แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 1

1. แบบฝึกทักษะ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ แบ่งเป็น 6 ชุด แต่ละชุดมี

ส่วนประกอบดังนี้
1.1 ส่วนหน้า ประกอบด้วย ปก คานา สารบัญ คาชี้แจง และคาแนะนา
ในการใช้สาหรับนักเรียน
1.2 สวนเนื้อหา ประกอบด้วยมาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้
จุดประสงคการเรียนรู แบบทดสอบกอนเรียน สาระสาคัญ แบบฝกทักษะ
และแบบทดสอบหลังเรียน
1.3 สวนทาย ประกอบดวย บรรณานุกรม ภาคผนวก กระดาษคาตอบ
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน เฉลยแบบฝกทักษะ และเฉลยแบบทดสอบ
หลังเรียน
2. แบบฝึกทักษะชุดนี้ เป็นชุดที่ 4 เรื่อง สัดส่วน
3. คาแนะนาในการใช้แบบฝึกแต่ละชุดให้ปฏิบัติดังนี้
3.1 ทดสอบก่อนเรียน
3.2 ตรวจคาตอบก่อนเรียน
3.3 ศึกษาจุดประสงคการเรียนรู สาระการเรียนรูและรายละเอียดของเนื้อหา
ใหเขาใจ
3.4 ทาแบบฝึกทักษะแต่ละชุดด้วยตัวเอง โดยเขียนคาตอบลงในแบบฝึกทักษะ
แต่ละชุด ห้ามดูเฉลยก่อนทาแบบฝึกทักษะ
3.5 ตรวจคาตอบแบบฝึกทักษะ
3.6 ทดสอบหลังเรียน
4. นักเรียนจะต้องทาให้ถูกต้องร้อยละ 75 ขึ้นไปของจานวนข้อทั้งหมดของแต่ละ
แบบฝึกทักษะ จึงถือว่าผ่านเกณฑ์การประเมินของแต่ละแบบฝึก
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 2

ขอต้อนรับนักเรียนทุก ๆ คน
เข้าสู่การฝึกทักษะชุดฝึกที่ 4
ขอให้นักเรียนอ่านคาแนะนาก่อนนะคะ

แบบฝึกทักษะ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ ชุดที่ 4 เรื่อง สัดส่วน

ใช้เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน 3
(ค22101) กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 นักเรียน
ควรปฏิบัติ ดังนี้
1. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน 10 ข้อ เพื่อทดสอบ
ความรู้พื้นฐาน
2. ก่อนทาแบบฝึกทักษะควรอ่านคาแนะนา ศึกษาตัวอย่างให้
เข้าใจก่อนทุกครั้ง
3. ทาแบบฝึกทักษะตามลาดับ และปฏิบัติกิจกรรมด้วยความตั้งใจ
4. เมื่อทาแบบฝึกทักษะเสร็จแล้ว จึงทาแบบทดสอบหลังเรียน
5. ตรวจคาตอบแบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน และแบบฝึกทักษะ
จากเฉลยท้ายเล่ม
6. สรุปผลการเปรียบเทียบก่อนเรียนและหลังเรียน เพื่อทราบ
ผลการพัฒนา
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 3

สาระที่ 1 จานวนและการดาเนินการ
มาตรฐาน ค 1.1 ม 2/4 ใช้ความรู้เกี่ยวกับอัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ
ในการแก้โจทย์ปัญหา
สาระที่ 6 ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์
มาตรฐาน ค 6.1 ม. 1-3/2 ใช้ความรู้ทักษะ และกระบวนการทางคณิตศาสตร์
และเทคโนโลยีในการแก้ปัญหาในสถานการณ์
ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม
ม. 1-3/3 ให้เหตุผลประกอบการตัดสิน และสรุปผลได้
อย่างเหมาะสม
ม. 1-3/4 ใช้ภาษาและสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์
ในการสื่อสาร การสื่อความหมาย
และการนาเสนอได้อย่างถูกต้องและชัดเจน
ม. 1-3/5 เชื่อมโยงความรู้ต่าง ๆ ทางคณิตศาสตร์
และนาความรู้ หลักการ กระบวนการ
ทางคณิตศาสตร์ไปเชื่อมโยงกับศาสตร์อื่น ๆ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 4

1. ความหมายของสัดส่วน
2. การหาค่าของตัวแปรในสัดส่วน
3. การแก้โจทย์ปัญหาสัดส่วน

1. สามารถหาจานวนที่แทนด้วยตัวแปรในสัดส่วน
ที่กาหนดให้ได้
2. สามารถแก้โจทย์ปัญหาสัดส่วนได้
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 5

คาชี้แจง 1. แบบทดสอบมีจานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลา 20 นาที

2. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องเพียงข้อเดียว แล้วกาเครื่องหมาย
กากบาท (×) ลงในกระดาษคาตอบ

1. ถ้า 3  15 แล้วค่าของ n 4. ถ้า x :4  21:12 แล้วค่าของ x

5 n
ตรงกับข้อใด ตรงกับข้อใด
ก. 10 ก. 7
ข. 20 ข. 6
ค. 25 ค. 5
ง. 30 ง. 4

2. ถ้า p  18 แล้วค่าของ p 5. ถ้า 0.003 : 0.04 = m : 0.005

7 42
แล้ว m มีค่าตรงกับข้อใด
ตรงกับข้อใด
ก. 375
ก. 2
ข. 37.5
ข. 3
ค. 0.0375
ค. 4
ง. 0.000375
ง. 5
6. ถ้า 2x : 3 = 8 : 9 แล้ว x
3. ถ้า a  7  5 แล้ว a + b มีค่าตรงกับข้อใด
6 b 15
ตรงกับข้อใด ก. 1 ข. 5
2 8
ก. 12 ข. 19 ค. 3 ง. 4
ค. 23 ง. 30 4 3
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 6

7. สวนขนัดหนึ่งมีอัตราส่วนของ 9. ในการผสมน้ายากาจัดแมลง
จานวนต้นมะม่วงต่อจานวน มีอัตราส่วนดังนี้
ต้นมะนาวเป็น 5 : 2 ถ้า ปริมาณน้า : ปริมาณยา = 20 : 3
ปลูกต้นมะม่วง 240 ต้น จานวน ถ้าใช้ปริมาณยา 45 ลิตร
ต้นมะนาวตรงกับข้อใด ปริมาณน้าที่ใช้ ตรงกับข้อใด
ก. 36 ต้น ก. 300 ลิตร
ข. 65 ต้น ข. 250 ลิตร
ค. 84 ต้น ค. 200 ลิตร
ง. 96 ต้น ง. 150 ลิตร

10. อัตราส่วนของจานวนนักเรียนชาย
8. ลวดยาว 144 เมตร ตัดออกเป็น
ต่อ จานวนนักเรียนหญิง ของ
3 เส้น ในอัตราส่วน 2 : 3 : 4 โรงเรียนแห่งหนึ่งเป็น 15 : 8
ผลบวกของความยาวของลวด ถ้าโรงเรียนแห่งนี้มีนักเรียนชาย
เส้นที่สั้นที่สุดและเส้นที่ยาวที่สุด มากกว่านักเรียนหญิง 161 คน
ตรงกับข้อใด จานวนนักเรียนชายตรงกับข้อใด
ก. 112 เมตร ก. 284 คน
ข. 295 คน
ข. 96 เมตร
ค. 345 คน
ค. 92 เมตร ง. 560 คน
ง. 80 เมตร
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 7

