‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫مترجم ‪:‬مریم قبادی‬

‫مؤلّ ف‪ :‬مؤسسه آموزشی و کلینیکی ‪IHC‬‬

‫پاییز (‪)1399‬‬
 ‫ش‬
‫آموز� و لکینییک ‪[ IHC‬موسسه مراقبتهای ب� ت‬
‫داش�‬ ‫اه�ی مراقبت از نوزاد‪ /‬مولف موسسه‬ ‫عنوان و ن�م پديدآور‪ :‬ر ن‬
‫(ا�الت متحده)]؛ تم� ب� ی‬
‫مر� قبادی‪.‬‬ ‫ت‬
‫اين� ی ن‬
‫مونت� ی‬
‫مر�‪ ، ۱۳۶۶ ،‬تم� ب�‬ ‫شناسه افزوده‪ :‬قبادی‪ ،‬ی‬
‫(ا�الت متحده)‬
‫مونت� ی‬ ‫داش� ت‬
‫اين� ی ن‬ ‫شناسه افزوده‪ :‬موسسه مراقبتهای ب� ت‬
‫شناسه افزوده‪Intermountain Health Care )Utah( :‬‬
‫مشخصات شن�‪ :‬ت�ران‪ :‬متخصصان ‪.۱۳۹۹ ،‬‬
‫مشخصات ظاهری‪ 80 :‬ص؛ قطع رقیع‪.‬‬
‫ن‬
‫وضعیت �رست نوییس‪ :‬فیپا‬
‫ی�دداشت‪ :‬عنوان اصیل‪.A guide to caring for your newborn :‬‬
‫موضوع‪ :‬نوزاد ‪ - Infants -‬نوزاد ‪ -‬مراقبت ‪Infants - Care -‬‬
‫رده بندی کنگره‪HQ۷۷۴ :‬‬
‫ديو�‪۱۲۲/۶۴۹ :‬‬ ‫رده بندی ی‬
‫ش�ره کتابشنا� میل‪۶۲۴۰۹۲۵ :‬‬
‫وضعیت رکورد‪ :‬فیپا‬

‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫مؤلّ ف‪ :‬مؤسسه آموزشی و کلینیکی ‪IHC‬‬

‫مترجم‪ :‬مریم قبادی‬

‫صفحهآرا‪ :‬مهرداد صفایی‬

‫طراح جلد‪ :‬جالل رادان‬

‫لیتوگرافیوچاپ‪:‬متخصصان‬

‫قیمت‪ 25.000 :‬تومان‬

‫شابک‪۹۷۸-622-۷433-۷1-5 :‬‬

‫کلیه حقوق محفوظ است‪.‬‬

‫تهران؛ نشر متخصصان؛ ‪13۹۹‬‬

‫نشانـی دفتر مرکزی‪ :‬تهران‪ ،‬سه راه طالقانی‪ ،‬پالک‪260‬‬

‫تـــلـفن‪021 -۹130601۹ :‬‬

‫مؤلّ ف‪ :‬مؤسسه آموزشی و کلینیکی ‪IHC‬‬
‫مترجم‪ :‬مریم قبادی‬
 ‫فهرست‬
‫‪Contents‬‬
‫مشخصات ظاهری نوزاد شما‪10 .............................................‬‬
‫پوست‪10 ..............................................................................‬‬
‫رنگ پوست ‪11 .....................................................................‬‬
‫جوش‪11 ...............................................................................‬‬
‫کبودی ‪12 ..............................................................................‬‬
‫لکّ ه پوستی ‪13 .......................................................................‬‬
‫پوشش کرادلی ‪13 .................................................................‬‬
‫میال ‪13 ..................................................................................‬‬
‫نشانههای نیش و لکه ‪13 ......................................................‬‬
‫پاها‪14 ..................................................................................‬‬
‫سر و صورت‪14 ......................................................................‬‬
‫قالبگیری ‪15 ........................................................................‬‬
‫کاپوت ‪15 .............................................................................‬‬
‫سفالوهماتومی‪15 ................................................................ :‬‬
‫نقاط نرم روی سر چیست؟ ‪16 ................................................‬‬
‫چشمها ‪17 ............................................................................‬‬
‫رنگ چشم ‪17 .......................................................................‬‬
‫صلبیه یا سفیده چشم ‪17 .......................................................‬‬
‫کانال اشکی ‪17 .....................................................................‬‬
‫کج بینی ‪17 ..........................................................................‬‬
‫حرکات چشم ناهماهنگ ‪18 ...................................................‬‬
‫چشمان بسته ‪18 ..................................................................‬‬
‫خونریزی سابکانجانکتیوال ‪18 .................................................‬‬
‫فعالیتهای بهداشتی پایه‪19 ................................................ :‬‬
‫حمام کردن ‪19 .......................................................................‬‬
‫تعویض کهنه کودک ‪21 ..........................................................‬‬
 ‫فهرست‬
‫حرکتهای رودهای طبیعی ‪22 ................................................‬‬
‫ختنه و مراقبتهای الزم ‪24 ....................................................‬‬
‫تصمیمگیری راجع به ختنه ‪24 .................................................‬‬
‫مراقبتهای پس از ختنه ‪27 ...................................................‬‬
‫مراقبتهای بهداشتی از نوزاد ختنه نشده‪27 ...........................‬‬
‫تغذیه ‪28 ...............................................................................‬‬
‫آماده سازی شیر خشک‪29 .....................................................‬‬
‫تمیز کردن بطری نوزاد‪30 .......................................................‬‬
‫کودک شما چقدر شیرخشک احتیاج دارد؟‪30 ..........................‬‬
‫موقعیت قرار گرفتن بدن در حالت شیردهی ‪32 .......................‬‬
‫گرفتن آروغ کودکتان ‪32 .........................................................‬‬
‫خواب نوزاد‪33 .......................................................................‬‬
‫بگذارید کودکتان به پشت بخوابد ‪34 ......................................‬‬
‫تعامل‪35 ...............................................................................‬‬
‫مشکالت رایج ‪37 ...................................................................‬‬
‫ادرار سوختگی (دیاپر راش) ‪37 ................................................‬‬
‫تب ‪38 ..................................................................................‬‬
‫گریه کردن و کولیک ‪43 ..........................................................‬‬
‫آیا این کولیک است؟ ‪43 ........................................................‬‬
‫راههایی برای کنار آمدن با گریه کودک ‪44 ...............................‬‬
‫در صورتی که هر راهی را آزمایش کردید‪45 ......................... ...‬‬
‫پیشگیری از سندروم کودک تکان خورده‪46 .............................‬‬
‫یرقان ‪47 ...............................................................................‬‬
‫برفک و عفونتهایی از نوع آن‪49 ..........................................‬‬
‫تغییرات رفتاری (بیقراری و سستی) ‪49 ..................................‬‬
‫تنفس آرام یا سریع ‪50 ...........................................................‬‬
‫آزمایشهای کلینیکی کودک ‪51 ..............................................‬‬
 ‫فهرست‬
‫تست بیلیروبین‪51 ................................................................‬‬
‫تست شنوایی‪51 ....................................................................‬‬
‫آزمایش کودک از نظر بیماریهای ارثی ‪52 ...............................‬‬
‫رهنمودهای امنیتی ‪57 ............................................................‬‬
‫ایمنی در برابر سم ‪57 ..............................................................‬‬
‫امنیت در خواب و تختخواب ‪59 ..............................................‬‬
‫خوابیدن در کنار کودک‪60 .......................................................‬‬
‫نکاتی در مورد خوابیدن درست ‪60 ..........................................‬‬
‫امنیت در خودرو ‪62 ................................................................‬‬
‫نوزادان‪64 ..............................................................................‬‬
‫نوزادان نوپا ‪69 .......................................................................‬‬
‫سن مدرسهای‪72 ................................................‬‬ ‫دانشآموزان ّ‬
‫کودکان بزرگتر ‪73 ....................................................................‬‬
‫عوارض دود سیگار برای نوزاد ‪74 .............................................‬‬
‫دیگر رهنمودهای امنیتی ‪75 ....................................................‬‬
‫خالصهای از اینکه چه وقتی از پزشک کمک بگیریم؟ ‪79 ............‬‬
 ‫مقدمه‬

‫تولدت کودکتان مبارک!‬

‫داشتن یک نوزاد همیشه مایه شگفتی است حال چه برای افرادی که‬
‫سومشان‬
‫دوم و یا ّ‬
‫تازه پدر و مادر میشوند و چه برای آنانی فرزند ّ‬
‫است‪.‬‬
‫این کتاب نیمنگاهی خواهد داشت به برخی از ویژگیهای خاصی‬
‫که ممکن است درباره نوزادتان‬
‫مدنظر داشته باشید و از طریق اصول‬
‫مراقبت از نوزاد راهنماییتان میکند‪.‬‬
‫کتاب حاضر همچنین به شما در‬
‫شناخت نگرانیهای سالمتی بالقوه‬

‫‪9‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫در رابطه با کودکتان کمک میکند و با استفاده از آن درمیبابید چه‬

‫وقتی به دنبال کمک پزشکی باشید‪.‬‬
‫بخاطر داشته باشید که هیچ کتابی نمیتواند جایگزین توصیهها و‬
‫مراقبتهایی که از پزشک و دیگر دستاندرکاران مراقبتی بهداشتی‬
‫دریافت میکنید‪ ،‬شود‪ .‬ما از این طریق شما را تشویق میکنیم تا‬
‫با پزشک نوزادتان در هر زمان که شما سؤال و یا نگرانی درباره‬
‫سالمتی کودکتان داشتید‪ ،‬مشورت کنید‪.‬‬

‫مشخصات ظاهری نوزاد شما‬

‫تعجب نکنید اگر‬
‫ّ‬ ‫هر نوزادی منحصربهفرد و زیباست‪ .‬با این حال‬
‫کودکتان مشابه کودکانی که در تبلیغات مجلّ ه و پیامهای بازرگانی‬
‫پخش شده در تلویزیون هستند‪ ،‬نیست‪ .‬کودکتان ممکن است‬
‫در ناحیه سر دارای فرورفتگی‪ ،‬دارای چشمانی برآمده و پف کرده‪،‬‬
‫یک بینی مسطح‪ ،‬چانهای کوچک‪ ،‬پوست خشک و دارای جوش‬
‫باشد‪ .‬تکانخوردن گاهوبیگاه کودکتان به هنگام خوابیدن‪ ،‬گرفتگی‬
‫مالیم بینی او‪ ،‬تنفس ناهماهنگ‪ ،‬عطسه‪ ،‬سکسکه و تحریکهای‬
‫خصوصیات او‬
‫ّ‬ ‫هرازگاهی او‪ ،‬عالئمی هشداردهنده نیست‪ .‬برخی از‬
‫ّ‬
‫موقتی نیست مگر اینکه دکتر خالف آن را به ما بگوید‪.‬‬ ‫طبیعی و‬
‫این بخش برخی از مباحثی را که شما انتظار دیدن آن را در ظاهر‬
‫طبیعی نوزادتان دارید و چیزهایی را که باید در رابطه با آن نگران‬
‫باشید‪ ،‬مورد بررسی قرار میدهد‪.‬‬

‫پوست‬
‫اولین سؤالهای نگرانکننده که ذهن بسیاری از پدرومادرها را درگیر‬

‫‪10‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫میکند‪ ،‬به مشخصات ظاهری پوست کودکشان مربوط میشود‪.‬‬

‫پوست کودک من خیلی قرمز نیست؟«این عالمتها روی پوستش‬
‫چیست؟» چرا دخترم جوش ریز دارد؟ اینها چیزهایی است که‬
‫ممکن است در رابطه با پوستتان کشف کنید‪.‬‬
‫رنگ پوست‬
‫رنگ پوست نوزادان میتواند بسیار متغیر باشد‪ -‬از صورتی و سفید‬
‫یا مایل به زرد تا سرخ طبیعی‪ .‬پوست کودک بسته به فعالیت بدن‬
‫میتواند بصورت لحظهای تغییر کند‪ .‬البته مشخصات خانوادگی و‬
‫همچنین فاکتورهای نژادی بر رنگ پوست کودکتان تأثیر خواهد‬
‫داشت‪.‬‬
‫در هنگام د‪ ،‬پوست نوزاد معمولی صورتی مایل به سرخ است‬‫تولّ‬
‫و موقع گریه کردن دوباره سرخ میشود‪( .‬در طی چند روز ّاول‬
‫زندگی‪ ،‬پوست به تدریج سرخی خود را از دست میدهد)‪ .‬عالوه‬
‫بر این‪ ،‬دستوپای نوزاد ممکن است خنک و آبی شود‪ .‬تا روز‬
‫سوم‪ ،‬نوزاد پسر همچنین ممکن است اندکی زرد به نظر برسد‪ .‬این‬ ‫ّ‬
‫شرایط یرقان نامیده میشود‪ .‬این حالت در نوزادان شایع است و‬
‫اطالعانی در رابطه‬
‫گاهی نیازمند درمان خاصی است‪( .‬برای کسب ّ‬
‫با یرقان صفحه ‪ 41‬را ببینید‪).‬‬
‫جوش‬
‫پوست نازک و حساس نوزاد شما در حالت معمولی به محیط‬
‫حدید واکنش نشان میدهد‪ .‬جوش پراکنده‪ ،‬ریز و گاهی یزرگ که‬
‫نواحی تقریباً قرمز رنگ را درگیر میکند‪ ،‬ممکن است در قسمتهای‬
‫مختلف بدن و در حدود سن دو سالگی ظاهر شود‪ .‬علّ ت این‬
‫جوشها ناشناخته است و نیازی به درمان ندارد‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کبودی‬
‫رنگ آبی ایجاد شده بر روی دستوپاها بیانگر کبودی است‪ .‬کبودی‬
‫به علّ ت کاهش جریان خون در پوست دستوپا بوجود میآید‪ .‬این‬
‫مکرر در طی ساعتهای ّاول زندگی رخ میدهد‪ .‬با این‬
‫حالت بهطور ّ‬
‫حال هرگز نباید اطراف صورت و لبها آبی شود‪ .‬رنگ آبی صورت و‬
‫لبهای نوزاد و یا پوست آبی و تیره نوزاد دختر شما ممکن است‬
‫توجه فوری پزشکی دارد‪.‬‬
‫ّ‬ ‫بیانگر یک مشکل جدی باشد و نیاز به‬

‫‪12‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫لکّ ه پوستی‬
‫پوست نوزاد میتواند رگهرگه یا دارای جوش بزرگ باشد‪ .‬این حالت‬
‫در صورتی که کودکتان را نپوشانید و یا احساس سرما کنید‪ ،‬قابل‬
‫توجه است‪ .‬لک شدن و یا رگهرگه شدن پوست همچنین ممکن‬ ‫ّ‬
‫است به هنگام مریض شدن نوزاد ایجاد شود‪ .‬در صورت پریدن‬
‫رنگ صورت کودکتان و رگه رگه شدن پوست او‪ ،‬درجه حرارت بدن‬
‫او را اندازهگیری کنید‪ .‬اگر حرارت بدن او باالتر و یا پایینتر از اندازه‬
‫طبیعی باشد‪ ،‬با پزشک تماس بگیرید‪.‬‬

‫پوشش کرادلی‬
‫پوشش کرادلی یک پینه زبر مانند است که بر روی پوست سر رشد‬
‫میکند‪ .‬شانهکردن روزانه موی نوزادتان و شستن مکرر آن و به‬
‫حمام بردن او در طی دو یا سه روز در هفته‪ ،‬ممکن است از بروز‬
‫ّ‬
‫این پوشش جلوگیری کند‪ .‬در صورت بروز پوشش کرادلی با پزشک‬
‫تماس بگیرید‪.‬‬

‫میال‬
‫نقاط بزرگ و مایل به سفیدی که اساساً بر روی و اطراف بینی و‬
‫یا چانه نوزاد به وجود میآید‪ ،‬مبال نامیده میشود‪ .‬با اینکه این‬
‫نقاط همچون لکّ ههای کوچک ظاهر میشوند‪ ،‬آزاردهنده بودن یا‬
‫برداشتن آنها و یا قرار دادن ضماد بر روی آنها چندان حائز‬
‫اهمیت نیست‪ .‬انجام دادن این کارها موجب ایجاد جوش یا اسکار‬
‫معموال‬
‫ً‬ ‫پوستی میشود‪ .‬میال در نوزادن بهطور طبیعی عود میکند و‬
‫ظرف چند هفته ناپدید میشود‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫نشانههای نیش و لکه‬

‫این نشانهها یک اصطالح موهوم برای نواحی صورتی یا قرمز رنگی‬
‫است که اغلب بر روی پلک‪ ،‬پیشانی و پشت گردن نوزادان دیده‬
‫میشود‪ .‬این نشانهها به علت رگهای خونی که نزدیک به سطح‬
‫معموال تا اواخر سال‬
‫ً‬ ‫پوست هستند‪ ،‬ایجاد میشود‪ .‬این عالئم‬
‫دوم زندگی کودک ناپدید میشوند‪ .‬نشانههای بدو تولد در نیمی از‬
‫ّ‬
‫نوزادن‪ ،‬مخصوصاً آنهایی که پوست لطیفتری دارند‪ ،‬بوجود میآید‪.‬‬

‫پاها‬
‫در بدو تولد‪ ،‬پاهای نوزاد به نسبت طول تمام بدن او کوتاه است‪.‬‬
‫در برخی از نوزادان‪ ،‬موقعی که زانوها بر روی هم قرار میگیرند و‬
‫حالت خمشده دارند‪ ،‬جداسازی زانوها حائز اهمیت میشود‪ .‬این‬
‫معموال اصالح میشود‪.‬‬
‫ً‬ ‫حالت‬

