You are on page 1of 25

PHAÀN II.

THOÁNG KEÂ
Chöông VII. LYÙ THUYEÁT MAÃU
§1. Khaùi nieäm veà phöông phaùp maãu

om
.c
1.1. Maãu vaø ñaùm ñoâng

ng
co
+ Taäp hôïp taát caû caùc phaàn töû maø ta caàn quan taâm

an
th
ñeán moät (hay moät vaøi) daáu hieäu chung veà löôïng
ng
(hay chaát) cuûa caùc phaàn töû ñöôïc goïi laø ñaùm ñoâng.
o
du

Daáu hieäu naøy thay ñoåi qua caùc phaàn töû taïo neân ñaïi
u
cu

löôïng ngaãu nhieân X.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
+ Caùc ñaëc tröng cuûa X laø caùc ñaëc tröng cuûa ñaùm
ñoâng.

om
+ Xeùt veà löôïng, ta quan taâm ñeán 2 ñaëc tröng sau

.c
Trung bình ñaùm ñoâng m = M ( X ) ,

ng
co
Phöông sai ñaùm ñoâng s 2
= D(X ).

an
th
ng
+ Xeùt veà chaát, ta quan taâm ñeán tæ leä p cuûa caùc phaàn
o

töû coù tính chaát A naøo ñoù vaø X = {0; 1}.


du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
+ Taäp hôïp nhoû n phaàn töû ñöôïc choïn ra töø ñaùm ñoâng
ñeå quan saùt goïi laø maãu.

om
1.2. Phöông phaùp maãu

.c
Phöông phaùp maãu laø choïn ra n phaàn töû ñaïi dieän cho

ng
co
ñaùm ñoâng, sau khi nghieân cöùu n phaàn töû naøy baèng

an
caùc coâng cuï thoáng keâ ta ruùt ra keát luaän cho toaøn theå
th
ng
ñaùm ñoâng.
o
du

+ Ta chæ xeùt caùc keát quaû quan saùt ñoäc laäp.


u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.3. Maãu toång quaùt vaø maãu cuï theå
+ Maãu goàm n phaàn töû quan saùt ñoäc laäp (X1,X2,…,Xn)
laø maãu toång quaùt (maãu ngaãu nhieân) vôùi kích thöôùc

om
maãu laø n.

.c
ng
co
+ Tieán haønh quan saùt, ta ñöôïc caùc giaù trò cuï theå

an
th
X j = x j , j = 1, n thì (x1,x2,…,xn) laø maãu cuï theå.
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
+ Khi xeùt lyù thuyeát ta duøng maãu toång quaùt, thöïc
nghieäm thì ta duøng maãu cuï theå.

om
.c
ng
co
+ Xaùc suaát nghieân cöùu ñaùm ñoâng ñeå hieåu veà maãu

an
coøn thoáng keâ thì ngöôïc laïi.
th
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.4. Saép xeáp soá lieäu thöïc nghieäm

om
1.4.1. Saép xeáp theo caùc giaù trò khaùc nhau

.c
ng
co
Giaû söû maãu (X1,X2,…,Xn) coù k quan saùt khaùc nhau laø

an
X1,X2,…,Xk ( k £ n ) vaø Xi coù taàn soá ni vôùi
th
n 1 + n 2 + ... + n k = n .
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
VD Kieåm tra ngaãu nhieân 50 sinh vieân, keát quaû

om
.c
X 2 4 5 6 7 8 9 10

ng
co
ni 4 6 20 10 5 2 2 1

an
th
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.4.1. Saép xeáp döôùi daïng khoaûng

om
Neáu maãu (X1,X2,…,Xn) coù nhieàu quan saùt khaùc

.c
nhau, khoaûng caùch giöõa caùc quan saùt khoâng ñoàng

ng
co
ñeàu hoaëc caùc Xi khaùc nhau raát ít thì ta saép xeáp

an
chuùng döôùi daïng khoaûng.
th
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
+ Xeùt khoaûng ( x m in , x m a x ) chöùa toaøn boä quan saùt
Xi. Chia ( x m in , x m a x ) thaønh caùc khoaûng baèng nhau

om
(hay lôùp ).