เพื่อน ๆ เคยรู้จักอัตราส่วนสองอัตราส่วนที่เท่ากัน
มาแล้วใช่ไหมคะ

เช่น
4  40 หรือ 4  9 = 40  90
9 90
อ่านว่า 4 ต่อ 9 เท่ากับ 40 ต่อ 90

5  15 หรือ 5  13 = 15  39
13 39
อ่านว่า 5 ต่อ 13 เท่ากับ 15 ต่อ 39

0.5  2 หรือ 0.5  3 = 2  12

3 12
อ่านว่า 0.5 ต่อ 3 เท่ากับ 2 ต่อ 12

แต่ละประโยคข้างต้นแสดงการเท่ากันของอัตราส่วนสองอัตราส่วน

ประโยคที่แสดงการเท่ากันของอัตราส่วนสองอัตราส่วน เรียกว่า สัดส่วน

 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 8

ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนประโยคต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปสัดส่วน

ประโยค สัดส่วน
3 ต่อ 5 เท่ากับ 6 ต่อ 10 3  6 หรือ 3  5 = 6  10
5 10
4 ต่อ a เท่ากับ 7 ต่อ 9 4  7 หรือ 4  a = 7  9
a 9
a ต่อ b เท่ากับ x ต่อ y a  x หรือ a  b = x  y
b y

จากตัวอย่าง แสดงว่าการเขียนสัดส่วน เขียนได้

2 แบบ คือ a = c หรือ a : b = c : d ใช่ไหมคะ
b d
คุณครู

ใช่ค่ะ นอกจากนี้แล้ว การอ่านสัดส่วน ต้อง

อ่านในรูปของอัตราส่วน จะไม่อ่านรูป
เศษส่วนด้วยนะคะ

คุณครูคะ แสดงว่า 7 อ่านว่า 7 ต่อ 9

9
ใช่ไหมคะ

ใช่แล้วค่ะ เก่งมากเลยค่ะ

ถ้าเข้าใจแล้ว ลองทาแบบฝึกทักษะที่ 1 นะคะ

 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 9

คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนสัดส่วนลงในช่องว่าง

ข้อ ประโยค สัดส่วน

5  10
0 5 ต่อ 8 เท่ากับ 10 ต่อ 16 8 16
xu
0 x ต่อ y เท่ากับ u ต่อ v y v

1 2 ต่อ 3 เท่ากับ 6 ต่อ 9

2 7 ต่อ 5 เท่ากับ 14 ต่อ 10

3 5 ต่อ 8 เท่ากับ 50 ต่อ 80

4 9 ต่อ 5 เท่ากับ 27 ต่อ 15

5 4 ต่อ 9 เท่ากับ 16 ต่อ 36

 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 10

ข้อ ประโยค สัดส่วน

6 7 ต่อ a เท่ากับ 10 ต่อ 20

7 9 ต่อ b เท่ากับ 18 ต่อ 5

8 5 ต่อ 8 เท่ากับ x ต่อ y

9 m ต่อ n เท่ากับ 2 ต่อ 3

10 a ต่อ b เท่ากับ p ต่อ q

You are in control of your destiny,

Only you can make your dreams come true.
คุณเป็นผู้กาหนดชะตาชีวิตของตัวเอง
มีเพียงคุณเท่านั้น ที่จะทาให้ความฝันของตัวเองเป็นจริง
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 11

เมื่อมีจานวนที่ไม่ทราบค่าซึ่งแทนด้วย
ตัวแปรในสัดส่วน เราสามารถหาจานวนที่แทน
ด้วยตัวแปรดังกล่าวได้ วิธีหนึ่งคือการหา
อัตราส่วนที่เท่ากันโดยใช้หลักการคูณหรือ
หลักการหาร ดังตัวอย่างต่อไปนี้

ตัวอย่างที่ 2 จงหาค่าของ 4 = c ใช้หลักการคูณ

6 18

วิธีทา เนื่องจาก 4 = 4×3 = 12

6 6×3 18
จะได้ 12 = c
18 18

ดังนั้น ค่าของ c เป็น 12

ตอบ 12

ตัวอย่างที่ 3 จงหาค่าของ x = 2
20 5 ใช้หลักการคูณ

วิธีทา เนื่องจาก 2 = 2×4 = 8

5 5×4 20
จะได้ x = 8
20 20

ดังนั้น ค่าของ x เป็น 8

ตอบ 8
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 12

ตัวอย่างที่ 4 จงหาค่าของ 24 = a
42 7

วิธีทา เนื่องจาก 24 = 24  6 = 4
42 42  6 7
จะได้ 4 = a
7 7
ใช้หลักการหาร
ดังนั้น ค่าของ a เป็น 4

ตอบ 4

ตัวอย่างที่ 5 จงหาค่าของ 15 = 3
20 b ใช้หลักการหาร

วิธีทา เนื่องจาก 15 = 15÷5 = 3

20 20÷5 4
จะได้ 3=3
4 b

ดังนั้น ค่าของ b เป็น 4

ตอบ 4

To follow, without halt, one aim:

There is the secret of success."
เคล็ดลับของความสาเร็จ
คือการเดินทางอย่างต่อเนื่องไปสู่จุดมุ่งหมาย
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 13

คาชี้แจง ให้นักเรียนหาค่าของตัวแปรโดยการนาคาตอบ
ทางขวามือมาใส่ในช่องว่างทางซ้ายมือให้ถูกต้อง

ง . 0. 3 = 27 ก. 45
8 a
............... 1. 2 = 16 ข. 11
3 a
............... 2. 3 = 27 ค. 2
5 a
............... 3. a = 64 ง. 72
8 128
............... 4. b = 98 จ. 14
8 56
............... 5. 40 = c ฉ. 55
48 6
............... 6. 55 = d ช. 24
40 8
............... 7. 9 = 54 ฌ. 5
h 12
............... 8. 13 = 52 ญ. 7
x 28
............... 9. 12 = 4 ฎ. 4
a 3
............... 10. 22 = 2 ฐ. 9
c 5
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 14

เพื่อน ๆ เคยทราบมาแล้วว่า เมื่อมีอัตราส่วน

สองอัตราส่วนเท่ากัน ผลคูณไขว้จะเท่ากัน
ดังนั้นเพื่อน ๆ อาจหาจานวนที่แทนตัวแปรใน
แต่ละสัดส่วนได้อีกวิธีหนึ่ง โดยใช้การคูณไขว้และ
การแก้สมการ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

จงหาค่าของ a ในสัดส่วน a = 48
ตัวอย่างที่ 6 39 156

วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ a x 156 = 39 x 48
a = 39 × 48
156
a = 12
ดังนั้น ค่าของ a เป็น 12
ตอบ 12

ตัวอย่างที่ 7 จงหาค่าของ b ในสัดส่วน 100 = b

150 15

วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ 100 x 15 = 150 x b
100 × 15 = b
150
b = 10
ดังนั้น ค่าของ b เป็น 10
ตอบ 10
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 15

