ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το σχέδιο δράσης που υποβάλλουμε αποτελεί ένα ενδεικτικό πλάνο της εργασίας μας με τα
αναλυτικά σχέδια μαθήματος και την διεξοδική παρουσίαση των στόχων και της μεθοδολογίας μας.
Περιλαμβάνει τις επιμέρους ενότητες με τις οποίες θα ασχοληθούμε καθώς επίσης και ένα
ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους.
Η γενικότερη εκπαιδευτική μέθοδος προσέγγισης του θέματος θα είναι η μέθοδος project κι
έτσι κατά τη διάρκεια της υλοποίησης μπορούν να επανακαθοριστούν στόχοι και τεχνικές να
προστεθούν νέες ή και να παραληφθούν ορισμένες, ανάλογα και με τις δυνατότητες, τις ανάγκες
και τα ενδιαφέροντα των μαθητών της Ομάδας.

Μέθοδοι που θα εφαρμοστούν:

Διάλεξη. Η μέθοδος αυτή θα χρησιμοποιηθεί κυρίως για την προσέγγιση του θέματος και
την ανάπτυξη των παραμέτρων του σε ακροατήριο ενηλίκων (γονείς, τοπικοί φορείς).
Ασκήσεις ελεύθερου συνειρμού: στοχεύουν στην έκφραση ποικίλων ιδεών μέσω
ιδεοθύελλας (brainstorming)
Καλλιτεχνική δημιουργία : Οι μαθητές απεικονίζουν διάφορες περιπτώσεις περιστατικών
με ζωγραφική ή κολλάζ και δημιουργούν αφίσες με μηνύματα για τη σωστή συμπεριφορά
στις διάφορες περιπτώσεις. Ακόμα μπορούν να φτιάξουν μια γελοιογραφία ή μια μικρή
ιστορία για να δείξουν μέσα από τη δική τους ματιά τις λαθεμένες και τις σωστές
συμπεριφορές. Η καλλιτεχνική δημιουργία βοηθά ιδιαίτερα τα παιδιά που εμφανίζουν
δυσκολίες στη γραπτή ή προφορική έκφραση.
Επισκέπτες – ομιλητές Η παρουσία επισκεπτών – ομιλητών ανανεώνει το ενδιαφέρον της
τάξης, αυξάνει τις γνώσεις των μαθητών και αποτελεί κίνητρο να ερευνηθεί σε βάθος
κάποιο θέμα ή να συνεχιστούν οι επαφές με άλλους ειδικούς. Επίσης η δυνατότητα
οργάνωσης μιας επίσκεψης από τους ίδιους τους μαθητές θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν
οργανωτικές ικανότητες και δεξιότητες επικοινωνίας. Φυσικά η επιλογή των θεμάτων
καθώς και των εισηγητών θα γίνεται με αυστηρά κριτήρια και πάντα σύμφωνα με τους
προκαθορισμένους στόχους του προγράμματος.
Εργασίες σε μικρότερες ομάδες: Οι μαθητές μαθαίνουν με τον τρόπο αυτό να λειτουργούν
ως μέλη μιας ομάδας, να αντιμετωπίζουν τυχόν διαφωνίες και να συνεργάζονται.
Έρευνα Η έρευνα θα γίνει μεταξύ των μαθητών των σχολείων με ερωτηματολόγια. Τα
ερωτηματολόγια θα είναι κλειστού τύπου πολλαπλής απάντησης και θα είναι ανώνυμα. Σε
κάθε περίπτωση δεν πρέπει να παραβιάζονται προσωπικά δεδομένα του μαθητή και με
ευθύνη του υπεύθυνου εκπαιδευτικού θα διαφυλάσσεται το απόρρητο των απαντήσεων οι
οποίες θα αξιολογηθούν αθροιστικά και όχι μεμονωμένα.
Μελέτη περίπτωσης Στα παιδιά δίνεται μια ιστορία στην οποία υπάρχει ένα γεγονός που
πρέπει να κριθεί. Οι μαθητές αναζητούν και εντοπίζουν τα σημεία που κατά τη γνώμη τους
δεν τους άρεσαν ή δεν θα επιθυμούσαν να συμβούν στα ίδια και στη συνέχεια από το γενικό
και αόριστο ερχόμαστε στο τοπικό και συγκεκριμένο και ζητάμε από τα παιδιά να
διακρίνουν στοιχεία που τα έχουν συναντήσει στη δική τους καθημερινότητα κι όμως
πέρασαν απαρατήρητα. Η μελέτη περίπτωσης βοηθάει στην προσομοίωση καταστάσεων
όπου το παιδί μπορεί να εξετάσει τις διάφορες φάσεις σε τρίτο πρόσωπο, απαλλαγμένο έτσι
από τη συναισθηματική φόρτιση και πίεση που θα μπορούσε να δημιουργήσει η ενεργός
συμμετοχή του σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Έμμεσα όμως δημιουργείται μια ταύτιση του
μαθητή με το πρόσωπο της περίπτωσης που μελετάμε και έτσι βοηθιέται η εξαγωγή
συμπερασμάτων για την αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών σε πραγματικές συνθήκες.
 Παιχνίδια ρόλων Τα παιχνίδια αυτά έχουν σαν στόχο την κοινωνικοποίηση των παιδιών,
έχουν προσχεδιαστεί από την Παιδαγωγική ομάδα και έχουν ειδικούς στόχους. Φυσικά τα
παιχνίδια αυτά πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένα αφού δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση
να θέσουν τα παιδιά σε κίνδυνο ή να δημιουργήσουν σύγχυση ανάμεσα στην πραγματικότητα
και την απεικόνιση. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα παιδιά των μικρότερων τάξεων
τα οποία δεν μπορούν να κάνουν εύκολα το διαχωρισμό ανάμεσα στην προσομοίωση και το
πραγματικό γεγονός. Γι’ αυτά θα προτείναμε παιχνίδια με κούκλες όπου το παιδί εκφράζει
την άποψή του χωρίς όμως να συμμετέχει άμεσα στις επιμέρους δράσεις.

