Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο

σύστημα του σχολείου

Ηράκλειο, 06-09 Νοεμβρίου 2019

Χριστίνα Γώγου: Ψυχολογία Φ.Π.Ψ., Med Εκπαίδευση Ενηλίκων, Σύμβουλος Πρόληψης ICRC, Συστημική
Ψυχοθεραπεύτρια
Κωνσταντίνα Υφαντή, Ψυχολογία Φ.Π.Ψ., MSc Κοινωνική Ψυχιατρική, Σύμβουλος Τοξικοεξάρτησης ΙCRC,
Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

Παρουσίαση προγράμματος / προσωπικής εμπειρίας

Διαπίστωση ενός φαινομένου (;)
Πρόταση: προοπτικές επαναδιαμόρφωσης, επίλυσης, αντιμετώπισης
Συζήτηση
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Διαχείριση περιστατικού = διαχείριση (;) κρίσης

• Το πλαίσιο της κρίσης
• Τη φιλοσοφία που διέπει την πρότασή μας για την αντιμετώπιση της
• Την παρέμβαση: παρουσίαση προγράμματος / προσωπικής
εμπειρίας
• Διαπίστωση ενός φαινομένου (;)
• Πρόταση: προοπτικές επαναδιαμόρφωσης, επίλυσης, αντιμετώπισης
• Συζήτηση
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Οδηγός για ασφαλή σχολεία

• Το σχολείο είναι ένα κοινωνικό σύστημα και ως τέτοιο χρειάζεται να
αντιμετωπίζεται. Κάθε περιστατικό κρίσης που εμφανίζεται στη
σχολική κοινότητα είναι ένα «σύμπτωμα» που αφορά όλα τα
υποσυστήματά της και συνδέεται με τη βία που υπάρχει στην
ευρύτερη κοινωνία.
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

Στόχος μας είναι να αναδυθούν οι λειτουργικές δυνάμεις των ατόμων

και των συστημάτων στα οποία αυτά ανήκουν ώστε να
δημιουργηθούν ασφαλείς τόποι απορρόφησης των κραδασμών, χώροι
διορθωτικής εμπειρίας και μήτρες παραγωγής καινούριων
παραδειγμάτων.
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• 7ο Δημοτικό Σχολείο Γέρακα

• Διάρκεια 6 ωρών και υλοποιήθηκε στα γραφεία της Μονάδας
Έγκαιρης Παρέμβασης ΠΛΕΥΣΗ για Εφήβους και τις Οικογένειές τους,
στο Χολαργό
• 31 Ιανουαρίου, 7 & 14 Φεβρουαρίου 2019
• Συμμετείχε ο σύλλογος διδασκόντων του σχολείου μαζί με τη
Διευθύντρια (12 άτομα)
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

3 δίωρες συναντήσεις με στόχο:

• την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών
• την αναγνώριση των δυνατών και αδύναμων σημείων τους,
• τη διαχείριση περιστατικών βίας και επιθετικότητας στη σχολική
κοινότητα
• την προώθηση της Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Μεγάλη ποικιλία ειδικοτήτων (εκπαιδευτικοί, γενικής και ειδικής

αγγλικών, ξένων γλωσσών, φυσικής αγωγής)
• Διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας
• Όλες γυναίκες εκτός από έναν άνδρα
• Διαφορετικές ηλικίες
• Διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές προσδοκίες
• Κινητοποιημένος Σύλλογος
• Αποδυναμωμένοι συναισθηματικά εκπαιδευτικοί (ως άτομα)
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου
• Δεν είμαι αρκετή ως δασκάλα να αντιμετωπίσω τα θέματα δεν αντέχω να αυθαδιάζουν, υπάρχει έλλειμα σεβασμού… έχουν καταργηθεί
τα αυτονόητα… Με έχει υπερβεί όλο αυτό που συμβαίνει. Γενικά θεωρώ ότι είμαι δημοκρατική, αλλά άλλο η αυστηρότητα, άλλο η
πειθαρχία, επίσης είναι δύσκολη η σχέση με τους γονείς.

