ÔN TẬP VẬT LÝ 8 – HKI

I. Lý thuyết:
Baøi 1 : Chuyeån ñoäng cô hoïc
 Söï thay ñoåi vò trí cuûa moät vaät theo thôøi gian so vôùi vaät khaùc goïi laø chuyeån ñoäng cô hoïc.
 Moät vaät coù theå laø chuyeån ñoäng ñoái vôùi vaät naøy nhöng laïi ñöùng yeân so vôùi vaät khaùc .
Ta noùi chuyeån ñoäng vaø ñöùng yeân coù tính töông ñoái.
 Vaät ñöôïc choïn ñeå so saùnh goïi laø vaät moác . Thöôøng ta choïn nhöõng vaät gaén lieàn vôùi traùi
ñaát laøm vaät moác .( nhö : nhaø cöûa , coät ñeøn , …………)
Baøi 2 : Vaän toác
 Ñoä lôùn cuûa vaän toác cho bieát möùc ñoä nhanh chaäm cuûa chuyeån ñoäng vaø ñöôïc xaùc ñònh
baèng ñoä daøi quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian.
 Coâng thöùc tính vaän toác : v = s / t Trong ñoù : s laø ñoä daøi quaõng ñöôøng ñi ñöôïc ;
t laø thôøi gian ñeå ñi heát quaõng ñöôøng ñoù
 Ñôn vò vaän toác phụ thuộc vào đơn vị quãng đường và đơn vị thời gian.
Thường dùng : m / s vaø Km / h. 1km/h = 1/3,6 m/s ; 1m/s = 3,6 km/h
Baøi 3 : Chuyeån ñoäng ñeàu – Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu
 Chuyeån ñoäng ñeàu laø chuyeån ñoäng maø vaän toác coù ñoä lôùn khoâng thay ñoåi theo thôøi gian.
Ví dụ:chuyeån ñoäng cuûa ñaàu kim ñoäng hoà ; c/ ñ cuûa ñaàu caùnh quaït maùy khi quaït ñang chaïy
oån ñònh.
 Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu laø chuyeån ñoäng maø vaän toác coù ñoä lôùn thay ñoåi theo thôøi gian.
 Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu : vtb = s / t Trong đó: vtb là vận toác trung bình, s là tổng quảng đường
đi
được, t là tổng thời gian đi.
Baøi 4 : Bieåu dieãn löïc
Löïc laøm thay ñoåi vaän toác cuûa vaät hoaëc laøm cho vaät bò bieán daïng(coù khi caû hai cuøng xaûy
ra moät luùc )
 Löïc laø moät ñaïi löôïng veùc tô . Ñeå bieåu dieãn moät veùctô löïc , ta duøng moät muõi teân có:
+ Goác cuûa muõi teân chæ ñieåm ñaët löïc.
+ Phöông, chieàu cuûa muõi teân trùng với phöông, chieàu cuûa löïc.
+ Ñoä daøi cuûa muõi teân chæ cöôøng ñoä cuûa löïc theo tæ xích cho tröôùc.
 Kí hiệu: Veùctô löïc ( F ) ; Cöôøng ñoä löïc ( F )
Baøi 5 : Söï caân baèng löïc – Quaùn tính
 Hai löïc caân baèng laø hai löïc cuøng ñaët leân moät vaät , coù cöôøng ñoä baèng nhau , cuøng
phöông , nhöng ngöôïc chieàu nhau
 Döôùi taùc duïng cuûa caùc löïc caân baèng , moät vaät ñang ñöùng yeân seõ tieáp tuïc ñöùng yeân ;
Vaät ñang chuyeån ñoäng seõ tieáp tuïc chuyeån ñoäng thaúng ñeàu .
 Tính chaát giöõ nguyeân vaän toác cuûa vaät (nhö treân ) goïi laø quaùn tính .
 Vì coù quaùn tính neân khi coù löïc taùc duïng , moïi vaät khoâng theå thay ñoåi vaän toác ñoät ngoät
ñöôïc .
Baøi 6 : Löïc ma saùt
 Löïc ma saùt tröôït sinh ra khi moät vaät tröôït treân beà maët moät vaät khaùc.
 Löïc ma saùt laên sinh ra khi moät vaät laên treân beà maët cuûa moät vaät khaùc.
 Löïc ma saùt nghĩ giöõ cho vaät khoâng chuyển động dưới taùc duïng cuûa löïc khaùc.
 Löïc ma saùt coù theå coù haïi hoaëc coù theå coù ích.
 Chuù yù:Cùng một vật thì cöôøng ñoä cuûa löïc ma saùt tröôït lôùn cöôøng ñoä cuûa löïc ma saùt
laên.
Baøi 7 : Aùp suaát
 Aùp löïc laø löïc eùp coù phöông vuoâng goùc vôùi maët bò eùp.
