POLITECHNIKA OPOLSKA

Wydział Mechaniczny
Katedra Pojazdów Drogowych i Rolniczych

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA

Laboratorium: Pojazdy Rolnicze i Leśne

Budowa i czynności
Temat: eksploatacyjne ciągnika
rolniczego

Opracował: dr inż. J. Mamala, mgr inż. S. Prokop

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową nowoczesnych ciągników

rolniczych.

2. Wprowadzenie

Obecnie wykorzystywane ciągniki rolnicze zbudowane są w oparciu o

najnowocześniejsze technologie dostępne w przemyśle motoryzacyjnym.

Zastosowanie tych rozwiązań w silnikach prezentuje rysunek 1.

Rys. 1. Budowa silnika

Pod maską oprócz przedstawionego powyżej silnika skrywa się

skomplikowany układ hydrauliczny, układy przeniesienia napędu, kierowniczy

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 i zbiornik paliwa gwarantujący możliwość długiej pracy bez konieczności
tankowania.

1. Przednia oś napędowa, 50 ° wychylenia przednich kół podczas jazdy

na zakrętach
2. Hydropneumatyczna amortyzacja osi przedniej z regulacją poziomów i
2 blokowanymi siłownikami
3. Przedni podnośnik
4. Przedni WOM
5. Zwolnice planetarne
6. Chłodzenie powietrza doładowania
7. Kompaktowy układ chłodzenia
8. Silnik z elektroniczną regulacją
9. Pompa hydrauliczna
10. Silnik hydrauliczny
11. Przekładnia planetarna
12. Osłonięte sprzęgło napędu wszystkich kół

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 13. Zbiornik paliwa, (poj. ok. 600 l.)
14. Membranowy zbiornik z azotem (amortyzacja)
15. Amortyzator teleskopowy do tłumienia drgań kabiny (amortyzacja)
16. Hamulec tarczowy kół tylnych
17. Hamulec tarczowy kół przednich
18. Oś planetarna
19. Komfortowa odchylana kabina
20. Dodatkowe oświetlenie
21. Pneumatycznie amortyzowany fotel z mechanicznie regulowanym
oparciem, podłużną amortyzacją i mechaniczną obrotnicą
22. Joystick do kierowania bezstopniową jazdą, sterowania układem
hydraulicznym i WOM
23. Terminal do sterowania funkcjami jazdy, ustawiania hydrauliki i
zaworów elektrycznych

Rozdzielenie mocy: pochodzący z silnika strumień siły zostaje rozdzielony w

przekładni planetarnej na dwie gałęzie: hydrostatyczną i mechaniczną.
Sterowana jest tylko część hydrauliczna. Oba strumienie siły zostają znowu
połączone w wałku sumującym.

Hydrauliczna część napędu: składa się z pompy hydraulicznej i silnika

hydrostatycznego z jedynym swego rodzaju dużym kątem przestawiania 45°.
W zależności od ustawienia synchronicznie sterowanych hydrostatów (pompa
i silnik) zmienia się bezstopniowo prędkość.
Mechaniczna część napędu: gałąź mechaniczna zaczyna się w przekładni
planetarnej i biegnie poprzez połączenie kół zębatych i przełączanie

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 zakresów prędkości jazdy do wałka sumującego.

Podczas orki przy 8 km/h. Podczas transportu przy 50 km/h.

Ruszanie z miejsca: przy ruszaniu z miejsca większa część strumienia siły

pochodzącej z silnika przepływa przez gałąź hydrostatyczną. wysoki
współczynnik sprawności oraz współpraca części mechanicznej i
hydrostatycznej dają w rezultacie zdumiewające przyspieszenie. Im większą
prędkość osiąga pojazd, tym większy strumień mocy znajduje się w gałęzi
mechanicznej.

Jazda do tyłu: zmiana kierunku jazdy jest niebywale prosta: silnik

hydrauliczny zostaje tylko wychylony w odwrotnym kierunku. Odpada
pożerające energię przełączanie tył/przód.

Poprzez użycie hydrostatu dużych rozmiarów można za pomocą dwóch tylko

stopni jazdy pokryć całkowity zakres prędkości od 0,02 km/h do 50 km/h.
Razem z wyjątkowym 45° kątem obrotu daje to nowy wymiar współczynnika
sprawności. Dzięki tej koncepcji kierowanie stało się proste i bezpieczne.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cały zespół bloku napędowego jest całkowicie ułożony w elementach
gumowych wyciszających hałas, otoczony akustyczną obudową. Wszystkie
przewody zasilające leżą odpowiednio zabezpieczone we wnętrzu obudowy.

