Medya Okuryazarlığı - Week 2

2.
BÖLÜM
MEDYANIN
TOPLUMSAL,
KÜLTÜREL VE
EKONOMİK
YAŞAM
ÜZERİNDEKİ
ETKİLERİ
Doç. Dr. Ayşegül TURAL
Medya
İnsan Onyomani
Anahtar
Kavramlar
Sosyo-
Kültür
ekonomi
Toplum
20.10.2023 2
Neler Öğreneceğiz?
Medyanın Toplumsal Yaşam Üzerindeki Etkileri
Medyanın Kültürel Yaşam Üzerindeki Etkileri
Medyanın Ekonomik Yaşam Üzerindeki Etkileri
20.10.2023 3
ÖNCE DÜŞÜNELİM!
Medyanın toplumsal yaşam üzerine etkileri nasıldır?
Medyanın kültürel yaşama etkilerini incelemek niçin gereklidir?
Medyanın ekonomik yaşam üzerindeki etkilerine değinilirken
hangi konular ele alınmalıdır?
20.10.2023 4
MEDYANIN TOPLUMSAL YAŞAM
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
◦ Tarih boyunca insanlar iletişim ve haberleşme kavramları çerçevesinde hem birey olmayı hem de
toplumsal çatı altında kimlik kazanmayı öğrenmektedirler. Toplumsal hayat bu bağlamda,
insanların bireysel ve toplumsal gelişim sürecinde etkili olmaktadır.
◦ Bireysel gelişimle birlikte, doğası gereği yalnız yaşayamayan insanlar, toplum olmayı ve bir
kültür yaratmayı hedeflemektedir. İnsanın diğer insanlarla iletişim kurma, toplum ve kültürlerle
iletişime ve etkileşime girme ihtiyacı toplumsal gelişimi günümüzde hızlandıran ön plandaki
unsurlardan kabul edilmektedir.
20.10.2023 5
◦ İletişim ve haberleşme ihtiyacı çerçevesinde, insan diğer insanlarla iletişim kurarak bir araya
gelmekte, etkileşim süreci ile de toplumsal bir kültürün oluşturulmasında rol oynamaktadır.
◦ Bu süreçte bireysel anlamda kendini keşfediş ve toplumsallaşma sürecine katılım noktasında