ตัวอย่างที่ 8 จงหาค่าของ c ในสัดส่วน 24 = 8

c 3

วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ 24 x 3 = c x 8
24 × 3 = c
8
c = 9
ดังนั้น ค่าของ c เป็น 9
ตอบ 9

31 7
ตัวอย่างที่ 9 จงหาค่าของ d ในสัดส่วน 2 =
8 d

วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ 3 1 x d = 8 x 7
2

7 xd = 8x7
2
d = 8×7  2
ไม่ยากใช่ไหมคะ 7
เพื่อน ๆ
d = 16

ดังนั้น ค่าของ d เป็น 16

ตอบ 16
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 16

คาชี้แจง ให้นักเรียนหาค่าตัวแปรจากสัดส่วน
แล้วเติมคาตอบลงในตาราง

คาถามปริศนาตัวเลขไขว้

จงหาค่าของ x

แนวนอน 0. 3 = x แนวตั้ง 0. 16 = x
4 80 17 68
1. x 46 2. 3 = x
25 = 50 8 96
3. x = 27 3. 1 = 8
7 63 4 x
4. 16 1 5. 3 = 21
x = 4 7 x
6. 28 = 2 6. 23 x
x 3 27 = 54
7. 38 x 7. 15 = 60
43 = 86 18 x
8. 7 = x 9. 26 = x
8 40 79 158
10. 42 = x 10. 7 = x
63 3 8 32
11. 41 = 1
x 2
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 17

สนุกกับปริศนาตัวเลขไขว้

0. 1. 2.
6 0
3. 4. 5.
4
6.

7. 8. 9.

10.

11.

สนุกไหมคะ เพื่อน ๆ
“ความพยายามอยู่ที่ไหน
ความสาเร็จอยู่ที่นั่น” นะคะ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 18

จากการศึกษาตัวอย่างที่ 2 ถึงตัวอย่างที่ 9
นักเรียนช่วยสรุปเกี่ยวกับการหาค่าของตัวแปร
ในสัดส่วนด้วยนะคะ

สรุปได้แบบนี้ใช่ไหมคะ

การหาค่าของตัวแปรในสัดส่วน มี 2 วิธี คือ

1. ใช้หลักการคูณหรือหลักการหาร
2. ใช้ผลคูณไขว้และการแก้สมการ

ถูกต้องค่ะ เก่งมากเลยค่ะ

เข้าใจแล้วค่ะ และพร้อมสาหรับการศึกษา
ตัวอย่างต่อไปแล้วค่ะ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 19

ตัวอย่างที่ 10 จงหาค่าของ a ในสัดส่วน a + 11 = 39

5 15

วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ (a + 11) x 15 = 5 x 39
a + 11 = 5×39
15
a + 11 = 13
a = 13 - 11
a = 2
ดังนั้น ค่าของ a เป็น 2
ตอบ 2

ตัวอย่างที่ 11 จงหาค่าของ b ในสัดส่วน 7 = 63

3b - 2 9
วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ 7  9 = (3b - 2) x 63
7×9 = 3b - 2
63
1 = 3b – 2
1 + 2 = 3b
3 = 3b
3 = b
3
b = 1
ดังนั้น ค่าของ b เป็น 1
ตอบ 1
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 20

ตัวอย่างที่ 12 จงหาค่าของ a ในสัดส่วน 9 = 72

17 d-5
วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ 9  (d – 5) = 17  72
d – 5 = 17×72
9
d – 5 = 136
d = 136 + 5
d = 141
ดังนั้น ค่าของ d เป็น 141
ตอบ 141

ตัวอย่างที่ 13 จงหาค่าของ b ในสัดส่วน 6 = 2c + 2

13 91
วิธีทา จากสัดส่วนจะได้ผลคูณไขว้เท่ากัน
นั่นคือ 6 x 91 = 13 x (2c +2)
6×91 = 2c +2
13
42 = 2c +2
42 - 2 = 2c
40 = 2c
40 = c
2
c = 20
ดังนั้น ค่าของ c เป็น 20
ตอบ 20
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 21

คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความที่เห็นว่าถูก

และทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความที่เห็นว่าผิดค่ะ

 0. จากสัดส่วน b -2 = 18 จะได้ b ค่าเป็น 5

6 36
 0. จากสัดส่วน 21 = b+1 จะได้ b ค่าเป็น 4
42 6
............ 1. จากสัดส่วน b+1 = 12 จะได้ b ค่าเป็น 3
9 27
............ 2. จากสัดส่วน x +8 = 64 จะได้ x ค่าเป็น 0
9 72
............ 3. จากสัดส่วน x -1 = 4 จะได้ x ค่าเป็น 9
4 2
............ 4. จากสัดส่วน 5 = 48 จะได้ x ค่าเป็น 8
x +3 108
............ 5. จากสัดส่วน 10 = 2 จะได้ f ค่าเป็น 35
f +5 6
............ 6. จากสัดส่วน 8 = 2b+3 จะได้ b ค่าเป็น 2
9 4
............ 7. จากสัดส่วน 9 = 9c จะได้ c ค่าเป็น 0.5
8 4
............ 8. จากสัดส่วน 4 = 2 จะได้ a ค่าเป็น 2
14 3a+1
............ 9. จากสัดส่วน 2 = 5 จะได้ b ค่าเป็น 4.5
1 b-2
............ 10. จากสัดส่วน 4d - 3 = d จะได้ d ค่าเป็น 3
9 3
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 22

การแก้โจทย์ปัญหาสัดส่วน มีวธิ ีการดังต่อไปนี้

1. ให้ตัวแปร เช่น x เป็นจานวนทีต่ ้องการหา
2. เขียนสัดส่วนแสดงการเท่ากันของอัตราส่วนที่กาหนดให้และอัตราส่วนใหม่
โดยให้ลาดับของสิ่งทีเ่ ปรียบเทียบกันในแต่ละอัตราส่วนเป็นลาดับเดียวกัน

3. หาค่าของตัวแปร

“ในการสอบวิชาคณิตศาสตร์ครั้งหนึ่งผลปรากฏว่า
อัตราส่วนของคะแนนที่ ก ได้ต่อคะแนนที่ ข ได้เท่ากับ 4 : 7
ถ้า ก. สอบได้ 56 คะแนน ข. สอบได้กี่คะแนน” เขียน
สัดส่วนแสดงการเท่ากันของอัตราส่วนได้อย่างไรคะ

เราต้องเขียนสัดส่วนแสดงการเท่ากันของ
อัตราส่วนที่กาหนดให้ โดยให้ลาดับของ
สิ่งที่เปรียบเทียบในแต่ละอัตราส่วน
เป็นลาดับเดียวกัน
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 23