• Είμαστε ένα σχολείο που αγκαλιάζει τα παιδιά, που «πέφτει» πάνω στα προβλήματα. Εάν κάποιο παιδί έχει κάποιο πρόβλημα θα μιλήσει
με την Α. (Διευθύντρια) και θα το ακούσει. Κάνουμε Συλλόγους για τις «δύσκολες» περιπτώσεις. Δημοκρατία- όρια; Πού σταματάω;
Πόσο να υψώσω τη φωνή μου; Πόσο να τρομάξω το παιδί; Να τρομάξω το παιδί;

• Έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Πρέπει να προσαρμόζουμε το σχολείο σ’ αυτό ή να το ξαναδούμε (να το επαναπροσδιορίσουμε).
Επαναπροσδιορισμός των θεμάτων (οικογένεια όρια) θα πρέπει να πάμε από την αρχή. Το σχολείο βάλλεται, δεν έχουμε εργαλεία
βαλλόμαστε από παντού.

• Η σχέση γονιών με το σχολείο, έλλειψη εμπιστοσύνης, δεν εμπιστεύονται το σχολείο το απαξιώνουν, επεμβαίνουν, απαξιώνουν το
ρόλο. Σχέση με γονείς μη εμπιστοσύνης … Ξύλο, πόλεμος παντού, αντιγραφή παιχνιδιών, ηλεκτρονικών. Το παιδιά επηρεάζονται εμάς δεν
μας σέβονται.. Έλλειψη σεβασμού και για μαθητές και για γονείς.

• Χωρίς προσδοκίες, χωρίς κάτι συγκεκριμένο, Μας νοιάζει η δουλειά μας. Είμαστε ταγμένοι… Μας ρουφάει τόσο πολύ η κάθε
περίπτωση.. δεν έχουμε χρόνο να αποφορτιστούμε. Υπάρχει ένας βάρος που δεν βρίσκει διέξοδο. Δεν βρίσκουμε χρόνο να
συζητήσουμε.
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου
• Πάρα πολλά προβλήματα στις μεγάλες τάξεις είναι και η ηλικία περίεργη, έλλειψη σεβασμού, έχουν χάσει το σεβασμό οι οικογένειες και
κλείνουν τα αυτιά. Θέλω να μπορέσω να βοηθήσω και να βοηθηθώ πάνω σε αυτό.

• Είμαστε δύο τμήματα της Γ’ τάξης από 25 παιδιά, από αυτά τα 5 είναι ρομά και συνολικά τα 15 αγόρια. Πολλά παιδιά με διαγνώσεις από
ΚΕΔΔΥ, υπάρχει παράλληλη στήριξη, είναι να απορείς εάν είναι τμήμα γενικής ή ειδικής αγωγής. Μέσα από την ομαδικότητα βγαίνουν
πολλά, θα πάρω απαντήσεις, πάντα είναι θετικό το μοίρασμα η αλληλεξάρτηση.

• Είναι όλα τα παιδιά έντονες προσωπικότητες … τσακώνονται μετά από κάθε διάλειμμα πρέπει να συζητήσουμε τι συνέβη… (π.χ.
βαριόμουνα και τον χτύπησα). Με κάποιο τρόπο να ταρακουνηθούν οι γονείς, έχουν ευθύνη, δεν φταίει το παιδί, οι γονείς πρέπει να
βοηθήσουν.

• Πώς θα ενταχθούν τα παιδιά με διαγνώσεις, πώς θα μπορέσω να τα (κάνει κύκλο με τα χέρια) βοηθήσω, να κάνουν παρέα, είναι δύσκολο
να τον αποδεχθεί.

