Professional Documents
Culture Documents
Δεν αντλώ αρκετό γάλα, τι να κάνω;
Δεν αντλώ αρκετό γάλα, τι να κάνω;
Εισαγωγή
Η παραγωγή γάλακτος διαφοροποιείται αρκετές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας και
μεταβάλλεται με το πέρασμα των εβδομάδων και των μηνών. Όσο επιτρέπεται στο παιδί να
θηλάζει ελεύθερα, όποτε και για όσο αυτό επιθυμεί, η παραγωγή της μητέρας θα
προσαρμόζεται στις ανάγκες του παιδιού. Παρόλα αυτά, όταν η μαμά αντλεί το γάλα της με
θήλαστρο περιστασιακά ή αποκλειστικά, η άντληση μπορεί να γίνει θέμα προβληματισμού,
λόγω κάποιων παραγόντων:
Α. Η δυνατότητα μέτρησης του πόσο γάλα αντλείται κάθε φορά, καθιστά κάθε μείωση του
αποτελέσματος της άντλησης περισσότερο προφανή και άρα οδηγεί στον προβληματισμό,
ακόμα και αν υπάρχει απλώς φυσιολογική απόκλιση. (Σημείωση της ομάδας διαχείρισης: Το
αποτέλεσμα της άντλησης διαφέρει από μαστό σε μαστό, από άντληση σε άντληση, από μέρα
σε μέρα κ.ό.κ. Δεν είμαστε μηχανές να παράγουμε κάθε φορά την ίδια ποσότητα γάλακτος!)
Γ. Κανένα θήλαστρο δε μπορεί να απομακρύνει το γάλα από το στήθος της μητέρας τόσο
καλά, όσο ένα θηλάζον βρέφος. Συνεπώς, οι αντλήσεις δεν διατηρούν τη γαλουχία τόσο
αποτελεσματικά, όσο ένα θηλάζον βρέφος. Εξαιτίας αυτού, όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό
των ημερήσιων αναγκών του βρέφους που καλύπτονται από τις αντλήσεις (παρά από τον
απευθείας θηλασμό στο στήθος), τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα η μαμά να χρειάζεται
να κοπιάσει περισσότερο, για να διατηρήσει την παραγωγή της.
Τι θεωρείται φυσιολογικό όταν μιλάμε για αποτέλεσμα άντλησης και μεταβολές αυτού;
Είναι φυσιολογικό, μια μητέρα που θηλάζει αποκλειστικά να είναι σε θέση να αντλεί από 15
έως 60ml συνολικά και από τους δυο μαστούς ανά άντληση. Οι μητέρες που αντλούν
περισσότερο γάλα ανά άντληση μπορεί να έχουν υπερπαραγωγή γάλακτος, να αντιδρούν
καλύτερα στις αντλήσεις με θήλαστρο από ότι ο μέσος όρος ή να έχουν καταφέρει να
αυξήσουν το αποτέλεσμα της άντλησής τους μέσω εξάσκησης. Πολλές μητέρες πιστεύουν
ότι πρέπει να είναι να σε θέση να αντλήσουν 120 με 240ml τη φορά, αλλά ακόμα και τα
120ml είναι μια αρκετά μεγάλη ποσότητα άντλησης για μια αποκλειστικά θηλάζουσα μητέρα.
Είναι πολύ φυσιολογικό να χρειάζονται 2 ή 3 αντλήσεις, ώστε να συγκεντρωθεί αρκετό γάλα
για να καλυφθεί ένα γεύμα του μωρού. Να θυμάστε ότι κανένα θήλαστρο δεν μπορεί να
βγάλει τόσο γάλα, όσο ένα μωρό που θηλάζει αποτελεσματικά.
Κατά τις πρώτες εβδομάδες, πολύ συχνά οι μητέρες έχουν περισσότερο γάλα από τις
ανάγκες του μωρού, κάτι το οποίο όμως ρυθμίζεται ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού με
την πάροδο των πρώτων εβδομάδων ή μηνών. Όταν η παραγωγή γάλακτος ρυθμίζεται (αυτή
η αλλαγή μπορεί να συμβεί είτε σταδιακά, είτε ιδιαιτέρως απρόσμενα) είναι φυσιολογικό να
μειώνεται το αποτέλεσμα της άντλησης. Για τις μητέρες που έχουν υπερπαραγωγή γάλακτος
αυτή η αλλαγή συνήθως συμβαίνει αργότερα (6 με 9 μήνες μετά την γέννηση του βρέφους,
αντί για 6 με 12 εβδομάδες).