Η αξιολόγηση του προγράμματος θα περιλαμβάνει τρία στάδια :

 Αρχική αξιολόγηση : Θα αξιολογηθούν οι μέθοδοι, τα υλικά, τα αντικείμενα και οι στόχοι
σε συνάρτηση με την ηλικία των μαθητών, τις γνωστικές τους ικανότητες, τα
ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις τους. Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη οργάνωση της
μεθοδολογίας και του υλικού καθώς επίσης και στην προετοιμασία των δράσεών μας.
 Διαμορφωτική αξιολόγηση (formative evaluation): Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του
προγράμματος οι αρχικοί στόχοι, το υλικό και η μεθοδολογία αξιολογούνται και σε
περίπτωση που η πρακτική εφαρμογή παρουσιάσει ασυμφωνία με τον αρχικό μας
σχεδιασμό, επανακαθορίζουμε τους στόχους, τροποποιούμε τη μεθοδολογία και εισάγουμε
νέα υλικά και βιβλιογραφία.
 Τελική αξιολόγηση (summative evaluation): Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος
γίνεται παρουσίαση των αποτελεσμάτων στο ευρύτερο κοινό και αξιολογούνται η επίτευξη
των αρχικών στόχων, η ενεργός συμμετοχή των μαθητών, η διάχυση των αποτελεσμάτων
στην τοπική κοινωνία, η εμπλοκή φορέων στο πρόγραμμα μέσα από την οπτική του
ανοίγματος του σχολείου στην ευρύτερη κοινωνία και τέλος γίνεται η καταγραφή των
αποτελεσμάτων της εργασίας μας.

Διάχυση των αποτελεσμάτων : Ένας βασικός τομέας της εργασίας μας αφορά τη διάχυση των
αποτελεσμάτων στην τοπική κοινωνία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από κείμενα που θα
δημοσιεύονται στη σχολική μας εφημερίδα, με την έκδοση αφίσας που θα δημιουργήσουν οι ίδιοι οι
μαθητές καθώς και με συναντήσεις με ειδικούς που θα πραγματοποιήσουμε και ειδικές ημερίδες
ανοιχτές στο κοινό που θα γίνουν κατά τη διάρκεια του προγράμματος.
 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ
ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ;

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΟΛΟΙ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ;

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ

ΑΞΙΑ

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ : ΕΝΑ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΖΛ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ
ΜΗΝΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1ο 15νθήμερο Οργάνωση δράσης – ενημέρωση ομάδων
1ο 15νθήμερο Ανθρώπινα δικαιώματα
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Είμαστε όλοι ίδιοι
2ο 15νθήμερο
Έχουν όλοι τις ίδιες ευκαιρίες;
1ο 15νθήμερο Τύποι δικαιωμάτων
ΜΑΡΤΙΟΣ Ρατσισμός και απομόνωση
2ο 15νθήμερο
Φιλία και συνεργασία
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2ο 15νθήμερο Πολιτιστικά δικαιώματα
1ο 15νθήμερο Συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα
ΜΑΪΟΣ
2ο 15νθήμερο Ο καθένας έχει τη δική του αξία
ΙΟΥΝΙΟΣ 1ο 15νθημερο Παρουσίαση αποτελεσμάτων – αξιολόγηση
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1Η

Ποιος είναι στην Ομάδα σου;

Όλοι οι άνθρωποι συμμετέχουν σε διάφορες ομάδες σε μερικές από τις οποίες
συμμετέχουμε συνειδητά ενώ σε άλλες χωρίς πολύ να το σκεφτούμε. Σ’ αυτή τη
δραστηριότητα θα σχηματοποιήσουμε μερικές από αυτές και ελπίζουμε να ανακαλύψουμε
μερικά νέα πράγματα τα οποία είναι κοινά με άλλα μέλη της Ομάδας

Να βοηθήσουμε τους συμμετέχοντες να δουν ότι ανήκουν σε

Στόχος : διαφορετικές ομάδες. Να τους βοηθήσουμε να συνειδητοποιήσουν τη
σημασία της αίσθησης ότι κάποιος ανήκει σε ομάδα.

Υλικά Κανένα

1. Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να σταθούν σε ένα ανοιχτό

μέρος στο κέντρο της αίθουσας
2. Ονομάζουμε μια σειρά από χαρακτηριστικά ένα κάθε φορά. Μετά
από το καθένα οι συμμετέχοντες κινούνται ελεύθερα στην
αίθουσα για να σχηματίσουν μικρές ομάδες με άλλους που έχουν
τα ίδια χαρακτηριστικά
Για παράδειγμα εάν το χαρακτηριστικό είναι το «αγαπημένο
χρώμα», οι συμμετέχοντες κινούνται στην αίθουσα λέγοντας στους
άλλους το αγαπημένο τους χρώμα. Όταν βρεθούν δυο άνθρωποι
με την ίδια προτίμηση, μετακινούνται μαζί για να βρουν και άλλους
με την ίδια προτίμηση, μέχρι να σχηματιστούν μικρές ομάδες.
3. Συνεχίζουμε λέγοντας άλλο χαρακτηριστικό και ξανακάνουμε την
ίδια διαδικασία, δημιουργώντας και ξαναδημιουργώντας γρήγορα
Διαδικασία μικρές ομάδες. Άλλα χαρακτηριστικά που μπορούμε να
αναφέρουμε (τα οποία μπορούν να αλλάζουν ανάλογα με τη φύση
της ομάδας) είναι :
 Ο αριθμός των αδερφών
 Η αγαπημένη εποχή του έτους
 Το αγαπημένο φαγητό
 Ο μήνας της γέννησης
 Η πόλη στην οποία κατοικούν
 Το αγαπημένο μουσικό όργανο
Αποφεύγουμε τις κατηγορίες των χαρακτηριστικών στα οποία
συχνά στηρίζονται οι προκαταλήψεις όπως θρησκεία, μητρική
γλώσσα, εθνική καταγωγή, η γειτονιά στην οποία ζει.
4. Αφού το κάνουμε για 5 – 6 χαρακτηριστικά σταματάμε τη
δραστηριότητα και ρωτάμε τις παρακάτω ερωτήσεις :
 Βρέθηκες σε ομάδα με κάποιον άλλον με τον οποίο δεν
περίμενες ότι θα είχες κάτι κοινό;
 Έμαθες κάτι για τα άλλα μέλη της ομάδας; Αν ναι, τι;
 Βρέθηκες ποτέ μοναχός (χωρίς ομάδα); Πώς αισθάνθηκες
τότε;
 Βρέθηκες ποτέ σε μεγάλη ομάδα; Πώς αισθάνθηκες γι’ αυτό;
 Γιατί είναι σημαντικό για όλους μας να είμαστε μέλη μιας
ομάδας;
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2Η

Ο αετός και ο τυφλοπόντικας

Υπάρχουν αρκετές ιστορίες που αναφέρονται στις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα.
«Ο αετός και ο τυφλοπόντικας» είναι ένα τέτοιο παράδειγμα από μια ιστορία που μας
έρχεται από τη Ρωσία.
Να ανοίξουμε συζήτηση για τα στερεότυπα και τις συγκρούσεις που
Στόχος : μπορούν να προκαλέσουν
Να αναγνωρίσουν οι μαθητές ότι ο καθένας έχει τη δική του αξία

Αντίγραφο από την ιστορία «Ο αετός και ο τυφλοπόντικα».

