Professional Documents
Culture Documents
s a ,shkf.a
2000 A/L
;U lïìhla wdOdrfhka 60 W úÿ,s n,anhla 12 V fjda,aàh;d m%Njhlg iïnkaO fldg we;' n,anh tys mQ¾K §ma;sfhka
±,afõ'
(i) lïìh yryd .,d hk Odrdj .Kkh lrkak'
a g .ksñka " ;U 1m3 mj;sk
(ii) iEu ;U mrudKqjlska u tla bf,lafg%dakhla ikakdhl l%shdj,shg odhl fõ hehs ie,ls,,
ikakdhl bf,lafg%dak ixLHdj .Kkh lrkak' ^;Uj, idfmalaI mrudKql ialkaOh = 63 $;U j, >k;ajh = 9.0 x
103kgm-3$ wej.dâfrda wxlh .%Eï ujq,hg mrudKq 6.0 x 1023 f,i i,lkak&
(iii) ;U lïìfha wrh 0.7 𝑚𝑚 kï" ;U ;=< ikakdhl bf,lafg%dakj, ma,dú; m%fõ.h (Vd) .Kkh lrkak'
^bf,lafg%dakfha wdfrdamKh = 1.6 x 10-19 C)
(iv) ikakdhl bf,lafg%dak" mßmQ¾K jdhqjl wKq fuka yeisfrk nj Wml,amkh lrñka 270C § bf,lafg%dakj, j¾.
a iaudka ksh;h = 1.4 x 10-23 JK-1, bf,lafg%dakfha ialkaOh = 9.1 x
uOHkH uQ, m%fõ.h(Vrms) ks¾Kh lrkak' ^fnda,Ü
10-31kg) Vd ydVrms ys úYd,;ajhka w;r úYd, fjkila we;af;a wehs ±hs meyeÈ,s lrkak'
(v) lïìfha os. 1m kï bf,lafg%dakhla lïìfha tla fl<jrl isg wfkla fl<jr olajd hEug .kakd ld,h fldmuKo@
tkuq;a we;af;kau iaúÉh jeiQ ieKska n,anh ±,afõ' fuh meyeÈ,s lrkak'
2001 A/L
úoHq;a mßm:hlg iïnkaO lr we;s m%;sfrdaOlhl m%;sfrdaOh R ks¾Kh lsÍu i|yd fjda,aÜ ógrhla iy weógrhla
iïnkaO lrk wdldrh rEm igyfka fmkajd we;' fuys fjda,aÜógrfha iy weógrfha mdGdxl ms<sfj<sk a 𝑉𝑚 iy 𝐼𝑚 fõ'
(i) ±ka p kï m%;sfrdaO fmÜáhla x iyY w;r iïnkaO lrkq ,efí' P = 20 ys ;enQ úg .e,ajfkdaógrfha W;al%uh
Y=kH jkqfha Q = 17 jQ úg § nj fidhd .kakd ,§' P = 40 ys ;enq úg kej;;a .e,ajfkdañgrfha W;al%uh Y=kH
jkqfha Q = 35 jQ úg § nj fidhd .kakd ,§' fldaIfha ú'.d'n' E iy wNHka;r m%;sfrdaOh r fidhkak'
(ii) ±ka P m%;sfrdaOh fmÜáh fjkqjg yrialv j¾.M,h 3x10-7m2 jQ iy È. 10 m jQ ksfl%daï lïìhl fofl<jr X iy
Y w;r iïnkaO lrkq ,efí' fuys .e,ajfkdógrfha W;al%uh Y=kH jkqfha Q = 53 jQ úgÈ nj fidhd .kakd ,§'
ksfl%daï j, m%;sfrdaOl;dj fidhkak' ksfl%daï lïìh yryd .,k Odrdj o fidhkak'
2003 A/L
(𝑎) ;d;a;aúl fjda,aÜógrhla mßmQ¾K fjda,aÜógr ixl,amfhka fjkia jkafka flfiao@
(iv) fmkajd we;s mßm:fhys 100 m%;sfrdaOh yryd Odrdj 0'5 mA fõ'
by; úNjudk ieleiafï XY w.% AB" CD iy BF yryd iïnkaO l<
úg ,efnk ix;=,k È. ms,f
s j,ska 40cm" 20cm iy 64 cm fõ' R2
m%;sfrdaOfha w.h fidhkak'
2004 A/L
fmkajd we;s mßm:fha we;s negßhg 12 V ú'.d'n (E) o 2 wNHka;r m%;sfrdaOhla (r) o we;'
(i) my; i|yka tla tla wjia:djkays§ negßh u.ska R m%;sfrdaOhg ixl%dukh
lrkq ,nk laIu;djh (P) fidhkak'
a- R = 1
b- R = 2
c- R = 3
d- R = 0
e- R = wkka;h
(ii) tkhska m%;sfrdaOh R iu. laIu;dj P fjkiajk wdldrh fmkaùug o< igykla w¢kak'
(iii) negßfhka R g ixl%dukh jk laIu;dj Wmßu jk úg r iy R w;r iïnkaO;dj ,shd olajkak'
(iv) 6V" 0'36W n,an iuQyhla ks¾foaY; m%udKk w.fhka ±,aùug by; i|yka l< negßh Ndú; lrkq ,efí'
(a) fï i|yd negßhg iïnkaO l< yels Wmßu n,an .Kk fidhkak'
(b) Tn úiska tu n,an" negßhg iïnkaO lrk wdldrh fmkaùug mßm: igykla w¢kak'
(v) (a) negßh weïmshr meh 90 f,i m%udKkh lr we;' bka ±lafjkafka negßh mQ¾K f,i wdfrdams; lr we;s úg
thg 1A Odrdjla meh 90 la ;=< fyda 2A Odrdjla meh 45 la ;=< fyda hkd§ jYfhka ksl=;a l, yels njhs' by;
i|yka l< negßhg ^iv& a& ys .Kkh l< Wmßu n,an ixLHdjg fldmuK ld,hla laIu;dj ,nd Èh yelso@
Current electricity | Physics 2021 - Revision iqc;
s a ,shkf.a 3
Odrd úoHq;h iqc;
s a ,shkf.a
-1 -1
(b) negßfha ialkaOh 15kg o" tys úYsIag ;dmOdß;dfjys idudkH w.h 900 Jkg C o kï n,an iuQyh ñks;a;= 30
la ±,a jQ miq negßfhys we;s úh yels Wmßu WIaK;aj jeäùu fidhkak'
2005 A/L
fudag¾ r:hl úÿ,s mrsm:hl fldgila rEmfha fmkajd we;' 𝐸 iy 𝑟 hkq ms<sfj,ska
fudag¾ r: negrsfhys ú'.d'n' iy wNHka;r m%;sfrdaOh fõ' mrsm:hg iïnkaO
lr we;s weógrh iy fjda,aáógrh mrsm¾
Q K hehs ie,lsh yelsh'
(i) SL iy SM iaùÉp újD; l< úg fjda,aáógrfha mdGdxlh 12V fõ' SM újD;j
;nd SL jeiQ úg weógrfha mdGdxlh 10A iy fjda,aógrfha mdGdxlh 11.5 V
fõ'
(a) E iy r ks¾Kh lrkak'
(b) m%Odk ,dïmq fol i¾jiu fõ kï iy tajd iudka;r.;j iïnkaO lr we;skï" tla ,dïmqjl laIu;d
W;ai¾ckh fidhkak'
(ii) fudag¾ r:h mK.ekaùu i|yd mK.ekajqï fudagrh (starter motor) g ,nd osh hq;= Odrdj 50A fõ' m%Odk ,dïmq o,ajd
;sìhoS fudag¾ r:fha mK.ekajqï fudagrh l%shd;aul l<fyd;a jdykfha m%Odk ,dïmqj , oSma;sh wvq jk w;r weógrfha
mdGdxlh 8.0A olajd wvqfõ'