Technika WOM
Praktycznie: obsługa wałków odbioru
Przedni
mocy odbywa się za pomocą
WOM
przycisku na konsoli; obsługa
napędzany
przedniego lub tylnego WOM - za
jest
pomocą przycisków zewnętrznych.
bezpośrednio
przez wał
Dwustopniowy WOM
korbowy
WOM posiada dwie prędkości z tyłu:
silnika, co
750 i 1000 obr./min .
szczególnie
Oszczędnościowe przełożenie (750
korzystnie
obr./min) umożliwia przy
wpływa na
zmniejszonej liczbie obrotów silnika
współczynnik
równomierną pracę i oszczędność
sprawności.
paliwa.
Uruchamianie wałów odbioru mocy Przedni WOM 1000 obr./min
zależy od ciężaru.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 W zależności od zapotrzebowania mocy narzędzi rozruch jest elektronicznie
precyzyjnie ustawiany i kontrolowany. Zaleta: długie użytkowanie agregatów
napędzanych WOM i mniejsze koszty eksploatacji. Wały odbioru mocy są
uruchamiane przy pomocy przycisku na joystick'u bez zmiany uchwytu.

Inteligentna blokada wszystkich kół i mechanizmu różnicowego - w

zależności od wybranego stopnia, blokady mechanizmu różnicowego i
wszystkich kół są w zależności od kąta skrętu kół lub prędkości są
automatycznie włączane i ponownie wyłączane. Wynik: optymalne
przekazywanie siły uciągu w trudnych warunkach pracy. Napęd na wszystkie
koła i blokady mechanizmów różnicowych można włączać lub wyłączać przy
pełnym obciążeniu za pomocą przycisku na konsoli obsługi.

Symbol Funkcja Praktyczne zalety

Stałe włączenie wszystkich • pełne przekazywanie mocy

kół

• odciążenie operatora
Automatyka wszystkich kół • ochrona gleby
(od 25° kąta skrętu od 15 • pełna zwrotność
km/h) • mniejsze zużycie opon

Blokada płytkowa • pełne przekazywanie mocy

mechanizmu różnicowego
permanentna 100%
Automatyka blokady
mechanizmu różnicowego
(wyłączanie od 15 km/h przy
15° kąta skrętu przy
uruchomieniu hamulca
także w ekstremalnych
warunkach
• odciążenie operatora
• łatwiejsze zawracanie
• lepsze przekazywanie siły
uciągu

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Prędkości wałów odbioru
mocy:
• prosta i wygodna obsługa
• 750 / 1000 obr./min wałów odbioru mocy
lub
• 540 / 1000 obr./min

Wszystkie funkcje hydrauliczne są proste i logiczne, ułatwiające kierowcy

szybką reakcję.

Wygodna obsługa instalacji hydraulicznej przy pomocy joystick'a.

Za pomocą joystick'a i nowoczesnej dźwigni przełączania krzyżowego można

sterować elektrycznymi zaworami proporcjonalnymi. Działają one z reguły
dwukierunkowo, mogą jednak być również obsługiwane jednokierunkowo i
być ustawione w pozycji pływającej. Dwa pierwsze zawory sterowane są
dźwignią, następne joystick'iem. Wystarczy raz uruchomić włącznik uchylny i
praca hydrauliczna zostanie precyzyjnie wykonana. Funkcje obsługi joystick'a
i dźwigni można wygodnie zamienić.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 EHR - elektrohydrauliczna regulacja mechanizmu podnoszenia

Elektrohydrauliczna regulacja mechanizmu podnoszenia łączy najwyższą

jakość pracy z komfortową obsługą znacznie odciążającą kierowcę. Za
pomocą joystick'a można wygodnie sterować przednimi i tylnymi narzędziami
bez ciągłego zmieniania przycisków. Funkcje automatyczne są zintegrowane.
Najnowsza generacja EHR-C jest włączona w diagnozowanie ciągnika.

Kierowanie EHR za pomocą terminala

Przy wyborze menu EHR przez terminal wykonuje się szczegółowe
ustawienia; za pomocą precyzyjnie sterowanych pokręteł regulacyjnych
wysokość podnoszenia, szybkość opuszczania oraz regulacja mieszana -
pozycja-siła uciągu są bezstopniowo i dokładnie ustawione stosownie do
wymagań. Podane wartości są odczytywane na wskaźnikach.

Nowa generacja EHR-C jest włączona w diagnozowanie ciągnika. Kontroluje

się ona sama poprzez cyfrowe przetwarzanie sygnałów, przez co działa
niezawodnie.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 1. Dźwignia dolna/dźwignia górna z szybkozłączem (kat. II/III)
2. Automatyczne środkowe centrowanie
3. zaczep przyczepy z jednoręcznym przestawianiem wysokości -
automatyczny zaczep przyczepy
4. Ułożyskowanie kabiny na sprężystych nogach
5. Dwa podwójnie działające siłowniki podnośnika
6. Uruchamianie tylnego podnośnika i WOM z zewnątrz
7. Max 9 gniazd olejowych z tyłu (max 4 podwójnie działające zawory
sterowania dodatkowego i powrót
8. Opcja: przyłącze Load Sensing

Za pomocą Tempomatu określana jest też prędkość jazdy. System

automatycznie troszczy się w każdej chwili o to, aby moc ciągnika była
maksymalnie wykorzystana bez ingerencji kierowcy. Istnieje możliwość
regulacji obciążenia granicznego: ciągnik i narzędzia będą automatycznie
jeździły w wybranej granicy obciążenia.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Wykresy: pierwszy z lewej - bezstopniowa jazda do 50,0 km/h, drugi wykres:
możliwość wyboru optymalnej prędkości jazdy.

