CHUO KIKUU CHA CHUKA

KITIVO: SANAA YA SAYANSI YA JAMII.

KOZI : SECOND LANGAUAGE ACQUISITION.

NAMDARI : KISWA 308

MHADHIRI: DKT. DORCAS MUSYIEMI

MAJINA:

Dennis Gitau CB8/55268/21

Roney Munene CB8/55285/21

John mwangiCB8/55305/21

Grace Wandera CB8/55331/21

Prisca Cheptoo CB8/55308/21

Jonathan musee CB8/55280/21

David videdi CB8/55293/21

Modescah mutethya CB 8/53812/21

Charity Owino CB8/55333/21

Priscah Khavai-CB8/55309/21

Bora Mgandi CB8/55262/21

TAREHE: 10/26/2023

MASWALI

1.Eleza jinsi natharia ya uakili inavvyo tumika kujifunza lugha ya pili? (15mks)

2.Jadili mchango wa isimu jamii katika upataji wa lugha ya pili? (15mks)

 Nadharia ya Uakili

Nadharia hii ilipendekezwa na Noam Chomsky katika miaka ya sitini lakini ilifikia kilelechake wakati
alipochapisha kitabu kiitwacho Language and Mind (1972). Nadharia hiiimejikita katika misingi ifuatayo

(i) Kifunza-Lugha
(LAD)Chomsky anadai kwamba binadamu wa kawaida huzaliwa akiwa na uwezo wa
kujifunzalugha. Uwezo huo unasawiriwa kama kifaa fulani ubongoni kinachoitwa LAD
(LanguageAcquisition Device). Inaaminika kwamba kifaa hiki kimehifadhi maarifa ya
kimsingikuhusu muundo wa lugha ya binadamu. Aidha, inaaminika kwamba wanyama
hawawezikujifunza lugha kwa sababu hawakuzaliwa na uwezo huo unaohifadhika katika LAD.
Umuhimu wa dhana ya Kifunza-Lugha unajitokeza kwa njia zifuatazo:- Dhana hii inatusaidia
kuelezea ni kwa nini watoto huimudu lugha yao ya kwanza baadaya muda mfupi wanapoishi
katika mazingira ambamo lugha hiyo huzungumzwa, Pia hutusaidia kuelezea ni kwa nini watu
hufuata utaratibu unaofanana wanapojifunzavipengele vya sarufi ya lugha, Hutusaidia
kuelezea ni kwa nini watu wanapopitisha umri fulani, inakuwa vigumu kwao kujifunza lugha
ya pili, na pia kuelezea ni kwa nini watu hudhihirisha ubunifu wanapoitumia lugha, Pia
dhana hii inachangia katika kuelezea ni kwa nini kuna sifa fulani za kiisimu
zinazopatikana katika lugha nyingi, yaani sifa bia za lugha.Kulingana na nadharia ya
Uakili, ukariri wa semi wala uzoeshaji wa tabia hauwezikumsaidia mwanafunzi
kujifunza lugha. Jambo muhimu ni kumweka mwanafunzi katikamazingira ambamo lugha
hiyo inatumiwa. Mwanafunzi mwenyewe atautumia ule uwezo wake wa kiakili kubahatisha
na kujigundulia muundo wa lugha hiyo. Hata hivyo, bado haieleweki kikamilifu jinsi Kifunza-
Lugha hufanya kazi kwa mfano: mtoto ambaye ni mbantu ahamishiwe katika nchi ya
 ufaransa ataweza kujifunza lugha ya kifaransa kwa kua maandari yake ni ya watu wanao
zungumza kifaransa, hatimae itakua rahisi mtoto huyu kujifunza kifaransa kuliko mtu
mzima,hii yote ni kulingana na mujibu wa chomsky

