึงวันศุกร์ ณฐั ณิ ชาเก็บเปลือกหอยได้รวมทั้งหมดกี่ชิ้น

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- ณัฐณิ ชาเก็บเปลือกหอยได้รวมทั้งหมดกี่ชิ้น
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- ณัฐณิ ชาไปเที่ยวชายทะเล เธอเก็บเปลือกหอย 10 ชิ้นในวันจันทร์
- เก็บ 6 ชิ้น ในแต่ละวันตั้งแต่วนั อังคารถึงวันศุกร์
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการสร้างตารางมาแก้ปัญหานี้ทาโดยสร้างตารางเป็ นแถว และ
เป็ นคอลัมน์แต่ละคอลัมน์จะบอกวันและจานวนเปลือกหอยที่เก็บได้
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างเป็ นตารางบอกวันและจานวนเปลือกหอยที่เก็บได้ในแต่ละวัน
วัน จันทร์ อังคาร พุธ พฤหัสบดี ศุกร์ รวม
จานวน
10 6 6 6 6 3
หอยที่เก็บได้
ตอบ ณัฐณิ ชาเก็บเปลือกหอยได้ท้ งั หมด 3 ชิ้น
ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
เป็ นการพิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่
โดยดาเนินการ ดังนี้ คือ จานวนหอยที่เก็บได้ในวันจันทร์ อังคาร พุธ พฤหัสบดี และ
ศุกร์ รวมกัน เช่น 10 + 6 + 6 + 6 + 6 = 34
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผล แล้ว
 75

3. ในร้านของชาแห่งหนึ่งมีขนมราคาแตกต่างกันอยู่ 3 ชนิด ชนิดที่หนึ่งราคาชิ้นละ 2 บาท

ชนิดที่สองราคาชิ้นละ 5 บาท และชนิดที่สามราคาชิ้นละ 10 บาท วันหนึ่งมีแม่และลูกชาย
คู่หนึ่งเข้ามาซื้ อของในร้านแห่งนี้ ลูกชายเห็นขนมและอยากได้ จึงร้องขอให้แม่ซ้ื อให้
แม่อนุ ญาตและบอกให้ลูกชายเลือกหยิบขนมเองตามใจชอบมา 3 ชิ้น อยากทราบว่า
แม่ตอ้ งจ่ายเงินเป็ นค่าขนมให้ลูกชาย เป็ นจานวนเงินเท่าไร

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- แม่ตอ้ งจ่ายเงินเป็ นค่าขนมให้ลูกชาย เป็ นจานวนเงินเท่าไรบ้าง
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- ในร้านของชาแห่งหนึ่งมีขนมราคาแตกต่างกันอยู่ 3 ชนิด
ชนิดที่หนึ่งราคาชิ้นละ 2 บาท
- ชนิดที่สองราคาชิ้นละ 5 บาท
- ชนิดที่สามราคาชิ้นละ 10 บาท
- ลูกชายเห็นขนมและอยากได้ จึงร้องขอให้แม่ซ้ื อให้ แม่อนุญาตและบอก
ให้ลูกชายเลือกหยิบขนมเองตามใจชอบมา 3 ชิ้น
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาเพื่อแก้โจทย์ปัญหานี้
โดยการแจกแจงรายการและการสร้างตารางแสดงจานวนขนมและจานวนเงินที่ตอ้ งจ่าย
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
ในการแก้โจทย์ปัญหาด้วยยุทธวิธีการแจกแจงรายและการสร้างตาราง เพื่อแสดงกรณี
ที่เป็ นไปได้ท้ งั หมดของจานวนเงินที่แม่ตอ้ งจ่ายเป็ นค่าขนมให้ลูกชาย
เนื่องจากปั ญหานี้ตอ้ งพิจารณาขนมที่มีราคาชิ้นละ 2 บาท 5 บาท และ 10 บาท
ดังนี้
 76

จานวนขนม จานวนขนม จานวนขนม เงินที่ตอ้ ง

ที่ซ้ื อชิ้นละ ที่ซ้ื อชิ้นละ ที่ซ้ื อชิ้นละ จ่าย (บาท)
2 บาท (ชิ้น) 5 บาท (ชิ้น) 10 บาท (ชิ้น)
3 0 0 6
0 3 0 15
0 0 3 30
2 1 0 9
2 0 1 1
1 2 0 12
1 0 2 22
0 2 1 20
0 1 2 25
1 1 1 17