(a) m%Odk ,dïmq o,ajd ;sìhoS fuu fudag¾ r:fha tkacsu l%shd;aul l< yelso@ Tnf.a ms<s;=r meyeos,s lrkak'
(b) mK.ekajqï fudagrfha m%;sfrdaOh RM ks¾Kh lrkak'
(c) m%Odk ,dïmq ksjd ;sìhoS fuu fudag¾ r:fha tkacsu mK .ekaúh yelso@ Tnf.a ms<s;=r meyeos,s lrkak'
(iii) mrK fudag¾ r: negrshla i,amKslrKh (sulphated) úh yelsh' fuh isÿjQ úg negrsfha ;yvqj, ridhksl jHqyh
fjkia fõ' fï fya;=fjka negrsfhys ú'.d'n' fha fjkila isÿ fkdù wNHka;r m%;sfrdaOh jeäfõ'
(a) fudag¾ r:hla mK .ekaùu flfrys fuh n,mdkafka flfiao@ Tnf.a ms<s;=rg fya;=j olajkak'
(b) tkuq;a fuu negrsh 12V, 6W n,anhla iïmQ¾K oSm;
a sfhka u jdf.a o,ajd,Sug Ndú; l< yelsh' fuh meyeos,s
lrkak'
2006 A/L
tla;rd j¾.hl WKqiqï jd; msUqjl (hot air blower) w;HjYH
fldgia rEmh u.ska ksrEmKh fõ' mxldjla Ndú;fhka P iy Q
i¾jiu ;dm uQ,djhj folla yryd jd;h .uka lrùfuka WKqiqï
jd; Odrdj ksmojd .kakd wdldrh ñka oelafõ'
(i) yrialv j¾.M,h 10-8 m2 iy os. 0.45m jk ksfl%daï lïìj,ska
tla tla ;dm uQ,djhjh idod we;akï ldur WIaK;ajh 25°C oS
tla ;dm uQ,djhjhl m%;sfrdaOh .Kkh lrkak'(25°C oS
ksfl%daïys m%;sfrdaOl;dj 10-6Ωm fõ')
(ii) mxld fudagrfha iM, m%;sfrdaOh 10Ω hehso" ;dm uQ,djhjh ;ju;a ldur WIaK;ajfhau mj;skafka hehso Wml,amkh
lr my; oelafjk oE .Kkh lrkak'
(a) S iaúÉÑh A msysàfï we;s úg ;dm uQ,djhjhkays uq¨ laIu;d mrsfNdackh
(b) S iaúÉÑh A msysàfï we;s úg mxld fudagrfha laIu;d mrsfNdackh
(c) S iaúÉÑh B msyà
s fï we;s úg ;dm uQ,djhjhkays uq¨ laIu;d mrsfNdackh
(d) S iaúÉÑh B msyà
s fï we;s úg mxld fudagrfha laIu;d mrsfNdackh
(iii) (a) mxld fudagrh mrsfNdackh lrk Yla;sh mrsj¾;kh jk iajrEm fudkjdo@
(b) by; (ii) fldgfia Tnf.a .Kkh lsrSï ie,ls,a,g f.k iaùÉÑfha A iy B msyà
s ï j,oS jdhq Odrdjkaf.a WIaK;ajh
iy fõ. ms<sn|j .=Kd;aul ixikaokhla lrkak' ^mxldfõ fõ.h" th yryd Odrdjg iudkqmd;sl hehs Wml,amkh
lrkak'&
Current electricity | Physics 2021 - Revision iqc;
s a ,shkf.a 4
Odrd úoHq;h iqc;
s a ,shkf.a
(iv) WKqiqï jd; mQUqj B iaùÉÑ msysàfï l%shd;aul lrk úg Q ;dm uQ,djhjfha WIaK;ajh" 200°C wkjr; w.hlg k.S'
(a) kj WIaK;ajfhaoS Q ys m%;sfrdaOh .Kkh lrkak' ^ksfl%daï ys m%;sfrdaOfha WIaK;aj ix.=Klh 0.002Ω𝑘 −1 fõ'&
(b) fuu WIaK;aj fjki ksid Q u.ska ;dmh ckkh jk YS>%;djh wvqfõo@ ke;fyd;a jeäfõo@ tfiakï l=uk
m%udKhlska o@ ^mrsm:fha wfkl=;a fldgiaj, WIaK;aj fjkiaùu fkdi,ld yrskak'&
(v) WKqiqï jd; msUqj B iaùÉÑ msysàfï l%shd;aul fjñka mj;soaoS Q ;dm uQ,djhjh mrsm:fhka úikaê fkdlr jd;
Odrdfjka bj;g f.k hk ,oafoa kï mxldfõ fõ.h wvq fõo@ ke;fyd;a jeäfõ o @ Tnf.a ms,s;=rg fya;= olajkak'
2008 A/L
úkaiagka fia;=jl mßm: igykla ^1& rEmfha fmkajd we;'V0 hkq fia;=jg imhd we;s
fjda,aàh;dj jk w;r wjYH kïAB yryd .e,ajfkdaógrhla iïnkaO lr .; yelsh'
(a) fia;=j ix;=,kh ù we;s úg R1/R4 = R2/ R3 nj fmkajkak'
(b) R1= R2 = R3 = R4 = R hehs is;uq'
R3 = R + r jkfia R3 ndyqjg l=vd m%;sfrdaOhla we;=,;a fldg fia;=j ±ka
wix;=<kh lrk ,§' fuu ;;a;ajh hgf;a AB yrydVr/(4R + 2r)
fjda,aàh;djla we;sjk nj fmkajkak'
^R>>r jQ úg fuu m%ldYkh Vr/ 4R njg W!Kkh jk nj igyka lr.kak'& ^1 rEmh&
(c) R3 ndyqfõ w.h R + r ys ;nd .ksñka" R2 ndyqfõ m%;sfrdaOh R – r olajd ±ka wvq lrkq ,efí' fuu fjkialu isÿlsÍu
u.ska by; (b) ys AB yryd fjd,aàh;dj fo.=K l<yels nj fmkajkak' ^R>> r nj Wml,amkh lrkak'&
(d) WodyrKhla f,i ndysr n, fh§u u.ska f,day m;=re Èla ùug fyda ixfldapkh ùulg hg;a l< úg m%;sfrdaOfhys
tjeks jeäùï iy wvqùï we;sfõ' tjeks È. jeäùul§" f,day m;=rl mßudj iy m%;sfrdaOl;dj fjkia fkdjkafka
kï" tys m%;sfrdaOh jeä jk nj fmkajkak'
(e) jia;+kaf.a ;ajrKh uekSu i|yd ;ajrKudkhla idod we;af;a 2 rEmfha fmkajd we;s mßÈ fmÜáhl by< wNHka;r
mDIaGhg mßjdrl RcqfldaKdidldr XY oKavla isriaj iúlr tys wksla fl<jrg M ialkaOhla oDV f,i iïnkaO
lsÍu u.sks'
oKafâ me;s folg m%;sfrdaOh R jQ P iy Q kï f,day m;=re folla o iú lr we;' fmkajd we;s mßÈ m;=rej, fl<jrj,a
úkaiagka fia;=jl ndyq folg iïnkaO lr we;' fmÜáh ;ajrKh jk jia;=jla u; ;enQ úg 3 rEmfha fmkajd we;s
wdldrhg oKav iy m;=re kefõ'
(i) ;ajrKh ksid oKav kefjk úg 𝑃 iy 𝑄 m;=rej, È.g l=ula isÿ fõo@
(ii) V0 = 5V iy m;=re j, m%;sfrdaOhkays Nd.sl fjkialïj, úYd,;ajh iudk iy tys w.h1/100 jkafka kï AB
w;r iïnkaO lr we;s fjda,aÜógrhla yryd ckkh jk fjda,aàh;dj fidhkak'
(iii) Tn tjeks ;ajrKudkhla l%udxlkh lrkafka flfiao@