‫سر و صورت‬
‫نوزادان به ندرت دارای سر گرد و با شکلی کامل و مطلوب هستند‪.‬‬
‫برخی از آنها دارای سر بزرگ هستند و برخی دیگر نیز سر کوچک‬
‫دارند‪ .‬برخی از نوزادان سر گرد دارند و برخی نیز در اثر فشار در روند‬
‫قبل از تولد سر بیضی شکل دارند‪ .‬در اینجا به برخی از تغییراتی که‬
‫توجه شما را جلب کند‪ ،‬اشاره‬
‫ّ‬ ‫ممکن است در رابطه با سر کودک‬
‫میکنیم‪:‬‬
‫ِ‬
‫فورسپس‪ :‬اگر نوزادتان با استفاده از فورسپس به شما تحویل‬ ‫جای‬
‫معموال‬
‫ً‬ ‫داده شد‪ ،‬عالنم ناشی از فشار فورسپس بر روی صورت نوزاد‪،‬‬
‫توجه باشد‪ .‬در رابطه با اینکه‬
‫ّ‬ ‫بر روی چانه و فک‪ ،‬ممکن است قابل‬
‫نشانه به سرعت و در طی یک یا دو روز آینده ناپدید خواهند شد‪،‬‬
‫اطمینان کسب کنید‪ .‬پس از کمرنگ شدن نشانهها‪ ،‬در صورتی که‬

‫‪14‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫گرههای کوچک و سفتی را در طول استخوانهای چانه‪ ،‬در موقعیت‬

‫نشانهها‪ ،‬احساس کردید‪ ،‬نگران نباشید‪ .‬این گرهها ناپدید خواهد‬
‫شد‪.‬‬

‫قالبگیری‬
‫قالبگیری استخوان جمجمه به هنگام حرکت نوزاد در رحم مادر‪،‬‬
‫معموال تا اتمام‬
‫ً‬ ‫یک دلیل رایج برای کجی موقتی سر نوزاد است‪.‬‬
‫هفته اول تولّ د سر به شکل عادی خودش برمیگردد‪ .‬در نوزادانی‬
‫معموال‬
‫ً‬ ‫که با عمل ِسزارین یا در وضعیت بریچ به دنیا میآیند‪،‬‬
‫قالبگیری دیده نمیشود‪( .‬سر نوزاد کج نمیشود)‬

‫کاپوت‬
‫کاپوت به برآمدگی نرم پوست بر روی فرق سر نوزاد اطالق میشود‪.‬‬
‫این برآمدگی به دنبال تحت فشار قرار گرفتن باالی سر نوزاد از‬
‫طریق فعالیت مادر در رحم او و در حین به دنیا آمدن نوزاد بوجود‬
‫معموال ظرف چند روز ّاول زندگی ناپدید میشود‪.‬‬
‫ً‬ ‫میآید‪ .‬برآمدگی‬

‫سفالوهماتومی‪:‬‬
‫به تجمع خون در بافت باالی فرق سر نوزاد اطالق میشود‪ .‬این‬
‫توجه شما قرار‬
‫ّ‬ ‫عامل به عنوان یک کبودی در باالی سر نوزاد مورد‬
‫خواهد گرفت‪ .‬این عارضه همگام با کاپوت در رحم مادر بوجود‬
‫میآید و از این نظر که تا مدت بیشتر دوام دارد و بارزتر است‪ ،‬از‬
‫معموال تا چند ساعت‬
‫ً‬ ‫کاپوت متفاوت است‪ .‬سفالوهماتومی نوزاد‬
‫پس از تولّ د او دیده نمیشود‪ .‬جذب دوباره خون اضافی و برطرف‬
‫شدن کبودی‪ ،‬یک ماه و نیم به طول میانجامد‪ .‬به دلیل اینکه ابتدا‬
‫مدتی جای آن گود‬‫خون از مرکز جذب میشود‪ ،‬ممکن است برای ّ‬
‫باشد‪ .‬همچنین احتمال زردی در نوزاد مبتال به سفالوهماتونی بیشتر‬
‫است‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫نقاط نرم روی سر چیست؟‬

‫نقاط نرم روی جمجمه نوزاد شما‪-‬مکانهایی که گاهی اوقات‬
‫میتوانید نبض زیر پوست آن را احساس کنید‪-‬جاندانه نامیده‬
‫میشود‪ .‬اغلب نوزادان دو جاندانه دارند‪ ،‬یکی در باالی سرشان‬
‫و دیگری کمی عقبتر در پشت‬
‫مکانهایی‬ ‫نواحی‪،‬‬ ‫این‬ ‫سرشان‪.‬‬
‫هستند که استخوان جمجمه نوزاد‬
‫در آن به اتفاق سایر نواحی هنوز رشد‬
‫نکرده است‪ .‬این ساختار منعطف به‬
‫جمجمه اجازه میدهد که در طی درد‬
‫زایمان متراکم شود و در طی سالهای‬
‫اولیه زندگی به رشد خود ادامه دهد‪.‬‬
‫جاندانه پشت سر تقریباً ظرف ‪ 4‬ماه‬
‫ّاول بدو تولّ د سفت میشود‪ ،‬در حالی‬
‫که جاندانه جلوئی تا حداقل یک سالگی کودک‪ ،‬محکم نمیشود‪ .‬از‬
‫آرام لمس کردن این نواحی نترسید‪ ،‬آنها با یک غشای ضخیم برای‬
‫محافظت از جمجمه کودک شما پوشانده شده است‪.‬‬
‫نامتقارن بودن صورت‪ :‬درصورت زیاد شدن فشار رحم که موجب‬
‫خمیدگی سر به اطراف میشود (حالتی که شانه به طرز محکمی به‬
‫استخوان فک فشار وارد کند)‪ ،‬صورت نوزاد شما ممکن است کج به‬
‫نظر میرسد‪ .‬این ناهماهنگی بصورت خودبهخود ظرف چند هفته یا‬
‫چند ماه از بین میرود‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫چشمها‬
‫احتماال زمان زیادی را صرف خیره شدن به چشمان زیبای نوزادتان‬
‫ً‬
‫توجه شما را‬
‫ّ‬ ‫میکنید‪ .‬در اینجا به برخی از نکاتی که ممکن است‬
‫برمیانگیزاند‪ ،‬اشاره میکنیم‪:‬‬

‫رنگ چشم‬
‫نوزادان با رنگ چشم نهایی خود به دنیا نمیآیند‪ .‬نوزادان‬
‫معموال صاحب چشمانی آبی هستند و نژادهایی که‬
‫ً‬ ‫سفیدپوست‬
‫پوست تیره دارند‪ ،‬جشمانی قهوهایرنگ دارند‪ .‬رنگدانه بصورت‬
‫بسیار کندی در چشم توزیع میشود و رنگ چشم نوزاد را از ‪ 6‬تا ‪12‬‬
‫ماهگی شکل میدهد‪.‬‬

‫صلبیه یا سفیده چشم‬

‫به دلیل اینکه غشای اطراف پوست چشم در نوزادان بسیار نازک‬
‫است‪ ،‬سفیده چشم آنها رگههایی آبی رنگ دارد‪ .‬در صورتی که‬
‫نوزاد دارای زردی باشد‪ ،‬سفیده چشم ممکن است زردرنگ به نظر‬
‫برسد‪.‬‬

‫کانال اشکی‬
‫کانالهای اشکی نوزادان کوچک است و در بدو تولّ د کار نمیکند‪.‬‬
‫معموال تا زمان ‪ 1‬تا ‪ 3‬ماهگی نوزاد‪ ،‬به هنگام گریه کردن او هیچ‬
‫ً‬
‫اشکی تولید نمیشود‪.‬‬

‫کج بینی‬
‫در بسیاری از موارد اینطور به نظر میآید که چشم نوزاد دارای کج‬
‫بینی باشد چرا که اغلب پلک فوقانی آنها دارای چینخوردگی‬

‫‪17‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫است‪ ،‬این روند‪ -‬در ترکیب با پل مسطح وسیع بینی‪-‬تصویری از‬

‫کجبینی را در نوزادان ایجاد میکند‪ .‬این تصویر میتواند از طریق‬
‫نگاه کردن به انعکاس مردمک چشم‪ ،‬در صورت تمرکز هر دو چشم‬
‫بر روی یک شیء‪ ،‬میتواند مورد آزمایش قرار بگیرد‪ .‬با رشد بیشتر‬
‫ساختار صورت‪ ،‬این حالت از بین میرود‪.‬‬

‫حرکات چشم ناهماهنگ‬

‫حرکت چشم ناهماهنگ مسئلهای مشترک در نوزادان است‪ .‬بارها‬
‫ممکن است اینگونه به نظر برسد که چشمها بهطور مستقل حرکت‬
‫میکنند‪ .‬این حالت طبیعی است‪ .‬هماهنگی حرکات چشم به تدریج‬
‫همگام با رشد عصبها و عضلههای چشم اتفاق میافتد‪ .‬نهایتاً ‪،‬‬
‫معموال تا سه یا چهار ماهگی دیده میشود‪.‬‬
‫ً‬ ‫حرکت چشمی مناسب‬
‫در نوزادان‪ ،‬حرکات اتّ فاقی و نامنظم طبیعی است‪.‬‬

‫چشمان بسته‬
‫عالوه بر خوابآلودگی‪ ،‬شماری از عوامل مانند؛ نور روشن‪ ،‬صداهای‬
‫بلند و لمس پلکها‪ ،‬مژهها و چشمها میتواند موجب شود که‬
‫کودکتان چشمانش را ببندد‪.‬‬

‫خونریزی سابکانجانکتیوال‬
‫یکی از پیامدهای متداول تولّ د نوزاد‪ ،‬ممکن است شکستن رگهای‬
‫خونی کوچک در ناحیه سفید چشم (صلبیه) باشد که باعث ایجاد‬
‫نقاط قرمز رنگ روشنی میشود‪ .‬این نقاط قرمز رنگ خونریزی‬
‫سابکانجانکتیوال نامیده میشود‪ .‬این عامل از طریق افزایش‬
‫ناگهانی فشار در چشم به هنگام عبور کودک از کانال تولّ د ایجاد‬
‫معموال در ظرف ‪ 7‬تا ‪ 10‬روز جذب‬
‫ً‬ ‫میشود‪ .‬از آنجایی که خون‬
‫میشود‪ ،‬میتوانید اطمینان کسب کنید که بروز نقاط قرمز رنگ‬

‫‪18‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫موقتی است و نگرانکننده نیست‪.‬‬

‫نوزاد شما در فاصله ‪ 8‬تا ‪ 14‬اینچی بهتر میتواند تمرکز کند‪-‬فاصله‬
‫شما از چشمان کودکتان به هنگام پرستاری کردن یا غذا دادن به او‬
‫باید این اندازه باشد‪.‬‬
‫توجه دارند و‬
‫ّ‬ ‫نوزادان همچنین به حرکتها‪ ،‬نور‪ ،‬الگوها و شکلها‬
‫توجه آنها‬
‫ّ‬ ‫پس از گذشت چند هفته ّاول‪ ،‬به مرور توانایی دیدن و‬
‫بهبود پیدا میکند‪.‬‬

‫فعالیتهای بهداشتی پایه‪:‬‬

‫نوزاد شما از همه جنبههای بهداشتی وابسته به شما (مادر) خواهد‬
‫بود‪ .‬این بخش دستورالعملهایی را در رابطه با برخی از فعالیتهای‬
‫بهداشتی پایه در اختیارتان میگذارد‪.‬‬

‫حمام کردن‬
‫کودک شما در اولین سال زندگیش هر‬
‫حمام کردن‬
‫دو یا سه روز یک مرتبه به ّ‬
‫احتیاج خواهد داشت‪ .‬حمامهای‬
‫اسفنجی راه مناسبی برای کمک به‬
‫شما و کودکتان در مسیر عادت به‬
‫محیط جدید است‪ .‬تا زمان افتادن‬
‫بند ناف کودک حمام کردن را محدود‬
‫حمام‪-‬‬
‫به استفاده از اسفنج‪-‬نه وان ّ‬
‫بکنید‪.‬‬
‫حمام رها‬
‫نکته‪ :‬هرگز کودکتان را در ّ‬

‫‪19‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫نکنید‪ .‬کودک تازه متولّ د شده در یک اینچی آب غرق میشود‪.‬‬

‫حمام کردن کودک وجود ندارد؛ اما جند‬
‫هیچ راه صحیحی برای ّ‬
‫راهکار پایهای برای این کار وجود دارد‪ .‬هنگام راحتتر شدن کار‬
‫با کودکتان‪ ،‬میتوانید این دستورالعملها را برای برآورده شدن‬
‫نیازهایش اعمال کنید‪.‬‬
‫نوزادتان را در یک محیط گرم و مرطوب حمام کنید‪.‬‬
‫قبل از شروع حمام و سائل کودک را آماده کنید‪.‬‬
‫کامال گرم و نه داغ نگهدارید‪ .‬قبل از قرار‬
‫ً‬ ‫درجه حرارت حمام را‬
‫دادن کودکتان در آب‪ ،‬همیشه درجه حرارت آب را با آرنج دستتان‬
‫آزمایش کنید‪.‬‬
‫ابتدا صورت نوزاد را با آب خالی و لیف شستشو دهید و چشم نوزاد‬
‫را از گوشه داخلی تا بیرونی با استفاده از قسمتهای مختلف لیف‬
‫برای هر چشم شستشو دهید‪.‬‬
‫برای شستشوی بقیه بدن نوزادتان از یک صابون بدون بو یک لیف‬
‫نرم استفاده کنید‪ .‬به سمت پایین تا پای نوزادتان پیش بروید و‬
‫توجه خاصی به چینوچروکهای بدن نوزادتان بکنید‪.‬‬
‫ّ‬
‫موقع شستن ناحیه تناسلی نوزاد دختر‪ ،‬همیشه از جلو به پشت او‬
‫را خشک کنید‪ .‬موقع شستشوی نوزاد پسرتان‪ ،‬هرگز پوست آلت‬
‫ختنهنشده او را به سمت عقب نکشید‪.‬‬
‫برای اجتناب از اتالف گرما‪ ،‬موی سر نوزاد را آخر از همه شستشو‬
‫دهید‪.‬‬
‫‪‬برای گرم نگهداشتن بدن دختر کوچولویتان پس از حمام کردن‪،‬‬
‫سر او را با حوله گرم بپوشانید‪.‬‬
‫‪‬همیشه از لوسیون‪ ،‬روغنها یا کرم برای بدن نوزادتان استفاده‬
‫نکنید‪.‬‬
‫‪‬درصورت خشک شدن زیاد پوست کودکتان تا مرحله ترک‬

‫‪20‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫برداشتن‪ ،‬از پزشک بخواهید کرم بدون بو یا بدون الکل برایش‬

‫تجویز کند‪.‬‬
‫‪‬بهداشت ناخن کودک‪ :‬در صورتی که ناخن کودک بسیار بلند‬
‫باشد‪ ،‬به پوست خود خراش وارد میکند‪ ،‬کوتاه کردن ناخن کودک‬
‫به هنگام خواب و یا با کمک شخصی دیگر‪ ،‬راحتتر است‪ .‬از‬
‫ناخنگیر مخصوص به کودکان برای کوتاه کردن ناخن او استفاده‬
‫کنید و مراقب باشید در این حین نوک انگشت او را نبرید‪ .‬همچنین‬
‫میتوانید از یک سنباده نرم و عریض برای صاف کردن ناخنهای‬
‫او استفاده کنید‪.‬‬

‫تعویض کهنه کودک‬

‫مکرر و به محض خیس و کثیف‬
‫ّ‬ ‫بایستی کهنه کودکتان را بهطور‬
‫شدن تعویض کنید‪ .‬در ابتدا‪ ،‬ممکن است احساس کنید ناپخته‬
‫هستید؛ ّاما با هر مهارت جدیدی‪ ،‬در عمل بهتر خواهید شد‪ .‬در‬
‫اینجا چندین نکته وجود دارد‪:‬‬
‫آماده باشید‪ .‬قبل از اقدام به تعویض کهنه کودکتان‪ ،‬برای راحتی کار‪،‬‬
‫اقدامات زیر را انجام دهید‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫سالم بمانید‪ .‬برای تعویض از میز استفاده میکنید‪ .‬بایستی این‬

‫میز محکم و دارای بند امنیتی باشد‪ .‬همچنین اطمینان کسب کنید‬
‫فضای کافی برای گنجاندن همه وسایل موردنیاز در اختیار دارید‪ .‬با‬
‫وجود بند امنیتی هرگز نیابد به هنگام تعویض کهنه کودک‪ ،‬از وی‬
‫چشم بپوشید‪.‬‬
‫کامال و به آرامی پوست کودکتان‬
‫ً‬ ‫کار تمیزی را به خوبی انجام دهید‪.‬‬
‫را تمیز کنید‪.‬‬
‫در رابطه با دختران‪ :‬سیستم تناسلی نوزاد دختر خود را از جلو به‬
‫سمت پشت خشک کنید‪ .‬در طی ‪ 4‬هفته اول تولّ د‪ ،‬وجود ترشحات‬
‫شیری و سفیدرنگی که ممکن است دارای رگههای خونی نیز باشند‬
‫(ویا نباشند) در نوزادان دختر امری غیرعادی تست‪.‬‬
‫در مورد پسران‪ :‬زیر بیضهها را تمیز کنید‪ .‬پوست ناحیه ختنهگاه را‬
‫به اطراف نکشید‪.‬‬
‫مراقب پینهای موجود در لباس کودک باشید‪ .‬در صورت استفاده‬
‫تهیه شده از پارچه کتان‪ ،‬مراقب پینهای باز باشید‪.‬‬
‫از پوشکهای ّ‬
‫آنها را خارج کنید و دور از دسترس کودک قرار دهید‪.‬‬
‫دور پودر بچه را خط بکشید‪ .‬پودر بجه ممکن است دارای بوی‬
‫خوبی باشد ّاما میتواند ریه کودک شما را بیازارد‪ .‬این پودر‬
‫همچنین میتواند پوست دارای جوش کودک شما را بیازارد‪ .‬در‬
‫مورد پیشگیری و درمان جوش ناشی از پوشک کودک‪ ،‬نکات ذکر‬
‫شده در صفحههای بعدی کتاب را مورد مطالعه قرار دهید‪.‬‬

