ZAGADNIENIA TREŚCI WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE SZCZEGÓŁOWE CELE EDUKACYJNE

Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ
WYMAGANIA WYMAGANIA WYMAGANIA WYMAGANIA
KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZAJĄCE DOPEŁNIAJĄCE
UCZEŃ: UCZEŃ: UCZEŃ: UCZEŃ:

ODDZIAŁYWANIA I MATERIA
Fizyka jako nauka. I. Wymagania przekrojowe. • wykonuje proste • wskazuje zjawiska, • wskazuje • potrafi zaplanować i
FIZYKA -
Metoda naukowa Uczeń: pomiary którymi zajmuje się przykładowy problem przeprowadzić
POSZUKIWANIE
poznawania • wie, że oprócz fizyka i proponuje proste doświadczenie
ZROZUMIENIA
świata. 2) wyodrębnia zjawisko z podania wyniku • wie, że metoda doświadczenie jako sprawdzające daną
Niepewność kontekstu, nazywa je oraz pomiaru należy naukowa wiąże się z metodę naukową hipotezę
pomiarowa. wskazuje czynniki istotne i podać jednostkę eksperymentem weryfikującą ten • wykonuje proste
Zapis wyników nieistotne dla jego przebiegu; mierzonej wielkości • wie, że każdy pomiar problem pomiary i zapisuje
pomiarów. obarczony jest • wie, od czego może wyniki wraz z
3) [...] przeprowadza wybrane niepewnością zależeć niepewność niepewnością
obserwacje, pomiary i pomiarową pomiaru i jak pomiarową
doświadczenia korzystając z ich odczytać jej wartość • interpretuje znaczenie
opisów; wyniku podanego z
niepewnością
5) posługuje się pojęciem pomiarową
niepewności pomiarowej; • wyciąga wnioski z
zapisuje wynik pomiaru wraz z przeprowadzonego
jego jednostką oraz z eksperymentu
uwzględnieniem informacji o
niepewności;

I. Wymagania przekrojowe. • zna oddziaływania • podaje przykłady • potrafi wskazać • wskazuje inne rodzaje
RODZAJE Oddziaływanie ciał
Uczeń: elektryczne, oddziaływań i opisuje przykłady oddziaływań niż
ODDZIAŁYWAŃ na siebie.
magnetyczne i ich skutki oddziaływań z elektryczne,
Wzajemność 2) wyodrębnia zjawisko z grawitacyjne • jest świadomy, że otoczenia i opisać ich magnetyczne i
oddziaływań. kontekstu, nazywa je oraz • wie jakie są skutki wszystkie ciała skutki grawitacyjne
wskazuje czynniki istotne i tych oddziaływań oddziałują na siebie • rozumie, że wielkość • wie, że oddziaływania
nieistotne dla jego przebiegu; • wie, że grawitacyjnie oddziaływań elektryczne i
oddziaływania są • rozumie, co to znaczy grawitacyjnych zależy magnetyczne są
3) [...] przeprowadza wybrane zawsze wzajemne wzajemność od mas oddziaływaniami
obserwacje, pomiary i oddziaływań oddziałujących ciał elektromagnetycznymi
doświadczenia korzystając z ich • demonstruje
opisów; wzajemność
 oddziaływań
II. Ruch i siły. Uczeń:

13) opisuje wzajemne

oddziaływanie ciał [...];

Budowa materii. I. Wymagania przekrojowe. • wie, że materia • umie narysować • podaje i wyjaśnia • wie, że skutki
ATOMY.
Atom. Uczeń: zbudowana jest z schemat budowy przykład oddziaływań
Lekcja dodatkowa
Jądro atomowe. atomów atomu występowania magnetycznych nie
Elektron. 2) wyodrębnia zjawisko z • wie, że w skład • wie, że przyciąganie oddziaływań między zawsze są wyraźnie
Oddziaływania kontekstu, nazywa je oraz atomu wchodzą elektronów do jądra dowolnymi ciałami, widoczne
między atomami. wskazuje czynniki istotne i jądro atomowe i jest oddziaływaniem uwzględniając • wskazuje przykład
Skutki nieistotne dla jego przebiegu; elektrony elektrycznym i oddziaływania oddziaływań
oddziaływań. • wie, że jądro i wzajemnym elektryczne między magnetycznych
II. Ruch i siły. Uczeń: elektrony wzajemne • wie, że oddziaływanie atomami • umie omówić skutki
się przyciągają elektryczne występuje • wie, że między tych oddziaływań
13) opisuje wzajemne także między atomami atomami występują
oddziaływanie ciał [...]; • podaje skutki również
oddziaływań oddziaływania
elektrycznych między magnetyczne
atomami • wie, jakie są skutki
oddziaływań
magnetycznych

• zna jednostkę siły • rozumie różnicę • potrafi określić

SIŁA I JEJ CECHY Siła jako miara II. Ruch i siły. Uczeń: • wie, co to znaczy
• wie, jak graficznie między wektorem a wartość, kierunek i
oddziaływań. wielkość wektorowa
przedstawić siłę skalarem zwrot siły działającej na
Graficzny obraz 10) stosuje pojęcie siły jako • rysuje wektor siły
• zna cechy wektora • stosuje odpowiednie wybrany obiekt
siły. działania skierowanego (wektor); • wskazuje i nazywa
• potrafi zmierzyć siłę oznaczenie siły na przedstawiony na
Cechy wektora. wskazuje wartość, kierunek i wszystkie cechy
ciężkości rysunku i poprawny rysunku
Pomiar wartości zwrot wektora siły; posługuje się wektora
• wie, do czego służy zapis wartości siły • potrafi samodzielnie
siły. jednostką siły; • potrafi podać zakres
siłomierz • rozumie, że narysować wektory sił
używanego siłomierza
• wie, jak działa przyłożenie takiej o zadanych kierunkach
18) doświadczalnie:
siłomierz samej siły do różnych i określonych skalą
c) wyznacza wartość siły za
punktów ciała może wartościach
pomocą siłomierza [...].
wywołać różne skutki

Rodzaje sił i ich I. Wymagania przekrojowe. • nazywa siły • wie, że siła ciężkości to • wie, że jedne siły • wskazuje w swoim
RODZAJE SIŁ
własności. Uczeń: występujące w siła, jaką Ziemia działa działają na ciała, otoczeniu sytuację, w
 Przykłady sił w
różnych 2) wyodrębnia zjawisko z
sytuacjach kontekstu, nazywa je oraz
praktycznych. wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;
3) [...] przeprowadza wybrane
obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z ich
opisów;
II. Ruch i siły. Uczeń:
określonych na każde ciało
sytuacjach • wie, że siła nacisku ma
• określa skutki związek z naciskiem
działania tych sił jednego ciała na drugie
• wie, że siła sprężystości
ma związek z
odkształcaniem ciała
• wie, że siła oporów
ruchu utrudnia ruch
ciała
• zna własności
poszczególnych sił
które nie muszą której na ciało działają
stykać się, a inne siły siły
występują tylko w • przedstawia tę sytuację
sytuacji stykających schematycznie na
się ciał rysunku, zaznaczając
• potrafi, w sytuacji te siły i nazywając je
przedstawionej na
rysunku, narysować i
nazwać siły, oraz
określić ich kierunek i
zwrot