Είναι φυσιολογικό τα αποτελέσματα της άντλησης να ποικίλουν από άντληση σε άντληση και
από μέρα σε μέρα. Το να έχετε ενίοτε μια ημερήσια παραγωγή μικρότερη από ότι συνήθως
δεν είναι ασύνηθες. (Σημείωση της ομάδας διαχείρισης: Έχει συμβεί στις περισσότερες, αν
όχι σε όλες μας!)
Κατά την διάρκεια των αλμάτων ανάπτυξης μην εκπλαγείτε αν το μωρό πίνει περισσότερο
γάλα από το συνηθισμένο, ενώ η παραγωγή σας μετά δυσκολίας καλύπτει τις ανάγκες του
παιδιού. Τα άλματα ανάπτυξης είναι προσωρινά, προσπαθήστε να αυξήσετε τους θηλασμούς
και προσθέστε μια ή δυο συνεδρίες άντλησης στο σπίτι, μέχρι να περάσει το άλμα
ανάπτυξης.
Από την άλλη πλευρά, ορμονικές μεταβολές που εμφανίζονται κατά την διάρκεια της
εγκυμοσύνης μπορούν να επιφέρουν μείωση της παραγωγής γάλακτος. (Σημείωση της
ομάδας διαχείρισης: Έχουμε τουλάχιστον δυο παραδείγματα μαμάδων στην ομάδα, στις
οποίες η αιτία της μείωσης της ποσότητας γάλακτος που αντλούσαν, ήταν μια νέα
εγκυμοσύνη!)
Να θυμάστε ότι η ποσότητα γάλακτος που αντλείτε δεν είναι δείκτης του γάλακτος που
παράγει ο οργανισμός σας. (Σημείωση της ομάδας διαχείρισης: Το αποτέλεσμα της άντλησης
είναι απλά ένδειξη του πόσο γάλα μπορείτε να αντλήσετε υπό τις υπάρχουσες συνθήκες!)
Αρχικά, σκεφτείτε την πιθανότητα το μωρό σας να υπερσιτίζεται όταν εσείς λείπετε. Αν
αυτό συμβαίνει, μπορεί να μην χρειάζεται στην πραγματικότητα να παράγετε τόσο πολύ
γάλα όσο σας ζητείται. Η παραπάνω πιθανότητα δεν αποτελεί βεβαιότητα, αλλά μπορεί
όντως να συμβαίνει. (Σημείωση της ομάδας διαχείρισης: Ειδικά τις πρώτες εβδομάδες
συστήνεται να αποφεύγεται η χρήση του μπιμπερό σε θηλάζοντα βρέφη. Για τις εναλλακτικές
μεθόδους σίτισης αντί του μπιμπερό δείτε περισσότερα στοιχεία
εδώhttps://www.facebook.com/notes/%CE%B8%CE%AE%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF
%84%CF%81%CE%BF-%CE%B8%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF
%82/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CF%80%CE
%B9%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%8C-%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CE
%BB%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CF%84%CF%81%CF
%8C%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CF%83%CE%AF%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%B7%CF
%82/601284016575535 Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να σιτιστεί το παιδί με κάποια
εναλλακτική μέθοδο ή αν δεν κινδυνεύει από το φαινόμενο σύγχυσης θηλών, χρήσιμες
πληροφορίες για το πώς μπορούν να προσφέρουν το μπιμπερό όσοι φροντίζουν ένα θηλάζον
βρέφος, ώστε να μην υπερσιτίζεται μπορείτε να δείτε εδώ http://kellymom.com/.../feeding-
tools/bottle-feeding/ κι εδώ http://youtu.be/UH4T70OSzGs )
1) Όταν χρειάζεται να αντλήσετε περισσότερο γάλα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να ελέγξετε είναι
το θήλαστρο σας
- Τι ηλικίας είναι το θήλαστρο σας; Εάν έχετε ένα παλιό ηλεκτρικό θήλαστρο (συνήθως
παλαιότερο του ενός χρόνου) ή εάν χρησιμοποιείτε το θήλαστρο συχνότερα απ’ ότι αυτό
είναι σχεδιασμένο, η μηχανική αντλία (το λεγόμενο μοτέρ) του μπορεί να μη λειτουργεί
σωστά.