Υλικά
Αντίγραφα μπορούν να δοθούν και στους συμμετέχοντες.

1. Διαβάζουμε την ιστορία «Ο αετός και ο τυφλοπόντικας» σε όλη

την ομάδα.
2. Στη συνέχεια ρωτάμε τις παρακάτω ερωτήσεις :
 Γιατί ο αετός αρνήθηκε τη συμβουλή του τυφλοπόντικα;
 Ποια ήταν η εξυπνάδα που είχε ο τυφλοπόντικας την οποία
στερούνταν ο αετός;
Διαδικασία
 Πώς μπορεί να συσχετιστεί η ιστορία με το θέμα που
εξετάζομε (στερεότυπα);
 Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παρόμοιες ιστορίες στα
παιδιά της κοινωνίας μας; Πώς;
 Μπορείτε να θυμηθείτε και να αναφέρετε άλλες παρόμοιες
ιστορίες;
 Ο αετός και ο τυφλοπόντικας
Ρωσικός μύθος
Ένας αετός και το ταίρι του, πάταξαν σε ένα πυκνό δάσος, αποφασισμένοι να
βρουν φωλιά. Διάλεξαν ένα ψηλό δέντρο με πυκνά και απλωμένα κλαδιά και
άρχισαν να κτίζουν τη φωλιά τους στην κορυφή του δέντρου, σκοπεύοντας να
αναθρέψουν τα παιδιά τους το καλοκαίρι.
Ένας τυφλοπόντικας που τα άκουσε αυτά, πήρε το θάρρος και είπε στον αετό ότι
το δέντρο αυτό δεν ήταν κατάλληλο για τη φωλιά τους γιατί είχε σάπιες ρίζες και
σε λίγο θα έπεφτε κι έτσι οι αετοί δεν θα έπρεπε να κτίσουν τη φωλιά τους σ’
αυτό το δέντρο.
Μόλις το άκουσε αυτό ο αετός σκέφτηκε : «Είμαι ο βασιλιάς των πουλιών και
γνωστός για την οξύτητα της όρασής μου. Πώς μπορεί ένας τυφλοπόντικας να
βλέπει κάτι που δεν βλέπω εγώ; Είναι δυνατόν ποτέ να δεχτώ τη συμβουλή από
έναν τυφλοπόντικα που ζει μέσα στο χώμα; Και πώς τολμά ο τυφλοπόντικας να
ανακατεύεται στις υποθέσεις του βασιλιά των πουλιών;»
Έτσι δε μίλησε στον τυφλοπόντικα τη συμβουλή του οποίου απέρριψε και ο αετός
άρχισε να δουλεύει σκληρά και σύντομα έκτισε τη φωλιά για τον εαυτό του και τη
βασίλισσά του.
Για λίγο καιρό όλα πήγαιναν καλά και οι αετοί είχαν μια φωλιά γεμάτη από
αετόπουλα. Αλλά μια μέρα όταν ο αετός επέστρεψε στη φωλιά του από το κυνήγι
της τροφής του κουβαλώντας ένα πλούσιο γεύμα για την οικογένειά του, είδε ότι
το δέντρο είχε πέσει κάτω συνθλίβοντας το ταίρι του και τα παιδιά του.
«Τι δυστυχισμένος που είμαι!» έλεγε κλαίγοντας. «Τιμωρήθηκα για την περηφάνια
μου που δεν δέχτηκα μια σοφή συμβουλή. Αλλά πώς μπορούσα να περιμένω μια
σοφή συμβουλή από έναν τιποτένιο τυφλοπόντικα;»
Έπειτα από την τρύπα του ο τυφλοπόντικας του απάντησε «Αν δε με
περιφρονούσες θα μπορούσες να θυμηθείς ότι εγώ τρυπώνω μέσα στη γη κι έτσι
καθώς ζω κοντά στις ρίζες μπορώ με σιγουριά να πω ποιες ρίζες είναι σάπιες
και ποιες όχι.
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3Η

Γενικεύσεις και στερεότυπα

Να μπορέσουν οι συμμετέχοντες να εντοπίσουν τις μη λογικές

Στόχος :
σκέψεις για τις γενικεύσεις και τα αναγνωρισμένα στερεότυπα.