กาหนดให้ ข. สอบได้ x คะแนน

จะได้การเขียนสัดส่วนเป็นดังนี้
คะแนนของ ก
4 = 56
7 x
คะแนนของ ข

เข้าใจแล้วค่ะ ขอบคุณค่ะ

เข้าใจแล้วลองเติมคาตอบลงในตัวอย่างที่ 14
แล้วลองทาแบบฝึกทักษะที่ 5 นะคะ

ค่ะ...คุณครู
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 24

ตัวอย่างที่ 14 ให้นักเรียนกาหนดตัวแปร และเขียนเป็นสัดส่วน

กาหนดตัวแปร
โจทย์ปัญหา เขียนเป็นสัดส่วน
แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
1. โรงเรียนสหศึกษา กาหนดให้โรงเรียนแห่งนี้
แห่งหนึ่ง อัตราส่วน มีนักเรียนหญิง x คน นักเรียนหญิง (คน)
ของนักเรียนหญิงต่อ
นักเรียนชายเป็น x
=
3 : 5 ถ้าโรงเรียน
5
แห่งนี้มีนักเรียนชาย
450 คน อยาก
นักเรียนชาย (คน)
ทราบว่าโรงเรียน
แห่งนี้มี
นักเรียนหญิงกี่คน
2. จานวนสองจานวนมี กาหนดให้จานวนน้อย จานวนน้อย
อัตราส่วนเป็น 6 : 5 คือ X .
และผลบวกของ x
ทั้งสองจานวน =
เป็น 33 จงหา
จานวนน้อย
ผลบวกของทั้งสองจานวน
3. แบ่งลวดเส้นหนึ่ง กาหนดให้ลวดเส้นสั้น ความยาวลวดเส้นสั้น (ซม.)
ออกเป็นสองส่วน ยาว X เซนติเมตร
โดยใช้อัตราส่วน 3
3 : 11 ถ้าลวด =
ทั้งสองเส้นมี
ความยาวต่างกัน
24 เซนติเมตร ผลต่างของลวดทั้งสองเส้น (ซม.)
จงหาความยาว
ของลวดเส้นสั้น
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 25

คาชี้แจง ให้นักเรียนเติมคาตอบลงในช่องว่างให้สมบูรณ์

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปร เขียนเป็นสัดส่วน

แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
0. แต๋วขับรถ 2 ชั่วโมง กาหนดให้แต๋วใช้ระยะทาง เวลาที่ใช้ (ชม.)
ได้ระยะทาง 150 a กิโลเมตร 2 5
กิโลเมตร ถ้าแต๋ว =
ขับรถ 5 ชั่วโมง 150 a
แต๋วจะได้ระยะทาง
ระยะทาง (กม.)
กี่กโิ ลเมตร
1. ชมพู่ขายสมุดโหลละ กาหนดให้ชมพู่ขายสมุดได้ จานวนสมุด (เล่ม)
145 บาท ถ้าเขาขาย เงิน.....................บาท
60 เล่ม ชมพู่จะขาย =
สมุดได้เงินกี่บาท

จานวนเงินที่ขายได้ (บาท)
2. อนุชิตฝากเงิน กาหนดให้อนุชิตได้ ดอกเบี้ย (บาท)
ธนาคาร 2,000 บาท ดอกเบี้ย.....................บาท
ได้ดอกเบี้ย 140 บาท =
ถ้าเขาฝากเงิน
5,000 บาท อนุชิต
จะได้ดอกเบี้ยกี่บาท เงินฝาก (บาท)
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 26

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปร เขียนเป็นสัดส่วน

แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
3. น้าหวานผสมกับน้าใน กาหนดให้ใช้น้า...........ถ้วย น้า (ถ้วย)
อัตราส่วน 2 : 7 ถ้า
ใช้น้าหวาน 30 ถ้วย =
จะต้องใช้น้ากี่ถ้วย
น้าหวาน (ถ้วย)

4. แปลนบ้านหลังหนึ่งใช้ กาหนดให้วัดบนแปลนได้ ระยะทางบนแปลน (ซม.)

มาตราส่วน 1 : 100 ................... เซนติเมตร
ถ้าบ้านหลังนี้วัด =
ความกว้างได้ 7 เมตร
บนแปลนจะวัดได้
กี่เซนติเมตร ระยะทางจริง (ซม.)

5. อัตราส่วนของ กาหนดให้จานวนนักเรียน นักเรียนชาย (คน)

นักเรียนชายต่อ ชายมีเท่ากับ................ คน
นักเรียนหญิงของ =
โรงเรียนแห่งหนึ่ง
เป็น 9 : 5 ถ้าโรงเรียน
นี้มีนักเรียนชาย นักเรียนชายมากกว่า
มากกว่านักเรียนหญิง นักเรียนหญิง (คน)
200 คน จงหาจานวน
นักเรียนชาย
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 27

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปร เขียนเป็นสัดส่วน

แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
6. พ่อค้าใช้น้าตาลทราย กาหนดให้ใช้น้าตาลทราย น้าตาลทรายอย่างเลว
อย่างดีกับ อย่างเลว (กระสอบ)
น้าตาลทราย ........................... กระสอบ
อย่างเลวผสมกันใน =
อัตราส่วน 5 : 4
แล้วขายในราคา
น้าตาลทรายอย่างดี น้าตาลทรายทั้งหมด
อยากทราบว่าใน (กระสอบ)
น้าตาลทราย 36
กระสอบจะต้องใช้
น้าตาลทราย
อย่างเลวกี่กระสอบ

7. ร้านค้าขายส่งต้องการ กาหนดให้ฟ้าซื้อสินค้า จานวนสินค้าที่ซื้อ (ชิ้น)

ขายสินค้าจานวนมาก จานวน
จึงประกาศแถมสินค้า .................................ชิ้น =
ให้แก่ลูกค้าในอัตรา
ซื้อ 7 แถม 2 ถ้าฟ้า
ต้องการสินค้าทั้งหมด จานวนสินค้าทั้งหมด (ชิ้น)
720 ชิ้น ฟ้าต้องซื้อ
สินค้าจานวนกี่ชิ้น
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 28

ตัวอย่างที่ 15 ป้าณีชงกาแฟ 5 ถ้วยโดยใช้อัตราส่วนของกาแฟบด 4 ช้อนโต๊ะ

ต่อน้า 5 ถ้วย ถ้าป้าณีต้องการเลี้ยงกาแฟผู้เข้าประชุมทั้งหมด
40 คน คนละ 1 ถ้วย ป้าณีต้องใช้กาแฟบดกี่ช้อนโต๊ะ

วิธีทา ป้าณีต้องใช้กาแฟบด a ช้อนโต๊ะต่อน้า 40 ถ้วย

ป้าณีใช้กาแฟบด 4 ช้อนโต๊ะต่อน้า 5 ถ้วย
ต้องการกาแฟ 40 ถ้วย
ต้องใช้น้า 40 ถ้วย

เขียนสัดส่วนได้ว่า
ปริมาณกาแฟบด
4 a
=
5 40

ปริมาณน้า

ดังนั้น 4×40 = 5× a
4×40 = a
5
a = 32

ดังนั้น ป้าณีต้องใช้กาแฟบด 32 ช้อนโต๊ะ

ตอบ 32 ช้อนโต๊ะ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 29

ตัวอย่างที่ 16 เครื่องบินโดยสารไอพ่นบินด้วยอัตราเร็ว 700 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

จงหาว่าในระยะทาง 4,550 กิโลเมตร จะต้องใช้เวลาบินนาน
กี่ชั่วโมง กี่นาที

วิธีทา ให้ระยะทาง 4,550 กิโลเมตร ใช้เวลา b ชั่วโมง

เครื่องบินโดยสารไอพ่นบินด้วยอัตราเร็ว 700 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
แสดงว่า ระยะทาง 700 กิโลเมตร ใช้เวลาบิน 1 ชั่วโมง
เขียนสัดส่วนได้ว่า
ระยะทาง (กม.)
4,550 700
=
b 1
เวลา (ชม.)