‫حرکتهای رودهای طبیعی‬

‫اولین حرکتهای رودهای یک کودک شامل مواد سیاه چسبناک و‬
‫مایل به سبزی است که قیرک نامیده میشود‪ .‬تا روز چهارم تولد‬

‫‪22‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کودک‪ ،‬با مصرف شیر مادر‪ ،‬این مواد زردرنگ میشوند‪.‬‬

‫رنگ‪ ،‬مداومت و تعداد حرکات رودهای در بین کودکان متفاوت است‪.‬‬
‫کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند‪ ،‬دارای جریانهای رودهای‬
‫زرد یا خردلی رنگی که بوی تندی نیز ندارند‪ ،‬هستند‪ .‬فرموالسیون‬
‫موجود در شیر موادی چسبناک به همراه حرکات رودهای زردرنگ و‬
‫مایل به قهوهای با بوی تند شیر ترشیده تولید میکند‪.‬‬
‫در صورت سالمت نوزاد‪ ،‬برخی تغییرات بوجود آمده در بافت و‬
‫رنگ طبیعی تلقّ ی میشود‪.‬‬
‫در صورت مشاهده هر کدام از عالئم زیر پزشک را در جریان بگذارید‪:‬‬
‫‪‬نداشتن جریان رودهای تا ‪ 36‬ساعت اولیه‬
‫‪‬کمتر از ‪ 4‬بار دفع در ‪ 24‬ساعت در روز چهارم تولّ د‬
‫‪‬تغییرات ناگهانی در حرکتهای رودهای به همراه بیقراری‪،‬‬
‫کماشتهایی و یا نگرانیهای دیگر‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫ختنه و مراقبتهای الزم‬

‫ختنه فرایندی است که در طی آن چین پوست ختنهگاه از سر آلت‬
‫تناسلی (محل خروج ادرار) دور میشود‪ .‬ختنه دیگر بصورت عادی‬
‫انجام نمیشود‪ .‬ختنه کردن یا نکردن کودکتان به انتخاب و آیین‬
‫اطالعات و منابع ذکر شده در زیر میتواند در‬
‫شما بستگی دارد‪ّ .‬‬
‫تصمیمگیری شما کمککننده باشد‪.‬‬

‫تصمیمگیری راجع به ختنه‬

‫ختنه دیگر از لحاظ پزشکی ضرورتی ندارد‪ .‬بر اساس آکادمی آمریکایی‬
‫امراض کودکان و انجمن پزشکی آمریکایی‪ ،‬شواهد پزشکی کافی‬
‫برای حمایت از ختنه وجود ندارد‪ .‬مطالعات بیانگر برخی از مزایای‬
‫پزشکی بالقوه ختنه است اما خطرهای جالب توجهی نیز در این‬
‫روند وجود دارد (جدول انتهای صفحه را ببینید)‪ .‬از آنجایی که انجام‬
‫ختنه کودک در حال حاضر ضرورتی ندارد‪ ،‬والدین بایستی تعیین‬
‫کنند که چه چیزی بهترین منفعت را برای کودکشان دارد‪.‬‬
‫ختنه شدن یا نشدن کودک پسر شما به انتخاب آیین شما‬
‫بالقوه‪،‬‬
‫ّ‬ ‫بستگی دارد‪ .‬عالوه بر ارزیابی منافع و خطرات پزشکی‬
‫سنتهای اخالقی که ممکن است بر‬
‫بایستی فرهنگ‪ ،‬مذهب با ّ‬
‫اطالعات‬
‫تصمیمگیری شما تأثیر بگذارد را مدنظر قرار دهید‪ .‬برای ّ‬
‫بیشتر‪ ،‬از تأمینکنندگان خدمات مراقبتی و بهداشتی در این زمینه‬
‫اطالعات در این‬
‫سؤال بپرسید‪ .‬اطمینان کسب کنید که برای داشتن ّ‬
‫راستا‪ ،‬نیاز به انتخابی آگاهانه دارید‪.‬‬
‫ممکن است مجبور شوید هزینه ختنه را پرداخت کنید‪ .‬به دلیل‬
‫اینکه ختنه از لحاظ پزشکی ضرورتی ندارد‪ ،‬بیمه هزینه آن را‬

‫‪24‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫پرداخت نمیکند‪ .‬قبل از اتخاذ تصمیم‪ ،‬بیمه تحت پوشش را بررسی‬

‫اطالعات بیشتر در رابطه با هزینهها و کمکهای مالی با‬
‫کنید‪ .‬برای ّ‬
‫بیمارستان یا کارکنان کلینیک صحبت کنید‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫بالقوه‬
‫ّ‬ ‫خطرهای‬ ‫بالقوه‬
‫ّ‬ ‫منافع‬

‫و‬ ‫عفونت‬ ‫‪‬خونریزی‪،‬‬ ‫‪‬خطر کاهش عفونت مثانه در‬

‫التیام نامناسب‪ .‬این خطرها‬ ‫یک سال ّاول زندگی‪ .‬این خطر در‬
‫جراحی وجود دارد‪.‬‬
‫در هر ّ‬ ‫پسرهای ختنهشده ‪ 1‬در ‪ 1000‬و در‬
‫‪‬بریدن بسیار کم یا‬ ‫پسران ختنهنشده ‪ 1‬در ‪100‬است‪.‬‬
‫بسیار زیاد پوست ناحیه‬ ‫‪‬کاهش خطر سرطان پروستات‪.‬‬
‫ختنهگاه‪ .‬اگر پوست ناحیه‬ ‫یک نفر از یک میلیون مرد ختنه‬
‫ختنهگاه بسیار کم بریده‬ ‫شده در خطر ابتال به سرطان‬
‫شود‪ ،‬ممکن است مجبور‬ ‫پروستات خواهند بود‪ .‬این خطر‬
‫جراحی شوید‪ .‬در‬
‫به تکرار ّ‬ ‫در مردان ختنه نشدهای که اصول‬
‫صورت زیاد بریدن پوست‬ ‫بهداشتی را رعایت نمیکنند‪،‬‬
‫ناحیه ختنهگاه‪ ،‬التیام آن‬ ‫اندکی بیشتر است‪.‬‬
‫بیشتر طول میکشد یا‬ ‫بیماریهای‬ ‫خطر‬ ‫‪‬کاهش‬
‫جراحی‬
‫ممکن است نیازمند ّ‬ ‫مقاربتی جنسی نظیر ‪ .HIV‬با‬
‫بازسازی باشد‪.‬‬ ‫وجود این فاکتورهای رفتاری‬
‫‪‬سوزش و مسائل ادراری‪.‬‬ ‫در پیشگیری از این بیماری از‬
‫موقع از بین رفتن پوست‬ ‫وجود یا عدم وجود پوست ناحیه‬
‫ناحیه ختنهگاه‪ ،‬نوک آلت‬ ‫ختنهگاه مهمتر است‪.‬‬
‫ممکن است دچار سوزش‬
‫‪‬بهداشت تناسلی راحتتر و‬
‫شود و محل خروج ادرار‬
‫پیشگیری از عفونت ناشی از‬
‫کوچک شود‪ .‬در موارد نادر‪،‬‬
‫پوست ختنهگاه‪ .‬با این همه‪،‬‬
‫این عامل موجب مشکالت‬
‫پسرهای ختنهنشده نیز میتوانند‬
‫ادراری میشود که ممکن‬
‫چگونگی تمیز کردن زیر پوست‬
‫جراحی‬ ‫است نیاز به اصالح ّ‬
‫باشد‪.‬‬ ‫ناحیه ختنهگاه را بیاموزند‪.‬‬

‫‪26‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫مراقبتهای پس از ختنه‬
‫در صورت ختنه کردن کودکتان‪ ،‬اقدامات زیر را برای یادگیری نکات‬
‫مورد نظر و مراقبت از کودک دلبندتان اعمال کنید‪:‬‬
‫در همه ختنهها قرمزی و التهاب و پوست زرد رنگ در طی ‪ 5‬روز اول‬
‫امری طبیعی است‪ .‬آلت نوزاد را موقع استحمام با صابون و آب گرم‬
‫به آرامی شستشو دهید‪ .‬از پارچههای کتانی‪ ،‬سفت و یا هر وسیله‬
‫مورد استفاده در حمام برای اینکار استفاده نکنید‪ .‬برای بررسی عالئم‬
‫عفونت که در قسمت تماس با پزشک قید شده است‪ ،‬مکان ختنه‬
‫را مشاهده کنید‪ .‬قسمت ختنه شده بهطور کامل در طی ‪ 7‬تا ‪ 10‬روز‬
‫درمان میشود‪.‬‬
‫پالستیبل یک حلقه‬
‫ِ‬ ‫پالستیبلی‪.‬‬
‫ِ‬ ‫انجام ختنه با استفاده از گیره‬
‫پالستیکی است که بین ختنهگاه و برجستگی آلت قرار داده میشود‪.‬‬
‫پالستیبل‪ ،‬از هیچ مرهم خاص و یا ضمادی‬
‫ِ‬ ‫در صورت وجود یک‬
‫روی آلت نوزاد استفاده نکنید‪ .‬این حلقه پالستیکی در طی ‪ 5‬تا ‪10‬‬
‫موجن یا گومکو‪ .‬سابقاً‬
‫ِ‬ ‫روز جدا میشود‪.‬ختنه با استفاده از گیره‬
‫این گیرهها در جراحی برای برداشتن پوست ختنهگاه مورد استفاده‬
‫قرار میگرفت‪ .‬به هیچ مرهم خاصی پس از جراحی نیاز نیست‪ .‬با‬
‫این حال برای جلوگیری از چسبیدن و تماس ناحیه زخم به پوشک‪،‬‬
‫میتوانید مقداری ژل بر روی نوک آلت بمالید‪.‬‬

‫مراقبتهای بهداشتی از نوزاد ختنه نشده‬

‫در صورت ختنه نکردن نوزادتان‪ ،‬آموزههای زیر را برای مراقبت از‬
‫آلت او انجام دهید‪:‬‬
‫آلت نوزاد را در موقع استحمام به آرامی با آب گرم و صابون شستشو‬

‫‪27‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫دهید‪ .‬برای انجام این کار نیاز به لیف کتانی‪ ،‬سفت و یا وسایل مورد‬
‫استفاده دیگر در حمام ندارید‪.‬‬
‫برای تمیز کردن زیر پوست ختنهگاه‪ ،‬آن را با فشار به عقب نکشید‪.‬‬
‫پوست ناحیه ختنهگاه بعدها جمع خواهد شد‪ .‬این روند در رابطه با‬
‫بچههای مختلف در سنین متفاوتی اتّ فاق میافتد اما بیشتر کودکان‬
‫پسر تا سن ‪ 5‬سالگی میتوانند پوست ناحیه ختنهگاه خود را منقبض‬
‫کنند‪ .‬پس از این‪ ،‬میتوانید به کودکتان یاد دهید به آرامی پوست‬
‫ناحیه ختنهگاه را به عقب بکشد و اطراف و داخل چینخوردگیهای‬
‫این ناحیه را با صابون و آب گرم تمیز کند‪.‬‬
‫در صورت بروز هر یک از عالئم زیر با پزشک کودک خود تماس‬
‫بگیرید‪:‬‬
‫‪‬افزایش قرمزی‪ ،‬تورم و نازکی‬
‫‪‬رشد تاولهای چرکی‬
‫‪‬خونریزی‬
‫‪‬عالئم ناآرامی به همراه دفع ادرار‬
‫‪‬مشکل ادراری در ظرف ‪ 6‬تا ‪ 8‬ساعت ختنه‬

‫تغذیه‬
‫شیر مادر تنها غذایی است که نوزاد در ‪ 6‬ماهه نخست زندگی خود‬
‫به آن احتیاج دارد‪ .‬خوردن آب‪ ،‬آب قند و آب میوه ضرورتی ندارد‪-‬‬
‫این نوشیدنیها را به کودکتان ندهید مگر اینکه پزشک دستور الزم‬
‫را به شما در این باره بدهد‪ .‬نباید به نوزاد کوچکتر از یک سال شیر‬
‫بز یا گاو بدهیم‪ .‬این شیرها دارای امالح زیادی از پروتئین و نمک‬
‫است و هضم آن برای کودکان دشوارتر است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬این‬
‫شیرها دارای بسیاری از پروتئینها و امالح معدنی موردنیاز بدن‬

‫‪28‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫نوزادمان نیست‪ .‬مقدار فولیک اسید ویتامین ‪ ،B12‬دو ماده مغذی‬

‫که از کمخونی و فقر آهن جلوگیری میکند‪ ،‬در این نوع شیرها بسیار‬
‫پایین است‪.‬‬

‫آماده سازی شیر خشک‬

‫در صورت تغذیه نوزاد با شیرخشک‪ ،‬این نکته را بخاطر داشته‬
‫باشید که دانشکده امراض کودکان آمریکا استفاده از فرموالسیون‬
‫غنی شده با آهن را توصیه میکند‪ .‬همیشه با دقت دستورالعمل‬
‫آماده سازی شیر خشکی را که به‬
‫نوزادتان میدهید‪ ،‬دنبال کنید‪.‬‬
‫برای مثال‪ ،‬هرگز‬
‫سعی کنید شیر خشک کودکتان‬
‫را با افزودن آب بیشتر رقیق کنید‪.‬‬
‫برای صرفهجویی‪ ،‬تنها مقدار‬
‫معموال کودکتان‬
‫ً‬ ‫شیرخشکی را که‬
‫مصرف میکند‪ ،‬آماده کنید‪.‬‬
‫پس از هر بار تغذیه‪ ،‬باقیمانده‬
‫شیر ته بطری را دور بریزید‪.‬همگام‬
‫با رشد کودکتان‪ ،‬به تدریج مقدار‬
‫استفاده‬ ‫شیرخشک‬ ‫بیشتری‬
‫میکنید‪.‬‬

‫‪29‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫تمیز کردن بطری نوزاد‬

‫بطری کودک را با آب داغ بخوبی بشویید‪ .‬پستانک بطری را از لحاظ‬
‫داشتن ترک‪ ،‬چسبندگی‪ ،‬گشادی و لکهدار شدن بررسی کنید‪ .‬در‬
‫صورت وجود هر یک از این عوامل‪ ،‬بطری را دور بریزید‪ .‬قبل از قرار‬
‫دادن بطری در ماشین ظرفشویی آن را پاک کنید‪.‬‬

‫کودک شما چقدر شیرخشک احتیاج دارد؟‬

‫جدول زیر تعداد دفعات تغذیه در روز و مقدار شیرخشک مصرفی‬
‫هر نوبت از تغذیه را برای نوزادن در سنین مختلف نشان میدهد‪.‬‬
‫به خاطر داشته باشید مقدار تغذیه هر نوزاد منحصربهفرد است‪ .‬در‬
‫صورتیکه برنامه غذایی کودک شما به میزان زیادی متفاوت از این‬
‫برنامه است‪ ،‬در این رابطه با پزشک صحبت کنید‪.‬‬

‫‪30‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫مقدار مصرفی‬
‫تعداد تقریبی‬
‫شیرخشک در‬ ‫سن‬
‫تغذیه در طول روز‬
‫هر نوبت‬

‫از بدو تولد تا یک‬

‫بین ‪ 2‬تا ‪ 5‬پیمانه‬ ‫‪ 6‬تا ‪ 8‬بار‬
‫ماهگی‬

‫بین ‪ 3‬تا ‪ 6‬پیمانه‬ ‫‪ 5‬تا ‪ 7‬بار‬ ‫یک تا دو ماهگی‬

‫بین ‪ 4‬تا ‪ 7‬پیمانه‬ ‫‪ 4‬تا ‪ 7‬بار‬ ‫دو تا سه ماهگی‬

‫بین ‪ 6‬تا ‪ 8‬پیمانه‬ ‫‪ 4‬تا ‪ 6‬بار‬ ‫سه تا چهار ماهگی‬

‫‪‬هشدار‪ :‬هرگز نباید شیرخشک را در ماکرویو قرار دهید‪ .‬ماکروویو‬

‫شیرخشک را بهطور نامتعادل حرارت میدهد و نقاط داغ ممکن‬
‫است دهان کودک را بسوزاند‪ .‬این حالت موقعی اتفاق میافتد‬
‫گرمای بطری را با دستانتان حس میکنید‪ .‬بهتر است بطری را زیر‬
‫شیر آب گرم‪ ،‬در یک ظرف آب گرم یا در یک بطری گرمتر قرار دهید‪.‬‬
‫‪‬پستانک‪:‬‬
‫‪‬در صورت استفاده از یک پستانک دستورالعملهای ساده زیر را‬
‫دنبال کنید‪:‬‬
‫‪‬پستانک را تمیز نگهدارید‪.‬‬
‫‪‬پستانک را دور گردن کودک نبندید‪.‬‬
‫‪‬در صورت پاره شدن‪ ،‬شکاف برداشتن‪ ،‬چسبناک بودن‪ ،‬کش آمدن‬
‫ً‬
‫فورا پستانک را عوض کنید‪.‬‬ ‫و دیگر نشانههای پوسیدگی‪،‬‬
‫‪‬تنها از مراکز فروش معتبر پستانک بخرید‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫موقعیت قرار گرفتن بدن در حالت شیردهی‬

‫بایستی به حالت نشسته به کودکتان شیر دهید‪ .‬در این حالت‬
‫از ورود هوا به معده کودک کوچولوی شما جلوگیری میشود‪.‬‬
‫برای جلوگیری از ایجاد اختناق‪ ،‬در هنگام تغذیه بدن کودکتان را‬
‫نگهدارید‪ .‬به هنگام خوابیدن نباید بطری شیر در دهان کودک قرار‬
‫بگیرد چرا که این کار احتمال پوسیدگی دندان را باال میبرد‪.‬‬