11) rozpoznaje i nazywa siły,

podaje ich przykłady w różnych
sytuacjach praktycznych (siły:
ciężkości, nacisku, sprężystości,
oporów ruchu);

13) opisuje wzajemne

oddziaływanie ciał [...];

Siła wypadkowa. I. Wymagania przekrojowe. • wie, że działanie • rysuje siłę wypadkową i • potrafi opisaną • rozwiązuje typowe dla
RÓWNOWAŻENIE SIĘ SIŁ
Siły działające na Uczeń: kilku sił można oblicza jej wartość (dla słownie sytuację tematu zadania i
ciało w spoczynku. zastąpić jedną siłą sił o jednakowych przedstawić problemy graficznie
3) [...] przeprowadza wybrane • wie, że siłę kierunkach), w sytuacji schematycznie na oraz rachunkowo
obserwacje, pomiary i wypadkową określa przedstawionej rysunku
doświadczenia korzystając z ich się, uwzględniając graficznie • zaznacza siły
opisów; wszystkie cechy • wie, w jakim wypadku, działające na ciało
wektorów sił siła wypadkowa jest • wyznacza siłę
II. Ruch i siły. Uczeń: składowych równa zero wypadkową oraz
• rozumie co to poprawnie
12) wyznacza i rysuje siłę znaczy, że siły się interpretuje wynik
wypadkową dla sił o równoważą
jednakowych kierunkach; opisuje
i rysuje siły, które się
równoważą;
 • wie, że • wskazuje w • wyjaśnia zachowanie
ZASADA AKCJI I REAKCJI Wzajemność II. Ruch i siły. Uczeń: • opisuje wzajemne
oddziaływania są konkretnym się ciał w różnych
oddziaływań. oddziaływanie ciał,
wzajemne przykładzie siły akcji i sytuacjach, posługując
III zasada dynamiki 13) opisuje wzajemne posługując się III zasadą
• zna III zasadę reakcji się III zasadą dynamiki
Newtona. oddziaływanie ciał posługując się dynamiki
dynamiki • wie, że dzięki
Pojęcia siły akcji i trzecią zasadą dynamiki; • wie, że siły akcji i
wzajemności
reakcji. reakcji się nie
oddziaływań możemy
18) doświadczalnie: równoważą
się przemieszczać
a) ilustruje: [...] III zasadę
dynamiki,

Masa. I. Wymagania przekrojowe. • rozumie różnice • wie, że masę ciała • potrafi

MASA A SIŁA CIĘŻKOŚCI
Ciężar. Uczeń:
Obliczanie ciężaru
ciała o znanej 3) [...] przeprowadza wybrane
masie. obserwacje, pomiary i
Jednostki masy. doświadczenia korzystając z ich
opisów;
7) przelicza wielokrotności i
podwielokrotności (mikro-, mili-,
centy-, hekto-, kilo-, mega-);
II. Ruch i siły. Uczeń:
17) posługuje się pojęciem siły
ciężkości; stosuje do obliczeń
związek między siłą, masą i
przyspieszeniem grawitacyjnym;
• potrafi wyjaśnić,
pomiędzy pojęciami można wyznaczyć za zinterpretować
dlaczego podniesienie
masa, ciężar i waga pomocą siłomierza pojęcie
przedmiotu na Księżycu
• wie, na czym polega • wie, że ciężar ciała jest przyśpieszenia
wymaga użycia
pomiar masy ciała tym większy, im grawitacyjnego
mniejszej siły niż
• mierzy masę ciała za większa jest masa ciała • stosuje wzór 𝐹𝑔 =
podniesienie go na
pomocą wagi • oblicza ciężar ciała na 𝑚 ∙ 𝑔 oraz jego Ziemi
• zna podstawową Ziemi, znając jego masę przekształcenia • wie, że użytecznym
jednostkę masy • wie, co to jest • wie, że ciężar tego wzorcem 1 kg jest masa
międzynarodowy układ samego ciała jest 1 l destylowanej wody
jednostek miar mniejszy na Księżycu o temperaturze 4°C
niż na Ziemi • oblicza siłę ciężkości i
• przelicza sprawnie masę w różnych
jednostki masy: t, kg, sytuacjach opisanych w
dag, g, mg zadaniach