2009 A/L
I2 I2 R1
(a) ^1& rEmfha olajd we;s mßm:fha Odrd wkqmd;h = f,i Èh yels nj
I I R0 +R1 +R2
fmkajkak'
(b) mQ¾K mßudK W;al%uh100 μA jQ iy (R0) wNHka;r m%;sfrdaOh 1000 Ω jQ uhsfl%d
weógrhla (μA) Ndú;d lr 0 – 0.01 A iy 0 – 0.1 A mrdihkays Odrd uekSug Ndú;d l<
yels nyqmrdi weógrhl mßm:hla ^2& rEmfha fmkajd we;' myiqj ;ld R0 wNHka;r
(ii) mßm:h" by; § we;s Odrd mrdi i|yd nyq mrdi weógrhla f,i Tng Ndú;d lsÍug 𝐼1
𝐼
yelsjk wdldrfha iqÿiq R1 iy R2 w.hka .Kkh lrkak' Tnf.a ms<s;=re wdikak mQ¾K
𝑌
ixLHdjg fokak' 𝑍
𝑄
(iii) ms<sfj,ska 0 – 0.01 A iy 0 – 0.1 A mrdihkays Odrd uekSu i|yd ilia lr we;s úg nyq 𝐼
mrdi weógrfhys wNHka;r m%;sfrdaOh i|yd m%ldYk R0, R1 iy R2 weiqßka fjk fjku 𝑃
,shd olajkak' (2) rEmh
(iv) mßm: igykla we£u u.ska Tn 0 – 1 A kï fjk;a mrdihla o we;=,;a lsÍu i|yd ^2& rEmfha fmkajd we;s
mßm:h §¾> lrkafka flfiaoehs fmkajkak' tla tla mrdi i|yd Ndú;d l<hq;= w.% meyeÈ,sj olajkak' wod<
m%;sfrdaOj, w.hka .Kkh lsÍug wjYH ke;'
2010 A/L
(A) (a) V úNj wka;rhlg hg;a lr we;s m%;sfrdaOh R jQ m%;sfrdaOlhla u.ska isÿlrk laIu;d ydksh i|yd m%ldYkhla
,shkak'
(b) ú'.d'n'10 V jQ negßhla u.ska fmkajd we;s mßm:h n, .kajd we;' P hkq w.%
;=kla iys; uQ,djhjhls' [ (i), (ii) iy (iii) fldgia i|yd ms,;
s =re iemhSfï§
negßfha wNHka;r m%;sfrdaOh fkdi,ld yeßh yels ;rï l=vd hehs
Wml,amkh lrkak]
(i) R1, R2 R3 iy R4 m%;sfrdaO u.ska isÿjk laIu;d ydksh fjk fjku .Kkh
lrkak' Tnf.a ms<s;=re mW j,ska wdikak mQ¾K ixLHdjg fokak' XY
yryd Odrdj fkdie,lsh yels hehs Wml,amkh lrkak'
(ii) fjkia laIu;d m%udKkhkaf.ka m%;sfrdaOl we;s w;r" m%udKk w.h iu. m%;sfrdaOlj, ñ< by< hhs'
m%;sfrdaOlj, iuyr iïu; m%udKkhka jkafka 0. 125 W, 0.25 W, 0.5 W, 1 W, 2 W hkdÈ jYfhks' by;
±lafjk f;dr;=re i,ld n,ñka R1, R2, R3 iy R4 i|yd iqÿiq laIu;d m%udKk olajkak'
(iii) mßm:h úiska mßfNdackh lrkq ,nk uq`M laIu;dj fidhkak' P o Y=oaO m%;sfrdaOl uQ,djhjhla f,i Tng
Wml,amkh l< yel'
(iv) iïmQ¾K mßm:h IC ^ix.Dys; mßm:hla& wdldrhg ialkaOh 0.9 mg jQ l=vd is,l
s ka lene,a,l f.dv k.d
we;akï iy mßm:fhka mßirhg ;dmh ydks fkdjkafka kï laIu;d iemhqu iïnkaO lr ñks;a;= 5 lg miq
mßm:fha WIaK;ajh .Kkh lrkak' ldur WIaK;ajh 30 ℃f,i .kak' is,l
s kays úYsIag ;dm Odß;dj
600 Jkg-1K-1 fõ'
(v) fujeks mßm: 05 la ú'.d'n'10 V negßhlg iïnkaO l< úg tys w.% w;r fjda,á
a h;djh 9.9 V olajd
wvqjk nj fidhd.kakd ,§' negßfha wNHka;r m%;sfrdaOh .Kkh lrkak'
2011 A/L
^1& rEmfha fmkajd we;s mßm:hg A, B iyC kï m%odk ;=kla we;s w;r 0 fyda 7 jk VA , VB iy VC fjda,aàh;d" tu m%odk
iy XY fmdÿ N+.; /yek w;r fhÈh yel'
(a) 2 rEmfha fmkajd we;s wdldrhg tla tla m%odk w.% N+.; lsÍfuka iEu m%odkhlgu Y=kH fjda,aàh;djla ^tkï VA =
VB = VC = 0 fhÿjfyd;a&
2 fma<sh mqrjkak'
(d) j.=fõ 4 iy 5 fma<s u.ska olajd we;s wjia:d i|yd wkqrEm mßm: we|
V0 w.hhka fidhd wod< fma<s mqrjkak'
(e) (i) tkhska j.=fõ b;sß m%odk fjda,aàh;d ixhqla; i|yd V0 w.hhka
wfmdaykh lr j.=fõ V0 ;Srej iïmQ¾K lrkak'
2012 A/L
s yels 12V negrshlska cjh imhk mrsm:hla (1) rEmfha fmkajd we;' A iy B n,anj,
wNHka;r m%;sfrdaOh fkd.sKh
m%udKkhka ms<sfj,ska 3V, 0.1 A iy 12V, 2A fõ' C iy D hkq tla tlays wNHka;r m%;sfrdaOh 6Ω iys; WmlrK folla
fõ'
(i). A n,anhg m%udKs; fjda,aàh;dj imhk R1 m%;sfrdaOlfha w.h .Kkh ú,dhlh
𝐵
lrkak'
(ii). C yryd fjda,à
a h;dj iy 10Ω m%;sfrdaOlfha laIu;d W;ai¾ckh .Kkh
lrkak'
(iii). D yryd Odrdj 0.5 A iy 2A w;rg iSud lsrSug yels ùu i|yd R 2 úp,H
m%;sfrdaOlhg ;sìh hq;= w.h l=ulao@
(iv). Odrd m%udKkhka 4A, 5A iy 10A jk ú,dhl ;=kla oS we;ehs is;kak' fuu mrsm:fha we;s WmlrK ish,a,
by; ;;aj hgf;a tljr l%shd lrùug yels ùu i`oyd fuu mrsm:hg iú lsrSug jvd;au iqÿiq jkafka l=uk
ú,dhlho@
2013 A/L
^1& rEmfha fmkajd we;s 𝑃 fmÜáh ;=< fldaI iy m%;sfrdaOj,ska muKla iukaú; ixlS¾K
úoHq;a mßm:hla wvx.= fõ' (2) rEmfha fmkajd we;s mßos ú'.d'n' 𝐸 jQ ;ks fldaIhl
iy 𝑅0 ;ks m%;sfrdaOhl fY%aKs.; ixhqla;hla u.ska fmÜáh ;=< we;s iïmQ¾K mßm:h
u m%;sia:dmkh l< yels nj Wml,amkh lrkak'
(a) 𝑅𝐿 ndysr m%;sfrdaOhla ^2& rEmfha 𝑋𝑌 w.% yryd iïnkaO l< úg 𝑃 ys mßm:fhka
weo.kakd 𝐼 Odrdj i`oyd m%ldYkhla 𝐸, 𝑅0 iy 𝑅𝐿 weiqfrka ,shkak'
by; i`oyka l<𝐸 iy 𝑅0 w.hhka my; (𝑏) iy (𝑐) hgf;a olajd we;s l%u fol Ndú;fhka mÍCIKd;aulj fiúh
yel'