‫گرفتن آروغ کودکتان‬

‫کودکان موقع شیر خوردن‪ ،‬مخصوصاً از بطری‪ ،‬ممکن است هوا‬
‫قورت دهند‪ .‬کودکان مجبور به آروغ زدن نیستند اگر کودک شما‬
‫احتماال نیازی به گرفتن آروغ او نیست‪ .‬با بزرگ شدن‬
‫ً‬ ‫آروغ نزد‪،‬‬
‫کودکتان گرفتن آروغ او ضرورتی ندارد‪ .‬برای راحتی کار‪:‬‬
‫‪‬موقع تغذیه با شیرخشک‪ ،‬در وسط و پایان شیردهی‪ ،‬آروغ او‬
‫را بگیرید‪ .‬در ابتدا به دنبال خوردن هر نیم پیمانه این کار را انجام‬
‫مدت‬
‫دهید‪ .‬برای کاهش قورت دادن هوا‪ ،‬پستانک بطری را در ّ‬
‫تغذیه کودک‪ ،‬پر از شیر نگهدارید‪.‬‬
‫‪‬موقع تغذیه با شیر مادر‪ ،‬موقع عوض کردن سینهها و پس از هر‬
‫بار شیردهی‪ ،‬آروغ نوزادتان را بگیرید‪ .‬به هنگام خوردن شیر از سینه‬
‫مادر هوای کمتری وارد بدن نوزاد میشود‪ ،‬بنابراین ممکن است‬
‫گرفتن آروغ نوزاد ضرورتی نداشته باشد‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫سه موقعیت مناسب برای گرفتن آروغ کودک‬

‫خواب نوزاد‬
‫اغلب و نه همه نوزادان زیاد میخوابند‪ .‬برخی از آنها ‪18‬تا ‪20‬ساعت‬
‫و برخی دیگر تنها ‪ 8‬ساعت در طول روز خواب دارند‪ .‬تعدادی از‬
‫فعال و زرنگ هستند در حالی که بعضی از آنها بدقلق‬ ‫کودکان ّ‬
‫و کمطاقت‪ -‬یا آرامتر و ساکت هستند‪ .‬بهطور کلی‪ ،‬با بزرگتر شدن‬
‫کودک‪ ،‬او به چرت کمتری در طول روز احتیاج خواهد داشت‪.‬‬
‫اغلب پدرومادرها نگران خواب شبانه کودکشان هستند‪ .‬فرا رسیدن‬
‫زمان خوابش‪ ،‬رویدادی باشکوه است! اما صبور باشید‪ -‬ممکن است‬
‫کمی طول بکشد‪ .‬هر کودکی متفاوت است و هیچ برنامه تنظیم‬
‫شدهای برای خواب آنها وجود ندارد‪ .‬در ابتدا‪ ،‬پدرومادرها باید‬
‫الگوهای خواب خودشان را با کودکشان مطابقت دهند‪.‬‬
‫تغذیه کودک به خواب شبانه او کمک نمیکند‪ .‬موقعی که کودک‬
‫آماده خواب باشد‪ ،‬در طول شب خواهد خوابید‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫بگذارید کودکتان به پشت بخوابد‬

‫انجمن وابسته به امراض کودکان در آمریکا‪ ،‬توصیه میکند که‬
‫کودکان باید به پشت بخوابند‪ .‬بین سندروم مرگ ناگهانی نوزاد و‬
‫خوابیدن کودک بر روی شکم رابطه وجود دارد‪.‬در صورت نیاز پزشک‬
‫ممکن است موقعیتهای خواب دیگری را به کودک شما توصیه‬
‫کند‪.‬‬

‫‪34‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫تعامل‬
‫یکی از مهمترین چیزهایی که میتوانید انجام دهید‪ ،‬تعامل‬
‫با کودکتان است‪ .‬این کار رشد کودکتان را تقویت میکند و به‬
‫او احساس امنیت و دوست داشتن میدهد‪ .‬با آزمودن حواس‬
‫کودکتان با او تعامل برقرار کنید‪ .‬کودکان تازه متولد شده میتوانند‬
‫ببینند‪ ،‬بشنوند‪ ،‬احساس کنند‪ ،‬چیزی را ببویند‪ ،‬بچشند‪ ،‬ببلعند‪ ،‬با‬
‫چشمانشان مسافتهای کوتاه را تعقیب کنند و صداها را از هم‬
‫تشخیص دهند‪ .‬نوزادان همچنین به چهره و صدای انسانها عالقه‬
‫نشان میدهند‪ .‬مطالعات مربوط به رشد کودک نشان میدهد که‬
‫نوزادان میتوانند بفهمند و یاد بگیرند‪ .‬چندین راه برای تعامل با‬
‫کودکتان وجود دارد‪:‬‬

‫‪‬با کودکتان صحبت کنید و برایش آواز بخوانید‪.‬‬

‫متحرک‬
‫ّ‬ ‫‪‬برایش اسباببازیهای موزیک دار‪ ،‬رنگی و براق و‬
‫بیاورید تا با چشمانش آنها را دنبال کند‪.‬‬
‫‪‬با کودکتان بازی کنید و به او لبخند بزنید‪.‬‬
‫‪‬با او تماس چشمی برقرار کنید‪.‬‬
‫‪‬او را نوازش کنید‪ ،‬به آرامی به او دست بزنید‪ ،‬او را ماساژ و تکان‬
‫دهید‪.‬‬
‫حمام ببرید‪ ،‬جایش را عوض کنید و در زمانهای خاص‬
‫‪‬او را به ّ‬

‫‪35‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫به او غذا بدهید‪.‬‬

‫به کودکتان کمک کنید بیشتر یاد بگیرد و میتوانید با درک کردن‬
‫لذت ببرید‪ .‬کودک شما فردی است که در‬ ‫فرایند رشد او بیشتر با او ّ‬
‫برخی زمینهها یادگیریش سریعتر و در برخی دیگر یادگیریش کندتر‬
‫است‪ .‬سعی نکنید کودکتان را ُهل دهید‪ .‬اجازه دهید که در مسیر‬
‫خودش پیش برود‪.‬‬
‫در صورتی که کودکتان برادر یا خواهر دیگری دارد‪...‬‬
‫اغلب کودکان بزرگتر اوقات سختی را در کنار نوزاد تازه متولّ د‬
‫شده خواهند گذراند‪ .‬ممکن است نسبت به نوزاد تازه متولّ د شده‬
‫حسادت کنند و یا با او رقابت کنند‪ .‬برخی از این کودکان ممکن‬
‫مثال رختخواب‬
‫ً‬ ‫است رفتارهای دوران کودکی خود را تکرار کنند و‬
‫خود را خیس کنند‪ .‬آنها ممکن است موقعی که میبینند به نوزاد‬
‫توجه زیادی میشود‪ ،‬درخواست بطری شیر کنند‪.‬‬
‫ّ‬
‫با راهکارهای زیر‪ ،‬شما میتوانید به کودکان بزرگتر کمک کنید‪،‬‬
‫رفتارشان را با نوزادان متعادل کنند‪:‬‬
‫‪‬قبل از آوردن نوزاد به خانه‪ ،‬به‬
‫خواهر و برادر بزرگترش اطمینان‬
‫دهید‪ ،‬آنها برای شما مهم هستند‪،‬‬
‫حتی با وجود اینکه وقت زیادی را‬
‫ّ‬
‫برای نوزاد خود میگذارید و به او‬
‫توجه زیادی میکنید‪.‬‬
‫ّ‬
‫‪‬به کودکان بزرگترتان بیشتر‬
‫محبت کنید و سعی کنید زمان‬
‫خاصی را با آنها بگذرانید‪.‬‬
‫‪‬موقع غذا دادن به نوزاد‪ ،‬برای‬
‫آنها چیزی بخوانید و به آنها‬

‫‪36‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کمک کنید نوزاد را نگهدارد و به او دست بزند‪( .‬آنها ممکن است‬

‫نیاز به نظارت مداوم داشته باشند و به خاطر داشته باشید که نوزاد‬
‫یک عروسک یا اسباببازی نیست‪).‬‬
‫‪‬به کودک بزرگتر خود یک عروسک بدهید تا از آن مراقبت کند‪.‬‬
‫داشتن بچه (عروسک) ممکن است حس حسادت او را کم کند‪.‬‬

‫مشکالت رایج‬
‫ادرار سوختگی (دیاپر راش)‬
‫احتماال در قسمت تحتانی بدن خود‬
‫ً‬ ‫بیشتر کودکان در اغلب اوقات‪،‬‬
‫دچار راش پوستی میشوند‪ .‬برای پیشگیری‪ ،‬ناحیه دارای راش را با‬
‫عوض کردن پوشک مرطوب تمیز و خشک نگهدارید‪ .‬در صورتی که‬
‫کودکتان اسهال دارد و آنتیبیوتیک مصرف میکند‪ ،‬احتمال پیشرفت‬
‫ادرار سوختگی در بدنش زیاد میشود‪ .‬از کرم محافظتی مانند ژل‬
‫تهیه شده از تفت خام‪ُ ،‬پماد ِای‪ .‬دی ِدسیتین‪ ،‬یا زینک اکساید برای‬
‫کمک به پیشگیری و درمان ادرار سوختگی استفاده کنید‪.‬‬
‫برای درمان ادرار سوختگی‪ ،‬اغلب و تا حد امکان‪ ،‬پوست دارای‬
‫جوش نوزاد را در معرض هوا قرار دهید‪.‬‬
‫اگر از پوشک پارچهای استفاده میکنید‪:‬‬
‫حد امکان در طول روز‪ ،‬دور‬
‫‪‬لباسهای پالستیکی را اغلب و تا ّ‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪‬در صورت بوی تیز آمونیاک‪ ،‬موضع را تمیز کنید‪ .‬مطمئن شوید‬
‫کامال با آب پاک میشود‪.‬‬
‫ً‬ ‫که‬
‫‪‬موضع را با یک صابون متفاوت بشویید و به ّ‬
‫دقت آن را پاک‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪37‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫در صورت خشک شدن موضع‬

‫‪‬از برندهای مختلفی استفاده کنید‪.‬‬
‫مالحظهها‬
‫کودک شما ممکن است در صورت تغذیه یا فرموالسیون خاص‪،‬‬
‫گرفتار یبوست شود‪ .‬اگر کودکتان دچار یبوست شود‪ ،‬اجابت مزاج او‬
‫سخت و به شکل گلولهای مانند میشود‪ .‬در صورت تداوم یبوست‪،‬‬
‫پزشک کودک را در جریان بگذارید‪.‬‬
‫اسهال‬
‫اگر اسهال کودک شما آبکی‪ ،‬سبز‪ ،‬بدبو یا دارای مخاط است‪ ،‬پزشک‬
‫را از وضعیت او مطلع کنید‪ .‬بدن کودک خیلی سریع دچار بیآبی‬
‫میشود‪.‬‬
‫اطالع از هر یک از موارد زیر‪ ،‬با پزشک کودک خود تماس‬
‫در صورت ّ‬
‫بگیرید‪:‬‬
‫استفراغ بیش از حد معمول و یا استفراغ سبز رنگ و یا حاوی خون‬
‫ادرار سوختگی دائم یا شدید‬
‫یبوست مکرر‬
‫اسهال سبز‪ ،‬آبکی‪ ،‬بدبو یا حاوی مخاط‬

‫تب‬
‫در صورتی که درجه حرارت بدن کودک بیشتر و یا پایینتر از حد‬
‫طبیعی باشد‪ ،‬با پزشک تماس بگیرید‪ .‬تنها موقعی که فکر میکنید‬
‫پسر کوچولویتان مریض است‪ ،‬درجه حرارت بدن او را اندازه بگیرید‪.‬‬
‫موضع اندازهگیری درجه حرارت‬
‫در کودکان کمتر از سه ماه (‪ 90‬روزه) از درجه حرارت زیر بغل استفاده‬
‫کنید‪ .‬این روش‪ ،‬روشی ایمن و مناسب برای جدا کردن و نصب‬

‫‪38‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کردن است‪.‬‬
‫درجه حرارت طبیعی بدن نوزاد‬
‫درجه حرارت‬
‫زیر بغل بین‬
‫‪97.7‬درجه فارنهایت‬
‫(‪36.5‬درجه‬
‫سانتیگراد) و ‪99.5‬‬
‫درجه فارنهایت‬
‫(‪ 37.5‬درجه‬
‫سانتیگراد) است‪.‬‬

‫چگونگی اعمال درجه حرارت زیر بغل‬

‫اطمینان حاصل کنید که زیر بغل نوزاد خشک است‪.‬‬
‫نوک ترمومتر را در زیر بغل نوزاد‪ ،‬مستقیماً در مقابل پوست او قرار‬
‫کامال نوک ترمومتر را بپوشاند)‪.‬‬
‫ً‬ ‫دهید (پوست نباید‬
‫بازوی نوزاد را با نگهداشتن آرنج در مقابل قفسه سینه‪ ،‬بر روی بدن‬
‫قرار دهید‪.‬‬
‫مدت بایستی ترمومتر را قبل از خواندن آن‬
‫برای تعیین اینکه چه ّ‬
‫در مکان موردنظر خود قرار دهید‪ ،‬دستورالعملهای روی ترمومتر را‬
‫دنبال کنید‪.‬‬
‫اختناق با مخاط یا شیر‬
‫اگر کودک شما با شیر یا مخاط دچار اختناق شد‪ ،‬او را با سر کمی‬
‫پایینتر از بدنش‪ ،‬به پهلو بخوابانید‪ .‬در صورت ضرورت‪ ،‬با یک‬
‫پارچه یا انگشتانتان به آرامی به او در تمیز کردن مایع قابل مشاهده‬
‫و جاری شده از دهان و بینی او کمک کنید‪ .‬اگر این روش مؤثر نبود‪،‬‬

‫‪39‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫ممکن است به استفاده از یک سرنگ حبابی احتیاج پیدا کنید‪.‬‬

‫دستورالعملهای صفحه بعد را ببینید‪.‬‬
‫اطالع از هریک از موارد زیر با پزشک تماس بگیرید‬
‫در صورت ّ‬
‫درجه حرارت پایین‪-‬کودک شما در این حین میتواند دچار بیقراری‬
‫شود و یا به سختی نفس بکشد‪.‬‬
‫درجه حرارت باال‪-‬میتواند نشانی از عفونت باشد‪.‬‬
‫سرماخوردگیها و بیماریهای دیگر‬
‫کودکان نیز مانند همه ما سرما میخورند‪ .‬عامل سرماخوردگی یک‬
‫معموال منجر به عالئم خفیفی در بدن کودک شما‬
‫ً‬ ‫ویروس است و‬
‫میشود (گرفتگی یا آبریزش بینی‪ ،‬تب خفیف و سرفه)‪ .‬آر‪.‬سی‪.‬‬
‫وی یا ویروس سینسیشیال تنفسی دیگر بیماری رایج تنفسی‬
‫معموال موجب عالئمی شبیه سرماخوردگی خفیف‬
‫ً‬ ‫است‪ .‬آر‪.‬سی‪.‬وی‬
‫میشود‪ّ -‬اما گاهی اوقات میتواند شدیدتر شود‪ .‬دستورالعملهای‬
‫زیر به شما کمک میکند‪ ،‬بدانید چه موقع با پزشک تماس بگیرید یا‬
‫مراقب اضطراری دریافت کنید‪.‬‬
‫معموال درمان خاصی وجود‬
‫ً‬ ‫در رابطه با سرماخوردگیهای خفیف‪،‬‬
‫ندارد‪ .‬با این همه‪ ،‬اگر آبریزش یا گرفتگی بینی زیاد شود‪ ،‬شیرخوردن‬
‫و مکیدن شیر از بطری برای کودک دشوار میشود‪ .‬به علّ ت اینکه‬
‫کودک نمیتواند فین کند‪ ،‬ممکن است مخاط بینی او را بهوسیله‬
‫کشیدن با یک سرنگ حبابی‪ ،‬تمیز کنید‪ .‬همچنین با پزشکتان در‬
‫رابطه با استفاده از آب گرم با قطرههای بینی حاوی محلول نمک‬
‫برای شل کردن مخاط خشک شده قبل از بیرون کشیدن‪ ،‬صحبت‬
‫کنید‪ .‬بدون مشورت با پزشک‪ ،‬برای کودکتان دارو تجویز نکنید‪.‬‬
‫بهترین چیزی که شما میتوانید برای سرماخوردگی و بیماریهای‬
‫دیگر انجام دهید‪ ،‬پیشگیری از آنهاست‪ .‬دستورالعملهای زیر را‬

‫‪40‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫دنبال کنید‪:‬‬
‫دستانتان را بشویید‪ .‬قبل از تماس با کودکتان‪ ،‬دستانتان را با آب و‬
‫صابون بشویید و از دیگران هم بخواهید همین کار را انجام دهند‪.‬‬
‫در خانه بمانید‪ .‬تا حد امکان کودکتان را در خانه نگهدارید‪ .‬مخصوصاً‬
‫از بردن کودکتان به مکانهای پرجمعیت مانند فروشگاههای خرید‪،‬‬
‫رستورانها و کلیسا‪ ،‬اجتناب کنید‪.‬‬
‫افراد مریض را از کودکتان دور نگهدارید‪ .‬افرادی را که سرما خوردهاند‪،‬‬
‫نظیر برادر و خواهرهایتان‪ ،‬دور از کودکتان نگهدارید‪ .‬پدرومادرها‬
‫و افرادی که مریض هستند‪ ،‬بایستی ماسک بپوشند و از بوسیدن‬
‫کودک خوددداری کنند‪.‬‬
‫سیگار نکشید‪ .‬سیگار نکشید‪ -‬یا اجازه سیگار کشیدن به دیگران‪ -‬در‬
‫نزدیکی کودک خودتان ندهید‪ .‬قرار گرفتن در معرض تنباکو میتواند‬
‫شدت ویروس و عفونتها را افزایش دهد‪.‬‬
‫ّ‬
‫اطالع از هریک از موارد زیر‪ ،‬با پزشک کودکتان تماس‬
‫در صورت ّ‬
‫بگیرید‪:‬‬
‫تب (درجه حرارت باالی ‪99.5‬درجه فارنهایت یا ‪ 37.5‬درجه‬
‫سانتیگراد)‬
‫خوردن ضعیف یا کج خلقی زیاد‬
‫نفس کشیدن سریعتر از ‪ 60‬بار در دقیقه‬
‫سرفه یا عطسه کردن‬
‫در موارد زیر به مراقبتهای اورژانس مراجعه کنید‪:‬‬
‫نفس کشیدن سخت (فرورفتگی قفسه سینه با تنفس)‬
‫پوست و لبهای کبود یا تیره‬
‫خوابآلودگی زیاد‪ ،‬منگی یا به سختی بیدار شدن از خواب‬