Συχνά η μείωση στην ποσότητα άντλησης οφείλεται στην ανάγκη αντικατάστασης
εξαρτημάτων της αντλίας. Πρέπει να ελέγχετε και αντικαθιστάτε όσα μέρη του θηλάστρου
έχουν τυχόν φθαρεί ή δεν έχουν αντικατασταθεί τους τελευταίους 3 με 6 μήνες.
- Η αλλαγή σε μια διαφορετικού μεγέθους χοάνη άντλησης στο θήλαστρο διαφοροποιεί την
αίσθηση άνεσης κατά την άντληση, την κίνηση της θηλής και συνεπώς επηρεάζει το
αποτέλεσμα της άντλησης για κάποιες μητέρες. [Σημείωση της ομάδας διαχείρισης:
Προσοχή στο μέγεθος της χοάνης, καθώς δεν έχουμε όλες οι γυναίκες το ίδιο μέγεθος θηλής
και σίγουρα δεν ταιριάζει σε όλες η (συνήθως μεσαίου μεγέθους) χοάνη που περιλαμβάνεται
στη συσκευασία του κάθε θηλάστρου. Το κατάλληλο μέγεθος χοάνης παίζει σημαντικότατο
ρόλο και στο θέμα της άνεσης κατά την άντληση, αλλά και σε θέμα παραγωγής ακόμη και
υγείας (φραγμένοι πόροι και μαστίτιδες μπορούν να εμφανίζονται λόγω λανθασμένου
μεγέθους χοάνης). Για το πώς επιλέγουμε το σωστό μέγεθος χοάνης, δείτε πληροφορίες στο
pdf αρχείο και τις ιστοσελίδες που υπάρχουν εδώ
https://www.facebook.com/groups/thilastro/455134734523798/]
Μήπως έχετε ελαττώσει το αριθμό των αντλήσεων ή των θηλασμών το τελευταίο διάστημα
ή μήπως έχετε μειώσει τις αντλήσεις ή τους θηλασμούς με άλλους τρόπους (Σημείωση της
ομάδας διαχείρισης: Ενώ η συχνότητα μπορεί να παραμένει αμετάβλητη, εντούτοις ίσως να
μειώθηκε η διάρκεια της άντλησης ή του θηλασμού, ή υπάρχει η πιθανότητα το στήθος να
μην αδειάζει το ίδιο αποτελεσματικά). Η παραγωγή γάλακτος είναι μια διαδικασία
προσφοράς και ζήτησης. Περισσότεροι θηλασμοί ή/και αντλήσεις οδηγούν σε μεγαλύτερη
παραγωγή γάλακτος. Εάν συστηματικά μειώνετε τις αντλήσεις ή τους θηλασμούς για
μερικές ημέρες, η συνολική παραγωγή γάλακτος σταδιακά θα μειωθεί και αναμενόμενα θα
δείτε μείωση και στο αποτέλεσμα της άντλησης μητρικού γάλακτος.
Μήπως το μωρό σας άρχισε να σιτίζεται με στερεές τροφές το τελευταίο διάστημα; Καθώς
το παιδί λαμβάνει περισσότερες στερεές τροφές και λιγότερο γάλα (απογαλακτισμός), η
συνολική παραγωγή γάλακτος φυσιολογικά ελαττώνεται και σταδιακά ίσως μειωθεί και η
ποσότητα γάλακτος που αντλείτε. Μπορεί να μην παρατηρηθεί μεταβολή στο μοτίβο του
θηλασμού, καθώς μερικά μωρά θηλάζουν το ίδιο συχνά, εντούτοις προσλαμβάνουν λιγότερο
γάλα κατά τη διάρκεια των θηλασμών αυτών. Αν το μωρό σας άρχισε τις στερεές τροφές
νωρίς (πριν κλείσει τους 6 μήνες) ή τρώει αρκετή ποσότητα στερεών τροφών από νωρίς,
είναι πολύ πιθανό να παρατηρήσετε μείωση της παραγωγής σας. Μια πολύ αργή, σταδιακή
εισαγωγή στερεών κατά τους 6 μήνες ή και αργότερα είναι λιγότερο πιθανό να επηρεάσει
την ποσότητα γάλακτος που παράγει η μητέρα.
- Μήπως ξεκινήσατε αυστηρή δίαιτα; Προσλαμβάνετε αρκετές θερμίδες από την τροφή σας;
Τα μικρά σνακ κατά την διάρκεια της ημέρας, που περιλαμβάνουν υγιεινές τροφές, πλούσιες
σε πρωτεΐνες μπορεί να είναι ιδιαιτέρως βοηθητικά.
