‫د افغـــــانستان اســــالمي امـــارت‬

‫د ارشــــاد‪ ،‬حج او اوقــــافو وزارت‬

‫د مساجدو د ارشاد او انسجام ریاست‬
‫د جمعې ورځې د خطابت موضوع او‬
‫ليکلی تقرير او بيان چې د هيواد دمرکز او والياتو‬
‫ټولو خطيبانو ته په دواړو ميل ژبو (پښتو او دري) کې ليږل کيږي‪.‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪ /۳‬جامدی األول ‪ ۵۴۴۱/‬هـ‪ ،‬ق موافق د ‪/ ۶۲‬عقرب ‪۵۴۴۶/‬هـ‪ ،‬ش‬

‫رشوت يو ډیر قبیح عمل دی چې د ټولنې د بربادۍ سبب ګرځي‪ ،‬او په رشیعت کې يې سزاګانې‬
‫ډیرې درنې ښودل شوي دي‪.‬‬

‫الحمد لله الذي ح َّرم الرشوة وجعلها من املنکرات‪ ،‬والصالة والسالم علی من توعد عليها بأشد العقوبات‪ ،‬وعلی آله وصحبه أهل‬
‫املکرمات‪ ،‬أما بعد ‪ :‬قال الله سبحانه وتعالی يف محکم کتابه وهو أصدق القائلین‪َ {:‬والَ تَأْكُلُوا ْ أَ ْم َوالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَا ِطلِ َوتُ ْدلُوا ْ ِب َها‬
‫إلثْمِ َوأَنتُ ْم تَ ْعلَ ُمو َن}‪.‬البقرة ‪)۵۱۱( :‬‬ ‫َل الْ ُحكَّامِ لِتَأْكُلُوا ْ فَرِيقًا ِّم ْن أَ ْم َوا ِل النَّ ِ‬
‫اس ِبا ِ‬ ‫إِ َ‬

‫د رشوت پیژندنه‪:‬‬

‫رشوت په لغت کي‪:‬رشوت د(راء) په درې ګونو حرکتونو رسه‪ ،‬چي کرسه [زېر ]ئې مشهوره اوضمه [پېښ] ئې هم يو لغت دی‪،‬‬
‫عربان تلفظ کوي‪.‬په فتحې د راء رسه دليث قول دی‪ .‬مع ْنى ئې [جعل ] ده‪ ،‬دده په نظر رشوت هغه مقرر مال ته ويل کيږي‪،‬‬
‫چي په یو چا حواله کړ ل يش او کوم حق ور باندې نه لري او يا ئې څوک چا ته ددې لپاره ورکړي‪ ،‬چي د هغه په خوښه فيصله‬
‫وکړي‪.‬‬

‫رشوت په اصطالح کي‪:‬فقهاوو د رشوت مختلف تعريفونه ذکر کړي دي‪ ،‬چې د غوره تعریفونو څخه ئې په الندي ډول یادونه‬
‫کوو‪( :‬والرشوة مال يعطيه برشط ان يعينه‪).‬‬

‫ترجمه‪ :‬رشوت هغه مال ته ويل کيږي‪ ،‬چي حاکم يا بل چا ته په دې رشط ورکول يش‪ ،‬چي د ورکوونکي مرسته به کوي‪.‬‬

‫عالمه ابن عابدين رحمة الله علیه ئې دايس تعريفوي‪(:‬الرشوة بالکرس ما يعطيه الشخص الحاکم وغريه ليحکم له او يحمله‬
‫عيل ما يريد‪).‬‬

‫ترجمه ‪ :‬رشــوت د راء په زېر رسه هغه څه ته ويل کيږي‪ ،‬چي يو شــخص ئې حاکم يا بل مســلول شــخص ته ددې په خاطر‬
‫ورکړي‪ ،‬چي په ګټه ئې فيصله وکړي او يا ئې هغه څه ته اماده کړي‪ ،‬چي دی ئې غواړي‪.‬‬

‫رشوت ډیره قدميي قبیح او ناوړه عمل دی چې په تیرو اکرثو ټولنو کې مروج ؤ او ريښې يي تر يهودیت رسیږي‪.‬‬

