You are on page 1of 85

Ασvκήσvεις Εφαρμοσvμένων

Μαθηματικών Ι

Μια σvειρά από λυμένες ασvκήσvεις προς εξάσvκησvη και κατανόησvη των εννοιών των
Εφαρμοσvμένων Μαθηματικών Ι

1
Πρόλογος
Το παρόν έργο περιλαμβάνει λυμένες ασvκήσvεις προς εξάσvκησvη και κατανόησvη
των εννοιών του μαθήματος ”Εφαρμοσvμένα Μαθηματικά Ι”, όπως αυτό διδάσvκε-
ται σvτο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογισvτών από τον
κ. Αθανάσvιο Κεχαγιά. Το υλικό αυτό σvυνοδεύει τις σvημειώσvεις του μαθήμα-
τος του κ. Κεχαγιά, και αφορά τις Ομογενείς Διαφορικές Εξισvώσvεις, καθώς
και τους Μετασvχηματισvμούς Laplace και Fourier. Ο τρόπος παρουσvίασvης των
ασvκήσvεων ακολουθεί τη σvειρά του μαθήματος, ενώ η αναλυτικότητα των ασvκήσvεων
σvε κάθε κεφάλαιο ελαττώνεται όσvο ο αναγνώσvτης διαβάζει, έτσvι ώσvτε η ανάγνωσvη
να παραμένει ευχάρισvτη και όχι κουρασvτική, και παράλληλα να επιτυγχάνεται ο
παιδευτικός σvτόχος του παρόντος έργου. Επειδή το αντικείμενο του μαθήματος
λειτουργεί περισvσvότερο ως εργαλείο για τους μηχανικούς και όχι ως σvκοπός, όπως
ίσvως σvε τμήματα Μαθηματικών, η μαθηματική αυσvτηρότητα ίσvως να απουσvιάζει σvε
ορισvμένα σvημεία, ωσvτόσvο δόθηκε η ανάλογη προσvοχή για να μην αποκλίνει το
έργο τελείως από μαθηματική σvκοπιά. Για αυτό το έργο η ομάδα δούλεψε αρκετά
σvκληρά, οπότε ελπίζουμε να σvας αρέσvει και να σvας βοηθήσvει να κατανοήσvετε και
να αγαπήσvετε, ίσvως, τα Εφαρμοσvμένα Μαθηματικά.
Η ομάδα(αλφαβητικά)

Βαρβάρη ΄Αννα

Λαμπάκη Συρματένια

Ρούσvης Γιώργος

Σιδηρόπουλος Ευριπίδης

Χρησvτόφ Πέτρος

2
Περιεχόμενα

Κεφάλαιο Ι:Ομογενείς Γραμμικές Διαφορικές

Εξισvώσvεις Σταθερών Συντελεσvτών ...............................4

Κεφάλαιο ΙΙ:Μη Ομογενείς Γραμμικές Διαφορικές

Εξισvώσvεις Σταθερών Συντελεσvτών .............................12

Κεφάλαιο ΙΙΙ:Συσvτήματα Διαφορικών Εξισvώσvεων .....26

Κεφάλαιο IV:Μετασvχηματισvμός Laplace .....................44

Κεφάλαιο V:Διαφορικές-Ολοκληρωτικές-Γενικευμένες

Εξισvώσvεις, Συσvτήματα Διαφορικών Εξισvώσvεων και

Μετασvχηματισvμός Laplace ...........................................52

Κεφάλαιο VI:Σειρές και Μετασvχηματισvμός Fourier ....70

3
Κεφάλαιο Ι:Ομογενείς Γραμμικές Διαφορικές

Εξισvώσvεις Σταθερών Συντελεσvτών

΄Ασvκησvη 1.1
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 3 dx
dt + 2x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x0 (0) = 2

Λύσvη
Αρχικά, το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο της Διαφορικής Εξίσvωσvης, το οποίο προκύπτει
από τους σvυντελεσvτές των όρων της, είναι το
r2 + 3r + 2 (1)
Οι ρίζες του Χαρακτηρισvτικού Πολυωνύμου είναι οι r1 = −2 και r2 = −1
Οπότε η γενική λύσvη της Διαφορικής Εξίσvωσvης θα έχει τη μορφή
x (t) = c1 e−2t + c2 e−t (2)
΄Ομως, ισvχυεί ότι
x(0) = 2⇒ x(0) = c1 e−2·0 + c2 e0 = c1 e0 + c2 e0 = c1 · 1 + c2 · 1 = c1 + c2 = 2
⇒ c1 + c2 = 2 (3)
Παραγωγίζοντας την (2) έχουμε
x0 (t) = (c1 e−2t + c2 e−t )0 = c1 (e−2t )0 + c2 (e−t )0 = −2c1 e−2t − c2 e−t
Αντικαθισvτούμε όπου t το 0 και παίρνουμε
x0 (0) = −2c1 e−2·0 − c2 e0 = −2c1 · 1 − c2 · 1 = −2c1 − c2 = 2
⇒ −2c1 − c2 = 2 (4)
΄Ετσvι, προκύπτει ένα γραμμικό σvύσvτημα με δύο εξισvώσvεις και δύο αγνώσvτους
(c1 , c2 ), όπου
c1 + c2 = 2
−2c1 − c2 = 2
Με πρόσvθεσvη κατά μέλη παίρνουμε
−c1 = 4 ⇒ c1 = −4
Και με αντικατάσvτασvη σvτην (3) έχουμε
−4 + c2 = 2 ⇒ c2 = 6
Τελικά

x(t) = −4e−2t + 6e−t

4
΄Ασvκησvη 1.2
d2 x dx
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 +2 dt +x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 1
και x0 (0) = 2

Λύσvη
Εδώ το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το
r2 + 2r + 1 (1)

Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −1

Οπότε η γενική λύσvη της Διαφορικής Εξίσvωσvης θα έχει τη μορφή

x(t) = c1 e−t + c2 te−t (2)

Με δεδομένο ότι x(0) = 1 έχουμε

x(0) = 1 ⇒ x(0) = c1 e0 + c2 · 0 · e0 = c1 · 1 + c2 · 0 = c1

⇒ c1 = 1

Παραγωγίζοντας την (2) έχουμε

x0 (t) = (c1 e−t + c2 te−t )0 = −c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t

Γνωρίζοντας ότι x0 (0) = 2 και ότι c1 = 1 παίρνουμε

x0 (0) = −1 · e0 + c2 e0 − c2 · 0 · e0 = −1 · 1 + c2 · 1 = −1 + c2 = 2

⇒ c2 = 3

Οπότε

x(t) = e−t + 3te−t

΄Ασvκησvη 1.3
d2 x dx
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 +2 dt +x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2
και x0 (0) = 2

Λύσvη
΄Οπως και προηγουμένως, το Χαρακτηρισvτικό πολυώνυμο είναι το

r2 + 2r + 1 (1)

Με τη διπλή ρίζα r = −1

Οπότε και πάλι η γενική λύσvη είναι της μορφής

x(t) = c1 e−t + c2 te−t (2)

΄Εχουμε

5
x(0) = 2 ⇒ x(0) = c1 e0 + c2 · 0 · e0 = c1 · 1 + c2 · 0 = c1
⇒ c1 = 2
Παραγωγίζοντας την (2) έχουμε όπως προηγουμένως
x0 (t) = −c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t
Για t = 0 και c1 = 2 έχουμε
x0 (0) = −2 · e0 + c2 e0 − c2 · 0 · e0 = −2 · 1 + c2 · 1 = −2 + c2 = 2
⇒ c2 = 4
Τελικά
x(t) = 2e−t + 4te−t
(Σημείωσvη:΄Οπως φαίνεται, όταν γνωρίζουμε την τιμή της σvυνάρτησvης σvτο 0 και το
Χ.Π. της Δ.Ε. έχει διπλή ρίζα, ο προσvδιορισvμός των c1 και c2 μέσvω των αρχικών
σvυνθηκών γίνεται πολύ πιο εύκολος, καθώς δε χρειάζεται να επιλυθεί το 2×2 σvύσvτημα
με αγνώσvτους τα c1 και c2 )

΄Ασvκησvη 1.4
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 5x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x(1) = 1

Λύσvη
Το χαρακτηρισvτικό πολυώνυμο είναι το
r2 + 4r + 5 (1)

Με δύο μιγαδικές ρίζες, τις r1 = −2 + i και r2 = −2 − i, οπότε η γενική λύσvη


είναι της μορφής
x(t) = c1 e(−2+i)t + c2 e(−2−i)t (2)

Η λύσvη μπορεί να γραφεί και σvτην μορφή


x(t) = e−2t (c1 eit + c2 e−it ) (3)
eit +e−it eit −e−it
Και ισvοδύναμα, λόγω των σvχέσvεων cos(t) = 2 και sin(t) = 2i ,
έχουμε
x(t) = e−2t (c1 cos(t) + c2 sin(t)) (4)

΄Αρα έχουμε

x(0) = 2 ⇒ e0 (c1 · 1 + c2 · 0) = 2 ⇒ c1 = 2
και
1−2e−2 cos(1)
x(1) = 1 ⇒ e−2 (2cos(1) + c2 sin(1)) = 1 ⇒ c2 = e−2 sin(1)

Τελικά
1 − 2e−2 cos(1)
x(t) = 2e−2t cos(t) + e−2t ( )sin(t)
e−2 sin(1)

6
΄Ασvκησvη 1.5
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 5x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x(2) = 1

Λύσvη
΄Οπως πριν το χαρακτηρισvτικό πολυώνυμο είναι το
r2 + 4r + 5 (1)

Με δύο μιγαδικές ρίζες, τις r1 = −2 + i και r2 = −2 − i, οπότε η γενική λύσvη


είναι της μορφής

x(t) = c1 e(−2+i)t + c2 e(−2−i)t (2)

Η λύσvη μπορεί να γραφεί και σvτην μορφή

x(t) = e−2t (c1 eit + c2 e−it ) (3)

Και έτσvι έχουμε

x(t) = e−2t (c1 cos(t) + c2 sin(t)) (4)

΄Αρα έχουμε

x(0) = 2 ⇒ e0 (c1 · 1 + c2 · 0) = 2 ⇒ c1 = 2

και

1−2e−4 cos(2)
x(2) = 1 ⇒ e−4 (2cos(2) + c2 sin(2)) = 1 ⇒ c2 = e−4 sin(2)

Τελικά
1 − 2e−4 cos(2)
x(t) = 2e−2t cos(t) + e−2t ( )sin(t)
e−4 sin(2)

΄Ασvκησvη 1.6
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 5x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x0 (0) = 2

7
Λύσvη
Το χαρακτηρισvτικό πολυώνυμο είναι το

r2 + 4r + 5 (1)

Με δύο μιγαδικές ρίζες, τις r1 = −2 + i και r2 = −2 − i, οπότε η γενική λύσvη


είναι της μορφής

x(t) = c1 e(−2+i)t + c2 e(−2−i)t (2)

Η λύσvη μπορεί να γραφεί και σvτην μορφή

x(t) = e−2t (c1 eit + c2 e−it ) (3)

Και έτσvι έχουμε

x(t) = e−2t (c1 cos(t) + c2 sin(t)) (4)

Η πρώτη παράγωγος της x(t) είναι η

x0 (t) = (e−2t (c1 cos(t) + c2 sin(t)))0

= −2e−2t (c1 cos(t) + c2 sin(t)) + e−2t (−c1 sin(t) + c2 cos(t)) (5)

΄Αρα έχουμε

x(0) = 1 ⇒ e0 (c1 · 1 + c2 · 0) = 1 ⇒ c1 = 1

και

x0 (0) = 2 ⇒ −2e0 (cos(0) + c2 sin(0)) + e0 (−sin(0) + c2 cos(0)) = 2

⇒ −2 + c2 = 2 ⇒ c2 = 4

Τελικά
x(t) = e−2t cos(t) + 4e−2t sin(t)

΄Ασvκησvη 1.7
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 3 dx
dt + 2x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x(1) = 2

8
Λύσvη

Η Χ.Ε. της (1) είναι:

r2 + 3r + 2 = 0

Ρίζες:

r1 = −2,r2 = −1

Γενική λύσvη:

x(t) = c1 e−2t + c2 e−t

΄Ομως:

x (0) = 1 c1 + c2 = 1 e−2e2 2e2 −1


=⇒ =⇒ c1 = e−1 , c2 = e−1
−2 −1
x (1) = 2 c1 e + c2 e = 2

Οπότε, η λύσvη της (1) είναι η:

e − 2e2 −2t 2e2 − 1 −t


x (t) = e + e
e−1 e−1

΄Ασvκησvη 1.8
d2 x dx
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 +2 dt +x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 1
και x(1) = 1

9
Λύσvη

Η Χ.Ε. της (1) είναι:

r2 + 2r + 1 = 0

Ρίζες:

r1 = r2 = −1

Γενική λύσvη:

x(t) = c1 e−t + c2 xe−t

΄Ομως:

x (0) = 1 c1 = 1
=⇒ =⇒ c1 = 1, c2 = 1 − e
x (1) = 1 c1 e−1 + c2 e−1 = 1

Οπότε, η λύσvη της (1) είναι η:

x (t) = e−t + (1 − e) e−t t

΄Ασvκησvη 1.9
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 3 dx
dt + 2x(t) = 0 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x(1) = 2

10
Λύσvη

Η Χ.Ε. της (1) είναι:

r2 + 3r + 2 = 0

Ρίζες:

r1 = −2,r2 = −1

Γενική λύσvη:

x(t) = c1 e−2t + c2 e−t

΄Ομως:

x (0) = 2 c1 + c2 = 2 2e−2e2 −2e2 +2e


=⇒ =⇒ c1 = e−1 , c2 = e−1
−2 −1
x (1) = 2 c1 e + c2 e = 2

Οπότε, η λύσvη της (1) είναι η:

2e − 2e2 −2t 2e − 2e2 −t


x (t) = e + e
e−1 e−1

11
Κεφάλαιο ΙΙ:Μη Ομογενείς Γραμμικές Διαφορικές

Εξισvώσvεις Σταθερών Συντελεσvτών

΄Ασvκησvη 2.1
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 3 dx
dt + 2x(t) = 2 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x0 (0) = 2

Λύσvη
Η Ομογενής Διαφορική Εξίσvωσvη είναι η
d2 x
dt2 + 3 dx
dt + 2x(t) = 0 (1)

Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο της Ομογενούς Διαφορικής Εξίσvωσvης, το οποίο


προκύπτει από τους σvυντελεσvτές των όρων της, είναι το

r2 + 3r + 2 (2)

Οι ρίζες του Χαρακτηρισvτικού Πολυωνύμου είναι οι r1 = −2 και r2 = −1

Οπότε η γενική λύσvη της Ομογενούς Διαφορικής Εξίσvωσvης θα έχει τη μορφή

x (t) = c1 e−2t + c2 e−t (3)

΄Αρα η λύσvη της Μη Ομογενούς Διαφορικής εξίσvωσvης θα έχει τη μορφή

x (t) = c1 e−2t + c2 e−t + xp (t) (4)

Για τη λύσvη της άσvκησvης (και των επόμενων ασvκήσvεων) θα χρησvιμοποιήσvουμε


τη Μέθοδο Απροσvδιόρισvτων Συντελεσvτών

Για να προσvδιορίσvουμε την x(t) πρέπει πρώτα να βρούμε την xp (t)

(Σημείωσvη:Η επιλογή της κατάλληλης υπόθεσvης για την xp (t) εξηγείται σvτη θεωρία)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R

Εφ’ όσvον η (3) είναι λύσvη της αρχικής Διαφορικής Εξίσvωσvης, θα πρέπει να την
ικανοποιεί

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της x(t) είναι αντίσvτοιχα οι

x0 (t) = (c1 e−2t + c2 e−t + xp (t))0 = (c1 e−2t + c2 e−t + A)0 =


−2t 0
(c1 e ) + (c2 e−t )0 + (A)0 = c1 (e−2t )0 + c2 (e−t )0 + 0 = −2c1 e−2t − c2 e−t (5)

και

x00 (t) = (x0 (t))0 = (−2c1 e−2t − c2 e−t )0 = −2c1 (e−2t )0 − c2 (e−t )0 =
−2c1 (−2e−2t ) − c2 (−e−t ) = 4c1 e−2t + c2 e−t (6)

12
΄Αρα με αντικατάσvτασvη των σvχέσvεων (4), (5) και (6) σvτην αρχική Διαφορική
Εξίσvωσvη παίρνουμε

4c1 e−2t + c2 e−t + 3 · (−2c1 e−2t − c2 e−t ) + 2 · (c1 e−2t + c2 e−t + A) = 2

⇒ 4c1 e−2t + c2 e−t − 6c1 e−2t − 3c2 e−t + 2c1 e−2t + 2c2 e−t + 2A = 2

⇒ e−2t · (4c1 − 6c1 + 2c1 ) + e−t (c2 − 3c2 + 2c2 ) + 2A = 2

⇒ e−2t · 0 + e−t · 0 + 2A = 2

⇒ 2A = 2

⇒A=1

Οπότε

x(t) = c1 e−2t + c2 e−t + 1 (7)

Στη σvυνέχεια χρησvιμοποιούμε τις αρχικές σvυνθήκες για να προσvδιορίσvουμε τα c1


και c2

΄Εχουμε

x(0) = c1 e−2·0 + c2 e0 + 1 = c1 · 1 + c2 · 1 + 1 = c1 + c2 + 1 = 2

⇒ c1 + c2 = 1 (8)