(ii) Kanuni za Kisarufi

Nadharia hii ya uakili inadai kwamba Kifunza-Lugha huhifadhi mkusanyiko wa kanuni za lugha ambazo
humwongoza mtumiaji wa lugha jinsi ataunda maneno na sentensi sahihi zalugha hiyo. Hali
kadhalika, inadai kwamba kanuni zenyewe huwa chache mno lakini zinamwezesha mtumiaji wa lugha
kuzalisha maneno na sentensi nyingi zisizo na kikomo.Kwa mujibu wa Chomsky kujifunza lugha sio
kukariri tu kikasuku semi za lugha hiyo bali ni kuzimudu zile kanuni zinazotawala sarufi ya lugha hiyo.
Ingawa mtumiaji wa lugha mwenyewe hafahamu kwamba anazimiliki hizo kanuni, uchambuzi wa
usemi wake huthibitisha kwamba anazifuata kanuni hizo. Hii inamanisha kwamba mwalimu
anapomfunza mwanafunzi sarufi ya lugha, basi anafaa kumfunza tu zile kanuni za sarufi hiyo bali sio
kumfunza kukariri maneno na sentensi kikasuku .kwa mfano: mwanafunzi wa chekechea anapoimundu
lugha ya pili kwa kukariri makosa katika miundo yake ya sentensi inaweza kujitokeza.sentensi
anazotumia zinaweza kuwa sentensi sahili ila hajazingatia kanuni za kisarufi kama vile kusema ,”jana
nimeenda dukani kununua mbegu ya maembe kwa sababu mimi upenda matunda.” Badala ya “Nilienda
dukani jana kununua mbegu ya muembe kwa kua napenda matunda”. Mfano mwingine ni kanuni ya
mwisho (The last rule). Kanuni hii inaonyesha jinsi lugha inavyoweza kuwa na sheria za kisarufi ambazo
zinahusisha maneno ya mwisho katika sentensi. Kwa mfano, katika lugha fulani, maneno ya mwisho
katika sentensi yanaweza kubadilishwa kulingana na wakati wa tukio. Hii inaweza kufunuliwa kwa
kulinganisha sentensi kama "Ninaenda shule" (I am going to school) na "Ninaenda nyumbani" (I am going
home). Kanuni za kisarufi zinaweza kinzana wakati mwingine. hii ni kulingana na msingi wa kanuni za
kisarufi katika natharia ya uakili kama ilivyo andikwa na chomsky, na vilevile kupendekezwa na john
Hatley mwaka wa(2021) na haswa kujikita katika kipengele hiki cha kanunu za kisarufi.

(iii) Sifa bia za Lugha

Nadharia ya Uakili inadai kwamba kuna sifa fulani za kiisimu ambazo hupatikana katika lugha nyingi.
Inaaminika kwamba mtoto huzaliwa akiwa tayari anazo sifa hizi katika Kifunza-Lugha chake. Hivyo
basi, anapoanza kujifunza lugha yoyote ile, tayari anajua vipengele fulani vya kimsingi kuihusu
lugha hiyo. Sifa bia za lugha zinaweza kuwa za kifonolojia, za kimofolojia, za kisintaksia au za
kisemantiki. Kwa mfano:
Kifonolojia

Voweli na Konsonanti: Sifa moja kuu ni tofauti kati ya voweli na konsonanti. Katika lugha nyingi, kuna
tofauti kubwa kati ya sauti za voweli (k.m. "a," "e," "i," "o," na "u") na sauti za konsonanti (k.m. "b," "k,"
"m," "s," na "t"). pia,Idadi ya Sauti: Lugha tofauti zina idadi tofauti ya sauti, zingine zikiwa na sauti nyingi
kuliko nyingine. Kwa mfano, lugha ya Kichina ina idadi kubwa ya sauti (zaidi ya 1,000), wakati lugha
nyingine kama Kiingereza zina sauti chache.

kimofolojia,

Aina za Maneno (Noun Classes): Katika lugha nyingine, kuna aina tofauti za maneno (zinazojulikana
kama noun classes) ambazo zinaweza kuathiri muundo wa maneno. Kwa mfano, katika lugha ya
Kiswahili, kuna aina nane za maneno (vitu, watu, mahali, n.k.) ambazo zinaathiri jinsi maneno
yanavyoundwa na kubadilishwa kulingana na aina hiyo.