‫‪41‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫استفاده از سرنگ حبابی‬

‫تغییر دادن موقعیت کودک یا پاک کردن بینی یا دهان کودک‪،‬‬
‫گرفتگی بینی کودک را تشکیل نمیدهد‪ .‬شما ممکن است نیاز یه‬
‫استفاده از یک سرنگ حبابی که دستورالعمل آن در زیر آمده است‪،‬‬
‫داشته باشید‪.‬‬
‫در دهان‪ :‬بدن کودک را در حالی که سرش کمی پایینتر از بدنش‬
‫قرار دارد‪ ،‬به یک طرف بچرخانید‪ .‬قبل از قرار دادن حباب در دهان‬
‫بیمار‪ ،‬آن را به داخل فشار دهید‪ .‬هنگام کشیدن مخاط و شیر‪،‬‬
‫مراقب باشید‪ ،‬غشای مخاطی پوست ظریف داخل گونهها یا پشت‬
‫گلو را نگیرید‪ .‬حباب را بیرون بکشید و محتویات درون آن را به روی‬
‫پارچه بریزید‪.‬‬
‫در بینی‪ :‬به طریق مشابه‪ ،‬مخاط بینی را بیرون بکشید‪ ،‬تنها توک‬
‫سرنگ حبابی را داخل کنید‪.‬‬
‫موقع انجام دادن این کارها‪ ،‬بسیار مراقب باشید‪ .‬کشیدن مخاط‬
‫دهان و بینی با شدت در اغلب اوقات یا برای مدت طوالنی‪ ،‬میتواند‬
‫موجب خشک شدن و تحریک بافتهای ظریف و آسیب شدید‬
‫دهان و بینی بشود‪.‬‬

‫‪42‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫گریه کردن و کولیک‬

‫گریه کردن تنها روشی است که کودک شما از طریق آن به شما‬
‫میگوید‪ ،‬چیزی نیاز دارد‪ .‬کودکان به دالیل زیادی گریه میکنند‪-‬‬
‫گرسنگی‪ ،‬پوشک خیس یا کثیف‪ ،‬خستگی‪ ،‬درجه حرارت نامتعادل‬
‫(گرمی یا سردی)‪ ،‬بیماری‪ ،‬ترس‪ ،‬یا احتیاج به همراهی از جمله این‬
‫موارد است‪ .‬برخی از نوزادان در زمانهای خاصی از روز یا شب‬
‫گریه میکنند‪ .‬تغذیه و تعویض پوشک کودک میتواند کمک کننده‬
‫حتی این روشها هم دیگر به کار نمیآید‪.‬‬
‫باشد‪ ،‬اما گاهی اوقات ّ‬
‫اگر کودک شما اغلب بیش از حالت طبیعی گریه میکند و آرام‬
‫متوجه عالئمی از بیماری (مانند تب) شدید‪ -‬با‬
‫ّ‬ ‫نمیشود‪ -‬یا اگر شما‬
‫پزشک کودکتان تماس بگیرید‪.‬‬

‫آیا این کولیک است؟‬

‫در صورتی که دلیل دیگری برای گریه کردن کودکتان نیافتید‪ ،‬کودک‬
‫شما ممکن است دارای کولیک باشد (سندروم تحریک پذیر نوزادی)‪.‬‬
‫عالئم کولیک شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫‪‬گریه کردن یا نقنقو بودن برای بیش از سه ساعت در روز‬
‫‪‬کودک به سختی آرام میشود‪.‬‬
‫‪‬کودک در بیشتر روز خوشحال است‪ّ ،‬اما رفتهرفته نِ ق میزند‪.‬‬
‫‪‬کودک زانوهایش را تا باالی سینه میکشد و گاز معدهاش را‬
‫مکرر به پشتش‬
‫خالی میکند‪ ،‬بازوهایش را حرکت میدهد و بهطور ّ‬
‫تقال‬
‫ّ‬ ‫کشوقوس میدهد و برای نگهداشتن خود در این حالت‬
‫میزند‪.‬‬
‫‪‬عضلههای شکم نوزاد موقع گریه کردن ممکن است سفت شود‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫گاهی اوقات‪ ،‬کولیک به دلیل حساسیت به غذای موجود در شیر‬

‫شیر خام مانند پنیر‪،‬‬
‫ِ‬ ‫تهیه شده از‬
‫ّ‬ ‫مادر بوجود میآید‪ .‬تولیدات‬
‫بستنی و کره از مواد متداول حساسیتزا هستند‪ .‬دیگر مواد‬
‫حساسیتزا شامل کافئین و موارد شبیه آن و غذاهای گازدار است‪.‬‬
‫پزشک کودک شما یا مشاورین شیردهی ممکن است به شما‬
‫مدت بدهند تا‬
‫پیشنهاد حذف این محصوالت غذایی برای یک ّ‬
‫ببینند عالئم کولیک بهبود مییابد یا نه‪.‬‬
‫اگر احتمال میدهید کودکتان کولیک دارد‪ ،‬با پزشک کودکتان‬
‫صحبت کنید‪ .‬علّ ت کولیک ناشناخته است‪ّ ،‬اما سبک پرورشی شما‬
‫معموال یک عامل محسوب نمیشود‪ .‬سبک تغذیه کودک نیز تنها‬‫ً‬
‫عامل نیست‪ .‬چه کودکانی که از سینه مادر تغذیه میکنند و چه‬
‫آنهایی که از بطری شیر میخورند‪ ،‬احتمال ابتال به کولیک را دارند‪.‬‬

‫راههایی برای کنار آمدن با گریه کودک‬

‫مدت ساعتها گریه میکنند و هیچچیزی‬
‫گاهی اوقات کودکان به ّ‬
‫به نظر نمیرسد که آنها را آرام کند‪ .‬با اینکه هیچ معالجه جادویی‬
‫وجود ندارد‪ ،‬برخی از تکنیکهای زیر ممکن است کمککننده باشد‪.‬‬
‫‪‬نیازهای اساسی کودکتان را بررسی کنید‪ .‬تغذیه و عوض کردن‬
‫پوشک کودک ممکن است در هر حالت مؤثر باشد‪.‬‬

‫‪44‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫محرکها را کاهش دهید‪ .‬بر روی فراهم ساختن محیط دارای‬

‫‪ّ ‬‬
‫سکوت بیشتر و آرامش کار کنید‪ .‬از صداهای ناگهانی اجتناب کنید‪.‬‬
‫نور المپ را کم کنید و مالقاتکنندگان کودکتان را محدود کنید‪.‬‬
‫‪‬از کودکتان طوری نگهداری کنید که احساس امنیت کند‪ .‬کودکتان‬
‫را با یک پتوی گرمونرم قنداق کنید‪.‬‬
‫‪‬هر حرکت آرامی را امتحان کنید‪ .‬این حرکتها هم برای شما‬
‫و هم برای کودکتان مایه آرامش است‪ .‬به هنگام قدم زدن یا در‬
‫خودرو با کودکتان صحبت کنید‪ .‬او را در صندلیهای نوسان دار در‬
‫آغوش بگیرید یا به او اجازه دهید در تابهای نوزادی بنشیند‪.‬‬
‫‪‬آواز خواندن‪ ،‬آرام صحبت کردن با کودک یا روشن کردن رادیو را‬
‫امتحان کنید‪ .‬برخی از کودکان با گوشکردن به صدای آرام‪ ،‬دارای‬
‫ریتم یا یکنواخت آرام میشوند‪ .‬گاهی اوقات یک مرطوب کننده‬
‫هوا‪ ،‬استفاده از صدای جاروبرقی یا صدای ضربان قلب میتواند‬
‫کمککننده باشد‪.‬‬
‫‪‬شیر دادن طوالنیمدت از یک سینه به نوزاد برای دریافت شیر‬
‫مغذیتر را امتحان کنید‪.‬‬
‫‪‬از یک آشنا یا دوست کمک بخواهید‪ .‬آنها ممکن است‬
‫مدتی کودک را نگهدارند‪ .‬کولیک‬
‫توصیههایی داشته باشند و یا برای ّ‬
‫میتواند دردسرساز باشد و ممکن است نیاز به حمایت داشته باشید‪.‬‬

‫در صورتی که هر راهی را آزمایش کردید‪...‬‬

‫حتی‬
‫گریه کردن برای کودک شما مضر نیست‪ ،‬اما ممکن است ّ‬
‫صبر والدین را لبریز کند‪ .‬اگر هر راهی را رفتید و به نتیجه نرسیدید‪،‬‬
‫کودکتان را در مکانی امن مثل تختخواب یا گهواره بگذارید و برای‬
‫مدتی او را در اتاق رها کنید‪ .‬هر ‪10‬تا ‪ 15‬دقیقه وضعیت او را ِچک‬
‫ّ‬
‫کنید‪ .‬به خاطر داشته باشید که گریه برای کودک شما خوب است‪-‬‬
‫گریه چیزی طبیعی است و به کودک شما آسیبی نمیرساند‪ .‬اگر‬

‫‪45‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫احساس میکنید طاقت ندارید‪ ،‬از دوستان یا خانوادهها کمک‬

‫بگیرید‪ .‬اهمیتی ندارد چقدر مأیوس میشوید یا تحت تنش قرار‬
‫میگیرید‪ ،‬هرگز یک کودک یا بچه کوچک را تکان ندهید‪.‬‬
‫پدر شدن لذتبخش و هدیهای الهی است‪ .‬رفاه فیزیکی و عاطفی‬
‫کودک شما وابسته به مسئولیت شماست‪ .‬مطالعات ثابت کرده‬
‫تعهد‬
‫ّ‬ ‫است مردانی که در مراقبت از فرزندانشان سهیم میشوند‪،‬‬
‫بیشتر و معنادارتری نسبت به آنها دارند‪.‬‬
‫پدر شدن همیشه مسئولیتی آسان نیست‪ .‬هم مادرها و هم‬
‫پدرها گاهی اوقات تحت استرس قرار میگیرند‪ ،‬مخصوصاً موقعی‬
‫که کودکانشان بیوقفه گریه میکند؛ اما بخاطر داشته باشید که‪،‬‬
‫اهمیتی ندارد چگونه سرخورده میشوید و در مضیقه قرار میگیرید‪.‬‬
‫هرگز یک کودک را تکان ندهید! نکات بیان شده در صفحه قبلی‬
‫را دنبال کنید تا به شما کمک کند با گریه کودکتان کنار بیایید؛ و‬
‫مقداری زمان را در طول روز به خودتان اختصاص دهید‪ -‬تفریح‬
‫داشته باشید‪ ،‬دوش بگیرید‪ ،‬به موزیک گوش دهید‪ ،‬یا هر چیز‬
‫دیگری را که آرامتان میکند‪ ،‬انجام دهید‪.‬‬

‫پیشگیری از سندروم کودک تکان خورده‬

‫معموال به دلیل تنش و ناامیدی ناشی از بیقراری و گریه‬
‫ً‬ ‫مردم‬
‫کودک‪ ،‬او را تکان میدهند‪ .‬با این همه‪ ،‬تکان دادن یک کودک‬
‫میتواند موجب سندروم کودک تکان خورده‪-‬که یک مشکل جدی‬
‫و گاهی اوقات مهلک است‪-‬بشوند‪ .‬این مشکل از بدرفتاری کودک‬
‫منتج میشود‪.‬‬
‫کودکان عضالت گردنی بسیار ضعیفی دارند‪ .‬اگر تکان داده شوند‪،‬‬
‫سرشان به جلو عقب خم میشود که ممکن است باعث حرکت مغز‬
‫در درون جمجمه نیز بشود‪ .‬این حرکت ممکن است باعث آسیب‬

‫‪46‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫مغزی و خونریزی داخلی و بیرونی مغز و به دنبال آن نابینایی‪،‬‬

‫آسیب مغزی یا مرگ بشود‪ .‬هرگز بدون هیچ دلیلی کودک یا نوزاد‬
‫را تکان ندهید‪.‬‬
‫‪‬همیشه یه هنگام نگهداشتن‪ ،‬بازی کردن و جابجا کردن کودکتان‬
‫مراقب سر او باشید‪.‬‬
‫‪‬مطمئن شوید کسی که از کودک شما مراقبت میکند‪ ،‬از خطرات‬
‫تکان دادن او مطلع است‪.‬‬
‫‪‬در رابطه با چیزهایی که میتوانید انجام دهید‪ ،‬چیزی بیاموزید‪.‬‬
‫اگر کودکتان بیوقفه گریه میکند‪ ،‬بخاطر داشته باشید که همه‬
‫کودکان در جند ماه اول زندگیشان زیاد گریه میکنند‪.‬‬

‫یرقان‬
‫یرقان به رنگ مایل به زرد پوست و سفیدی چشمها که گاهی‬
‫اوقات در نوزادان تازه متولّ د شده دیده میشود‪ ،‬اطالق میشود‪.‬‬
‫یرقان به دلیل ترشح بیش از حد صفرا ایجاد میشود‪ -‬وضعیتی که‬
‫در آن مادهای به نام صفرا به جریان خون راه مییابد و بر زیر پوست‬
‫رسوب میکند‪ .‬کودک شما قبل از ترک بیمارستان از نظر صفرای زیاد‬
‫مورد آزمایش قرار میگیرد‪.‬‬
‫طی دو‪ ،‬سه روز نخست‪ ،‬وجود کمی زردی در کودک تازه متولّ د‬
‫شده امری طبیعی است‪ .‬رنگ زرد یرقان از سر شروع میشود و به‬
‫تدریج به پایین بدن منتقل میشود‪ .‬هنگامی که کبد کودک شروع‬
‫به توزیع صفرا میکند‪ ،‬یرقان کمکم ناپدید میشود‪ .‬با این همه‪ ،‬در‬
‫‪ 5‬تا ‪ 6‬درصد نوزادن نوزادن سطح صفرا به اندازه کافی باال هست‬
‫که نیازمند درمان باشند‪ .‬درمان شامل نوردرمانی (با استفاده از نور‬
‫مکرر از شیر سینه مادر یا فرموالسیون خاص‬
‫ّ‬ ‫فلوئورسنت) و تغذیه‬

‫‪47‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫است‪ .‬در بیشتر موارد‪ ،‬درمان میتواند در خانه انجام شود‪ ،‬اما‬
‫ِ‬
‫مورد نیاز است‪.‬‬ ‫گاهی اوقات درمانهای بیمارستانی‬
‫حد نرمال‬
‫ّ‬ ‫اگر سطح صفرای کودک شما در بیمارستان باالتر از‬
‫است‪ -‬اما به اندازهای نیست که نیازمند درمان باشد‪ -‬پزشک کودک‬
‫شما ممکن است‪ ،‬برای تست صفرا به شما برنامه بدهد‪ .‬انجام‬
‫این تست بسیار حائز اهمیت است‪ .‬اگر سطح باالی صفرا درمان‬
‫نشود‪ ،‬در برخی از کودکان ممکن است منجر یه آسیب نورولوژیکی‬
‫متوجه شدید‪ ،‬کودکتان خیلی زرد‬
‫ّ‬ ‫(مغزی) بشود‪ .‬به همین علّ ت‪ ،‬اگر‬
‫است یا اگر نسبت به موقعی که در بیمارستان بودید‪ ،‬یرقان بیشتر‬
‫بدن کودکتان را درگیر کرد‪ ،‬مطلع کردن کودکتان اهمیت دارد‪ .‬اگر‬
‫کودکتان بیحال بشود‪ ،‬خوب شیر نخورد‪ ،‬درجه حرارت ناپایدار یا‬
‫تغییرات رفتاری دارد‪ -‬همه اینها عالئم باال بودن صفرا است‪ ،‬باید‬
‫پزشک را در جریان بگذارید‪ .‬درمان فوری برای پیشگیری از صدمه‬
‫دائمی در یک نوزاد تازه متولّ د شده‪ ،‬مهم است‪.‬‬
‫مکرر از شیر مادر به کاهش یرقان کمک میکند‪.‬‬‫تغذیه ّ‬
‫اطالع از هر یک از موارد زیر با پزشک تماس بگیرید‪:‬‬
‫‪‬در صورت ّ‬
‫‪‬یرقانی (ظاهر زرد رنگ) که فروکش نمیکند و در تمام بدن‬
‫گسترش مییابد‪.‬‬
‫‪‬تنفس سریعتر از ‪ 60‬بار در دقیقه‬
‫‪‬بیحالی یا تغییر کلی در فعالیت یا درجه حرارت بدن‬
‫‪‬بیقراری بیش از حد‬
‫‪‬تغذیه کم‬
‫‪‬درجه حرارت ناپایدار‬

‫‪48‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫برفک و عفونتهایی از نوع آن‬