Επίσvης

x0 (0) = −2c1 e−2·0 − c2 e0 = −2c1 · 1 − c2 · 1 = −2c1 − c2 = 2

⇒ −2c1 − c2 = 2 (9)

΄Ετσvι, προκύπτει ένα γραμμικό σvύσvτημα με δύο εξισvώσvεις και δύο αγνώσvτους
(c1 , c2 ), όπου

c1 + c2 = 1
−2c1 − c2 = 2

Με πρόσvθεσvη κατά μέλη παίρνουμε

−c1 = 3 ⇒ c1 = −3

Και με αντικατάσvτασvη σvτην (8) έχουμε

−3 + c2 = 1 ⇒ c2 = 4

Τελικά, η αρχική Διαφορική Εξίσvωσvη έχει λύσvη

x(t) = −3e−2t + 4e−t + 1

΄Ασvκησvη 2.2
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 4x(t) = 2 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x0 (0) = 2

13
Λύσvη
Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το
r2 + 4r + 4 (1)

Με διπλή ρίζα την r = −2

΄Αρα η γενική λύσvη της Ομογενούς Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t (2)

Ενώ η γενική λύσvη της Μη Ομογενούς Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + xp (t) (3)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της x(t) είναι οι

x0 (t) = (c1 e−2t + c2 te−2t )0 = −2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t (4)

και

x00 (t) = (x0 (t))0 = (−2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t )0 =


−2t
4c1 e − 2c2 e−2t − 2c2 e−2t + 4c2 te−2t = 4c1 e−2t − 4c2 e−2t + 4c2 te−2t (5)

Με αντικατάσvτασvη σvτην αρχική Δ.Ε. έχουμε

4c1 e−2t − 4c2 e−2t + 4c2 te−2t + 4 · (−2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t ) + 4 · (c1 e−2t +
c2 te−2t + A) = 2

⇒ 4c1 e−2t − 4c2 e−2t + 4c2 te−2t − 8c1 e−2t + 4c2 e−2t − 8c2 te−2t + 4c1 e−2t +
4c2 te−2t + 4A = 2

⇒ 4A = 2
1
⇒A= 2

Με δεδομένο ότι x(0) = 2 έχουμε

x(0) = c1 e−2·0 + c2 · 0 · e−2·0 + 1


2 = c1 · 1 + 1
2 = c1 + 1
2 =2
3
⇒ c1 = 2

Επίσvης

x0 (0) = −2· 32 ·e−2·0 +c2 e−2·0 −2c2 ·0·e−2·0 = −3·1+c2 ·1−2c2 ·0 = −3+c2 = 2

⇒ c2 = 5

Τελικά
3 −2t 1
x(t) = e + 5te−2t +
2 2

14
΄Ασvκησvη 2.3
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 5x(t) = 1 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x0 (0) = 2

Λύσvη
Εδώ το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 4r + 5 (1)

Για το οποίο βλέπουμε ότι

∆ = β 2 − 4αγ = 42 − 4 · 1 · 5 = 16 − 20 = −4 < 0

΄Αρα το Χ.Π. έχει μιγαδικές ρίζες, σvυγκεκριμένα τις r1 = −2 + i και r2 = −2 − i

Συνεπώς η γενική λύσvη της Ομογενούς Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e(−2+ι)t + c2 e(−2−ι)t (2)

Και η γενική λύσvη της Μη Ομογενούς Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e(−2+ι)t + c2 e(−2−ι)t + xp (t) (3)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της x(t) είναι οι

x0 (t) = (c1 e(−2+ι)t + c2 e(−2−ι)t )0 = (−2 + i)c1 e(−2+i)t + (−2 − i)c2 e(−2−i)t (4)

και

x00 (t) = ((−2 + i)c1 e(−2+i)t + (−2 − i)c2 e(−2−i)t )0 =


(3 − 4i)c1 e(−2+i)t + (3 + 4i)c2 e(−2−i)t (5)

Αντικαθισvτώντας σvτην αρχική Δ.Ε. παίρνουμε

(3 − 4i)c1 e(−2+i)t + (3 + 4i)c2 e(−2−i)t + 4 · ((−2 + i)c1 e(−2+i)t + (−2 −


i)c2 e(−2−i)t ) + 5(c1 e(−2+ι)t + c2 e(−2−ι)t + A) = 1

⇒ 5A = 1
1
⇒A= 5

Για t = 0 σvτην (3) έχουμε


1 1 1
x(0) = c1 e(−2+i)·0 + c2 e(−2−i)·0 + 5 = c1 · 1 + c2 · 1 + 5 = c1 + c2 + 5 =1
4
⇒ c1 + c2 = 5 (6)

Και για t = 0 σvτην (4) έχουμε

15
x0 (0) = (−2 + i)c1 e(−2+i)·0 + (−2 − i)c2 e(−2−i)·0 =
(−2 + i)c1 · 1 + (−2 − i)c2 · 1 = (−2 + i)c1 + (−2 − i)c2 = 2

⇒ (−2 + i)c1 + (−2 − i)c2 = 2 (7)

Για να βρούμε τα c1 και c2 λύνουμε το σvύσvτημα

c1 + c2 = 45
(−2 + i)c1 + (−2 − i)c2 = 2

΄Η υπό μορφή πίνακα


4
    
1 1 c1 5
=
(−2 + i) (−2 − i) c2 2

Λύνοντας το σvύσvτημα βρίσvκουμε ότι c1 = 25 − 51 i και c2 = 2


5 + 51 i

Τελικά

2 1 2 1 1
x(t) = ( − i)e(−2+i)t + ( + i)e(−2−i)t +
5 5 5 5 5

Σημείωσvη:Η άσvκησvη μπορεί να λυθεί χρησvιμοποιόντας την ταυτότητα (ή τύπο)


του Euler

΄Εχουμε e(−2+i)t = e−2t · eit = e−2t [cos(t) + isin(t)] και


e(−2−i)t = e−2t · e−it = e−2t [cos(−t) + isin(−t)] = e−2t [cost − isin(t)] (΄Η
κατευθείαν αν παρατηρήσvουμε ότι οι −2 + i και −2 − i είναι σvυζυγείς)

Οπότε

x(t) = c1 e−2t [cos(t) + isin(t)] + c2 e−2t [cos(t) − isin(t)] + 1


5

⇒ x(t) = e−2t [(c1 + c2 )cos(t) + (c1 − c2 )]isin(t)] + 1


5

΄Οπως και πριν καλούμασvτε να επιλύσvουμε σvύσvτημα για να βρούμε τα


c01 = c1 + c2 και c02 = c1 − c2 πλέον, τα οποία προκύπτουν

c01 = 2
5 − 9
5 · i και c02 = 2
5 + 9
5 ·i

Τελικά

4 −2t 18 1
x(t) = e cos(t) + e−2t sin(t) +
5 5 5

Επιπλέον, η γραφή αυτή μπορεί να προκύψει, αν σvτην αρχική λύσvη γίνει


μετατροπή των σvυυντελεσvτών σvε πολική μορφή και μετατροπή των εκθετικών με
την ταυτότητα του Euler όπως παραπάνω

΄Ασvκησvη 2.4
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 2 dx
dt + 5x(t) = 1 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x0 (0) = 1

16
Λύσvη
Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το
r2 + 2r + 5 (1)
Με ρίζες τις r1 = −1 + 2i και r2 = −1 − 2i
Οπότε η γενική λύσvη της Δ.Ε. θα είναι η
x(t) = c1 e(−1+2i)t + c2 e(−1−2i)t + xP (t) (2)
Υποθέτουμε ότι
xp (t) = A, A ∈ R
Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της x(t) είναι οι
x0 (t) = (−1 + 2i)c1 e(−1+2i)t + (−1 − 2i)c2 e(−1−2i)t (3)
και
x00 (t) = (−3 − 4i)c1 e(−1+2i)t + (−3 + 4i)c2 e(−1−2i)t (4)
Συνεπώς
(−3 − 4i)c1 e(−1+2i)t + (−3 + 4i)c2 e(−1−2i)t + 2 · ((−1 + 2i)c1 e(−1+2i)t + (−1 −
2i)c2 e(−1−2i)t ) + 5 · (c1 e(−1+2i)t + c2 e(−1−2i)t + A) = 1
⇒ 5A = 1
1
⇒A= 5

Για t = 0 σvτις (2) και (3) αντίσvτοιχα παίρνουμε


1 1
x(0) = c1 e(−1+2i)·0 + c2 e(−1+2i)·0 + 5 = c1 + c2 + 5 =1
4
⇒ c1 + c2 = 5 (5)
και
x0 (0) = (−1 + 2i)c1 e(−1+2i)·0 + (−1 − 2i)c2 e(−1−2i)·0 =
(−1 + 2i)c1 + (−1 − 2i)c2 = 1
⇒ (−1 + 2i)c1 + (−1 − 2i)c2 = 1 (6)
2 9
Λύνοντας το σvύσvτημα των (5) και (6) βρίσvκουμε ότι c1 = 5 − 20 i και
9
c2 = 25 + 20 i
Τελικά

2 9 2 9 1
x(t) = ( − i)e(−1+2i)t + ( + i)e(−1−2i)t +
5 20 5 20 5
eit +e−it
Σημείωσvη:Μπορούμε να χρησvιμοποιήσvουμε τους τύπους cos(t) = 2 και
it −it
sin(t) = e −e2i , όποτε η λύσvη μπορεί να γραφεί και ως

4 −t 9 1
x(t) = e cos(−2t) + e−t sin(2t) +
5 10 5

17
΄Ασvκησvη 2.5
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 2 dx
dt + x(t) = 2t + 1 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x(2) = 1

Λύσvη
Το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το
r2 + 2r + 1 (1)
Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −1
Οπότε η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η
x(t) = c1 e−t + c2 te−t + xP (t) (2)
Θεωρούμε ότι
xp (t) = At + B, A, B ∈ R
Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της (2) είναι οι
x0 (t) = −c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t + A (3)
και
x00 (t) = c1 e−t − 2c2 e−t + c2 te−t (4)
΄Αρα
c1 e−t −2c2 e−t +c2 te−t +2·(−c1 e−t +c2 e−t −c2 te−t +A)+c1 e−t +c2 te−t +At+B =
2t + 1
⇒ At + (2A + B) = 2t + 1
⇒ A = 2 και B = −3
Συνεπώς
x(t) = c1 e−t + c2 te−t + 2t − 3 (5)
Επίσvης ξέρουμε ότι
x(0) = c1 − 3 = 2
⇒ c1 = 5
και
x(2) = 5e−2 + 2c2 e−2 + 1 = 1
⇒ c2 = − 25
Τελικά

5
x(t) = 5e−t − te−t + 2t − 3
2

18
΄Ασvκησvη 2.6
d2 x dx
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 +2 dt +x(t) = 2 με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2
και x(2) = 2

Λύσvη
΄Οπως πριν το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το

r2 + 2r + 1 (1)

Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −1

΄Αρα η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−t + c2 te−t + xP (t) (2)

Θεωρούμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της (2) είναι οι

x0 (t) = −c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t (3)

και

x00 (t) = c1 e−t − 2c2 e−t + c2 te−t (4)

Αντικαθισvτώντας τις (3) και (4) σvτην αρχική Δ.Ε. βρίσvκουμε ότι A = 2

Οπότε

x(t) = c1 e−t + c2 te−t + 2 (5)

Γνωρίζοντας ότι x(0) = 2 και x(2) = 2 προκύπτει ότι c1 = 0 και c2 = 0

Συνεπώς

x(t) = 2

΄Ασvκησvη 2.7
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 4x(t) = 1 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x(2) = 2

19
Λύσvη
Το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το

r2 + 4r + 4 (1)

Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −2

Συνεπώς η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + xP (t) (2)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της (2) είναι οι

x0 (t) = −2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t (3)

και

x00 (t) = 4c1 e−2t − 4c2 e−2t + 4c2 te−2t (4)


1
Αντικαθισvτώντας τις (3) και (4) σvτην αρχική Δ.Ε. βρίσvκουμε ότι A = 4

Οπότε

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + 1


4 (5)
3
Ξέρουμε ότι x(0) = 1 και x(2) = 2, όποτε προκύπτει ότι c1 = 4 και
−4
7e4 −3
c2 = 7−3e
8e−4 = 8

Τελικά

3 −2t 7e4 − 3 −2t 1


x(t) = e + te +
4 8 4

΄Ασvκησvη 2.8
d2 x
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 4x(t) = 1 με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x(2) = 1

Λύσvη
΄Οπως πριν το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το

r2 + 4r + 4 (1)

Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −2

΄Αρα η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η

20
x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + xP (t) (2)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της (2) είναι οι

x0 (t) = −2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t (3)

και

x00 (t) = 4c1 e−2t − 4c2 e−2t + 4c2 te−2t (4)


1
Αντικαθισvτώντας τις (3) και (4) σvτην αρχική Δ.Ε. βρίσvκουμε ότι A = 4

Οπότε

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + 1


4 (5)
7
Ξέρουμε ότι x(0) = 2 και x(2) = 1, όποτε προκύπτει ότι c1 = 4 και
−4
3e4 −7
c2 = 3−7e
8e−4 = 8

Τελικά

7 −2t 3e4 − 7 −2t 1


x(t) = e + te +
4 8 4

΄Ασvκησvη 2.9
d2 x −2t
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 4 dx
dt + 8x(t) = e με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x(2) = 1

Λύσvη
Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 4r + 8 (1)

Με ρίζες τις r1 = −2 + 2i και r2 = −2 − 2i

Οπότε η γενική λύσvη της Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e(−2+2i)t + c2 e(−2−2i)t + xP (t) (2)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = Ae−2t , A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της x(t) είναι οι

x0 (t) = (−2 + 2i)c1 e(−2+2i)t + (−2 − 2i)c2 e(−2−2i)t − 2Ae−2t (3)

21
και

x00 (t) = −8ic1 e(−2+2i)t + 8ic2 e(−2−2i)t + 4Ae−2t (4)


1
Με αντικατάσvτασvη σvτην αρχική Δ.Ε. προκύπτει ότι A = 4

Συνεπώς

x(t) = c1 e(−2+2i)t + c2 e(−2−2i)t + 41 e−2t (5)

Για t = 0 και t = 2 σvτην (5) και λύνοντας το σvύσvτημα που προκύπτει βρίσvκουμε
1− 14 e−4 − 43 e−4+4i −4
1−e +3e −4+4i
ότι c1 = e−4+4i −e−4−4i και c2 = − 4(e −4+4i −e−4−4i )

΄Αρα

1 − 14 e−4 − 34 e−4+4i (−2+2i)t 1 − e−4 + 3e−4+4i (−2−2i)t 1 −2t


x(t) = e − e + e
e−4+4i − e−4−4i 4(e−4+4i − e−4−4i ) 4

΄Η αλλιώς, με χρήσvη ιδιοτήτων μιγαδικών αριθμών όπως παραπάνω

4 − e−4 − 3e−4 cos(4) 3 1


x(t) = sin(2t)e−2t + cos(2t)e−2t + e−2t
4e−4 sin(4) 4 4

΄Ασvκησvη 2.10
d2 x −t
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 2 dx
dt + 2x(t) = 2e με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x(2) = 2

Λύσvη
Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 2r + 2 (1)

Με ρίζες τις r1 = −1 + i και r2 = −1 − i

Οπότε η γενική λύσvη της Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e(−1+i)t + c2 e(−1−i)t + xP (t) (2)

Θεωρούμε ότι

xp (t) = Ae−t , A ∈ R

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της x(t) είναι οι

x0 (t) = (−1 + i)c1 e(−1+i)t + (−1 − i)c2 e(−1−i)t − Ae−t (3)

και

22
x00 (t) = −2ic1 e(−1+i)t + 2ic2 e(−1−i)t + Ae−t (4)
2−2e−2 2−2e −2
Βρίσvκουμε ότι A = 2, c1 = e−2+2i −e−2−2i και c2 = − e−2+2i −e−2−2i

Συνεπώς

2 − 2e−2 2 − 2e−2
x(t) = e (−1+i)t
− e(−1−i)t + 2e−t
e−2+2i − e−2−2i e−2+2i − e−2−2i

΄Η αλλιώς

2 − 2e−2
x(t) = sin(t)e−t + 2e−t
sin(2)e−2

΄Ασvκησvη 2.11
d2 x −2t
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 3 dx
dt + 2x(t) = e με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x0 (0) = 1

Λύσvη
Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 3r + 2 (1)

Με ρίζες τις r1 = −2 και r2 = −1

Οπότε η γενική λύσvη της Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−2t + c2 e−t + xP (t) (2)

Για τη λύσvη της άσvκησvης θα χρησvιμοποιήσvουμε τη Μέθοδο Μεταβολής των


Παραμέτρων, η οποία, όπως είναι γνωσvτό από τη θεωρία, χρησvιμοποιείται για την
εύρεσvη της ειδικής λύσvης xp (t)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = v1 (t)e−2t + v2 (t)e−t (3)

Ψάχνουμε τις v1 (t) και v2 (t) να είναι τέτοιες, ώσvτε η (3) να ικανοποιεί την
αρχική Δ.Ε.