Υλικά Χαρτί και μολύβι

1. Ρωτάμε την ομάδα αν ξέρουν τι είναι η γενίκευση. Αν δεν ξέρουν

κάνουμε το παρακάτω.
2. Γράφουμε στον πίνακα τις παρακάτω φράσεις:
 Δε μ’ αρέσει η γεύση των καρότων
 Τα καρότα είναι πορτοκαλί
 Επομένως δεν μ’ αρέσει οτιδήποτε πορτοκαλί φαγητό
Ρωτάμε τους συμμετέχοντες να δείξουν τι είναι το μη λογικό σ’
αυτές τις φράσεις και να προτείνουν φαγητά που έχουν πορτοκαλί
χρώμα που έχουν υπέροχη γεύση. Εξηγούμε ότι σ’ αυτό το
παράδειγμα κάναμε μια γενίκευση (για όλα τα πορτοκαλί φαγητά)
από μια και μόνο εμπειρία (τη γεύση των καρότων. Ζητάμε από
τους συμμετέχοντες να μας πουν και άλλες γενικεύσεις
προτιμώντας να μην αναφέρονται σε ομάδες ανθρώπων σ’ αυτή τη
φάση
Διαδικασία 3. Οι γενικεύσεις που έγιναν για τα φαγητά, τα ζώα, τον καιρό κλπ.
σπάνια είναι επιβλαβείς. Οι γενικεύσεις όμως για ομάδες
ανθρώπων μπορεί να έχουν δυσάρεστα αποτελέσματα . Δώστε
αυτό το παράδειγμα :
 Ο Γιάννης κλέβει πράγματα από άλλους ανθρώπους
 Ο Γιάννης προέρχεται από πολυμελή οικογένειας
 Επομένως οι άνθρωποι που προέρχονται από πολυμελείς
οικογένειες είναι κλέφτες
Στη συνέχεια ρωτήστε την ομάδα να πουν ποιο ήταν το
παράλογο σ’ αυτή την περίπτωση. Πώς μπορεί να έχει σε
κάποιον αρνητική επίδραση αυτή η γενίκευση;
4. Χωρίστε τους συμμετέχοντες σε ομάδες των τριών. Δώστε τους
πέντε λεπτά χρόνο για να σκεφτούν γενικεύσεις για ανθρώπους
που αναφέρονται συχνά. Θυμίστε τους ότι τέτοιες γενικεύσεις
γίνονται για άντρες, γυναίκες, γέρους, νέους, εθνότητες,
 πλούσιους, φτωχούς, άτομα με ειδικές ανάγκες, κοινά
επαγγέλματα.
5. Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν αυτές τις
γενικεύσεις σ’ όλη την ομάδα. Έπειτα ρωτήστε, πόσες απ’ αυτές
τις γενικεύσεις είναι αρνητικές. Ποιες απ’ αυτές μπορούν να
θεωρηθούν στερεότυπα;
6. Επισημάνετε στην ομάδα ότι αυτά τα στερεότυπα συχνά
εκφράζονται με απόλυτο τρόπο. Για Παράδειγμα οι λέξεις «όλοι»
«κανένας» «πάντα» και «ποτέ» συχνά αποδίδονται σε όλα τα
μέλη μιας ομάδας. Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να ξαναδούν
τα παραδείγματά τους από γενικεύσεις και στερεότυπα σαν
παραδείγματα που αποκαλύπτουν στερεότυπα.
7. Στο τέλος ρωτήστε την ομάδα :
 Τι παραδείγματα ανθρώπων της δικής σας κοινότητας έχετε
που να ενεργούν σαν αρνητικά στερεότυπα;
 Μπορούν τα στερεότυπα αυτά να είναι θετικά; Φέρτε μερικά
παραδείγματα εφαρμογής θετικών στερεότυπων
 Πώς αντιδράτε όταν ακούτε γενικεύσεις ή στερεότυπα
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4Η

Συμπεριφορές ανώτερων και κατώτερων ομάδων;

Να παροτρύνουμε τους συμμετέχοντες να προβληματιστούν στην

άποψη ότι διαφορετικές ομάδες μπορεί να γίνουν στόχοι
Στόχος : προκαταλήψεων. Να εντοπίσουμε τις συμπεριφορές ανώτερων και
κατώτερων ομάδων που αναδεικνύουν ή εμποδίζουν τις θετικές
σχέσεις μεταξύ των ομάδων

Υλικά Διαφάνεια «Μέλη ομάδων» και «Επίγνωση των προκαταλήψεων»

1. Κάνε τους συμμετέχοντες ζευγάρια και κάνε μια λίστα από

διάφορες ομάδες οι οποίες γίνονται στόχος στην κοινότητα ή τη
χώρα τους.
2. Εν συντομία ζήτησε από τα ζευγάρια να ονομάσουν ομάδες που
αισθάνονται ότι είναι στόχοι και γράψε το κάθε όνομα στον
πίνακα..
3. Ζήτησε από τους συμμετέχοντες να κοιτάξουν τη λίστα των
ομάδων που είναι στόχοι προκαταλήψεων και εξακρίβωσε την
αντιστοιχία με τις ανώτερες ομάδες.
Σημειώστε ότι είναι πιθανόν το ίδιο πρόσωπο να ανήκει σε
ανώτερη και κατώτερη ομάδα. Για παράδειγμα ένα πρόσωπο που
Διαδικασία είναι μέλος σε μια κατώτερη ομάδα σαν γυναίκα, μπορεί να έχει
δύναμη συγχρόνως επειδή είναι μέλος και σε ανώτερη ομάδα π.χ.
πλούσια ή ανώτερη τάξη.
4. Ξανακάνετε τα ζευγάρια. Ζητήστε να σκεφτούν μαζί και να
αναφέρουν τη συμπεριφορά ατόμων της κατώτερης τάξης της
κοινωνίας τους ή για τη συμπεριφορά τους όταν γίνονται στόχοι
προκαταλήψεων. (Φυσικά δεν είναι απαραίτητο να αναφέρουν
προσωπικές εμπειρίες).
Τα ζευγάρια έχουν κάνει δυο λίστες. Η πρώτη θα μπορούσε να
αναδεικνύει ότι συμπεριφορά της κατώτερης τάξης ενισχύει
περισσότερο τη σχέση με την ανώτερη τάξη. Αυτή η λίστα θα
μπορούσε να περιλαμβάνει πράγματα όπως :
 Μέλη ομάδων

Όλοι μας ανήκουμε σε πολλές ομάδες,

οι οποίες περιλαμβάνουν :

 Ομάδες στις οποίες γεννηθήκαμε και οι οποίες δεν μπορούν

να αλλάξουν
π.χ. το γένος, η φυλή

 Ομάδες στις οποίες συμμετέχουμε εξ αιτίας της κουλτούρας

μας με την οποία έχουμε ανατραφεί. Αυτές μπορεί να είναι
ομάδες με δυνατούς δεσμούς που καθορίζουν την ταυτότητά
μας.
π.χ. θρησκεία, μητρική γλώσσα.