I. Wymagania przekrojowe. • rozumie określenie • wyznacza i oblicza

STANY SKUPIENIA Stany skupienia • wie, że substancje • wie, że ta sama
Uczeń: wysokość słupa wysokość słupa cieczy
materii. występują w trzech substancja może
cieczy, potrafi się nim • wykorzystuje pojęcie
Własności ciał stanach skupienia występować w różnych
1) wyodrębnia z tekstów, posługiwać objętości do
stałych, cieczy i • umie nazwać te stanach skupienia
tabel, diagramów lub • oblicza objętość rozwiązywania
gazów. stany • zna jednostki objętości:
wykresów, rysunków prostopadłościenneg nietypowych zadań i
Jednostki • zna własności l, ml, dm3, mm3, cm3,
schematycznych lub o naczynia i cieczy lub obliczania masy
objętości. dotyczące kształtu i m3
blokowych informacje gazu w nim się • potrafi zaproponować
kluczowe dla opisywanego objętości ciał stałych, znajdujących doświadczenie
zjawiska bądź problemu; cieczy i gazów • potrafi zamieniać potwierdzające
 ilustruje je w różnych
postaciach;
2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;
3) [...] przeprowadza wybrane
obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;
Budowa I. Wymagania przekrojowe.
BUDOWA CIAŁ
mikroskopowa Uczeń:
STAŁYCH, CIECZY I
materii w różnych
GAZÓW
stanach skupienia. 1) wyodrębnia z tekstów,
Własności tabel, diagramów lub
substancji w wykresów, rysunków
oparciu o ich schematycznych lub
budowę blokowych informacje
wewnętrzną. kluczowe dla opisywanego
Rozmiary atomów. zjawiska bądź problemu;
ilustruje je w różnych
postaciach;
2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;
Siły spójności.
SIŁY V. Właściwości materii. Uczeń:
Siły przylegania.
MIĘDZYCZĄSTECZKOWE
Wpływ sił
8) opisuje zjawisko napięcia
spójności i
powierzchniowego; ilustruje
przylegania na
istnienie sił spójności
właściwości
i w tym kontekście tłumaczy
cieczy.
formowanie się kropli;
Napięcie
jednostki objętości określoną własność
ciała stałego, cieczy lub
gazu
• wie, że wszystkie • wie, że makroskopowe • rozpoznaje i nazywa • sprawnie dokonuje
substancje składają właściwości substancji określony stan obliczeń, posługując się
się z atomów i w danym stanie skupienia substancji jednostkami długości
cząsteczek skupienia wynikają z jej na podstawie rysunku takimi jak mikrometr i
• wie, że wszystkie budowy wewnętrznej budowy wewnętrznej milimetr
cząsteczki i atomy są • wie, w jakich tej substancji • wie, że wśród ciał
w ciągłym ruchu jednostkach długości • wyjaśnia stałych są takie, które
• wie, że rodzaj ruchu wyrazić średnicę charakterystyczną mają uporządkowaną
cząsteczek jest inny atomu własność danego strukturę
w różnych stanach stanu skupienia w • potrafi podać przykłady
skupienia, bo różne oparciu o budowę kryształów
są odległości między wewnętrzną • potrafi podać przykłady
cząsteczkami i ciał nie będących
atomami kryształami
• wie, jakie siły • potrafi • demonstruje istnienie
• potrafi wyjaśnić
nazywamy siłami zademonstrować sił przylegania na
powstawanie zjawiska
spójności, a jakie zjawisko napięcia podstawie wybranych
napięcia powierzch-
siłami przylegania powierzchniowego przez siebie przykładów
niowego z
• opisuje zjawisko • wie, w jaki sposób • zna pojęcia kohezja i
uwzględnieniem sił
napięcia można zmniejszyć adhezja i umie je
międzyczasteczkowych
powierzchniowego napięcie wyjaśnić
• wskazuje przykłady
na wybranym powierzchniowe
istnienia sił przylegania
cieczy
 powierzchniowe. 9) doświadczalnie:
a) [...] demonstruje zjawiska [...]
napięcia powierzchniowego,
Gęstość.
GĘSTOŚĆ. JEDNOSTKI V. Właściwości materii. Uczeń:
Jednostki gęstości.
GĘSTOŚCI
Wyznaczanie
1) posługuje się pojęciami masy i • zna jednostki
gęstości cieczy.
gęstości oraz ich jednostkami;
[...]
2) stosuje do obliczeń związek
gęstości z masą i objętością;
9) doświadczalnie:
c) [...] wyznacza gęstość cieczy
lub ciał stałych,
Wyznaczanie
WYZNACZANIE V. Właściwości materii. Uczeń:
gęstości ciał
GĘSTOŚCI
stałych o
1) posługuje się pojęciami masy i
regularnych i
gęstości oraz ich jednostkami;
nieregularnych
analizuje różnice gęstości
kształtach
substancji w różnych stanach
skupienia wynikające z budowy
mikroskopowej ciał stałych,
cieczy i gazów;
2) stosuje do obliczeń związek
gęstości z masą i objętością;
9) doświadczalnie:
d) wyznacza gęstość substancji z
jakiej wykonany jest przedmiot o
kształcie regularnym za pomocą
wagi i przymiaru lub o
nieregularnym kształcie za
pomocą wagi, cieczy i cylindra
miarowego.
przykładzie
• umie obliczać gęstość • potrafi doświadczalnie
• wie, co to jest • umie rozwiązywać
substancji, z której wyznaczać gęstość
gęstość substancji proste zadania
wykonane jest ciało, cieczy
związane z gęstością
znając masę i objętość • potrafi odczytać dane
gęstości substancji substancji
ciała potrzebne do zadania z
• potrafi obliczyć masę
tablic fizycznych oraz z
substancji, znając jej
wykresu
gęstość i objętość
• potrafi powiązać
jednostkę gęstości z
innymi jednostkami
układu SI
• potrafi obliczyć • potrafi wyznaczyć • wie, że gęstość tej
• wie, że do
objętość ciała o objętość ciała stałego samej substancji w
wyznaczenia gęstości
kształcie prosto- o nieregularnym różnych stanach
ciała, należy ciało
padłościanu kształcie, a następnie skupienia jest różna, bo
zważyć i wyznaczyć
• potrafi obliczyć wyznaczyć gęstość różne są odległości
jego objętość
gęstość, znając masę i takiego ciała między cząsteczkami w
objętość ciała • potrafi przekształcić poszczególnych
• wie, że do wyznaczenia wzór na gęstość, tak stanach skupienia
objętości ciała stałego aby wyznaczyć • potrafi wyznaczać
o nieregularnym objętość ze wzoru gęstość ciał stałych na
kształcie musi • wie, że gęstość drodze doświadczalnej
wykorzystać cylinder substancji sypkich nie • potrafi rozwiązywać
miarowy z wodą jest stała zadania, obliczając
gęstość lub masę, lub
objętość ciała
 CIŚNIENIE I SIŁA WYPORU
• zna definicję • wie, czym • potrafi wskazać • rozumie pojęcie siła
CIŚNIENIE Pojęcie ciśnienia. I. Wymagania przekrojowe.
ciśnienia spowodowane jest przykład działania parcia
Związek ciśnienia z Uczeń:
• wie, że można je ciśnienie gazu na ciśnienia • potrafi obliczyć siłę
siłą i
zmienić poprzez ścianki naczynia atmosferycznego i parcia przy znanym
powierzchnią. 7) przelicza wielokrotności i
zmianę siły nacisku, • wie, że powietrze jego skutki ciśnieniu i znanym polu
Jednostki podwielokrotności (mikro-, mili-,
lub zmianę wywiera ciśnienie, • potrafi obliczyć powierzchni
ciśnienia. centy-, hekto-, kilo-, mega-);
powierzchni, na które nazywamy ciśnienie w prostych
Ciśnienie
którą działa siła atmosferycznym zadaniach
atmosferyczne. V. Właściwości materii. Uczeń:
• wie, że jednostką • wie, że ciśnienie • potrafi przeliczać
ciśnienia jest paskal atmosferyczne wyraża dowolne jednostki
3) posługuje się pojęciem parcia
się zwykle w powierzchni na m2
(nacisku) oraz pojęciem ciśnienia
hektopaskalach oraz jednostki
w cieczach i gazach wraz z jego
jednostką; stosuje do obliczeń ciśnienia Pa na hPa.
związek między parciem
a ciśnieniem;

4) posługuje się pojęciem

ciśnienia atmosferycznego;

9) doświadczalnie:
a) demonstruje istnienie
ciśnienia atmosferycznego;