- Πίνετε νερό όταν διψάτε; Μερικές μητέρες, ιδιαίτερα όταν είναι στη δουλειά τους, είναι
πολύ απασχολημένες και ξεχνούν να πίνουν αρκετά υγρά.
- Ξεκουράζεστε αρκετά; Η ξεκούραση κάτι ιδιαίτερα δύσκολο όταν υπάρχει ένα μωρό.
Προσπαθήστε να πηγαίνετε για ύπνο λίγο νωρίτερα και να απολαμβάνετε έναν μικρό
μεσημεριανό υπνάκο, ειδικά τις ημέρες που δεν εργάζεστε. Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να
κοιμάστε μαζί με το μωρό σας (co-sleeping), ώστε να ξεκουράζεστε περισσότερο. Έστω και
λίγες στιγμές επιπλέον χαλάρωσης μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
- Μήπως είστε άρρωστη; Οι ασθένειες -ιδιαίτερα αν έχετε πυρετό- η μαστίτιδα ή ακόμη και η
αφυδάτωση, μπορούν να οδηγήσουν στην προσωρινή μείωση της παραγωγής. Ορισμένα
φάρμακα μπορούν να επιφέρουν το ίδιο αποτέλεσμα δηλαδή την ελάττωση της παραγωγής
(αντισυλληπτικά χάπια, ψευδοεφεδρίνη, αλκοολούχα ροφήματα, βρωμοκρυπτίνη, εργοταμίνη,
καβεργολίνη κ.ά.). (Σημείωση της ομάδας διαχείρισης: Αφυδάτωση ή ανεπαρκής σίτιση της
μητέρας μπορεί να επέλθει για παράδειγμα από εμετούς, διάρροιες, απώλεια όρεξης κ.ά.
Πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια και τυχόν επίδραση των φαρμάκων στη γαλουχία,
μπορείτε να αναζητήσετε στις παρακάτω βάσεις δεδομένωνhttp://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-
bin/sis/htmlgen?LACT και http://www.e-lactancia.org )
Για να αυξήσετε το ρυθμό παραγωγής γάλακτος και γενικά την παραγωγή σας, το “μυστικό”
είναι να απομακρύνετε όσο το δυνατόν περισσότερο γάλα από το στήθος και να το κάνετε
αρκετά συχνά, ώστε να συσσωρεύεται όσο το δυνατόν λιγότερο γάλα στους μαστούς, στο
διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στα γεύματα.
- Προσθέστε μια ή δυο επιπλέον αντλήσεις εκτός εργασιακού ωραρίου ή κατά τη διάρκεια
του σαββατοκύριακου. Προσπαθείτε να αντλείτε αμέσως μετά το θηλασμό ή αντλήστε με
θήλαστρο από το ένα στήθος, ενώ το μωρό σας θηλάζει από το άλλο. Μπορείτε επίσης να
προσπαθήσετε να αντλήσετε με το θήλαστρο, ενώ το παιδί κοιμάται ή κατά την διάρκεια της
νύχτας ή όταν το παιδί αυξάνει το συνηθισμένο μεσοδιάστημα ανάμεσα στους θηλασμούς.
- Το μωρό σας διαμαρτύρεται λόγω μικρότερης ροής γάλακτος, εάν εσείς αντλείτε ανάμεσα
στους θηλασμούς; Αν ναι, τότε δοκιμάστε τη μονή άντληση ανάμεσα στους θηλασμούς του
μωρού και όχι την διπλή. Αν και η μονή άντληση δεν είναι τόσο αποτελεσματική για την
αύξηση της γαλουχίας, εντούτοις οδηγεί στην μεγαλύτερη πληρότητα του ενός μαστού,
ώστε το γάλα από αυτό το μαστό αυτό να ρέει γρηγορότερα.
- Αντλείτε για αρκετή ώρα με το θήλαστρο; Όταν η άντληση έχει ως στόχο την αύξηση της
παραγωγής, τότε συνίσταται η (διπλή) άντληση για τουλάχιστον 15 λεπτά, ώστε να
διασφαλιστεί ότι η αντλία αφαιρεί μια ικανοποιητική ποσότητα γάλακτος από το στήθος.
Συνεχίστε την άντληση για 2 έως 5 λεπτά μετά την τελευταία σταγόνα γάλακτος. Αν δεν
υπάρχει πάντοτε πάντα ο χρόνος για να αντλήσετε για τόση ώρα, θυμηθείτε πως η προσθήκη
μιας σύντομης άντλησης (η αύξηση συχνότητας των αντλήσεων ακόμη και αν η
απομάκρυνση γάλακτος δεν είναι η βέλτιστη) μπορεί να βοηθήσει.