etkili olan birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler bireylerin toplumsal kültüre aidiyet
geliştirmesi açısından süreçte aldıkları rolü etkilemektedir. Toplumsal yapının değişim ve
gelişiminde günümüz Teknoloji ve İletişim Çağı ortamında rol üstlenen, kavram ise “medya”
olarak adlandırılmaktadır.
20.10.2023 6
◦ Son yıllarda, toplumsal yaşam gözetildiğinde, hiçbir dönem yoktur ki medya ve insan bu denli iç
içe ve etkileşimli bir dönem geçirmemektedir. Medya, iletişim ve teknoloji kültürünün somut bir
yansıması olarak insanların toplumsal hayatında kayda değer bir yer kaplamaktadır.
◦ Bu nedenledir ki aile kurumu başta olmak üzere toplumsal hayatın tüm dinamiklerinin
gelişiminde doğru ve etkili bir medya kullanımı gerekli görülmektedir.
20.10.2023 7
◦ Toplumsal yasamın gelişimi bağlamında, medyanın olumlu etkilerini ön plana çıkarmak,
olumsuz etkilerine karşı önlem alabilmek ancak etkili bir medya kullanım ile mümkün
görünmektedir. Bu bağlamda birey ve toplum ilişkisinde medyanın etkilerini düzenleyici, etkin
bir eğitim sürecinin önem ve gereği açıktır.
◦ Bu bakımdan medyanın toplumsal yaşama etkilerine, başta sosyal bilgiler dersi olmak üzere tüm
derslerde sınıf içi ve sınıf dışı öğrenme ortamlarında dikkat çekmek gerekli görülmektedir
20.10.2023 8
MEDYANIN KÜLTÜREL YAŞAM
◦ Kültür, bir toplumun sahip olduğu maddi ve manevi tüm değerlerini ifade eden bir kavramdır. Bu
bakımdan kültür, toplumu bir arada tutan kuvvetli ve derin bir bağ olarak görülmektedir.
Bireylerin toplumsal yaşama katılımı sürecinde, ortak bir kültür oluşturmaları bu bağlamda temel
gayedir.
◦ Kültürü oluştururken bireyler, bireysel yaşamlarından çıkarak ortak bir paydada buluşmak
istedikleri toplumun bir üyesi olmakta ve o topluma aidiyet geliştirmektedirler. Birey ve toplum
arasındaki bu bağ sayesinde zaman içerisinde “kültür” denilen kavram vukuu bulmaktadır.
20.10.2023 9
◦ Kültür ile bireyin etkileşimi ise toplumsallaşma süreci içerisinde kendiliğinden gelişmektedir.
Kimi zaman kültürleşme, kültürlenme, kültürel etkileşim ya da günümüzde öne çıkan haliyle
“kültürel aktarım” sayesinde, birey ve toplum ilişkisi “toplumsal kültür oluşturma” kapsamında
genişlemektedir.
◦ Medya, iletişim ve teknoloji sektörünün bir yansıması olarak toplumsal kültüre doğrudan etki
eden unsurlardan biridir. Bu yapısı itibariyle medya kavramı, toplumsal kültürün oluşmasında
etkili kabul edilmektedir.
20.10.2023 10
◦ Günümüzde kültürel yaşamının en öne çıkan unsurlarından medya ve medya kapsamındaki tüm
iletişim araçları, bireylerin yaşamında varlık göstermekte, bireylerin hayatında büyük ölçüde
etkili olmaktadır.
◦ Bu açıdan doğru şekillendirilmeyen bir medya kullanım süreci de toplumsal kültürün gelişim,
değişim ve dönüşümünde istenmeyen durumlar oluşturabilmektedir Özelikle günümüzün iletişim
ve teknoloji odaklı kültürel yaşamı göz önüne alındığında, medyaya ilişkin farkındalık ve
duyarlılığın ne denli önemli ve gerekli olduğu anlaşılmaktadır. Medyayı doğru okuma, medyayı
kültürel yaşama doğru şekilde yerleştirme, toplumlarının önde gelen eğitim amaçlarından
sayılmaktadır.
20.10.2023 11
◦ Son yılların trend akımlarına, popüler medya uygulamalarına kapılmak, alışveriş kültürü ve
yeme içme alışkanlıklarındaki değişim, gelenek görenek ve değerlerin farklılaşması (kız isteme,
düğün, bebek cinsiyet öğrenme partileri vb.) gibi durumlar, toplumsal kültür üzerinde medyanın
etkilerini gözler önüne sermektedir.
◦ Böyle bir ortamda bireysel ve toplumsal gelişim ve kültürlenmede, kültürel aktarım noktasında
Medya Okuryazarlığı ve Eğitimi ile Sosyal bilgiler derslerinin katkısı ortadadır.
20.10.2023 12
◦ Bireysel ve toplumsal gelişimde, kültürün etkin oluşum ve gelişiminde medyanın olumsuz
etkilerini en aza indirebilmek, etkin – bilinçli bir medya kullanıcı olabilmek açısından, ilgili
derslerin içerik, kapsam ve süreçleri öne çıkmaktadır.
◦ Bu nedenledir ki gelecek nesillere aktarılacak, toplumların kültürel değerlerinin yozlaşmasının

önüne geçmek, doğru ve etkili bir medya kullanıcısı olabilmek her bilinçli vatandaş için dikkat
çekicidir.
20.10.2023 13
MEDYANIN EKONOMİK YAŞAM
◦ Toplumların gelecek kaygısı gütmeksizin geleceğe güvenle bakabilmelerinde öncü noktalardan
biri, toplumların ekonomik yapı, sistem ve felsefeleridir.
◦ Ekonomi, en temelde, iktisat, üretim dağıtım tüketim konulu bilim dalı olarak, eldeki tüm maddi
unsur ve imkânlar bütünü olarak tanımlanmaktadır.
◦ Ekonomi, güç ve yetki alanının genişlediği günümüz teknoloji ve iletişim ortamlarında,

