แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 14

รายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน
ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3
ชื่อหน่วย เลขยกกำาลัง
เรื่อง การค้ณเลขยกกำาลัง
จำานวน 2 ชัว่ โมง
....................................................................................................................
............................................................
สาระสำาคัญ
การหาผลคูณของเลขยกกำาลังที่มีฐานเดียวกัน และ
ต้องการคำาตอบเป็ นเลขยกกำาลัง เช่น
5 x5 x5 สามารถหาผลลัพธ์ได้อย่างรวดเร็ว ไม่ต้องใช้วิธีการกระ
2 3 4

จาย โดยใช้สมบัติการคูณของ
เลขยกกำาลัง ซึ่งง่ายต่อการคำานวณและการนำาไปใช้
สาระการเรียนรู้
1. สมบัติการคูณของเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐานเดียวกัน
2. การคูณของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
1.1 ดูานความรู้
1) หาผลคูณของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
2) บอกสมบัติการคูณของเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐานเดียวกันได้
 3) นำาสมบัติการคูณของเลขยกกำาลังไปใช้ในการคำานวณและ
แก้ปัญหา
1.2 ดูานทักษะ/กระบวนการ
1) การแก้ปัญหา
2) การให้เหตุผล
3) การสื่อสาร การสื่อความหมายและการนำาเสนอ
1.3 ดูานคุณลักษณะ
1) ตระหนั กในคุณค่าและมีเจตคติท่ีดีต่อคณิ ตศาสตร์
2) มีความรอบคอบในการทำางาน
3) มีความรับผิดชอบ
4) มีความเชื่อมัน
่ ในตนเอง
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. หาผลคูณของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวกได้
2. บอกสมบัติการคูณของเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐานเดียวกันได้
3. นำาสมบัติการคูณของเลขยกกำาลังไปใช้ในการคำานวณและแก้ปัญหา
ได้

กิจกรรมการเรียนรู้
ชัว่ โมงที่ 1
สมบัติของการคูณเลขยกกำาลัง
ขั้นนำาเขูาส่้บทเรียน
1. ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ เรื่อง การคูณเลขยกกำาลัง
 2. ทบทวนความหมายของเลขยกกำาลัง การหาค่าของเลขยกกำาลัง
และการเขียนจำานวนให้อยู่ใน
รูปเลขยกกำาลัง
ขั้นสอน
3. ครูตัวอย่างการคูณเลขยกกำาลัง และหาคำาตอบเป็ นเลขยกกำาลัง
เช่น 5 x5 ถ้าใช้วิธีการกระจายจะได้ ดังนี้ 5 x5 = 5
2 3 2 3

x5x5x5x5 = 5
5

4. ครูแนะนำาและอธิบายการนำาสมบัติการคูณเลขยกกำาลังมาใช้หาคำา
ตอบ โดยให้นักเรียนพิจารณา การคูณเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐาน
เป็ นจำานวนเดียวกัน
5. ให้นักเรียนทำาเอกสารแนะแนวทางโดยมีครูเป็ นผู้คอนชี้แนะ
6. นั กเรียนและครูร่วมกันเฉลยคำาตอบ ครูเสนอแนะถ้ามีข้อ
บกพร่องแล้วให้แก้ไข และนำาส่งครูตรวจความถูกต้อง
ขั้นสรุป
7. ให้นักเรียนช่วยกันสรุปเกี่ยวกับสมบัติของการคูณเลขยกกำาลัง

ชัว่ โมงที่ 2
การหาผลค้ณของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
ขั้นนำาเขูาส่้บทเรียน
1. ครูทบทวนสมบัติการคูณเลขยกกำาลัง
ขั้นสอน
2. ครูแนะแนวทางการใช้สมบัติการคูณของเลขยกกำาลัง กับกรณี ต่าง
ๆ ได้แก่
การหาผลค้ณของเลขยกกำาลังที่มีฐานเดียวกันแต่มากกว่าสอง
จำานวน
 การหาผลค้ณของเลขยกกำาลังที่มีฐานไม่เหมือนกัน
การหาผลค้ณของเลขยกกำาลังที่มีบางจำานวนในขูอเดียวกันไม่
อย่้ในร้ปเลขยกกำาลัง
พร้อมทั้งเสนอแนะทีละข้อ เช่น
(ข้อ 1) (-7) x (-7) x (-7)
6 4 -3
3
1 
 
(ข้อ 2)  (0.5) x x (0.5)
2 4 2

(ข้อ 3) 8 x 4
2 4

(ข้อ 4) 7 x 49 x 8
2

3. นั กเรียนทำาเอกสารแนะแนวทาง เพื่อเป็ นแนวทางนำาไปสู่ข้อสรุป

4. ครูให้นักเรียนอาสาเป็ นตัวแทนออกมาเฉลยวิธีทำาและคำาตอบบน
กระดานดำาข้อละ 1 คน โดยครูเป็ นผู้ตรวจสอบความถูกต้อง
ขั้นสรุป
5. ครูและนั กเรียนร่วมกันสรุปการหาผลคูณของเลขยกกำาลังเมื่อ
เลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
สื่อการเรียนรู้
1. เอกสารแนะแนวทาง
2. ใบความรู้
3. หนั งสือเรียนคณิ ตศาสตร์พื้นฐาน ค 31101
การวัดผลและประเมินผล
1. วิธีการวัดผล
1.1 สังเกตพฤติกรรมการเรียน
1.2 สังเกตการทำาเอกสารแนะแนวทาง
1 1.3 สังเกตการปฏิบัติงานและกิจกรรม
2 1.4 ตรวจเอกสารฝึ กหัดและใบงาน
2. เครื่องมือที่ใชูในการประเมินผล
2.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
2.2 แบบสังเกตการณ์ปฏิบัติงานและกิจกรรม
2.3 แบบตรวจผลงาน
 ใบความรู้
เรื่องสมบัติของการค้ณเลขยกกำาลัง

