PANGILINAN, JULIANA P.

11 - VOYAGERS
“Madalas Itanong Hinggil sa Wikang Pambansa”

Isinulat ni Virgilio S. Almario

 Maraming kinikilalang wika sa Pilipinas, bawat wika ay may kanya-

kanyang diyalekto. Masasabing magkakamag-anak ang mga wika sa
Pilipinas sapagkat mayroong mga salitang pareho o iisa ang gamit sa
dalawa o mahigit pang wika o cognates. Ang mga pangunahing wika
sa Pilipinas ay Bikol, Ilokano, Hiligaynon, Pangasinan,
Pampangga, Sebwano, at Waray.
 Sa Pilipinas mayroong mga tinatawag na wikang opisyal o ang
wikang ginagamit sa talastasan ng pamahalaan, wikang panturo o
wikang ginagamit sa edukasyon, at wikang pantulong o auxillary
language na ginagamit upang makatulong sa pagbuo ng mga maayos
at kainti-intinding pangungusap.
 Pumasok ang usapin ukol sa wikang pamabansa ng Pilipinas matapos
nating makalaya sa mga Amerikano—sinasabi na dapat tayong
magkaraoon ng sariling pagkakakilanlan. Iniwasan na maging Ingles
ang wikang pambansa upang makaiwas sa pagkabura ng kultura ng
mga Pilipino.
 Tagalog ang naging batayan ng Wikang Pamansa ng Pilipinas dahil ito
ang nakapailalim sa Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 noong
Disyembre 30, 1937. Ito ang napiling wika na gamitin bilang batayan
sapagkat suportado naman ito ng mga saliksik na pinangunahan ni
Trinidad A. Rojo. Maraming nagsasabi na sa “pamomolitika” ang
naging pagpili rito, dahil tanyag na Tagalog si Manuel L. Quezon.
 Nabuo ang SWP o Surian ng Wikang Pambansa dahil sa
pangangailangan ng wikang pambansa. Kinabilangan ito ng mga
miyembrong kinatawan ng mga pangunahing wikang katutubo.
Imbis na bumuo ng panibagong wika na naglalaman ng pinaghalo-
halong wikang katutubo, pumili lamang ng isang wika ang SWP para
maging batayan, sapagkat para sa kanila, ito ay mas praktikal.
 Naging isyu ang pagbabatay ng SWP sa iisang wikang katutubo
lamang, sapagkat ito raw ay “purista” ayon kay Geruncio Lacuesta
na nagtatag pa siya ng samahan upang matiyak na pinaghalo-halo ang
PANGILINAN, JULIANA P.
11 - VOYAGERS
mga wikang katutubo; tinawag niya itong MOLAM o Modernizing
Language Approach Movement. Ang akusasyon ni Lacuesta ay hindi
napatunayan sapagkat naipakita naman ng SWP ang kanilang
pagiging inkulisbo, sadyang hindi lang praktikal ang gustong mangyari
ni Lacuesta, na sinabi ni Andrew B. Gonzalez.
 Dahil sa pagaaklas ng mga non-tagalog speakers ginawang “Pilipino”
ang twag sa batayan ng wikang pambansa kaysa “Tagalog”. Naiba ito
kung sa pagiging inklusibo ang usapan, ngunit hindi naman tuluyang
nawala ang Tagalog sa pangunahing ginagamit na wika kaya hindi rin
masyado nagbago ang batayan. Sa mga sumunod pang taon, iniba
muli ang termino na ngayon ay tinatawag nang “Filipino”; ang
pinakauna at kaisa-isahang naitatatag na opisyal na wikang
pambansa ng Pilipinas. Binago ito upang maging mas-inklusibo ang
Pilipinas sa mga kababayan nating hindi pangunahing wika ang
Tagalog.
 Kumpara noong 1973, mas naitaguyod ng 1987 Konstitusyon ang
wikang Filipino, dahil mas nalinaw at napalaganap ito ng Komisyon
ng Wikang Filipino, na nagtataguyod at naglilinang na mapalaganap
pa ang wikang Filipino. Ngayon, mas dumami na ang mga
mamamayang lumalahok sa paggamit ng wikang Filipino, ngunit
mayroon pa ring mga umaasa na maibalik ang Ingles bilang wikang
pambansa; dala ng globalisasyon.
 Upang lalong mapalago ang wikang Filipino nagdagdag tayo ng mga
hiram na letra sa ating alpabeto upang mapadali ang pagbuo at
pagsulat ng mga salitang hiram mula sa dayuhang wika; mula 20 na
letra ay naging 28. Sa ngayon, hindi pa nararating ng Filipino ang
pagiging intelektwalisado at standardisado kaya naming lubos na
kinakailangan ang pagtatatag ng Ortagrapiyang Pambansa.
 Ang Linggo ng Wika ay sinimulan noong panahon ng dating
pangulong Fidel V. Ramos, ito ay isang linggong nakaalay para sa
paglilinang at pagtanda sa ating wikang pambansa. Ang mas
matinding pagpapalaganap at paggamit sa Filipino ay kinakailangan
natin upang maabot ang pagiging intelektwalisadong at
standardisadong wikang pambansa.