Strategia Power: to połączenie maksymalnej wydajności z optymalnym

zużyciem paliwa, np. podczas uprawy roli. Można jechać z wybraną
prędkością i pracować w zakresie 1800 - 2000 obr./min. z pełną mocą.

Ustawiona granica obciążenia

Przykładowe ustawienia: Tempomat - 7,8 km/h; regulacja granicy obciążenia -

14%, zaprogramowana liczba obrotów - 2250 obr./min.

Strategia ECO: To połączenie minimalnego zużycia paliwa z optymalną

wydajnością pracy, podczas prac transportowych. Podczas pracy w zakresie
oszczędzającym paliwo przy 1800 obr./min. Uzyskuje się 100% wydajności
oszczędzając jednocześnie do 10% paliwa.

Ustawiona granica obciążenia

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Przykładowe ustawienia: Tempomat - 50 km/h, regulacja granicy obciążenia -
14%, zaprogramowana ilość obrotów silnika - 1800 obr./min.

Bezstopniowa jazda jest sterowana za pomocą joystick'a będącego

centralnym elementem obsługi ciągnika.

Jazda do przodu: przesunięty do przodu

joystic powoduje przyspieszenie ze stanu
spoczynku do przodu.

Szybsza jazda do przodu: Joystick należy

przesunąć do przodu i naciskając przez
chwilę przytrzymać go aż do osiągnięcia
żądanej prędkości.

Zwolnienie: wystarczy pociągnąć joystick

do tyłu, aby ciągnik zaczął hamować
silnikiem i przekładnią.

Jazda do tyłu: należy pociągnąć joystick do

tyły a ciągnik zacznie się cofać. Szybsza
jazda lub hamowanie funkcjonuje tak samo
jak przy jeździe do przodu.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Jazda do tyłu: należy pociągnąć joystick do
tyły a ciągnik zacznie się cofać. Szybsza
jazda lub hamowanie funkcjonuje tak samo
jak przy jeździe do przodu.

Ostrolub
Pole łagodnie:
lubdroga: celu łagodnego
przywpracach polowychlub
gwałtownego
należy wybraćprzyspieszenia
przycisk zakresu
albo
prędkości
w celu
zwolnienia
jazdy I od 0wystarczy
do 32 km/h
nacisnąć
a przy pracach
kciukiem na
jeden
transportowych
z 4 stopni zakres
przyspieszenia.
prędkości jazdy II od
0 do 50 km/h dla jazdy w przód.

Automatyczna jazda do przodu i

do tyłu: krótkie dotknięcie joystick'a i
przesunięcie w lewo wystarcza, aby
ciągnik zmienił kierunek jazdy z
przodu do tyłu lub odwrotnie. Ciągnik
samoczynnie zwalnia aż do
zatrzymania a potem przyspiesza w
przeciwnym kierunku.

Manipulowanie przy wyborze funkcji jest wygodne i natychmiast zostaje

wykonane. W ten sposób operator może wydobyć z ciągnika pełną wydajność
w ciągu długiego dnia pracy. Komfort staje się czynnikiem dochodowym. Dla
kierowcy liczy się przede wszystkim utrzymanie wysokiej zdolności
produkcyjnej i dobra kondycja.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Pneumatyczne zawieszenie z automatycznym ustawieniem wagi oraz niska
częstotliwość sprężynowania zapewniają komfortową amortyzację wysokiej
klasy. Pneumatyczne ustawienie podparcia kręgosłupa, klimatyzująca
warstwa węgla aktywnego w poduszce siedzenia, regulowana wysokość
oparć i ogrzewanie w siedzeniu to dalsze, produkowane seryjnie elementy
dbające o kondycję kierowcy.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 3. Metodyka badań

Zapoznanie się z budową i zasadą działania silnika spalinowego

wykorzystywanego w pojazdach rolniczych. Poznanie budowy ciągnika
rolniczego, jego podstawowych układów, sposobów sterowania i zasad
użytkowania.

4. Program ćwiczenia

W celu wykonania ćwiczenia należy:

- po wcześniejszym zapoznaniu się z budową, uruchomić silnik i

przeprowadzić podstawową serię pomiarów na hamowni.
- zapoznać się z budową ciągnika rolniczego.

5. Zakres sprawozdania
Sprawozdanie zawiera:

- opis budowy silnika wysokoprężnego,

- opis ciągnika i jego podstawowych zespołów,
- zestawienie wyników pomiarów silnika,
- charakterystykę silnika,
- wnioski końcowe dotyczące poznanych zespołów ciągnika.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com