พิจารณาการคูณเลขยกกำาลังที่มีฐานเป็ นจำานวนเดียวกันต่อไปนี้
2 x2 = (2 x 2) x (2 x 2 x 2 x 2)
2 4

= 2x2x2x2x2x2
= 2 หรือ 2
6 2+4

จากการคูณข้างต้นจะเห็นว่า ถ้าฐานของเลขยกกำาลังที่คูณกันเป็ น
จำานวนเดียวกัน ผลคูณที่ได้สามารถเขียนอยู่ในรูปเลขยกกำาลังที่มีฐานเป็ น
จำานวนเดิม และเลขชี้กำาลังหาได้จากการบวกเลข
ชี้กำาลังของตัวตั้งกับเลขชี้กำาลังของตัวคูณ ซึ่งเป็ นไปตามสมบัติของการ
ค้ณเลขยกกำาลัง ดังนี้

เมื่อ a แทนจำานวนใด ๆ m และ

n แทนจำานวนเต็มบวก

ขูอควรรู้ ถ้าเลขยกกำาลังที่นำามาคูณกันมีฐานต่างกัน ไม่สามารถเขียน

ผลคูณโดยใช้เลขชี้กำาลังบวกกันได้
 หรือเขียนผลคูณให้อยู่ในรูปเลขยกกำาลังที่มีฐานเดิมได้
ดังตัวอย่างต่อไปนี้
2 x3 = (2 x 2)
2 4

x (3 x 3 x 3 x 3)
= 4x
81 = 324
ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนผลคูณของ 5 x 5 ในรูปเลขยก
4 3

กำาลัง
วิธีทำา 5 x 5 = 5 = 5
4 3 4+3 7

ตัวอย่างที่ 2 จงเขียนผลคูณของ 49 x 7 ในรูปเลขยก

3

กำาลัง
วิธีทำา เนื่ องจาก 49 = 7x7
จะได้ 49 x 7 = 7 x 7 =
3 2 3

7
5

ตัวอย่างที่ 3 โลกหนั กประมาณ 5 x 10 กิโลกรัม ดวง

24

อาทิตย์หนั กเป็ น 4 x 10 เท่าของโลก

5

จงหานำ้าหนั กของดวงอาทิตย์
วิธีทำา โลกหนั กประมาณ 5 x 10
24

กิโลกรัม
ดวงอาทิตย์หนั กเป็ น
4 x 10 เท่าของโลก
5

ดังนั้ น ดวงอาทิตย์หนั กประมาณ (5 x 10 ) x

24

(4 x 10 ) = (5 x 4 ) x (10 x 10 )
5 24 5

= 20 x 10
29
= 2 x 10 x 10
29

= 2 x 10
30

ตอบ ดวงอาทิตย์มน
ี ้ ำาหนั ก 2 x

การค้ณเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐานเดียวกัน

ข้อ การคูณของ เขียนการคูณของเลขยก ผลคูณของ เขียน

เลข กำาลัง เลขยก เลขชี้กำาลัง
ยกกำาลัง ในรูปกระจาย กำาลัง ของผลคูณใน
รูปการบวก
1 2 x2 (2 x 2) (2 x 2 x 2) 2 2
2 3 5 2+3

2 4 x4
3 3

3 3 x3
4 2

4 (0.5) x
2

(0.5)
3

5 (-5) x (-5)
4

6 7 x7
3

7 a x a
m n

การหาผลคูณในรูปของเลขยกกำาลัง
ผลคูณ เขียน
ข้ การคูณของ เขียนการคูณของเลขยก ของ เลขชี้กำาลัง
อ เลข กำาลัง เลข ของผลคูณใน
 ยกกำาลัง ในรูปกระจาย ยก รูปการบวก
กำาลัง
1 2 x2 x4 (2 x 2) (2 x 2 x 2) (2 x 2 2
2 3 5 2+3

2)

2 2 x4 x4 4 x (4 x 4 x 4) x (4 x
2 3 2

4)

3 9 x 9x 3 (3 x 3) (3 x 3) (3 x 3)
2

4 125 x 5 x 5
2 3

5 8 x4 = (8 x 8) (4 x 4 x
2 3

4)
= (2 x 2 ) (2 x 2
3 3 2 2

x2 )
2

6 7 x 7 x 49
3
 เอกสารฝึ กหัด
สมบัติการคูณของเลขยกกำาลัง

คำาชี้แจง จงหาผลคูณของเลขยกกำาลังต่อไปนี้ โดยใช้สมบัติการ

คูณของเลขยกกำาลัง

ตัวอย่าง 9 x 9 = 9
4 2 4+2

= 9
6

1) 3 x 3 = ……………………………
2

=
……………………………
2) (-3) x (-3) = ……………………………
3 2
 =
……………………………
3) 10 x 10 = ……………………………
4 2

