LUDUS 1 A: LINGUA LATINA

1. De symptomen van een Latinist

Meer over de auteur Steven Saylor:

http://histoforum.digischool.nl/school/kcvsaylor.htm
http://www.boekerij.nl/result-auteur.asp?AuteursID=195

Hier kan je de strips van Asterix in het Latijn bestellen:

http://www.comicstripshop.com/search/serieid/2745

Meer achtergrond over de serie Rome:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Rome_(tv-serie)
http://www.hbo.com/rome/about/
http://www.radio1.be/programmas/mezz/732103/
http://archeonet.nl/index.php?itemid=8240

Meer achtergrond over de film Gladiator:

http://www.ludimagister.be/index.asp

2. Beknopte geschiedenis van het Latijn

Meer info over de oude Latijnse inscriptie op de Duenos vaas:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Duenos_Inscriptie

Kaart van Italië met verschillende streken:

Kaart van Italië met verschillende lokale dialecten:

Na het uitsterven van Latijn als moedertaal bleef het Latijn toch nog bestaan in onze samenleving.

Latijn is nog steeds de officiële taal van de Kerk. Kijk maar naar de officiële site van Vaticaanstad:
http://www.vatican.va/latin/latin_index.html

De Vlaamse arts Andries Van Wesel (Brussel 1514-1564), één van de grondleggers van de anatomie,
veranderde zijn naam in het Latijn: Andreas Vesalius. Ook zijn werken publiceerde hij in het Latijn
zodat alle geleerden het konden lezen. Latijn bleef dus een uitstekend communicatiemiddel.

Hier vind je enkele bladzijden uit zijn beroemde werk:

http://www.digischool.nl/ckv2/ckv3/kunstentechniek/vesalius/Vesalius7.jpg
http://lane.stanford.edu/graphics/portals/history/VesaliusPg57-800x1174.jpg
http://www.stanford.edu/dept/fren-ital/cgi-bin/rbp/?q=image/term/14

Ook de bijbel werd in het Latijn gelezen. Deze versie heet de Vulgaat. Ontdek hem op deze link:
http://www.fourmilab.ch/etexts/www/Vulgate/

In de rechtspraak worden nog steeds veel Latijnse zegswijzen gebruikt. Wil je er meer over weten
surf dan naar volgende link:
http://www.elfri.be/NL/cultuur%20en%20lifestyle/advocatenlatijn.htm

3. Klassiek Latijn – Volkslatijn

Hier tref je meer info over Volkslatijn aan:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Vulgair_Latijn

4. De Indo-Europese taalfamilie

Meer info: http://nl.wikipedia.org/wiki/Indo-Europese_talen

http://www.lambda.radiotequila.be/indo.htm

5. Waarom nu Latijn leren?

Op volgende sites vind je nog redenen waarom je Latijn zinvol is als studiekeuze:

www.vlot-vzw.be/informatie/latijn.pdf
http://www.latijnpage.com/index.php?p=extra/waaromlatijnleren
http://www.oudheid.nl/leren/content00.htm
http://www.oudheid.be/pleidooi/index.htm
http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?articleid=8O202RCF

6. Latina Mortua? Latina Viva!

Praatgroep in het Latijn, in Brussel:

http://users.skynet.be/Melissalatina/
Bekendste praatgroep in het Latijn op internet:
http://www.alcuinus.net/GLL/
Nieuwsberichten in het Latijn, met radiouitzending:
http://www.yleradio1.fi/nuntii/
http://ephemeris.alcuinus.net/
Latijnse vertaling voor hedendaagse woorden:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Lexicon_Recentis_Latinitatis
http://www.vatican.va/roman_curia/institutions_connected/latinitas/documents/
rc_latinitas_20040601_lexicon_it.html
http://www.let.kun.nl/V.Hunink/vaticaans.htm
Harry Potter in het Latijn te koop:
http://www.beslist.nl/boeken_engels/d0000838327/Harrius_Potter_Et_Philosophi_Lapis_-
_Latin_Editon.html
http://www.beslist.nl/boeken_engels/d0000586058/Harrius_Potter_Et_Camera_Secretorum.html
Jip en Jannica in het Latijn:
http://www.klassieken.nl/boekboek/show/id=132444
Suske en Wiske in het Latijn:
http://suskeenwiske.ophetwww.net/index.html?albums/latijn/index.html
Nijntje in het Latijn:
http://home.planet.nl/~bornmeer/miffa.htm
Dr.Ammondt zingt Elvisliederen in het Latijn:
http://www.drammondt.com/english/index.php
Een Duitse hiphop groep in het Latijn:
http://www.ista-latina.de/
7. Latijnse zegswijzen

Latijnse zegswijzen kom je nog vaak tegen in moderne kranten en in andere media.

1. Terra incognita: onbekende wereld

- programma op VT4 http://nl.wikipedia.org/wiki/Terra_Incognita_(televisie)

- “Het overgrote deel van de berichtgeving laat het hart van de politieke besluitvorming ongemoeid.
De Europese dimensie van de politiek, want daar gaat het om, is daardoor voor de meeste mensen
terra incognita.” (uit: De Standaard, 19/4/2008)
- “Dat Bulgarije in de sovjettijd vele vakantiegangers lokte, is een goed bewaard geheim. Ruim
vijftien jaar na de val van het communisme doet het land schuchtere pogingen om zich op de
westerse toeristische markt te profileren. Een verkenning van een terra incognita.” (uit: De
Standaard, 15/10/2005)