Οι v10 (t) και v20 (t) ικανοποιούν τις εξής σvχέσvεις:

e−2t v10 (t) + e−t v20 (t) = 0 (4)

και

(e−2t )0 v10 (t) + (e−t )0 v20 (t) = e−2t

23
⇒ −2e−2t v10 (t) − e−t v20 (t) = e−2t (5)

Για να βρούμε τις v10 (t) και v20 (t) λύνουμε το σvύσvτημα των (4) και (5):

e−2t e−t
  0   
v1 (t) 0
=
−2e−2t −e−t v20 (t) e−2t

΄Αρα

0 e−t
−2t
e −e−t 0·(−e−t )−e−2t ·e−t −e−3t
v10 (t) = = e−2t ·(−e−t )−(−2e−2t ·e−t ) = e−3t = −1
e−2t e−t
−2e−2t −e−t
και
e−2t 0
−2e−2t e−2t e−2t ·e−2t −(−2e−2t ·0) e−4t
v20 (t) = = e−3t = e−3t = e−t
e−2t e−t
−2t
−2e −e−t

Οπότε
 
v1 (t) = v10 (t)dt = −1dt = −t + c

και
 
v2 (t) = v20 (t)dt = e−t dt = −e−t + c

Τα c δεν επηρεάζουν την τελική λύσvη, οπότε μπορούμε να πούμε ότι v1 (t) = −t
και v2 (t) = −e−t

Συνεπώς

x(t) = c1 e−2t + c2 e−t − te−2t − e−2t (6)

Γνωρίζοντας ότι x(0) = 2 και x0 (0) = 1 βρίσvκουμε ότι c1 = −3 και c2 = 6

Τελικά

x(t) = −te−2t − 4e−2t + 6e−t

(Σημείωσvη:Η ίδια λύσvη προκύπτει και με τη Μέθοδο Απροσvδιόρισvτων Συντελεσvτών,


όμως η Μέθοδος Μεταβολής των Παραμέτρων είναι πιο γενική και δουλεύει και για
Δ.Ε. με μη σvταθερούς σvυντελεσvτές)

΄Ασvκησvη 2.12
d2 x −t
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη dt2 + 2 dx
dt + x(t) = e με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x0 (0) = 2

24
Λύσvη
Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 2r + 1 (1)

Με μια διπλή ρίζα, τη r = −1

Οπότε η γενική λύσvη της Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−t + c2 te−t + xP (t) (2)

Θεωρούμε ότι

xp (t) = v1 (t)e−t + v2 (t)te−t (3)

Για τις v10 (t) και v20 (t) έχουμε

e−t v10 (t) + te−t v20 (t) = 0 (4)

και

−e−t v10 (t) + (1 − t)e−t v20 (t) = e−t (5)

Λύνοντας το σvύσvτημα των (4) και (5) βρίσvκουμε ότι v10 (t) = −t και v20 (t) = 1
2
Ολοκληρώνοντας βρίσvκουμε ότι v1 (t) = − t2 και v2 (t) = t

΄Αρα
2 2
t2 −t
xp (t) = − t2 e−t + t · te−t = − t2 e−t + t2 e−t = 2e

Και
t2 −t
x(t) = c1 e−t + c2 te−t + 2e (6)

Με δεδομένο ότι x(0) = 1 και x0 (0) = 2 βρίσvκουμε ότι c1 = 1 και c2 = 3

Τελικά

t2 −t
x(t) = e−t + 3te−t + e
2

25
Κεφάλαιο ΙΙΙ:Συσvτήματα Διαφορικών Εξισvώσvεων

΄Ασvκησvη 3.1
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = − 11 2
5 x(t) + 5 y(t)

dy
dt = − 35 x(t) − 54 y(t)

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 3 και y(0) = 3

Λύσvη
Για τη λύσvη της άσvκησvης θα χρησvιμοποιηθεί η Μέθοδος των Πινάκων

Αρχικά γράφουμε το σvύσvτημα υπό μορφή πίνακα


 dx   11 2
     
dt −5 5 x(t) x(0) 3
= , = (1)
dy
dt
− 35 − 54 y(t) y(0) 3

− 11 2
 
Πρώτα διαγωνιοποιούμε τον πίνακα A = 5 5
− 35 − 54

Βρίσvκουμε τις ιδιοτιμές του A από το Χαρακτηρισvτικό του Πολυώνυμο

− 11
5 −λ
2
f (λ) = |A − λ · I| = 5 =0
− 35 − 45 −λ

⇒ (− 11 4 3 2
5 − λ) · (− 5 − λ) − (− 5 ) · ( 5 ) = 0

44 11
⇒ 25 + 5 λ + 45 λ + λ2 − (− 25
6
)=0
15 44 6
⇒ λ2 + 5 λ + 25 + 25 =0

⇒ λ2 + 3λ + 2 = 0

⇒ λ = −2 ή λ = −1

Επομένως οι ιδιοτιμές είναι οι λ1 = −2 και λ2 = −1


 
u1
Το ιδιοδιάνυσvμα v1 = που αντισvτοιχεί σvτην ιδιοτιμή λ1 υπολογίζεται με
u2
αντικατάσvτασvη της λ1 σvτον πίνακα [A − λ · I], οπότε έχουμε
 11 2
   
− 5 − (−2) 5 u1 0
=
− 35 − 45 − (−2) u2 0

− 11 2
    
⇒ 5 +2 5 u1
=
0
− 35 − 54 + 2 u2 0

− 15 2
    
u1 0
⇒ 5 =
− 53 6
5 u2 0

26
⇒ u1 = 2u2

΄Αρα
   
 
u1
2u2 2
v1 = = u2 ·
=
u2
u2 1
 
2
⇒ v1 =
1
 
w1
Ομοίως, το ιδιοδιάνυσvμα v2 = που αντισvτοιχεί σvτην ιδιοτιμή λ2
w2
υπολογίζεται με αντικατάσvτασvη της λ2 σvτον πίνακα [A − λ · I], οπότε έχουμε
 11 2
   
− 5 − (−1) 5 w1 0
=
− 35 − 54 − (−1) w2 0
 11 2
    
− 5 +1 w1 0
⇒ 5 =
− 35 − 54 + 1 w2 0
 6 2    
−5 5 w1 0
⇒ =
− 35 51 w2 0

⇒ w2 = 3w1

Συνεπώς
     
w1 w1 1
v2 = = = w1 ·
3w1 w2 3
 
1
⇒ v2 =
3
 
  2 1
Σχηματίζουμε τον πίνακα V = v1 v2 = και βρίσvκουμε τον
1 3
αντίσvτροφό του
 
a b
(Σημείωσvη:Ο αντίσvτροφος ενός 2 × 2 πίνακα A = δίνεται από τη σvχέσvη
c d
 −1  
a b d −b
A−1 = 1
= a·d−b·c · )
c d −c a
     
−1 1 3 −1 1 3 −1 1 3 −1
V = · = · = =
2·3−1·1 −1 2 6−1 −1 2 5 −1 2
3
− 51
 
5
− 15 2
5

Επομένως, ο πίνακας Λ, ο οποίος προκύπτει από τη διαγωνιοποίησvη του A είναι ο


 3
− 51
  11 2
 
−5 2 1
Λ = V −1 AV = 5 5
− 15 2
5 − 53 − 45 1 3
 3
· (− 11 ) + (− 15 ) · (− 35 )  53 · 25 + (− 15 ) · (− 54 )
    
5 5 2 1
=
(− 15 ) · (− 11 2 3
(− 15 ) · 52 + 25 · (− 45 )

5 ) + 5 · (− 5 )
1 3

27
 3
· (− 11 ) + (− 15 ) · (− 35 )
 3 2 1 4
  
= 5 5  5 · 15 + 2(− 52) · (− 54 ) 2 1
(− 15 ) · (− 11 2 3

5 ) + 5 · (− 5 ) (− 5 ) · 5 + 5 · (− 5 ) 1 3
  33 3
 6 4
  
= −1125 + 625  252 + 258  2 1
25 − 25 − 25 − 25 1 3

− 65 2
  
5 2 1
= 1
5 − 25 1 3
  6
− 5 · 2 + 52 · 1 
  6 2
 
=  1 2
 1− 5 · 1 + 52 · 3 
5 · 2 + (− 5 ) · 1 5 · 1 + (− 5 ) · 3
  12 2   6 6 

 25 +2 5 −15 +65
=
5 − 5 5 − 5
 
−2 0
⇒Λ=
0 −1

Το σvύσvτημα γράφεται
 dx   11 2
       
dt −5 5 x(t) x(t) x(0) 3
= =A , =
dy
dt
− 35 − 45 y(t) y(t) y(0) 3

dx
   
x(t)
⇒ V −1 dt
dy = V −1 AV V −1
dt
y(t)

Ορίζουμε x1 (t) και y1 (t) να είναι τέτοια, ώσvτε x1 (t) = V −1 · x(t) και
y1 (t) = V −1 · y(t), ή αλλιώς
   
x1 (t) −1 x(t)
=V (2)
y1 (t) y(t)

Συνεπώς
dx1
      
dt x1 (t) −2 0 x1 (t)
dy1 =Λ =
dt
y1 (t) 0 −1 y1 (t)

dx1
     
dt −2x1 (t) x1 (0)
⇒ dy1 = , (3)
dt
−y1 (t) y1 (0)

Οπότε προκύπτουν δύο Ομογενείς Διαφορικές Εξισvώσvεις 1ης Τάξης, η πρώτη εκ


των οποίων είναι η
dx1 dx1
dt = −2x1 (t) ⇒ dt + 2x1 (t) = 0

Το Χ.Π. είναι το

r+2=0

Το οποίο έχει μια ρίζα, τη r = −2

Επομένως η γενική λύσvη της πρώτης Δ.Ε. είναι η

28
x1 (t) = c1 e−2t

Η δεύτερη Δ.Ε. είναι η


dy1 dy1
dt = −y1 (t) ⇒ dt + y1 (t) = 0

Το Χ.Π. είναι το

r+1=0

Το οποίο έχει μια ρίζα, τη r = −1

΄Αρα η γενική λύσvη της δεύτερης Δ.Ε. είναι η

y1 (t) = c2 e−t

Υπολογίζουμε τα x1 (0) και y1 (0) από τη σvχέσvη (2), διότι γνωρίζουμε ότι
x(0) = 3 και y(0) = 3, οπότε
  3
− 51
   3
· 3 − 51 · 3
   
x1 (0) −1 x(0) 5 3 5
=V = = =
y1 (0) y(0) −1 2
3 (− 51 ) · 3 + 25 · 3
 59 53 
5 − 5
− 35 + 56
   6 
x1 (0)
⇒ = 53
y1 (0) 5

΄Εχουμε

x1 (0) = c1 e−2·0 = c1 · 1 = c1
6
⇒ c1 = 5

και

y1 (0) = c2 e0 = c2 · 1 = c2
3
⇒ c2 = 5

Συνεπώς

x1 (t) = 56 e−2t (4)

και

y1 (t) = 35 e−t (5)

Τέλος, από τη σvχέσvη (2) προκύπτει ότι


       
x1 (t) x(t) x(t) x1 (t)
= V −1 ⇒ =V
y1 (t) y(t) y(t) y1 (t)
  6 −2t  
2 · 65 e−2t + 1 · 35 e−t
   
x(t) 2 1 e
⇒ = 5
3 −t =
y(t) 1 3 5e 1 · 65 e−2t + 3 · 35 e−t

29
Τελικά

12 −2t
+ 35 e−t
   
x(t) 5 e
= 6 −2t
y(t) 5e + 95 e−t

΄Η αλλιώς

−2t
x(t) = 12
5 e + 35 e−t
6 −2t
y(t) = 5 e + 95 e−t

΄Ασvκησvη 3.2
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = − 51 x(t) − 56 y(t)
dy
dt = 65 x(t) − 14
5 y(t)

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 3 και y(0) = 2

Λύσvη
Αρχικά γράφουμε το σvύσvτημα υπό μορφή πίνακα
 dx   1
− 5 − 56
     
dt x(t) x(0) 3
= 6 , = (1)
dy
dt 5 − 14
5 y(t) y(0) 2
 1
− 5 − 65

Πρώτα διαγωνιοποιούμε τον πίνακα A = 6
5 − 14
5

Βρίσvκουμε τις ιδιοτιμές του A από το Χαρακτηρισvτικό του Πολυώνυμο

− 15 − λ − 65
f (λ) = |A − λ · I| = 6 =0
5 − 14
5 −λ

⇒ (− 51 − λ) · (− 14 6 6
5 − λ) − ( 5 ) · (− 5 ) = 0

⇒ λ2 + 3λ + 2 = 0

⇒ λ = −2 ή λ = −1

Επομένως οι ιδιοτιμές είναι οι λ1 = −2 και λ2 = −1


 
u1
Το ιδιοδιάνυσvμα v1 = που αντισvτοιχεί σvτην ιδιοτιμή λ1 υπολογίζεται ως
u2
εξής
 1
− 65
   
− 5 − (−2) u1 0
6 14 =
5 − 5 − (−2) u 2 0
 1
− 65
    
−5 + 2 u1 0
⇒ 6 =
5 − 14
5 +2 u2 0

30
9
− 56
    
u1 0
⇒ 5
6 =
5 − 54 u2 0

⇒ u1 = 23 u2

΄Αρα
2 2
     
u1 3 u2
v1 = = = u2 · 3
u2 u2 1
2
 
⇒ v1 = 3
1
 
w1
Ομοίως, το ιδιοδιάνυσvμα v2 = που αντισvτοιχεί σvτην ιδιοτιμή λ2
w2
υπολογίζεται ως εξής
 1
− 65
   
− 5 − (−1) w1 0
6 14 =
5 − 5 − (−1) w2 0

− 51 + 1 − 65
    
w1 0
⇒ 6 14 =
5 − 5 +1 w2 0
4
− 56
    
w1 0
⇒ 5
6 =
5 − 59 w2 0

⇒ w2 = 23 w1

Συνεπώς
     
w1 w1 1
v2 = = 2 = w1 · 2
w2 3 w1 3
 
1
⇒ v2 = 2
3

2
 
 
3 1
Σχηματίζουμε τον πίνακα V = v1 v2 = 2 και βρίσvκουμε τον
1 3
αντίσvτροφό του
2 2 2
     
−1 1 −1 1 −1 −1
V = 4 · 3
2 = − 59
· 3
2 = − 95 3
2 =
9 −1 −1 3 −1 3 −1 3
− 65 9
 
5
9
5 − 56

Επομένως, ο πίνακας Λ, ο οποίος προκύπτει από τη διαγωνιοποίησvη του A είναι ο


 6 9
 1
− 5 − 65
 2 
−5 1
Λ = V −1 AV = 9
5 3
5 − 65 6
5 − 14
5 1 32
 6
+ 54
  36 126    2 
=  25
9
25
36
  2554− 2584  3 1
2
− 25 − 25 − 25 + 25 1 3

31
60 90 2
  
25 − 25 3 1
=
− 45
25
30
25 1 2
3

12
− 18 2
  
5 5 3 1
=
− 95 6
5 1 2
3
  8 18   12 12  
− −
=  5 6 56   5 9 54 
−5 + 5 −5 + 5
 
−2 0
⇒Λ=
0 −1

Το σvύσvτημα γράφεται
 dx   1
− 65
       
dt −5 x(t) x(t) x(0) 3
= 6 =A , =
dy
dt 5 − 14
5 y(t) y(t) y(0) 2
dx
   
−1 dt −1 −1 x(t)
⇒V dy =V AV V
dt
y(t)

Ορίζουμε x1 (t) και y1 (t) να είναι τέτοια, ώσvτε x1 (t) = V −1 · x(t) και
y1 (t) = V −1 · y(t), ή αλλιώς
   
x1 (t) −1 x(t)
=V (2)
y1 (t) y(t)

Συνεπώς
dx1
      
dt x1 (t) −2 0 x1 (t)
dy1 =Λ =
dt
y1 (t) 0 −1 y1 (t)
dx1
     
dt −2x1 (t) x1 (0)
⇒ dy1 = , (3)
dt
−y1 (t) y1 (0)

Οπότε προκύπτουν δύο Ομογενείς Διαφορικές Εξισvώσvεις 1ης Τάξης, η πρώτη εκ


των οποίων είναι η
dx1 dx1
dt = −2x1 (t) ⇒ dt + 2x1 (t) = 0

Το Χ.Π. είναι το

r+2=0

Το οποίο έχει μια ρίζα, τη r = −2

Επομένως η γενική λύσvη της πρώτης Δ.Ε. είναι η

x1 (t) = c1 e−2t

Η δεύτερη Δ.Ε. είναι η


dy1 dy1
dt = −y1 (t) ⇒ dt + y1 (t) = 0

Το Χ.Π. είναι το

32
r+1=0

Το οποίο έχει μια ρίζα, τη r = −1

΄Αρα η γενική λύσvη της δεύτερης Δ.Ε. είναι η

y1 (t) = c2 e−t

Υπολογίζουμε τα x1 (0) και y1 (0) από τη σvχέσvη (2), διότι γνωρίζουμε ότι
x(0) = 3 και y(0) = 2, οπότε
     6 9
    18 18 
x1 (0) −1 x(0) −5 5 3 −5 + 5
=V = 9 6 = 27 12
y1 (0) y(0) 5 − 5 2 5 − 5
   
x1 (0) 0
⇒ =
y1 (0) 3

΄Εχουμε

x1 (0) = c1 e0 = c1 · 1 = c1

⇒ c1 = 0

και

y1 (0) = c2 e0 = c2 · 1 = c2

⇒ c2 = 3

Συνεπώς

x1 (t) = 0 (4)

και

y1 (t) = 3e−t (5)