• Πολλές περιπτώσεις δύσκολες (δυσλεξία, αυτισμός) προβληματισμός, όταν συζητάω με το γονιό λέει «ναι, ναι» και τελικά παίρνω τοίχο.
Δεν κάνουν κάτι, αρνούνται. Στεναχωριέσαι γιατί δεν φταίει το παιδί. Δεν θέλω να στοχοποιηθεί.

• Θέλω να προλαμβάνω και να λύνω τα προβλήματα συμπεριφοράς. Ένα πρόβλημα είναι το θέμα των ορίων: ήταν διαφορετικά όταν
πηγαίναμε σχολείο. Μήπως θέλουν πειθαρχία; Και η απειρία μου είναι ένα πρόβλημα. Δεν έχω καταλάβει τα ψάχνω όλα αυτά ψάχνω
την ταυτότητά μου. Νιώθω ανέτοιμη.
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

Γνωριμία
Συμβόλαιο
Προσδοκίες
Επιβαρυντικοί και προστατευτικοί παράγοντες στο σχολείο τους
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

Ονειρεύομαι το αύριο
Ιδέες, μεθόδους διαχείρισης τάξης, διόδους επικοινωνίας με γονείς, αποφόρτισης
θυμού, (μαθητών- εκπαιδευτικών)

Κάνε την αλλαγή μπορείς

Ενδυνάμωση επαγγελματική, εργαλεία οριοθέτηση, ενημέρωση γονέων, και
δουλειά με τους γονείς, (π.χ. ασφαλής πλοήγηση στο Διαδίκτυο)

Παράθυρο στον ήλιο

Τεχνικές επικοινωνίας με γονείς να μην χάνουμε τη θέση μας, τρόπους
αποφόρτισης, τεχνικές τροποποίησης συμπεριφοράς
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Συζητούν και καταγράφουν τους επιβαρυντικούς παράγοντες και

τους προστατευτικούς/ ενισχυτικούς παράγοντες που υπάρχουν στο
σύστημα του σχολείου τους.

Αδυναμίες Δυνάμεις

Απειλές Ευκαιρίες
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Συνειδητοποιούν τις δυνάμεις ως ομάδα (κινητοποιημένος Σύλλογος,

εμπιστοσύνη μεταξύ τους, συνεργασία με Σύλλογο Γονέων κι
Κηδεμόνων κ.α.)
• Αντιλαμβάνονται χαρακτηριστικά που έχει το σύστημα του σχολείου
τους που μπορούν να είναι βοηθητικά (υλικοτεχνική υποδομή)
• Οριοθετούν τα περιστατικά κρίσης (περιστατικά βίας ανάμεσα σε
παιδιά, απειλές κατά των εκπαιδευτικών από γονείς)
• Μπορούν να τοποθετήσουν τις δυσκολίες σε ένα πλαίσιο προοπτικής
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Περιγράψτε τι συνέβη, πού, πότε, ποιοι ήταν παρόντες, ποιοι

εμπλέκονταν, πώς εμπλεχθήκατε;
• Πώς το αντιμετωπίσατε;
• Πού μπορείτε να στραφείτε για βοήθεια;
• Τι εφόδια - δυνάμεις έχετε για να το αντιμετωπίσετε;
• Καταγράψτε τις βασικές αρχές που σας βοήθησαν να το
αντιμετωπίσετε θετικά:
• Πιθανά ερωτήματα που έχετε:
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

Στόχος της επεξεργασίας των περιστατικών με τα συγκεκριμένα

βήματα είναι:
• η εξάσκηση στην ενεργητική ακρόαση
• η διεύρυνση του πεδίου των εναλλακτικών επιλογών
• η ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών
• η κατανόηση για τις βαθύτερες ανάγκες και των παιδιών και για τις
δικές τους
• η σύνδεση και η στήριξη μέσα από την ομότιμη σχέση
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• 1ο βήμα: Ορίζονται ο συμβουλευόμενος και ο συντονιστής.

• 2ο βήμα: Ο συμβουλευόμενος διατυπώνει το αίτημά του και το

περιγράφει με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες και
διευκρινίσεις, ώστε να γίνει κατανοητό από όλα τα μέλη της ομάδας.

