MAKROSKOPOWE I MIKROSKOPOWE METODY BADAŃ METALI I STOPÓW

Rola badań makroskopowych- obserwacja badanej powierzchni gołym okiem lub w

niewielkim powiększeniu. Dostarczają informacji o budowie makrostrukturalnej, wadach
materiału oraz wpływie procesów na strukturę.
Cel badań makroskopowych- ocena ogólnego stanu technicznego i wykrycie różnego rodzaju
uszkodzeń eksploatacyjnych oraz wad materiałowych dających się zaobserwować okiem
nieuzbrojonym lub przy niewielkim powiększeniu
Charakterystyka badań makroskopowych- koncentrują się na analizie materiałów na dużą
skalę, widoczną gołym okiem, bez wykorzystania mikroskopu. Służą do oceny ogólnego stanu
tych materiałów, w tym kontroli jakości, analizy struktury, diagnozy uszkodzeń oraz oceny
właściwości mechanicznych.
Próba przełomu niebieskiego - Celem przeprowadzonej próby jest ujawnienie
wewnętrznych wad materiału w postaci pozostałości jamy usadowej, pęknięć wewnętrznych,
segregacji dendrytycznej, wtrąceń niemetalicznych i pęcherzy gazowych. Badanie
przeprowadza się na próbce wysokości.
Metoda ruchowa próby przełomu metali niezależnych - służy do oceny kruchości
materiałów podczas dynamicznego obciążenia, co jest istotne w przemyśle oraz badaniach
nad wytrzymałością zmęczeniową.
Metoda kwalifikacyjna - pomaga w ocenie ogólnego stanu materiałów i właściwości
mechanicznych w warunkach statycznego obciążenia, co ma znaczenie w kontroli jakości,
projektowaniu konstrukcji oraz ocenie wytrzymałości.
Próba toczenia - jest wykorzystywana do oceny właściwości tarcia, zużycia i zachowań
materiałów w inżynierii i badaniach materiałowych. Główne zastosowania to projektowanie
łożysk, analiza przekładni zębatych oraz badania trwałości materiałów i konstrukcji
mechanicznych.
Metoda strugania schodkowego - jest używana w inżynierii i badaniach naukowych do
analizy wydajności układów sterowania i regulacji poprzez wprowadzanie skokowych zmian
sygnałów wejściowych. Główne zastosowania tej metody to testowanie układów sterowania,
identyfikacja parametrów modelu i badania nad zachowaniem dynamicznym oraz
stabilnością układów.
Próba Baumanna -pozwala na określenie rozkładu siarki oraz częściowo fosforu na przekroju
elementu wykonanego ze stali, żeliwa lub staliwa. Próba polega na przyłożeniu odpowiednio
wyszlifowanej próbki badanego materiału do papieru fotograficznego który był uprzednio
namoczony w rozcieńczonym kwasie siarkowym.
Wykrywanie zanieczyszczeń fosforem -w metalach i stopach ma zastosowanie w przemyśle
metalurgicznym i metaloznawstwie. Pozwala na monitorowanie zawartości fosforu w
metalach, co jest istotne dla kontroli jakości i trwałości wyrobów metalowych oraz dla
spełnienia norm i standardów jakościowych w branży metalowej.
Próba głębokiego trawienia - w metalach i stopach jest stosowana do analizy mikrostruktury
materiałów, oceny jakości, identyfikacji wad strukturalnych i badań nad nowymi
materiałami. Ma zastosowanie w przemyśle, badaniach naukowych oraz inżynierii
materiałowej
Próba określenia skłonności stali do starzenia się - to technika stosowana w metalurgii do
oceny zmian strukturalnych i właściwości materiałów stalowych w czasie, co jest istotne w
badaniach nad trwałością i bezpieczeństwem konstrukcji oraz materiałów używanych w
różnych aplikacjach. Metoda ta umożliwia monitorowanie procesu starzenia materiałów i
dostosowywanie strategii konserwacji i wymiany w oparciu o wyniki testów.
Ocena połączeń spawanych i zgrzewanych ma na celu kontrolę jakości, trwałości i
bezpieczeństwa tych połączeń, identyfikację wad oraz diagnostykę uszkodzeń, co jest
kluczowe w przemyśle, inżynierii i naukach materiałowych. Dodatkowo, pomaga w
projektowaniu konstrukcji oraz badaniach nad materiałami wykorzystywanymi w procesach
spawania i zgrzewania.
Budowa mikroskopu metalograficznego – dwie soczewki skupiające rozstawione
współosiowo, obiektyw tworzący odwrócony i powiększony obraz pośredni, który jest
powiększany przez okular.
Zdolność rozdzielcza mikroskopu – najmniejsza odległość między dwoma punktami na
obserwowanej powierzchni, które mogą być rozróżniane przez obserwatora.
Powiększenie użyteczne – najkorzystniejszy dobór odpowiedniego obiektywu i okularu w
odpowiednich warunkach uwzględniając aparaturę.
Całkowite powiększenie mikroskopu - metalograficznego jest wynikiem mnożenia
powiększenia obiektywu przez powiększenie oczka (okulara). W ten sposób uzyskuje się
łączne powiększenie, które pozwala na dokładne badanie mikrostruktury materiałów
metalowych.
Jasne pole – oświetlenie powierzchni wiązką światła prostopadłego do jego powierzchni
Ciemna pole – oświetlenie wiązką światła padającą ukośnie na powierzchnię próbki. Obraz
jest negatywem obrazu w polu jasnym.
Światło spolaryzowane – konieczność zwiększania kontrastu ziarn i ustaleni a ich względnej
orientacji
Rola badań mikroskopowych – ujawnienie budowy wewnętrznej czyi mikrostruktury.
Pozwalają na wykrycie wad o rozmiarach niewykrywalnych w badaniach makroskopowych.
Etapy przygotowania zgładów metalograficznych : przygotowanie próbki, szlifowanie,
polerowanie, trawienie, chłodzenie, obserwacja.