ดังนั้น 4,550 × 1 = b × 700

4,550 × 1 = b
700
b = 6.5 หรือ 6 1
2
ดังนั้น จะต้องใช้เวลาบิน 6 1 ชั่วโมง หรือ 6 ชั่วโมง 30 นาที
2
นั่นคือ จะต้องใช้เวลาบิน 6 ชั่วโมง 30 นาที
ตอบ 6 ชั่วโมง 30 นาที

ไปทาแบบฝึกทักษะกันต่อดีกว่าค่ะ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 30

คาชี้แจง ให้นักเรียนเติมคาตอบลงในช่องว่าง

1. สวนขนัดหนึ่งมีอัตราส่วนของจานวนต้นมะม่วงต่อจานวนต้นมะนาวเป็น 7 : 4
ถ้าปลูกต้นมะนาว 108 ต้น จงหาจานวนต้นมะม่วง

วิธีทา กาหนดให้มีจานวนต้นมะม่วง____________________ ต้น

เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนมะม่วง

จานวนมะนาว
ดังนั้น __________________________

__________________________

__________________________
ดังนั้น _________________________

ตอบ __________________________
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 31

2. สี่เหลี่ยมผืนผ้ารูปหนึ่งมีอัตราส่วนของความกว้างต่อความยาวเป็น 7: 12
ถ้าสี่เหลี่ยมผืนผ้ารูปนี้มีความยาว 156 เซนติเมตร จงหาว่าสี่เหลี่ยมรูปนี้
จะมีความกว้างกี่เซนติเมตร
วิธีทา กาหนดให้สี่เหลี่ยมมีความกว้าง________________ เซนติเมตร
เขียนสัดส่วนได้วา่
ความกว้าง

ความยาว
ดังนั้น __________________________

__________________________

__________________________

ดังนั้น __________________________

ตอบ __________________________

สู้ ๆ นะครับ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 32

3. มีเงิน 7,200 บาท แบ่งให้พี่น้องสามคนในอัตราส่วน 4 : 3 : 2 จงหา

จานวนเงินที่สามพี่น้องจะรับตามลาดับ

วิธีทา กาหนดให้คนแรกได้เงิน________________ บาท

เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนเงินที่คนแรกได้รับ

จานวนเงินทั้งหมด
ดังนั้น __________________________
__________________________
__________________________
ดังนั้น คนแรกได้รับเงิน____________ บาท

กาหนดให้คนที่สองได้เงิน________________ บาท
เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนเงินที่คนที่สองได้รับ

จานวนเงินทั้งหมด
ดังนั้น __________________________
__________________________
__________________________
ดังนั้น คนที่สองได้รับเงิน____________ บาท
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 33

กาหนดให้คนที่สามได้เงิน________________ บาท
เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนเงินที่คนที่สามได้รับ

จานวนเงินทั้งหมด
ดังนั้น __________________________
__________________________________
________________________________________

ดังนั้น คนที่สามได้รับเงิน____________ บาท

ตอบ ____________________________

4. บริษัทขายรถยนต์มีรถอยู่ 132 คัน เป็นรถขนาดเล็ก ขนาดกลาง และ

ขนาดใหญ่ในอัตราส่วน 5 : 3 : 4 ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและ
ขนาดกลางเท่ากับกี่คัน
วิธีทา กาหนดให้ผลต่างของจานวนรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลาง
เท่ากับ ____ คัน
เขียนสัดส่วนได้ว่า
ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลาง (คัน)

จานวนรถทั้งหมด
ดังนั้น __________________________
__________________________________
________________________________________
ดังนั้น ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลาง_____ คัน
ตอบ คัน
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 34

คาชี้แจง ให้นักเรียนเติมคาตอบลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปรแทน เขียนเป็นสัดส่วน หาค่าตัวแปร

สิ่งที่โจทย์ต้องการ
0. อัตราส่วนของ กาหนดให้ ค ได้รับ a =3 a =3
180 2 180 2
ค่าจ้างที่ ก ข และ ค่าจ้าง a บาท
a= 180×3
ค ได้รับ เป็น 2
2:1:3 a=270
ตามลาดับ ถ้า ก
ได้รับ 180 บาท
จงหาว่า ค ได้
ค่าจ้างกี่บาท

0. คุณแม่ซื้อส้มและ กาหนดให้คุณแม่ a =5 a =5
320 8 320 8
มังคุดเป็นจานวน จ่ายค่ามังคุด
a= 320×5
เงินคิดเป็น a บาท 8
อัตราส่วน 3 : 5 a=200
ถ้าคุณแม่จ่ายเงิน
ทั้งหมด 320 บาท
คุณแม่จ่ายเงิน
ค่ามังคุดกี่บาท
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 35

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปรแทน เขียนเป็น หาค่าตัวแปร

สิ่งที่โจทย์ต้องการ สัดส่วน
1. มุกว่ายน้าได้ระยะทาง
25 เมตร ในเวลา 3 นาที
อยากทราบว่าระยะทาง
100 เมตร มุกจะว่ายน้า
ได้กี่นาที
2. ในการเลือกตั้งประธาน
นักเรียนโรงเรียน
แห่งหนึง่ มีนกั เรียนมาใช้
สิทธิ์เลือกตั้งต่อนักเรียน
ทั้งหมดเป็น 3 : 5 ถ้ามี
นักเรียนทั้งหมด
3,500 คน จะมีนักเรียน
ใช้สิทธิ์เลือกตั้งกี่คน
3. ใบชาสองชนิดผสมกันใน
อัตราส่วน 3 : 5 ถ้าใบชา
ชนิดหลังหนัก 15
กิโลกรัมแล้วใบชาชนิด
แรกหนักกี่กิโลกรัม
4. ในการจัดทัศนศึกษาของ
โรงเรียนแห่งหนึ่งเหมา
รถยนต์โดยสารขนาด 60
ทีน่ ั่งจานวน 1 คันในราคา
2,520 บาท จงหา
อัตราส่วนค่าโดยสารต่อคน
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 36

คาชี้แจง ให้นักเรียนเติมคาตอบลงในช่องว่างให้สมบูรณ์

0. โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง โดยเฉลี่ยมีจานวนพยาบาลต่อจานวนผู้ป่วยเท่ากับ
5 : 37 ถ้ามีผู้ป่วย 629 คน โรงพยาบาลแห่งนี้จะมีพยาบาลดูแล_85__คน

1. แอปเปิล 15 ผล ราคา 345 บาท ถ้าซื้อแอปเปิล 64 ผล จะต้องจ่ายเงิน

__________ บาท

2. สุชาติและสมชาย ลงทุนค้าขาย สุชาติลงทุน 9,500 บาท สมชายลงทุน

6,000 บาท ถ้าได้กาไร 3,100 บาท สุชาติได้กาไร __________ บาท
และ สมชายได้กาไร __________ บาท

3. พ่อมีเงิน 64,300 บาท แบ่งให้ตุ้ม 3 ส่วน ให้ดาว 2 ส่วน

และให้นุ้ย 5 ส่วน ตุ้มได้รับส่วนแบ่ง_________ บาท
ดาวได้รับส่วนแบ่ง_______ บาท นุ้ยได้รับส่วนแบ่ง________ บาท

