Vai trò của cảm giác

Trong cuộc sống nói chung và trong hoạt động nhận thức nói riêng của con người cảm giác giữ
những vai trò quan trọng như sau:

Cảm giác là hình thức phản ánh tâm lí đơn giản nhất, là mắt xích đầu tiên trong mối quan hệ
con người – môi trường. Điều này thể hiện ở chỗ, cảm giác chỉ phản ánh một cách riêng lẻ từng
thuộc tính bên ngoài sự vật, hiện tượng. Các sự vật hiện tượng đó đang trực tiếp tác động vào
các cơ quan cảm giác của chúng ta. Tức là sự vật đang hiện diện “ở đây” và “bây giờ” trong
mối quan hệ với con người.

Cảm giác chính là các kênh thu nhận các loại thông tin phong phú và sinh động từ thế giới
bên ngoài, cung cấp cho các quá trình nhận thức cao hơn sau này. Không có các nguyên vật
liệu của cảm giác thì không thể có các quá trình nhận thức cao hơn. Lênin nói rằng: “Cảm giác
là nguồn gốc duy nhất của hiểu biết”. Ngày nay các nhà Tâm lí học còn chỉ ra vai trò của từng
loại cảm giác trong việc thu nhận thông tin từ thế giới khách quan:

– Vị giác: 1 %

– Xúc giác: 1,5%

– Khứu giác: 315%

– Thính giác: 11 %

– Thị giác: 83%

Cảm giác là điều kiện quan trọng để bảo đảm trạng thái hoạt động (trạng thái hoạt hóa)
của vỏ não, nhờ đó đảm bảo hoạt động tinh thần của con người được bình thường.

Ví dụ như khi con người mắc bệnh tự kỷ.

Tự kỷ là một rối loạn phát triển ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội của
người mắc bệnh. Một trong những đặc điểm chung của tự kỷ là khó khăn trong việc xử lý thông
tin cảm giác. Các cá nhân tự kỷ thường có thể trải qua những cảm giác quá mức mãnh liệt
hoặc không nhạy cảm với cảm giác xung quanh.

Cảm giác là một quá trình sinh lý bao gồm việc thu thập thông tin từ môi trường thông qua các
giác quan, truyền tải thông tin này đến vỏ não và sau đó được xử lý và hiểu được. Quá trình
này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh công việc của não bộ và duy trì trạng thái hoạt
hóa của vỏ não.

Đối với các cá nhân tự kỷ, việc cảm nhận và xử lý thông tin cảm giác có thể bị rối loạn. Họ có
thể không nhận biết hoặc không nhạy cảm với các tín hiệu cảm giác thông thường như âm
thanh, ánh sáng, mùi hương hoặc xúc giác. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu tương tác và giao
tiếp xã hội, không thể thiết lập được mối quan hệ bình thường với môi trường xung quanh.

Do đó, cảm giác là điều kiện quan trọng để đảm bảo trạng thái hoạt động của vỏ não và hoạt
động tinh thần bình thường của con người. Khi cảm giác bị rối loạn, như trong trường hợp tự
kỷ, người bệnh gặp khó khăn trong việc thích nghi và tương tác với môi trường xung quanh,
ảnh hưởng đến hoạt động tinh thần và chất lượng cuộc sống của họ.

Cảm giác là con đường nhận thức hiện thực khách quan đặc biệt quan trọng đối với
những người bị khuyết tật. Những người câm, mù, điếc đã nhận ra những người thân và
hàng loạt sự vật nhờ cảm giác, đặc biệt nhờ xúc giác. Từ đó giúp con người cơ hội làm giàu
tâm hồn, thưởng thức thế giới diệu kì xung quanh chúng ta.

Ví dụ:
 - Một người khuyết tật mắt sẽ có cảm giác rõ ràng về con đường nhận thức hiện thực khách
quan thông qua việc sử dụng thính giác cao hơn. Họ có thể thông qua âm thanh để xác định vị
trí, hướng di chuyển và môi trường xung quanh.

- Người khiếm thính có thể tăng cường khả năng nhận thức hiện thực khách quan thông qua
quan sát, chạm và cảm nhận. Họ có thể tập trung vào biểu hiện cử động, ngôn ngữ cơ thể và
thậm chí cả cảm xúc của người khác để hiểu và tương tác với môi trường xung quanh.

Có thể nói cảm giác đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Chúng ta không thể nào phủ nhận được tầm quan trọng của cảm giác trong việc nhận biết môi
trường, cảm nhận và tương tác với thế giới xung quanh, truyền tải thông tin, hình thành nhận
thức, ảnh hưởng đến trạng thái tâm lý và tác động đến hành vi của con người.