Τέλος, από τη σvχέσvη (2) προκύπτει ότι


       
x1 (t) x(t) x(t) x1 (t)
= V −1 ⇒ =V
y1 (t) y(t) y(t) y1 (t)
−t
   2    2 

x(t)
= 3 2
1 0
= 3 · 0 + 1 · 3e
y(t) 1 3 3e−t 1 · 0 + 23 · 3e−t

Τελικά

3e−t
   
x(t)
=
y(t) 2e−t

΄Η αλλιώς

x(t) = 3e−t
y(t) = 2e−t

33
΄Ασvκησvη 3.3
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = − 75 x(t) − 51 y(t) + e−2t
dy
dt = 95 x(t) − 13
5 y(t) +1

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 2

Λύσvη
Για τη λύσvη της άσvκησvης θα χρησvιμοποιηθεί η Μέθοδος της Απαλοιφής

Το σvύσvτημα γράφεται

x0 (t) = − 75 x(t) − 15 y(t) + e−2t

και

y 0 (t) = 95 x(t) − 13
5 y(t) +1

΄Η αλλιώς

x0 = − 75 x − 15 y + e−2t (1)

και

y 0 = 95 x − 13
5 y + 1 (2)

Λύνοντας ως προς y σvτην (1) έχουμε

y = −5x0 − 7x + 5e−2t (3)

Παραγωγίζοντας παίρνουμε

y 0 = −5x00 − 7x0 − 10e−2t (4)

Αντικαθισvτώντας τις (3) και (4) σvτην (2) προκύπτει ότι

−5x00 − 7x0 − 10e−2t = 59 x − 13


5 · (−5x0 − 7x + 5e−2t ) + 1

⇒ 5x00 + 7x0 + 10e−2t + 95 x + 13x0 + 91


5 x − 13e−2t + 1 = 0

⇒ 5x00 + 20x0 + 20x − 3e−2t + 1 = 0

⇒ x00 + 4x0 + 4 = 53 e−2t − 1


5

Η τελευτάια μπορεί να γραφεί


d2 x 3 −2t
dt2 + 4 dx
dt + 4x(t) = 5 e − 1
5 (5)

Το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το

r2 + 4r + 4 (6)

34
Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −2

Συνεπώς η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + xP (t) (7)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = v1 (t)e−2t + v2 (t)te−2t (8)

Οι v10 (t) και v20 (t) ικανοποιούν τις εξής σvχέσvεις:

e−2t v10 (t) + te−2t v20 (t) = 0 (9)

και

(e−2t )0 v10 (t) + (te−2t )0 v20 (t) = 53 e−2t − 1


5

⇒ −2e−2t v10 (t) + (e−2t − 2te−2t )v20 (t) = 35 e−2t − 1


5 (10)

Για να βρούμε τις v10 (t) και v20 (t) λύνουμε το σvύσvτημα των (9) και (10)

e−2t te−2t
  0   
v1 (t) 0
= 3 −2t 1
−2e−2t e−2t − 2te−2t v20 (t) 5e −5

΄Αρα

0 te−2t
3 −2t −2t
5e − 51 e − 2te−2t 0·(e−2t −2te−2t )−( 35 e−2t − 15 )·te−2t
v10 (t) = −2t = e−2t ·(e−2t −2te−2t )−(−2e−2t ·te−2t ) =
e te−2t
−2e−2t e −2t
− 2te−2t
− 35 te−4t + 15 te−2t
e−4t = − 35 t + 15 te2t

και
e−2t 0
−2e−2t 35 e−2t − 1
e−2t ·( 53 e−2t − 15 )−(−2e−2t ·0) 3 −4t
5e − 15 e−2t
v20 (t) = 5
= e−4t = e−4t =
e−2t e−t
−2t
−2e −e−t
3
5 − 51 e2t

Οπότε
 
v1 (t) = v10 (t)dt = (− 35 t + 15 te2t )dt = − 10
3 2
t + 1
10 te
2t
− 1 2t
20 e +c

και
 
v2 (t) = v20 (t)dt = ( 53 − 51 e2t )dt = 35 t − 1 2t
10 e +c

Τα c δεν επηρεάζουν την τελική λύσvη, οπότε μπορούμε να πούμε ότι


3 2 1 1 2t
v1 (t) = − 10 t + 10 te2t − 20 e και v2 (t) = 53 t − 10
1 2t
e

Συνεπώς

35
x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t + 3 2 −2t
10 t e − 1
20 (11)

Παραγωγίζοντας έχουμε

x0 (t) = −2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t + 53 te−2t − 35 t2 e−2t (12)

Οπότε από τη σvχέσvη (3) παίρνουμε

y = −5x0 − 7x + 5e−2t = −5 · (−2c1 e−2t + c2 e−2t − 2c2 te−2t + 35 te−2t −


3 2 −2t
5t e ) − 7 · (c1 e−2t + c2 te−2t + 10
3 2 −2t
t e 1
− 20 ) + 5e−2t

⇒ y(t) = 3c1 e−2t − 5c2 e−2t + 3c2 te−2t + 9 2 −2t


10 t e − 3te−2t + 5e−2t + 7
20 (13)

Γνωρίζοντας ότι x(0) = 2 και y(0) = 2 βρίσvκουμε ότι c1 = 41


20 και c2 =
19
10

Τελικά
9 2 −2t 41 −2t
x(t) = 10 t e + 57
30 t + 20 e
1
− 20
9 −2t 27 −2t 33 −2t 7
y(t) = 10 e + 10 te + 20 e + 20

(Σημείωσvη:Με τη Μέθοδο της Απαλοιφής ανάγουμε το πρόβλημα επίλυσvης ενός


Συσvτήματος Ν Διαφορικών Εξισvώσvεων σvε ένα πιο απλό, αυτό της επίλυσvης μιας
Διαφορικής Εξίσvωσvης Ν-οσvτης τάξης, αποφεύγοντας έτσvι τις πράξεις πινάκων.
Ωσvτόσvο, η Μέθοδος αυτή δεν είναι απαραίτητα πιο γρήγορη από τη Μέθοδο των
Πινάκων)

΄Ασvκησvη 3.4
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = −3x(t) + 2y(t) + 1
dy
dt = −2x(t) + y(t) + 1

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 2

Λύσvη
Το σvύσvτημα γράφεται

x0 (t) = −3x(t) + 2y(t) + 1

και

y 0 (t) = −2x(t) + y(t) + 1

΄Η αλλιώς

x0 = −3x + 2y + 1 (1)

και

y 0 = −2x + y + 1 (2)

Λύνοντας ως προς y σvτην (1) έχουμε

36
y= 1
2 · (x0 + 3x − 1) (3)
Παραγωγίζοντας παίρνουμε
y0 = 1
2 · (x00 + 3x0 ) (4)
Αντικαθισvτώντας τις (3) και (4) σvτην (2) προκύπτει ότι
1
2 · (x00 + 3x0 ) = −2x + 1
2 · (x0 + 3x − 1) + 1
⇒ x00 + 3x0 = −4x + x0 + 3x − 1 + 2
⇒ x00 + 2x0 + x = 1
΄Αρα
d2 x
dt2 + 2 dx
dt + x(t) = 1 (5)

Το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το


r2 + 2r + 1 (6)
Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −1
Συνεπώς η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η
x(t) = c1 e−t + c2 te−t + xP (t) (7)
Υποθέτουμε ότι
xp (t) = A, A ∈ R (8)
Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της (7) είναι οι
x0 (t) = −c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t (9)
και
x00 (t) = c1 e−t − 2c2 e−t + c2 te−t (10)
Αντικαθισvτώντας τις (9) και (10) σvτην αρχική Δ.Ε. βρίσvκουμε ότι A = 1
Οπότε
x(t) = c1 e−t + c2 te−t + 1 (11)
Με αντικατάσvτασvη των (9) και (11) σvτην (3) παίρνουμε
y= 1
2 · (x0 + 3x − 1) = 1
2 · (−c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t + 3c1 e−t + 3c2 te−t + 3 − 1)
= 1
2 · (2c1 e−t + c2 e−t + 2c2 te−t + 2)
⇒ y(t) = c1 e−t + 12 c2 e−t + c2 te−t + 1
Γνωρίζοντας ότι x(0) = 2 και y(0) = 2 βρίσvκουμε ότι c1 =1 και c2 = 0
Τελικά
x(t) = e−t + 1
y(t) = e−t + 1

37
΄Ασvκησvη 3.5
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = − 25 x(t) − 15 y(t) + 1
dy
dt = 95 x(t) − 85 y(t) + 1

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 2

Λύσvη
Το σvύσvτημα γράφεται

x0 (t) = − 25 x(t) − 51 y(t) + 1

και

y 0 (t) = 95 x(t) − 58 y(t) + 1

΄Η αλλιώς

x0 = − 25 x − 15 y + 1 (1)

και

y 0 = 59 x − 85 y + 1 (2)

Λύνοντας ως προς y σvτην (1) έχουμε

y = −5x0 − 2x + 5 (3)

Παραγωγίζοντας παίρνουμε

y 0 = −5x00 − 2x0 (4)

Αντικαθισvτώντας τις (3) και (4) σvτην (2) προκύπτει ότι

−5x00 − 2x0 = 59 x − 8
5 · (−5x0 − 2x + 5) + 1

⇒ −5x00 − 2x0 = 59 x + 8x0 + 16


5 x −8+1

⇒ x00 + 2x0 + x = 7
5

΄Αρα
d2 x
dt2 + 2 dx
dt + x(t) =
7
5 (5)

Το Χ.Π. της Ο.Δ.Ε είναι το

r2 + 2r + 1 (6)

Το οποίο έχει μια διπλή ρίζα, τη r = −1

Συνεπώς η γενική λύσvη της αρχικής Δ.Ε. θα είναι η

38
x(t) = c1 e−t + c2 te−t + xP (t) (7)

Υποθέτουμε ότι

xp (t) = A, A ∈ R (8)

Η πρώτη και η δεύτερη παράγωγος της (7) είναι οι

x0 (t) = −c1 e−t + c2 e−t − c2 te−t (9)

και

x00 (t) = c1 e−t − 2c2 e−t + c2 te−t (10)


7
Αντικαθισvτώντας τις (9) και (10) σvτην αρχική Δ.Ε. βρίσvκουμε ότι A = 5

Οπότε

x(t) = c1 e−t + c2 te−t + 7


5 (11)

Με αντικατάσvτασvη των (9) και (11) σvτην (3) παίρνουμε

y = −5x0 − 2x + 5 = 5c1 e−t − 5c2 e−t + 5c2 te−t − 2c1 e−t − 2c2 te−t − 14
5 +5

⇒ y(t) = 3c1 e−t − 5c2 e−t + 3c2 te−t + 11


5

Γνωρίζοντας ότι x(0) = 2 και y(0) = 2 βρίσvκουμε ότι c1 = 35 και c2 = 2


5

Τελικά
x(t) = 35 e−t + 25 te−t + 75
y(t) = − 51 e−t + 65 te−t + 11
5

΄Ασvκησvη 3.6
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = 12 x(t) − 21 y(t)
dy
dt = 92 x(t) − 52 y(t) + 2

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 2

Λύσvη
Για τη λύσvη της άσvκησvης θα χρησvιμοποιηθεί η Μέθοδος της Απαλοιφής

Η λύσvη θα είναι της μορφής

(x, y) = (x, y)h + (x, y)p

Δηλαδή η λύσvη του ομογενούς σvυτήματος σvυν μια μερική λύσvη του μη ομογενούς

Αρχικά, για να βρούμε τη μερική λύσvη, δηλαδή το σvημείο ισvορροπίας του


σvυσvτήματος, θα μηδενίσvουμε τα πρώτα μέλη των εξισvώσvεων και έπειτα από το
σvύσvτημα θα προκύψει

39
(x0 , y0 ) = (−1, −1)

Στη σvυνέχεια με τη μέθοδο της απαλοιφής, λύνουμε την πρώτη εξίσvωσvη ως προς
y και έχουμε

y = x − 2x0 (1)

Το οποίο και αντικαθισvτούμε σvτην δεύτερη εξίσvωσvη και παίρνουμε

x00 + 2x0 + x = 0 (2)

Oι λύσvεις θα είναι της μορφής

x = ert (3)

Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 2r + 1 (4)

Με μια διπλή ρίζα, τη r = −1

Συνεπώς

x(t)h = c1 e−t + c2 te−t (5)

Αντικαθισvτώντας σvτην (1) έχουμε

y(t)h = (3c1 − 2c2 )e−t + 3c2 te−t (6)

΄Αρα

x(t) = c1 e−t + c2 te−t − 1

y(t) = (3c1 − c2 )e−t + 3c2 te−t − 1

Και λόγω των αρχικών σvυνθηκών, λύνοντας το σvύσvτημα βρίσvκουμε ότι

c1 = 3 και c2 = 3

Τελικά
x(t) = −1 + e−t (3t + 3)
y(t) = −1 + e−t (9t + 3)

΄Ασvκησvη 3.7
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = x(t) − y(t)
dy
dt = 9x(t) − 5y(t) + 3

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 1 και y(0) = 3

40
Λύσvη
Για τη λύσvη της άσvκησvης θα χρησvιμοποιηθεί η Μέθοδος της Απαλοιφής

Η λύσvη θα είναι της μορφής

(x, y) = (x, y)h + (x, y)p

Δηλαδή η λύσvη του ομογενούς σvυτήματος σvυν μια μερική λύσvη του μη ομογενούς

Αρχικά, για να βρούμε τη μερική λύσvη, δηλαδή το σvημείο ισvορροπίας του


σvυσvτήματος, θα μηδενίσvουμε τα πρώτα μέλη των εξισvώσvεων και έπειτα από το
σvύσvτημα θα προκύψει

(x0 , y0 ) = (− 34 , − 34 )

Στη σvυνέχεια με τη μέθοδο της απαλοιφής, λύνουμε την πρώτη εξίσvωσvη ως προς
y και έχουμε

y = x − x0 (1)

Το οποίο και αντικαθισvτούμε σvτην δεύτερη εξίσvωσvη και παίρνουμε

x00 + 4x0 + 4x = 0 (2)

Oι λύσvεις θα είναι της μορφής

x = ert (3)

Το Χαρακτηρισvτικό Πολυώνυμο είναι το

r2 + 4r + 4 (4)

Με μια διπλή ρίζα, τη r = −2

Συνεπώς

x(t)h = c1 e−2t + c2 te−2t (5)

Αντικαθισvτώντας σvτην (1) έχουμε

y(t)h = (3c1 − c2 )e−2t + 3c2 te−2t (6)

΄Αρα

x(t) = c1 e−2t + c2 te−2t − 3


4

y(t) = (3c1 − c2 )e−2t + 3c2 te−2t − 3


4

Και λόγω των αρχικών σvυνθηκών, λύνοντας το σvύσvτημα βρίσvκουμε ότι


7 3
c1 = 4 και c2 = 2

Τελικά
x(t) = − 34 + e−t ( 23 t + 74 )
y(t) = − 34 + e−t ( 92 t + 15
4 )

41
΄Ασvκησvη 3.8
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = − 21 y(t) + e−3t
dy
dt = 2x(t) − 2y(t)

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 2

Λύσvη
Λύνουμε αρχικά την δεύτερη διαφορική εξίσvωσvη ως προς x και έχουμε :
x = y + 12 y 0 (1)το οποίο και αντικαθισvτούμε σvτην πρώτη εξίσvωσvη και παίρνουμε :
y 00 + y 0 + y = 2e−3t

και από το χαρακτηρισvτικό πολυώνυμο ρ2 + 2ρ + 1 = 0 θα έχουμε διπλή ρίζα την


ρ = −1

Συνεπώς : y(t)h = ae−t + bte−t την οποία και αντικαθισvτούμε σvτην (1) και
παίρνουμε : x(t)h = 12 (a + b)e−2t + ( 12 b)te−2t

για τη μερική λύσvη του σvυσvτήματος υποθέτουμε :yp (t) = v1 (t)e−3t + v2 (t)te−3t

και εφόσvον πρέπει


v10 (t)e−3t + v20 (t)te−3t = 0

και
(e−3t )0 v10 (t) + v20 (t)(te−3t )0 = 2e−3t

από το σvύσvτημα προκύπτουν : v1 (t) = −t2 + c1 και v2 (t) = 2t + c2

΄Ασvκησvη 3.9
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = −2x(t) + 2
dy
dt = −2y(t)

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 3 και y(0) = 2

Λύσvη
Σε πρώτη προσvέγγισvη, το σvύσvτημα θα μπορούσvε να λυθεί με την ενδεδειγμένη
μεθοδολογία για την επίλυσvη σvυσvτημάτων, σvύμφωνα με τη θεωρία. Σε μια δεύτερη
όμως, μπορούμε να παρατηρήσvουμε την “ιδιομορφία” του σvυσvτήματος αυτού. Οι
δύο εξισvώσvεις, μπορούν να λειτουργήσvουν ανεξάρτητα η μία από την άλλη για την
εύρεσvη των ζητουμένων σvυναρτήσvεων. Οπότε, η άσvκησvη λύνεται πιο εύκολα, με
τη χρήσvη της μεθοδολογίας του πρώτου κεφαλαίου. Οι εξισvώσvεις γράφονται ως
εξής:
dx
dt + 2x = 2, x (0) = 3 (1)

42
dy
dt − 2y = 0, y (0) = 2 (2)

Λύσvη εξίσvωσvης (1):