Prawo Pascala. V. Właściwości materii. Uczeń: • zna prawo Pascala • wie, w jaki sposób • potrafi wykorzystać • potrafi
PRAWO PASCALA
Zastosowanie • jest świadomy, że można zmienić prawo Pascala do zademonstrować
prawa Pascala. 5) posługuje się prawem Pascala, prawo Pascala ciśnienie gazu lub zapisania zasady prawo Pascala
zgodnie z którym zwiększenie dotyczy ciśnienia cieczy w pojemniku działania prasy w • potrafi stosować prawo
ciśnienia zewnętrznego wywieranego z • potrafi podać przykłady postaci Pascala do
powoduje jednakowy przyrost zewnątrz na ciecz lub zastosowania prawa matematycznej p1=p2 rozwiązywania
ciśnienia w całej objętości cieczy gaz, a nie na ciała Pascala (prasa • potrafi obliczyć siłę F2 trudniejszych zadań
lub gazu; stałe hydrauliczna, uzyskaną w działaniu
podnośnik podnośnika
9) doświadczalnie: hydrauliczny) hydraulicznego przy
b) demonstruje prawo Pascala • zna zasadę działania znanym ilorazie
[...], prasy hydraulicznej powierzchni i sile
działającej na mały
tłok prasy
 Ciśnienie V. Właściwości materii. Uczeń:
CIŚNIENIE
hydrostatyczne.
HYDROSTATYCZNE
Zależność 6) stosuje do obliczeń związek
ciśnienia między ciśnieniem
hydrostatycznego hydrostatycznym a wysokością
od rodzaju cieczy i słupa cieczy i jej gęstością;
wysokości słupa
cieczy. 9) doświadczalnie:
b) demonstruje [...] zależność
ciśnienia hydrostatycznego od
wysokości słupa cieczy,
Wpływ ciśnienia I. Wymagania przekrojowe.
NACZYNIA POŁĄCZONE.
na zachowanie się Uczeń:
Lekcja dodatkowa
cieczy w
naczyniach 1) wyodrębnia z tekstów, tabel,
połączonych. diagramów lub wykresów,
Zastosowanie rysunków schematycznych lub
naczyń blokowych informacje kluczowe • potrafi podać
połączonych. dla opisywanego zjawiska bądź
problemu; ilustruje je w różnych
postaciach;
2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;
3) [...] przeprowadza wybrane
obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z ich
opisów;
• wie co to jest • zna wzór na obliczanie • potrafi obliczyć • wie, że ciśnienie
ciśnienie ciśnienia hydrostatycz- ciśnienie hydrostatyczne nie
hydrostatyczne nego hydrostatyczne na zależy od masy cieczy,
• wie, że ciśnienie • wie, że w zbiornikach danej głębokość w a od wysokości jej
hydrostatyczne wodnych, np. w określonej cieczy słupa
zależy od rodzaju jeziorze, ciśnienie • wie, ze ciśnienie • rozumie co oznacza
cieczy i głębokości w hydrostatyczne jest można wyrażać w paradoks
tej cieczy większe na większych kilopaskalach, potrafi hydrostatyczny
głębokościach przeliczać je na • potrafi rozwiązywać
paskale zadania o
• wie, że ciśnienie podwyższonym stopniu
całkowite, na pewnej trudności
głębokości w jeziorze, • potrafi odczytać dane
składa się z ciśnienia do zadania z wykresu i
hydrostatycznego je zinterpretować
wody i ciśnienia
atmosferycznego
(zewnętrznego)
• wie, jak wyglądają • podaje przykłady • wie, że zmiana • rozumie, dlaczego w
naczynia połączone naczyń połączonych ciśnienia nad cieczą w naczyniach
• wie, jak zachowuje • wie, że w otwartych jednym z naczyń połączonych poziomy
się ciecz wlana do naczyniach może spowodować różnych
jednego ramienia połączonych poziom zmianę poziomu niemieszających się
naczyń połączonych cieczy jest taki sam w cieczy w tym naczyniu cieczy są na różnych
każdym naczyniu, • potrafi rozwiązać wysokościach i wynika
przykłady niezależnie od jego proste problemy to z różnych gęstości
zastosowania naczyń kształtu nierachunkowe tych cieczy
połączonych • potrafi omówić • rozwiązuje zadania o
• potrafi podać przykładowe podwyższonym stopniu
przykłady zastosowania naczyń trudności
zastosowania naczyń połączonych
połączonych
 Prawo V. Właściwości materii. Uczeń:
PRAWO ARCHIMEDESA
Archimedesa.
Wyznaczanie siły 7) analizuje siły działające na
wyporu. ciała zanurzone w cieczach lub
gazach, posługując się pojęciem
siły wyporu i prawem
Archimedesa;
9) doświadczalnie:
c) demonstruje prawo
Archimedesa [...],
Pływanie ciał a siła V. Właściwości materii. Uczeń:
PŁYWANIE A SIŁA
wyporu.
WYPORU
7) analizuje siły działające na
ciała zanurzone w cieczach lub
gazach, posługując się pojęciem
siły wyporu i prawem
Archimedesa;
9) doświadczalnie:
c) demonstruje prawo
Archimedesa i na tej podstawie
analizuje pływanie
ciał; [...]
Wpływ gęstości V. Właściwości materii. Uczeń:
PŁYWANIE A GĘSTOŚĆ
cieczy na pływanie
ciał. 7) analizuje siły działające na
Wyznaczanie ciała zanurzone w cieczach lub
gęstości cieczy. gazach, posługując się pojęciem
siły wyporu i prawem
Archimedesa;
9) doświadczalnie:
c) demonstruje prawo
• wie, że na ciało • wie, że wartość siły • potrafi wyznaczyć • rozumie, że siła wyporu
zanurzone w cieczy, wyporu jest równa wartość siły wyporu działa na ciała również
oprócz siły ciężarowi cieczy przy wykorzystaniu w gazach
grawitacji, działa siła wypartej przez to ciało siłomierza • potrafi rozwiązywać
wyporu • zna wzór na obliczanie • potrafi obliczyć zadania i problemy
• potrafi określić wartości siły wyporu wartość siły wyporu nierachunkowe
kierunek i zwrot siły na podstawie wzoru
wyporu • potrafi porównać siły
• zna treść prawa wyporu dla tego
Archimedesa samego ciała
zanurzonego w
różnych cieczach na
podstawie głębokości
zanurzenia
• wie, że od relacji sił • potrafi określić, jak po • potrafi narysować w • demonstruje prawo
wyporu i grawitacji włożeniu do cieczy postaci wektorów z Archimedesa
zależy, czy ciało zachowa się ciało, na zachowaniem skali • rozwiązuje zadania
wypłynie na podstawie relacji sił siły działające na dotyczące pływania ciał
powierzchnię cieczy, wyporu i grawitacji zanurzone ciało i obliczania siły wyporu
czy utonie, czy • potrafi w sytuacji
będzie pływało w przedstawionej
pełnym zanurzeniu graficznie, wyjaśnić
zachowanie się
zanurzonego ciała
• potrafi, za pomocą
siłomierza wartość
siły wyporu działającą
na zanurzone ciało
• wie, że gęstość • potrafi na podstawie • potrafi wyznaczyć • przeprowadza
cieczy ma wpływ na danych gęstości cieczy i wielkość zanurzęnia eksperyment
to czy ciało w niej ciała stwierdzić, jak pływającego ciała na pozwalający wyznaczyć
pływa czy tonie ciało się zachowa po podstawie gęstość cieczy
• wie, że obserwacja włożeniu go do cieczy równowagi sił • rozwiązuje zadania
zachowania ciała grawitacji i wyporu dotyczące siły wyporu,
zanurzonego w • potrafi wyznaczyć gęstości cieczy,
płynie pozwala gęstość cieczy, znając objętości wypartej
porównać gęstość wartość siły wyporu i cieczy
ciała z gęstością objętość wypartej
 Archimedesa i na tej podstawie płynu cieczy
analizuje pływanie
ciał; wyznacza gęstość cieczy lub
ciał stałych,