= ……………………………
4) a x a = ……………………………
m n

=
……………………………
5) m x m = ……………………………
2 2

=
……………………………
6) 3 x 3 = ……………………………
2m m

=
……………………………
7) (0.7) x (0.7) = ……………………………
2

=
……………………………
8) 10 x 10 = ……………………………
8 2

=
……………………………
9) 5 x 5 = ……………………………
2

=
……………………………
10) a x a = ……………………………
2 2n

=
……………………………
 เอกสารฝึ กหัดที่ 14.2
การหาผลคูณของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก

คำาชี้แจง จงหาผลคูณของเลขยกกำาลังต่อไปนี้ และเขียน

ให้อย่ใู นรูปของเลขยกกำาลัง

ตัวอย่าง 9 x 81 x 9 = 9 x ( 9 x 9) x 9
2 2

= 9 x 9
3 2

= 9 = 9
3+2 5

1) 3 x 27 x 9 = ……………………………
2

=
……………………………
=
……………………………
2) 125 x 5 = ……………………………
3

=
……………………………
 =
……………………………
3) 4 x2 = ……………………………
3 5

=
……………………………
=
……………………………
= ……………………………
4) 2 x2 x2 = ……………………………
3 2

=
……………………………
=
……………………………
5) ab x a x b = ……………………………
3 2

=
……………………………
= ……………………………
=
……………………………
 ใบงานที่ 14
ช่วยกันคนละนิ ด คิดไม่ยาก

จุดประสงค์ นั กเรียนสามารถยกโจทย์และหาผลคูณในรูปของ
เลขยกกำาลังโดยใช้สมบัติการคูณ
ของเลขยกกำาลังได้
คำาชี้แจง ให้สมาชิกในกลุ่มระดมสมองช่วยกันเติม
จำานวนในช่องว่างให้เหมาะสมและถูกต้อง

เขียนในรูป
ข้อ โจทย์การคูณ เขียนเลขยกกำาลังในรูป ผลคูณ สมบัติ
ของเลขยก กระจาย การคูณของ
กำาลัง เลข
ยกกำาลัง
a a =
m n
×
a
m+n

** 49 x 7 x 7x 7x 7x 7x7x 7 7
2 7 2+2+3

* 7 7
3

1
2
3
4
 5
6
7
8
9
10

วันที่ปฏิบัติ
งาน……………………………….
กลุ่มที่……… ชั้น…………
สมาชิก
1……………………………เลข

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 15
รายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน
ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3
เลขยกกำาลัง
เรื่อง การหารเลขยกกำาลัง
เวลา 3 ชัว่ โมง
....................................................................................................................
.............................................................
สาระสำาคัญ
การหาผลหารของเลขยกกำาลังที่มีฐานเดียวกัน และต้องการคำา
ตอบเป็ นเลขยกกำาลัง เช่น
5 ÷ 5 สามารถหาผลลัพธ์ได้อย่างรวดเร็ว ไม่ต้องใช้วิธีการกระจาย
5 2

โดยใช้สมบัติการหารของเลขยกกำาลัง ซึ่งกะทัดรัด ง่ายต่อการคำานวณ

และการนำาไปใช้
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. หาผลหารของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวกได้
2. บอกสมบัติการหารของเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐานเดียวกันได้
3. นำาสมบัติการหารของเลขยกกำาลังไปใช้ในการคำานวณและแก้
ปั ญหาได้
สาระการเรียนรู้
1. สมบัติการหารของเลขยกกำาลังสองจำานวนที่มีฐานเดียวกัน
2. การหารของเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
กิจกรรมการเรียนรู้
ชัว่ โมงที่ 1
สมบัติการหารของเลขยกกำาลัง
1. ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ เรื่อง การหารเลขยกกำาลัง
2. ครูทบทวนการคูณเลขยกกำาลังโดยใช้แผนภาพแสดงสมบัติการคูณ
เลขยกกำาลัง
3. ครูยกโจทย์การหารเลขยกกำาลัง และหาคำาตอบเป็ นเลขยกกำาลัง
เช่น 5 ÷ 5 ถ้าใช้วิธีการกระจายจะได้ ดังนี้ 5 ÷ 5 =
5 3 5 3