bireylerin maddesel varlığının devamında gerekli olan tüm ihtiyaçlarının karşılanmasında işe
koşulan bilim dalı olarak ifade edilmektedir.
20.10.2023 14
◦ M. Kemal Atatürk’ün deyimi ile “Ekonomi demek her şey demektir” ve toplumların geleceği
için ekonomik yetkinlik dikkate değer bir öğedir.
◦ Toplumsal kimliğin yaratımında, ortak bir paydada buluşularak, geleceğe güvenle bakan
toplumlara ulaşmada, medya etkili güç (erk) kavramının yanı sıra ekonomik güç ve özgürlük de
ön plandadır.
◦ Tarih boyunca toplumların siyasi gücü ile ekonomileri arasındaki eşgüdüm, toplumsal kimliğin,
dünyada belli platformlarda söz sahibi olmada desteklendiğini açıkça göstermektedir. Bu
bakımdan toplumsal bir kimlik yaratımında, insanları belli bir güç ve gaye odağında birleştirerek
toplumsallaşmada, ekonomik unsurlar süreci etkilemektedir.
20.10.2023 15
◦ Son dönemde medyanın kitlesel etkisi bağlamında sosyal medya reklamları yoluyla, alışveriş
kültürünün değişmesi, sosyal medya aracılığı ile alışveriş yapma sürecinin, bilinçli tüketici
davranışlarından bireyleri uzaklaştırması güncel bir konudur.
◦ Bu bağlamda “onyomani” alışveriş bağımlılığı kavramı da medya unsurları ile insanların

toplumsal hayatına girmiş bir kavramdır.
◦ Onyomani, alışveriş bağımlılığı, satın alma kültüründe yer alan bozulmalar olarak ifade
edilmektedir ve bu durumlarda kişisel haz ve psikolojik etkiler ön plandadır.
20.10.2023 16
◦ Medyanın toplumsal ve bireysel hayata ilişkin ekonomik etkilerinin bir yansıması olarak
onyomani, günümüz medya odaklı toplumsal gelişim ortamlarının önde gelen ve cevap aranan
problemleri arasında yer almaktadır.
◦ Bu nedenle medyanın insan hayatı üzerindeki ekonomik etkilerine dikkat çekilirken, insanların
alışveriş alışkanlıklarının düzenlenmesi, bilinçli tüketici olmanın önündeki onyomani gibi
olumsuz etkilerin en aza indirilebilmesi bağlamında, ekonomik hayata etkin katılım gösteren,
bilinçli ve farkındalık sahibi bireyler ve toplumlara ulaşmak temel unsurlardandır.
20.10.2023 17
◦ Bu doğrultuda bireylerin toplumsal ve kültürel gelişimlerine ek olarak, ekonomik yaşamlarında
da etkili rol oynayan medya araç, gereç, unsur ve materyallerini yakından ve doğru tanımak,
toplumsal yaşama katılım sürecinde ön plandadır.
◦ Bireylerin ekonomik yönelimleri üzerinde medyanın etkilerini doğru okumak ve

yönlendirebilmek bağlamında, medya okuryazarı toplumlara ulaşma gayesi dikkat çekmektedir.
20.10.2023 18
ETKİNLİK: Onyomani ile İlgili Afiş / Poster Tasarımı Oluşturma
20.10.2023 19
ETKİNLİK: KONUYA İLİŞKİN VİDEOLAR
Medya Toplumu Nasıl Etkiler? Alışveriş Bağımlılığı (Onyomani) Ne Demektir?
https://www.youtube.com/watch?v=zcAHOQIB1iw https://www.youtube.com/watch?v=tVtv1TbiSF4
20.10.2023 20
Neler Öğrendik?
Medyanın Toplumsal Yaşam Üzerindeki Etkileri
Medyanın Kültürel Yaşam Üzerindeki Etkileri
Medyanın Ekonomik Yaşam Üzerindeki Etkileri
20.10.2023 21

Medya Okuryazarlığı - Week 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Medya Okuryazarlığı - Week 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2.

Medyanın Toplumsal Yaşam Üzerindeki Etkileri

Medyanın Kültürel Yaşam Üzerindeki Etkileri

Medyanın Ekonomik Yaşam Üzerindeki Etkileri

Medyanın kültürel yaşama etkilerini incelemek niçin gereklidir?

Medyanın ekonomik yaşam üzerindeki etkilerine değinilirken

hangi konular ele alınmalıdır?

◦ Bu süreçte bireysel anlamda kendini keşfediş ve toplumsallaşma sürecine katılım noktasında

◦ Bu nedenledir ki gelecek nesillere aktarılacak, toplumların kültürel değerlerinin yozlaşmasının

◦ Ekonomi, güç ve yetki alanının genişlediği günümüz teknoloji ve iletişim ortamlarında,

◦ Bu bağlamda “onyomani” alışveriş bağımlılığı kavramı da medya unsurları ile insanların

◦ Bireylerin ekonomik yönelimleri üzerinde medyanın etkilerini doğru okumak ve

Medyanın Toplumsal Yaşam Üzerindeki Etkileri

Medyanın Kültürel Yaşam Üzerindeki Etkileri

Medyanın Ekonomik Yaşam Üzerindeki Etkileri

You might also like