RUCH I SIŁY
Względność I. Wymagania przekrojowe. • wie, na czym polega • podaje przykłady • potrafi przeliczać • potrafi stosować
RUCH I JEGO OPIS
ruchu. Uczeń: względność ruchu względności ruchu jednostki drogi i czasu wiadomości i
Tor, droga, • wie, co to jest tor i • zna symbole • potrafi zaokrąglać umiejętności do
Zaokrąglanie 6) [...] zapisuje wynik zgodnie z czym różni się od oznaczające drogę i liczby do określonych rozwiązywania zadań
wyników. zasadami zaokrąglania oraz drogi czas cyfr znaczących
Przeliczanie zachowaniem liczby cyfr • wie, jaki ruch • zna podstawowe
jednostek drogi i znaczących wynikającej z nazywamy jednostki drogi i czasu
czasu. dokładności pomiaru lub z prostoliniowym w układzie SI
danych; • zna jednostki drogi i • wie, co oznacza
czasu zaokrąglanie liczby do
7) przelicza wielokrotności i jednej lub dwóch cyfr
podwielokrotności (mikro-, znaczących
mili-, centy-, hekto-, kilo-,
mega-);

II. Ruch i siły. Uczeń:

1) opisuje i wskazuje przykłady

względności ruchu;

2) wyróżnia pojęcia tor i droga;

3) przelicza jednostki czasu

(sekunda, minuta, godzina);

Prędkość. II. Ruch i siły. Uczeń: • zna wzór na • wie, że prędkość to • wie, jakie wielkości • potrafi przeprowadzić
PRĘDKOŚĆ. JEDNOSTKI
Obliczanie obliczanie prędkości wielkość wektorowa trzeba znać, aby eksperyment
PRĘDKOŚCI
prędkości. 4) posługuje się pojęciem • zna jednostki • zna oznaczenie wyznaczyć prędkość prowadzący do
Jednostki prędkości do opisu ruchu prędkości prędkości w postaci • potrafi przeliczać wyznaczenia wartości
prędkości. prostoliniowego; oblicza jej wektorowej jednostki prędkości z prędkości
wartość i przelicza jej • oblicza wartość 𝑘𝑚 𝑚 • potrafi porównywać
na i odwrotnie
jednostki; stosuje do obliczeń prędkości w prostych ℎ 𝑠 prędkości wyrażone w
związek prędkości z drogą i przypadkach różnych jednostkach
czasem, w którym została
 przebyta;

18) doświadczalnie:
b) wyznacza prędkość z
pomiaru czasu i drogi z
użyciem przyrządów
analogowych lub cyfrowych
bądź oprogramowania do
pomiarów na obrazach wideo,

Ruch jednostajny II. Ruch i siły. Uczeń: • wyjaśnia, jaki ruch • oblicza drogę w ruchu • rysuje wykres • wyznaczyć prędkość na
RUCH JEDNOSTAJNY
prostoliniowy. nazywamy ruchem jednostajnym zależności drogi od podstawie wykresu s
PROSTOLINIOWY
Zależność drogi od 5) nazywa ruchem jednostajnym • wykonuje działania na czasu dla ruchu od t
czasu w ruchu jednostajnym ruch, w którym prostoliniowym jednostkach prędkości i jednostajnego na • rozwiązuje zadania
jednostajnym droga przebyta w czasu podstawie danych rachunkowe
prostoliniowym. jednostkowych przedziałach zebranych w tabeli
czasu jest stała; • odczytuje informacje
z wykresu s od t
6) wyznacza wartość prędkości
i drogę z wykresów zależności
prędkości i drogi od czasu dla
ruchu prostoliniowego
odcinkami jednostajnego oraz
rysuje te
wykresy na podstawie
podanych informacji;

Tworzenie i II. Ruch i siły. Uczeń:
WYKRESY PRĘDKOŚCI
analiza wykresów
prędkości od 6) wyznacza wartość prędkości
czasu w ruchu i drogę z wykresów zależności
jednostajnym prędkości i drogi od czasu dla
prostoliniowym. ruchu prostoliniowego
odcinkami jednostajnego oraz
rysuje te
wykresy na podstawie
podanych informacji;
• wie, że ruch • wie, że w ruchu • potrafi obliczyć drogę • potrafi wyznaczyć czas,
jednostajny można jednostajnym pole w ruchu przekształcając wzór
opisać za pomocą powierzchni figury pod jednostajnym na 𝑠 =𝑣∙𝑡
wykresu zależności v wykresem v od t w podstawie wykresu v • rozwiązuje zadania o
od t wybranym przedziale od t podwyższonym stopniu
• wie, że drogę w czasu jest równe • potrafi narysować trudności
ruchu jednostajnym drodze przebytej w tym wykres s od t na
oblicza się ze wzoru przedziale czasu podstawie wykresu v
𝑠 =𝑣∙𝑡 od t
 Opis ruchu II. Ruch i siły. Uczeń:
RUCH ODCINKAMI
odcinkami
JEDNOSTAJNY
jednostajnego. 6) wyznacza wartość prędkości
Wykresy ruchu. i drogę z wykresów zależności
prędkości i drogi od czasu dla • wie, jak wygląda
ruchu prostoliniowego
odcinkami jednostajnego oraz
rysuje te
wykresy na podstawie
podanych informacji;
• utożsamia prędkość z • potrafi odczytywać • potrafi narysować • potrafi przedstawić w
nachyleniem informacje z wykresów wykres s od t i v od t tabeli, na wykresie s od
wykresu s od t do osi s od t i z v od t na podstawie t i v od t wyniki
czasu • potrafi na podstawie słownego opisu ruchu pomiarów ruchu
wykresów porównywać badanego obiektu badanego obiektu
wykres s od t dla prędkości i drogi • potrafi, na podstawie
ruchu odcinkami przebyte w tych wykresów, opisać
jednostajnego poszczególnych poszczególne etapy
• wie, jak wygląda etapach podróży ruchu
wykres v od t dla
ruchu odcinkami
jednostajnego