5 ×5 ×5 ×5 ×5
= 5x5 = 5
2
5 ×5 ×5

4. ครูแนะนำาและอธิบายการนำาสมบัติการหารเลขยกกำาลังมาใช้หาคำา
ตอบ ซึ่งกะทัดรัดกว่า
5. ครูยกตัวอย่างและใช้แผนภาพประกอบการอธิบายการหารเลขยก
กำาลังโดยใช้สมบัติของเลขยกกำาลัง ซึ่งมี 3 กรณี กรณี ละ 3–4
ตัวอย่าง
 6. เพื่อให้นักเรียนคุ้นกับสมบัติการหารเลขยกกำาลัง ครูจึงให้
นั กเรียนจัดกลุ่มคละความสามารถ กลุ่มละ 4 คน แข่งขันต่อจิกซอไม้
ฉลุแสดงสมบัติการหารของเลขยกกำาลัง เมื่อต่อเสร็จแล้วจะต้องเขียน
สมบัติการหารเลขยกกำาลังลงในสมุดฝึ กหัดของตนเอง เมื่อเสร็จแล้วให้
สมาชิกทั้ง 4 คน ยกมือขึ้นเพื่อให้ครูมาตรวจความเรียบร้อย และถือว่า
กลุ่มนี้ ชนะ ทุกคนในกลุ่มจะได้รบ
ั รางวัลเป็ นบัตรคิดเลขเก่ง คนละ 1 ใบ
แต่กลุ่มอื่นที่เหลือต้องทำากิจกรรมนี้ ให้สำาเร็จเช่นกัน แล้วนำาส่งครูตรวจผล
งาน
7. นั กเรียนทำาเอกสารแนะแนวทางที่ 15 เพื่อเป็ นแนวทางนำาไปสู่ข้อ
สรุป
8. ครูใช้การถามตอบ ให้นักเรียนช่วยกันสรุปเกี่ยวกับสมบัติ
ของการหารเลขยกกำาลัง ทั้ง 3 กรณี
9. นั กเรียนศึกษาใบความรู้ท่ี 15.1 และ 15.2 เพื่อทบทวนสมบัติ
ของการหารเลขยกกำาลัง
10. นั กเรียนทำาเอกสารฝึ กหัดที่ 15.1 เรื่อง สมบัติการหาร
ของเลขยกกำาลัง เมื่อเสร็จแล้วครูเดินตรวจความเรียบร้อยของการทำางาน
เป็ นรายบุคคล
11. นั กเรียนและครูร่วมกันเฉลยคำาตอบ โดยนั กเรียนตรวจ
ผลงานด้วยตนเองตามเฉลยก่อน ถ้ามีข้อบกพร่องให้แก้ไขในสมุดฝึ กหัด
แล้วนำาส่งครูตรวจความถูกต้องอีกครั้ง
ชัว่ โมงที่ 2
การหาผลหารของเลขยกกำาลัง
1. ครูใช้แผนภาพทบทวนสมบัติการคูณและการหารเลขยกกำาลัง
โดยถามตอบและ
ยกตัวอย่าง
 2. ครูยกตัวอย่างและอธิบายการหาผลลัพธ์จากโจทย์ท่ีกำาหนดให้ 3 -
4 ตัวอย่าง ซึ่งเป็ น
โจทย์สมมีท้ ังการคู ณและการหารเลขยกกำ าลัง2อยู่ในข้อเดียวกัน และบาง
7 × 49 × 7
3 2 3
9 ×90 3
5 ×4 ×5
ข้อต้องนำาเรื่องที7่เรี×ย2นมาแล้81ว×นำ9ามาประยุ
2 2 2
5 ก× ต์
4 3ใช้ ได้แก่
, หรือ เป็ นต้น

และให้ทำาเอกสารแนะแนวทางที่ 15.2 เพื่อเสริมความรู้ ความเข้าใจ นำา

ไปสู่ข้อสรุป
3. ครูยกโจทย์ 3 ข้อ ให้นักเรียนจับคู่ ช่วยกันคิด ช่วยกันทำาลง
ในสมุดแบบฝึ กหัด
ใครทำาเสร็จก่อน 3 คู่แรก นำามาส่งครูตรวจ ถ้าถูกต้องให้เป็ นตัวแทน
เฉลยวิธีทำาและคำาตอบบนกระดานดำาคู่ละ 1 ข้อ ครูแจกบัตรคะแนนให้
คนเก่งนำาไปติดที่สมุดแบบฝึ กหัด
4. ครูใช้การถามตอบให้นักเรียนช่วยกันสรุปการหาผลลัพธ์โดยใช้
สมบัติการคูณและการหารเลขยกกำาลัง โดยครูเสนอแนะการหาคำาตอบ
จากโจทย์ท่ีหลากหลายนั้ น ให้นักเรียนวิเคราะห์โจทย์ โดยใช้ความสัมพันธ์
ของการเขียนจำานวนให้อยู่ในรูปของเลขยกกำาลัง กับการหาค่าของเลข
กำาลัง ที่อาจต้องนำามาใช้กับโจทย์บางข้อ จึงจะได้ผลออกมาในรูปของเลข
ยกกำาลัง
1. ครูให้นักเรียนทุกคนทำาเอกสารฝึ กหัดที่ 15.2 การหาผลหารของ
เลขยกกำาลัง โดยให้
ผลลัพธ์อยู่ในรูปเลขยกกำาลังที่มีเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก เมื่อทุก
คนทำาเสร็จแล้ว ให้ตัวแทนนั กเรียนอาสาออกมาเฉลยร่วมกับครูบน
กระดานดำา โดยเปลี่ยนกันตรวจกับเพื่อนให้คะแนน ข้อละ 2 คะแนน
ถ้ามีข้อบกพร่องให้แก้ไข แล้วนำาผลงานส่งครูตรวจเป็ นรายบุคคลอีกครั้ง