‫برفک یک عفونت مخمرمانند در دهان کودک است‪ .‬این عفونت‬
‫ممکن است همچون دانههای کمی برآمده سفید و یا مایل به‬
‫خاکستری شبیه به شیر بسته شده بر روی زبان‪ ،‬سقف دهان‪ ،‬لبها‬
‫یا گلو به نظر برسد‪ .‬این دانهها چسبناک هستند و به آسانی با‬
‫آب پاک و محو نمیشوند‪ .‬در صورت پاک کردن و مالش‪ ،‬بافت‬
‫زیرین آنها آسیب میبیند و دچار خونریزی میشوند‪ .‬عالئم دیگر‬
‫مکرر‬
‫برفک ممکن است شامل بیقراری‪ ،‬تغذیه کم و ادرار سوختگی ّ‬
‫در نوزاد باشد‪ .‬ادرار سوختگی ممکن است در نتیجه عفونتهای‬
‫برفکی دارای نوک قرمز‪ ،‬بوجود بیاید‪.‬‬
‫در صورتی که از سینه خود به نوزادتان شیر میدهید و نوزادتان‬
‫دارای برفک باشد‪ ،‬ممکن است پستان شما نیز دارای عفونت باشد‬
‫که میتواند موجب ترک خوردن نوک پستان‪ ،‬خارش یا سوزن آن‬
‫متورم یا دردناک شود‪ .‬در‬
‫ّ‬ ‫بشود‪ .‬نوک پستانها ممکن است قرمز‪،‬‬
‫صورتی که عفونت واژینالی دارید‪ ،‬از شستن دستهایتان به طور‬
‫کامل مطمئن شوید‪ ،‬بطوریکه عفونت را به کودکتان منتقل نکنید‪.‬‬
‫برفک و دیگر عفونتها با درمان دارویی و یا پماد درمان میشوند‪.‬‬
‫بیشتر وقتها‪ ،‬ممکن است شما و کودکتان بهطور همزمان درمان‬
‫شوید‪.‬‬

‫تغییرات رفتاری (بیقراری و سستی)‬

‫هر کودک خلقوخو شخصیت خاص خود را دارد‪ .‬برخی از کودکان‬
‫آرام و ساکت هستند‪ .‬بیشتر آنها در جند روز پس از تولّ د بسیار‬
‫خوابآلود هستند‪ .‬خیلی سریع خلقوخوی منحصربهفرد کودک‬
‫خود را کشف میکنید‪ .‬تغییرات اخالقی یا سطح انرژی کودک شما‬

‫‪49‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫ممکن است نشان از مشکالتی در وجود او باشد‪ .‬برای اینکه بفهمید‬

‫چه موقع با پزشک تماس بگیرید یا نوزاد را به اورژانس ببرید‪ ،‬به‬
‫دستورالعملهای بیان شده در زیر نگاهی بیندازید‪.‬‬

‫تنفس آرام یا سریع‬

‫الگوهای تنفسی نوزاد تازه متولّ د شده به نسبت تنفس بزرگساالن‬
‫سریعتر و نامنظمتر است‪ .‬با این همه‪ ،‬اگر نوزاد شما بیش از ‪60‬‬
‫تنفس در دقیقه دارد‪ ،‬با پزشک او تماس بگیرید‪ .‬اگر قفسه سینه‬
‫نوزاد در طی تنفّ س گود میشود یا اگر کودک شما در نفس کشیدن‬
‫مشکل دارد‪ ،‬به دنبال مراقبتهای اضطراری باشید‪.‬‬

‫موارد زیر نیازمند ارائه مراقبتهای اضطراری به کودک است‪:‬‬

‫‪‬خواب بیش از حد‪ ،‬بیحالی یا به سختی بیدار شدن از خواب‬
‫‪‬تنفس دشوار یا کود شدن قفسه سینه به هنگام تنفس‬
‫اطالع از موارد زیر با پزشک کودکتان تماس بگیرید‪:‬‬
‫‪‬در صورت ّ‬
‫‪‬برفک‪ -‬دانههای برآمده سفید یا مایل به خاکستری مانند شیر‬
‫بستهشده بر روی زبان‪ ،‬سقف دهان‪ ،‬لبها یا گلو‬
‫‪‬تغییر کلی در فعالیت یا درجه حرارت بدن نوزاد‬
‫‪‬بیقراری زیاده از حد (گریههای بلند و خارج از کنترل)‬

‫‪50‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫آزمایشهای کلینیکی کودک‬

‫کودک شما قبل از رفتن به خانه از نظر مشکالت متعدد نظیر؛‬
‫بیلیروبین باال‪ ،‬اختالل ژنتیکی و بیماریهای ارثی مورد آزمایش‬
‫قرار میگیرد‪.‬‬

‫تست بیلیروبین‬
‫هر کودک تازه متولّ د شده قبل از ترخیص از بیمارستان از نظر‬
‫بیلیروبین باال ارزیابی میشود‪ .‬بیلی روبین باال منجر به بیماری‬
‫قبال اشاره شد‪ .‬اگر نتیجه آزمایش‬
‫ً‬ ‫یرقان میشود همانگونه که‬
‫کودک شما نشان دهد که کودک شما در خطر است‪ ،‬شما برای بردن‬
‫کودکتان به مطب پزشک یا به بیمارستان یا آزمایشگاه تشخیص‬
‫طبی جهت تکرار دوباره آزمایش (یک یا دو روز پس از رفتن به‬
‫خانه) راهنمایی میشوید‪ .‬انجام این تست طبق دستورالعمل حائز‬
‫اهمیت است‪.‬‬

‫تست شنوایی‬
‫شنوایی خوب برای رشد طبیعی مهارتهای زبانی و شنیداری ضروری‬
‫است‪ ،‬از هر سیصد نفر کودک یک نفر اختالل شنیداری دارد‪ .‬در‬
‫اغلب اوقات‪ ،‬کمبود شنوایی نا زمانی که یک زبان یا گفتار به تأخیر‬
‫بیفتد‪ ،‬قابل تشخیص نیست‪ .‬به همین علّ ت همه نوزادان متولّ د‬
‫شده قبل از ترخیص از بیمارستان‪ ،‬مورد آزمایش قرار میگیرند‪.‬‬
‫مطابق دستورالعمل پزشک عمل کنید‪.‬‬
‫اگر پزشک پس از بردن کودکتان از بیمارستان به خانه‪ ،‬به شما‬

‫‪51‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫دستورالعمل تست بیلیروبین داد‪ ،‬انجام آن تست برای کودکان‬

‫بسیار مهم است‪ .‬در صورتی که سطح بیلی روبین بسیار باال باشد‪-‬‬
‫درمان نمیشود‪ -‬کودک شما ممکن است به صدمه مغزی دشوار‬
‫شود‪.‬‬

‫آزمایش کودک از نظر بیماریهای ارثی‬

‫در بیشتر حالتها الزم است که نوزاد تازه متولدشده از نظر‬
‫بیماریهای ارثی خاص مورد آزمایش قرار بگیرد‪ .‬این اختالالت‬
‫میتواند موجب بروز مشکالتی شود و با شروع زودتر درمان‬
‫میتوان از این مشکالت پیشگیری کرد‪.‬‬
‫برای انجام آزمایش نیاز به گرفتن جند قطره خون از پای نوزاد‬
‫معموال انجام دو آزمایش ضروری است‪:‬‬
‫ً‬ ‫است‪.‬‬
‫‪‬تست ّاول کمی قبل از ترخیص کودک از بیمارستان انجام میگیرد‪.‬‬
‫دوم ممکن است بین ‪ 7‬تا ‪ 28‬روزگی نوزاد در ایالت‬
‫‪‬انجام تست ّ‬
‫یوتا و بین ‪ 5‬تا ‪ 15‬روزگی نوزاد در ایالت ایداهو ضرورت پیدا کند‪.‬‬
‫دوم‪ ،‬به شما یک کیت اسکرینینگ‬
‫در صورت ضرورت به انجام تست ّ‬
‫و دستورالعملهایی برای همراهی با پزشک‪ ،‬داده خواهد شد‪ .‬در‬
‫موقع مالقات با پزشک کیت را با خود ببرید‪.‬‬
‫جدول زیر به خالصه برخی از تستهایی میپردازد که هماکنون در‬
‫دو ایالت مورداشاره انجام میشود‪ .‬با پیشرفت تکنولوژی و دانش‬
‫ژنتیکی انجام این تستها در سایر مناطق نیز گسترش مییابد‪.‬‬

‫‪52‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫رفتار‬ ‫شرح‬ ‫اختالل‬

‫بیماری ارثی که در‬

‫آن بدن نمیتواند‬
‫قسمتهای خاصی از‬ ‫فنیل کتونوری‬
‫رژیم غذایی خاص‬ ‫پروتئین را تجزیه کند‪.‬‬ ‫‪ )1‬در ‪10000‬کودک تازه‬
‫این بیماری منجر به‬ ‫متولّ د شده)‬
‫عقبماندگی ذهنی‬
‫میشود‪.‬‬
‫شرایطی که در آن‬
‫غده تیروئید به اندازه‬
‫کمکاری تیروئید‬
‫تجویز دارویی‬ ‫کافی تیروکسین ترشح‬
‫‪ )1‬در ‪50000‬کودک تازه‬
‫تیروکسین‬ ‫نمیکند و میتواند‬
‫متولدشده)‬
‫منجر به کندذهنی و‬
‫رشد کند شود‪.‬‬
‫بیماری ارثی نادری که‬
‫در صورت ابتال به آن‬
‫بدن نمیتواند ماده‬
‫گاالکتوز (نوعی قند) را‬
‫که بهوفور در محصوالت‬ ‫گاالکتوزمی‬
‫رژیم غذایی خاص‬ ‫روزانه یافت میشود را‬ ‫‪ )1‬در ‪50000‬کودک تازه‬
‫تجزیه کند‪ .‬این بیماری‬ ‫متولدشده)‬
‫منجر به عقبماندگی‬
‫ذهنی‪ ،‬کاتاراک (آب‬
‫مروارید) و صدمه کبدی‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪53‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫به نابهنجاری‬
‫هموگلوبین در‬
‫هموگلوبینوپاتی نظیر‬
‫سلولهای قرمز خون‬
‫مراقبتهای بهداشتی و‬ ‫کمخونی داسی شکل‬
‫اطالق میشود‪ .‬این‬
‫آموزش اولیه‬ ‫‪)1‬در ‪3000‬کودک تازه‬
‫بیماری ممکن است‬
‫متولدشده)‬
‫منجر به کمخونی یا‬
‫مشکالت خونی شود‪.‬‬

‫ایمنسازی‬

‫ایمنسازی (واکسیناسیون) راه مهمی برای محافظت از بدن شما در‬

‫برابر بیماریهای تهدیدکننده زندگی‬
‫و‬ ‫ایمنترین‬ ‫واکسنها‬ ‫است‪.‬‬
‫مؤثرترین درمانهای دارویی هستند‪.‬‬
‫واکسنها موقعی که در سنین خاصی‬
‫(به همراه واکسنهای دیگر در فواصل‬
‫مناسب) تزریق شوند‪ ،‬بهتر عمل‬
‫میکنند‪ .‬واکسیناسیون از بدو تولّ د‬
‫شروع میشود و تا پیش از شروع‬
‫مدرسه ضرورت مییابد‪.‬‬
‫جدول زیر برنامه ایمنسازی و روزمره دوران کودکی (مطابق با سال‬
‫‪ )2004‬را خالصه میکند‪ .‬این برنامه بر اساس توصیههای انجمن‬
‫امراض کودکان آمریکایی‪ ،‬انجمن داروسازان و مراکز کنترل دارویی‬
‫است‪.‬‬

‫‪54‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫واکسیناسیون‬ ‫سن‬

‫کودکان‬
‫هپاتیت ‪)1(B‬‬ ‫تازه متولّ د‬
‫شده‬
‫هپاتیت ‪)2(B‬‬
‫واکسن سهگانه دیفتری‪ ،‬کزار‪ ،‬سیاهسرفه (‪)1‬‬
‫هموفیلوس آنفلوانزا نوع ‪)1(B‬‬ ‫‪ 2‬ماهگی‬
‫فلج اطفال (‪)1‬‬
‫ذاتالریه (‪)1‬‬

‫واکسن سهگانه دیفتری‪ ،‬کزار‪ ،‬سیاهسرفه (‪)2‬‬

‫هموفیلوس آنفلوانزا نوع ‪)2(B‬‬
‫‪ 4‬ماهگی‬
‫فلج اطفال (‪)2‬‬
‫ذاتالریه (‪)2‬‬

‫هپاتیت ‪)3(B‬‬
‫واکسن سهگانه دیفتری‪ ،‬کزار‪ ،‬سیاهسرفه (‪)3‬‬
‫هموفیلوس آنفلوانزا نوع ‪)3(B‬‬ ‫‪ 6‬ماهگی‬
‫فلج اطفال (‪)3‬‬
‫ذاتالریه (‪)3‬‬

‫‪55‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫واکسن سهگانه دیفتری‪ ،‬کزار‪ ،‬سیاهسرفه (‪)4‬‬

‫هموفیلوس آنفلوانزا نوع ‪)4(B‬‬
‫ذاتالریه (‪)4‬‬ ‫‪12‬تا ‪18‬‬
‫واکسن امام آر (جهت پیشگیری از سرخک‪،‬‬ ‫ماهگی‬
‫اوریون‪ ،‬سرخجه)(‪)1‬‬
‫آبله مرغان (‪)1‬‬

‫هپاتیت ‪)1(A‬‬ ‫‪ 2‬تا ‪ 4‬سال‬

‫واکسن سهگانه دیفتری‪ ،‬کزار‪ ،‬سیاهسرفه (‪)5‬‬

‫فلج اطفال (‪)4‬‬
‫واکسن امام آر (جهت پیشگیری از سرخک‪،‬‬ ‫‪ 4‬تا ‪ 6‬سال‬
‫اوریون‪ ،‬سرخجه)(‪)2‬‬
‫هپاتیت ‪)2(A‬‬

‫‪56‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫تغذیه مکرر به کاهش یرقان کمک می کند‬

‫رهنمودهای امنیتی‬
‫احتماال نگرانیهای‬
‫ً‬ ‫به عنوان پدرومادر یک نوزاد تازه متولدشده‬
‫زیادی درباره امنیت کودکتان دارید‪ .‬این بخش رهنمودهایی را برای‬
‫ایمن نگهداشتن کودک ارائه میدهد‪.‬‬

‫ایمنی در برابر سم‬

‫هرگز برای ضد سم سازی منزلتان خیلی دیر نیست‪ .‬کودکان زیر‬
‫‪ 5‬سال بیشترین خطر را برای خوردن سم بصورت تصادفی دارند‪.‬‬
‫همه کودکان با یک کنجکاوی طبیعی درباره محیط اطرافشان متولّ د‬
‫میشوند‪ .‬آنها این محیط را با گذاشتن هر جیزی در دهانشان‬
‫کاوش میکنند‪ .‬همانگونه که آنها شروع به سینهخیز رفتن‪ ،‬قدم‬

‫‪57‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫زدن و باال رفتن میکنند‪ ،‬این کنجکاوی و همینطور خطر مسموم‬

‫شدن افزایش مییابد‪.‬‬
‫بیشتر مسمومیتها هنگامی رخ میدهد که پدرومادر از یک‬
‫محصول‪ -‬مانند یک محلول تمیز کننده و یا قوطی رنگ‪ -‬استفاده‬
‫میکنند‪ .‬کودک میتواند شروع به بازی کردن با بطری حاوی محلول‬
‫تعجب نکنید!‬
‫ّ‬ ‫تمیزکننده یا قوطی دارای رنگ بکند‪.‬‬
‫در صورت رخ دادن مسمومیت‪ ،‬خونسرد باشید و این دستورالعملها‬
‫را دنبال کنید‪:‬‬
‫قورت دادن سم‪ :‬با مرکز کنترل سم تماس بگیرید‪.‬‬
‫وجود سم در چشم‪ :‬به آرامی چشم را با آب ولرم (نه آب داغ) به‬
‫مدت ‪ 15‬دقیقه بشویید‪ .‬پلکها را فشار ندهید‪ .‬با مرکز اطالعرسانی‬
‫سموم و دارو تماس بگیرید‪.‬‬
‫ً‬
‫فورا از هوای تازه استفاده کنید‪ .‬در و پنجرهها را باز‬ ‫استنشاق سم‪:‬‬
‫نگهدارید و اجازه دهید هوای تازه به داخل بیاید‪ .‬اگر مصدوم نفس‬
‫نمیکشد‪ ،‬احیاء قلبی ریوی را شروع کنید و با مرکز اطالعرسانی‬
‫سموم و دارو تماس بگیرید‪.‬‬
‫استفاده از شربت اپیکاک‬
‫انجمن آمریکایی امراض کودکان دیگر توصیه به نگهداری شربت یا‬
‫بطری اپیکاک در خانه نمیکند‪ .‬در حقیقت‪ ،‬آنها توصیه میکنند‬
‫که والدین شربت اپیکاک موجود را دور بیندارند‪ .‬اولین اقدام برای‬
‫کودکی که ماده سمی به بدنش رسیده است‪ ،‬تماس با مراکز کنترل‬
‫سم است‪ .‬این انجمن همچنین بر پیشگیری به عنوان مؤثرترین‬
‫سالح علیه مسمومیت تأکید میورزد‪.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫امنیت در خواب و تختخواب‬