Prędkość średnia. I. Wymagania przekrojowe. • rozumie różnicę • potrafi obliczyć • potrafi obliczyć • potrafi obliczyć
PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA.
Obliczanie Uczeń: między prędkością prędkość średnią prędkość średnią prędkość średnią
Lekcja dodatkowa
prędkości średnią a chwilową podróży składającej się podróży, składającej podróży, składającej się
średniej. 1) wyodrębnia z tekstów, z kilku etapów, się z kilku etapów, z kilku etapów, dla
• wie, jak obliczać
Prędkość średnia i tabel, diagramów lub opisanej słownie przedstawionej na których podane są
prędkość średnią na
chwilowa. wykresów, rysunków wykresie s od t wartości prędkości na
podstawie wzoru
schematycznych lub każdym etapie
blokowych informacje
kluczowe dla opisywanego
zjawiska bądź problemu;
ilustruje je w różnych
postaciach;

2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

3) [...] przeprowadza wybrane

obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;
 Przyśpieszenie. I. Wymagania przekrojowe. • potrafi odróżniać • oblicza wartość • wyznacza • jest świadomy, że im
RUCH JEDNOSTAJNIE
Ruch jednostajnie Uczeń: ruchy przyśpieszony i przyśpieszenia na przyśpieszenie na bardziej stromy jest
PRZYŚPIESZONY
przyśpieszony. jednostajny podstawie definicji podstawie wykresu v wykres v od t tym
Wykresy 3) [...] przeprowadza wybrane • wie, że • interpretuje od t większe jest
przedstawiające obserwacje, pomiary i przyśpieszenie wiąże przyśpieszenie jako przyśpieszenie
ruch jednostajnie doświadczenia korzystając z się z przyrostem przyrost prędkości w • rozwiązuje zadania
przyśpieszony. ich opisów; prędkości jednostce czasu rachunkowe
• zna definicję i • wie, że jeśli przyrost
II. Ruch i siły. Uczeń: jednostkę prędkości jest taki sam
przyśpieszenia w każdej sekundzie, to
7) nazywa ruchem jednostajnie • wyjaśnia nazwę ciało przyśpiesza
przyspieszonym ruch, w ruchu jednostajnie jednostajnie
którym wartość prędkości przyśpieszonego
rośnie w jednostkowych
przedziałach czasu o tę samą
wartość, [...];

8) posługuje się pojęciem

przyspieszenia do opisu ruchu
prostoliniowego jednostajnie
przyspieszonego [...]; wyznacza
wartość przyspieszenia wraz z
jednostką; stosuje do obliczeń
związek przyspieszenia ze
zmianą prędkości i czasem, w
którym ta zmiana nastąpiła (∆v
= ɑ·∆t);

9) wyznacza zmianę prędkości i

przyspieszenie z wykresów
zależności prędkości od czasu
dla ruchu prostoliniowego
jednostajnie zmiennego
(przyspieszonego [...]);

Ruch jednostajnie II. Ruch i siły. Uczeń: • wie, jaki ruch • potrafi wyjaśnić, co • potrafi obliczyć, o ile • potrafi obliczać
RUCH JEDNOSTAJNIE
opóźniony. nazywamy ruchem oznacza zmniejszanie wzrosła lub zmalała przyśpieszenie i
ZMIENNY
Analiza wykresów jednostajnie jednostajne prędkości prędkość po prędkość na podstawie
opisujących ruch. 7) nazywa ruchem jednostajnie opóźnionym • potrafi obliczyć przekształceniu danych
przyspieszonym ruch, w • wie, jaki jest kształt przyśpieszenie w tym definicji przedstawionych na
 którym wartość prędkości wykresu prędkości ruchu przyśpieszenia wykresie v od t dla
rośnie w jednostkowych od czasu w ruchu • wie, że w ruchu • wie, że przyśpieszenie ruchu jednostajnie
przedziałach czasu o tę samą jednostajnie jednostajnie w ruchu jednostajnie zmiennego
wartość, a ruchem opóźnionym opóźnionym, opóźnionym można
jednostajnie opóźnionym – przyśpieszenie ma nazwać opóźnieniem,
ruch, w którym wartość wartość ujemną i jest ma ono stałą i
prędkości maleje w stałe dodatnią wartość
jednostkowych przedziałach • rozpoznaje na
czasu o tę samą wartość; podstawie wykresów
v od t ruch
8) posługuje się pojęciem jednostajnie
przyspieszenia do opisu ruchu przyśpieszony, jedno-
prostoliniowego jednostajnie stajnie opóźniony i
przyspieszonego i jednostajnie jednostajny
opóźnionego; wyznacza
wartość przyspieszenia wraz z
jednostką; stosuje do obliczeń
związek przyspieszenia ze
zmianą prędkości i czasem, w
którym ta zmiana nastąpiła (∆v
= ɑ·∆t);

9) wyznacza zmianę prędkości i

przyspieszenie z wykresów
zależności prędkości od czasu
dla ruchu prostoliniowego
jednostajnie zmiennego
(przyspieszonego lub
opóźnionego);

Obliczanie drogi I. Wymagania przekrojowe. • wie, że drogę w • potrafi obliczyć drogę • potrafi obliczyć drogę • potrafi dopasować
RUCH I WYKRESY.
na podstawie Uczeń: dowolnym ruchu przebytą przez ciało w przebytą przez ciało wykres prędkości i
Lekcja dodatkowa
wykresu v od t w można obliczyć jako najprostszych w przypadkach: ruchu drogi w tym samym
ruchu 1) wyodrębnia z tekstów, pole powierzchni przypadkach: w ruchu jednostajnie ruchu
jednostajnym i tabel, diagramów lub figury pod wykresem jednostajnym, ruchu przyśpieszonym (vo ≠ • potrafi naszkicować
jednostajnie wykresów, rysunków v od t jednostajnie 0), oraz w ruchu wykres v od t
zmiennym. schematycznych lub • wie, jaki kształt ma przyśpieszonym (vo = jednostajnie
Wykres s od t w blokowych informacje wykres 0), oraz w ruchu opóźnionym (vk ≠ 0),
ruchu jednostajnie kluczowe dla opisywanego przyśpieszenia od jednostaj-nie jako pole figury
przyśpieszonym. zjawiska bądź problemu; czasu opóźnionym (vk = 0), złożonej z prostokąta
 Wykres a od t w ilustruje je w różnych • wie, jaki kształt ma jako pole prostokąta i trójkąta, lub jako
ruchu jednostajnie postaciach; wykres drogi od oraz jako pole trójkąta pole trapezu
przyśpieszonym. czasu w ruchu
2) wyodrębnia zjawisko z jednostajnie
kontekstu, nazywa je oraz przyśpieszonym
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