ชัว่ โมงที่ 3
ทบทวนการคูณ และการหารเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็ม
บวก
1. ครูทบทวนสมบัติของเลขยกกำาลัง โดยใช้แผ่นป้ ายเกี่ยวกับเลข
ยกกำาลัง ได้แก่
การอ่านเลขยกกำาลัง ส่วนประกอบของเลขยกกำาลัง ความหมายของเลข
ยกกำาลัง การหาค่าของเลขยกกำาลัง การเขียนเลขยกกำาลังแทนจำานวน
โดยใช้การถามตอบพร้อมกัน
2. ครูสนทนากับนั กเรียนเกี่ยวกับสมบัติการคูณและการหารเลขยก
กำาลัง และจะประเมิน
ความรู้ ความเข้าใจ ด้วยเกมการแข่งขัน ตามคำาขวัญวันเด็ก ที่ว่า “เรียน
ให้สนุ ก เล่นให้มีความรู้
สู่อนาคตที่สดใส”
3. ครูยกโจทย์อีก 2 – 3 ข้อ เพื่อให้นักเรียนทบทวนการหาคำาตอบ
ก่อนการแข่งขัน
4. ครูบอกกติกาการแข่งขันเกม “รักษาสมบัติ” ดังนี้
4.1 ให้นักเรียนจัดกลุ่มเดิม กลุ่มละ 5 คน

4.2 โจทย์คำาถามมี 5 ข้อ และแจกกระดาษ 2 สี ให้ทุก

กลุ่ม ได้แก่ สีเหลืองเป็ น
ใบกิจกรรมกลุ่มละ 1 แผ่น และกระดาษสีขาว (ใช้งานอื่นแล้วด้านหนึ่ ง)
อีก 5 แผ่น
 4.3 ครูให้เวลาสำาหรับการคำานวณ ข้อละ 2 นาที
4.4 ตัวแทนกลุ่ม 1 คน เป็ นผู้เขียนราย
ละเอียดและคำาตอบในใบกิจกรรมสีเหลือง
และสมาชิกในกลุ่มทุกคนช่วยกันคิดหาคำาตอบ
4.5 ตัวแทนกลุ่มอีก 1 คน เขียนคำาตอบของกลุ่มใน
กระดาษ F4 ที่ครูแจกให้
4.6 เมื่อครูบอกหมดเวลา ตัวแทนกลุ่มชูกระดาษคำา
ตอบไว้เหนื อศีรษะ ให้ครูตรวจ
คำาตอบของแต่ละกลุ่ม และยังไม่เอาคำาตอบลงจนกว่าเพื่อนและครูจะ
เฉลยคำาตอบ
4.7 นั กเรียนช่วยกันเฉลยคำาตอบ ครูตรวจสอบความถูกต้อง
และให้รางวัลสำาหรับ
กลุ่มที่มีคำาตอบถูกต้อง เป็ นสติกเกอร์บัตรคนเก่งคณิ ตศาสตร์ บัตรละ 2
คะแนน เพื่อติดในใบ
กิจกรรม ตรงช่องที่ระบุ ไว้สะสมคะแนน
5. ครูติดแผ่นป้ ายบันทึกคะแนนไว้ท่ีกระดานดำา และดำาเนิ นกิจกรรม
แข่งขัน ตามกติกา
6. เมื่อเสร็จกิจกรรม ครูและนั กเรียนช่วยกันรวมและสรุปคะแนน
และช่วยกันปรบมือ
แสดงความยินดีกับกลุ่มที่ได้คะแนนสูงสุด แล้วให้ตัวแทนกลุ่มเก็บใบ
กิจกรรม เข้าแฟ้ มผลงานกลุ่ม
7. เมื่อเสร็จกิจกรรมการคิดเลขเร็วแล้ว ครูให้นักเรียนช่วยกัน
ประเมินความคิดเห็นในการ
จัดการเรียนรู้ด้วยกิจกรรมลักษณะนี้ โดยใช้แบบประเมิน เพื่อหาทาง
แก้ไขปรับปรุงในครั้งต่อไป
8. ครูใช้การถามตอบให้นักเรียนสรุปสมบัติการ คูณ และการหารเลข
ยกกำาลัง และครู
เสนอแนะว่าจำาเป็ นสำาหรับการนำาไปใช้และการเรียนรู้คณิ ตศาสตร์ในระดับ
สูงขึ้น
สื่อการเรียนรู้
1. เอกสารแนะแนวทางที่ 15 สมบัติของการหารเลขยก
กำาลัง
2. ใบความรู้ท่ี 15.1 – 15.2 เรื่อง สมบัติการหารของเลขยก
กำาลัง
3. เอกสารฝึ กหัดที่ 15.1 – 15.2
4. ใบกิจกรรมที่ 15 เรื่อง เกมรักษาสมบัติ
5. ใบงานที่ 15 เรื่อง ช่วยกันหน่อย ค่อย ๆ ทำา
6. บัตรโจทย์การคูณและการหารเลขยกกำาลัง
7. แผนภาพสรุปสมบัติการคูณและการหารของเลขยกกำาลัง
การวัดผลและประเมินผล
1. วิธีการวัดผล
1.1 สังเกตพฤติกรรมการเรียน
1.2 สังเกตการทำาเอกสารแนะแนวทาง
3 1.3 สังเกตการปฏิบัติงานและกิจกรรม
4 1.4 ตรวจเอกสารฝึ กหัดและใบงาน
2. เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผล
2.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
2.2 แบบสังเกตการณ์ปฏิบัติงานและกิจกรรม
 2.3 แบบตรวจผลงาน