-Χ.Ε.:
r + 2 = 0 ⇐⇒ r = −2
-Γενική λύσvη ομογενούς:

xh (t) = c1 e−2t
-Υπόθεσvη (από θεωρία), λύσvη μη ομογενούς:
xp (t) = A ⇒ 0 + 2A = 2 ⇒ A = 1

-Γενική λύσvη:
x (t) = xh (t) + xp (t) = c1 e−2t + 1
-Εύρεσvη σvταθεράς:
x (0) = 3 ⇒ c1 e−2∗0 + 1 = 3 ⇒ c1 = 2

-Ειδική λύσvη:
x (t) = 2e−2t + 1
Ομοίως, λύσvη εξίσvωσvης (2):
-Χ.Ε.:

r + 2 = 0 ⇐⇒ r = −2
-Γενική λύσvη:
y (t) = c1 e−2t

-Εύρεσvη σvταθεράς:
y (0) = 2 ⇒ c1 e−2∗0 = 2 ⇒ c1 = 2
-Ειδική λύσvη:
y (t) = 2e−2t

43
Κεφάλαιο IV:Μετασvχηματισvμός Laplace

΄Ασvκησvη 4.1
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
1
F (s) = s−1

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι
1
L(eat ) = s−a

(Σημείωσvη:Ορισvμένοι βασvικοί Μετασvχηματισvμοί Laplace και οι Αντίσvτροφοί τους


εξηγούνται σvτη θεωρία)
Οπότε
f (t) = L−1 (F (s)) = L−1 ( s−1
1
)
΄Αρα

f (t) = et
(Σημείωσvη:Γενικά, όταν ψάχνουμε τον Αντίσvτροφο Μετασvχηματισvμό Laplace,
προσvπαθούμε να εμφανίσvουμε τους γνωσvτούς Μετασvχηματισvμούς Laplace και σvτη
σvυνέχεια να βρούμε τους αντίσvτροφους αυτών)

΄Ασvκησvη 4.2
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
1
F (s) = s2 +2s+5

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι
1
L(eat ) = s−a

Και
a
L(sin(at)) = s2 +a2

Οπότε έχουμε
1 1 1 1 2
F (s) = s2 +2s+5 = s2 +2s+1+4 = (s+1)2 +4 = 2 · (s−(−1))2 +22

Συνεπώς
f (t) = L−1 (F (s)) = L−1 ( 12 · 2
(s−(−1))2 +22 )

Επομένως

1
f (t) = sin(2t)e−t
2

44
΄Ασvκησvη 4.3
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
s+1
F (s) = s2 +2s+10

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι
1
L(eat ) = s−a

Και
s
L(cos(at)) = s2 +a2

Οπότε έχουμε
s+1 s+1 s+1 s−(−1)
F (s) = s2 +2s+10 = s2 +2s+1+9 = (s+1)2 +9 = (s−(−1))2 +32

΄Ετσvι
s−(−1)
f (t) = L−1 (F (s)) = L−1 ( (s−(−1)) 2 +32 )

΄Αρα

f (t) = cos(3t)e−t

΄Ασvκησvη 4.4
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
s+2
F (s) = s2 +2s+5

Λύσvη
΄Εχουμε
s+2 s+2 (s+1)+1 s+1 1
F (s) = s2 +2s+5 = s2 +2s+1+4 = (s+1)2 +4 = (s+1)2 +4 + (s+1)2 +4

s+1 1 2
= (s+1)2 +4 + 2 · (s+1)2 +4

Συνεπώς

f (t) = L−1 (F (s)) = L−1 ( (s+1)


s+1
2 +4 +
1
2 · 2
(s+1)2 +4 )

Επομένως

1
f (t) = cos(2t)e−t + sin(2t)e−t
2

45
΄Ασvκησvη 4.5
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
s+2
F (s) = s2 +4s+8

Λύσvη
΄Εχουμε
s+2 s+2 s+2
F (s) = s2 +4s+8 = s2 +4s+4+4 = (s+2)2 +4

΄Αρα

f (t) = L−1 (F (s)) = L−1 ( (s+2)


s+2
2 +4 )

Οπότε

f (t) = cos(2t)e−2t

΄Ασvκησvη 4.6
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
3s2 +s+1
F (s) = s3 +4s2 +8s

Λύσvη
΄Εχουμε
3s2 +s+1 3s2 +s+1
F (s) = s3 +4s2 +8s = s·(s2 +4s2 +8)

Θα χρησvιμοποιήσvουμε τη Μέθοδο Ανάλυσvης σvε Απλά Κλάσvματα

Οπότε
3s2 +s+1 A Bs+C
F (s) = s·(s2 +4s2 +8) = s + s2 +4s+8

⇒ A · (s2 + 4s + 8) + (Bs + C) · s = 3s2 + s + 1 (1)

⇒ As2 + 4As + 8A + Bs2 + Cs = 3s2 + s + 1

⇒ (A + B)s2 + (4A + C)s + 8A = 3s2 + s + 1(2)

(Σημείωσvη:Κανονικά, κάνουμε τους πολλαπλασvιασvμούς και μετά εξισvώνουμε τους


σvυντελεσvτές του κάθε όρου του πολυωνύμου για να βρούμε τα διάφορα A, B, C, ..., N ,
μέσvω της επίλυσvης ενός σvυσvτήματος, αλλά όπου υπάρχει τιμή του s που μηδενίζει
κάποιον όρο, την αντικαθισvτούμε σvτη σvχέσvη για να βρούμε κάποιο από τα
A, B, C, ..., N , έτσvι ώσvτε να αποφύγουμε την επίλυσvη σvυσvτήματος ή να χρειασvτεί να
επιλύσvουμε ένα πιο εύκολο σvύσvτημα)

Για s = 0 σvτην (1) έχουμε

46
A · (02 + 4 · 0 + 8) + (B · 0 + C) · 0 = 3 · 02 + 0 + 1
⇒ 8A = 1
1
⇒A= 8
Από τη σvχέσvη (2) προκύπτει ότι
1 23
A+B =3⇒ 8 +B =3⇒B = 8
και
1 1 1
4A + C = 1 ⇒ 4 · 8 +C = 2 +C =1⇒C = 2
΄Αρα
23 1
3s2 +s+1 A Bs+C 1 1 8 s+ 2
F (s) = s·(s2 +4s2 +8) = s + s2 +4s+8 = 8 · s + s2 +4s+8
23 1 23 46 42
1 1 8 s+ 2 1 1 8 s+ 8 − 8
= 8 · s + s2 +4s+4+4 = 8 · s + (s+2)2 +4
1 1 23 s+2 42 1
= 8 · s + 8 · (s+2)2 +4 − 8 · (s+2)2 +4
1 1 23 s+2 21 2
= 8 · s + 8 · (s+2)2 +4 − 8 · (s+2)2 +4

Συνεπώς
f (t) = L−1 (F (s)) = L−1 ( 18 · 1
s + 23
8 · s+2
(s+2)2 +4 − 21
8 · 2
(s+2)2 +4 )

Τελικά

1 23 21
f (t) = + cos(2t)e−2t − sin(2t)e−2t
8 8 8

΄Ασvκησvη 4.7
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
1
F (s) = s3 −2s2 +s

Λύσvη
Για να υπολογισvτεί ο ζητούμενος αντίσvτροφος Laplace θα πρέπει να έρθει σvε μια
μορφή τέτοια ώσvτε να επιτρέπει την εφαρμογή των βασvικών τύπων της θεωρίας.
Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων. Δηλαδή, παραγοντοποιούμε τον
παρονομασvτή έτσvι ώσvτε να σvπάσvουμε το κλάσvμα σvε μικρότερα με παρονομασvτές
τους παράγοντες:
1 1 1 A B Γ
s3 −2s2 +s = s(s2 −2s+1) = s(s−1)2
= s + s−1 + (s−1)2

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


A = 1, B = −1, Γ = 1

Οπότε:
   
−1
L−1 = L−1 1s + s−1
1
s3 −2s2 +s
1
+ (s−1) 2 =
   
−1 1 −1
+ L−1 s−1 + L−1 (s−1)
1

L s 2 = 1 + (t − 1) et

47
΄Ασvκησvη 4.8
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
1
F (s) = s3 −4s2 +4s

Λύσvη

Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων:

1 1 1 A B Γ
s3 −4s2 +4s = s(s2 −4s+4) = s(s−2)2
= s + s−2 + (s−2)2

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


−1
A = 41 , B = 4 ,Γ = 1
2

Οπότε:
  
−1
L−1 1
= L−1 4s
s3 −4s2 +4s
1
+ 4(s−2) 1
+ 2(s−2) 2 =
   
−1
L−1 1
+ L−1 4s−2 + L−1 2(s−2)
1
= 14 + 14 e2t (2t − 1)

4s 2

΄Ασvκησvη 4.9
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
2s+1
F (s) = s4 +3s3 +9s2 −13s

Λύσvη

Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων:


2s+1 2s+1
s4 +3s3 +9s2 −13s = s(s3 +3s2 +9s−13)

Horner:

1 3 9 −13 | 1
↓ 1 4 +13 |
−− −− −− −− |
1 4 13 = 0 |
΄Αρα, το κλάσvμα γίνεται:
2s+1 A B Γs+∆
s(s3 +3s2 +9s−13) = s + s−1 + s2 +4s+13

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


−1 −13
A= 13 , B = 16 , Γ = 78 , ∆ = 7
78

Οπότε:
   
−1 −13s+7
L−1 2s+1
s4 +3s3 +9s2 −13s = L−1 13s + 1
6(s−1) + 78(s2 +4s+13) =
−1 1 t 1 −2t
13 + 6e − 78 e (7cos3t + 9sin3t)

48
΄Ασvκησvη 4.10
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
2s+1
F (s) = s4 +s2 −10s

Λύσvη

Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων:


2s+1 2s+1 A B Γs+∆
s(s3 +s−10) = s(s−2)(s2 +2s+5) = s + s−2 + s2 +2s+s

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


   
−1 −13s+7
L−1 s4 +s2s+1
2 −10s = L−1 13s + 1
6(s−1) + 78(s2 +4s+13) =
−1 5 2t 1 −t
10 + 26 e − 130 e (12cos2t + 31sin2t)

΄Ασvκησvη 4.11
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
2s2 +s+1
F (s) = s3 +s−10

Λύσvη

Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων:


2s2 +s+1 2s2 +s+1
s3 +s−10 = (s−2)(s2 +2s+5)

Horner:

1 0 1 −10 | 2
↓ 2 4 +10 |
−− −− −− −− |
1 2 5 =0 |
΄Αρα, το κλάσvμα γίνεται:
A Bs+Γ
s−2 + s2 +2s+5

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


11 15 −1
A= 13 , B = 13 , Γ = 13

Οπότε:
 
2s2 +s+1
L−1 s3 +s−10 = 11 2t
13 e − 3 −t
13 e (5cos2t + sin2t)

49
΄Ασvκησvη 4.12
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
2s2 +s+1
F (s) = s3 +3s2 +9s−13

Λύσvη

Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων:


2s2 +s+1 A Bs+Γ
s3 +3s2 +9s−13 = s−1 + s2 +4s+13

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


A = 29 , B = 16
9 ,Γ = 17
9

Οπότε:
 
2s2 +s+1
L−1 s3 +3s2 +9s−13 = 29 et + 19 e−2t (16cos3t − 5sin3t)

΄Ασvκησvη 4.13
Να βρεθεί ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμός Laplace της
2s+2
F (s) = s4 +2s3 +5s2 −26s

Λύσvη

Ακολουθούμε τη μέθοδο των απλών κλασvμάτων:


2s+2 2s+2
s4 +2s3 +5s2 −26s = s(s3 +2s2 +5s−26)

Χρησvιμοποιούμε μέθοδο Horner για το πολυώνυμο

s3 + 2s2 + 5s − 26, με ρίζα το 2.

Horner:

1 2 5 −26 | 2
↓ 2 8 +26 |
−− −− −− −− |
1 4 13 = 0 |
΄Αρα, το κλάσvμα γίνεται:
2s+2 A B Γs+∆
s(s3 +2s2 +5s−26) = s + s−2 + s2 +4s+13

Με επίλυσvη του σvυσvτήματος:


−1 3 −42 −402
A= 13 , B = 25 , Γ = 975 , ∆ = 975

50
Οπότε:

   
L−1 2s+2
s4 +2s3 +5s2 −26s = L−1 13s−1 3
+ 25(s−2) + −42(s+2)−106∗3
975((s−2)2 +32 )
=
   
−1 −42(s+2)−106∗3
L−1 −1 3 −1

13s + L 25(s−2) + L 975((s−2)2 +32 )
=
1 3 2t 2 −2t
− 13 + 25 e − 975 e (21cos3t + 53sin3t)

51
Κεφάλαιο V:Διαφορικές-Ολοκληρωτικές-Γενικευμένες

Εξισvώσvεις, Συσvτήματα Διαφορικών Εξισvώσvεων και

Μετασvχηματισvμός Laplace

΄Ασvκησvη 5.1
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 3 dx
dt + 2x(t) = 0 , με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x0 (0) = 2, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι

L( dx dx
dt ) = sX(s) − x(0) ή αλλιώς L( dt ) = sX − x(0) (1)

και
2 2
L( ddt2x ) = s2 X(s) − sx(0) − x0 (0) ή αλλιώς L( ddt2x ) = s2 X − sx(0) − x0 (0) (2)

Οπότε η Διαφορική εξίσvωσvη γράφεται

s2 X − sx(0) − x0 (0) + 3 · (sX − x(0)) + 2X = 0

⇒ s2 X − sx(0) − x0 (0) + 3sX − 3x(0) + 2X = 0

⇒ s2 X − s · 2 − 2 + 3sX − 3 · 2 + 2X = 0

⇒ s2 X − 2s − 2 + 3sX − 6 + 2X = 0

⇒ s2 X + 3sX + 2X − 2s − 8 = 0

⇒ X(s2 + 3s + 2) = 2s + 8
2s+8
⇒X= s2 +3s+2

Επομένως

2s + 8
X(s) =
s2 + 3s + 2

Η λύσvη της Διαφορικής Εξίσvωσvης προκύπτει από τον Αντίσvτροφο


Μετασvχηματισvμό Laplace της X(s)

Με ανάλυσvη σvε απλά κλάσvματα έχουμε


2s+8 2s+8 A B
X(s) = s2 +3s+2 = (s+1)(s+2) = s+1 + s+2

⇒ A(s + 2) + B(s + 1) = 2s + 8 (3)

Για s = −2 σvτην (3) παίρνουμε

52
A(−2 + 2) + B(−2 + 1) = 2 · (−2) + 8

⇒ A · 0 + B · (−1) = −4 + 8

⇒ −B = 4

⇒ B = −4

Ενώ για s = −1 σvτην (3) παίρνουμε

A(−1 + 2) + B(−1 + 1) = 2 · (−1) + 8

⇒ A · 1 + B · 0 = −2 + 8

⇒A=6

Συνεπώς
2s+8 6 4 1 1
X(s) = s2 +3s+2 = s+1 − s+2 =6· s+1 −4· s+2

΄Αρα

x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( s22s+8


+3s+2 ) = L
−1
(6 · 1
s+1 −4· 1
s+2 )

Τελικά

x(t) = 6e−t − 4e−2t

΄Ασvκησvη 5.2
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 4 dx
dt + 4x(t) = 0 , με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 2 και x0 (0) = 2, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Η Διαφορική Εξίσvωσvη γράφεται

s2 X − sx(0) − x0 (0) + 4 · (sX − x(0)) + 4X = 0

⇒ s2 X − 2s − 2 + 4sX − 4 · 2 + 4X = 0

⇒ s2 X − 2s − 2 + 4sX − 8 + 4X = 0

⇒ s2 X + 4sX + 4X − 2s − 10 = 0

⇒ X(s2 + 4s + 4) = 2s + 10
2s+10 2s+10
⇒X= s2 +4s+4 = (s+2)2

Οπότε

2s + 10
X(s) =
(s + 2)2

53
΄Εχουμε
2s+10 A B
X(s) = (s+2)2 = (s+2) + (s+2)2

⇒ A(s + 2) + B = 2s + 10 (1)

⇒ As + 2A + B = 2s + 10 (2)

Για s = −2 σvτην (1) παίρνουμε

A(−2 + 2) + B = 2 · (−2) + 10

⇒ A · 0 + B = −4 + 10

⇒B=6

Ενώ από τη (2) προκύπτει ότι

A=2

Επομένως

x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( (s+2)


2s+10
2) = L
−1
(2 · 1
s+2 +6· 1
(s+2)2 )

Τελικά

x(t) = 2e−2t + 6te−2t

΄Ασvκησvη 5.3
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 4 dx
dt + 4x(t) = 2 , με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x(2) = 2, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Η Διαφορική Εξίσvωσvη γράφεται

s2 X − sx(0) − x0 (0) + 4 · (sX − x(0)) + 4X = 2


s

Δεν γνωρίζουμε την τιμή της παραγώγου της x(t) σvτο μηδέν, έτσvι θεωρούμε ότι

x0 (0) = a, a ∈ R (1)

΄Αρα
2
⇒ s2 X − s − a + 4sX − 4 · 1 + 4X = s

2
⇒ s2 X − s − α + 4sX − 4 + 4X = s

2
⇒ s2 X + 4sX + 4X − s − 4 − α = s

2 s2 +4s+as+2
⇒ X(s2 + 4s + 4) = s +s+4+α= s

54
s2 +4s+as+2 s2 +4s+as+2
⇒X= s(s2 +4s+4) = s(s+2)2

Οπότε
s2 +4s+as+2 s2 +(4+a)s+2
X(s) = s(s+2)2 = s(s+2)2 (2)