‫یهود د رشوت په مرض اخته ؤ او دا ټولنیز مرض د یهود ي دین څخه پیل تر نن ورځې پورې دوام لري‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫رشوت هغه قبیح عمل دی چې حق باطل او باطل حق ګرځوي او دا عمل له جرمونو څخه یو جرم او له رذالتونو څخه یو رذالت‬
‫دی ـ سړی د رشوت په اخیستلو خپل شخصیت له السه ورکوي ـ خپل عزت او درناوی تر پښو الندې کوي او ځان د پستۍ او‬
‫سپک تیا ژورې کندې ته غورځوي‪ ،‬ځکه د رشوت په واسطه حقونه ضایع کیږي‪ ،‬موازنې له منځه ځي او داسې ټولنه د خپل ضمیر‬
‫په مرگ او د خپل وجدان په خرابیدو په اوږده فساد کې ژوند کوي‪ ،‬نو ځکه اسالم د رشوت له اخیستلو خلک ویرويل او هغه یې‬
‫حرام گڼلی دی او په هر حالت کې یې هغه ته ناروا ویيل دي او کوم کسان چې د رشوت معامله کوي؛ ورکوونکی وي او یا‬
‫اخستونکی او یا داللت کوونکی‪ ،‬هغو ټولوته د الله د عذاب ژمنه ورکړی شوې ده ‪.‬‬

‫نو رشوت ورکول او یا اخیستل یو لوی خیانت او لوی ظلم دی ـ او بل دا چې رشوت د مخلصو خلکو کوښښ او د نویو انکشافاتو‬
‫د څښتنانو فکرونه ضایع کوي‪ ،‬نو پر مسلامنې ټولنې الزم دي چې د دې ناوړه عمل پر ضد مبارزه وکړي ځکه رضر یې د ټولنې‬
‫نورو وگړوته هم رسایت کوي او ټولنه فاسدوي او حقوق یې ترپښو الندې کیږي ‪.‬‬

‫د رشــوت قبلول د امانت ضائع کولو په معنا ده‪ ،‬رشوت د اداري فساد خطرناک ډول دی چې مقابله وررسه فرض ده‪.‬د رشوت‬
‫انتشار د ټولنو د فساد دلیل دی‪.‬رشوت هغه بده پدیده ده چې په وظیفه او دنده کې اخالل رامنځ ته کوي او د رشوت مرتکب‬
‫خائن بلل کیږي‪ .‬رشوت غیر اخالقي او ظاملانه کړنه ده ‪ ،‬نه داچې په کار کې له چا رسه مرسته کول دي‪.‬رشوت غیر اخالقي‬
‫عمل دی او ټولنه له منځه وړي‪ .‬رشوت ټولنه بربادوي او بې باوري زياتوي‪.‬‬

‫رشوت چي د الهي قانون د پيل کېدو مخي ته لوی خنډ دی او په ذريعه ئې نااهله اشخاص مقررېږي‪ ،‬نو د اسالم مقدس دين‬
‫رشوت ورکول‪ ،‬اخيستل او د تر منځ ئې رابطه جوړول نا روا او حرام ګرځويل دي او د دغو کړنو تر رسه کوونکي ټول ملعون [په‬
‫لعنت اخته شوي] او ګنهګار شمېرل کیږي‪ ،‬چي څونه ئې دنده لوړه وي هغومره ئې مسلوليت او ګناه زياتيږي‪.‬‬

‫َل الْ ُحكَّامِ لِتَأْكُلُوا ْ فَرِيقًا ِّم ْن‬ ‫الله تعالی رشوت حرام او ناوړه عمل ګرځولی دی‪َ { .‬والَ تَأْكُلُوا ْ أَ ْم َوالَكُم بَ ْي َنكُم بِالْ َب ِ‬
‫اطلِ َوتُ ْدلُوا ْ ِب َها إِ َ‬
‫إلثْمِ َوأَنتُ ْم تَ ْعلَ ُمو َن}‪.‬البقرة ‪)۵۱۱( :‬‬ ‫أَ ْم َوا ِل النَّ ِ‬
‫اس بِا ِ‬

‫ترجمه‪ :‬او خپل مالونه په خپل مینځ کې په ناحقه رسه مه خورئ او حاکامنو ته يې ددې لپاره مه ورکوئ د خلکو له مالونو نه څه‬
‫حصه په ظلم رسه وخورئ‪ ،‬حال داچې تاسې پوهیږئ‪.‬‬

‫امام واحدي رح ددې آیت په تفسیر کې وايي‪ ( :‬وال تصانعوا ( أي ‪ :‬الترشوا ) بأموالكم الحكام)‪ .‬الوجيز للواحدي (ص‪)351 :‬‬