.c
ng
co
+ Soá khoaûng toái öu laø 1 + 3,322lgn, ñoä daøi khoaûng

an
th
x m ax - x m in
laø h .
ng
=
1 + 3, 3 2 2 lg n
o
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
VD Ño chieàu cao cuûa 100 thanh nieân, ta coù baûng
Lôùp (khoaûng) Taàn soá ni Taàn suaát n i

om
.c
n
148 – 152 5 0,05

ng
co
152 – 156 20 0,2

an
156 – 160 35 0,35
160 – 164 th 25 0,25
o ng
164 – 168 15 0,15
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
§2. CAÙC ÑAËC TRÖNG CUÛA ÑAÙM ÑOÂNG
VAØ MAÃU
2.1. Caùc ñaëc tröng töông öùng (xem baûng tr. 119)

om
X + ... + X

.c
Chuù yù Tæ leä maãu Fn =
1 n
vaø trung

ng
n

co
X + ... + X
bình maãu 1 n
khaùc nhau ôû choã

an
X n =

th
n
trong Fn, caùc Xn chæ coù phaân phoái Bernoulli:
o ng
du

ìï 0 , n e á
u phaà
n t ö ûk h o ân g c o ùtí n h c h a á
t A
ï
u

X = í
cu

i
ï 1, neá u phaà
n t ö ûc o ùtí n h c h a á
t A
ïïî

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2.2. Lieân heä giöõa ñaëc tröng cuûa maãu
vaø ñaùm ñoâng

om
Khi côõ maãu n khaù lôùn (côõ haøng chuïc trôû leân) thì caùc

.c
ñaëc tröng maãu xaáp xæ caùc ñaëc tröng töông öùng cuûa

ng
ñaùm ñoâng

co
an
2
» m, F n » p , $S » s , S
2 2
» s
2
.
th
X n ng
Trong thöïc nghieäm
o
du

.
2 2 2 2
x n » m, f n » p , $s » s , s » s
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2.3. Kyø voïng vaø phöông sai caùc ñaëc tröng maãu

2.3.1. Tæ leä maãu Fn

om
.c
X + ... + X
M (Fn ) = M ( 1 n
)= p ,

ng
n

co
(kyø voïng cuûa tæ leä maãu baèng tæ leä ñaùm ñoâng).

an
th
ng
X + ... + X pq
o

( 1 n
)= ,
du

D (Fn ) = D
n n
u
cu

(caùc Xi coù phaân phoái Bernoulli).

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2.3.2. Trung bình maãu
M (X n ) = m = M(X ).
2
s D(X )

om
D (X n ) = = .

.c
n n

ng
2.3.3. Kyø voïng cuûa phöông sai maãu

co
an
2 n - 1
$S .
th
2
M ( )=
ng
n
s
o

Maãu coù hieäu chænh


du
u

2 2
M (S ) = s
cu

(söû duïng khi xeùt öôùc löôïng khoâng cheäch).

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
§3. PHAÂN PHOÁI CUÛA CAÙC ÑAËC TRÖNG MAÃU
3.1. Phaân phoái cuûa tæ leä maãu Fn
pq
Vôùi n khaù lôùn thì

om
Fn Î N ( p, ).

.c
n

ng
3.2. Phaân phoái cuûa trung bình maãu

co
an
th
2
æ s ö
a/ Vôùi n ³ 3 0, s
2
ñaõ bieát thì Î N çç m, ÷
ng
X n ÷
çè ÷
ø
o
n
du
u
cu

2
æ S ö
b/ Vôùi n ³ 3 0, s
2
chöa bieát thì X n Î N çç m, ÷
÷
çè n ÷
ø
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vôùi n < 30, ta chæ xeùt X vaø Xi coù phaân phoái chuaån
2
æ s ö

om
c/ s ñaõ bieát thì
2
X n Î N çç m, ÷.
÷

.c
çè n ø÷

ng
co
X - m
d/ s chöa bieát thì ta xeùt T n - 1
n

an
2
=
th
ng S
o
n
du

coù phaân phoái Student vôùi n – 1 baäc töï do.