4. อัตราส่วนของจานวนผู้ที่ได้ทางานต่อผู้สมัครงานเป็น 2 : 5 ถ้ามีผู้สมัครงาน
910 คน ผู้ที่ได้งานทา __________ คน

5. อัตราส่วนของกาไรต่อราคาต้นทุนของสินค้าชิ้นหนึ่งเป็น 1 : 3 ถ้าต้นทุน
ของสินค้าชิน้ นี้ เป็น 540 บาท ผู้ขายได้กาไร __________ บาท
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 37

คาชี้แจง 1. แบบทดสอบมีจานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลา 20 นาที

2. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องเพียงข้อเดียว แล้วกาเครื่องหมาย
กากบาท (×) ลงในกระดาษคาตอบ

1. ถ้า 4  12 แล้วค่าของ n 4. ถ้า x :5  24:20 ค่าของ x

7 n
ตรงกับข้อใด ตรงกับข้อใด
ก. 10 ก. 3
ข. 21 ข. 5
ค. 25 ค. 6
ง. 30 ง. 7

2. ถ้า p  30 แล้วค่าของ p 5. ถ้า 0.007 : 0.05 = m : 0.004

6 36
แล้ว m มีค่าตรงกับข้อใด
ตรงกับข้อใด
ก. 0.00056
ก. 2 ข. 0.0056
ข. 3
ค. 0.056
ค. 4
ง. 5.6
ง. 5
6. ถ้า 4x : 5 = 8 : 9 แล้ว x
3. ถ้า a  3  7 แล้ว a + b มีค่าตรงกับข้อใด
8 b 28
ตรงกับข้อใด ก. 1 ข. 5
2 10
ก. 12 ข. 14 9 10
ค. ง.
ค. 23 ง. 30 10 9
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 38

7. สวนขนัดหนึ่งมีอัตราส่วนของ 9. ในการผสมน้ายากาจัดแมลงมี
จานวนต้นมะม่วงต่อจานวน อัตราส่วนดังนี้
ต้นมะนาวเป็น 5 : 2 ถ้า ปริมาณน้า : ปริมาณยา = 12 : 3
ปลูกต้นมะม่วง 210 ต้น ถ้าใช้ปริมาณยา 60 ลิตร ปริมาณ
จานวนต้นมะนาวตรงกับข้อใด น้าที่ใช้ตรงกับข้อใด
ก. 36 ต้น ก. 150 ลิตร
ข. 65 ต้น ข. 200 ลิตร
ค. 84 ต้น ค. 240 ลิตร
ง. 96 ต้น ง. 300 ลิตร

10. อัตราส่วนของจานวนนักเรียนชาย
8. ลวดยาว 153 เมตร ตัดออกเป็น ต่อจานวนนักเรียนหญิงของโรงเรียน
3 เส้น ในอัตราส่วน 2 : 3 : 4 แห่งหนึ่งเป็น 13 : 8 ถ้าโรงเรียน
ผลบวกของความยาวของ แห่งนี้มีนักเรียนชายมากกว่า
เส้นที่สั้นที่สุดกับเส้นที่ยาวที่สุด นักเรียนหญิง 120 คน จานวน
ตรงกับข้อใด นักเรียนหญิงตรงกับข้อใด
ก. 192 คน
ก. 102 เมตร
ข. 295 คน
ข. 96 เมตร ค. 345 คน
ค. 92 เมตร ง. 560 คน
ง. 80 เมตร

สู้ ๆ นะครับ เพื่อน ๆ

 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 39

รัตติกาล นิยมเอี่ยม. 2552. ผลการใชแบบฝกทักษะความรูพื้นฐานทาง

คณิตศาสตร ที่มีตอผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องระบบจานวนจริง
ของนักเรียนที่มีผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ต่า. สารนิพนธปริญญา
มหาบัณฑิต. สาขาวิชาการมัธยมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
วาสนา ทองการุณ. 2548. สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน ม. 2
เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์เดอะบุคส์.
ศึกษาธิการ, กระทรวง. 2551. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุท ธศั ก ราช 2551. กรุ งเทพมหานคร: โรงพิ ม พ์ ชุ ม นุ ม สหกรณ์
การเกษตรแห่งประเทศไทย.
. 2554. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์
เล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร:
โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
. 2554. คู่มือครูรายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ เล่ม 1
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
สุเทพ จันทร์สมบูรณ์กุลและคณะ. 2554. สื่อเสริมรายวิชาพื้นฐาน
คณิตศาสตร์ ม.2 เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์เดอะบุคส์.
สุพล สุวรรณนพและคณะ. 2553. สื่อการเรียนรู้และเสริมสร้างทักษะ
ตามมาตรฐานและตัวชี้ วัดชั้น ปี กลุ่ มสาระการเรียนรู้คณิต ศาสตร์
เล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์นิยม
วิทยา.
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 40

สมศักดิ์ สินธุระเวชญ์ และคณะ. 2542. แบบทดสอบตามจุดประสงค์ ค 034

เสริมทักษะคณิตศาสตร์ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคปลาย.
กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์วัฒนาพานิช.
อนันต์ โพธิกุลและคณะ. 2548. แบบฝึกทักษะ/กระบวนการเรียนรู้
คณิตศาสตร์ พื้นฐาน ม.2 เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์
เดอะบุคส์.
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 41

ภาคผนวก
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 42

กระดาษคาตอบ

ชื่อ……………………………………………………………….………เลขที…่ ……………….ชั้น……………
วันที.่ ........... เดือน ............................... พ.ศ........

คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  ลงใน  ใต้ตัวอักษร

ก ข ค และ ง ที่เป็นคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลังเรียน
ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
6 6
7 7
8 8
9 9
10 10

บันทึกคะแนน

ประเมินผล ก่อนเรียน หลังเรียน

คะแนนเต็ม 10 10
ได้
แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 43
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 44

1. ค 6. ง
2. ข 7. ง
3. ค 8. ข
4. ก 9. ก
5. ง 10. ค

อย่าลืมนาคะแนนที่ได้ไปเปรียบเทียบ
กับคะแนนหลังเรียนเพื่อทราบผลการพัฒนา
นะคะ เพื่อน ๆ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 45

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 1

ข้อ ประโยค สัดส่วน

1 2 ต่อ 3 เท่ากับ 6 ต่อ 9 26

3 9

2 7 ต่อ 5 เท่ากับ 14 ต่อ 10 7  14

5 10

3 5 ต่อ 8 เท่ากับ 50 ต่อ 80 5  50

8 80

4 9 ต่อ 5 เท่ากับ 27 ต่อ 15 9  27

5 15
4  16
5 4 ต่อ 9 เท่ากับ 16 ต่อ 36 9 36

6 7 ต่อ a เท่ากับ 10 ต่อ 20 7  10

a 20
7 9 ต่อ b เท่ากับ 18 ต่อ 5 9  18
b 5
8 5 ต่อ 8 เท่ากับ x ต่อ y 5x
8 y

9 m ต่อ n เท่ากับ 2 ต่อ 3 m2

n 3

10 a ต่อ b เท่ากับ p ต่อ q ap

b q
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 46

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 2

ง . 0. 3 = 27 ก. 45
8 a
ช . 1. 2 = 16 ข. 11
3 a
ก . 2. 3 = 27 ค. 2
5 a
ฎ . 3. a = 64 ง. 72
8 128
จ . 4. b = 98 จ. 14
8 56
ฌ . 5. 40 = c ฉ. 55
48 6
ข . 6. 55 = d ช. 24
40 8
ค . 7. 9 = 54 ฌ. 5
h 12
ญ . 8. 13 = 52 ญ. 7
x 28
ฐ . 9. 12 = 4 ฎ. 4
a 3
ฉ . 10. 22 = 2 ฐ. 9
c 5