‫په رشوت کې مالونه مه ورکوئ حاکامنو ته‪.‬‬

‫په دې آيت کي الله جل جالله انسانان له دې څخه منع کړي دی‪ ،‬چي يو د بل مال په ناروا توګه وخوري‪ ،‬يا ئې خپل ملکيت‬
‫وګرځوي‪ .‬د بل مال د خوړلو له الرو څخه يوه هم د رشوت الره ده‪ ،‬چي چارواکي د انصاف او عدل څخه بې انصايف او ظلم ته‬
‫اړ بايس؛ نو له همدې کبله رشوت حرام وګرځول سو‪.‬‬

‫د دې تر څنګ د صحابه کرامو‪ ،‬تابعينو‪ ،‬تبع تابعينو علامؤ او مفرسينو زيات دايس اقوال موجود دي ‪ ،‬چي د قرآن کريم په رڼا‬
‫کي رشوت حرام پکې بلل شوی دی‪ ،‬د يهودو له بدو صفاتو څخه يو صفت رشوت خوړل و‪ ،‬د رشوت له الري حاصل شوى مال‬
‫په اصل کي د انسان تباهي او بربادي ده‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫وك فَا ْحكُم بَ ْي َن ُهم أَ ْو أَ ْعر ْ‬
‫ِض‬ ‫لس ْح ِت فَ ِإن َجآ ُؤ َ‬ ‫الله جل جالله د رشوت د قباحت په باره کې فرمایي ‪َ {:‬س َّام ُعو َن لِلْك َِذ ِب أَكَّالُو َن لِ ُّ‬
‫ي} املائدة ‪۴۶ :‬‬ ‫وك شَ ْيلًا َوإِ ْن َح َك ْم َت فَا ْحكُم بَ ْينَ ُه ْم بِالْ ِق ْس ِط إِ َّن اللّ َه يُ ِح ُّب الْ ُمق ِْس ِط َ‬
‫ُض َ‬ ‫َعنْ ُه ْم َوإِن تُ ْعر ْ‬
‫ِض َعنْ ُه ْم فَلَن يَ ُ ُّ‬

‫ترجمه‪:‬دووی د دروغو ډیر اوریدونکې دي او دحرامو ډیر خوړونکي دي‪ ،‬نوکه چريې دوی تاته رايش‪ ،‬نو ته ددوی په مينځ کې‬
‫فیصله وکړه‪ ،‬يا ددوی نه مخ واړوه اوکه چريې ته ددوی نه مخ واړوې‪ ،‬نو دوی به تاته هيڅکله هم هیڅ شی رضر در ونه رسولی‬
‫يش‪ ،‬اوکه چريې ته فیصله کوی‪ ،‬نو ددوی په مینځ کې په انصاف رسه فیصله وکړه‪ ،‬بیشکه الله له انصاف کوونکو رسه مینه‬
‫کوي‪.‬‬

‫ح َت‬ ‫يف األِثْمِ َوالْ ُع ْد َوانِ َوأَكْلِ ِه ُم ُّ‬

‫الس ْ‬ ‫ن ِ‬ ‫په يو بل آیت کې الله تعالی د رشوت د اخیستلو ذم داسې بیانوي‪َ { :‬وت َ َرى كَثِريا ً ِمنْهُ ْم يُ َسا ِر ُعو َ‬
‫ح َت لَبِلْ َ‬ ‫ن(‪ )26‬لَ ْوال يَنْ َها ُه ُم ال َّربَّانِيُّو َن َواأل َ ْحبَا ُر َع ْن قَ ْولِ ِه ُم األِث ْ َم َوأَكْلِ ِه ُم ُّ‬ ‫لَبِلْ َ‬
‫‪۲۳-۲۶‬‬
‫ن} املائدة‪:‬‬ ‫صنَ ُعو َ‬‫س َما كَانُوا يَ ْ‬ ‫الس ْ‬ ‫س َما كَانُوا يَ ْع َملُو َ‬

‫ترجمه‪ :‬او ته به په دوی کې ډیر خلک وينې چې په ګناه او ظلم کې او په خپلې حرام خورۍ کې منډې وهي ‪ ،‬خامخا بد دی‬
‫هغه کار چې دوی کاوه ‪.‬الهې خلک او عاملان دغو (یهودانو) لره له خپلو دګناه له ویناوو نه او خپلې حرام خورۍ ولې نه منع کوي؟‬
‫خامخا بد دی هغه کار (د خاموشۍ) چې دوی کاوه‬