u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Cho bieát a vaø n ta tính ñöôïc t
n- 1
a sao cho

n- 1

om
P [ Tn- 1 > t a ]= a

.c
ng
n- 1
£ ]= 1 - a .

co
P [ Tn- 1 t a

an
VD Cho n = 9, a th
ng
= 0, 0 5
o
du

= 2, 3 0 6 .
9- 1 9- 1
P [ T 9- > t ] = 0, 0 5 Þ t
u

1 0, 05 0, 05
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3.3. Phaân phoái cuûa phöông sai maãu

om
Giaû söû ñaùm ñoâng X Î N ( m, s ) ,
2
khi ñoù

.c
ng
co
n
n 2 n - 1 1 2

an
$S
å (X
2
= S = - X n )
th
2 2 2 i
s s ng s i= 1

seõ coù phaân phoái c 2


.
o
du

n- 1
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
§4. THÖÏC HAØNH TÍNH
CAÙC ÑAËC TRÖNG MAÃU CUÏ THEÅ

om
+ Trong maãu coù m phaàn töû coù tính chaát A maø ta

.c
m

ng
quan taâm thì f n = .

co
n

an
+ Phöông sai maãu coù hieäu chænh th
o ng
du

n
1 2 n 2
$S .
å (X i
2
)
u

S = - X n =
cu

n - 1 i= 1
n - 1

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4.1. Tính x n
x 1 + x 2 + ... + x n
xn = .

om
n

.c
ng
a/ Neáu xj laëp laïi nj laàn thì

co
an
n

th
1
å
ng
xn = x jn j .
o
n
du

j= 1
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
b/ Neáu tröø taát caû xj cho x0 naøo ñoù ñeå ñöôïc caùc giaù
trò môùi x j = x j - x 0 thì
,

om
, , ,
,
x1 + x2 + ... + x n

.c
x = x + x0 = + x0.
n

ng
c/ Sau khi tröø ta laïi chia taát caû cho h naøo ñoù ñeå ñöôïc

co
an
xj - x0
, laáy giaù trò trung bình
th
,,
xj = ng
h
o
du

n
1 ,,
u

å
,, ,,
x = xj Þ x = h .x + x0.
cu

n j= 1

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
VD Ta coù 10 keát quaû quan saùt sau
102, 102, 202, 202, 202, 302, 302, 302, 302, 402.

om
Ta coù

.c
ng
1
(1 0 2 .2 + 2 0 2 .3 + 3 0 2 .4 + 4 0 2 .1) .

co
x =
10

an
Ñaët ,
th
ng
xj = x j - 2
o
du

1
(1 0 0 .2 + 2 0 0 .3 + 3 0 0 .4 + 4 0 0 .1) .
,
Þ =
u

x
cu

10

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
xj - 2
Ñaët ,,
xj =
100

om
1

.c
,,
Þ x = ( 1 . 2 + 2 . 3 + 3 . 4 + 4 . 1) = 2, 4

ng
10

co
an
th
,,
Þ x = 1 0 0 .x + 2 = 1 0 0 . 2, 4 + 2 = 2 4 2 .
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4.2. Tính $s 2

2 2 2
$s = x - (x )
trong ñoù

om
.c
n
1 1

ng
2 2 2 2
å
2
x = ( x1 + x + ... + x )= x

co
2 n j
n n

an
j= 1

th
2 2 '
$s ( x ') = $s ( x ) , = x j - x 0. xj
o ng
du

2 2 '' 2 ''
xj - x0
u

$s ( x ) = $s ( x ) .h , x j = .
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chuù yù
+ Neáu x laø rôøi raïc thì x0 = xj öùng vôùi nj lôùn nhaát,

om
neáu x ñöôïc chia thaønh lôùp thì khi tính toaùn ta tính

.c
ng
caùc giaù trò ôû giöõa caùc lôùp ñoù.

co
+ h laø khoaûng caùch giöõa caùc xj.

an
th
o ng
du
u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like