(b) 𝑅𝐿 m%;sfrdaOh bj;a lr wNHka;r m%;sfrdaOh 𝑅0 g jvd b;d úYd, w.hla we;s
fjd,aÜógrhla u.ska 𝑋𝑌 w.% yryd fjd,aáh;dj ukskq ,efí' túg fjda,aÜógr
lshùu 𝑉0 hehs lshuq'
2014 A/L
(a) uq`M m%;sfrdaOh 𝑅0 jQ 𝐴𝐵 úNj fnokhla 𝑅𝐿 Ndr m%;sfrdaOhlg úp,H
fjda,aàh;djla ,nd oSug Ndú; lrkq ,efí' ^1& rEmfha fmfkk mßos úNj
fnokh fjda,aàh;djh 𝑉 jQ cj iemhqulg iïnkaO lr we;' 𝑅0
(i) úNj fnokfha 𝐵 ,CIHh iy 𝑊 i¾mk le,smrh w;r fldgfiys 𝑅1 𝑅𝐿
m%;sfrdaOh 𝑅1 jk úg" 𝐴 iy 𝐵 w;r iul m%;sfrdaOh i`oyd m%ldYkhla
jHq;amkak lrkak'
(ii) l%uj;a ;¾lkh u.ska fyda fjk;a l%uhlska 𝐴 iy 𝐵 w;r meje;sh yels
𝑅0 𝑅𝐿
wju iy Wmßu m%;sfrdaO ms<sfj<ska iy 𝑅0 nj fmkajkak'
𝑅0 +𝑅𝐿
(iii) 𝑅0 = 5𝑘Ω kï"𝑊 i¾mkh 𝐴 isg𝐵 olajd p,kh lrk úg mßm:fha 𝐼 Odrdfõ úp,kh 1] olajd
muKla bv i,ik 𝑅𝐿 ys wju w.h .Kkh lrkak'
(b) ^2& rEmfha fmkajd we;s úNj fnokfha"1 − 9 olajd we;s w.%" tla;rd WmlrKhl bf,lafg%dav ^rEmfha
fmkajd ke;& 9 la i`oyd Odrd iemhSug Ndú; lrkq ,efí' 𝑅1 , 𝑅2 iy 𝑅3 m%;sfrdaOl i`oyd w.hka
f;dard we;af;a" bf,lafg%dav úNj fnokhg iïnkao lr fkdue;s úgl oS" úNj fnokh i`oyd 𝑉0
fjda,aàh;djhla fh¥ úg" 𝑅1 m%;sfrdaOh yryd we;s jk fjda,à
a h;dj tla tla 𝑅2 m%;sfrdaOhla yryd
a h;dj fuka 4 .=Khla jk fia o" 𝑅3 yryd fjda,aàh;dj 𝑅2 yryd jk tu w.h fuka
we;s jk fjda,à
3 .=Khla o jk fia h'
(i) 𝑉0 = 1500𝑉 iy úNj fnokh yryd Odrdj 1𝑚𝐴 kï" 𝑅1 , 𝑅2 iy 𝑅3 .Kkh lrkak'
(ii) 9 jeks w.%h u.ska muKla thg iïnkaO lr we;s bf,lafg%davhg 5𝜇𝐴 Odrdjla 1𝜇𝑠 ld,dka;rhla
;=< ,nd osh hq;= wjia:djla i,lkak' fuu ld,dka;rh ;=< úNj fnokfhka by; Odrdj ,nd oSu
ksid 𝑅3 yryd we;s jk fjda,aàh;dfjys wvqùu .Kkh lrkak' 1 w.%fha isg 9 w.%h olajd úNj
fnokh yryd Odrdj 1𝑚𝐴 ys fkdfjkia j mj;sk nj Wml,amkh lrkak'
(iii) by; (𝑏)(ii) fuka l=vd ld,dka;r i`oyd Odrd weo.kak wjia:dj, oS ^3& rEmfha fmfkk mßos
𝑅3 yryd iïnkaO lr we;s Odß;%lfha .nvd ù we;s wdfrdamK u.ska tu Odrdj ,nd oSfuka w.%
w;r we;s jk fjda,aàh;d neiau" wju lr .; yels h'
(1) 5𝜇𝐴 Odrdj u.ska 1𝜇𝑠 ld,dka;rh ;=< oS /f.k .sh wdfrdamK m%udKh ∆𝑄 .Kkh lrkak'
(2) ^3& rEmfha fmkajd we;s Odß;dj 𝐶 jk Odß;%lh u.ska fuu ∆𝑄 wdfrdamK m%udKh ,nd fokafka
kï" Odß;%lfha fjda,aàh;djfha wvqùu ∆𝑉" i`oyd m%ldYkhla ∆𝑄 iy 𝐶 weiqfrka ,shkak'
(3) fuu fjda,aàh;dj wvqùu 0.05𝑉 g iSud lsÍug kï" 𝑅3 yryd iïnkaO l< hq;= Odß;%lfha
w.h fidhkak'
2015 A/L
(𝑎) (1) rEmfhys fmkajd we;s mßm:fha 𝑋 hkq ú'.d'n' 𝐸 hk wNHka;r m%;sfrdaOh 𝑟
jQ welshqñf,agrhls'
𝐿 hkq 𝐴𝐵 yryd iïnkaO lr we;s úÿ,s mykla jk w;r" myk yryd Odrdj 𝐼 fõ'
(i) úÿ,s myk u.ska mßfNdackh lrkq ,nk 𝑃 laIu;dj"
𝑃 = 𝐸𝐼 − 𝐼 2 𝑟 f,i osh yels nj fmkajkak'
(ii) 𝐸 iy 𝐼 i`oyd w¾: oelaùu Ndú;d lr" 𝐸𝐼 .=K;
s h welshqñf,agrh u.ska
W;amdokh lrkq ,nk laIu;djg iudk jkafka wehs oeZhs meyeos,s
lrkak'
(iii) fmkajd we;s ^2& rEmfha mßos" oeka ^1& rEmfha we;s úÿ,s myk ú'.d'n' 𝐸1
iy wNHka;r m%;sfrdaOh 𝑟1 jQ fjk;a welshqñf,agrhlska m%;sia:dmkh
lrkq ,efí' 𝐸 > 𝐸1 jk w;r mßm:fha Odrdj oeka 𝐼1 fõ'
(1) 𝐸𝐼1 − 𝐼12 𝑟 = 𝐸1 𝐼1 +𝐼12 𝑟1 nj fmkajkak'
(2) by; m%ldYkfha 𝐸𝐼1 iy 𝐸1 𝐼1 .=Ks; fN!;slj l=uk rdYSka ksrEmKh lrhs o@ Tfí ms<s;=re meyeos,s
lrkak'
2016 A/L
(𝑎) m%;sfrdaOh R jq m%;sfrdaOhla yryd 𝐼 Odrdjla" 𝑡 ld,hla ;=< hejq úg ydks jk Yla;sh (𝑊) i|yd m%ldYkhla
,shkak'
(𝑏) úÿ,s ú,dhlhla hkq ;=kS f,day lïìhla wka;¾.; l=vd uQ,djhjhls' ks¾foaYs; Odrdj,g jvd jeä Odrd (wêNdr
Odrd iy ¨yqj;a mßm: ksid ) .,d hEu ksid úoHq;a$bf,lafg%daksl mßm:j,g isÿ jk ydksh j<lajd .ekSug tajd
yd fYa%K.
s ;j úÿ,s ú,dhl iïnkaO lr we;' lsishï mßm:hl ú,dhlh yryd Odrdj" mßm:fha ks¾foaYs; Odrd
w.hg jvd jeä jq úg ú,dhlh oeù ^øj ù& f.dia mßm:h cj m%Njfhka úikaê fõ' úÿ,s ú,dhl f;dard .kq
,nkafka tajdfha m%udKk" mßm:j, ks¾foaY;
s Odrd w.hkag iudk jk mßÈ h'
lïìfha m%;sfrdaOfhys idudkH w.h (𝑏) (i) ys .Kkh l< w.h fuka mia.=Khla
(2) rEmh
f,i .kak' ú,dhl lïìh idod we;s øjHfha úYsIag ;dm Odß;dj 390 J
kg −1 °𝐶 −1 fõ' ú,dhl lïìh idod we;s øjHfha øjdxlh 1075 °C fõ.
(iv) (3) rEmfha fmkajd we;s wdldrhg 230 V fjda,aàh;djla fhdod we;s
5𝐴 𝑋
Ndrhla iys; mßm:h 𝑋𝑌 ys § ¨yqj;a ù we;s wjia:djla
i,lkak' fuu wjia:dfõ § 5 𝐴 ú,dhlhla yryd Odrdj
230 𝑉 𝑅
.Kkh lrkak' (𝑏) (iii) ys ,nd .;a m%;sM, Ndú;fhka fuys
§ ñ,s;;amr 1 lg m%:u ú,dhlh oeù hk nj fmkajkak'
(fuys ,efnk Odrdj iDcqfldaKdi%dldr Odrd iamkaohla f,i (3) rEmh 𝑌
Wml,amkh lrkak.)