‫عبدالله بن مسعود ريض الله عنه فرماييل دي چې د (السحت) څخه مراد رشوت دی‪ .‬مصنف عبد الرزاق (‪)31 /8‬‬

‫مفرسین وايې چې ددې مبارک آیت او ددې څخه مخکنې آیت څخه الندې خربې معلومیږي‪:‬‬

‫‪-۵‬رشوت اخیستونکی غل دی‪.‬‬

‫‪ -۶‬په رشوت اخیستونکي د کفر ویره ده‪.‬‬

‫‪ -۳‬رشوت د منافقینو او یهودو خصلت دی‪.‬‬

‫‪ -۴‬د رشوت اخیستونکو خلکو خوی درواغ ویل او درواغو ته غوږ ايښودل وي‪.‬‬

‫‪-۱‬رشوت اخیستونکي په فتنه کې وي ځکه دوی حرام مال اخيل‪.‬‬

‫‪ -۲‬د رشوت اخیستونکو زړونه ناپاکه وي‪.‬‬

‫‪-۷‬رشوت اخیستونکي تل خوار او ذلیل وي‪.‬‬

‫‪-۱‬په آخرت کی درشوت اخیستونکو لپاره سخت عذاب وي‪.‬‬

‫رسول الله صلی الله علیه وسلم په رشوت ورکوونکي او رشوت اخیستونکي دواړو لعنت ویلی دی‪ .‬عن عبدالله بن عمرو ريض‬
‫يش َوالْ ُم ْرت ِ‬
‫َش) رواه ابوداود والرتمذي‬ ‫ول الل ِه صلی الله عليه وسلم ال َّرا ِ‬
‫الله عنهام قال‪ (:‬لَ َع َن َر ُس ُ‬

‫ترجمه ‪ :‬له عبدالله بن عمرو ريض الله عنهام څخه روایت دی وایي‪ :‬رسول الله صلی الله علیه وسلم په رشوت ورکوونکي او‬
‫رشوت اخستونکي باندې لعنت ویلی‪.‬‬
‫‪3‬‬
 ‫يف ال ُحکُم‪ ) .‬رواه الرتمذي‬ ‫يش َوالْ ُم ْرت ِ‬
‫َش ِ‬ ‫ول الل ِه صلی الله عليه وسلم ال َّرا ِ‬
‫وعن أيب هريرة ريض الله عنه قال ‪ :‬لَ َع َن َر ُس ُ‬

‫ترجم ه‪ :‬له ابوهریره ريض الله عنه څخه روایت دی وایي‪ :‬رســول الله صــلی الله علیه وســلم په رشــوت ورکوونکي او رشـوت‬
‫اخستونکي په فیصله کولو کې لعنت ویلی دی ‪.‬‬

‫رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایيل دي چې د دولتي کارکوونکو تحفې او هدایاوې خیانت او غال ده‪.‬‬

‫ي أَ َّن َر ُس َ‬
‫ول اللَّ ِه َص َّّل اللَّ ُه َعلَ ْي ِه َو َسلَّ َم ق َ‬
‫َال َه َدايَا الْ ُع َّام ِل ُغلُول(‪ .‬مسند أحمد (‪)31 /13‬‬ ‫( َع ْن أَ ِيب ُح َم ْيد َّ‬
‫السا ِع ِد ِّ‬

‫ترجمه‪ :‬د ابوحمید ســاعدي ريض الله عنه څخه روایت دی چې رســول الله صــلی الله علیه وســلم فرمایيل دي‪ :‬د حکومتي‬
‫چارواکو هدایاوې خیانت او غال ده‪.‬‬