΄Εχουμε
s2 +4s+as+2 A B C
X(s) = s(s+2)2 = s + s+2 + (s+2)2

⇒ A(s + 2)2 + Bs(s + 2) + Cs = s2 + 4s + as + 2 (3)

⇒ As2 + 4As + 4A + Bs2 + 2Bs + Cs = s2 + 4s + as + 2

⇒ (A + B)s2 + (4A + 2B + C)s + 4A = s2 + 4s + as + 2 (4)

Για s = −2 σvτην (3) παίρνουμε

A(−2 + 2)2 + B(−2)(−2 + 2) − 2C = (−2)2 + 4 · (−2) + a · (−2) + 2

⇒ −2C = 4 − 8 − 2a + 2 = −2 − 2a

⇒C =a+1

Για s = 0 σvτην (3) παίρνουμε

A(0 + 2)2 + B(0)(0 + 2) − C · 0 = (0)2 + 4 · (0) + a · 0 + 2

⇒ 4A = 2
1
⇒A= 2

Ενώ από τη σvχέσvη (4) παίρνουμε


1 1
2 +B =1⇒B = 2

Συνεπώς
2
x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( s +(4+a)s+2
s(s+2)2 ) = L−1 ( 12 · 1
s + 1
2 · 1
s+2 + (a + 1) · 1
(s+2)2 )

⇒ x(t) = 1
2 + 12 e−2t + (a + 1)te−2t

Γνωρίζοντας ότι x(2) = 2 έχουμε

x(2) = 1
2 + 12 e−2·2 + 2(a + 1)e−2t = 1
2 + 21 e−4 + (2a + 2)e−4 = 2

⇒ 1 + e−4 + 4ae−4 + 4e−4 = 4

⇒ 4ae−4 = 3 − 5e−4
3−5e−4 3e4 −5
⇒a= 4e−4 = 4

Τελικά

s2 +( 34 e4 + 11
4 )s+2
X(s) = s(s+2)2
4
x(t) = 1 −2t
2e + 3e 4−1 te−2t + 12

55
΄Ασvκησvη 5.4
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 4 dx
dt + 5x(t) = 2t + 2 , με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x(2) = 1, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Η Διαφορική Εξίσvωσvη γράφεται
2 2
s2 X − s − a + 4sX − 4 · 1 + 5X = s2 + s

2s+2
⇒ X(s2 + 4s + 5) − s − a − 4 = s2

2s+2 s3 +(a+4)s2 +2s+2


⇒ X(s2 + 4s + 5) = s2 +s+a+4= s2

s3 +(a+4)s2 +2s+2
⇒X= s2 (s2 +4s+5)

΄Οποτε
s3 +(a+4)s2 +2s+2
X(s) = s2 (s2 +4s+5) (1)

΄Εχουμε
s3 +(a+4)s2 +2s+2 A B Cs+D
X(s) = s2 (s2 +4s+5) = s + s2 + s2 +4s+5

⇒ As(s2 + 4s + 5) + B(s2 + 4s + 5) + (Cs + D)s2 = s3 + (a + 4)s2 + 2s + 2

⇒ As3 + 4As2 + 5As + Bs2 + 4Bs + 5B + Cs3 + Ds2 = s3 + (a + 4)s2 + 2s + 2

⇒ (A + C)s3 + (4A + B + D)s2 + (5A + 4B)s + 5B = s3 + (a + 4)s2 + 2s + 2 (2)

΄Ετσvι προκύπτει το εξής σvύσvτημα


23
A+C =1 C = 25
82 46 36
4A + B + D = a + 4 D =a+ =a+ +
⇒ 2
25 25 25
5A + 4B = 2 A = 25
5B = 2 B = 25

Συνεπώς
3 2
x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( s +(a+4)s +2s+2
s2 (s2 +4s+5) )=
−1 2 1 2 1 23 s+2 36 1
L ( 25 · s + 5 · s2 + 25 · (s+2)2 +1 + (a + 25 ) · (s+2) 2 +1 )

−2t
⇒ x(t) = 2
25 + 25 t + 23
25 cos(t)e + (a + 36
25 ) · sin(t)e−2t

Ξέρουμε ότι x(2) = 1, οπότε


2 2 23 −2·2 −2·2
x(2) = 25 + 5 · 2 + 25 cos(2)e + (a + 3625 ) · sin(2)e =
22 23 −4 36 −4
25 + 25 cos(2)e + (a + 25 ) · sin(2)e = 1

⇒ asin(2)e−4 = 1 − 22 23
25 − 25 cos(2)e
−4 36
− 25 sin(2)e−4 =
3 23 −4 36 −4
25 − 25 cos(2)e − 25 sin(2)e

56
−4
3 23
25 − 25 cos(2)e
36
− 25 sin(2)e−4 1 3−23cos(2)e−4 −36sin(2)e−4
⇒a= sin(2)e−4 = 25 · sin(2)e−4

1 3e4 −23cos(2)−36sin(2)
⇒a= 25 · sin(2)

Τελικά

s3 +(a+4)s2 +2s+2 4
X(s) = s2 (s2 +4s+5)
1
, a = 25 · 3e −23cos(2)−36sin(2)
sin(2)
23 −2t 3e4 −23cos(2) −2t
x(t) = 25 cos(t)e + 25sin(2) sin(t)e + 52 t + 25
2

΄Ασvκησvη 5.5
2
−2t
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 4 dx
dt + 4x(t) = e , με αρχικές σvυνθήκες
0
x(0) = 1 και x (0) = 2, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Η Διαφορική Εξίσvωσvη γράφεται
1
s2 X − s − 2 + 4sX − 4 + 4X = s+2

1 s2 +8s+13
⇒ X(s2 + 4s + 4) = X(s + 2)2 = s+2 +s+6= s+2

s2 +8s+13
⇒X= (s+2)3

Συνεπώς

s2 + 8s + 13
X(s) =
(s + 2)3

΄Εχουμε
s2 +8s+13 A B C
X(s) = (s+2)3 = s+2 + (s+2)2 + (s+2)3

⇒ A(s + 2)2 + B(s + 2) + C = s2 + 8s + 13(1)

⇒ As2 + s(4A + B) + 4A + 2B + C = s2 + 8s + 13(2)

Για s = −2 σvτην (1) παίρνουμε

C = (−2)2 + 8 · (−2) + 13

⇒C=1

Από (2) προκύπτει εύκολα ότι A = 1, ενώ

4A + B = 8

⇒B=4

57
΄Αρα
2
x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( s (s+2)
+8s+13
3 ) = L−1 ( s+2
1 1
+ 4 · (s+2)2 + 1 ·
1
(s+2)3 ) =
−1 1 1 1 2
L ( s+2 + 4 · (s+2)2 + 2 · (s+2)3 )

Τελικά

1
x(t) = e−2t + 4te−2t + t2 e−2t
2

΄Ασvκησvη 5.6
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 4 dx
dt + 4x(t) = t + 1, με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x0 (0) = 1, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Παίρνουμε τον μετασvχηματισvμό Laplace και έχουμε:
 2 
d x dx 1 1
L 2
+4 + 4x = L (t + 1) ⇒ s2 X−sx(0)−x0 (0)+4sX−4x(0)+4X = 2 +
dt dt s s

1 1 s3 + 5s2 + s + 1
⇒ s2 X − s − 1 + 4sX − 4 + 4X = + ⇒ X =
s2 s s2 (s + 2)2
Θα χρησvιμοποιήσvουμε τη μέθοδο απλών κλασvμάτων για να απλοποιήσvουμε τον
υπολογισvμό του αντίσvτοφου μετασvχηματισvμού Laplace σvτο δεξί μέλος. ΄Ετσvι:

a b c d a(s + 2)2 + bs(s + 2)2 + cs2 (s + 2) + ds2 s3 + 5s2 + s + 1


2
+ + + 2
= 2 2
=
s s s + 2 (s + 2) s (s + 2) s2 (s + 2)2

b + c = 1

(b + c)s3 + (a + 4b + 2c + d)s2 + (4a + 4b)s + 4a s3 + 5s2 + s + 1

a + 4b + 2c + d = 5
⇒ = ⇒
s2 (s + 2)2 s2 (s + 2)2 4a + 4b = 1


4a = 1

Και με την επίλυσvη του παραπάνω σvυσvτήματος λαμβάνουμε: a = 41 , b = 0, c = 1,


d = 11 1 1 11
4 . Συνεπώς X = 4s2 + s+2 + 4(s+2)2 και
  1 11
L−1 (X) = L−1 4s12 + s+2 1 11
+ 4(s+2) 2 ⇒ x(t) = t + e−2t + te−2t .
4 4

΄Ασvκησvη 5.7
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 4 dx
dt + 5x(t) = t + 2, με αρχικές σvυνθήκες
x(0) = 1 και x0 (0) = 1, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

58
Λύσvη
Παίρνουμε τον μετασvχηματισvμό Laplace και έχουμε:
 2 
d x dx 1 2
L 2
+ 4 + 5x = L (t + 2) ⇒ s2 X−sx(0)−x0 (0)+4sX−4x(0)+5X = 2 +
dt dt s s

1 2 s3 + 5s2 + 2s + 1
⇒ s2 X − s − 1 + 4sX − 4 + 5X = + ⇒ X =
s2 s s2 (s2 + 4s + 5)
Θα χρησvιμοποιήσvουμε τη μέθοδο απλών κλασvμάτων για να απλοποιήσvουμε τον
υπολογισvμό του αντίσvτοφου μετασvχηματισvμού Laplace σvτο δεξί μέλος. ΄Ετσvι:

s3 + 5s2 + 2s + 1 s3 + 5s2 + 2s + 1 a b cs + d
2 2
= 2 = + 2+
s (s + 4s + 5) s ((s + 2)2 + 1) s s (s + 2)2 + 1

s3 + 5s2 + 2s + 1 as((s + 2)2 + 1) + b((s + 2)2 + 1) + (cs + d)s2


⇒ 2 2
=
s ((s + 2) + 1) s2 ((s + 2)2 + 1)

s3 + 5s2 + 2s + 1 a(s3 + 4s2 + 5s) + b(s2 + 4s + 5) + cs3 + ds2


⇒ 2 2
=
s ((s + 2) + 1) s2 ((s + 2)2 + 1)

s3 + 5s2 + 2s + 1 (a + c)s3 + (4a + b + d)s2 + (5a + 4b)s + 5b


⇒ 2 2
=
s ((s + 2) + 1) s2 ((s + 2)2 + 1)

c = 19
 

 a+c=1 
 25

4a + b + d = 5 d = 96

⇒ ⇒ 25
6


 5a + 4b = 2 

a = 25
1
5b = 1 b= 5
 

Συνεπώς:
6 1 19s 96
X= 25s + 5s2 + 25((s+2)2 +1) + 25((s+1)2 +1)

και
 
L−1 (X) = L−1 6
25s + 1
5s2 + 19s
25((s+2)2 +1) + 96
25((s+1)2 +1) .

6
Ο αντίσvτροφος μετασvχηματισvμός Laplace των 25s και 5s12 είναι γνωσvτός (αρκεί
να θυμηθούμε την ιδιότητα της γραμμικότητας). Θα εξηγήσvουμε πως βρίσvκ-
19s 96
ουμε τον αντίσvτροφο μετασvχηματισvμό Laplace των 25((s+2) 2 +1) και 25((s+1)2 +1) .
96 1
Για το 25((s+1) 2 +1) γνωρίζοντας ότι L (sin(t)) = s2 +1 και ότι η μετάθεσvη σvτο

πεδίο των σvυχνοτήτων με την χρήσvη του μετασvχηματισvμού Laplace ορίζεταιως


−2t
L f (t)ebt = F (s − b) όταν F (s) = L (f (t)) καταλήγουμε ότι L 96 25 sin(t)e =
96 −1 96 96 −2t 19s
2
25((s+1) +1) ⇒ L ( 2
25((s+1) +1) ) = 25 sin(t)e . Το 2
25((s+1) +1) αν και δεν
έχει φανέρο αντίσvτροφο μετασvχηματισvμό Laplace “θυμίιζει” σvυνημίτονο. Για να

59
πετύχουμε λοιπόν μια “ομοιμορφία” μεταξύ του αριθμητή και του παρανομασvτή θα
προσvθαφερέσvουμε το 2 σvτον αριθμητή κρατώντας το 19
25 κοινό παράγοντα, έτσvι:
19 s 19 s + 2 − 2 19 s+2 38
= = −
25 ((s + 2)2 + 1) 25 ((s + 2)2 + 1) 25 ((s + 2)2 + 1) 25((s + 2)2 + 1)
38
Τώρα Μάλισvτα! Ο αντίσvτροφος μετασvχηματισvμός Laplace του − 25((s+2) 2 +1) εί-
−1 38 38 −2t
ναι πλέον γνωσvτός και ίσvος με L (− 25((s+2)2 +1) ) = − 25 sin(t)e . Για το
19 s+2
25 ((s+2)2 +1) εφαρμόζοντας το ίδιο σvκεπτικό με προηγουμένως για τον ήδη γν-
ωσvτό μας μετασvχηματισvμό L (cos(t)) = s2s+1 δια μέσvου της ιδιότητας της μετά-
19(s+2)
θεσvης σvτο πεδίο των σvυχνοτήτων είναι εύκολο να βρούμε ότι L−1 ( 25((s+2)2 +1) ) =
19 −2t
25 cos(t)e . ΄Ετσv ι καταλήγουμε ότι:
6 1 19 58
x(t) = + t+ cos(t)e−2t + sin(t)e−2t
25 5 25 25

΄Ασvκησvη 5.8
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 2 dx
dt + x(t) = 2Dirac(t − 3), με αρχικές
σvυνθήκες x(0) = 5 και x0 (0) = 5, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Η Διαφορική Εξίσvωσvη γράφεται
s2 X − 5s − 5 + 2sX − 10 + X = 2e−3s
2e−3s +5s+15
⇒ X(s2 + 2s + 1) = X(s + 1)2 = 2e−3s + 5s + 15 = (s+1)2

2e−3s +5s+15
⇒X= (s+1)2

Συνεπώς

2e−3s + 5s + 15
X(s) =
(s + 1)2
΄Εχουμε
2e−3s +5s+15 2 −3s 5s+15
X(s) = (s+1)2 = (s+1)2 e + (s+1)2

Θέτουμε
2 5s+15
X1 (s) = (s+1)2 και X2 (s) = (s+1)2

Οπότε

x1 (t) = L−1 (X1 (s)) = 2te−t και x2 (t) = L−1 (X2 (s)) = (10t + 5)e−t

Τελικά

x(t) = 10te−t + 5e−t + 2Heaviside(t − 3)(t − 3)e(3−t)

60
΄Ασvκησvη 5.9
2
Να λυθεί η Διαφορική Εξίσvωσvη ddt2x + 2 dx
dt + 5x(t) = 6Dirac(t), με αρχικές σvυν-
θήκες x(0) = 5 και x(3) = 4, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Αρχικά, εφαρμόζουμε μετασvχηματισvμό Laplace και σvτα δύο μέλη της Δ.Σ. και
έχουμε :

s2 X(s) − sx(0) − x0 (0) + 2(sX(t) − x(0)) + 5X(s) = 6e−0s = 6

έπειτα, αντικαθισvτούμε το x(0) και έσvτω x0 (0) = a και παίρνουμε :


6 5s+a+10
s2 X(s) − 5s − a + 2(sX(t) − 5) + 5X(s) = 6 =⇒ X(s) = s2 +2s+5 + s2 +2s+5 =
2 s+1 a+5
3 (s+1)2 +22 + 5 (s+1)2 +22 + (s+1)2 +22

σvε αυτό το σvημείο παρατηρούμε πως δεν πρέπει να βάλουμε τον αριθμό που
προήλθε από τον μετασvχηματισvμό κατά Laplace της Dirac(t) σvτο ίδιο κλάσvμα με
τους παράγοντες που προήλθαν από το πρώτο μέλος, διότι έτσvι δεν θα

ικανοποιούνται οι αρχικές σvυνθήκες (δεν ισvχύει)

σvυνεπώς έχουμε :

x(t) = 3Heaviside(t)sin(2t)e−t + 5cos(2t)e−t + (a + 5)sin(2t)e−t

σvτην οποία για t = 3 θα έχω x(3) = 4 και άρα :


x(3) = 4 = 3Heaviside(3)sin(6)e−3 + 5cos(6)e−3 + (a + 5)sin(6)e−3 =⇒ a =
4−8sin(6)e−3 −5cos(6)e−3
sin(6)e−3

σvυνεπώς :

x(t) =
−3
−5cos(6)e−3
3Heaviside(t)sin(2t)e −t
+ 5cos(2t)e + ( 4−8sin(6)e
−t
sin(6)e−3 + 5)sin(2t)e−t

=⇒ x(t) =
e−t sin(2t)( 32 sin(6)e−3 −4+5cos(6)e−3 )
− sin(6)e−3 +5cos(2t)e−t +3(Heaviside(t)− 21 )sin(2t)e−t

και επίσvης :

sin(6)5s + 4e3 + 8sin(6) − 5cos(6)


X(s) =
sin(6)((s + 1)2 + 22 )

΄Ασvκησvη 5.10

Να λυθεί η Ολοκληρωτική Εξίσvωσvη y(t) = 2+ (2t−2u)y(u)du, χρησvιμοποιώντας
Μετασvχηματισvμό Laplace