จากตาราง จะได้วา่ จานวนเงินที่เป็ นไปได้ท้ งั หมดที่แม่ตอ้ งจ่ายเป็ นค่าขนมให้ลูกชาย

ได้แก่ 6, 9, 12, 14, 15, 17, 20, 22, 25 หรื อ 30 บาท
ตอบ แม่ตอ้ งจ่ายเงินเป็ นค่าขนมให้ลูกชาย 6, 9, 12, 14, 15, 17, 20, 22, 25 หรื อ 30 บาท
ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
พิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่
โดยดาเนินการทบทวนการดาเนินการหาคาตอบแต่ละขั้นตอน ว่าดาเนินการถูกต้อง
ทุกขั้นตอนหรื อไม่ และเป็ นไปตามเงื่อนไขของโจทย์หรื อไม่ เช่น
จานวนขนมที่เลือกซื้ อชิ้นละ 2 บาท ทั้ง 3 ชิ้น เป็ นเงิน 6 บาท
จานวนขนมที่เลือกซื้ อชิ้นละ 5 บาท ทั้ง 3 ชิ้น เป็ นเงิน 15 บาท
จานวนขนมที่เลือกซื้ อชิ้นละ 10 บาท ทั้ง 3 ชิ้น เป็ นเงิน 30 บาท
จานวนเงินที่ซ้ื อขนมให้ลูก 3 ชิ้น แม่ตอ้ งจ่ายเงินซื้ อขนมให้ลูกต่าสุ ด 6 บาท
และจ่ายเงินสู งสุ ด 30 บาท
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผลแล้ว
 77

. อารี เล่นเกมอย่างหนึ่ง 7 เกม จะชนะ 5 เกม ถามว่า ถ้าอารี เล่นเกมแพ้ 12 เกม

อารี ตอ้ งเล่นเกมทั้งหมดกี่เกม
แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- ถ้าอารี เล่นเกมแพ้ 12 เกม อารี ตอ้ งเล่นเกมทั้งหมดกี่เกม
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- อารี เล่นเกมอย่างหนึ่ง 7 เกม จะชนะ 5 เกม
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาช่วยแก้โจทย์ปัญหานี้
โดยสร้างตารางและแจกแจงรายการ จานวนเกมที่แพ้ และจานวนเกมที่เล่น
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางแสดงจานวนเกมที่แพ้ และจานวนเกมที่เล่น ดังนี้
เล่นเกมแพ้ (เกม) จากเกมที่เล่น(เกม)
2 7
4 14
6 21
8 28
10 35
12 42
ตอบ อารี ตอ้ งเล่นเกมทั้งหมด 2 เกม
ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
พิจารณาตรวจสอบคาตอบที่ได้ ถูกต้อง สมเหตุสมผล หรื อไม่
พิจารณาตรวจสอบคาตอบโดยการเทียบบัญญัติไตรยาง ดังนี้
ถ้าอารี เล่นเกมแพ้ 2 เกม แสดงว่า อารี เล่นเกมทั้งหมด 7 เกม
ถ้าอารี เล่นเกมแพ้ 12 เกม แสดงว่า อารี เล่นเกมทั้งหมด 7
 12 = 42 เกม
2
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผล แล้ว
 78

5. ถ้าโยนลูกเต๋ าสองลูกพร้อมกันโอกาสที่จะขึ้นแต้มจานวนคู่ท้ งั สองลูกเป็ นเท่าไร

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- โอกาสที่จะขึ้นแต้มจานวนคู่ท้ งั สองลูกเป็ นเท่าไร
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- ถ้าโยนลูกเต๋ าสองลูกพร้อมกัน
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาช่วยแก้โจทย์ปัญหานี้
โดยสร้างตารางแล้วแจกแจงรายการ เพื่อแสดงจานวนครั้งและแสดงแต้มของลูกเต๋ าทั้งสองลูก
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางและแจกแจงรายการ เพื่อแสดงจานวนครั้งและแสดงจานวนแต้มของลูกเต๋ า
ทั้งสองลูก ดังนี้
ครั้งที่ 1 2 3 4 5 6
1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6
2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6
3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6
4 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6
5 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6
6 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6
9 1
 โอกาสที่จะขึ้นหน้าลูกเต๋ าที่มีแต้มเป็ นจานวนคู่ท้ งั สองลูก คือ =
36 4
1
ตอบ
4
 79

ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
เป็ นการพิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่
โดยทบทวนการดาเนินการในขั้นตอนที่ 3
เมื่อโยนลูกเต๋ าสองลูกพร้อมกันโอกาสที่จะเกิดขึ้นทั้งหมด คือ
{(1,1),(1,2),(1,3),(1,4),(1,5),(1,6),(2,1),(2,2),(2,3),(2,4),(2,5),(2,6),(3,1),(3,2),
(3,3),(3,4),(3,5),(3,6),(4,1),(4,2),(4,3),(4,4),(4,5),(4,6),(5,1),(5,2),(5,3),(5,4),
(6,1),(6,2),(6,3),(6,4),(6,5),(6,6)}
จานวนโอกาสที่เกิดหน้าลูกเต๋ าที่มีแต้มทั้งหมด เท่ากับ 36 ครั้ง
จานวนโอกาสที่จะเกิดหน้าลูกเต๋ าที่มีแต้มเป็ นจานวนคู่ท้ งั สองลูก เท่ากับ 9 ครั้ง
 โอกาสที่จะขึ้นหน้าลูกเต๋ าที่มีแต้มเป็ นจานวนคู่ท้ งั สองลูก
9
คือ = 1
36 4
แสดงให้เห็นว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผล แล้ว
6. ในห้องสมุดแห่งหนึ่งมีจานวนผูใ้ หญ่ครึ่ งหนึ่งของเด็ก ต่อมามีเด็กหญิง 3 คน และเด็กชาย
คน ออกไปจากห้องสมุด ทาให้มีผใู ้ หญ่มากกว่าเด็กอยู่ 1 คน จงหาว่า เดิมมีคนอยูใ่ น
ห้องสมุดกี่คน

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- เดิมมีคนอยูใ่ นห้องสมุดกี่คน
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- ในห้องสมุดแห่งหนึ่งมีจานวนผูใ้ หญ่ครึ่ งหนึ่งของเด็ก
- ต่อมามีเด็กหญิง 3 คน และเด็กชาย คน ออกไปจากห้องสมุด
ทาให้มีผใู ้ หญ่มากกว่าเด็กอยู่ 1 คน
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาช่วยในการแก้โจทย์ปัญหานี้
โดยการสร้างตารางและแจกแจงรายการเพื่อแสดงจานวนผูใ้ หญ่และเด็ก ตามเงื่อนไขที่กาหนด
 80

ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
จากโจทย์จานวนผูใ้ หญ่เท่ากับ 1 ของจานวนเด็ก และเด็กหญิง 3 คน เด็กชาย คน
2
ออกจากห้องสมุด แสดงว่าในห้องสมุดจะต้องมีเด็กชายและเด็กหญิงอย่างน้อย 8 คน ฉะนั้น จึง
แสดงโดยใช้ตารางดังนี้
ผูใ้ หญ่ เด็ก เด็กออก 7 คน เหลือ ผูใ้ หญ่มากกว่าเด็ก เป็ นไปตามเงื่อนไข
8 1 3 
5 10 3 2 
6 12 5 1 
 เดิมมีเด็กและผูใ้ หญ่ในห้องสมุด 6 + 12 = 18 คน
ตอบ 18 คน
ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
พิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่
โดยทบทวนการดาเนินการในขั้นตอนที่ 3
- ถ้ามีผใู ้ หญ่อยูใ่ นห้องสมุด 4 คน มีเด็กเป็ นสองเท่าคือ 8 คน ถ้าเด็กออกจากห้องสมุด
ไป 7 คน จะเหลือเด็กในห้องสมุด 1 คน ไม่เป็ นไปตามเงื่อนไข
- ถ้ามีผใู ้ หญ่อยูใ่ นห้องสมุด 5 คน มีเด็กเป็ นสองเท่าคือ 10 คน ถ้าเด็กออกจากห้องสมุด
ไป 7 คน จะเหลือเด็กในห้องสมุด 3 คน ไม่เป็ นไปตามเงื่อนไข
- ถ้ามีผใู ้ หญ่อยูใ่ นห้องสมุด 6 คน มีเด็กเป็ นสองเท่าคือ 12 คน ถ้าเด็กออกจากห้องสมุด
ไป 7 คน จะเหลือเด็กในห้องสมุด 5 คน เป็ นไปตามเงื่อนไขที่โจทย์กาหนด
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผลแล้ว