ตรวจเฉลยแล้ว ถูกทุกข้อไหมคะ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 47

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 3

สนุกกับปริศนาตัวเลขไขว้

0. 1. 2.
6 0 2 3
3. 4. 5.
4 3 6 4
6.
4 2 9
7. 8. 9.
7 6 3 5
10.
2 2 2
11.
8 22

ถูกหมดเลย... เก่งมากครับ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 48

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 4

 1. จากสัดส่วน b+1 = 12 จะได้ b ค่าเป็น 3

9 27
 2. จากสัดส่วน x +8 = 64 จะได้ x ค่าเป็น 0
9 72
 3. จากสัดส่วน x -1 = 4 จะได้ x ค่าเป็น 9
4 2
 4. จากสัดส่วน 5 = 48 จะได้ x ค่าเป็น 8
x +3 108
 5. จากสัดส่วน 10 = 2 จะได้ f ค่าเป็น 35
f +5 6
 6. จากสัดส่วน 8 = 2b+3 จะได้ b ค่าเป็น 2
9 4
 7. จากสัดส่วน 9 = 9c จะได้ c ค่าเป็น 0.5
8 4
 8. จากสัดส่วน 4 = 2 จะได้ a ค่าเป็น 2
14 3a+1
 9. จากสัดส่วน 2 = 5 จะได้ b ค่าเป็น 4.5
1 b-2
 10. จากสัดส่วน 4d - 3 = d จะได้ d ค่าเป็น 3
9 3

เย้..ถูกหมดทุกข้อเลยครับ...ผม
เก่งมากครับทุกคน
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 49

เฉลยตัวอย่างที่ 14 หน้า 24

ตัวอย่างที่ 14 ให้นักเรียนกาหนดตัวแปร และเขียนเป็นสัดส่วน

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปร เขียนเป็นสัดส่วน

แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
1. โรงเรียนสหศึกษา กาหนดให้โรงเรียนแห่งนี้
แห่งหนึ่ง อัตราส่วน นักเรียนหญิง (คน)
มีนักเรียนหญิง x คน
ของนักเรียนหญิงต่อ
นักเรียนชายเป็น 3 x
3 : 5 ถ้าโรงเรียน =
5 450
แห่งนี้มีนักเรียนชาย
450 คน นักเรียนชาย (คน)
อยากทราบว่า
โรงเรียนแห่งนี้มี
นักเรียนหญิงกี่คน
2. จานวนสองจานวนมี กาหนดให้จานวนน้อย จานวนน้อย
อัตราส่วนเป็น 6 : 5 คือ X .
และผลบวกของ
5 x
=
ทั้งสองจานวนเป็น
11 33
33 จงหาจานวน
น้อย ผลบวกของสองจานวน
3. แบ่งลวดเส้นหนึ่ง กาหนดให้ลวดเส้นสั้น ความยาวลวดเส้นสั้น (ซม.)
ออกเป็นสองส่วน ยาว X เซนติเมตร
โดยใช้อัตราส่วน 3 x
3 : 11 ถ้าลวดทั้ง =
สองเส้นมีความยาว 8 24
ต่างกัน 24 ซม.
จงหาความยาวของ ผลต่างของลวดทั้งสองเส้น (ซม.)
ลวดเส้นสั้น
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 50

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 5

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปร เขียนเป็นสัดส่วน

แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
1. ชมพู่ขายสมุดโหลละ กาหนดให้ชมพู่ขายสมุด จานวนสมุด (เล่ม)
145 บาท ถ้าเขาขาย ได้เงิน a บาท 12 60
60 เล่ม ชมพู่จะขาย =
สมุดได้เงินกี่บาท 145 a
จานวนเงินที่ขายได้ (บาท)
2. อนุชิตฝากเงิน กาหนดให้อนุชิตได้ ดอกเบี้ย (บาท)
ธนาคาร 2,000 บาท ดอกเบี้ย a บาท 140 a
ได้ดอกเบี้ย 140 บาท =
ถ้าเขาฝากเงิน 5,000 2,000 5,000
บาท อนุชิตจะได้ เงินฝาก (บาท)
ดอกเบี้ยกี่บาท
3. น้าหวานผสมกับน้าใน กาหนดให้ใช้น้า a ถ้วย น้า (ถ้วย)
อัตราส่วน 2 : 7 ถ้า a 7
ใช้น้าหวาน 30 ถ้วย =
จะต้องใช้น้ากี่ถ้วย 30 2

น้าหวาน (ถ้วย)
4. แปลนบ้านหลังหนึ่งใช้ กาหนดให้วัดบนแปลน ระยะทางบนแปลน (ซม.)
มาตราส่วน 1 : 100 ได้ a เซนติเมตร a 1
ถ้าบ้านหลังนี้วัด =
ความกว้างได้ 7 เมตร 700 100
บนแปลนจะ
วัดได้กี่เซนติเมตร ระยะทางจริง (ซม.)
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 51

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปร เขียนเป็นสัดส่วน

แทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
5. อัตราส่วนของนักเรียน กาหนดให้จานวนนักเรียน นักเรียนชาย (คน)
ชายต่อนักเรียนหญิงของ ชายมีเท่ากับ a คน a 9
โรงเรียนแห่งหนึ่ง เป็น =
9 : 5 ถ้าโรงเรียนนี้มี 200 4
นักเรียนชายมากกว่า
นักเรียนหญิง 200 คน นักเรียนชายมากกว่านักเรียนหญิง
(คน)
จงหาจานวน
นักเรียนชาย
6. พ่อค้าใช้น้าตาลทราย กาหนดให้ใช้น้าตาลทราย น้าตาลทรายอย่างเลว
อย่างดีกับน้าตาลทราย อย่างเลว a กระสอบ (กระสอบ)
อย่างเลวผสมกันใน
อัตราส่วน 5 : 4 แล้ว a 4
ขายในราคา
น้าตาลทรายอย่างดี 36 9
อยากทราบว่าใน
น้าตาลทราย 36 น้าตาลทรายทั้งหมด
กระสอบ จะต้องใช้ (กระสอบ)
น้าตาลทรายอย่างเลว
กี่กระสอบ
7. ร้านค้าขายส่งต้องการ กาหนดให้ฟ้าซื้อสินค้า จานวนสินค้าที่ซื้อ (ชิ้น)
ขายสินค้าจานวนมาก จานวน a ชิ้น
จึงประกาศแถมสินค้า 7 a
ให้แก่ลูกค้าในอัตรา ซื้อ
7 แถม 2 ถ้าฟ้าต้องการ 9 720
สินค้าทั้งหมด 720 ชิ้น
ฟ้าต้องซื้อสินค้าจานวน จานวนสินค้าทั้งหมด (ชิ้น)
กี่ชิ้น
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 52