 Ομάδες στις οποίες μπορεί να είμαστε μέλη κάποια στιγμή της

ζωής μας και να μην είμαστε σε κάποια άλλη στις οποίες δεν
είμαστε με δική μας επιλογή ούτε μπορούμε να τις αλλάξουμε
π.χ. ηλικία, κάποιοι τύποι επίκτητων δυσκολιών

 Ομάδες στις οποίες επιλέξαμε να ανήκουμε και μπορεί να

αλλάξουν στο μέλλον
π.χ. Πολιτικά κόμματα, οικογενειακή κατάσταση.
 Επίγνωση των προκαταλήψεων
1. Μερικές ιδέες που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση των
διενέξεων και ειδικά για το σεβασμό του εαυτού μας και των
άλλων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή
δραστηριοτήτων επίγνωσης των προκαταλήψεων:
 Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός
 Κάθε άνθρωπος είναι μια μονάδα με θετικές ικανότητες
 Αν κάποιος άνθρωπος δεν σέβεται τον εαυτό του και την
κουλτούρα του θα έχει αρνητικές στάσεις και για τους άλλους
 Αν κάποιος άνθρωπος σέβεται τον εαυτό του και την
κουλτούρα του θα έχει θετική στάση και για τους άλλους και
τον πολιτισμό τους.
 Ο καθένας έχει προκαταλήψεις
 Καθένας έχει εμπειρία ή έχει πέσει σε κάποια στιγμή θύμα
προκαταλήψεων που στρέφονταν εναντίον του.
 Η γνώση για την αντιμετώπιση των προκαταλήψεων και των
αδικιών θα πρέπει να γίνεται με ασφαλή, ευγενικό και
υπεύθυνο τρόπο. Ένα αίσθημα εμπιστοσύνης πρέπει να
δημιουργηθεί και να μεταδοθούν πρακτικές ικανότητες και
επιδεξιότητες.
 Είναι σημαντικό να ερευνήσουμε τους άλλους πολιτισμούς και
να μάθουμε όσο περισσότερα μπορούμε γι’ αυτούς. Τότε όμως,
κάνοντας αυτό, είναι κρίσιμο να απαντήσουμε στην ερώτηση
«Πώς είναι δυνατόν να μάθουμε περισσότερα για τον πολιτισμό
των άλλων χωρίς να πέσουμε στον κίνδυνο να δημιουργήσουμε
στερεότυπα;»
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5Η

Παιχνίδι αποκλεισμού

Να βοηθήσουμε τους συμμετέχοντες να εξομοιώσουν την εμπειρία

Στόχος : των διακρίσεων και των αποκλεισμών και να καταλάβουν τις
συναισθηματικές συγκρούσεις

1η ενότητα (Μουσικές καρέκλες)

Υλικά Καρέκλες σχολείου, μολύβι, σημειωματάριο

1. Τοποθετούμε στο κέντρο της αίθουσας καρέκλες σε κυκλική

μορφή και σε αριθμό κατά μια λιγότερη από τον αριθμό των
μαθητών που συμμετέχουν στη δραστηριότητα.
2. Ζητάμε από τους μαθητές να κινηθούν γύρω από τις καρέκλες και
μόλις ακουστεί ο συνθηματικός ήχος από τον εκπαιδευτικό να
καθίσουν στις καρέκλες.
3. Μετά το χαρακτηριστικό ήχο οι μαθητές κάθονται στις καρέκλες
εκτός – όπως ήταν φυσικό – από έναν.
4. Ρωτάμε το μαθητή αυτόν να μας περιγράψει τα συναισθήματά του:
 Πώς αισθάνεται;
 Γιατί πιστεύει ότι βρέθηκε απομονωμένος;
 Θα μπορούσε να είναι κάποιος άλλος στη θέση του;
 Τι αισθάνεται γι’ αυτούς που πρόλαβαν και κάθισαν
5. Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές που κάθονται να μας
Διαδικασία
εξηγήσουν
 Τι πιστεύουν ότι αισθάνεται αυτός που έμεινε όρθιος
 Πώς αισθάνονται οι ίδιοι που πρόλαβαν και κάθισαν
 Τι αισθάνονται γι’ αυτόν που έμεινε όρθιος.
 Θα μπορούσαν κι αυτοί να βρίσκονται στη θέση του
6. Συζητάμε με την ομάδα τις παρακάτω ερωτήσεις
 Υπάρχουν ανάλογες περιπτώσεις στη ζωή που κάποιοι χωρίς
να το θέλουν βρίσκονται απομονωμένοι από την ομάδα;
 Πού οφείλεται αυτό το γεγονός;
 Τι παραλληλισμούς μπορείτε να κάνετε ανάμεσα σ’ αυτά που
συνέβησαν στην δραστηριότητα και στην εμπειρία σας για τις
μειοψηφίες και πλειοψηφίες που υπάρχουν στην κοινότητά
σας;
 Αν περνούσε από το χέρι μας τι θα κάναμε για να εξαλειφθεί
αυτό το φαινόμενο;
2η ενότητα (μικρές και μεγάλες ομάδες)
Κάρτες, μία για κάθε συμμετέχοντα. Κατά προσέγγιση ένα τρίτο με ένα
Υλικά τέταρτο από τις κάρτες έχουν ζωγραφισμένο ένα τετράγωνο σ’ αυτές. Οι
υπόλοιπες έχουν ζωγραφισμένο ένα αστέρι.

1. Ανακατεύουμε τις κάρτες και ανάποδα πάνω σε ένα τραπέζι, στο

κέντρο της αίθουσας. Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να πάρουν από
μία κάρτα.
2. Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να κινηθούν στην αίθουσα ψάχνοντας
τις κάρτες των άλλων και ενώνονται με τους άλλους με τους οποίους
ανήκουν στην ίδια ομάδα. Σχηματίζονται έτσι δύο ομάδες, μια
μεγαλύτερη από την άλλη).
3. Ζητάμε από τη μεγαλύτερη ομάδα να κάνει έναν σφιχτοδεμένο κύκλο
στο κέντρο της αίθουσας κρατώντας τα χέρια τους αν θέλουν
4. Λέμε στα μέλη της μικρότερης ομάδας που στέκονται έξω ότι
υποχρέωσή τους είναι να μπουν μέσα στον κύκλο. Αυτοί μπορούν να το
κάνουν μια φορά. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν όποιον τρόπο θέλουν,
είτε με επιχειρήματα είτε φυσικό τρόπο για να μπουν στον κύκλο αλλά
δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουν βία. Αυτοί που είναι στον κύκλο
αντιστέκονται είτε με επιχειρήματα είτε με φυσικό τρόπο, αλλά δεν
επιτρέπεται να χρησιμοποιήσου βία.