(v) 1 μs ld,hla ;=< we;s jk 500 𝐴 iDcqfldaKdi%dldr mgq Odrd iamkaOkhla 5 𝐴 ú,dhlhla yryd .uka lrhs'
fuu wjia:dfõ § ú,dhlh oeù hhs o@ iqÿiq .Kkh lsÍula Ndú;fhka Tfí ms<s;=r i;Hdmkh lrkak '
S
2018 A/L
^1& rEmfha fmkajd we;s mßm:fha 5𝑉 fldaIhg we;af;a fkd.sKh
s yels wNHka;r m%;sfrdaOhls' 𝑍 hkq
5V Z
m%;sfrdaOlhls'
(a) 𝑆 iaúÉph jeiQ miq 𝑍 m%;sfrdaOlfha w.h 1 𝑘 Ω jk úg tys CIu;d ydksh .Kkh ^1& rEmh
lrkak' C B
(b) ^2& rEmfha fmkajd we;s iDcqfldaKdi%dldr ABCD fjda,aàh;d iamkaoh we;s lsÍu 5V
i|yd ±ka iaúÉph jrla ixjD; lr újD; lrkq ,efí'
10 ms
D A
^2& rEmh
fjda,aàh;d iamkaofha úia;drh iy m<, ms<sfj,ska 5V iy 10 ms fõ' iamkaoh we;s l< úg th mßm:h ;=<ska 2 ×
106 m s −1 fõ.hla iys; j .uka lrhs' mßm:h ;=<ska .uka lrk úg iamkaofha iDcqfldaKdi%dldr yevh fkdfjkiaj
mj;sk nj Wml,amkh lrkak'
(e) ^5& rEmfha fmkajd we;s mßÈ jdhquh 𝑋 lsrK wkdjrlhla iqÿiq 𝑋 − lsrK f*dfgdakh
jdhqjlska jg ù we;s È. 𝐿 jQ 𝑃𝑄 m%;sfrdaOl wefkdav lïìhlska
iukaú; h' ^5& rEmfha fmkajd we;s mßÈ mgq bf,lafg%dak iamkaohla
jdhqj
wefkdav lïìfhys 𝑆 ,CIHhg wdikakj jdhqj ;=< we;s lrñka 𝑋
𝑣 𝑆 𝑣
lsrK f*dafgdakhla jdhqj u.ska wjfYdaIKh lr.;af;a hehs is;uq' 𝑃 𝑄
𝑥
fuu bf,lafg%dak iamkaoh jdhqfjka weof.k 𝑃𝑄 wefkdav lïìh u;
𝐿
𝑆 ,CIHfha § bf,lafg%dak Odrd iamkaohla we;s lsÍfï yelshdjla
wefkdav lïìhg we;' wk;=rej bf,lafg%dak Odrd iamkaoh folg fn§ ^5& rEmh
∆𝑡 hkq bf,lafg%dak Odrd iamkao fol wefkdav lïìfha 𝑃 iy 𝑄 fofl<jrg <`.d ùug .kakd ld,hka w;r mr;rh kï"
𝑋 − lsrK f*dafgdakh wjfYdaIKh lr.;a 𝑆 ,CIHhg 𝑃 ,CIHfha isg ÿr jk 𝑥 i|yd m%ldYkhla ∆𝑡, 𝑣 iy 𝐿 u.ska
jHq;amkak lrkak'
2019 A/L
(a) úoHq;a m%Njhla u.ska tall wdfrdamKhla u; isoq lrk ld¾h m%udKh m%Njfha úoHq;a .dul n,h (𝑒𝑚𝑓) f,i
w¾: olajkq ,efí'
fuu w¾: ±laùu Ndú; lrñka"
(i) úoHq;a .dul n,fhys tall ks¾Kh lrkak'
(ii) m%Njhla u.ska ckkh lrk CIu;dj i|yd m%ldYkhla tys úoHq;a .dul n,h 𝐸 iy th yryd .,k
Odrdj 𝐼 weiqfrka ,nd .kak'
CIu;dj (𝑟𝑎𝑡𝑒𝑑 𝑝𝑜𝑤𝑒𝑟) 60𝑊 fõ' negßfha wNHka;r m%;sfrdaOh l%shdrïNl fudagrh
0.03 Ω fõ' weógrh mßmQ¾K weógrhla f,i l%shd lrk nj i,lkak' 𝑀
𝑆2
fudag¾ r:h mK.kajd fkdue;sj ^ 𝑆2 újD;j& m%Odk ,dïmq muKla
±,ajQfha ^ 𝑆1 ixjD;& kï" fjda,aÜógrh 12.0𝑉 w.hla fmkajhs' 𝑉
fudag¾ r: negßh
i) weógrfha mdGdxlh l=ula o@
ii) m%Odk ,dïmqjl m%;sfrdaOh l=ula o@
𝐸 𝑟 = 0.03Ω
iii) negßfha úoHq;a .dul n,h .Kkh lrkak'
^1& rEmh
b) m%Odk ,dïmq o,ajd we;s úfgl oS l%shdrïNl fudagrh il%Sh l< ieKska (𝑆2 ixjD; l< ieKska) weógrh 8.0 𝐴
w.hla fmkajhs' túg"
(i) l%shdrïNl fudagrh yryd Odrdj iy
(ii) l%shdrïNl fudagrfha m%;sfrdaOh .Kkh lrkak'
(e) m%Odk ,dïmq o,ajd we;s úg § l%shdrïNl fudagrfha wdfïprh N%uKh jk úg ls%hdrïNl fudagrh yryd
Odrdj 34.2𝐴 iy fjda,aÜógrfha mdGdxlh 11.0𝑉 fõ'
fuúg" l%shdrïNl fudagrfha"
(i) m%;súoHQ;a .dul n,h" iy
(ii) ld¾hCIu;dj
.Kkh lrkak'
(f) fudagrfha m%;súoHq;a .dul n,h 𝐸𝑏 th yryd .,k Odrdj iu. úp,kfha o< igykla w|skak'
(g) tla;rd rd;%shl ßhÿre ,dïmq ksjd fkdoud fudag¾ r:h kj;d ;enQ ksid negßh ie,lsh hq;= f,i úi¾ckh
úh' tys m%;sM,hla f,i negßfha úoHq;a .dul n,h 10.8𝑉 olajd wvq ù tys wNHka;r m%;sfrdaOh 0.24Ω olajd
jeä úh' negßfha isÿ jQ úi¾ckh ksid l%shdrïNl fudagr yryd .,k ,o Odrdj th lrleùug m%udKj;a
fkdù h' fuu wjia:dfõ § l%shdrïNl fudagrh yryd Odrdj fidhkak'
(h) by; (𝑔) ys i|yka l< wjia:dfõ § ßhÿre úiska úoHq;a .dul n,h 12.3 𝑉 iy wNHka;r m%;sfrdaOh 0.02 Ω
jQ ndysr negßhla fudag¾ r:h mekakqï l%shdrïN (𝑗𝑢𝑚𝑝 𝑠𝑡𝑎𝑟𝑡) lsÍug Ndú; lrk ,§' fï i|yd ndysr negßh
úi¾ckh jQ negßh iu. tlsfkflys m%;sfrdaOh 0.015 Ω jQ cïm¾ flan,a (𝑗𝑢𝑚𝑝𝑒𝑟 𝑐𝑎𝑏𝑙𝑒𝑠) folla u.ska
iïnkaO lr wk;=rej fudag¾ r:h mK.ekajQfha h'
(i) fudag¾ r:h mekakqï l%shdrïN lsÍfï § ndysr negßh úi¾ckh jQ negßh iu. iïnkaO lrk wdldrh
mßm: rEmigykl we| olajkak'
(ii) tkacsu mK.kajk úg § l%shdrïNl fudagrh yryd .,k Wmßu Odrdj .Kkh lrkak'
𝑉
2020 A/L
(a) (i) 𝑅 m%;sfrdaOhla yryd 𝐼 ir, Odrdjla (𝑑. 𝑐. ) 𝑡 ld,hla ;=< .,d hdfï 𝐷
𝐶
oS W;ai¾ckh jk Yla;sh i|yd m%ldYkhla ,shkak'
𝐵
(ii) ihskdldr m%;Hdj¾; fjda,aàh;djhla 𝑉, ld,h 𝑡 iu`. úp,kh jk 𝐴
wdldrh ^1& rEmfha oelafõ' j¾. uOHkH uQ, fjda,aàh;djh 𝑉𝑟𝑚𝑠
𝑡
i|yd m%ldYkhla WÉp fjda,aàh;djh 𝑉𝑃 weiqßka ,shkak'
(1) rEmh
Current electricity | Physics 2021 - Revision iqc;
s a ,shkf.a 13
Odrd úoHq;h iqc;
s a ,shkf.a
(iii) ^1& rEmfha fmkajd we;s 𝐴, 𝐵, 𝐶 yd 𝐷 f¾Ld weiqßka ms<sfj<ska 𝑉𝑃 yd 𝑉𝑟𝑚𝑠 ksrEmKh jkafka l=uk f¾Ld
u.ska o@
(iv) ÿria: wê fjda,aàh;d úÿ,s iïfm%aIKfha oS m%;Hdj¾; fjda,à
a h;d fhdod .ekSfï m%Odk jdishla ,shkak'
(v) by; (𝑎)(i) ys Yla;s W;ai¾ckh i|yd ,nd .;a m%ldYkh m%;Hdj¾; Odrd i|yd kej; ilia lr ,shkak'
(b) (i) m%;Hdj¾; cj iemhqulg iïnkaO lrk ,o úoHq;a mßm:hl fldgila ^2& rEmfha oelafõ'
yrialv lafIa;%M,h 1 𝑚𝑚2 yd os. 10 𝑚 jQ 𝐴𝐵 ;U lïìhla u.ska
my; úoHq;a WmlrK 230 𝑉 jQ m%odkhg iïnkaO lr we;' 𝐴𝐵 yryd
we;sjk úNj neiau fkdi,ld yeßh yels ;rï l=vd hehs i,lkak'
𝐿1 − iy,a msisk W`ÿk (Rice cooker) 1200 W
𝐿2 − YS;lrKh 300 W
𝐿3 − úÿ,s fla;,h 800 W
(i) lïìh ;=<ska .,k Wmßu Odrdj .Kkh lrkak'
(ii) lïìh ;=<ska Wmßu Odrdj 10 𝑠 l ld,hla ;=< .,d .sfha kï
tys WIAK;ajh by< .sh m%udKh .Kkh lrkak' lïìh iïmQ¾Kfhkau ;dm mßjrKh lr we;ehs
iy ndysr mßirhg ;dmh ydks fkdfõ hehs i,lkak' lïìfha ialkaOh 100 𝑔 ls' ;Uj,
m%;sfrdaOl;dj iy úYsIag ;dm Odß;dj ms<sfj<ska 1.8 × 10−8 Ω 𝑚 iy 360 𝐽 𝑘𝑔−1 0 𝐶 −1 fõ'
(iii) wê Odrd .,d hk wjia:dj, oS ;ks ;U lïìhla fjkqjg lïì lsym
s hla iudka;rj tl;= fldg
idok ,o ixhqla; lïìhla Ndú; lrhs' fuu ieleiau ;dm W;ai¾ckh wju lrkafka flfia oehs
meyeos,s lrkak'
(d) tla;rd ksjil lsishï oskhl oS miajre 6'00 isg miajre 10'00 w;r ld,fhaoS ;eáh ñks;a;=jlg lerflk jg
.Kk (𝑟. 𝑝. 𝑚) ukskq ,efí' tys isÿjQ úp,kh ^5& rEmfha oelafõ' úÿ,s ógrh l%udxlkh lr we;a f;a N%uK 500
la 1 k W h g iul jk mßos h'
(i) miajre 8'30 úoHQ;a CIu;d mßfNdackh .Kkh lrkak' r.p.m.