Pierwsza zasada II. Ruch i siły. Uczeń: • zna treść pierwszej • rozumie związek • wyjaśnia zachowanie • potrafi zaprezentować
PIERWSZA ZASADA
dynamiki. zasady dynamiki przyczynowo- się ciała na podstawie sytuację, w której
DYNAMIKI NEWTONA
Zastosowanie 14) analizuje zachowanie się • wie, z czym związana skutkowy braku analizy sił działające na ciało siły
pierwszej zasady ciał na podstawie pierwszej jest bezwładność działającej siły lub działających na to równoważą się
dynamiki. zasady dynamiki; ciała działania ciało w podanych • podaje przykłady
Bezwładność ciała. równoważących się sił sytuacjach wskazujące
15) posługuje się pojęciem • przedstawia na rysunku • potrafi podać wartość bezwładność ciała
masy jako miary bezwładności siły równoważące się siły równoważącej
ciał; [...] działającą na ciało
siłę, gdy wiadomo, że
18) doświadczalnie: ciało spoczywa, lub
a) ilustruje: I zasadę dynamiki, porusza się ruchem
[...] jednostajnym

Druga zasada II. Ruch i siły. Uczeń: • zna treść drugiej • rozumie, że • potrafi wyznaczyć siłę • rozumie, że wektor
DRUGA ZASADA
dynamiki. zasady dynamiki przyśpieszenie z jakim z drugiej zasady przyśpieszenia ma
DYNANIKI NEWTONA
Spadek swobodny 15) [...] analizuje zachowanie • rozumie, że porusza się ciało, zależy dynamiki zwrot zgodny ze
ciała. się ciał na podstawie drugiej przyczyną zmiany od działającej na nie • potrafi zwrotem działającej na
Przyśpieszenie zasady dynamiki i stosuje do stanu ruchu ciała jest siły, oraz od masy tego zinterpretować ciało siły wypadkowej
grawitacyjne. obliczeń związek między siłą i siła ciała jednostkę siły • oblicza masę ciała oraz
masą a przyspieszeniem; • wie, że ciało spada • wie, że przy • oblicza przyśpieszenie siłę na podstawie
swobodnie, jeśli powierzchni Ziemi ciała na podstawie drugiej zasady
16) opisuje spadek swobodny działa na nie tylko spadanie swobodne drugiej zasady dynamiki
jako przykład ruchu siła ciężkości ciał odbywa się z dynamiki • wie, że spadanie
jednostajnie przyspieszonego; przyśpieszeniem swobodne ciała na
ziemskim innych planetach lub
18) doświadczalnie: • zna wartość Księżycu odbywa się z
a) ilustruje: [...] II zasadę przyśpieszenia innym przyśpieszeniem
dynamiki, [...] ziemskiego niż na Ziemi
• umie obliczyć prędkość
ciała na podstawie
przyśpieszenia
wyznaczonego z drugiej

Wnioskowanie o II. Ruch i siły. Uczeń:
TRZY ZASADY
ruchu ciała na
DYNAMIKI NEWTONA
podstawie trzech 13) opisuje wzajemne
zasad dynamiki. oddziaływanie ciał posługując
się trzecią zasadą dynamiki;
14) analizuje zachowanie się
ciał na podstawie pierwszej
zasady dynamiki;
15) posługuje się pojęciem
masy jako miary bezwładności
ciał; analizuje zachowanie się
ciał na podstawie drugiej
zasady dynamiki i stosuje do
obliczeń związek między siłą i
masą a przyspieszeniem;
Praca III. Energia. Uczeń:
PRACA
mechaniczna.
Związek pracy z 1) posługuje się pojęciem
siłą i drogą. pracy mechanicznej wraz z jej
jednostką; stosuje do obliczeń
związek pracy z siłą i drogą, na
jakiej została wykonana;
Energia. III. Energia. Uczeń:
ENERGIA I ZASADA JEJ
Rodzaje energii.
ZACHOWANIA
Związek energii z 3) posługuje się pojęciem
pracą. energii kinetycznej,
zasady dynamiki i
znanego czasu trwania
ruchu
• zna treść trzech • rozumie powiązanie • potrafi wyjaśnić • podaje przykłady i
zasad dynamiki pierwszej zasady z zjawisko odrzutu na objaśnia, stosując
• wie, na czym polega ruchem jednostajnym podstawie trzeciej zasady dynamiki
zjawisko odrzutu lub spoczynkiem ciała zasady dynamiki • rozwiązuje zadania o
• rozumie związek • rozwiązuje typowe podwyższonym
drugiej zasady z zadania, stosując poziomie trudności
ruchem jedno-stajnie odpowiednie zasady
przyśpieszonym ciała dynamiki
• zna związek trzeciej
zasady z wzajemnością
oddziaływań
PRACA, ENERGIA, MOC
• wie, że praca w • potrafi zinterpretować • rozumie, że praca • potrafi przekształcić
fizyce to wielkość pracę równą 1 J jako wielkość fizyczna wzór na pracę i obliczyć
fizyczna, która ma • oblicza pracę, znając może być równa 0 J drogę lub siłę
związek z siłą i drogą, siłę i drogę • potrafi podać
na której działa ta przykłady, w których
siła praca jest równa 0 J
• zna wzór do
obliczania pracy
• zna jednostkę pracy
• wie, że energia jest • rozumie, że wykonanie • oblicza zmianę • rozumie pojęcie siły
związana z pracą pracy jest równe energii, obliczając zewnętrznej
• zna jednostkę energii zmianie energii wykonaną pracę • podaje przykłady
• wymienia rodzaje • wie, z czym związane są • wykorzystuje zasadę działania siły
 Zasada potencjalnej grawitacji i
zachowania potencjalnej sprężystości;
energii. opisuje wykonaną pracę jako
zmianę energii;
5) wykorzystuje zasadę
zachowania energii do opisu
zjawisk [...].
energii określone rodzaje zachowania energii zewnętrznej i określa
• zna zasadę energii do objaśniania jej skutki
zachowania energii zjawisk • rozumie, pojęcie układ
• potrafi określić izolowany i stosuje je
przemiany energii do wyjaśniania zjawisk
zachodzące w • wie, jaka jest zależność
wybranych procesach energii wewnętrznej i
oporów ruchu