Jinsi ya Kitenzi (Verb Conjugation): Katika lugha nyingine, viendelezi au kubadilisha kitenzi (verb
conjugation) inaweza kuwa muhimu sana katika kueleza wakati, mtu, namba, na hali ya kitendo cha
kitenzi. Kwa mfano, katika lugha ya Kihispania, kitenzi "hablar" (kusema) kinabadilishwa kulingana na
muda, mtu, na namba kama "hablo" (nasema) au "hablamos" (tunasema).

Hizi ni baadhi tu ya sifa za mofolojia katika lugha. Sifa hizi zinaweza kutofautiana sana kati ya lugha
tofauti na zinaweza kuwa na athari kubwa kwa jinsi maneno yanavyoundwa na kutumika katika lugha
hizo.

kisintaksia,

kila lugha ina sentensi ambazo zina muundo wa ndani na muundo wanje na pia kanuni za ugeuzaji
maumbo. Muundo wa Sentensi: Lugha tofauti zinaweza kuwa na miundo tofauti ya sentensi. Kwa mfano,
lugha ya Kiingereza mara nyingi ina sentensi zenye muundo wa (Subject-Verb-Object), kama "yeye
(subject) hula (verb) pizza (object)." Katika Kiwahili, unaweza kuwa na muundo wa (Subject-Verb) kama
"Yeye (subject) anakula (verb)."Uhusiano wa Maneno katika Sentensi: Sintaksia inashughulikia jinsi
maneno katika sentensi zinaungana na kushirikiana ili kutoa maana. Kwa mfano, katika Kiingereza,
maneno yanaonyeshwa kwa kutumia viambishi au nafasi (kama vile viunganishi, vitendawili, na
viwakilishi) kwa kusudi la kuonyesha uhusiano wao.

kisemantiki,

kila lugha hutumia isharakuwasilisha maana.Chomsky anadai kwamba kila mwanadamu wa kawaida
ana umilisi wa sarufi bia ambayo kanuni zake hupatikana katika Kifunza-Lugha (LAD). Umilisi huo wa
sarufi bia ndiyo humwezesha mwanafunzi kujifunza sarufi za lugha zingine kwa urahisi. Hata
hivyo,jukumu kubwa linalowakabili watafiti sasa ni kuzigundua sifa zote za sarufi bia.
Mifano hii inalenga kuonyesha jinsi nadharia za uakili zinavyoweza kutumiwa kuelewa mchakato wa
lugha na jinsi lugha inavyobadilika na kuendelea kubuniwa kulingana na mazingira na mahitaji ya jamii.

(iv) Ubunifu wa Lugha

Nadharia ya Uakili inadai kwamba kila mtumiaji wa lugha ana uwezo wa kuzalisha sentensi nyingi
na mpya kabisa zilizo sahihi kisarufi na ambazo hajawahi kuunda hapo awali. Vilevile, anaweza kuelewa
ujumbe uliomo katika sentensi nyingi tena mpya kabisaambazo hajawahi kusikia hapo awali. Hii
inamaanisha kwamba, sio jambo la kawaida watu kuiga semi ambazo wamewahi kuzisikia zikisemwa bali
wao hubuni semi zao mpya huku wakiongozwa na kanuni za Kifunza-Lugha. Ukweli huu umewapelekea
baadhi ya watafiti kudai kwamba ni kiasi kidogo sana cha sintaksia ya lugha ambacho mtu anaweza
kufunzwa, kwani ni mambo mengi sana ambayo yeye mwenyewe hujigundulia. kwa mfano:

Mfumo wa alama: Lugha ya Kimantiki ilijaribu kutumia alama au herufi maalum kuelezea mifano,
mahusiano, na maelezo. Hii ingeweza kufanya lugha hiyo kuwa isiyo na utata na inayoweza kutafsiriwa
kwa usahihi.Uingizaji wa mantiki: Mantiki ilikuwa msingi wa lugha hii, ikimaanisha kwamba kila neno,
sentensi, au alama ingepaswa kuwa na maana ya mantiki na kutafsiri kwa uwazi.Mawazo ya Wilkins ya
kutengeneza lugha ya Kimantiki ilionyesha juhudi za ubunifu kulingana na nadharia ya uakili, akiamini
kwamba kwa kuanzisha lugha ya mantiki, unaweza kufikia ufahamu na mawasiliano ya juu na uwazi zaidi.
Ingawa lugha ya Kimantiki haikuwa na mafanikio makubwa na haikuwa lugha inayotumika, mchakato wa
kubuni lugha.

Uhakiki wa Nadharia ya Uakili

Kwa mijibu wa chomsky,nadharia ya Uakili inatupa mwangaza zaidi kuhusu nafasi ya akili katika
kumwezesha mtu kujifunza lugha. Hata hivyo, bado haijulikani kikamilifu jinsi Kifunza-Lugha
hufanya kazi. Pia sifa nyingi za sarufi bia bado hazijagunduliwa. Isitoshe, ingawa nadharia ya
Uakili imeelezea kwa kirefu jinsi watu hujifunza sarufi ya lugha, haijaelezeawaziwazi jinsi watu hao
hujifunza maana za maneno na sentensi katika lugha. Nadhariahii pia ina udhaifu kwa sababu inafafanua
matumizi ya lugha pasipo kuzingatia muktadhawa kijamii. Wanaisimu-jamii wamedai kwamba matumizi
ya lugha hayaathiriwi tu naakili ya mwanafunzi bali huathiriwa pia na sababu mbalimbali za kijamii.
Sababu hizi nipamoja na mielekeo, mazingira, jinsia, athari za kimakundi na utamaduni.

Nguzo za nadharia ya uakili.

Kwa mujibu wa Sternberg, R. J., & Sternberg, K. (2012),nguzo za nadharia za uakili wanazieleza kama
ifuatavyo:

Utambuzi (Cognition):

Utambuzi ni nguzo muhimu katika nadharia ya uakili. Inahusisha mchakato wa kupokea, kuhifadhi,
kutafsiri, na kutumia habari ili kuunda ufahamu na maarifa. Utambuzi unajumuisha vipengele kama vile
kumbukumbu, lugha, ufahamu wa nafsi, na uwezo wa kutatua matatizo.

Hisia (Emotion)

Hisia ni sehemu muhimu ya nadharia ya uakili. Inahusisha uzoefu wa hisia na hisia za binadamu.
Nadharia ya uakili inazingatia jinsi hisia zinavyosababisha mabadiliko katika mawazo, tabia, na mwitikio
wa kimwili.

Kumbukumbu (Memory):

Kumbukumbu ni nguzo nyingine muhimu katika nadharia ya uakili. Inahusisha uwezo wa kuhifadhi,
kurejesha, na kutumia habari iliyopita. Nadharia ya uakili inazingatia jinsi kumbukumbu inavyofanya kazi,
ikiwa ni pamoja na mchakato wa kuweka habari katika kumbukumbu, kuhifadhi habari hiyo, na
kuirudisha wakati inahitajika.
Ufahamu (Perception):

Ufahamu ni nguzo muhimu katika nadharia ya uakili. Inahusisha uwezo wa kupokea, kutafsiri, na kuelewa
habari kutoka kwa mazingira ya nje. Nadharia ya uakili inazingatia jinsi ufahamu unavyosaidia katika
kutambua vitu, watu, na matukio.