บันทึกหลังการสอน
ผลการสอน
 จากการประเมินความคิดเห็นด้วยการสอบถามปรากฏว่า นั กเรียนมี
ความสนุ กกับกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนนี้ นั กเรียนมีความเอาใจใส่ใน
การสร้างความคุ้นเคยกับสมบัติของการหารเลขยกกำาลัง
ปั ญหาและอุปสรรค
เวลาเรียนของนั กเรียนบางห้อง มีน้อย ไม่พอต่อการจัดกิจกรรม
ทำาให้กิจกรรมต้องเป็ นไปอย่างเร่งรัด เนื่ องจากเสียเวลาไปกับการเปลี่ยน
ห้องเรียน ที่มีปัญหาเพราะครูผู้สอนจากชัว่ โมงก่อน ไม่ตรงต่อเวลา ไม่
ปล่อยนั กเรียนให้มาเรียนชัว่ โมงคณิ ตศาสตร์ (ม.1/2) และนั กเรียน ม.1/3
มาถึงห้อง 125 ตรงเวลาพร้อมกับครู แต่เข้าห้องไม่ได้ เนื่ องจากนั กเรียน
ชั้นอื่นยังเรียนวิชาอื่นอยู่เพราะครูยังไม่เลิกสอนทั้งทีส
่ ัญญาณหมดชัว่ โมง
ประมาณ 10 นาที
ขูอเสนอแนะและแนวทางแกูไข
ให้หวั หน้าชั้นขออนุ ญาตครูผู้สอนด้วยวาจาสุภาพว่า ขณะนี้ หมดเวลาเรียน
วิชานี้ ไปหลายนาทีแล้ว จะขออนุ ญาตไปเรียนวิชาอื่น เพราะต้องเดิน
อีกไกล
1. ปรับปรุงการจัดตารางเรียนให้วิชาบังคับเรียนอยู่ในห้องประจำา ไม่
ต้องย้ายห้องบ่อย ๆ

ลง
ชื่อ………………………….
(นายปรีดี ประสมสิน )
ผ้ส
ู อน
ความคิดเห็นคร้พี่เลี้ยง
……………………………………………………………………………
…………………………
……………………………………………………………………………
…………………………

ลงชื่อ......................................
(นางไพจินต์ ปานเจริญ )
ครูพ่ีเลี้ยง

ความคิดเห็นหัวหนูากลุ่มสาระ
……………………………………………………………………………
…………………………
……………………………………………………………………………
…………………………

ลงชื่อ......................................
(นายทรรศน์ ปานเจริญ )
หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้คณิ ตศาสตร์

ความคิดเห็นหัวหนูางานบริหารวิชาการ
……………………………………………………………………………
…………………………
……………………………………………………………………………
…………………………

ลงชื่อ...................................
(นายนั ทที พัฒนะผล)
รองผู้อำานวยการฝ่ ายวิชาการ

ความคิดเห็นผู้อำานวยการ
……………………………………………………………………………
…………………………
……………………………………………………………………………
…………………………

ลงชื่อ......................................
(นายณรงค์ สุทธิวิรช
ั )
ผู้อำานวยการโรงเรียน
 ใบความรู้ที่ 15.1
สมบัติของการหารเลขยกกำาลัง

การหารเลขยกกำาลังที่มีฐานเดียวกันและฐานไม่เท่ากับศูนย์ มี
เลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
ในรูปของ a ÷ a จะพิจารณาเป็ น 3 กรณี เมื่อ m > n,
m n

m = n และ m < n ดังนี้

กรณีท่ี 1 a ÷ a เมื่อ a แทนจำานวนใด ๆ ที่ไม่ใช่ศูนย์ m, n
m n

แทนจำานวนเต็มบวก และ m > n

5
4

พิจารณาการหารเลขยกกำาลังต่อไปนี้ =
5
2

5×5×5×5
5×5
= 5x5
= 5 หรือ 5
2 4-2

จากการหารเลขยกกำาลังข้างต้นจะเห็นว่า ผลหารเป็ นเลขยก

กำาลังที่มีฐานเป็ น
จำานวนเดิม และเลขชี้กำาลังเท่ากับเลขชี้กำาลังของตัวตั้งลบด้วยเลขชี้กำาลัง
ตัวอย่างที่ 1
ของตัวเมื
หาร
่ อ ซึa่ง แทนจำานวนใด ๆ ที่ จงหาผลหารของ 3
5

เป็ นไปตามสมบัติของการหารเลขยกกำาลัง ดังนี้

ไม่ใช่ศูนย์ m และ n แทน 2
÷ 3
จำานวนเต็มบวก และ m > n วิธีทำา 3 ÷ 3
5 2
กรณีท่ี 2 a ÷ a เมื่อ a แทนจำานวนใด ๆ ที่ไม่ใช่ศูนย์ m, n
m n