(ii) miajre 7'00 isg miajre 9'00 olajd úÿ,s tallhl ñ,
tla k W h hlg re' 40'00 f,i;a wfkla fõ,djka i|yd
tla 1 k W h hlg re'10'00 f,i;a fõ kï" miajre 6'00
isg miajre 10'00 olajd ld,h ;=< oS whúh hq;= uq¿
uqo, .Kkh lrkak'
ld,h ^miajre&
6.00 7.00 8.00 9.00 10.00
(5) rEmh
𝑉𝑚
2000 A/L 𝑅=
𝑉𝑚
𝐼𝑚 −
(a) (i) Odrdj 𝐼 kï n,anhg 𝑊 = 𝑉𝐼 𝑅𝑣
𝑉𝑚 𝑅𝑣
60 = 12𝐼 𝑅= ^,'01&
𝐼𝑚 𝑅𝑣 −𝑉𝑚
𝐼 = 5𝐴
úl,am l%uh
(ii) 1 𝑚2 l we;s ikakdhl bf,lafg%dak .Kk 𝑛 kï" 𝑅 iy 𝑅𝑣 ys iul m%;sfrdaOh 𝑅𝑒 kï"
6.0 × 1023 𝑉𝑚 = 𝐼𝑚 𝑅𝑒 ^,'01&
𝑛= × 9 × 103 𝑅𝑉 𝑅
63 × 10−3 𝑅𝑒 = ^,'01&
𝑅𝑉 +𝑅
= 8.6 × 1028 𝑚−3 𝑅 𝑅 𝑉𝑚 𝑅𝑣
𝑉𝑚 = 𝐼𝑚 𝑉 ⇒ 𝑅= ^,'01&
𝑅 +𝑅
𝑉 𝐼𝑚 𝑅𝑣 −𝑉𝑚
^8.6 × 1028 yd 8.7 × 1028 w;r w.hla&
(iii) 𝐼 = 𝑛𝐴𝑉𝑑 𝑒
(iii) 300 𝐶 oS 𝑉𝑚 = 4.0𝑉 iy 𝐼𝑚 = 0.02𝐴
−4 −1
𝑉𝑑 = 2.4 × 10 𝑚𝑠 ∴𝑅 =
4.0×1 000
^,'01&
0.02×1 000−4.0
^2.3 × 10−4 yd 2.5 × 10−4 w;r w.hla& = 250Ω^,'01&
4300 𝐶 oS 𝑉𝑚 = 4.05𝑉 iy 𝑉 iy 𝐼𝑚 = 0.018𝐴
1 2 3 4.05 × 1000
(iv) 𝑚𝑉𝑟.𝑚.𝑠 = 𝑘𝑇 ∴𝑅=
2 2 0.018 × 1000 − 4.05
3𝑘𝑇 = 290Ω(290 ± 1Ω) ^,'01&
𝑉𝑟.𝑚.𝑠. = √
𝑚
m%;sfrdaOfha WIaK;aj ix.=Klh 𝜶 kï
3×1.4×10−23 ×300 𝑅𝜃 = 𝑅0 [1 + 𝛼(𝜃 − 0)]
=√
9.1×10−31 250 = 𝑅0 [1 + 𝛼(30 − 0)] ^,'01&
= 1.2 × 105 𝑚 𝑠 −1 290 = 𝑅0 [1 + 𝛼(430 − 0)] ^,'01&
(𝑅430 = 𝑅30 [1 + 𝛼(430 − 30)] Ndú;d fldg we;akï by;
^1.1 × 105 yd 1.3 × 105 w;r w.hla&
,l=Kq foflka tlla muKla ,efí)
𝑉𝑟.𝑚.𝑠. hkq ix>Ügk w;frys bf,lafg%dak j, p,s;fha 𝛼 = 4.0 × 10−4 0 𝐶 −1 (4.0 − 4.1) × 10−4 0 𝐶 −1 ^,'01&
m%fõ.h ms<sn| ñkquls' ^tlla jeros kï ,l=Kla lmd yef¾'&
kuq;a 𝑉𝑑 hkq úoHq;a lafIA;%fha osYdj osf.a bf,lafg%dak j,
p,s;fha m%fõ.h ms<sn| ñkquls' tksid 𝑉𝑑 iy 𝑉𝑟.𝑚.𝑠. w;r (iv) mßm:hg lZfpdma kshuh fhoSfuka
úYd, fjkila we;' 𝐸 = 𝑉𝑚 + 𝐼𝑚 𝑅1 ^,'01&
1 300 𝐶 oS 𝑉𝑚 4.0𝑉 iy 𝐼𝑚 = 0.02𝐴
(v) ld,h = 𝐸 = 4.00 + 0.020𝑅1 ^,'01&
2.4×10−4
𝑃 = 40Ω iy 𝑄 = 35Ω jk úg
𝑹𝟏
𝐸 40+35+𝑟
= ^,'01&
1.0 40
𝑰 𝑰𝒎
𝐼 = 𝐼𝑚 − 𝐼𝑣 ^,'01&
𝑉𝑚
𝑅= ^,'01&
𝐼𝑚 −𝐼𝑉
2003 A/L
(a) ;d;aúl fjda,aÜógrhlg mßñ; m%;sfrdaOhla we;' ^,'01&
mßmq¾K fjda,aÜógrhlg wkka; m%;sfrdaOhla we;' ^b;d
by<& 𝑅 m%;sfrdaOh ;=<ska .,k Odrdj 𝐼 f,i .ksuq'
𝐸
fyda 𝐼= fhoSfuka
𝑅+𝑟
^;d;aúl fjda,aÜñgrhla Y=kH fkdjk $ hï $ mßñ; Odrdjla 12
𝐼=
𝑅+2
weo.kS $.uka lrhs'&
𝑅 m%;sfrdaOhg ixl%duKh lrk laIu;djh 𝑃 kï"
^mßmQ¾K fjda,aÜñgrhla lsisÿ Odrdjla weo fkd.kS$ mßmq¾K 𝑃 = 𝐼2 𝑅
fjda,aÜñgrhl .,k Odrdj Y=kHh&
2005 A/L
(i) (a) E = 12.0V ^,'01& 𝟏𝟎𝑽
𝟏𝟐𝑽
𝟎 𝐸 = 𝐼𝑟 + 𝑉 𝟏𝟏. 𝟓𝑽 𝑹
𝑹 𝒓 𝑳
𝟎 12 = 10𝑟 + 11.5 ^,'01&
0.5
(iii) 𝑅 = 𝑟 𝑟= = 0.05Ω ^,'01&
10
(iv) (a) my; l%u 03 ka ´kEu tlla ms<s.kS' (b) m%Odk ,dïmq foflkau W;ai¾ckh jk iïmq¾K laIu;j
𝑅 ndysr m%;sfrdaOh ;=< laIu;d W;ai¾ckh Wmßu jkafka
= 10 × 11.5𝑊
𝑅 = 2Ω úgh'
(1) 𝑹 ndysr m%;sfrdaOh ;=< Wmßu laIu;d W;ai¾ckh = 115𝑊 ^,'01&
= 𝟏𝟖𝑾 tla tla ,dïmqfjka W;ai¾ckh jk laIu;dj (𝑃)
18
∴ Wmßu n,an .Kk = 1
0.36 = × 115𝑊 ^,'01&
2
= 50
n,an .Kk fiúh yels fjk;a l%u = 57.5𝑊 ^,'01&
𝑷
^2& n,anhla ;=,ska hk Odrdj = u.ska (ii) (a) m%Odk ,dïmq i`oyd 10 × 𝑅𝐿 = 11.5
𝑽
0.36 𝑅𝐿 = 1.15Ω
=
6 m%Odk ,dïmq yryd fjda,aàh;djh
= 0.06𝐴
negßfhys laIu;d ixl%duKh Wmßu jkafka" ndysr 𝑉 = 𝑅𝐿 × 8.0 = 1.15 × 8.0