 Aùp suaát laø ñoä lôùn cuûa aùp löïc treân moät ñôn vò dieän tích bò eùp.

1
 Trong ñoù : F laø aùp löïc ( N ) ; S laø dieän tích bò eùp ( m2 ) ; p laø aùp suaát (N/m2)
 Ñôn vò cuûa aùp suaát laø Paxcan ( Pa ) : 1Pa = 1N/m2
Baøi 8 : Aùp suaát chaát loûng – Bình thoâng nhau – Máy nén thủy lực.
 Chaát loûng gaây aùp suaát theo moïi höôùng leân ñaùy bình , thaønh bình vaø caùc vaät ôû trong
loøng noù
 Coâng thöùc tính aùp suaát chaát loûng taïi 1ñieåm baát kì trong loøng chaát loûng ñöùng yeân.
p = h . d Trong ñoù : h laø ñoä saâu tính töø ñieåm tính aùp suaát tôùi maët thoaùng chaát loûng (m)
d laø troïng löôïng rieâng cuûa chaát loûng ( N/m3 )
p laø aùp suaát ( N/m2 )
 Trong bình thoâng nhau chöùa cuøng moät chaát loûng ñöùng yeân , möïc maët thoaùng ôû caùc
nhaùnh khaùc nhau luôn ôû cuøng moät ñoä cao.
F
 Máy s nén thủy lực: S
A B Trong đó:
f * S, s lần lượt là diện tích của pít tông lớn,nhỏ (m2)
*F, f lần lượt là lực tác dụng lên pít tông lớn,nhỏ (N)

Baøi 9 : Aùp suaát khí quyeån

 Traùi ñaát vaø moïi vaät treân traùi ñaát ñeàu chòu taùc duïng cuûa aùp suaát khí quyeån theo moïi
phöông.
 Aùp suaát khí quyeån baèng aùp suaát cuûa coät thuyû ngaân trong oáng Toâ-ri-xe-li . Do ñoù ngöôøi
ta ño aùp suaát khí quyeån baèng caùch ño aùp suaát cuûa coät thuyû ngaân ôû trong oáng Toâ-ri-xe-li
 Noùi aùp suaát khí quyeån baèng 76cmHg coù nghóa laø gì ? ( Khoâng khí gaây ra moät aùp suaát
baèng aùp suaát ôû ñaùy cuûa coät thuyû ngaân cao 76cm )
 P = h . d = 0,76m . 136000 N/m3 = 103360 N/m2
 Caøng leân cao aùp suaát khí quyeån caøng giaûm . Vôùi ñoä cao khoâng lôùn laém cöù leân cao 12m
aùp suaát khí quyeån laïi giaûm khoaûng 1mmHg
Baøi 10: Löïc ñaåy AÙC-SI-MEÙT ( FA )
 Moät vaät nhuùng vaøo chaát loûng bò chaát loûng ñaåy thaúng ñöùng töø döôùi leân vôùi löïc coù
ñoä lôùn baèng troïng löôïng cuûa phaàn chaát loûng maø vaät chieám choã. Gọi là lực đẩy Ác-si-met.
FA = d . V Trong ñoù : d laø troïng löôïng rieâng cuûa chaát loûng ( N/m3 )
V laø theå tích phaàn chaát loûng bò vaät chieám choã ( m3 )
 Löïc ñaåy FA cuøng phöông vaø ngöôïc chieàu vôùi chieàu cuûa troïng löïc .
Baøi 12 : Söï noåi
 Moät vaät nhuùng chìm trong chaát loûng seõ chòu taùc duïng cuûa 2 löïc laø : Troïng löïc P höôùng
xuoáng döôùi vaø löïc ñaåy höôùng leân treân.
 Neáu vaät nhúng trong chaát loûng thì :
+ Vaät chìm xuoáng khi : P > FA dvaät > dloûng
+ Vaät seõ lô löûng trong chaát loûng khi : P = FA dvaät = dloûng
+ Vaät seõ noåi treân maët chaát loûng khi : P < FA dvaät < dloûng
 Khi vaät noåi treân maët chaát loûng thì löïc ñaåy Ac-si-Meùt bằng trọng lượng của vật : =P
II.Baøi taäp töï luaän :
3. Chuyển động cơ học là gì?Tại sao nói sự chuyển động hay đứng yên của một vật chỉ là tương đối?
Cho ví dụ minh họa?
Gợi ý: Sự thay đối vị trí một vật theo thới gian so với vật mốc gọi là chuyển động cơ học. VD…
Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối vì:Một vật có thể là chuyển động so với vật này nhưng lại
đứng yên so với vật khác. VD …
8. Độ lớn vận tốc cho biết gì? Viết công thức tính vận tốc?