Energia I. Wymagania przekrojowe. • wie, że energia • zna wzór na obliczanie • wie, że energię • wyraża energię w
ENERGIA POTENCJALNA
potencjalna Uczeń: potencjalna zmian energii potencjalną grawitacji kilodżulach lub
GRAWITACJI
grawitacji. grawitacji związana potencjalnej można magazynować, megadżulach
Wykorzystanie 7) przelicza wielokrotności i jest z • wie, że wartość energii np. w elektrowniach • wie, że na zmiany
energii podwielokrotności (mikro-, mili-, oddziaływaniem potencjalnej grawitacji szczytowo - energii potencjalnej
potencjalnej centy-, hekto-, kilo-, mega-); grawitacyjnym zależy od wyboru pompowych grawitacji nie ma
grawitacji. • wie, od czego zależy poziomu odniesienia • oblicza energię wpływu, po jakim torze
energia potencjalna potencjalną grawitacji ciało jest podnoszone,
III. Energia. Uczeń: grawitacji tego samego ciała ważna jest jedynie
względem różnych wysokość ciała nad
4) wyznacza zmianę energii poziomów 0 J powierzchnią Ziemi
potencjalnej grawitacji [...];

Energia III. Energia. Uczeń: • wie, od czego zależy • zna wzór na energię • zna związek dżula z • stosuje zależności
ENERGIA KINETYCZNA
kinetyczna. energia kinetyczna kinetyczną kilogramem, metrem energii kinetycznej od
Obliczanie energii 4) wyznacza zmianę [...] energii • zna jednostkę energii • wykonuje proste i sekundą masy i prędkości do
kinetycznej. kinetycznej; kinetycznej obliczenia energii, • rozumie wprost szybkiego obliczania
podstawiając do wzoru proporcjonalną energii
masę i prędkość zależność energii od • wyznacza i oblicza
masy ciała masę lub prędkość ze
• rozumie, że energia wzoru na energię
kinetyczna jest kinetyczną
wprost
proporcjonalna do
kwadratu prędkości

Energia III. Energia. Uczeń: • wie, co to jest • oblicza wartość energii • potrafi stosować • potrafi dla danego
ENERGIA
mechaniczna. energia mechaniczna mechanicznej w zasadę zachowania przypadku określić
MECHANICZNA
Zasada 5) wykorzystuje zasadę • zna treść zasady prostych przykładach energii mechanicznej przemiany energii
zachowania zachowania energii do opisu zachowania energii do rozwiązywania • stosuje zasadę
 energii zjawisk oraz zasadę mechanicznej typowych zadań i zachowania energii i
mechanicznej. zachowania energii problemów oblicza zmianę danego
Wykorzystanie mechanicznej do obliczeń. rodzaju energii
zasady
zachowania
energii do opisu
zjawisk i
rozwiązywania
zadań.

Wykorzystanie I. Wymagania przekrojowe.
STRATY ENERGII
zasady Uczeń:
MECHANICZNEJ
zachowania
energii i energii 3) [...] przeprowadza wybrane
mechanicznej. obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;
III. Energia. Uczeń:
5) wykorzystuje zasadę
zachowania energii do opisu
zjawisk oraz zasadę
zachowania energii
mechanicznej do obliczeń.
• wie, że w • wie, że, znając energię • potrafi obliczyć straty • wyraża straty energii w
rzeczywistych mechaniczną układu i energii procentach
procesach zasada korzystając z zasady • potrafi ocenić, czy • rozwiązuje trudniejsze
zachowania energii zachowania energii, straty energii są zadania
mechanicznej nie można obliczyć energię niekorzystne, czy • potrafi
jest spełniona dostarczoną do układu pożądane w danych zademonstrować
• wie, że w takich lub oddaną przez układ przypadkach doświadczenie, w
sytuacjach można do otoczenia którym występują
skorzystać z ogólnej • rozumie, że energia straty energii ciała
zasady zachowania oddana do otoczenia to
energii strata energii

Maszyny proste - I. Wymagania przekrojowe.
MASZYNY PROSTE.
maszyny Uczeń:
Lekcja dodatkowa
ułatwiające
wykonanie pracy. 1) wyodrębnia z tekstów,
tabel, diagramów lub
wykresów, rysunków
schematycznych lub
blokowych informacje
kluczowe dla opisywanego
zjawiska bądź problemu;
ilustruje je w różnych
postaciach;
• zna nazwy maszyn • zna zasadę działania
prostych dźwigni i jej
• wskazuje przykłady zastosowanie
maszyn prostych • wie, jak działają bloczki
i na czym polega
ułatwienie wykonania
pracy
• podaje przykłady • przeprowadza proste
maszyn prostych ze pokazy działania
swojego otoczenia maszyn prostych i
• objaśnia, w jaki objaśnia, na czym
sposób ułatwiają one polega ułatwienie
wykonanie pracy wykonania pracy
• wykorzystuje opis
matematyczny
działania maszyny
prostej do
rozwiązywania zadań

2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
 wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;
3) [...] przeprowadza wybrane
obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;
Moc. III. Energia. Uczeń:
MOC
Jednostka mocy.
Obliczanie mocy. 2) posługuje się pojęciem
mocy wraz z jej jednostką;
stosuje do obliczeń związek
mocy z pracą i czasem, w
którym została wykonana;
Wykorzystanie III. Energia. Uczeń:
MOC, CZAS I PRĘDKOŚĆ
mocy do opisu
zjawisk i 2) posługuje się pojęciem
rozwiązywania mocy wraz z jej jednostką;
problemów. stosuje do obliczeń związek
mocy z pracą i czasem, w
którym została wykonana;
• wie, co to jest moc • oblicza moc w prostych • potrafi obliczyć pracę, • wie, co to jest maszyna
• zna definicję mocy przykładach gdy znana jest moc i parowa
• zna jednostkę mocy • wie, że moc to wielkość czas pracy urządzenia • wie, że James Watt
pozwalająca porównać • potrafi przeliczać usprawnił silnik parowy
np. urządzenia jednostki mocy KM i jaki to miało wpływ na
wykonujące pracę na W rozwój przemysłu
• wie, że moc silników • rozwiązuje zadania o
pojazdów wyraża się w podwyższonym stopniu
koniach mechanicznych trudności
• wie, że, znając moc • oblicza czas potrzebny • rozwiązuje nietypowe • rozwiązuje nietypowe
urządzenia, można na wykonanie zadania, korzystając zadania o
obliczyć czas określonej pracy przez ze wzoru 𝑃 = 𝐹 ∙ 𝑣 podwyższonym stopniu
potrzebny na urządzenie o danej trudności
wykonanie mocy
określonej pracy
• zna wzór na moc
𝑃 =𝐹∙𝑣