EĞİTİM VE TOPLUM

Dersin Sorumlusu: Doç. Dr. Ramazan

YİRCİ
 EĞİTİMİN İŞLEVLERİ
Her toplumda eğitimin işlevleri toplumun amaçlarına göre
şekillenmektedir. Dolayısıyla bir eğitim sistemi yapılanırken hareket
noktası olarak ilk önce amaçlar ve buna bağlı olarak işlevler gündeme
gelmektedir .

Siyasal

Kültürel Seçme ve
EĞİTİMİN TOPLUMS
Miras yöneltme

okul

Bireyi
Ekonomik geliştirme
Toplumsal
laştırma

2
 Eğitimin Toplumsal İşlevi

 Toplumun kültür mirasının yeni nesillere

aktarılması,
 Öğrencilerde toplumsallaşma sağlanması,
 Yenilik ve toplumda gelişme sağlayıcı
bireyler yetiştirme.
 Kültür Nedir?
 Bir milletten doğan ve yalnız o millete mahsus olan,
milletten millete değişen, milletten millete geçmeyen,
manevi değerlerin adıdır.
 Dil Nedir?
 Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabii bir
vasıta, kendisine mahsus ve ancak bu kanunlar
çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli
bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar
sistemi seslerden örülmüş içtimai bir müessesedir.
 Kültür, Dil ve Eğitim Arasındaki İlişki
 Eğitim bize kültürel muhtevayı kazandıran
süreç, dil ise bu muhtevayı kazanma
sürecimizi gerçekleştiren araçtır.
 Toplumsallaşma

 Toplumsallaşma ailede başlamaktadır. Çocuk

ailesinden dilini, dinini ve topluma ait birçok kuralı
öğrenir.
 Kültür aktarmak yönüyle toplumsallaşma önemlidir.
Her toplumda yöresel masallar, adetler, şiveler vardır.
Çocuk doğduğu andan itibaren ailesinden bunları da
kazanmaktadır.
 Toplumsallaşma
 Bir kimsenin fevkalade güçlü ve sağlam bir
fiziki ve adaleli bir yapıya sahip olması onu
hemen iyi bir sporcu düzeyine getirmez; bu
alanda ayrıca sürekli bir eğitim görmesi ve
vücudunu yapacağı sporun niteliklerine
uyumlaştırması gerekecektir.
 Birey- Toplum İlişkisi
 Birey; az çok kalıplaşmış ve kestirilebilir
davranışlarla birlikte, yeni ve değişim
yeteneğine sahip olan ve bu yeteneği sıklıkla
kullanan etkin bir varlıktır.
 Eğitimin Siyasal İşlevi
 Her ülkenin eğitim kurumlarında o ülkenin
siyasi rejimi doğrultusunda eğitim yapılması
normal bir olaydır.
Toplumsal değişme anında toplumda
neler değişmektedir?
 Aile ve akrabalık ilişkileri değişmiş, eğitim her
ferdin alması gereken bir hizmet olarak
görülmeye başlanmıştır. Dini hayatımız,
çalışma yaşantımız, iletişim hizmetleri, ev
eşyaları ve ev düzenimiz, ekonomi, yönetim
şekilleri ve çeşitli toplumsal kurumlar
değişmektedir.
Toplumsal değişmenin başlıca
nedenleri:
1) Bilim ve teknolojideki gelişmeler
2) Liderler
3) Demografik nedenler
4) Coğrafi faktörler
5) Dinler
6) Savaşlar
7) Eğitim
8) Salgın Hastalıklar
 Toplumsal değişim kaynaklı sorunlar
ve eğitim
 Toplumsal değişmeler bütün yönleri
ile planlandığı gibi gitmeyebilir.
Özellikle hızlı toplumsal değişmenin
yaşandığı ülkelerde istenmeyen
durumlar ortaya çıkmaktadır.
Cinayet, hırsızlık gibi suçlar, evden
kaçan çocuklar gibi.
 Toplumsal Hareketlilik
 Toplumsal hareketlilikte kişilerin
statüsünün değişmesi söz konusudur.
Toplumsal hareketlilik yatay ve dikey
hareketlilik olmak üzere ikiye ayrılır.
 Dikey hareketlilikte statü
değişmektedir.
 Yatay hareketlilikte ise görev yeri ve
görev saati değişmektedir.
 Toplumsal Hareketlilik ve Eğitim
 Eğitim sayesinde kırsal kesimdeki
ailelerin çocukları dikey toplumsal
hareketlilik kazanmıştır. Eğitim
sayesinde bayanların çalışma hayatına
katılmaları toplumsal hareketliliktir.
Eğitim çalışan kadının statüsünü
artırmıştır.
 Toplumsal Hareketlilik Nedenleri

 Kırsal kesimlerdeki fazla nüfus artışı nedeniyle

kentlere olan göçler
 Seyahat ve turizm faaliyetleri
 İş bulma için yapılan yer değiştirmeler
 İnsanlarda bulunan yükselme arzusu
 Üst kademelerin zeki ve yetenekli insanlara ihtiyaç
duymaları
 Toplumsal Hareketlilik Nedenleri
 Üst tabakalardaki bireylerin üstün bilgi ve
yetenek isteyen işleri karşılamakta yetersiz kalışı
 İşbölümü sayesinde yeni uzmanlık alanlarının
yaratılması
 Demokrasinin gelişmesi sonucu bütün bireylere
eşit davranılması
 Sanayileşme
 Rekabet ortamı ve çeşitli yarışmalar.
EĞİTİMİN GİZLİ İŞLEVLERİ

Eş seçme

Bireyi
koruma Tanıdık
EĞİTİMİN TOPLUMS
sağlama

OKUL

İşsizliği Statü
önleme kazandırma

18
 Eğitimin Gizli İşlevleri
 Gence yetişkin rolü kazandırmak
 Genci muhafaza ederek meşgul etmek
 İş hayatına girişini ertelemek
 Sosyalleşmesine yardım etmek
 Geleneklere ve toplumun ihtiyaçlarına bağlılığı
sağlamak
 Okuyan bir toplumda yaşamak için yeteneklerini
geliştirmek
 Yazma yeteneğini kazandırmak
 Sorumluluk sahibi olmasını sağlamak
 Genci mesleklere yöneltmek
 Eğitimin Toplumu Bütünleştirme
Görevi
 Her toplumda o toplumun önem verdiği, uğrunda
yerine göre ölüme gittiği değerler vardır. Bireyler
neyin uğruna mücadele edebileceği, yerine göre
ölünebileceğini eğitimle kazanırlar.
 Toplumda yerel gruplar, diller ve farklı
gelenekler vardır. Eğitim kurumları bu yerel
dilleri, ağızları ve kültürleri ana kültür içinde
birleştirir.
 EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİNİ
ENGELLEYEN FAKTÖRLER;

 Ekonomik faktörler,
 Coğrafi faktörler,
 Toplumsal faktörler, EĞİTİMİN TOPLUMS
 Siyasal faktörler,
 Biyolojik faktörler

21