แทนจำานวนเต็มบวก และ m = n
5
4

พิจารณาการหารเลขยกกำาลังต่อไปนี้ =
5
4

5×5×5×5
ถ้5าใช้บท
5×5×5×

นิ ยามของ = 1
หรือ = 5 = 5
4-4 0
เลขยกกำาลัง ถ้าใช้สมบัติ
ดังนั้ น 5 = 1
0
จะได้ ของการ
หารเลขยก
กำาลัง

บทนิ ยาม เมื่อ a แทนจำานวน

ใด ๆ ที่ไม่ใช่ศูนย์

ใบความรู้ที่ 15.2
สมบัติของการหารเลขยกกำาลัง (ต่อ)

กรณีท่ี 3 a ÷ a เมื่อ a แทนจำานวนใด ๆ ที่ไม่ใช่ศูนย์ m, n

m n

แทนจำานวนเต็มบวก และ m < n

พิจารณาการหาร 7 ÷ 7
2 5

7
2

1. ถ้าใช้บทนิ ยามของเลขยกกำาลัง =
7
5

7×7
7×7×7×7×7
จะได้ =

2. ถ้าใช้สมบัติการหารของเลขยกกำาลัง a ÷ a = a , a ≠ 0
m n m-n

ในกรณี ท่ี m < n

7
2

จะได้ = 7
2-5

7
5

= 7
-3

ดังนั้น ผลหารของการใช้บทนิ ยามและสมบัติการหารของเลขยกกำาลัง

จึงเท่ากัน คือ
7
2

=
7
5

7
-3

บทนิ ยาม เมื่อ a แทนจำานวนใด ๆ

ที่ไม่ใช่ศูนย์ m และ n
แทนจำานวนเต็มบวก

สรุปไดูว่า การหารเลขยกกำาลังที่มีฐานเดียวกันและฐานไม่เป็ นศูนย์

มีเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวกที่กล่าวมาแล้วทั้ง 3 กรณี เป็ นไป
ตามสมบัติของการหารเลขยกกำาลัง ดังนี้
 สมบัติของการหารเลขยกกำาลัง
เมื่อ a แทนจำานวนใด ๆ a≠ 0 m
และ n แทนจำานวนเต็มบวก

เอกสารแนะแนวทางที่ 15
สมบัติของการหารเลขยกกำาลัง
กรณีท่ี 1 ให้ a เป็ นจำานวนใด ๆ และ m, n เป็ นจำานวนเต็ม
บวกแล้ว
ถ้า m > n และ a ≠ 0 จะได้ a
m
÷
a =a
n m-n

ข้อ การหารของ เขียนการหารของเลข ผลหาร เขียนเลขชี้กำาลัง

เลขยกกำาลัง ยกกำาลัง ของ ของผลหารใน
ในรูปกระจาย เลขยก รูปการลบ
กำาลัง
1 2 ÷ 2 2 2
4 2 2 4-2
2 ×2 ×2 ×2
2 ×2

2 4 ÷ 4
5 2

3 3 ÷ 3
4 3

กรณีท่ี 2 ให้ a เป็ นจำานวนใด ๆ และ m, n เป็ นจำานวนเต็

1 ม
a n −m
บวกแล้ว
 ถ้า m < n และ a ≠ 0 จะได้ a
m
÷
a = a หรือ
n m-n

ข้อ การหารของ เขียนการหารของ ผลหารของ เขียน

เลขยกกำาลัง เลข เลขยกกำ
1
าลัง 1
เลขชี้กำาลังของ
ยกกำาลังในรูป 2 2 −4 2 −2 ผลหารใน
กระจาย รูปการลบ
1 2 ÷ 2 2 หรือ 2
2 4 2 2-4
2 ×2
2 ×2 ×2 ×2
=
2 4 ÷ 4
2 5

3 3 ÷ 3
3 4

กรณีท่ี 3 ให้ a เป็ นจำานวนใด ๆ และ m, n เป็ นจำานวนเต็ม

บวกแล้ว
ถ้า m = n และ a ≠ 0 จะได้ a
m
÷
a = a
n m-n

ข้อ การหารของ เขียนการหารของเลข ผลหาร เขียนเลขชี้กำาลัง

เลขยกกำาลัง ยกกำาลัง ของ ของผลหารใน
ในรูปกระจาย เลขยก รูปการลบ
กำาลัง
1 2 ÷ 2 1 หรือ 2
4 4 4-4
2 ×2 ×2 ×2
2 ×2 ×2 ×2
2
0