‫تصور میکنند که‬
‫ّ‬ ‫بیشتر افرادی که از کودکانشان مراقبت میکنند‪،‬‬
‫یک کودک به هنگام خواب همیشه در امنیت به سر میبرد‪ .‬با این‬
‫حال‪ ،‬برخی از موقعیتهای خواب منجر به صدمه یا مرگ میشود‪.‬‬
‫کودکان کم سن و سال در مواد نرم رختخواب خفه میشوند و‬
‫برخی دیگر نیز موقع گیر افتادن بین تشک و قاب تختخواب‬
‫میمیرند‪ .‬برخی کودکان به هنگام خوابیدن در رختخواب والدین و‬
‫غلتیدن یکی از والدین بر روی آنها خفه میشوند‪ .‬این موقعیتها‬
‫قابلپیشگیری هستند‪.‬‬
‫به هنگام خواب‪...‬‬
‫‪‬کودکتان را برای خواب در هیچ جای نرم و آزادی مانند مبل‬
‫راحتی‪ ،‬بین بالشتها‪ ،‬یا کوسنهای پر شده با پشم پلیاستر‪ ،‬قرار‬
‫ندهید‪ .‬این سطوح میتواند نقش صورت کودک شما بشود و در‬
‫نفس کشیدن کودکتان اختالل ایجاد کند‪.‬‬
‫‪‬اسباببازیهای کودک را در محدوده دسترسی او قرار ندهید‪.‬‬
‫موقعی که کودک ‪ 5‬ماهه است و یا شروع به کشیدن دستها و‬
‫زانوهایش میکند‪ ،‬اسباببازیهای آویز اطراف او را بردارید‪ .‬این‬
‫تقال زدن وادارد‪.‬‬
‫اسباببازیها میتواند کودک را به ّ‬
‫‪‬کودک را بر روی تختخواب فنری نخوابانید‪ .‬کودکان میتوانند در‬
‫این حین به دام بیفتند و خفه شوند‪.‬‬
‫‪‬از لفافههای پالستیکی نازک مانند کیسههای زیاله یا کیسههای‬
‫قابلشستشو به عنوان کاور تشک استفاده نکنید‪ .‬این چیزها را در‬
‫نزدیکی کودکتان قرار ندهید‪ .‬نگهداشتن این اقالم در نزدیکی صورت‬
‫کودک میتواند باعث خفگی او شود‪.‬‬
‫‪‬سر کودکتان را موقع خواب نپوشانید‪.‬‬

‫‪59‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬تخت کودک را در کنار پرده یا کرکره پنجره قرار ندهید‪ .‬وسایل‬

‫دارای نخ یا اجزای کوچک را نزدیک تخت کودک قرار ندهید‪ .‬این‬
‫تقال وادارد و او را خفه کند‪.‬‬
‫چیزها میتواند کودک را به ّ‬
‫‪‬کودک را تنها در تخت یا رختخواب رها نکنید‪.‬‬
‫به دلیل نگرانی از جهت خفگی نوزاد بر روی تختخواب نرم‪ ،‬استفاده‬
‫از پدهای ضربهگیر به صورت روزمره توصیه نمیشود‪.‬‬

‫خوابیدن در کنار کودک‬

‫در صورتی که میخواهید در یک رختخواب با کودکتان بخوابید‪ ،‬از‬
‫خوابیدن در سطوح نرم‬
‫اجتناب کنید‪ .‬از پتو‪ ،‬بالشت‬
‫و دیگر اقالم نرم در زیر‬
‫کودکتان قرار ندهید‪ .‬سیگار‬
‫نکشید و با از موادی جون‬
‫الکل یا داروهایی که بر روی‬
‫میگذارد‪،‬‬ ‫تأثیر‬ ‫خوابتان‬
‫استفاده نکنید‪ .‬از بابت دیگر‬
‫اقالم مشترک (مانند بالشت‬
‫و پتو ‪ )...‬اطمینان کسب‬
‫کنید و از استفاده آنها‬
‫(بصورت مشترک) اجتناب‬
‫کنید‪.‬‬

‫نکاتی در مورد خوابیدن درست‬

‫‪‬کودکان کم سن و سال و سالم را به پشت بخوابانید‪ .‬آنها موقع‬
‫غل زدن میتوانند موقعیت خواب خود را پیدا کنند‪.‬‬
‫اسلیپر یا دیگر پوششهای مخصوص خواب به جای پتو‬
‫ِ‬ ‫‪‬از‬

‫‪60‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫استفاده کنید‬
‫‪‬در صورت استفاده از پتو‪ ،‬پاهای کودک را در پایین تخت قرار‬
‫دهید‪ .‬پتو را در اطراف تشک تختخواب و تا قسمت قفسه سینه‬
‫نوزاد توگذاری کنید‪.‬‬
‫‪‬کودکتان را با لباس مناسب و مقداری از پتو بپوشانید بطوریکه‬
‫بتوانید راحتی او را به هنگام خواب فراهم آوردید‪.‬‬
‫‪‬درجه حرارت اتاق را در حدود ‪ 70‬درجه فارنهایت نگهدارید‪.‬‬
‫‪‬از ایمن بودن تختخواب کودک خود و تعمیر مناسب آن مطمئن‬
‫شوید‪.‬‬
‫‪‬مطمئن شوید که فاصله بین میلههای تخت بیش از ‪8/3 2‬‬
‫نباشد تا سر نوزاد از گیر افتادن در بین آنها در امان باشد‪.‬‬
‫‪‬مطمئن شوید که تشک ثابت و متناسب با اندازه تختخواب‬
‫است‪ .‬فضای بین تشک و تختخواب نباید بیش از دو انگشت باشد‪.‬‬
‫‪‬مطمئن شوید که نردهها حداقل ‪ 26‬اینچ بلندتر از پایینترین‬
‫سطح حفاظتی تشک هستند‪ ،‬بطوریکه نوزاد در حال رشد شما‬
‫نتواند به آسانی از آن باال برود‪.‬‬
‫‪ ‬اطمینان حاصل کنید که تختخواب دارای سطوحی صاف‪،‬‬
‫ساختی محکم و یک پوشش دندانگیر امن در باالی نردهها است‬
‫(منظور پوشش پارچهای است که به قسمت باالی نردهها دوخته‬
‫میشود تا از آسیب زدن به دندانهای کودک به هنگام برخاستن او‬
‫در تخت جلوگیری به عمل آورد)‪.‬‬
‫‪‬تخت کودک را بیشتر نزدیک به دیوار داخلی قرار دهید تا در‬
‫نزدیکی دیوارهای خارجی و پنجره‪ .‬تخت را دور از رادیاتورها و‬
‫کانالهای هوای گرم و سرد قرار دهید‪ .‬رادیاتور میتواند پوست‬
‫کودک را بسوزاند‪ .‬تودههای هوایی میتواند بینی و گلوی کودک را‬
‫خشک و حساسیت او را نسبت به مشکالت تنفّ سی زیاد کند‪.‬‬

‫‪61‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫امنیت در خودرو‬
‫با وجود قوانین ‪ 50‬ایالت که مستلزم استفاده از صندلی امنیتی‬
‫برای کودکان کمسنوسال است‪ ،‬بیشتر کودکان به عنوان مسافر در‬
‫تصادفهای جادهای جان خود را از دست میدهند تا از انواع دیگر‬
‫آسیبها‪ .‬در صورتی که کودکان به طرز صحیحی در یک صندلی‬
‫امنیتی نگهداری شوند‪ ،‬تقریباً از نیمی از این مرگومیرها پیشگیری‬
‫میشود‪ .‬یک صندلی امنیتی مناسب‪:‬‬
‫‪‬اندازه مناسبی دارد‪.‬‬
‫‪‬مناسب با صندلی خودرو سیستمهای کمربند ایمنی است‪.‬‬
‫(درستی جاگذاری میشود‪).‬‬
‫‪‬به آسانی بهوسیله والدین مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬
‫‪‬متناسب با همه استانداردهای امنیتی فِ ِدرال است‪.‬‬
‫در صفحات بعد به خالصه دستورالعملهایی در رابطه با صندلی‬
‫امنیتی کودک که ابتدا با نوزادان تازه متولّ د شده شروع میشود‪،‬‬
‫پرداخته میشود‪.‬‬
‫اطالعات را به عنوان اشارهای برای کودکان در حال رشد‪ ،‬برای‬
‫این ّ‬
‫نوزادان نوپا و کودکان بزرگتر در ذهن نگهدارید‪.‬‬
‫موقع نگهداری کودکتان در خودرو‪ ،‬الزم است قوانین مهمی را در‬
‫ذهن داشته باشید‪:‬‬
‫‪‬همیشه کودکتان را در یک صندلی امنیتی کودک مناسب قرار‬
‫دهید‪.‬‬
‫حتی برای لحظهای‪-‬تنها رها نکنید‪.‬‬
‫‪‬هرگز ّ‬
‫‪‬از سمت امن خودروارد و داخل شوید‪.‬‬
‫نمونهای از قوانین ایالت یوتا‬
‫‪‬هر فرد حاضر در خودرو‪ ،‬باید به طرز صحیحی در جای خود قرار‬

‫‪62‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫بگیرد‪.‬‬
‫‪‬کودکان زیر ‪ 5‬سال باید در صندلی امنیتی مناسب و ایمن قرار‬
‫بگیرند‪.‬‬

‫بست قفل کننده که بر روی کمربند ایمنی با فاصله نیم تا ‪ 1‬اینچی از‬
‫گیره نگهدارنده قرار میگیرد‪..‬‬

‫‪63‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫نوزادان‬
‫(نوزادان با وزن ‪ 20‬پوند و کمتر و سن کمتر از ‪1‬سال)‬

‫‪‬همیشه دستورالعمل مربوط‬

‫به صندلی ایمنی کودک را‬
‫راهنماییهای‬ ‫از‬ ‫بخوانید!‬
‫پیروی‬ ‫تولیدکننده‬ ‫شرکت‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪‬در اغلب موارد‪ ،‬صندلیهای‬
‫قابل تبدیل میتوانند بصورت‬
‫روبه عقب برای وزنهای ‪ 30‬تا‬
‫‪ 35‬پوندی مورد استفاده قرار‬
‫صندلی ایمنی کودک‬
‫بگیرند‪.‬‬
‫‪‬صندلی ایمنی نوزاد برای‬
‫نوزادان دارای وزن ‪ 20‬پوند و‬
‫کمتر از آن طراحی شده است‪.‬‬
‫‪‬اطمینان حاصل کنید که‬
‫موقع استفاده صندلی در‬
‫خودرو‪ ،‬دسته روی صندلی‬
‫نوزاد پایین است‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬صندلی پشتی‪ ،‬مخصوصاً‬

‫صندلی پشتی وسط‪ ،‬امنترین‬
‫مکان برای صندلی نوزاد است‪.‬‬
‫کودکتان‬ ‫که‬ ‫زمانی‬ ‫‪‬تا‬
‫حداقل یک سال سن و ‪20‬‬
‫پوند وزن دارد‪ ،‬صندلی ایمنی‬
‫نوزاد را بصورت رو به عقب‬
‫نصب کنید‪ .‬در صورت مناسب‬
‫بودن صندلی خودرو‪ ،‬توصیه‬ ‫جایگاه کودک‬
‫میشود‪ ،‬نوزادان تا وزن ‪ 30‬تا‬
‫‪ 35‬پوندی‪ ،‬بصورت رو به عقب‬
‫بر روی صندلی قرار بگیرند‪.‬‬
‫‪‬هرگز نوزادان را بر روی‬
‫مجهز‬
‫ّ‬ ‫صندلی جلو مسافر که‬
‫به کیسه هوایی است‪ ،‬قرار‬
‫ندهید‪.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬نوزاد را با پتو لباس اضافی‬

‫دیگر نپوشانید‪ .‬ابتدا‪ ،‬بندهای‬
‫مهار کننده روی نوزاد را محکم‬
‫کنید‪ .‬در آخر نوزاد را با یک پتو‬
‫بپوشانید‪.‬‬
‫‪‬بندها را از در شکاف واقع‬
‫در پشت صندلی ایمن نوزاد‬
‫که بند از آنجا خارج میشود‬
‫و از روی شانه میگذرد‪ ،‬قرار‬
‫دهید‪.‬‬
‫راحت‬ ‫را‬ ‫بند‬ ‫‪‬گیرههای‬
‫محکم کنید‪ .‬محکم بودن آن‬ ‫بندهای مهارکننده صندلی‬
‫باید به گونهای باشد که در‬ ‫ایمنی کودک‬
‫قسمت ترقوه نوزاد (بین شانه‬
‫و گردن) قادر به چفت کردن‬
‫بند اضافی بین انگشتانتان‬
‫نباشید‪.‬‬
‫‪‬در صورت وجود‪ ،‬همیشه‬
‫از یک بست نگهدارنده قفسه‬
‫سینه برای نگهداشتن بندهای‬
‫شانه استفاده کنید‪ .‬بست‬
‫نگهدارنده را در همسطح با‬
‫قسمت چاله آرنج جاگذاری‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪66‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬صندلی ایمنی کودک در‬

‫نقاط زاویهدار‪ ،‬اندکی تکان‬
‫میخورد‪ :‬یک اینچ یا کمی به‬
‫طرفین و جلو عقب از جایی که‬
‫کمربند ایمنی بسته میشود‪.‬‬
‫مدلهای‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫‪‬در‬
‫ماشین‪ ،‬باید از یک بست‬
‫قفلکننده برای کمربند شانهای‬
‫کنید‪.‬‬ ‫استفاده‬ ‫کمری‬ ‫یا‬ ‫کمربند ایمنی ماشین‬

‫دستوری‬ ‫راهنمای‬ ‫همیشه‬

‫صندلی‬ ‫تولیدکننده‬ ‫شرکت‬
‫ایمنی کودک و خودروی خود‬
‫را بخوانید‪ .‬بست قفلکننده را‬
‫بر روی کمربند ایمنی شانهای و‬
‫کمری با فاصله ‪0.5‬تا ‪ 1.0‬اینچ‬
‫از گیره فلزی‪ ،‬قرار دهید‪.‬‬

‫‪67‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫برای‬ ‫لزوم‪،‬‬ ‫صورت‬ ‫‪‬در‬

‫جلوگیری از لیز خوردن کودک‪،‬‬
‫پارچه و پتوی لول شده را در‬
‫دو طرف بدن او بین دو ساق‬
‫پایش قرار دهید‪.‬‬
‫‪‬بالشت یا مالفه را در‬
‫قسمت‬ ‫یا‬ ‫نوزاد‬ ‫پشت‬
‫پایین بدن او قرار ندهید‪ .‬از‬
‫صندلیهای ایمنی استفاده‬
‫کنید که سوکتهای آن با‬
‫حرکت صندلی ماشین‪ ،‬جابجا‬
‫نمیشود‪.‬‬
‫‪ ‬در یک موقعیت اضطراری‪،‬‬ ‫مالحظههای خاص‬
‫توصیه میشود که والدین با‬
‫باز کردن کمربند ایمنی‪ ،‬صندلی‬
‫ایمنی را به همراه کودک جدا‬
‫کنند‪ ،‬چرا که این کار در زمان‬
‫اندکی انجام میشود‪.‬‬
‫‪‬برای جلوگیری از فشار‬
‫آمدن به گردن و پشت و‬
‫نگهداشتن سر کودک از خم‬
‫شدن و انسداد راه هوایی‬
‫کودک‪ ،‬بایستی از قرار دادن‬
‫سر او در زاویه ‪30‬تا ‪ 40‬متری‬
‫اجتناب شود‪.‬‬

‫‪68‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫نوزادان نوپا‬
‫(با وزن ‪ 20‬تا ‪ 40‬پوندی و حداقل یک سال سن)‬

‫از‬ ‫بخوانید!‬ ‫را‬ ‫دستورالعملها‬ ‫‪‬همیشه‬

‫راهنماییهای شرکت تولیدکننده صندلی خودرو‬
‫پیروی کنید‪.‬‬ ‫صندلی‬

‫‪‬از صندلی ایمنی استفاده کنید که بندهای آن‬ ‫ایمنی کودک‬

‫برای کودکان تا وزن ‪ 40‬پوندی مناسب است‪.‬‬

‫‪‬برای کودکانی که باالی ‪ 20‬پوند وزن و حداقل‬
‫یک سال سن دارند‪ ،‬صندلی ایمنی کودک را رو‬
‫به سمت جلوی ماشین قرار کنید‪ .‬البته در صورت‬
‫مجاز بودن صندلی ایمنی کودک‪ ،‬بهتر است‬
‫صندلی کودکان تا ‪ 30‬و ‪35‬پوند وزن‪ ،‬رو به عقب‬ ‫جایگاه‬
‫نگهدارید‪.‬‬
‫معموال صندلی وسط امنترین مکان برای‬
‫ً‬ ‫‪‬‬
‫صندلی ایمنی کودک است‪.‬‬

‫‪69‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬در همه اوقات‪ ،‬برای کودکان تا ‪ 40‬پوند وزن‪،‬‬

‫از بند گیره دار استفاده کنید‪ .‬در پشت صندلی‬
‫ایمنی کودک‪ ،‬بندهای محکمکننده را در داخل‬
‫شکافهای باال یا باالی سطح شانه‪ ،‬تنظیم کنید‪.‬‬
‫بر روی صندلی قابل تبدیل به سمت جلو نیز‬
‫ِ‬
‫مورداستفاده قرار‬ ‫شکافهای گیره باالیی بایستی‬
‫بگیرد‪.‬‬
‫بندهای‬
‫‪‬بندها را راحت ببندید‪ .‬در قسمت ترقوه نوزاد‪،‬‬
‫صندلی‬
‫نباید قادر به چفت کردن نوارهای اضافی پیچیده‬
‫ایمنی کودک‬
‫شده در بین انگشتانتان به سمت باال‪ ،‬باشید‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت موجود بودن‪ ،‬همیشه از یک‬
‫بست نگهدارنده قفسه سینه برای نگهداشتن‬
‫بندهای شانه استفاده کنید‪ .‬بست نگهدارنده را‬
‫در همسطح با قسمت جاله آرنج جاگذاری کنید‪.‬‬

‫‪70‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬در برخی از مدلهای ماشین‪ ،‬باید از یک‬

‫بست قفلکننده برای کمربند شانهای یا کمری‬
‫استفاده کنید‪ .‬همیشه راهنمای دستوری شرکت‬
‫تولیدکننده صندلی ایمنی کودک و خودروی خود‬
‫را بخوانید‪ .‬بست قفلکننده را بر روی کمربند‬
‫کمربند ایمنی ایمنی شانهای و کمری با فاصله ‪0.5‬تا ‪ 1.0‬اینچ از‬
‫گیره فلزی‪ ،‬قرار دهید‪.‬‬ ‫ماشین‬
‫‪‬خودروها و صندلیهای ایمنی جدیدتر ممکن‬
‫مجهز به سیستم قفل باشند‪ .‬راهنمای‬
‫ّ‬ ‫است‬
‫مربوط به صندلی ایمنی کودک و خودرو را‬
‫بخوانید‪.‬‬