Udhaifu wa nadharia ya uakili

Nadharia ya Uakili kama ilivyoelezwa na Noam Chomsky inajulikana kama "Nadharia ya Uingiliaji wa
Akili" (Universal Grammar Theory). Chomsky ni maarufu kwa kuleta dhana hii katika uwanja wa lugha na
lugha za asili. Ingawa nadharia ya uingiliaji wa akili imekuwa na ushawishi mkubwa katika maeneo ya
lugha na uakili, pia ina udhaifu wake:

Kupingana na mifano ya ujifunzaji wa kisosholojia: Nadharia ya uingiliaji wa akili inaonekana kupingana

na mifano ya ujifunzaji wa kisosholojia, kama vile nadharia ya ujifunzaji wa lugha ya tabia na nadharia ya
ujifunzaji wa lugha kulingana na muktadha wa kijamii. Chomsky anasisitiza kuwa watoto wanazaliwa na
muundo wa lugha, wakati mifano ya kisosholojia inasema kwamba lugha inajifunzwa kupitia mwingiliano
wa kijamii na mazingira.

Kutothibitika:Nadharia ya uingiliaji wa akili inaweza kuwa vigumu kuthibitika au kukanushwa kwa sababu
inategemea dhana ya muundo wa lugha uliofichika (Universal Grammar) ambao haiwezi kugunduliwa
moja kwa moja. Hii inaweza kuwa changamoto kwa falsifiability na uthibitisho wa kisayansi.

Kikwazo cha kimfumo: Nadharia ya uingiliaji wa akili inaweza kuonekana kuwa inasisitiza sana suala la
muundo wa lugha wa asili (Universal Grammar) na inaweza kupuuza mambo mengine muhimu kama
muktadha wa kijamii na utamaduni katika kuelewa lugha.

Upeo wa lugha: Nadharia ya uingiliaji wa akili inazingatia zaidi lugha kama moja ya vipengele muhimu
vya uakili wa binadamu. Inaweza kupuuza upana wa uakili wa binadamu na mambo mengine ya
utambuzi na utendaji.
Mjadala wa kijamii: Nadharia ya uingiliaji wa akili imeleta mjadala mkubwa katika uwanja wa lugha na
lugha za asili. Watafiti wengi na wanafalsafa wamepinga au kubishana dhidi ya dhana ya Universal
Grammar na nadharia za Chomsky.

Ni muhimu kutambua kuwa, ingawa nadharia uakili ina udhaifu wake, pia imeleta mchango mkubwa kwa
uelewa wa lugha na uakili wa binadamu. Lakini ni muhimu kufikiria mbinu na nadharia nyingine za
kisayansi katika uwanja wa lugha na uakili ili kupata ufahamu kamili wa mchakato wa akili ya binadamu
na lugha.na hivyo basi ina maana hatuwezi kuepuka nadhalia hii ya chomsky kwa kua ina mchango
mkubwa katika kukuza lugha ya binadamu.
Isimu Jamii, ( Sociolinguistics), ni tawi la lugha ambalo linachunguza uhusiano kati ya lugha na jamii.
Inazingatia jinsi lugha inavyoathiriwa na mazingira ya kijamii, kitamaduni, na kisiasa, na pia jinsi matumizi
ya lugha yanavyoathiri jamii. Katika suala la upataji wa lugha ya pili, Isimu Jamii ina jukumu muhimu
katika kuelewa mchakato wa kujifunza na kutumia lugha ya pili.

Kwa mujibu wa leap(2009) Isimu Jamii inachunguza muktadha wa kijamii ambao mtu anajifunza lugha ya
pili. Muktadha huu unaweza kuwa shuleni, kazini, au katika jamii ya wageni. Kwa mfano, katika mazingira
ya shule, wanafunzi wanaweza kuwa na motisha tofauti za kujifunza lugha ya pili ikilinganishwa na watu
wazima wanaojifunza lugha hiyo katika mazingira ya kazini. Isimu Jamii inachunguza jinsi muktadha huu
wa kijamii unavyoathiri njia za kujifunza na kutumia lugha ya pili.