7. ปัจจุบนั สมพรอายุ 7 ปี พ่ออายุ 55 ปี อีกกี่ปีพ่อจะมีอายุเป็ น 2 เท่าของอายุสมพร

แล้วแต่ละคนมีอายุเท่าไร

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- อีกกี่ปีพ่อจะมีอายุเป็ น 2 เท่าของอายุสมพรแล้วแต่ละคนมีอายุเท่าไร
 81

ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง

- ปั จจุบนั สมพรอายุ 7 ปี พ่ออายุ 55 ปี
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาแก้โจทย์ปัญหานี้
โดยการสร้างตารางและแจกแจงรายการเพื่อแสดงจานวนปี ที่เพิ่มขึ้น อายุสมพร และอายุพอ่
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางแสดงจานวนปี ที่เพิ่มขึ้น อายุสมพร และอายุพ่อ ดังนี้
ปี ที่เพิ่มขึ้น อายุสมพร อายุพอ่
ปัจจุบนั 7 55
10 17 65
20 27 75
30 37 85
40 47 95
41 48 96

อีก 1 ปี พ่อมีอายุสองเท่าของสมพร
ตอบ สมพรอายุ 8 ปี
พ่ออายุ 96 ปี
ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบ
เป็ นการพิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่ โดยดาเนินการทบทวน
การดาเนิ นการหาคาตอบแต่ละขั้นตอน ว่าดาเนินการถูกต้องทุกขั้นตอนหรื อไม่ และเป็ นไปตาม
เงื่อนไขของโจทย์หรื อไม่ เช่น อีก 41 ปี อายุของพ่อ 96 ปี และอายุของสมพร 48 ปี ซึ่ งอายุพอ่ เป็ น
สองเท่าของลูก เป็ นไปตามเงื่อนไข
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผลแล้ว
 82

8. ฟาร์ มเลี้ยงสัตว์แห่งหนึ่ง เมื่อนับตัวสัตว์รวมกันได้ 80 ตัว ถ้านับขารวมกันได้ 186 ขา

อยากทราบว่า ฟาร์ มแห่งนี้เลี้ยงเป็ ดไว้กี่ตวั และเลี้ยงหมูไว้กี่ตวั

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- ฟาร์ มแห่งนี้เลี้ยงเป็ ดไว้กี่ตวั และเลี้ยงหมูไว้กี่ตวั
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- ฟาร์ มเลี้ยงสัตว์แห่งหนึ่ง เมื่อนับตัวสัตว์รวมกันได้ 80 ตัว
- ถ้านับขารวมกันได้ 186 ขา
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการสร้างตารางมาแก้โจทย์ปัญหานี้ทาโดยสร้างตารางแสดงจานวนหมู
จานวนเป็ ด จานวนขาหมู จานวนขาเป็ ด
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางมาแก้โจทย์ปัญหานี้ทาโดยสร้างตารางแสดงจานวนหมู จานวนเป็ ด จานวน
ขาหมู จานวนขาเป็ ด ดังนี้
หัวเป็ ด ขาเป็ ด หัวหมู ขาหมู รวมขา รวมหัว
40 80 0 160 20 80
50 100 30 120 20 80
60 120 20 80 200 80
65 130 15 60 190 80
66 132 1 56 188 80
67 13 13 52 186 80