2
Gợi ý: Độ lớn vận tốc đặc trưng cho sự chuyển động nhanh chậm của chuyển động.
Công thức: v = + v: là vận tốc
+ s : là quãng đường đi được
+ t : là thời gian để đi hết quãng đường đó
7. Định nghĩa chuyển động đều? chuyển động không đều? Cho VD?
Gợi ý: Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian.
VD:Chuyển động của đầu cánh quạt quanh trục
Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian. VD: một xe đạp
đang chạy xuống dốc.
9. Nêu cách biểu diễn lực bằng mũi tên?
Gợi ý : Biểu diễn lực bằng mũi tên có:
- Gốc chỉ điểm đặt của lực
- Phương, chiều trùng với phương chiều của lực.
- Độ dài chỉ cường độ lực theo tỉ xích cho trước.
4.Thế nào là hai lực cân bằng? Vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ như thế nào?
Gợi ý: Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật, cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một
đường thẳng, chiều ngược nhau.
* Dưới tác dụng của 2 lực cân bằng thì vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên, vật đang chuyển động thì
sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều.
10. Kể tên các loại lực ma sát? Cho 1 ví dụ về ma sát có ích, 1 ví dụ về ma sát có hại?
Gợi ý: Có 3 loại lực ma sát: lực ma sát trượt, ma sát lăn, ma sát nghỉ.
- VD về ma sát có ích: …
- VD về ma sát có hại: …
6. Áp suất là gì? Công thức tính áp suất? Nêu cách làm tăng, giảm áp suất?
Gợi ý: Áp suất là độ lớn của áp lực trên 1 đơn vị diện tích bị ép.
Công thức: : p =
Trong đó: p là áp suất, tính bằng paxcan hoặc N/m2
F là áp lực (N), S là diện tích bị ép (m2)
* Muốn làm tăng áp suất: tăng áp lực hoặc giảm diện tích bị ép. VD:…
* Giảm áp suất: tăng diện tích bị ép hoặc giảm áp lực. VD: ….
1. Nêu đặc điểm của áp suất do chất lỏng gây ra? Viết công thức?
Gợi ý: Chất lỏng gây ra áp suất theo mọi phương lên đáy bình, thành bình và các vật ở trong lòng nó.
Công thức: p = d.h .
trong đó: h là độ sâu tính từ điểm tính áp suất tới mặt thoáng của chất lỏng (m)
d là trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3).
p là áp suất (N/m2 hoặc Pa)
14. Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy nén thủy lực?
TL: - Cấu tạo của máy nén thủy lực: Bộ phận chính gồm hai ống hình trụ tiết diện s và S khác nhau, thông
với nhau, trong có chứa chất lỏng, mỗi ống có một pít tông.
- Nguyên tắc hoạt động: Khi ta tác dụng một lực f lên pít tông A. lực này gây một áp suất p lên mặt chất
lỏng: p = , áp suất này được chất lỏng truyền đi nguyên vẹn tới pit tông B và gây ra lực
F = pS nâng pít tông B lên.
2. Nêu đặc điểm của lực đẩy Acsimet tác dụng lên vật? Viết công thức tính.
Gợi ý: Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng đẩy thẳng đứng từ dưới lên một lực có độ lớn bằng
trọng lượng phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ.
Công thức: FA=d.V. Trong đó : d là trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3)
V là thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ (m3)
FA là lực đẩy Acsimet (N)
5. Khi nhúng một vật vào chất lỏng vật sẽ chịu tác dụng của những lực nào? Có mấy trường hợp xảy
ra?
3
 Gợi ý: Khi nhúng 1 vật vào chất lỏng, vật sẽ chịu tác dụng của trọng lực P hướng xuống và lực đẩy
Acsimet FA hướng lên. Có 3 trường hợp xảy ra:
- Vật chìm xuống khi: P > FA
- Vật nổi lên khi: P < FA
- Vật lơ lửng khi: P = FA
11. Vì sao khi đang đi nếu bị vấp ta sẽ bị ngã về trước?
Gợi ý: Đang đi nếu bị vấp sẽ bị ngã về trước vì khi đó chân đột ngột dừng lại còn phần thân vẫn đi về
trước do có quán tính nên ta sẽ bị ngã về trước.
12. Giải thích: vì sao đầu đinh thường phải làm nhọn còn chân bàn, ghế thì khôngnhọn?
Gợi ý: Đầu đinh làm nhọn để giảm diện tích bị ép lên mặt tường sẽ làm tăng tác dụng áp lực giúp đinh dễ
đi sâu vào tường hơn.
Chân bàn, ghế làm bằng để tăng diện tích bị ép nên giảm áp suất xuống mặt đất sẽ ít bị lún
13.Trên nắp các bình nước khoáng lớn thường có một lỗ nhỏ. Tại sao?