Διαδικασία 5. Αφού αυτό γίνει για μερικά λεπτά, και αφού οι περισσότεροι από αυτούς
που είναι απ’ έξω δοκιμάσουν να μπουν μέσα, σταματάμε τη
δραστηριότητα.
6. Συζητάμε με την ομάδα τις παρακάτω ερωτήσεις
 Για αυτούς που ήταν απ’ έξω, πώς αισθάνθηκαν από τον
αποκλεισμό; Ποια μέθοδο προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν για να
μπουν στον κύκλο; Ήταν κάποια πιο αποτελεσματική από τις άλλες;
 Για αυτούς που ήταν μέσα, πώς αισθάνθηκαν σαν μέλη της δυνατής
ομάδας; Πώς αισθάνθηκαν κρατώντας τους άλλους έξω; Τι κάνατε
γι’ αυτό; Ήταν κάποιος από τους τρόπους των άλλων να μπουν στην
ομάδα πιο αποτελεσματικός από τους άλλους; Γιατί;
 Ήταν τα αισθήματα της μιας ομάδας για την άλλη διαφορετικά στην
αρχή της δραστηριότητας απ’ ότι στην αρχή; Γιατί; Πώς μπόρεσε κι
έγινε αυτή η αλλαγή;
 Τι παραλληλισμούς μπορείτε να κάνετε ανάμεσα σ’ αυτά που
συνέβησαν στην δραστηριότητα και στην εμπειρία σας για τις
μειοψηφίες και πλειοψηφίες που υπάρχουν στην κοινότητά σας;
 Θα μπορούσε η δραστηριότητα αυτή να εφαρμοστεί σε μικρές
ηλικίες; Γιατί ή γιατί όχι;
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6Η

«Διαγωνισμός» ζωγραφικής – έχουν όλοι τις ίδιες ευκαιρίες;

Να δώσουμε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντας να προσομοιώσουν
Στόχος : την εμπειρία της διαφοροποίησης και της ανισότητας και να
καταλάβουν τη συναισθηματική τους επίδραση.

Υλικά Όπως αναφέρονται παρακάτω

1. Χωρίζουμε τους συμμετέχοντες σε πέντε ομάδες και καθεμιά

κάθεται στο τραπέζι της. Εξηγούμε ότι αυτοί θα δουλέψουν με την
ομάδα τους συνεργαζόμενοι μεταξύ τους για να δημιουργήσει η
κάθε ομάδα μια ζωγραφιά με θέμα «Αμοιβαία κατανόηση» Λέμε σ’
αυτούς ότι όταν θα τελειώσουν το θέμα τους, θα γίνει έναν
διαγωνισμός για να αναδείξουμε την καλύτερη ζωγραφιά και η
ομάδα που θα κάνει το καλύτερο έργο θα κερδίσει ένα βραβείο.
2. Μοιράζουμε σε κάθε ομάδα τα υλικά για να φτιάξουν τη ζωγραφιά.
Τα υλικά έχουν προετοιμαστεί πριν τη δραστηριότητα και
τοποθετούνται σε πέντε ολόιδιες σακούλες ή κουτιά ως εξής :
 Πρώτη Ομάδα : Ένα μικρό χαρτί κι ένα μολύβι
 Δεύτερη Ομάδα : Μισό κομμάτι χαρτί και ένα κι ένα μαρκαδόρο
 Τρίτη Ομάδα : Μισό κομμάτι χαρτί και κόκκινο, μαύρο, γαλάζιο
και πράσινο μαρκαδόρο.
Διαδικασία  Τέταρτη Ομάδα : Ολόκληρο χαρτί, μαύρο, γαλάζιο και πράσινο
μαρκαδόρο και χρωματιστές μπογιές
 Πέμπτη Ομάδα : Ολόκληρο χαρτί, μαύρο, γαλάζιο και πράσινο
μαρκαδόρο, χρωματιστές μπογιές, χρωματιστά χαρτιά, ψαλίδι,
κόλλα, κολλητική ταινία
3. Μη δίνετε σημασία στο γεγονός ότι οι ομάδες έχουν πάρει
διαφορετικά υλικά. Αν κάποια ομάδα παρατηρήσει αυτό το γεγονός
κατά τη διάρκεια της προσομοίωσης απαντήστε «Απλά βάλτε τα
δυνατά σας με ότι διαθέτετε»
4. Δίνουμε 15 λεπτά χρόνο στις ομάδες για να εργαστούν.
Περπατάμε ανάμεσα στις ομάδες αυτό το χρονικό διάστημα αλλά
δίνουμε περισσότερο από το χρόνο μας και την προσοχή μας στην
5η Ομάδα.
5. Μετά από 15 λεπτά ζητάμε από τους εθελοντές της κάθε ομάδας
να σταθούν μπροστά στην αίθουσα κρατώντας τις ζωγραφιές
 τους. Αν και όλες οι ζωγραφιές έγιναν καλές με τα περιορισμένα
υλικά που διέθεταν, η ζωγραφιά που έγινε από την 5η Ομάδα
πιθανόν να είναι η πιο ωραία. Ανακοινώνουμε λοιπόν ότι η
ζωγραφιά αυτή είναι η νικήτρια.
 Σ’ αυτή τη χρονική στιγμή η προσομοίωση της ανισότητας γίνεται
φανερή σε όλους και όλες οι ομάδες μπορούν να την επισημάνουν.
Αντιδρούν βλέποντας με πόσο περισσότερα υλικά δούλεψε η 5 η
Ομάδα και πόσο διαφορετικά υλικά είχε στη διάθεσή της. Έτσι αν
και όλες οι ομάδες είχαν το ίδιο θέμα και τις ίδιες οδηγίες η 5 η
Ομάδα εμφανώς έκανε το καλύτερο έργο.
6. Οι αντιδράσεις τώρα είναι πιο έντονες. Αφήστε το ρόλο του
δικαστή και ανακοινώστε ότι ήταν απλώς μια προσομοίωση και
στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν βραβεία ούτε νικητές που τα
κέρδισαν. Ρωτήστε ολόκληρη την ομάδα τις παρακάτω ερωτήσεις:
 Ποια ήταν η κυριότερη αδικία που διαπιστώσατε σ’ αυτή τη
δραστηριότητα;
 Στις ομάδες με τα λιγότερα υλικά : Παρατηρήσατε την ανισότητα
όσο εργαζόσαστε; Κάνατε κάτι για να το διορθώσετε; Γιατί ή γιατί
δεν κάνατε; Πώς αισθανθήκατε όταν είδατε όλα τα έργα;
 Στις ομάδες με τα περισσότερα υλικά : Εντοπίσατε την ανισότητα
όταν εργαζόσαστε; Κάνατε κάτι γι’ αυτό; Γιατί ή γιατί όχι; Πώς
αισθανθήκατε όταν είδατε όλα τα έργα;
 Μπορείτε να σκεφτείτε παραλληλισμούς στην πραγματική ζωή μ’
αυτή την προσομοίωση; Υπάρχουν Ομάδες στην κοινωνία που
ξεκινούν με μειονεκτήματα και είναι καταδικασμένες να
συναγωνιστούν στα ίδια πράγματα άλλες πιο προνομιούχες; Ποιο
είναι το μέγεθος της αντίδρασης αυτών των ομάδων στην
ανισότητα και τις διακρίσεις;
 Ποια είναι έκταση της αντίδρασης μεταξύ των δυνατότερων και
προνομιούχων ομάδων απέναντι στην ανισότητα και τις διακρίσεις;
 Πώς πιστεύετε ότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί αυτή η
δραστηριότητα στα μικρά παιδιά της κοινωνίας σας;
 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στο δάσκαλο και τους μαθητές μετά
απ’ αυτή τη δραστηριότητα;
Δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν αισθήματα απογοήτευσης
στους εκπαιδευόμενους και πρέπει όλοι να αντιληφθούν ότι αυτό
είναι μόνο μια άσκηση
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 7Η