เลี้ยงเป็ ด 67 ตัว
ตอบ
เลี้ยงหมู 13 ตัว
 83

ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบคาตอบ
พิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้อง สมเหตุสมผลหรื อไม่
1) ตรวจสอบจานวนหัวหมูและหัวเป็ ดรวมกันเท่ากับ 80 ตัวหรื อไม่ เช่น 67 + 13 = 80
2) ตรวจสอบขาหมูและขาเป็ ดรวมกันเท่ากับ 186 ขาหรื อไม่ เช่น
(67 × 2) + (13 × 4) = 134 + 52 = 186
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผลแล้ว

9. A เป็ นจานวนนับจานวนหนึ่งที่มีค่าน้อยกว่า 1,000 ถ้า A ถูกหารด้วย 5 จะเหลือเศษ

ถ้าถูกหารด้วย 7 จะเหลือเศษ 2 ถ้าถูกหารด้วย 11 จะเหลือเศษ 6 และถ้าถูกหารด้วย 13
จะเหลือเศษ 9 จงหาจานวน A ที่มีค่ามากที่สุดที่เป็ นไปได้ตามเงื่อนไขทั้งหมด

แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้
ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ
ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- จงหาจานวน A ที่มีค่ามากที่สุดที่เป็ นไปได้ตามเงื่อนไขทั้งหมด
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- A เป็ นจานวนนับจานวนหนึ่งที่มีค่าน้อยกว่า 1,000
- ถ้า A ถูกหารด้วย 5 จะเหลือเศษ ถ้าถูกหารด้วย 7 จะเหลือเศษ 2
ถ้าถูกหารด้วย 11 จะเหลือเศษ 6 ถ้าถูกหารด้วย 13 จะเหลือเศษ 9
ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการสร้างตารางมาแก้โจทย์ปัญหานี้ โดยการสร้างตารางแสดงจานวน
A ที่มีค่าน้อยกว่า 1,000 ถ้าถูกหารด้วย 5 จะเหลือเศษ ถ้าถูกหารด้วย 7 จะเหลือเศษ 2 ถ้าถูกหาร
ด้วย 11 จะเหลือเศษ 6 ถ้าถูกหารด้วย 13 จะเหลือเศษ 9 ตามลาดับ
ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางมาแก้โจทย์ปัญหานี้ โดยการสร้างตารางแสดงจานวน A ที่มีค่าน้อยกว่า
1,000 ถ้าถูกหารด้วย 5 จะเหลือเศษ ถ้าถูกหารด้วย 7 จะเหลือเศษ 2 ถ้าถูกหารด้วย 11 จะเหลือเศษ
6 ถ้าถูกหารด้วย 13 จะเหลือเศษ 9 ตามลาดับ ดังนี้
 84

A หารด้วย 5 A หารด้วย 7 A หารด้วย 11 A หารด้วย 13

เหลือเศษ เหลือเศษ 2 เหลือเศษ 6 เหลือเศษ 9
999 996 996 997
994 989 985 984
989 982 974 971
984 975 963 958
979 968 952 945
974 961 941 932
969 954 930 919
964 947 919
959 940
954 933
949 926
944 919
939
934
929
924
919
ตอบ A มีค่าเท่ากับ 919
ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบคาตอบ
พิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่ โดยนาคาตอบที่ได้หาร 5 เหลือเศษ 4
หารด้วย 7 เหลือเศษ 2 หารด้วย 11 เหลือเศษ 6 หารด้วย 13 เหลือเศษ 9 เป็ นไปตามเงื่อนไขหรื อไม่
919 ÷ 5 = 183 เหลือเศษส่ วน 4
919 ÷ 7 = 131 เหลือเศษส่ วน 2
919 ÷ 11 = 83 เหลือเศษส่ วน 6
919 ÷ 13 = 70 เหลือเศษส่ วน 9
สรุ ปว่า คาตอบถูกต้องและเป็ นไปตามเงื่อนไข แสดงให้เห็นว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง
สมเหตุสมผลแล้ว
 85

10. มีจานวนเต็มบวกสี่ จานวนที่เรี ยงติดกันและมีค่าน้อยกว่า 2005 โดยจานวนแรกซึ่ งเป็ น

จานวนที่นอ้ ยที่สุดมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 5 จานวนที่สองมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 7 จานวนที่สาม
มีค่าเป็ นพหุ คูณของ 9 และจานวนที่สี่มีค่าเป็ นพหุคูณของ 11 จงหาจานวนแรกคือจานวน
อะไร
แนวคิด
ใช้ข้ นั ตอนการแก้โจทย์ปัญหาของโพลย่า (Polya) ได้ดงั นี้