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 6

1. สวนขนัดหนึ่งมีอัตราส่วนของจานวนต้นมะม่วงต่อจานวนต้นมะนาวเป็น
7 : 4 ถ้าปลูกต้นมะนาว 108 ต้น จงหาจานวนต้นมะม่วง

วิธีทา กาหนดให้มีจานวนต้นมะม่วง_________a___________ ต้น

เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนมะม่วง
a 7
=
108 4
จานวนมะนาว

ดังนั้น 4 × a = 108 × 7

a = 108×7
4
a = 189
ดังนั้น มีจานวนมะม่วง 189 ต้น
ตอบ 189 ต้น
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 53

2. สี่เหลี่ยมผืนผ้ารูปหนึ่งมีอัตราส่วนของด้านกว้างต่อด้านยาวเป็น 7: 12
ถ้าสี่เหลี่ยมรูปนี้มีความยาว 156 เซนติเมตร ความกว้างของสี่เหลี่ยมนี้
เท่ากับกี่เซนติเมตร

วิธีทา กาหนดให้สี่เหลี่ยมมีความกว้าง______b______ เซนติเมตร

เขียนสัดส่วนได้ว่า
ความกว้าง
b 7
=
156 12
ความยาว

ดังนั้น 12 × b = 156 × 7
b = 156×7
12
b = 91

ดังนั้น สี่เหลี่ยมรูปนี้มีด้านกว้างเท่ากับ 91 เซนติเมตร

ตอบ 91 เซนติเมตร

ถ้าไม่เข้าใจ ยกมือถามคุณครูนะครับ
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 54

3. มีเงิน 7,200 บาท แบ่งให้พี่น้องสามคนในอัตราส่วน 4 : 3 : 2

จงหาจานวนเงินที่สามพี่น้องจะรับตามลาดับ

วิธีทา กาหนดให้คนแรกได้เงิน m บาท

เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนเงินที่คนแรกได้รับ

m 4

7,200 9
จานวนเงินทั้งหมด
ดังนั้น 9 × m = 7,200 × 4
m = 7,200×4
9
m = 3,200
ดังนั้น คนแรกได้รับเงิน 3,200 บาท

กาหนดให้คนที่สองได้เงิน________n________ บาท
เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนเงินที่คนที่สองได้รับ

n 3

7,200 9
จานวนเงินทั้งหมด
ดังนั้น 9 × n = 7,200 × 3
n = 7,200×3
9
n = 2,400
ดังนั้น คนที่สองได้รับเงิน 2,400 บาท
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 55

กาหนดให้คนที่สามได้เงิน p บาท
เขียนสัดส่วนได้ว่า
จานวนเงินที่คนที่สามได้รับ

p 2

7,200 9
จานวนเงินทั้งหมด
ดังนั้น 9 × p = 7,200 × 2
p = 7,200×2
9
p = 1,600
ดังนั้น คนที่สามได้รับเงิน 1,600 บาท
จานวนเงินที่สามคนได้รับตามลาดับคือ 3,200 2,400 และ 1,600 บาท
ตอบ 3,200 บาท 2,400 บาท และ 1,600 บาท ตามลาดับ

4. บริษัทขายรถยนต์มีรถอยู่ 132 คัน เป็นรถขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่

ในอัตราส่วน 5 : 3: 4 ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลางเท่ากับกี่คัน
วิธีทา กาหนดให้ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลางเท่ากับ a คัน
ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลาง

a 2

132 12
จานวนรถทั้งหมด
ดังนั้น 12 × a = 132 × 2
a = 132×2
12
a = 22
ดังนั้น ผลต่างของรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลางเท่ากับ 22 คัน
ตอบ 22 คัน
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 56

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 7

โจทย์ปัญหา กาหนดตัวแปรแทน เขียนเป็น หาค่าตัวแปร

สิ่งที่โจทย์ต้องการ สัดส่วน
1. มุกว่ายน้าได้ระยะทาง มุกใช้เวลา a นาที a =3 a =3
25 เมตร ในเวลา 3 นาที 100 25 100 25
อยากทราบว่าระยะทาง a= 100×3
25
100 เมตร มุกจะว่ายน้า a=12
ได้กี่นาที
2. ในการเลือกตั้งประธาน นักเรียนมาใช้สิทธิ์ a =3 a =3
นักเรียนโรงเรียน a คน 3,500 5 3,500 5
แห่งหนึ่งมีนักเรียนมาใช้ a= 3,500×3
5
สิทธิ์เลือกตั้งต่อนักเรียน a=2,100
ทั้งหมดเป็น 3 : 5 ถ้ามี
นักเรียนทั้งหมด
3,500 คน จะมีนักเรียน
ใช้สิทธิ์เลือกตั้งกี่คน
3. ใบชาสองชนิดผสมกันใน ใบชาชนิดแรกหนัก 3= b 3= b
อัตราส่วน 3 : 5 ถ้าใบชา b กิโลกรัม 5 15 5 15
ชนิดหลังหนัก 15 b= 3×15
5
กิโลกรัมแล้วใบชาชนิด b=9
แรกหนักกี่กิโลกรัม
4. ในการจัดทัศนศึกษาของ กาหนดให้ค่าโดยสาร 60 = 1 60 = 1
โรงเรียนแห่งหนึ่งเหมา ต่อคนราคา n บาท 2,520 n 2,520 n
รถยนต์โดยสารขนาด 60
ที่นั่งจานวน 1 คันในราคา n= 2,520
60
2,520 บาท จงหา n=42
อัตราส่วนโดยสารต่อคน
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 57

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 8

1. แอปเปิล 15 ผล ราคา 345 บาท ถ้าซื้อแอปเปิล 64 ผล จะต้องจ่ายเงิน

1,472 บาท

2. สุชาติและสมชาย ลงทุนค้าขาย สุชาติลงทุน 9,500 บาท สมชายลงทุน

6,000 บาท ถ้าได้กาไร 3,100 บาท สุชาติได้กาไร 1,900 บาท
และ สมชายได้กาไร 1,200 บาท

3. พ่อมีเงิน 64,300 บาท แบ่งให้ตุ้ม 3 ส่วน ให้ดาว 2 ส่วน และให้นุ้ย

5 ส่วน ตุ้มได้รับส่วนแบ่ง 19,290 บาท ดาวได้รับส่วนแบ่ง
12,860 บาท นุ้ยได้รับส่วนแบ่ง 32,150 บาท

4. อัตราส่วนของจานวนผู้ที่ได้ทางานต่อผู้สมัครงานเป็น 2 : 5 ถ้ามีผู้สมัครงาน
910 คน ผู้ที่ได้งานทา 364 คน

5. อัตราส่วนของกาไรต่อราคาต้นทุนของสินค้าชิ้นหนึ่งเป็น 1 : 3 ถ้าต้นทุน
สินค้าชิ้นนี้ เป็น 540 บาท ผู้ขายได้กาไร 180 บาท
 แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 สัดส่วน 58

1. ข 6. ง

2. ง 7. ค

3. ข 8. ก

4. ค 9. ค

5. ก 10. ก

อย่าลืมนาคะแนนที่ได้ไปเปรียบเทียบ
กับคะแนนก่อนเรียนเพื่อทราบผลการพัฒนา
นะคะ เพื่อน ๆ