61
Λύσvη
Αρχικά, εφαρμόζουμε μετασvχηματισvμό Laplace και σvτα δύο μέλη της Ο.Ε. και
έχουμε :
2 2 s s
Y (s) = + Y (s) =⇒ Y (s) = 2 2 =2 √ 2
s s2 s −2 2
s − 2
και σvυνεπώς : √
y(t) = 2cosh( 2t)

΄Ασvκησvη 5.11

Να λυθεί η Ολοκληρωτική Εξίσvωσvη y(t) = 2t+4 e(5t−5u) y(u)du, χρησvιμοποιών-
τας Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Αρχικά, εφαρμόζουμε μετασvχηματισvμό Laplace και σvτα δύο μέλη της Ο.Ε. και
έχουμε :
2 1 41 2 1
Y (s) = + Y (s) =⇒ Y (s) = +
s s−2 3s 3s−3
και σvυνεπώς :
4 2 3t
y(t) = + e
3 3

΄Ασvκησvη 5.12

Να λυθεί η Ολοκληρωτική Εξίσvωσvη y(t) = 2+ e(2t−2u) y(u)du, χρησvιμοποιώντας
Μετασvχηματισvμό Laplace

Λύσvη
Αρχικά, εφαρμόζουμε μετασvχηματισvμό Laplace και σvτα δύο μέλη της Ο.Ε. και
έχουμε :

2 1 2 s−5 8 1 8 1 10 1
Y (s) = +4 Y (s) =⇒ Y (s) = 2 = − +
s2 s−5 s s−9 81 s − 9 81 s 9 s2
A B C
αφού για την διάσvπασvη σvε απλά κλάσvματα θεωρούμε : s−9 + s + s2

και σvυνεπώς :

8 9t 8 10
y(t) = e − + t
81 81 9

΄Ασvκησvη 5.13

Να λυθεί η Ολοκληρωτική Εξίσvωσvη y(t) = t + 2 (t − u)y(u)du, χρησvιμοποιώντας
Μετασvχηματισvμό Laplace

62
Λύσvη
Αρχικά, εφαρμόζουμε μετασvχηματισvμό Laplace και σvτα δύο μέλη της Ο.Ε. και
έχουμε :


1 1 1 1 1 2
Y (s) = + 2 2 Y (s) =⇒ Y (s) = 2 = √ 2 =√ √
s s s −2 2
s − 2 2 s − 22
2

και σvυνεπώς √
2 √
y(t) = sinh( 2t)
2

΄Ασvκησvη 5.14
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = −2x(t) + y(t) + e−3t
dy
dt = −2y(t) + 1

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 1 και y(0) = 1, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό


Laplace

Λύσvη
Εφαρμόζουμε το Μετασvχηματισvμο Laplace σvτις δύο εξισvώσvεις και έχουμε
1 1 s+4
sX −x(0) = −2X +Y + s+3 ⇒ sX −1 = −2X +Y + s+3 ⇒ (s+2)X −Y = s+3 (1)

και
1 1 s+1 s+1
sY − y(0) = −2Y + s ⇒ (s + 2)Y − 1 = s ⇒ (s + 2)Y = s ⇒Y = s(s+2) (2)

Από (2) προκύπτει ότι

s+1
Υ(s) =
s(s + 2)

Είναι
s+1 A B
Y (s) = s(s+2) = s + s+2

⇒ A(s + 2) + Bs = s + 1

Για s = 0 βλέπουμε ότι A = 21 , ενώ για s = −2, B = 1


2

Επομένως

y(t) = L−1 (Y (s)) = L−1 ( s(s+2)


s+1
) = L−1 ( 12 · 1
s + 1
2 · 1
s+2 )

Συνεπώς

63
1 1 −2t
y(t) = + e
2 2

Αντικαθισvτώντας την (2) σvτην (1) παίρνουμε


s+1 s+4
(s + 2)X − s(s+2) = s+3

s3 +7s2 +12s+3
⇒ (s + 2)X = s(s+2)(s+3)

s3 +7s2 +12s+3
⇒X= s(s+2)2 (s+3)

΄Αρα

s3 + 7s2 + 12s + 3
X(s) =
s(s + 2)2 (s + 3)

΄Εχουμε
s3 +7s2 +12s+3 A B C D
X(s) = s(s+2)2 (s+3) = s + s+2 + (s+2)2 + s+3

⇒ A(s+2)2 (s+3)+Bs(s+2)(s+3)+Cs(s+3)+Ds(s+2)2 = s3 +7s2 +12s+3

Για s = 0, s = −2 και s = −3 βρίσvκουμε αντίσvτοιχα ότι A = 41 , C = 1


2 και
D = −1, ενώ προκύπτει ότι B = 47

΄Ετσvι
3 2
x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( ss(s+2)
+7s +12s+3
2 (s+3) ) = L
−1 1 1
( 4 · s + 74 · s+2
1
+ 21 · (s+2)
1 1
2 −1· s+3 )

Τελικά

1 −2t 7 1
x(t) = te − e−3t + e−2t +
2 4 4

΄Ασvκησvη 5.15
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = 2x(t) − 2y(t) + 2
dy
dt = 92 x(t) − 4y(t) + 2

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 1 και y(0) = 3, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό


Laplace

64
Λύσvη
Εφαρμόζουμε το Μετασvχηματισvμο Laplace σvτις δύο εξισvώσvεις και έχουμε

sX − x(0) = 2X − 2Y + 2s ⇒ sX − 1 = 2X − 2Y + 2s ⇒ (s − 2)X + 2Y = s+2


s (1)

και

sY −y(0) = 92 X −4Y + 2s ⇒ − 29 X +(s+4)Y −3 = 2


s ⇒ − 92 X +(s+4)Y = 3s+2
s (2)

Γράφουμε το σvύσvτημα υπό μορφή πινάκων οπότε


s+2
    
s−2 2 X(s) s
= (3)
− 29 s+4 Y (s) 3s+2
s

Επομένως
s+2
s 2
3s+2
s s+4 (s+2)(s+4)−2(3s+2) s2 +6s+8−6s−4 s2 +4
X(s) = = s[(s−2)(s+4)+9] = s(s2 +2s−8+9) = s(s2 +2s+1) =
s−2 2
− 92 s+4
s2 +4
s(s+1)2

΄Αρα

s2 + 4
X(s) =
s(s + 1)2

Είναι
s2 +4 A B C
X(s) = s(s+1)2 = s + s+1 + (s+1)2

⇒ A(s + 1)2 + Bs(s + 1) + Cs = s2 + 4

Για s = −1 και s = 0 βρίσvκουμε αντίσvτοιχα ότι C = −5 και A = 4, ενώ


προκύπτει ότι B = −3

Οπότε
2
x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( s(s+1)
s +4
2) = L
−1
(4 · 1
s −3· 1
s+1 −5· 1
(s+1)2 )

Συνεπώς

x(t) = −5te−t − 3e−t + 4

Ομοίως

s − 2 s+2
s
− 92 3s+2
s 2(3s+2)(s−2)+9(s+2) 6s2 −8s−8+9s+18 6s2 +s+10
Υ(s) = = 2s(s+1)2 = 2s(s+1)2 = 2s(s+1)2
s−2 2
− 92 s+4

65
΄Ετσvι

6s2 + s + 10
Y (s) =
2s(s + 1)2

΄Εχουμε
6s2 +s+10 A B C
Y (s) = 2s(s+1)2 = 2s + s+1 + (s+1)2

⇒ A(s + 1)2 + 2Bs(s + 1) + 2Cs = 6s2 + s + 10

Για s = −1 και s = 0 βρίσvκουμε αντίσvτοιχα ότι C = − 15


2 και A = 10, ενώ
προκύπτει ότι B = −2

Οπότε
2
y(t) = L−1 (Y (s)) = L−1 ( 6s +s+10
2s(s+1)2 ) = L
−1 1
(10 · 2s −2· 1
s+1 − 15
2 · 1
(s+1)2 ) =
L−1 (5 · s − 2 · s+1 − 2 · (s+1)
1 1 15 1
2)

Τελικά

15 −t
y(t) = − te − 2e−t + 5
2

΄Ασvκησvη 5.16
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = 13 x(t) − 31 y(t) + 2
dy 16
dt = 3 x(t) − 37 y(t) + 1

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 1, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό


Laplace

Λύσvη
Εφαρμόζουμε το Μετασvχηματισvμο Laplace σvτις δύο εξισvώσvεις και έχουμε

sX −x(0) = 13 X − 13 Y + 2s ⇒ sX −2 = 13 X − 13 Y + 2s ⇒ (s− 31 )X + 13 Y = 2s+2


s (1)

και
16
sY − y(0) = 3 X − 73 Y + 1s ⇒ − 16 7
3 X + (s + 3 )Y − 1 =
1
s ⇒
16 7 s+1
− 3 X + (s + 3 )Y = s (2)

Γράφουμε το σvύσvτημα υπό μορφή πινάκων οπότε

s − 31 1 2s+2
    
3 X(s) s
= (3)
− 16
3 s + 73 Y (s) s+1
s

66
Επομένως
2s+2 1
s 3
s+1
s s + 73 (2s+2)(s+ 73 )− 13 (s+1) 2s2 + 19
3 s+ 3
13
X(s) = = s[(s− 1 )(s+ 7 16 = s(s2 +2s− 79 + 16
=
s − 13 1
3
3 3 )+ 9 ] 9 )

− 163 s + 37
2 2 2
6s +18s+12+(s+1)
6s +19s+13
3s(s2 +2s+1) = 3s(s+1)2 = 6(s +3s+2)+(s+1)
3s(s+1)2 = 6(s+2)(s+1)+(s+1)
3s(s+1)2 =
(s+1)(6s+12+1) 6s+13
3s(s+1)2 = 3s(s+1)

΄Αρα

6s + 13
X(s) =
3s(s + 1)

Είναι
6s+13 1 A B
X(s) = 3s(s+1) = 3 · s + s+1

⇒ A(s + 1) + 3Bs = 6s + 13

Για s = −1 και s = 0 βρίσvκουμε αντίσvτοιχα ότι B = − 73 και A = 13

Οπότε

x(t) = L−1 (X(s)) = L−1 ( 3s(s+1)


6s+13
) = L−1 ( 13
3 ·
1
s − 7
3 · 1
s+1 )

Συνεπώς

7 13
x(t) = − e−t +
3 3

Ομοίως

s − 13 2s+2
s
− 16
3
s+1
s (s− 31 )(s+1)+ 16
3 (2s+2) 3s2 +34s+31
Υ(s) = = s(s+1)2 = 3s(s+1)2 =
s − 13 1
3
− 16
3 s + 73
3s2 +33s+30+(s+1) 3(s2 +11s+10)+(s+1)
3s(s+1)2 = 3s(s+1)2 = 3(s+10)(s+1)+(s+1)
3s(s+1)2 = (s+1)(3s+30+1)
3s(s+1)2 =
3s+31
3s(s+1)

΄Ετσvι

3s + 31
Y (s) =
3s(s + 1)

΄Εχουμε
3s+31 A B
Y (s) = 3s(s+1) = 3s + s+1

67
⇒ A(s + 1) + 3Bs = 3s + 31

Για s = −1 και s = 0 βρίσvκουμε αντίσvτοιχα ότι B = − 28


3 και A = 31

Οπότε

y(t) = L−1 (Y (s)) = L−1 ( 3s(s+1)


3s+31
) = L−1 ( 31
3 ·
1
s − 28
3 · 1
s+1 )

Τελικά

28 −t 31
y(t) = − e +
3 3

΄Ασvκησvη 5.17
Να λυθεί το Σύσvτημα Διαφορικών Εξισvώσvεων
dx
dt = − 15 x(t) − 65 y(t) + 3
dy
dt = 65 x(t) − 14
5 y(t)

με αρχικές σvυνθήκες x(0) = 2 και y(0) = 2, χρησvιμοποιώντας Μετασvχηματισvμό


Laplace

Λύσvη
Μετασvχηματίζουμε τις εξισvώσvεις ως εξής:

sX (s) − x (0) = − 51 X (s) − 56 Y (s) + 3


s

και

sY (s) − y (0) = 65 X (s) − 14


5 Y (s)

Οπότε:
s + 51 6 3
    
5 X (s) 2+ s
=
− 56 s+ 14
5 Y (s) 0
Με επίλυσvη του σvυσvτήματος προκύπτει:
21 2 21
X (s) = 5s + s+2 − 5(s+1)

και

9 3 14
Y (s) = 5s + s+2 − 5(s+1)

Με αντίσvτροφο Laplace:

68
x (t) = 21
5 + 2e−2t − 21 −t
5 e

και

y (t) = 9
s + 3e−2t − 14 −t
5 e

69
Κεφάλαιο VI:Σειρές και Μετασvχηματισvμός Fourier

΄Ασvκησvη 6.1
Να υπολογισvτούν οι σvυντελεσvτές των Τριγωνομετρικών και των Εκθετικών ΄Ορων
της Σειράς Fourier της f (t) = 3t + 2 σvτο διάσvτημα [−π, π]

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι η Σειρά Fourier μιας σvυνάρτησvης f δίνεται από τη
σvχέσvη

an cos( nπt nπt
P
f (t) = A0 + L ) + bn sin( L ) (1)
n=1

ή

P inπt
f (t) = cn e L (2)
n=−∞

΄Οπου L η περίοδος της σvυνάρτησvης

Oι σvυντελεσvτές των Τριγωνομετρικών ΄Ορων δίνονται αντίσvτοιχα από τις σvχέσvεις


a0 1
L
A0 = 2 = 2L −L
f (t)dt, n = 0 (2)

1
L
an = L −L
f (t)cos( nπt
L )dt, n 6= 0 (3)

και
1
L
bn = L −L
f (t)sin( nπt
L )dt (4)

Ενώ οι σvυντελεσvτές των Εκθετικών ΄Ορων δίνονται από τις σvχέσvεις


a0 1
L
C 0 = A0 = 2 = 2L −L
f (t)dt, n = 0 (5)

και
L inπt
cn = 1
2L −L
f (t)e− L dt, n 6= 0 (6)

Επιπλέον προκύπτει ότι


an +Ibn
cn = 2 ,n 6= 0 (7)

Με

−i, n > 0
I=
i, n < 0

Εδώ είναι L = π

Από (2) παίρνουμε


1
π 1
π 1 3 2 π
A0 = C0 = 2π −π
f (t)dt = 2π −π
(3t + 2)dt = 2π ( 2 t + 2t −π
) =
1 3 2 3 2 1
2π ( 2 π + 2π − 2 π − 2(−π)) = 2π · 4π

70
Οπότε

A0 = C0 = 2

(Σημείωσvη:Υπενθυμίζουμε ότι cos(−θ) = cos(θ) και sin(−θ) = −sin(θ))

Από (3) έχουμε


1
π π
an = f (t)cos( nπt 1
π )dt = π −π (3t + 2)cos(nt)dt =
π −π
1
 π
π −π (3tcos(nt) + 2cos(nt))dt

π π π
= 1 3
π ( n tsin(nt) −π ) − 1
π ( 3 t)0 sin(nt)dt
−π n
+ π1 ( n2 sin(nt) −π
) =

1 3 3 1
π 3
π ( n πsin(nπ)− n (−π)sin(−nπ))− π −π n
sin(nt)dt+ π1 ( n2 sin(nπ)− n2 sin(−nπ))

1 3 π 1 3 3
= π ( n2 cos(nt) −π ) = π ( n2 cos(nπ) − n2 cos(−nπ)) =
1 3 3
π ( n2 cos(nπ) − n2 cos(nπ)) = 0

΄Αρα

an = 0

Από (4) προκύπτει ότι


1
π π
bn = f (t)sin( nπt 1
π )dt = π −π (3t + 2)sin(nt)dt =
π −π
1 π

π −π (3tsin(nt) + 2sin(nt))dt

π π π
= 1 3
π ( − n tcos(nt) −π ) + 1
π ( 3 t)0 cos(nt)dt
−π n
− π1 ( n2 cos(nt) −π
) =

1 3 3 1
π 3
π (− n πcos(nπ) + n (−π)cos(nπ)) + π −π n
cos(nt)dt − π1 ( n2 cos(nπ) − n2 cos(nπ))
π
= − n6 (−1)n + π1 ( 3sin(nt)|−π ) = − n6 (−1)n

Συνεπώς

6(−1)n
bn = −
n

Ενώ από (7) παίρνουμε


an +Ibn 0+6I(−1)n
cn = 2 = 2

Τελικά

3I(−1)n
cn =
n

71
΄Ασvκησvη 6.2
Να υπολογισvτούν οι σvυντελεσvτές των Τριγωνομετρικών και των Εκθετικών ΄Ορων
της Σειράς Fourier της f (t) = 3t + 1 σvτο διάσvτημα [−π, π]

Λύσvη
Η περίοδος εδώ είναι L = π
΄Εχουμε
a0 1
 π 1 π  1 3 2 π
A0 = C0 = 2 = 2π −π f (t)dt = 2π −π (3t + 1)dt = 2π ( 2 t +t −π
) =
1 3 2 3 2 1
2π ( 2 π + π − 2 π − (−π)) = 2π · 2π

Επομένως

A0 = C0 = 1
Υπολογίζουμε τα an και bn
1
π 1 π

an = π −π
f (t)cos( nπt
π )dt = π −π (3t + 1)cos(nt)dt =
1 (3t+1)
π π
π( n sin(nt) ) − π1 −π n3 sin(nt)dt
−π
1 (3π+1) (−3π+1) π
= π( n sin(nπ) + n sin(nπ)) + π1 ( n32 cos(nt) −π
)
1 3 3
= π ( n2 cos(nπ) − n2 cos(nπ))