‫په يو بل حدیث رشیف کې راځي (عن أيب حميد الساعدي ريض الله عنه قال ‪ :‬استعمل رسول الله صلی الله عليه وسلم َر ُجالً‬
‫َال رسول الله صلی الله عليه وسلم ‪:‬‬‫َال‪َ :‬هذَا َمالُکُم َو َهذَا َه ِدية ‪ .‬فَق َ‬ ‫َات بَنِي ُسلَيم يد َعي اب َن اللُّتَيبَ ِة‪ ،‬فَل ََّام َجا َء َح َ‬
‫اسبَ ُه ق َ‬ ‫ص َدق ِ‬
‫علی َ‬
‫ح ِم َد الل َه َواثنى َعلَي ِه‪ ،‬ث ُ َّم قَالَ ‪ :‬أ َّما بَع ُد‪،‬‬
‫صا ِدقا ً ‪ ،‬ث ُ َّم َخطَبَنَا فَ َ‬
‫ُنت َ‬
‫ک إن ک َ‬ ‫ک َه ِديتُ َ‬ ‫ک َوأ ِّمکَ‪ ،‬حتی تأتِي َ‬ ‫يف بَ ِ‬
‫يت أبِي َ‬ ‫َست ِ‬ ‫فَهَالَ َجل َ‬
‫يف بَ ِ‬
‫يت‬ ‫َس ِ‬ ‫يل ! أفَالَ َجل َ‬ ‫ُول ‪َ :‬هذَا َمالُکُم َو َهذَا َه ِدية أه ِديت ِ‬ ‫َيأِت فَيق ُ‬
‫َِّّن اللهُ‪ ،‬ف ِ‬‫َإِّن أستَع ِم ُل ال َّر ُج َل ِمنکُم علی ال َع َم ِل ِم َّام َوال ِ‬
‫ف ِّ‬
‫أبِي ِه َو أ ِّم ِه حتی تأتي ُه َه ِديتُهُ‪َ ،‬والل ِه الَيأ ُخ ُذ أ َحد ِمنکُم شَ يلا َ بِ َغريِ َح ِّق ِه‪ ،‬إالَّ لَ ِقي الل َه يح ِملُ ُه يو َم ال ِقيا َم ِة) ‪ .‬متفق علیه‬

‫ترجم ه‪ :‬له ابو حمید ساعدي ريض الله عنه څخه روایت دی وایي‪ :‬رسول الله صلی الله علیه وسلم د بنی سلیم له قبیلې څخه یو‬
‫سړي ته د زکات په راټولو دنده وسپارله چې د هغه نوم ابن لتیبه ؤ کله چې د زکات له راټولولو راستون شو‪ ،‬نو د ده رسه حساب‬
‫وشو ویې ویل دا مال ستاسو دی او دا نور ما ته ډالې راکړی شوی دی ‪ .‬رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل‪ :‬ولې د خپل‬
‫مور او پالر په کورکې نه کیناستې چې دا ډالۍ درته راغلې وای که چېرې واقعا رښتیا وایې‪ ،‬بیا پیغمرب صلی الله علیه وسلم موږ‬
‫ته خطبه ولوسته او د الله حمد او ستاینه یې وکړه او ویې ویل اما بعد ‪ :‬زه ستاسو له منځ څخه یوتن په یو کار مامور کوم چې الله‬
‫زه په هغه متويل جوړ کړی یم بیا دی راځي او وایي دا ما ل ستاسو دی او دا نور ډالۍ ده چې ماته راکړی شوې ده ! نو بیا ولې د‬
‫مور او پالر په کورکې نه کیني ‪ ،‬ترڅو ډالۍ ورته ورسیږې‪ ،‬قسم په الله چې یوله تاسو یو څیز په ناحقه نه اخيل مگر د قیامت په‬
‫ورځ به د الله رسه په داسې حال کې مخامخ کیږي چې هغه شی به یې په خپل شا بار کړی وي ‪.‬‬

‫په يو بل حدیث رشیف کې راځي چې نبي علیه السالم وفرمایل‪ ( :‬يَا أَيُّ َها النَّ ُ‬
‫اس َم ْن َع ِم َل ِمنْ ُك ْم لَنَا َع َّل َع َمل فَ َكتَ َمنَا ِمنْ ُه ِم ْ‬
‫خيَطًا‬
‫ف ََام فَ ْوقَ ُه فَ ُه َو غُل يَأْ ِ‬
‫ت ِب ِه يَ ْو َم الْ ِق َيا َم ِة)‪ .‬سنن أىب داود‪-‬ن (‪)163 /1‬‬

‫ترجمه‪ :‬ای خلکو! څوک چې زمونږ لپاره کوم کار کوي او بیا يي زمونږ څخه د هغه کار څخه يو تار پټ کړ او له تار څخه څه‬
‫زیات‪ ،‬نو هغه خیانت دی په ورځ د قیامت به يي راوړي‪.‬‬