m%;sfrdaOh negßfha wNHka;r m%;sfrdaOhg iudk jk úg = 9.2𝑉
oSh' tksid ndysr m%;sfrdaOh = 2Ω
𝑅 = 2Ω jk úg negßh imhk Odrdj (𝑰 + 𝟖)𝑨
𝐸 𝑰𝑨
=
𝑅+𝑟 𝟏𝟐𝑽 𝑹𝑳 =
12 𝑽 𝑹𝑴
= = 3𝐴 𝟎. 𝟎𝟓𝛀 𝟏. 𝟏𝟓𝛀
2+2
n,an iudka;r .; f,i ikaê jk ksi Wmßu n,an .Kk
3
=
0.06
= 50 12 = (𝐼 + 80) × 0.05 + 9.2
𝑅 = 2.3Ω ^,'01&
𝟏𝟐𝑽 tla tla ,dïmqfjka jk ;dm W;ai¾ckh
𝑉2 (11.5)2
n,an 50 𝑃= = = 57.5𝑊 ^,'01&
𝑅 2.3
fudagrh yryd .,k Odrdj my; fy<hs' $ wvq lrhs' fuu .=Khlska jeä jk kuq;a ^,'01&
wvqjk Odrdj wjYH wjuhg jvd l=vd jqjfyd;a ldrh mK jdhq Odrdfõ fõ.h jeäjkafka 1.8(4/2.2) .=Khlsks'
.ekaúh fkdyels jkq we;' tu ksid iaúph 𝐵 msyà
s fïoS jdhqfõ WIaK;ajh wvq h'
𝑉𝐵 = (1/2)𝑉0 (𝑉) ^,'01& uhsfl%d - weñgrh yryd .,k Odrdj 100𝜇𝐴 g iSud l<
[fyda 𝑉𝐶 − 𝑉𝐵 = (1/2)𝑉0 (𝑉)] hq;= ksid weógrhg by< Odrdjla meñfKk úg l=vd
𝑅+𝑟 1 m%;sfrdaO w.hlska hq;a Wmm:hla (𝑅1 ) Ndú; l< hq;=h'
∴ 𝑉𝐴𝐵 = [ − ] 𝑉0 (𝑉) ^,'01&
2𝑅+𝑟 2
^fuh m%;súreoaO w;g;a ;¾l l< yel'& tu ksid l=vd
1 𝑅 𝑉0 (𝑉)𝑟
[fyda 𝑉𝐴 − 𝑉𝐵 = [ − ] 𝑉0 (𝑉)] = mrdih f;dard .;a úg jeä m%;sfrdaO w.hlska hq;a Wm
2 2𝑅+𝑟 4𝑅+2𝑟
m:hla (𝑅1 + 𝑅2 ) f;dard .; hq;=h' ^,'01&
(c) (𝑅3 = 𝑅 + 𝑟 iy 𝑅2 = 𝑅 − 𝑟) hk ;;ajh hgf;a 𝐼2 𝑅1 +𝑅2
(ii) 0 − 0.01 𝐴 mrdih i`oyd =
𝑅+𝑟 𝐼 𝑅0 +𝑅1 +𝑅2
𝑉𝐴 = 𝑉 (𝑉)
2𝑅 0 𝑅1 + 𝑅2 100 10−6
=
[fyda 𝑉𝐶 − 𝑉𝐴 =
𝑅−𝑟
𝑉0 (𝑉)] 𝑅0 +𝑅1 + 𝑅2 0.01
2𝑅
100(𝑅1 + 𝑅2 ) = 𝑅0 +𝑅1 + 𝑅2
𝑉𝐵 = (1/2)𝑉0 (𝑉) [fyda 𝑉𝐶 − 𝑉𝐵 = (1/2) 𝑉0 (𝑉)]
𝑅+𝑟 1
𝑅0 g wdfoaY lsÍfuka 99𝑅2 = 1000 − 99 𝑅1
∴ 𝑉𝐴𝐵 = ( − ) 𝑉0 (𝑉)
2𝑅 2 (ii) 0 − 0.1𝐴 mrdih i`oyd
1 𝑅−𝑟
[fyda 𝑉𝐴 − 𝑉𝐵 = ( − ) 𝑉0 (𝑉)] 𝐼2
=
𝑅1
^,'01&
2 2𝑅
𝐼 𝑅0 +𝑅1 +𝑅2
𝑉0 (𝑉)𝑟 𝑅1 100× 10−6
= = ^,'01&
2𝑅 𝑅0 +𝑅1 +𝑅2 0.1
(ii) oaúuh isg oYu mßj¾;khla f,ig ^oaúuh isg wIagl& (ii) 𝑰
mßm:h l%shd lrhs'
fyda ixLHdxl isg m%;siu mßj¾;lhla (𝐷𝐴𝐶) f,ig
mßm:h l%shd lrhs'^,'01&
𝑽𝑳 ^,'01&
𝟎
2012 A/L
(a) (i) 12 − 3 = 0.1 × 𝑅1 ^,'01& (e) m%;sodk ,dCIKslfha fndfyda fihska ;sria jq ;, fldgi
𝑅1 = 90Ω ^,'01& ^tkï ls%hdldÍ fmfoig wkqrEm fldgi& by; jl%hg
(ii) 12 = 𝑖 × (10 + 6) iudk fõ' ^,'01&
𝑖 = 0.75 𝐴 ^,'01& ^úNjh fn§fuka úi`osh yelsh'&
CIu;d W;ai¾ckh = (0.75)2 × 10
(iii)
𝑅0+𝑅𝐿
=
99
fyda ^,'01& 𝟏𝑨
𝑅0 100
𝑬, 𝒓 𝑬𝟏 , 𝒓𝟐 𝒓𝑳
𝑅𝐿 99 𝑿
= ⇒ 𝐴 100𝑅𝐿 = 99 𝑅𝐿 +99 × 5000 ⇒ 𝑅𝐿 =
𝑅0 +𝑅𝐿 100
𝑫 𝑩
495𝑘Ω ^,'01& 𝑪
(b) (i) 𝑅2 m%;sfrdaOlh yryd úNj wka;rh 𝑉 f,i .ksuq' 𝐸 = 12𝑉, 𝑟 = 2Ω
túg" 4𝑉 + 8𝑉 + 3𝑉 = 1500 ⇒ 𝑉 = 100𝑉 ^,'01& 𝑟2 = 1Ω,
100 𝑟𝐿 = 2Ω
𝑅2 = = 100𝑘Ω ^,'01&
1
∴ 𝑅1 = 400𝑘Ω iy 𝑅3 = 300𝑘Ω ^,'01& 𝐹𝐺𝐶𝐷𝐹 mßm:hg lZfpd*a fojk kshuh fhoSfuka" 𝐸 −
𝐸2 = 𝐼0 𝑟 + 1 × 𝑟2 ; ^,'01& tkï 12 − 𝐸2 = 2𝐼0 + 1
(ii) bf,lafg%davh iïnkaO l<úg 𝑅3 yryd Odrdj = 995𝜇𝐴 ^,'01&
^,'01& 𝐴𝐵𝐶𝐷𝐹𝐺𝐴 mßm:hg lZfpd*a fojk kshuh fhoSfuka" 𝐸 =
∴ 𝑅3 m%;sfrdaOh yryd fjda,aàh;d wvqùu (∆𝑉)∆𝑉 = 𝐼0 𝑟 + (𝐼0 − 1)𝑟𝐿 ; ^,'01& tkï 12 = 4𝐼0 − 2 ^,'01&
14
300 − 300 × 103 × 995 × 10−6 = (300 − 298.5) = ∴ 𝐼0 = 𝐴; m<uq iólrKfha 𝐼0 i`oyd wdfoaY l<úg
4
1.5𝑉 ^,'01& 14
𝐸2 = 12 − 1 − 2𝐼0 = 11 − 2 × = 4𝑉
4
fyda ∆𝑣 = ∆𝐼 × 𝑅 = 5 × 10−6 × 300 × 103 = 1.5𝑉 ∴ 𝑌 negßfha ú'.d'n = 4𝑉 ^,'01&