Isimu Jamii inazingatia masuala ya nguvu na utambulisho katika upataji wa lugha ya pili. Nguvu
inahusiana na usawa wa nguvu kati ya makundi ya kijamii. Kwa mfano, katika mazingira ambapo lugha ya
pili ni lugha ya wageni, watu ambao ni wazungumzaji wa asili wa lugha hiyo wanaweza kuwa na nguvu
zaidi kuliko wale ambao hawazungumzi lugha hiyo. Utambulisho unaangazia jinsi kujifunza na kutumia
lugha ya pili kunavyoathiri utambulisho wa mtu. Kwa mfano, mtu anayejifunza lugha ya pili anaweza
kuhisi kuwa na utambulisho tofauti au mgawanyiko wa kitamaduni.

Kwa mujibu wa fuller(2015), Isimu Jamii inachunguza masuala ya jamii na lugha katika upataji wa lugha
ya pili. Hii inamaanisha kuwa inazingatia jinsi jamii inavyoathiri mchakato wa kujifunza na kutumia lugha
ya pili. Kwa mfano, katika jamii ambayo inathamini sana lugha yake ya asili, watu wanaweza kukabiliwa
na shinikizo la kujifunza na kutumia lugha hiyo vizuri. Pia, Isimu Jamii inachunguza jinsi matumizi ya lugha
yanavyobadilika katika muktadha wa kijamii. Kwa mfano, watu wanaweza kutumia lugha tofauti au lahaja
za lugha ya pili katika mazingira tofauti.

Trudgil anasema kuwa ,isimu jamii inasaidia katika kutambua tofauti za kijamii katika matumizi ya lugha
ya pili. Kuna tofauti za kijamii kama vile tabaka la kijamii, jinsia, na umri ambazo zinaweza kuathiri jinsi
watu wanavyotumia lugha ya pili. Kwa mfano, katika jamii fulani, watu wa tabaka la juu wanaweza
kutumia lugha ya pili kwa njia tofauti na watu wa tabaka la chini. Pia, wanaume na wanawake wanaweza
kuwa na mitindo tofauti ya matumizi ya lugha ya pili. Kwa hiyo, kuelewa tofauti hizi za kijamii kunaweza
kuwasaidia watu kujifunza na kupata lugha ya pili kwa ufanisi zaidi.

isimu jamii inasaidia katika kutambua na kukabiliana na changamoto za mazingira ya kijiografia katika
upataji wa lugha ya pili. Mazingira ya kijiografia yanaweza kuathiri njia ambazo watu wanajifunza na
kutumia lugha ya pili. Kwa mfano, katika maeneo ambayo lugha ya pili ni lugha rasmi au inatumika sana,
watu wanaweza kuwa na fursa nyingi za mazungumzo na mazoezi katika lugha hiyo. Hata hivyo, katika
maeneo ambayo lugha ya pili haizungumzwi sana au haifundishwi vizuri shuleni, watu wanaweza
kukabiliwa na changamoto katika kujifunza na kutumia lugha hiyo. Kwa hiyo, kuelewa muktadha wa
kijiografia kunaweza kuwasaidia watu kupata lugha ya pili kwa ufanisi zaidi.

Deumart anasisitiza kuwa, Usimu jamii hutoa fursa ya kutafsiri maneno, sentensi, au maandishi
yaliyoandikwa katika lugha ya pili. Watumiaji wanaweza kuuliza maswali kuhusu tafsiri na kupata majibu
haraka kutoka kwa watumiaji wanaojua lugha hiyo. Hii ni njia nzuri ya kuboresha ufahamu na matumizi
ya lugha ya pili.

Kupitia vikundi vya majadiliano katika isimu jamii, watu wanaweza kushiriki katika mazungumzo ya moja
kwa moja na wengine ambao wanajua lugha ya pili. Hii inawasaidia kujifunza kutoka kwa wengine,
kuendeleza msamiati wao na ujuzi wa sarufi, na kuimarisha uwezo wao wa kuwasiliana kwa lugha hiyo.