‫واقعه‪ :‬يو ځل د عمر بن عبدالعزیز رح مڼې ته زړه وشو خو څه يې پیدا نکړل چې مڼه ورباندې واخيل ‪ .‬هغه د خپلو ملګرو رسه‬
‫روان ؤ چې يو چا يوه طبق مڼې ورته په طور د هديې ورکړی‪ .‬عمربن عبدالعزیز رح يوه دانه مڼه ور څخه راواخيسته او هغه يي‬
‫بویه کړه او بیا يي بیرته اهداء کوونکي ته واپس ورکړه او ورته يي وویل ‪ :‬زه ورته حاجت نلرم‪ .‬ملګرو يي ورته وویل چې رسول‬
‫الله صلی الله علیه وسلم ‪ ،‬ابوبکر صدیق او عمر بن الخطاب ريض الله عنهم خو به هدیه قبوله او هغه به نه واپس کوله‪ .‬هغه‬
‫ورته په جواب کې وویل‪ :‬بیشکه هغه د هغوی لپاره هدیه وه خو د ُع ّامل لپاره رشوت دی‪.‬‬
‫‪4‬‬
 ‫د رشوت اسباب‪:‬‬

‫د رشوت اخیستلو ځينې اسباب په الندې توګه دي‪:‬‬

‫‪-۵‬دديندارۍ کموال او د اخالقو نشتوالی‪.‬‬

‫‪ -۶‬په الله تعالی د توکل نشتوالی او د الله تعالی له خوا په مقرر رزق قناعت نه کول‪.‬‬

‫‪ -۳‬د ځینو دولتي کار کوونکو ضعیفه اقتصادي وضعیت‪.‬‬

‫‪-۴‬دزیات مال او ثروت رسه مینه‪.‬‬

‫‪-۱‬داداري مراقبت او نظارت کمزوري‪.‬‬

‫‪ -۲‬په ادارو کې د شفافیت کمزوري ‪.‬‬

‫‪-۷‬د شکایاتو نه اور یدل او شکایاتو ته نه رسیدګي‪.‬‬

‫‪ -۱‬د ټولنې د افرادو له خوا د منکراتو په لیدو او کتو چوپ پاتې کیدل او په اړه يې مبارزه نه کول‪.‬‬

‫حنفي فقهای کرام رشوت په (‪ )۴‬ډوله ویش‪:‬‬

‫‪ -۵‬چې په اخيستونکي او ورکوونکي دواړو باندي حرام وي‪ ،‬لکه‪ :‬د قضاء يا امارت د السته راوړلو له پاره د رشوت ورکول‪.‬‬

‫‪ -۶‬د قايض رشوت اخيستنه د حکم ( فيصلې) له پاره‪ ،‬چې دا هم په اخيستونکي او ورکوونکي دواړو باندي حرام دى‪ ،‬که څه‬
‫هم ف يصله په حقه وکړي ځکه په حق باندې فيصله کول په قايض واجب دي‪.‬‬

‫‪ -۳‬ددې له پاره مال اخيستل‪ ،‬چي حاکم يا قايض ته ئې خربه واوروي (په قايض يا حاکم باندې د خپل نفوذ يا دوستۍ له امله‬
‫کار کول او په بدل کې ئې د کار د خاون د څخه مال اخيستل‪ ،‬ددې له پاره چې ګټه ورته ورسوي او يا رضر ورڅخه دفعه کړي)‪،‬‬
‫چي دا ډول رشوت يواځي پر اخيستونکي حرام دی‪.‬‬

‫‪ -۴‬يو چا ته د هغه د رش څخه د ځان يا مال ساتني له پاره رشوت ورکول‪ .‬دا ډول رشوت ورکوونکي ته حالل دى او اخيستونکي‬
‫ته ئې اخيستل حرام دي‪ ،‬ځکه دفع د رضر د مسلامن څخه واجب ده او د واجب د تر رسه کولو په بدل کي مال اخيستل جايز‬
‫نه دی‪ .‬حاشية ابن عابدين (‪)126 /5‬‬

‫د يادولو وړ ده چې خرس کومې پیسې یا خوراک د زوم څخه اخيل دا هم حرامې دي او په السحت کې شامل دی‪.‬‬

‫يب نَف ِْس ِه)‪ .‬رد املحتار (‪)33 /63‬‬

‫َت ب َِسبَ ِب ِبنْ ِت ِه ب ِِط ِ‬ ‫الس ْح ِت ‪َ :‬ما يَأْ ُخ ُذ ُه ِّ‬
‫الص ْه ُر ِم ْن الْخ َ ِ‬ ‫عالمه شامي په دې اړه فرمایې‪َ ( :‬و ِم ْن ُّ‬

‫ترجمه‪ :‬او دحرامو څخه هغه مال هم دی چې اخيل يې خرس له زوم څخه د خپلې لور په وجه په خوشحاله زړه رسه‪.‬‬
‫‪5‬‬