Οπότε

an = 0
Και
1
π 1 π

bn = π −π
f (t)sin( nπt
π )dt = π −π (3t + 1)sin(nt)dt =
π π
− π1 ( (3t+1)
n cos(nt) ) + π1 −π n3 cos(nt)dt
−π
π
= − π1 ( (3π+1)
n cos(nπ) − (−3π+1)
n cos(nπ)) + π1 ( n32 sin(nt) −π
)
n
= − 6(−1)
n + π1 ( n32 sin(nπ) + 3
n2 sin(nπ))

Συνεπώς

6(−1)n
bn = −
n
Υπολογίζουμε τα cn
an +Ibn 0+6I(−1)n
cn = 2 = 2

Τελικά

3I(−1)n
cn =
n

72
΄Ασvκησvη 6.3
Να υπολογισvτούν οι σvυντελεσvτές των Τριγωνομετρικών και των Εκθετικών ΄Ορων
της Σειράς Fourier της f (t) = Heaviside(t) σvτο διάσvτημα [−π, π]

Λύσvη
Η περίοδος εδώ είναι L = π

΄Εχουμε
a0 1
π 1
0 1
π 1 π
A0 = C 0 = 2 = 2π −π
f (t)dt = 2π −π
0dt + 2π 0
1dt = 2π ( t|0 ) =
1 1
2π (π − 0) = 2π · π

Επομένως

1
A0 = C 0 =
2

Υπολογίζουμε τα an και bn
1
π π π
an = π −π
f (t)cos( nπt
π )dt =
1
π 0
1 · cos(nt)dt = 1 1
π ( n sin(nt) 0 )

1 1
= π ( n sin(nπ) + n1 sin(n · 0))

Οπότε

an = 0

Και
1
π π π
bn = π −π
f (t)sin( nπt
π )dt =
1
π 0
1 · sin(nt)dt = − π1 ( n1 cos(nt) −π
)

= − π1 ( n1 cos(nπ) − n1 cos(n · 0))

Συνεπώς

1 − (−1)n
bn =
πn

Υπολογίζουμε τα cn
an +Ibn 0+I(1−(−1)n )
cn = 2 = 2πn

Τελικά

I(1 − (−1)n )
cn =
2πn

73
΄Ασvκησvη 6.4
Να υπολογισvτούν οι σvυντελεσvτές των Τριγωνομετρικών και των Εκθετικών ΄Ορων
της Σειράς Fourier της f (t) = Heaviside(t) σvτο διάσvτημα [−2π, 2π]

Λύσvη
Η περίοδος εδώ είναι L = 2π

΄Εχουμε
a0 1
 2π 1
 2π 1 2π 1 1
A0 = C0 = 2 = 4π −2π
f (t)dt = 4π 0
1dt = 4π ( t|0 ) = 4π (2π − 0) = 4π · 2π

Επομένως

1
A0 = C 0 =
2

Υπολογίζουμε τα an και bn

1
 2π  2π nt 2π
an = 2π −2π
f (t)cos( nπt
2π )dt =
1
2π 0
1 · cos( nt
2 )dt =
1 2
2π ( n sin( 2 ) 0 )

1 1
= π ( n sin(nπ) + n1 sin(n · 0))

Οπότε

an = 0

Και
1
 2π  2π 2π
bn = 2π −2π
f (t)sin( nπt
2π )dt =
1
2π 0
1 · sin( nt 1 2 nt
2 )dt = − 2π ( n cos( 2 ) 0
)

= − π1 ( n1 cos(nπ) − n1 cos(n · 0))

Συνεπώς

1 − (−1)n
bn =
πn

Υπολογίζουμε τα cn
an +Ibn 0+I(1−(−1)n )
cn = 2 = 2πn

Τελικά

I(1 − (−1)n )
cn =
2πn

74
΄Ασvκησvη 6.5
Να υπολογισvτούν οι σvυντελεσvτές των Τριγωνομετρικών και των Εκθετικών ΄Ορων
της Σειράς Fourier της f (t) = Heaviside(t − 3π
2 ) σvτο διάσvτημα [−2π, 2π]

Λύσvη
Η περίοδος εδώ είναι L = 2π
΄Εχουμε
a0 1
 2π 1
 2π 1 2π 1 3π 1
A0 = C0 = 2 = 4π −2π
f (t)dt = 4π 3π 1dt = 4π ( t| 3π ) = 4π (2π − 2 ) = 4π · π2
2 2

Επομένως

1
A0 = C 0 =
8
Υπολογίζουμε τα an και bn
1
 2π  2π nt 2π
an = 2π −2π
f (t)cos( nπt
2π )dt =
1
2π 3π 1 · cos( nt
2 )dt =
1 2
2π ( n sin( 2 ) 3π )
2 2

1 1
= π ( n sin(nπ) − n1 sin( 3πn
4 ))

Οπότε

sin( 3πn
4 )
an = −
πn
Και
1
 2π  2π 2π
bn = 2π −2π
f (t)sin( nπt
2π )dt =
1
2π 3π 1 · sin( nt 1 2 nt
2 )dt = − 2π ( n cos( 2 ) 3π )
2 2

= − π1 ( n1 cos(nπ) − n1 cos( 3πn


4 ))

Συνεπώς

cos( 3πn
4 ) − (−1)
n
bn =
πn
Υπολογίζουμε τα cn
n
an +Ibn −sin( 3πn 3πn
4 )+I(cos( 4 )−(−1) )
cn = 2 = 2πn

Τελικά

−sin( 3πn 3πn n


4 ) + I(cos( 4 ) − (−1) )
cn =
2πn
΄Η αλλιώς σvε πολική μορφή

Iπn
I(e 4 − 1)(−1)n )
cn = −
2πn

75
΄Ασvκησvη 6.6
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
2
f (t) = e−2t

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι ο Μετασvχηματισvμος Fourier μιας σvυνάρτησvης f
δίνεται από τη σvχέσvη
∞
F(f (t)) = F (ω) = −∞
f (t)e−iωt dt (1)

Ενώ ο Αντίσvτροφος Μετασvχηματισvμος Fourier δίνεται από τη σvχέσvη


∞
F −1 (F (ω)) = f (t) = 1
2π −∞
f (t)eiωt dω (2)

Επίσvης είναι γνωσvτό από τη θεωρία ότι


2 2
−ω
F(e−at ) =

ae
4a

(Σημείωσvη:Ορισvμένοι βασvικοί Μετασvχηματισvμοί Fourier και οι Αντίσvτροφοί τους


εξηγούνται σvτη θεωρία)

Οπότε
2 ω2 √ q 1 − ω2 √ √ ω2
F (ω) = F(e−2t ) = − 4·2
π 2 e 8 = π 22 e− 8

2e =

Επομένως

1√ ω2
F (ω) = 2πe− 8
2

΄Ασvκησvη 6.7
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
2
f (t) = e−5t

Λύσvη
΄Εχουμε
2 ω 2 √ q 1 − ω2 √ √ ω2
F (ω) = F(e−5t ) = − 4·5
π 5 e 20 = π 55 e− 20

5e =

Επομένως

1√ ω2
F (ω) = 5πe− 20
5

76
΄Ασvκησvη 6.8
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
2
f (t) = e−4t

Λύσvη
΄Εχουμε
2 ω 2 √ 2
π −ω
F (ω) = F(e−4t ) = − 4·4

4e = 2 e
16

Οπότε

1 √ − ω2
F (ω) = πe 16
2

΄Ασvκησvη 6.9
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
1
f (t) = 25t2 +9

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι
1 π −α|ω|
F( t2 +α2) = ae

Συνεπώς
5π − 35 |ω|
1
F (ω) = F( 25t12 +9 ) = F( 25 · 1
9
t2 + 25
1
) = F( 25 · 1
t2 +( 35 )2
) = 1
25 · 3 e

Οπότε

π − 3 |ω|
F (ω) = e 5
15

΄Η αλλιώς

π −3ω 3
F (ω) = (e 5 Heaviside(ω) + e 5 ω Heaviside(−ω))
15

΄Ασvκησvη 6.10
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
1
f (t) = t2 +4

77
Λύσvη
΄Εχουμε
π −2|ω|
F (ω) = F( t21+4 ) = F( t2 +(2)
1
2) = 2e

Οπότε

π −2|ω|
F (ω) = e
2

΄Η αλλιώς

π −2ω
F (ω) = (e Heaviside(ω) + e2ω Heaviside(−ω))
2

΄Ασvκησvη 6.11
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
1
f (t) = t2 +1

Λύσvη
΄Εχουμε
π −|ω|
F (ω) = F( t21+1 ) = F( t2 +(1)
1
2) = 1e

Οπότε

F (ω) = πe−|ω|

΄Η αλλιώς

F (ω) = π(e−ω Heaviside(ω) + eω Heaviside(−ω))

΄Ασvκησvη 6.12
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της

0, t ∈ [−3π, 0]
f (t) =
3, t ∈ [0, 3π]

78
Λύσvη
΄Εχουμε
∞ 0  3π
F (ω) = −∞
f (t)e−iωt dt = −3π
0 · e−iωt dt + 0
3e−iωt dt

3e−iωt −3iπω
3e−iω·0 3i −3iπω
= −iω = ( 3e−iω − −iω ) = ω (e − 1)
0

Τελικά

3I(e−3Iπω − 1)
F (ω) =
ω
΄Η αλλιώς

3Ie−3Iπω (1 − e3Iπω )
F (ω) =
ω

΄Ασvκησvη 6.13
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της

0, t ∈ [−4π, 0]
f (t) =
3, t ∈ [0, 4π]

Λύσvη
΄Εχουμε
∞ 0  4π
F (ω) = −∞
f (t)e−iωt dt = −4π
0 · e−iωt dt + 0
3e−iωt dt

3e−iωt −4iπω
3e−iω·0 3i −4iπω
= −iω = ( 3e−iω − −iω ) = ω (e − 1)
0

Τελικά

3I(e−4Iπω − 1)
F (ω) =
ω
΄Η αλλιώς

3Ie−4Iπω (1 − e4Iπω )
F (ω) =
ω

΄Ασvκησvη 6.14
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της

0, t ∈ [−5π, 0]
f (t) =
3, t ∈ [0, 5π]

79
Λύσvη
΄Εχουμε
∞ 0  5π
F (ω) = −∞
f (t)e−iωt dt = −5π
0 · e−iωt dt + 0
3e−iωt dt

3e−iωt −5iπω
3e−iω·0 3i −5iπω
= −iω = ( 3e−iω − −iω ) = ω (e − 1)
0

Τελικά

3I(e−5Iπω − 1)
F (ω) =
ω

΄Η αλλιώς

3Ie−5Iπω (1 − e5Iπω )
F (ω) =
ω

΄Ασvκησvη 6.15
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της

f (t) = e−6|t|

Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι

F(e−a|t| ) = 2a
ω 2 +a2

Συνεπώς

F (ω) = F(e−6|t| ) = 2·6


ω 2 +62

Οπότε

12
F (ω) =
ω 2 + 36

΄Ασvκησvη 6.16
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
f (t) = e−|t|

80
Λύσvη
΄Εχουμε
 +∞ 0  +∞
F (ω) = F(e−|t| ) = −∞
e−|t| e−iωt dt = −∞
et e−iωt dt + 0
e−t e−iωt dt
−1 1
= 1−iω + −iω−1

Οπότε

2
F (ω) =
ω2 + 1

(Σημείωσvη:Οι ορισvμοί του Μετασvχηματισvμού και του Αντίσvτροφου Μετασvχηματισvμού


Fourier είναι γενικοί και βολεύουν, καθώς δεν είναι απαραίτητο να απομνημονευθούν οι
βασvικοί Μετασvχηματισvμοί και Αντίσvτροφοι Μετασvχηματισvμοί. Ωσvτόσvο, επειδή
ορισvμένες φορές είναι δύσvκολη η εύρεσvη του Μετασvχηματισvμού με χρήσvη του ορισvμού,
γίνεται χρήσvη του Θεωρήματος της Δυϊκότητας, όπου αν F (ω) = F(f (t)), τότε
F(f (t)) = 2πf (−ω))

΄Ασvκησvη 6.17
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
f (t) = e−4|t|

Λύσvη
΄Εχουμε
 +∞ 0  +∞
F(e−4|t| ) = −∞
e−4|t| e−iωt dt = −∞
e4t e−iωt dt + 0
e−4t e−iωt dt
−4 4
= 4−iω + −iω−4

Οπότε

8
F (ω) =
ω 2 + 16

΄Ασvκησvη 6.18
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
1
f (t) = (t−5)2 +16

81
Λύσvη
Γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι

F(e−a|t| ) = 2a
ω 2 +a2

Και από το Θεώρημα της Δυϊκότητας έχουμε

1
F( t2 +16 ) = 2π · 1
8 · e−4|ω| = π −4|ω|
4e

Συνεπώς

π −4|ω|−5iω
F (ω) = F( (t−5)12 +16 ) = 4e

Τελικά

π −5Iω −4ω
F (ω) = e (e Heaviside (ω) + e4ω Heaviside(−ω))
4

΄Ασvκησvη 6.19
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
1
f (t) = (t−4)2 +16

Λύσvη

Από το Θεώρημα της Δυϊκότητας έχουμε

1
F( t2 +16 ) = 2π · 1
8 · e−4|ω| = π −4|ω|
4e

Συνεπώς

π −4|ω|−4iω
F (ω) = F( (t−4)12 +16 ) = 4e

Τελικά

π −4Iω −4ω
F (ω) = e (e Heaviside (ω) + e4ω Heaviside(−ω))
4

΄Ασvκησvη 6.20
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
1
f (t) = (t−2)2 +4

82
Λύσvη

΄Εχουμε

F( t21+4 ) = 2π · 1
4 · e−2|ω| = π −2|ω|
2e

Συνεπώς

π −2|ω|−2iω
F (ω) = F( (t−2)1 2 +4 ) = 2e

Τελικά

π −2Iω −2ω
F (ω) = e (e Heaviside (ω) + e2ω Heaviside(−ω))
2

΄Ασvκησvη 6.21
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
f (t) = sin(at)

Λύσvη
Γνωρίζουμε ότι
eit −e−it
sin(t) = 2i

eiat −e−iat
⇒ sin(at) = 2i = 1
2i (e
iat
− e−iat )

Επίσvης γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι

F(Dirac(t − a)) = e−iωa

Οπότε από το Θεώρημα της Δυϊκότητας έχουμε


1
F (ω) = F(sin(at)) = F( 2i (eiat − e−iat )) =
2π π
2i (Dirac(−ω + a) − Dirac(−ω − a)) = i (Dirac(−(ω − a)) − Dirac(−(ω + a)))
π
= i (Dirac(−(ω − a)) − Dirac(−(ω + a))) = −πi(Dirac(ω − a) − Dirac(ω + a))

Τελικά

F (ω) = πi(Dirac(ω + a) − Dirac(ω − a))

΄Ασvκησvη 6.22
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
f (t) = cos(at)

83
Λύσvη
Γνωρίζουμε ότι
eit +e−it
cos(t) = 2

eiat +e−iat
⇒ cos(at) = 2 = 12 (eiat + e−iat )

Επίσvης γνωρίζουμε από τη θεωρία ότι

F(Dirac(t − a)) = e−iωa

Οπότε από το Θεώρημα της Δυϊκότητας έχουμε

F (ω) = F(cos(at)) = F( 12 (eiat + e−iat )) =



2 (Dirac(−ω + a) + Dirac(−ω − a)) = π(Dirac(−(ω − a)) + Dirac(−(ω + a)))

Τελικά

F (ω) = π(Dirac(ω + a) + Dirac(ω − a))

΄Ασvκησvη 6.23
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
f (t) = cos(at) + sin(bt)

Λύσvη
΄Εχουμε

F (ω) = F(cos(at) + sin(bt)) =


π(Dirac(ω + a) + Dirac(ω − a) + πi(Dirac(ω + b) − Dirac(ω − b))

Οπότε

F (ω) = π(Dirac(ω + a) + Dirac(ω − a) + I(Dirac(ω + b) − Dirac(ω − b)))

΄Ασvκησvη 6.24
Να βρεθεί ο Μετασvχηματισvμός Fourier της
f (t) = Ae−a|t| |t|

84
Λύσvη
΄Εχουμε
(
−Aeat t t<0
f (t) =
Ae−at t t≥0

Οπότε
∞ ∞
F (ω) = F(f (t)) = −∞
f (t)e−iωt dt = −∞
Ae−a|t| |t|e−iωt dt =
0 (a−iω)t
∞ −(a+iω)t
− −∞
Ae tdt + 0
Ae tdt
0 0 ∞
A
= −( (a−iω) e(a−iω)t t )+ A
−∞ (a−iω)
e(a−iω)t dt + A
( −(a+iω) e−(a+iω)t t )−
−∞ ∞ 0
A
0 −(a+iω)
e−(a+iω)t dt

A A A(a−iω)2 +A(a+iω)2
= (a−iω)2 + (a+iω)2 = (a+iω)2 (a−iω)2

A(a2 −2iωa−ω 2 +a2 +2iωa−ω 2 )


= (a2 +ω 2 )2

Τελικά

2A(a2 − ω 2 )
F (ω) =
(α2 + ω 2 )2

85

You might also like