(iii) (1) ∆𝑄 = 5 × 10−6 × 1 × 10−6 = 5 × 10−12 𝐶 ^,'01& (ii) negß wfrdamlh u.ska W;amdokh lrk laIu;dj
∆𝑄 14
(2) ∆𝑉 = = 𝐸𝐼0 = 12 × = 42𝑊 ^,'01&
𝐶 4
5×10−12 14 2
(3) 𝐶 = = 10−10 𝐹 ^ fyda 100𝑝𝐹& ^,'01& 𝑟 ys W;ai¾ckh jk laIu;dj = ( ) 2 = 24.5𝑊
4
0.05
^,'01&
𝑟2 ys W;ai¾ckh jk laIu;dj = 1 × 1 = 1𝑊 ^,'01&
2015 A/L
10 2
𝑟𝐿 ys W;ai¾ckh jk laIu;dj = ( ) 2 = 12.5𝑊
4
(a) (i) 𝑉𝐴𝐵 = 𝐸 − 𝐼𝑟 iy 𝑃 = 𝑉𝐴𝐵 𝐼 ∴ 𝑃 = 𝐸𝐼 − 𝐼2 𝑟 ^,'01& ^,'01&
(ii) ú'.d'n' 𝐸 hkq my< úNjhl we;s iDK bf,lafg%davfha isg
by< úNjhl we;s Ok bf,lafg%davh olajd ^wNHka;rj& (iii) mßm: uQ,djhj u.ska W;ai¾ckh jk uq`M laIu;dj
tall ^Ok& wdfrdamKhla ^fyda l+f,daï tlla& f.k tafï oS = 38𝑊 ^,'01&
lrkq ,nk ld¾hhs' fuu ld¾hh m%udKh welshqñf,agrh W;amdokh jk cjh iy W;ai¾ckh jk laIu;dj w;r
;=< Yla;sh f,i .nvd fõ' Odrdj hkq tall ld,h oS fjki = 42 − 38 = 4𝑊 fuu laIu;dj ú'.d'n' 𝐸2 jk
.,dhk wdfrdamK m%udKhhs'^,'01& negßfha .nvd fjñka mj;S fyda fuu cjh ú'.d'n' 𝐸2 jq
negßfhys ú'.d'n' g úreoaOj ld¾hh lsÍug fho fõ'
^,'01&
2020 A/L
(a) (i) 𝐸 = 𝐼2 𝑅𝑡 ^,'02&
𝑉𝑃 iq<s Odrd
(ii) 𝑉𝑟𝑚𝑠 = ^,'02&
√2
(iii) 𝐷 ^,'01&
𝐶 ^,'01& (ii) iq<s Odrd ksid ;eáh u; we;s jk pqïnl n,h ;eáfha
(iv) mßKdul Ndú;fhka fjda,aàh;dj fjkia lsÍfï ^wvq$jeä p,s;hg tfrysj l%shd lrhs' ^,'02&
lsÍfï& yelshdj fyda ^Odrdj wju ùfuka& CIu;d ydksh
wju lr .ekSu ^,'01& (d) (i) 1 𝑘𝑊ℎ iudk jkafka 1 × 1000 × 60 𝑊 𝑚𝑖𝑛 ^,'01&
2 𝑅𝑡 fyda 𝐸 = 𝑉𝑃2 𝑡 𝑉𝑟.𝑚.𝑠.2 𝑡
(v) 𝐸 = 𝐼𝑟𝑚𝑠 fyda 𝐸 = ^,'01& 8.30 m'j' ys oS úkdählg lerflk jg .Kk 4 la ksid
2𝑅 𝑅
1×1000×60
^𝐼2 𝑅𝑡 fyda
𝑉 2𝑡
,sùug ,l=Kq ke;'& ∴ 4 𝑟𝑝𝑚 iudk jkafka ×4
500
𝑅
4 𝑟𝑝𝑚 g wod, úoHq;a Yla;s mßfNdackh = 480 𝑊 ^,'01&
(b) (i) uq¿ úÿ,s CIu;dj mßfNdackh = 𝑃1 + 𝑃2 + (ii) 7.00 isg 8.00 m'j' olajd iïmQ¾K jg .Kk = 2 × 60
𝑃2 = 1200 + 300 + 800 = 2300𝑊 ^,'01& ∴ 8.00 isg 9.00 m'j' olajd iïmQ¾K jg .Kk = 4 × 60
^fjdàh;d tl;= lsÍug fyda ;ks Odrd tl;= lsÍu i|yd 7.00 isg 9.00 m'j' olajd iïmQ¾K jg .Kk
fuu ,l=Kq m%odkh lrkak'& = 6 × 60 = 360 ^,'01&
2300 Yla;s mßfNdackh fyda mßfNdackh lrk ,o tall .Kk
𝑃 = 𝑉𝐼 fhoSfuka" 𝐼 =
230 360
= 10𝐴 ^,'01& = × 40.00 = 𝑅𝑠. 28.80
500
^YsIHhd WÉp Odrdj Wmßu Odrdj f,i Wml,amkh 6.00 isg 7.00 m'j' olajd iïmQ¾K jg .Kk = 1 × 60
lrkafka kï" 10√2𝐴 fyda 14.12𝐴 ms<s;=r úh hq;=h'& 9.00 isg 10.00 m'j' olajd iïmQ¾K jg .Kk = 2 × 60
∴ WÉp fkdjk ld,h ;=, iïmQ¾K jg .Kk
(ii) cQ,a ;dmh ∆𝑄 = 𝐼2 𝑅𝑡 3 × 60 = 180 ^,'01&
𝜌𝑙 WÉp fkdjk ld,h i|yd uq¿ uqo,
lïìfha m%;sfrdaOh" 𝑅 = ^,'01&
𝐴 180
(1.8×10−8 ×10) = × 10.00 = 𝑅𝑠. 3.60
= ^,'01& 500
1×10−6 6.00 isg 10.00 m'j' ld,h i|yd uq¿ uqo,
^wdfoaYh i|yd&
= 28.80 + 3.60
102 ×(1.8×10−8 ×10)×10
∆𝑄 = ^,'01& = 𝑅𝑠. 32.40 ^,'01&
1×10−6
^wdfoaYh i|yd&
= 1.8 × 102 𝐽
∆𝑄 = 𝑚𝑐∆𝜃
100 × 10−3 × 360∆𝜃 = 1.8 × 102 ^,'02&
^𝐿𝐻𝑆 i|yd ,l=Kq 01 la yd iudk lsÍu i|yd ,l=Kq 01 la&
180
∆𝜃 = × 103 = 50 𝐶 ^,'01&
100×360
(iii) Odrdj .,dhdu lïì w;r fnoS we;s w;r tla tla lïìh
yryd wvq Odrdjla .,d hhs fyd iM, m%;sfrdaOh wvq lrhs'
^,'02&
(c) (i) pqïnl i%dj f¾Ld we|Su iy ksjeros osYdj,a ,l=Kq lsÍu'
^,'02&