‫دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل‬

‫دانشکده مهندسی عمران‬

‫موضوع کار کتابخانهای‪:‬‬

‫بررسی تاثیر گسترش جانبی ناشی از روانگرایی بر پاسخ شمعها‬

‫دانشجو‪:‬‬

‫حامد کریمپور‬

‫استاد درس‪:‬‬

‫دکتر رضا نورزاد‬

‫پاییز ‪1402‬‬
‫روانگرایی خاک در اثر زلزله و گسترش جانبی‪ ،‬ممکن است منجر به آسیبهای گسترده به سامانههای سازه‪-‬خاک شود و یک‬

‫تهدید بزرگ در بین جامعه مهندسی زلزله ژئوتکنیک قلمداد میشود ]‪ .[4‬گسترش جانبی به طور معمول در خاکهای روانگرا‬

‫با شیب مالیم یا زمینهای ساحلی رخ میدهد و سبب جابجایی جانبی زیادی در خاک میشود ]‪ .[2‬عملکرد پی شمعی در‬
‫‪4‬‬
‫زمان گسترش جانبی ناشی از روانگرایی‪ ،‬در اثر زلزلههای نیگاتا‪ ،)1964( 1‬لوما‪-‬پریتا‪ ،)1989( 2‬کوبه‪ )1995( 3‬و کانتربری‬

‫(‪ ،)2010-2011‬که باعث آسیب گستردهای به زمین شد‪ ،‬یک نگرانی عمده بوده است ]‪ .[3‬ساز و کارهای اندرکنش شمع‪-‬‬

‫خاک زمانی رخ میدهند که خاک در خواص دینامیکی خود تغییرات قابلتوجهی را تجربه کند ]‪ .[1‬در طول زلزله‪ ،‬شمعها‬

‫تحت بارگذاری ترکیبی ناشی از اندرکنشهای اینرسی (به دلیل سازه روبنا) و سینماتیکی از خاک اطراف قرار می گیرند‪.‬‬

‫اندرکنشهای سینماتیکی مربوط به پی شمعی ناشی از گسترش جانبی خاک‪ ،‬نشان دهنده یک پدیده پیچیدهای است که شامل‬

‫کاهش و از دست دادن مقاومت برشی خاک به دلیل ایجاد فشار حفرهای اضافی میباشد ]‪.[3‬‬

‫در کار کتابخانهای حاضر‪ ،‬نتایج حاصل از آزمایشهای سانتریفیوژ و میز لرزه‪ ،‬جهت بررسی تاثیر گسترش جانبی ناشی از‬

‫روانگرایی بر پاسخ شمعها ارائه شده است‪ .‬جهت بررسی پاسخ شمعها در پدیده گسترش جانبی‪ ،‬یک سناریو بحرانی برای‬

‫نیمرخ خاک این است که یک الیه خاک غیرروانگرا در باالی خاک روانگرا قرار داشته باشد ]‪[2‬؛ گسترش جانبی به طور‬

‫معمول شامل دو نیمرخ زمین است‪ )1( :‬یک الیه خاک روانگرا و (‪ )2‬یک خاک دو الیه که در آن یک خاک روانگرا در زیر‬

‫یک خاک غیرروانگرا قرار دارد‪ .‬در نیمرخ اول‪ ،‬بارگذاری جانبی از فشار جریان‪ 5‬خاک روانگرا ناشی میشود‪ .‬در نیمرخ دوم‪،‬‬

‫عالوه بر فشار جریان خاک روانگرا‪ ،‬گسترش جانبی بر روی شمعها شامل رانش مقاوم الیه خاک غیر روانگرا باالیی است که‬

‫توسط حرکت الیه خاک روانگرای زیرین ایجاد میشود‪ .‬به دلیل رانش مقاوم باالی خاک‪ ،‬حالت دوم‪ ،‬یکی از علتهای رایج‬

‫آسیب شمعها در هنگام زلزله است ]‪ .[2‬مقاالت مورد بررسی در این پژوهش شامل هر دو نیمرخ خاک میباشند و تاثیر‬

‫پارامترهایی نظیر پوسته سطحی غیرروانگرا‪ ،‬شرایط مرزی‪ ،‬سختی شمعها‪ ،‬زوایای مختلف شیب زمین و دامنه شتاب ورودی‬

‫بررسی شده است‪.‬‬

‫‪1 Niigata‬‬
‫‪2 Loma-Prieta‬‬
‫‪3 Kobe‬‬
‫‪4 Canterbury‬‬
‫‪5 flowing pressure‬‬
 ‫مراجع‬
1. Ebeido, A., Elgamal, A., Tokimatsu, K. and Abe, A., 2019. Pile and pile-group response
to liquefaction-induced lateral spreading in four large-scale shake-table
experiments. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, 145(10),
p.04019080.
2. Chiou, J.S., Huang, T.J., Chen, C.L. and Chen, C.H., 2021. Shaking table testing of two
single piles of different stiffnesses subjected to liquefaction-induced lateral
spreading. Engineering Geology, 281, p.105956.
3. Sahare, A., Ueda, K. and Uzuoka, R., 2022. Influence of the sloping ground conditions and
the subsequent shaking events on the pile group response subjected to kinematic
interactions for a liquefiable sloping ground. Soil Dynamics and Earthquake
Engineering, 152, p.107036.
4. Haeri, S.M., Rajabigol, M., Salaripour, S., Kavand, A., Sayyaf, H., Afzalsoltani, S. and
Asefzadeh, A., 2023. Effects of physical modeling boundary conditions on the responses
of 3× 3 pile groups to liquefaction induced lateral spreading. Bulletin of Earthquake
Engineering, 21(5), pp.2469-2502.