2 4 ÷ 4
5 5
 3 3 ÷ 3
3 3

เอกสารฝึ กหัดที่ 15.1

สมบัติการหารของเลขยกกำาลัง

คำาชี้แจง จงหาผลหารของเลขยกกำาลังต่อไปนี้ โดยใช้สมบัติการหาร

ของเลขยกกำาลังทั้ง 3 กรณี

ตัวอย่าง 9 9 = 9
4 2 4-2
÷
= 9
2

ตัวอย่าง 3 ÷ 3 = 9
2 1-2

1
= 9 หรือ =
-1
9

ตัวอย่าง 2 ÷ 2 = 9
3 3 3-3

= 9 = 9 หรือ = 1
3-3 0

1) 2÷ 2 = ……………………
7 9

= ……………………
หรือ = ……………..
2) (-5) ÷ (-5) = ……………………
3 3

= …………… = ………… หรือ =

………..
3) 7 ÷ 7 = ……………………
2

= ……………………
หรือ = ……………..
4) (-2) ÷ (-2) = ……………………
3 6

= ……………………หรือ = ……………..
 5) a ÷ a = ……………………
m n

= ……………………
=……………..
6) (0.5) ÷ (0.5) = ……………………
3 2

= ……………………
7) m ÷ m = ……………………
3 3

= ……………………
หรือ =……………..
8) 5 ÷ 5 = ……………………
7 8

= ……………………
หรือ = …………..

เอกสารฝึ กหัดที่ 15.2

การหารเลขยกกำาลังเมื่อเลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก

คำาชี้แจง จงใช้สมบัติการคูณและการหารของเลขยกกำาลัง หาผลลัพธ์

ต่อไปนี้ โดยให้อยู่ใน
รูปเลขยกกำาลังที่เลขชี้กำาลังเป็ นจำานวนเต็มบวก
24 × 23
2 × 22
1) = …………………………
= …………………………
= …………………………
 32 × 33
3 × 35
2) = …………………………
= …………………………
= …………………………

7 3 × 49 × 7

3) = ………………………………
72 × 22

= ………………………………..
= ………………………………..
= …………………………
2 4 × 52 × 23
52 × 25 × 22
4) = …………………………
= …………………………
= …………………………
25 × 5 4 × 2 3
5 × 25
5) =
………………………………
=
……………………………….
= …………………………

a ×b 4 ×a3

6) =
a ×b ×b 2

……………………………………
=
…………………………………….
= …………………………………….
 =
…………………………………….

ใบงานที่ 15
ช่วยกันหน่อย ค่อย ๆ ทำา

จุดประสงค์ สามารถยกโจทย์และหาผลหารในรูปของเลขยกกำาลังโดย
ใช้สมบัติการหาร
ของเลขยกกำาลังทั้ง 3 กรณี ได้
คำาชี้แจง ให้สมาชิกในกลุ่มระดมสมองช่วยกันเติมจำานวนในช่อง
ว่างให้เหมาะสมและถูกต้อง

ข้อ โจทย์การ เขียนการ ผลหาร สมบัติการหารของเลข

หาร หารของ ยกกำาลัง
ของเลขยก เลขยก กรณีท่ี 1 a ÷ a
m n

กำาลัง กำาลัง = a
m-n

ในรูป ถ้า m > n และ a

กระจาย ≠ 0
** 7 ÷ 7 7
4 7 ×7 ×7 ×7 2 4-2
7 ×7
* 7
2

1
2
ข้อ โจทย์การ เขียนการ สมบัติการหารของ
หารของ หารของ ผลหาร เลขยกกำาลัง
เลขยก เลขยก กรณีท่ี 2 a ÷
m

กำาลัง กำาลัง a = a
n m-n

ในรูป ถ้า m < n และ

กระจาย a ≠ 0
** 7 ÷ 7
2 4
7 ×7 1 1
= 2
7 ×7 ×7 ×7 7×7 7
* 7
2-4

1
2

ข้อ โจทย์การ เขียนการ สมบัติการหารของเลข

หารของ หาร ผลหาร ยกกำาลัง
เลข ของเลขยก กรณีท่ี 3 a
m

ยกกำาลัง กำาลัง ÷ a = a
n m-n

ในรูป ถ้า m = n และ

กระจาย a ≠ 0
** 7 × 1 หรือ 7 7
4 0 4-4
7 ×7 ×7 ×7
7 ×7 ×7 ×7
* 7
4

1
2

ใบกิจกรรมที่ 15
 เกมรักษาสมบัติ

จุดประสงค์ นั กเรียนสามารถหาผลลัพธ์จากโจทย์การคูณและการหาร
เลขยกกำาลังที่กำาหนดให้
โดยใช้สมบัติการคูณและการหารเลขยกกำาลังได้
คำาชี้แจง ให้สมาชิกในกลุ่มระดมสมองช่วยกันหาผลลัพธ์จากโจทย์ท่ี
กำาหนดให้ และตามข้อตกลง
โดยเติมลงในช่องว่างให้สมบูรณ์ และเขียนคำาตอบขนาด
ใหญ่ลงในกระดาษ F4 ด้วย

ข้ โจทย์ คำาตอบ เฉลย ถูก ผิด ช่องติดบัตร

อ ของกลุ่ม คะแนน

ประเมินผลงาน
ดี พอ ปรับป ผู้ประเมิน
ใช้ รุง
………………….
ตนเอง
 ตัวอย่างบัตรโจทย์
การหาผลลัพธ์โดยใช้สมบัติการคูณและการ

2 2 × 16 × 2 3
42 × 2

7 3 × 49 × 7
72 × 24

a 3 × ab 2 × a
a2 ×b 4

a a3m4 ×
×aab −2× a
2m 2

aa0bb××bb3
m 0