ขั้นตอนที่ 1 ทาความเข้ าใจปัญหา มีข้นั ตอน 2 ประการ คือ

ประการแรก : โจทย์ ถามอะไร
- จงหาจานวนแรกคือจานวนอะไร
ประการทีส่ อง : เรารู้ อะไรจากโจทย์ บ้าง
- มีจานวนเต็มบวกสี่ จานวนที่เรี ยงติดกันและมีค่าน้อยกว่า 2005
- จานวนแรกซึ่ งเป็ นจานวนที่นอ้ ยที่สุดมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 5
- จานวนที่สองมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 7
- จานวนที่สามมีค่าเป็ นพหุ คูณของ 9
- จานวนที่สี่มีค่าเป็ นพหุ คูณของ 11

ขั้นตอนที่ 2 วางแผนแก้ปัญหา
เลือกใช้ยทุ ธวิธีการแจกแจงรายการและการสร้างตารางมาแก้โจทย์ปัญหานี้
โดยการแจกแจงรายการและการสร้างตารางแสดงจานวนน้อยที่สุดที่หารด้วย 5 ลงตัว จานวน
ที่สองที่หารด้วย 7 ลงตัว จานวนที่สามที่หารด้วย 9 ลงตัว และจานวนที่สี่ที่หารด้วย 11 ลงตัว

ขั้นตอนที่ 3 ปฏิบัติตามแผน
สร้างตารางแสดงจานวนน้อยที่สุดที่หารด้วย 5 ลงตัว จานวนที่สองที่หารด้วย 7
ลงตัว จานวนที่สามที่หารด้วย 9 ลงตัว และจานวนที่สี่ที่หารด้วย 11 ลงตัว ดังนี้
 86

จานวนที่ 5 จานวนที่ 7 จานวนที่ 9 จานวนที่ 11 ผลการตรวจสอบ

หารลงตัว หารลงตัว หารลงตัว หารลงตัว
1,999 2,000 2,001 2,002 ×
1,988 1,989 1,990 1,991 ×
1,977 1,978 1,979 1,980 ×
1,966 1,967 1,968 1,969 ×
1,955 1,956 1,957 1,958 ×
1,944 1,945 1,946 1,947 ×
1,933 1,934 1,935 1,936 ×
1,922 1,923 1,924 1,925 ×
1,911 1,912 1,913 1,914 ×
1,900 1,901 1,902 1,903 ×
1,899 1,890 1,891 1,892 ×
1,878 1,879 1,880 1,881 ×
1,867 1,868 1,869 1,870 ×
1,856 1,857 1,858 1,858 ×
1,845 1,846 1,847 1,848 ×
1,834 1,835 1,836 1,837 ×
1,823 1,824 1,825 1,826 ×
1,812 1,813 1,814 1,815 ×
1,801 1,802 1,803 1,804 ×
1,790 1,791 1,792 1,793 ×
1,779 1,780 1,781 1,782 ×
1,768 1,769 1,770 1,771 ×
1,757 1,758 1,759 1,760 ×
1,746 1,747 1,748 1,749 ×
1,735 1,736 1,37 1,738 

ตอบ จานวนแรก คือ 1,735

 87

ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบคาตอบ
พิจารณาคาตอบที่ได้ ถูกต้องสมเหตุสมผลหรื อไม่ โดยนาคาตอบที่ได้จานวนแรก คือ
1,735 หารด้วย 5 ลงตัวหรื อไม่ จานวนที่สอง คือ 1,736 หารด้วย 7 ลงตัวหรื อไม่ จานวนที่สาม คือ
1,737 หารด้วย 9 ลงตัวหรื อไม่ และจานวนที่สี่ คือ 1,738 หารด้วย 11 ลงตัวหรื อไม่ เมื่อตรวจสอบ
แล้ว พบว่า หารลงตัวทั้งสี่ จานวน และเป็ นไปตามเงื่อนไข
แสดงว่า คาตอบที่ได้ถูกต้อง สมเหตุสมผลแล้ว