‫‪‬ممکن است در موارد زیر از صندلی باالبرنده‬

‫برای کودکتان استفاده کنید‪:‬‬
‫‪‬در صورتی که گوشهای کودکتان باالی‬
‫بلند پشت صندلی ایمنی کودک است‪ ،‬یا‬ ‫قسمت ِ‬
‫‪‬در صورتی که شانههای کودک‪ ،‬برای قرار‬
‫گرفتن در صندلی ایمنی کودک بسیار پهن است‪،‬‬
‫یا‬
‫بررسیهای‬
‫‪‬در صورت رسیدن به وزن باالتر از ‪ 40‬پوند‪.‬‬
‫خاص‬
‫‪‬در صورت در دسترس بودن‪ ،‬میتوانید از‬
‫صندلیهای تک کاره به جای صندلی قابل تبدیل‬
‫رو به جلو استفاده کنید‪ .‬در این صندلیها مشکل‬
‫نصب وجود ندارد‪ .‬هر دستگاه دستورالعملهای‬
‫خاص خود را دارد و محدودیتهای وزنی در آن‬
‫متغیر خواهد بود‪.‬‬
‫ّ‬ ‫برای کودکان‬

‫‪71‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫سن مدرسهای‬
‫دانشآموزان ّ‬

‫‪‬کودکان سن مدرسهای باید از صندلی‬

‫باالبرنده‬
‫َ‬ ‫تقویتکننده استفاده کنند‪ .‬صندلی‬
‫کمک میکند که کمربند ایمنی بهطور‬
‫صحیحی متناسب با کمریند افراد بزرگسال‬ ‫صندلی امنیتی‬
‫بسته شود‪.‬‬ ‫کودک یا صندلی‬
‫بخوانید!‬ ‫را‬ ‫دستورالعملها‬ ‫‪‬همیشه‬ ‫باالبرنده‬
‫َ‬
‫دستورالعملهای تولیدکننده صندلی ایمنی‬
‫کودک را دنبال کنید‪.‬‬
‫صندلی پشت امنترین مکان برای قراردادن‬
‫صندلی باالبرنده کودک است‪ .‬همیشه از‬
‫مکانی استفاده کنید که کمربند شانهای یا‬ ‫جایگاه صندلی‬
‫کمری دارد‪.‬‬

‫‪72‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کمربند ایمنی خودرو بدون استفاده از‬

‫صندلی باالبرنده متناسب با بدن کودک‬
‫قرار نمیگیرد‪ .‬صندلی باالبرنده برای تناسب‬ ‫کمربند ایمنی‬
‫بهتر کمربند با شانه و کمر کودک‪ ،‬کودک را‬ ‫خودرو‬
‫باال میبرد و به بدن کوچک کودک حجم‬
‫میدهد‪.‬‬

‫کودکان بزرگتر‬

‫‪‬همیشه دستورات مربوط به کمربند‬

‫ایمنی را بخوانید‪ .‬راهنماییهای شرکت‬
‫سازنده خودرو را دنبال کنید‪.‬‬
‫مجهز به کمربند‬
‫ّ‬ ‫‪‬صندلیهای عقب‬
‫ایمنی کمر و شانه‪ ،‬امنترین مکان برای‬
‫جایگاه کودک هستند‪.‬‬
‫‪‬کودکان زیر ‪ 13‬سال باید در صندلی‬
‫جایگاه‬
‫عقب بنشینند‬
‫‪‬در مورد همه کودکان ‪ 13‬ساله و‬
‫بیشتر که در صندلی جلو ماشین قرار‬
‫میگیرند‪ ،‬توصیه به مهار کیسه هوایی‬
‫سمت مسافر و در عقب نگهداشتن‬
‫صندلی خودرو تا حد امکان‪ ،‬میشود‪.‬‬

‫‪73‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬کمربند ایمنی متناسب با بدن اغلب‬

‫کودکان دارای ‪ 4‬فوت و ‪ 9‬اینج قد و‬
‫حداقل ‪ 80‬پوند وزن‪ ،‬خواهد بود‪.‬‬
‫‪‬قسمت کمری کمربند را در عرض کمر‬
‫قرار دهید نه روی شکم‪.‬‬
‫‪‬اطمینان حاصل کنید که کمربند‬
‫شانهای از شانه عبور میکند نه گودی‬ ‫کمربند ایمنی خودرو‬
‫گردن‪ .‬کمربند شانهای را در پشت یا زیر‬
‫آنرنج قرار ندهید‪.‬‬
‫‪‬برای تناسب بهتر کمربند‪ ،‬بدن کودک‬
‫ممکن است به سمت مرکز خودرو کمی‬
‫خم شود‪.‬‬

‫عوارض دود سیگار برای نوزاد‬

‫دود سیگار برای کودک شما مضر است‪ .‬بیش از ‪ 50‬درصد از مطالعات‬
‫منتشرشده بیانگر این است که‪ ،‬قرار گرفتن در معرض دود سیگار‪،‬‬
‫خطر ابتال به موارد زیر را در کودک شما بیشتر میکند‪:‬‬
‫‪‬سرماخوردگی‪ ،‬سرفه و آنژین گلو‬
‫‪‬برونشیت و التهاب ریه‬
‫‪‬عفونتهای گوش و افت شنوایی‬
‫‪‬آسم شدید‬
‫‪‬سندروم مرگ ناگهانی نوزاد یا ‪SIDS‬‬
‫نکاتی برای پیشگیری از خطرهای اشاره شده‬
‫‪‬اگر سیگاری هستید‪ ،‬سیگار را ترک کنید‪.‬‬
‫‪‬اگر در زمان بارداری سیگار را ترک کردهاید‪ ،‬دوباره شروع به سیگار‬

‫‪74‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کشیدن نکنید‪.‬‬
‫‪‬به دیگران اجازه ندهید در منزل‪ ،‬ماشین و اطراف کودک شما‬
‫سیگار بکشند‪.‬‬

‫دیگر رهنمودهای امنیتی‬

‫‪‬به هنگام رشد کودکتان و شروع کردن او به کاوش محیط‪،‬‬
‫رهنمودهای امنیتی زیر را دنبال کنید‪:‬‬
‫کارهایی که باید انجام دهید‪:‬‬
‫‪‬بر روی همه سوکتهای الکتریکی غیرقابل استفاده پوشش‬
‫امنیتی قرار دهید‪.‬‬
‫‪‬در باال و انتهای پلّ هها َگیت نصب کنید‪.‬‬
‫‪‬در همه قسمتهای خانه ردیاب دود نصب کنید‪ .‬هر ماه کارکرد‬
‫آنها را چک کنید‪ .‬هر سال باطری جدید جایگزین کنید‪ -‬آن را‬
‫در لیست رویدادهای ساالنه نظیر جشن تولّ د به عنوان یادآوری‬
‫عالمت بزنید‪.‬‬
‫‪‬در وان حمام از پادری مخصوص استفاده کنید‪.‬‬
‫‪‬بر روی پنجره یا در اتاق خواب کودک از برچسب استفاده کنید‪.‬‬
‫این برچسب به مأمور آتشنشانی کمک میکند‪ ،‬اتاق خواب کودک‬
‫را سریع پیدا کنند‪ .‬در خارج از کشور از برچسبی به عنوان توت‬
‫فایندر برای این کار استفاده میشود‪.‬‬
‫‪‬کمد حاوی اقالم زیر را قفل کنید‪:‬‬
‫‪‬همه مواد شوینده خانگی‬
‫‪‬همه اقالم دارویی‬
‫‪‬همه وسایل اتوماتیک و باغبانی‬
‫‪‬کودکان را دور از مکان وسایل گرمایشی قرار دهید‪.‬‬
‫‪‬تیغ و اجسام برنده را دور از دسترس کودک قرار دهید‪.‬‬

‫‪75‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫‪‬تنها لباسخواب ضد حریق برای کودکتان بخرید‪( .‬منظور این‬

‫است که (شبها) لباس پالستیکی به تن کودک نکنید)‬
‫‪‬پس از استفاده از اتو آن را دو از دسترس و در جای امنی قرار‬
‫دهید‪.‬‬
‫‪‬علفها را دور از دسترس کودک قرار دهید‪ .‬برخی گیاهان برای‬
‫سمی هستند‪.‬‬
‫خوردن ّ‬
‫‪‬به کودکان یاد دهید دور از آشغال‪ ،‬سیگار‪ ،‬خاک‪ ،‬کبریت‪،‬‬
‫سنجاققفلی و سنجاق تهگرد بمانند‪.‬‬
‫‪‬کیسههای پالستیکی را دور از دسترس کودکان قرار دهید‪.‬‬
‫‪‬در صورت استفاده از رومیزی‪ ،‬آن را از لبههای میز آویزان نکنید‪.‬‬
‫همه اجسام سنگین را از روی رومیزی بردارید‪.‬‬
‫‪‬به هنگام آشپزی دستگیره کتری را به سمت مرکز بخاری بچرخانید‬
‫بطوریکه کودکان نتوانند ظرفها را از روی بخاری بکشند و دچار‬
‫سوختگی شوند‪.‬‬
‫‪‬از اسباببازی و غذاهایی که موجب خفگی میشوند‪ ،‬اجتناب‬
‫کنید‪ .‬برای مثال‪ ،‬تکّ ههای بادکنک میتواند کودک را خفه کند‪ .‬حتی‬
‫تکّ ههای هات داگ‪ ،‬بادام زمینی‪ ،‬هویج‪ ،‬دانههای پاپ کورن و‬
‫سکّ هها و سنگ میتواند موجب خفگی بچههای کوچک شود‪.‬‬

‫‪76‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کارهایی که نباید انجام دهید‪:‬‬

‫‪‬به هیچ وجه حتی برای یک لحظه کودک را در خانه و ماشین‬
‫رها نکنید‪.‬‬
‫‪‬کودکان زیر ‪ 5‬سال را به تنهایی در وان حمام رها نکنید‪ .‬کودکان‬
‫در ارتفاع کوتاه یک اینچ آب‪ ،‬باالتر از بدنشان و در ازای تنها یک یا‬
‫دو دقیقه غرق شوند‪ .‬در صورت زنگ خوردن تلفن یا درب‪ ،‬کودک‬
‫را در حوله بپیچید‪ ،‬با این حال بهتر است به صدای زنگ اهمیت‬
‫ندهید و به کودکتان برسید‪.‬‬
‫‪‬به هنگام در آغوش گرفتن نوزاد‪ ،‬بازوهایش را بلند نکنید‪.‬‬
‫‪‬حفاظ تخت کودک را پایین نکشید‪.‬‬
‫‪‬در اطراف کودک سیگار نکشید‪.‬‬
‫‪‬کودکان و بچههای کمسنوسال را به هنگام غذاخوردن تنها‬
‫نگذارید‪.‬‬
‫‪‬به هنگام دادن دارو به کودکتان‪ ،‬نگویید‪« ،‬دارو آبنبات است»‪.‬‬
‫دارو‪ ،‬آبنبات نیست‪.‬‬
‫‪‬کیسههای پالستیکی را در دسترس کودک و یا محل ِغل خوردن‬
‫او قرار ندهید‪.‬‬
‫‪‬کودک را بر روی تخت و یا میز تعویض رها نکنید‪.‬‬
‫بدانید‪...‬‬
‫آگاه بودن از روند رشد کودک به شما اجازه میدهد با مشخص‬
‫کردن زمینههای آسیبپذیر‪ ،‬پیش از آسیب دیدن فرزندتان‪ ،‬یک‬
‫گام پیش بیفتید‪.‬‬
‫کودکان کمتر از ‪ 6‬ماه‪:‬‬
‫‪ِ ‬غل خوردن و دست زدن به اشیاء‬
‫‪‬خوردن مواد آغشته به سم و غذا و جدال خواهر و برادر بزرگتر از‬
‫آنها برای گرفتن آنها از او‬

‫‪77‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫کودکان ‪ 7‬تا ‪ 12‬ماهه‪:‬‬

‫‪‬سینهخیز رفتن‪ ،‬تالش برای ایستادن و راه رفتن از طریق گرفتن‬
‫وسایل خانه‬
‫‪‬کشیدن ماهیتابه از روی بخاری و یا کشیدن رومیزی به همراه‬
‫اشیاء روی آن‪ .‬در چنین مواردی میتوانیم شاهد وقوع یک صدمه‬
‫شدید باشیم‪.‬‬
‫کودکان نوپا‪:‬‬
‫‪‬عالقه به کشف کردن‪ ،‬بسیار کنجکاو بودن‬
‫سنی‬
‫‪‬گروهی حادثه آفرین در بین سایر گروههای ّ‬
‫‪‬ممکن است با باالرفتن از کابینتهای قفل نشده‬
‫و قفسههای بلند به خطر بیفتند‪.‬‬

‫حیوانات خانگی میتواند در‬

‫یک‬ ‫شادی‪،‬‬ ‫احساس‬ ‫عین‬
‫خطر جدی برای کودک باشند‪.‬‬
‫همچنین‬ ‫خانگی‬ ‫حیوانات‬
‫عفونتهای‬ ‫مبدأ‬ ‫میتواند‬
‫مهمی برای کودک باشد‪ .‬مراقب‬
‫نسبت‬ ‫حیوان‬ ‫عکسالعمل‬
‫برخی‬ ‫باشید‪.‬‬ ‫کودکتان‬ ‫به‬
‫از حیوانات خشم و حسادت را تجربه میکنند و ممکن است به‬
‫کودکتان آسیب برسانند‪ .‬ممکن است مجبور به انجام کاری شوید‪،‬‬
‫مخصوصاً اگر حیوان مرموزی در خانه داشته باشید‪ .‬هرگز یک نوزاد‬
‫را تنها با هیچ حیوان خانگی به حال خود رها نکنید‪.‬‬

‫‪78‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫خالصهای از اینکه چه وقتی از پزشک‬

‫کمک بگیریم؟‬
‫در موارد زیر کودکتان را به اورژانس برسانید‪:‬‬
‫‪‬داشتن پوست یا لبهای کبود و تیره‬
‫‪‬خواب زیاد‪ ،‬منگی یا به سختی بیدار شدن‬
‫‪‬مسموم شدن یا شک به مسمومیت‪ -‬اول با مرکز کنترل سم‬
‫تماس بگیرید‪.‬‬
‫‪‬دشواری در تنفس یا فرورفتگی سینه به همراه تنفس‬
‫در صورت مواجه شدن با هریک از موارد زیر با پزشک نوزاد تماس‬
‫بگیرید‪:‬‬
‫پوست‬
‫‪‬یرقانی که از بین نمیرود و تمام بدن را دربربگیرد‪.‬‬
‫‪‬راش پوستی که موجب نگرانی شود‪.‬‬
‫‪‬لکهدار شدن و رنگ پریدگی پوست‪ -‬و درجه حرارت پایینتر و‬
‫باالتر از حد طبیعی بدن‬
‫‪‬پوشش کرادلی‬
‫‪‬ادرار سوختگی مداوم یا شدید‬
‫عالئم عفونی یا بیماری‬
‫‪‬پوست قرمز یا سفت اطراف ناف‪ -‬یا پوست دارای چرک و بوی‬
‫نامطبوع‬
‫تورم‪ ،‬حساس بودن‪ ،‬چرک یا خونریزی در مکان ختنهگاه‬
‫‪‬قرمزی‪ّ ،‬‬
‫‪‬استفراغ بیش از حد معمول و یا استفراغ سبز یا خونی‬
‫‪‬درجه حرارت غیرطبیعی یا ناپایدار‪ .‬درجه حرارت طبیعی زیر بغل‬
‫متغیر است‪.‬‬
‫ّ‬ ‫نوزاد بین ‪ 36.5‬تا ‪ 37.5‬درجه سانتیگراد‬
‫‪‬برفک‪-‬برآمدگیهای جزئی سفید یا مایل به خاکستری شبیه به‬

‫‪79‬‬
 ‫راهنمای مراقبت از نوزاد‬

‫شیر بسته روی زبان‪ ،‬سقف دهان‪ ،‬لبها یا گلو‪.‬‬

‫‪‬داشتن بیشتر ‪ 60‬تنفّ س در دقیقه‬
‫‪‬سرفه یا عطسه کردن‬
‫‪‬بیحالی یا تغییر کلی در فعالیت یا درجه حرارت بدن‬
‫‪‬بیقراری بیش از حد‬
‫‪‬تغذیه ضعیف (برای مثال‪ ،‬اجتناب از غذا خوردن‪ ،‬یا خواب مداوم‬
‫‪ 6-5‬ساعته بین وعدههای غذایی)‬
‫حرکتهای رودهای و ادراری‬
‫‪‬نداشتن حرکت رودهای تا ‪36‬ساعت یا یبوست دائم‬
‫‪‬کمتر از ‪3‬حرکت رودهای در ‪ 24‬ساعت در سومین روز زندگی نوزاد‬
‫در روز چهارم زندگی نوزاد‪:‬‬
‫‪‬خیس شدن پوشک کودک کمتر از ‪ 4‬بار در شبانهروز‬
‫‪‬حرکتهای رودهای کمتر از ‪ 4‬بار در شبانهروز‬
‫بعد از چهارمین روز تولّ د نوزاد‪:‬‬
‫‪‬خیس شدن پوشک نوزاد کمتر از ‪ 6‬بار در شبانهروز‬
‫‪‬حرکتهای رودهای کمتر از ‪ 4‬بار در شبانهروز‬
‫‪‬نداشتن حرکت رودهای ظرف ‪24‬ساعت‬
‫‪‬تغییرات ناگهانی در حرکت رودهای به همراه بیقراری‪ ،‬تغذیه‬
‫ضعیف‪ ،‬یا نگرانیهای دیگر‬
‫‪‬اسهال یا مدفوع آبکی‪ ،‬سبز‪ ،‬بدبو یا دارای مخاط‬
‫‪‬ناراحتی در دفع ادرار یا ادرار نکردن در حدود ‪ 8-6‬ساعت بعد از‬
‫ختنه‬

‫‪80‬‬