Gợi ý: để áp suất của khí quyển phía trên bình cộng với áp suất nước trong bình lớn hơn áp suất khí quyển
phía dưới bình giúp nước chảy ra dễ dàng hơn.
14. Thaû moät hoøn bi saét vaøo moät chaäu thuyû ngaân thì hoøn bi noåi hay chìm? Giaûi thích ?
* BÀI TẬP TỰ GIẢI:
1/ Vaän toác cuûa một ô tô là 36km/h ,cuûa ngöôøi ñi xe ñaïp laø 1800m/h , cuûa taøu hoaû laø 14m/s .
Trong 3 chuyeån ñoäng treân , chuyeån ñoäng naøo laø nhanh nhaát , chaäm nhaát ?
2/ Moät ngöôøi ñi boä treân ñoaïn ñöôøng ñaàu daøi 3km vôùi vaän toác 2m/s , ñoaïn ñöôøng sau daøi
1,95km ñi heát 0,5h . Tính vaän toác trung bình cuûa ngöôøi ñoù treân caû quaõng ñöôøng ?
4/ Ñaët moät bao gaïo coù khoái löôïng 50kg leân moät caùi gheá 4 chaân coù troïng löôïng 40N .Dieän
tích tieáp xuùc vôùi maët ñaát cuûa moãi chaân gheá laø 8cm2. Tính aùp suaát cuûa caùc chaân gheá taùc
duïng leân maët ñaát ?
5/ Ñaët moät hoäp goã treân maët baøn naèm ngang thì aùp suaát do hoäp goã taùc duïng xuoáng maët
baøn laø 560N/m2 . Vaäy khoái löôïng cuûa hoäp goã laø bao nhieâu ? Bieát dieän tích tieáp xuùc cuûa
hoäp goã vôùi maët baøn laø 0,2m2 .
6/ Ñoå moät löôïng nöôùc vaøo trong coác sao cho ñoä cao cuûa nöôùc trong coác laø 8cm . Tính aùp
suaát cuûa nöôùc leân ñieåm A caùch ñaùy coác 2cm . Bieát khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc laø
1000kg/m3 .
7/ Một thợ lặn xuống độ sâu 36m so với mặt nước biển. Cho trọng lượng riêng trung bình của nước biển
là 10300N/m3
a) Tính áp suất ở độ sâu đó.
b) Cửa chiếu sáng của áo lặn có diện tích 0,016m2 . Tính áp lực của nước lên phần diện tích này?
c) Biết áp suất mà người thợ lặn còn có thể chịu được là 473 800N/m2 hỏi người thợ lặn chỉ lặn ở độ
sâu nào để có thể an toàn?
8/ Tác dụngmột lực 600N lên pít tông nhỏ của máy thuỷ lực. Biết diện tích của pít tông nhỏ là S1=3cm2
của pít tông lớn là S2 = 330cm2. Tính:
a. Áp suất tác dụng lên pít tông nhỏ.
b. Lực tác dụng lên pít tông lớn?
9/ Một ô tô có trọng lượng của là P = 20000 N.
a) Nếu nâng vật lên trực tiếp thì cần một lực F có độ lớn tối thiểu là bao nhiêu ?
b) Trong thực tế người ta dùng máy nén thủy lực để đưa một ôtô lên cao. Biết pittông nhỏ có diện tích
s = 3 dm2, Pittông lớn có diện tích S = 3 m 2. Hãy tính lực f tối thiểu mà người đó tác dụng vào máy nén
thủy lực để nâng ôtô lên.
10/ Moät vaät coù khoái löôïng 598,5kg ñöôïc laøm baèng chaát coù khoái löôïng rieâng laø 10,5g/cm 3
ñöôïc nhuùng hoaøn toaøn vaøo trong nöôùc . Bieát khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc laø 1000kg/m3 .
Tính löïc ñaåy Ac-si-Meùt taùc duïng leân vaät ?

4
11/ Moät khoái kim loaïi ñaëc coù troïng löôïng 200N, ñöôïc moùc vaøo löïc keá roài nhuùng ngaäp trong
nöôùc thì kim löïc keá chæ 150N. Tính theå tích cuûa vaät ? Bieát khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc laø
1000kg/m3 .
12/ Mét vËt h×nh trô th¶ næi c©n b»ng trªn mÆt rîu, thÓ tÝch phÇn vËt ch×m trong rượu lµ 3 dm3.
Cho träng lîng riªng cña rîu lµ 8000 N/m3.
a/ TÝnh lùc ®Èy Acsimet t¸c dông lªn vËt.
b/ TÝnh khèi lîng cña vËt.
c/ TÝnh khèi lîng riªng cña vËt, biÕt thÓ tÝch phÇn ch×m b»ng nöa thÓ tÝch cña vËt .