- Θυμηθείτε να κάνετε μασάζ στο στήθος ή μαλάξεις, πιέσεις, ταυτόχρονα με την άντληση.
- Η αλλαγή σε μια καταλληλότερου μεγέθους χοάνη θηλάστρου αυξάνει την ποσότητα του
αντλούμενου γάλακτος σε κάποιες μητέρες.
(Σημείωση της ομάδας διαχείρισης: Περισσότερες πληροφορίες για το πώς μπορεί να γίνει η
άντληση αποτελεσματικότερη (μαλάξεις, hands-free άντληση, μέγεθος χοάνης κλπ, μπορείτε
να δείτε εδώ
https://www.facebook.com/groups/thilastro/601486333221970/ )
iii) Γαλακταγωγά
Πολλές μητέρες που χρησιμοποιούν θήλαστρο έχουν διαπιστώσει ότι η κατανάλωση βρώμης
λειτουργεί πολύ βοηθητικά στην βελτίωση του αποτελέσματος των αντλήσεων. Επίσης, είναι
πολύ βοηθητική η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες κατά τη διάρκεια της
ημέρας, καθώς και η πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή της άντλησης.
Οι παρακάτω συμβουλές είναι πολύ χρήσιμες για την αντιμετώπιση δυσκολιών του θηλασμού
και για τη μείωση της ποσότητας αντλημένου γάλακτος που χρειάζεται το μωρό σας όταν
απουσιάζετε.
- Θηλάστε αμέσως πριν φύγετε και αμέσως μόλις γυρίσετε από την δουλειά. Βεβαιωθείτε ότι
όποιος προσέχει το μωρό δεν το ταΐζει λίγο πριν την αναμενόμενη ώρα επιστροφής σας.
- Το μωρό σας έχει αρχίσει τις στερεές τροφές; Αν ναι, κανονίστε όποιος φροντίζει το μωρό
να προσφέρει όλες ή τις περισσότερες στερεές τροφές όσο λείπετε και θηλάστε
(αποκλειστικά ή ως επί το πλείστον) όσο είσαστε μαζί με το μωρό σας. Με αυτόν τον τρόπο,
το μωρό μπορεί να χρειάζεται λιγότερο γάλα όταν λείπετε, λόγω των στερεών τροφών και
θα θηλάζει περισσότερο όσο είστε μαζί. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να βελτιωθεί η
παραγωγή σας, μέσω του θηλασμού και ταυτόχρονα να μειωθεί η ποσότητα του γάλακτος
που πρέπει να αντλείτε καθημερινά για να ταϊστεί το μωρό, όταν εσείς απουσιάζετε.
- Ενθαρρύνετε το μωρό σας να κάνει την λεγόμενη “αντιστροφή κύκλου” (reverse cycle).
“Αντίστροφος κύκλος” σημαίνει ότι ένα μωρό θηλάζει συχνά, όταν βρίσκεται μαζί με τη
μητέρα του (συνήθως την νύχτα) και προσλαμβάνει λιγότερο γάλα όταν είναι μακριά της.
- Μια έρευνα έδειξε ότι οι μητέρες βρεφών, τα οποία νοσηλεύονταν, όταν (οι μητέρες)
άκουγαν οδηγίες χαλάρωσης ή χαλαρωτική μουσική κατά τη διάρκεια της άντλησης, είχαν
ένα αυξημένο αποτέλεσμα άντλησης. Όταν οι μαμάδες κατά την διάρκεια της άντλησης
άκουγαν ένα ηχογραφημένο θέμα, που περιείχε τόσο μουσική, όσο και οδηγίες χαλάρωσης και
επιπλέον κοίταζαν φωτογραφίες του μωρού τους, το αποτέλεσμα ήταν ακόμη καλύτερο. Σε
αυτή την έρευνα, οι παρεμβάσεις είχαν ως αποτέλεσμα οι μαμάδες να παράγουν 2 ή και 3
φορές περισσότερο γάλα, σε σχέση με τη συνηθισμένη παραγωγή τους. Η περιεκτικότητα του
γάλακτος σε λιπαρά επίσης αυξήθηκε σε αυτές τις μητέρες, κατά τη διάρκεια των πρώτων
ημερών της έρευνας.