Τρεις ερωτήσεις
Να παροτρύνουμε τους συμμετέχοντες να αναγνωρίσουν τις
διαφορετικές ομάδες στις οποίες συμμετέχουν. Να τους δώσουμε την
Στόχος : ευκαιρία να ακούσουν και τις αντιλήψεις άλλων ανθρώπων για τις
ομάδες στις οποίες ανήκουν. Να αρχίσουν να διαλύονται οι
προκαταλήψεις.

Υλικά Η διαφάνεια με τις «τρεις ερωτήσεις»

1. Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν ο καθένας χωριστά

για τις πολιτιστικές ομάδες στις οποίες ανήκει. Κάθε ένας ανήκει
σε έναν αριθμό από διαφορετικές ομάδες. Τους ενθαρρύνουμε να
σκεφτούν όχι μόνο φυλετικές και εθνικές ομάδες αλλά και ομάδες
που βασίζονται στη θρησκεία, τη γλώσσα, το γένος, την κοινωνική
τάξη κλπ. (δεν θα χρησιμοποιήσουν ότι είναι μέλη της ομάδας που
κάνει αυτή τη δραστηριότητα)
2. Οι συμμετέχοντες έχουν γράψει τα ονόματα των ομάδων
συμμετέχουν οι ίδιοι σε χαρτάκια. Ο εμψυχωτής συγκεντρώνει τα
χαρτάκια και τα τοιχοκολλάει κάνοντας έναν πίνακα με τις
διαφορές των ομάδων.
3. Χωρίζονται οι συμμετέχοντες σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων.
Ζητάμε από τον καθένα να σκεφτεί για μια ομάδα στην οποία
υπάρχουν ισχυροί δεσμοί ή ότι έχει καθοριστική επίδραση σ’
αυτούς. Κατόπιν πρέπει να απαντήσουν στις παρακάτω τρεις
Διαδικασία
ερωτήσεις.
 Ποια δύναμη απέκτησες με το να συμμετέχεις σ’ αυτή την
ομάδα;
 Ποιο είναι εκείνο το στοιχείο της ομάδας που θα ήθελες να
αλλάξεις;
 Ποιο είναι εκείνο το στοιχείο της ομάδας που δεν θα ήθελες
να αλλάξεις;
4. Σε καθέναν δίνουμε 5 λεπτά να σκεφτεί και να μας απαντήσει.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Η άσκηση αυτή μπορεί να προκαλέσει έντονα
συναισθήματα και μπορεί κάποιος να μη θέλει να απαντήσει διότι
δεν θα ήθελε να αποκαλυφτούν προσωπικά του στοιχεία. Σ’ αυτή
την περίπτωση δεν επιμένουμε και αφήνουμε το συμμετέχοντα να
προσπεράσει την ερώτηση χωρίς να απαντήσει
5. Εν συντομία συζητούμε τις παρακάτω ερωτήσεις:
6. Ποια ήταν η αντίδρασή σου σ’ αυτή τη δραστηριότητα; Ήταν
εύκολη ή δύσκολη για σένα;
7. Έμαθες κάτι για τον εαυτό σου κατά τη διάρκεια αυτής της
δραστηριότητας; Αν ναι τι;
8. Έμαθες κάτι καινούργιο ή κάτι καταπληκτικό για τα μέλη
διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων; Θα μπορούσες να το
ξεχωρίσεις αυτό χωρίς την αποκάλυψη των προσωπικών
πληροφοριών;
9. Ποια είναι τα πιο κοινά στερεότυπα γύρω από τις πολιτισμικές
ομάδες που κρατούν οι μαθητές της χώρας σας;
10. Πιστεύετε ότι αυτού του είδους δραστηριότητα βοηθάει τους
μαθητές να εξερευνήσουν τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις;
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 8Η

Παιχνίδι ρόλων (Αγώνες αντιλογίας)

Συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Οι μαθητές χωρίσζονται σε δύο ομάδες. Δίνεται το γενικό θέμα πάνω στο οποίο
πρέπει να επιχειρηματολογήσουν «Έχουμε όλοι οι άνθρωποι τα ίδια δικαιώματα;»
Η μια ομάδα πρέπει να επιχειρηματολογήσει καταφατικά και η άλλη αρνητικά.
Εξηγούμε στους μαθητές ότι αυτό που θα πουν δεν θα έπρεπε κατ’ ανάγκη να εκφράζει
την προσωπική τους άποψη αλλά θα πρέπει να επικεντρωθούν κυρίως στην υποστήριξη
των δικών τους επιχειρημάτων και κυρίως να αντικρούσουν τα επιχειρήματα της άλλης
ομάδας. Επιτρέπεται ο χρωματισμός της φωνής αλλά απαγορεύονται οι προσωπικές
επιθέσεις και οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί. Αντίπαλος δεν είναι ο συμμαθητής τους από
την άλλη ομάδα αλλά τα επιχειρήματά του.
Οι ομάδες αποσύρονται για να συζητήσουν μεταξύ τους ποια θα είναι τα κύρια
επιχειρήματά τους και πώς θα μπορέσουν να φέρουν σε δύσκολη θέση τους αντιπάλους
τους. Ξέρουν πως αν κάποια ομάδα αδυνατεί να απαντήσει στα επιχειρήματα της άλλης θα
χάνει.
Μετά από 5 λεπτά ξεκίναει ο πρώτος γύρος των επιχειρημάτων. Στη φάση αυτή
μιλούν εναλλάξ τα παιδιά (ένα από τη μία ένα από την άλλη ομάδα) αναπτύσσοντας τις
γενικές απόψεις της ομάδας τους για το θέμα. Κάθε παιδί έχει 1 λεπτό στη διάθεσή του
για να αναπτύξει την επιχειρηματολογία του. Στη συνέχεια μπορεί όποιο παιδί θέλει, μία
φορά από τη μια ομάδα και μία από την άλλη, να ζητάει το λόγο και να απαντάει στα
επιχειρήματα της άλλης ομάδας ή να υπερασπίζεται τα δικά του όταν διαπιστώνει ότι οι
αντίπαλοί τους τα αμφισβητούν.
Η συζήτηση γίνεται σ’ ένα πολιτισμένο κλίμα παρόλο που πολλές φορές τα παιδιά
δείχνουν πειραγμένα που δεν μπορούν να πείσουν τους αντιπάλους τους.
Σε κάποιο σημείο σταματάμε το παιχνίδι και συζητάμε για την εμπειρία αυτή:
 Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε;
 Πώς αισθανόμασταν όταν οι αντίπαλοι αμφισβητούσαν τα επιχειρήματά μας;
 Πώς αισθανόμασταν όταν δεν συμφωνούσαμε μ’ αυτά που έλεγαν οι αντίπαλοι;

Από το εικονικό στο πραγματικό

Στη συνέχεια θα προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε την εικονική αυτή διαφωνία που
έχουν οι ομάδες μας για χάρη του παιχνιδιού, σε πραγματικές καταστάσεις σύμφωνα με τις
εμπειρίες που έχουν τα παιδιά. Επικεντρωνόμαστε σε 4 τομείς :
 Συζητήσεις στο καφενείο
 Ανταλλαγή συνθημάτων στα γήπεδα
 Συζήτηση σε τηλεοπτικά παράθυρα
 Συζήτηση στη Βουλή
 Βολταίρος
Ο Φραγκίσκος Μαρία Αρουέ (Francois Marie
Arouet) (21 Νοεμβρίου 1694 – 30 Μαΐου 1778)
ευρύτερα γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο
Βολταίρος (Voltaire) ήταν Γάλλος φιλόσοφος,
συγγραφέας και ευθυμογράφος, θεωρείται
κεντρική μορφή και ενσάρκωση του
Διαφωτισμού του 18ου αιώνα. Υπήρξε επίσης
δοκιμιογράφος και κορυφαίος εκπρόσωπος του
ντεϊσμού (déisme).

Κύριε
Δεν συμφωνώ καθόλου με όσα λέτε
Θα έδινα όμως και τη ζωή μου για
να υπερασπιστώ το δικαίωμά σας
να τα λέτε
Βολταίρος
 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 9Η.
Υπάρχει το διαφορετικό;
Στη φύση και στη ζωή υπάρχει μεγάλη πολυμορφία και πολλές ανομοιότητες. Η
διαφορά αυτή είναι που κάνει τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα και πιο ευχάριστη. Όμως η
αντίληψη της διαφορετικότητας πολλές φορές είναι θέμα προσωπικό γι’ αυτόν που
χαρακτηρίζει, παρά μια αντικειμενική διαφορά που υπάρχει στον χαρακτηριζόμενο
Να διαπιστώσουμε την ύπαρξη του διαφορετικού και να κατανοήσουμε το
Στόχος :
ρόλο της προσωπικής αντίληψης για τον καθορισμό της διαφορετικότητας

Υλικά Διαφάνειες με εικόνες. Διαφάνειες με σκίτσα.

1. Δείχνουμε τη διαφάνεια που παρουσιάζει ένα λουλούδι όπως το

ζωγράφισαν 4 διαφορετικοί ζωγράφοι.
2. Δείχνουμε 4 σκίτσα του ίδιου προσώπου από διαφορετικούς
σκιτσογράφους.
3. Στη συνέχεια αφήνουμε κάποιον εκτός ομάδας και στους υπόλοιπους
δείχνουμε μια φωτογραφία.
4. Μετά από λίγα λεπτά ζητάμε απ’ αυτόν που ήταν εκτός ομάδας και δεν
είδε τη φωτογραφία να επανέλθει.
5. Απευθυνόμαστε στον καθένα χωριστά από την υπόλοιπη ομάδα και του
ζητάμε να περιγράψει τι είδε στη φωτογραφία. Ο καθένας τονίζει ή
υποτιμά περισσότερο τα στοιχεία εκείνα της φωτογραφίας που του
έκαναν περισσότερο εντύπωση, ήταν μέσα στα ενδιαφέροντά του ή του
Διαδικασία άρεσαν περισσότερο.
6. Στη συνέχεια κάνουμε τις παρακάτω ερωτήσεις :
 Περιέγραψαν τη φωτογραφία το ίδιο αυτοί που ρωτήθηκαν; Αν όχι
γιατί;
 Ποιος κατά τη γνώμη σας την περιέγραψε καλύτερα και γιατί;
7. Δείχνουμε τη φωτογραφία σ’ αυτόν που δεν την είχε δει μέχρι τότε.
Ζητάμε απ’ αυτόν να μας απαντήσει:
 Έτσι φανταζόσουν τη φωτογραφία από τις περιγραφές;
 Ποια στοιχεία παρέλειψαν να σου αναφέρουν που τώρα που την είδες
σε εντυπωσιάζουν;
 Ποια στοιχεία τα φαντάστηκες μέσα από τις περιγραφές πολύ ωραία και
τώρα που τα είδες σε απογοήτευσαν.
 Μπορεί να γίνει παραλληλισμός της δραστηριότητας αυτής με την
πραγματικότητας;