Owens anasema kuwa, isimu jamii huruhusu watu kushiriki uzoefu wao na wengine katika lugha ya pili.
Wanaweza kuchapisha maoni, hadithi, au mafunzo kwa lugha hiyo na kushiriki na wengine ambao
wanavutiwa na kujifunza lugha hiyo. Hii inawasaidia watu kuona matumizi halisi ya lugha ya pili na
kujenga ujuzi wao wa mawasiliano katika muktadha halisi.

kwa kurejerea maadishi ya holmes, isimu jamii hutoa rasilimali nyingi za kujifunza lugha ya pili. Watumiaji
wanaweza kupata machapisho,na vifaa vingine ambavyo vimetengenezwa kwa lugha hiyo. Hii
inawawezesha kujifunza lugha hiyo kwa njia ya kujishughulisha na kupata ufahamu wa kina katika
muktadha mzuri.

kwa mujibu wa owens, isimu jamii inaruhusu watu kujenga uhusiano na wengine ambao wana nia sawa
ya kujifunza lugha ya pili. Wanaweza kushiriki katika majadiliano, kushauriana, na kusaidiana katika safari
yao ya kujifunza. Hii inasaidia kuunda jamii ya watu wanaounga mkono na kusaidiana, ambayo inakuza
motisha na inafanya mchakato wa kujifunza kuwa wa kufurahisha zaidi.

Kwa hiyo, isimu jamii ina jukumu kubwa katika kusaidia watu kupata na kuendeleza ujuzi wao wa lugha
ya pili. Inawapa fursa ya kujifunza kutoka kwa wataalamu, kushiriki katika majadiliano na kuunda
uhusiano, na kufurahia mchakato wa kujifunza kupitia rasilimali zinazopatikana. Mchango wake katika
upataji wa lugha ya pili ni muhimu sana katika ulimwengu wa leo unaotegemea teknolojia na
mawasiliano ya kijamii. Hata hivyo, Isimu Jamii inachangia katika upataji wa lugha ya pili kwa kuchunguza
muktadha wa kijamii, masuala ya nguvu na utambulisho, na uhusiano kati ya jamii na lugha. Kwa kuelewa
mchakato huu kwa undani, watafiti na walimu wanaweza kuunda mikakati bora ya kufundisha na
kujifunza lugha ya pili. Pia, wanaweza kuunda mazingira yanayosaidia upataji wa lugha ya pili kwa
kuweka umuhimu katika muktadha wa kijamii na utambulisho wa wanafunzi
MAREJEREO

Chomsky, Noam.( 2002) Syntactic Structures. Mouton de Gruyter .

Chomsky, Noam.( 1965) Aspects of the Theory of Syntax. MIT Press .

Chomsky, Noam.( 1972) Language and Mind: Current Thoughts on Ancient Problems. Harcourt Brace
Jovanovich.

Chomsky, Noam.( 1986) Knowledge of Language: Its Nature, Origin, and Use. Praeger Publishers .

Chomsky, Noam.( 1995 ) .”The Minimalist Program. MIT Press .

Sternberg, R. J., & Sternberg, K. (2012)” Cognitive Psychology (6th ed.). Cengage Learning.

D. J. L. M. Owens.(2001) “swahili Language: A Descriptive Grammar".

Holmes, J. (2013). An Introduction to Sociolinguistics. Routledge.

John M. Kinyanjui and Mary K. Kinyanjui(1939) "Kiswahili-English Dictionary".

Khamisi M. Abdal.(2012) "Swahili Language and Culture"

Mesthrie, R., Swann, J., Deumert, A., & Leap, W. L. (Eds.). (2009). Introducing Sociolinguistics. Edinburgh
University Press.

Trudgill, P., & Hannah, J. (2008). International English: A Guide to the Varieties of Standard English.
Routledge.

Wardhaugh, R., & Fuller, J. M. (2015). An Introduction to Sociolinguistics. John Wiley & Sons.