• 3ο βήμα: Τα μέλη της ομάδας κάνουν μόνο διευκρινιστικές

ερωτήσεις, προκειμένου να κατανοήσουν περισσότερο το θέμα.
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• 4ο βήμα: Τα μέλη της ομάδας κάνουν υποθέσεις πάνω στο

πρόβλημα π.χ. «Σκέφτηκες αυτό μπορεί να συμβαίνει για
αυτό τον λόγο;» και όχι προτάσεις επίλυσης ή κριτική
• 5ο βήμα: Η ομάδα διατυπώνει προτάσεις σε σχέση με το
αίτημα του συμβουλευόμενου
• 6ο βήμα: Ο συμβουλευόμενος δίνει ανατροφοδότηση για
τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, αναφέροντας τα σημεία
που τον βοήθησαν
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Γεμάτη
• τις γνώσεις τις έχουμε πρέπει να σκύψουμε στο συνάδελφο η
λύση είναι μέσα μας και δίπλα μας
• μπορούμε να αξιοποιήσουμε και να συντονίσουμε ήδη αυτά που
κάνουμε,
• (είδαμε) το κέρδος που έχεις από μια σωστή επικοινωνία,
• διασκεδάσαμε,
• ήταν ψυχοθεραπευτικό,
• μπήκαμε στη θέση των παιδιών,
• ανακαλύψαμε τον τρόπο των παιδιών,
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• να έχουμε σαν μπούσουλα την εμπιστοσύνη σε αυτά που

πιστεύουμε,
• είδα την δύναμη της ομάδας συνειδητοποίησα το όραμα,
• όλοι κρύβουμε μέσα μας ένα παιδί,
• ξαναγεννιέται η όρεξη για νέο μοίρασμα της τράπουλας,
• ήρθα επιφυλακτικός τελικά πήρα πράγματα,
• πέρασα όμορφα,
• χάρηκα που αλληλοεπιδράσαμε,
• περίμενα άλλα πράγματα, τελικά αλλιώς δούλεψε η ομάδα
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Οι προσδοκίες σε προσωπικό επίπεδο συνδέονται με τη

θέση που έχει ο καθένας μέσα στο σύστημα
• Η οπτική για τις ανάγκες του σχολείου και τις λύσεις στα
διάφορα ζητήματα που απασχολούν το σχολείο επίσης
συνδέεται με τη θέση από την οποία προέρχεται
• Φάνηκαν οι εκπαιδευτικοί αρκετά αποδυναμωμένοι ως
άτομα
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Οι εκπαιδευτικοί αλληλεπίδρασαν και δημιούργησαν ένα

πλαίσιο εμπιστοσύνης όπου συνδέθηκαν μέσα από τις
δυνατότητες που έχουν.
• Ανέπτυξαν τις ψυχοκοινωνικές τους δεξιότητες ώστε να
διαχειριστούν συναισθήματα έντονου άγχους και
διαλυτικού στρες.
• Δόθηκε χώρος αναστοχασμού και επεξεργασίας της
εμπειρίας.
Διαχείριση περιστατικού: παρεμβαίνοντας στο σύστημα του σχολείου

• Κατανόησαν καλύτερα τις ανάγκες τους αλλά και τις ανάγκες

των μαθητών τους.
• Μπόρεσαν να δημιουργήσουν την προοπτική εκείνη που
χρειάζονται οι μαθητές ώστε να δημιουργήσουν έναν ασφαλή
χώρο για την επεξεργασία της προσωπικής ιστορίας τους.
• Διαπίστωσαν στην ανάγκη για ένα ολιστικό μοντέλο
παρέμβασης και εντοπισμού των θετικών σημείων του ατόμου
και του συστήματος.
• Ευαισθητοποιήθηκαν σε έναν τρόπο αντιμετώπισης των
δυσκολιών.