2. Persona non grata: iemand die niet welkom of gewenst is.

- “Een verantwoordelijke in Thailand noemde de Brit Gary Glitter woensdag een 'persona non
grata'. Hij dreigde er bovendien mee de 64-jarige rockster terug te sturen naar Vietnam waar hij een
straf heeft uitgezeten voor het misbruiken van minderjarigen.” (uit: Nieuwsblad, 20/8/2008)
- “Amerikaanse ambassadeur persona non grata in Bolivië. Tegen de achtergrond van het
groeiende interne conflict in Bolivië heeft president Evo Morales de Amerikaanse ambassadeur
Philip Goldberg tot ongewenst persoon verklaard.” (uit: de Standaard, 11/9/2008)
- “Bjarne Riis heeft zijn grote revanche beet. Vorig jaar was hij na zijn dopingbekentenis persona
non grata. Nu haalde hij met zijn team twee ritzeges, het ploegenklassement, de witte, maar bovenal
de gele trui binnen.” (uit: de Standaard, 20/7/2008)

3. Pecunia non olet: geld stinkt niet, het maakt niet uit hoe je geld verdient

- oorsprong van deze zegswijze: http://nl.wikipedia.org/wiki/Pecunia_non_olet

- “De NV Afval:Geld stinkt niet. Afval: het kan afschuwelijk stinken, het kan de natuur om zeep
helpen, het kan ons drinkwater en voedsel vergiftigen en het kan een mens de dood injagen, maar er
valt ook verschrikkelijk veel geld mee te verdienen. Zeker als je het niet te nauw neemt met de
wetten en de volksgezondheid. Volgens een schatting van de politie is de milieucriminaliteit in ons
land jaarlijks goed voor zo'n 60 miljoen illegale euro's. ‘Het gaat vooral om witteboordcriminaliteit.
Er zijn geen aanwijzingen dat in ons land een echte afvalmaffia aan het werk is’, zegt Groen!
Europarlementslid Bart Staes.” (uit: Nieuwsblad, 18/6/2005)

4. Dura lex, sed lex: het is een harde wet, maar het blijft een wet.

- “De wet is hard, ook voor een minister. Met verschillende verklaringen en een opiniestuk in deze
krant (DS 9 januari) heeft minister van Binnenlandse zaken Patrick Dewael opnieuw het debat rond
het asiel- en uitwijzingsbeleid aangezwengeld. Het illegaal verblijf van vreemdelingen moet hard
worden aangepakt en er moet een streng, maar humaan asielbeleid worden gevoerd. Een
uitwijzingsbevel niet opvolgen, is een inbreuk op de wet en dus een misdrijf. Het behoud van de
rechtsstaat staat op het spel, omdat de wetgever deze principes herhaaldelijk en met ruime
meerderheden heeft bekrachtigd. Dura lex, sed lex, ook al beseft de minister naar eigen zeggen hoe
dramatisch het voor velen moet zijn om hun thuisland en gezin te verlaten.” (uit: de Standaard,
11/1/2006)
5. Testis unus, testis nullus: één getuige is geen getuige.

- “In geschiedschrijving (ook in ernstige journalistiek trouwens) geldt de regel testis unus, testis
nullus. Dat méér dan dertig jaar na zijn dood, Karel Dubois zonder pardon voor een TV-vierschaar
wordt gesleurd en afgemaakt, op basis van één enkel oncontroleerbaar getuigenis, is meer dan
verbazend. Een minimum aan evenwichtige berichtgeving zou, bij gebrek aan een tweede en een
derde bevestigend getuigenis, vereist hebben dat de geloofwaardigheid van de beschuldiging zou
getoetst worden bij voorbeeld aan de nagelaten geschriften en aan de toenmalige medewerkers van
Dubois. De verdediging mag toch minstens een even eerlijke kans krijgen als de beschuldiging? Om
dan nog niet van de waarheid te spreken.”
(bron: http://users.skynet.be/sb176943/AndriesVandenAbeele/katholieke_jeugd.htm)
- Het woord testikel heeft iets te maken met testament. Het Latijnse woord testis betekent namelijk
zaadbal, maar ook getuige; iemand zonder zaadballen was namelijk bij de Romeinen geen man, en
kon dus niet getuigen.

6. Tempus fugit: tijd vliegt

- “Tempus fugit staat er te lezen op de zonnewijzer naast boekhandel De Griffel in Redu. De tijd
vliegt, ook in dit boekendorp in de Ardennen. Twintig jaar geleden begonnen ze er met een
Paasboekenmarkt die heel veel volk lokte. Nu komt er nog steeds veel volk naar het dorp dat
intussen 22 boekhandels telt, 5 winkels met ambachtelijke producten, enkele boetiekjes en genoeg
horecazaken om het aangenaam te houden. Volgend weekend organiseert Redu Boekendorp een
Voyage au bout de la Nuit, een boekenfeest dat de overstap maakt van 7 naar 8 augustus.” (uit: de
Standaard, 7/8/2004)
- film Tempus fugit (2003): http://www.moviemeter.nl/film/21975

7. Tot capita, tot sententiae: ieder zijn eigen mening

Deze uitspraak vind je vaak op internetblogs waar iedereen zijn eigen mening geeft.
- “Voor mij is de iPone interressanter: dan hoef ik n.l. geen aparte iPod en Mob. telefoon mee te
nemen als ik ga lopen. Ook gezien het prijs verschil tussen de iPod touch en de iPhone, lijkt me de
tweede duidelijk een betere keus. Quot capita, tot sententiae.”
(http://www.musicrunners.be/index.php?topic=177.0)

8. Verba volant, scripta manent: woorden vliegen, geschriften blijven.

- “Belangrijk daarbij is ook dat wij beleidszaken en afspraken helder en zorgvuldig vastleggen, want
verba volant, scripta manent.” (Bron: http://www.predikanten.nl/index.php?/bond/3daalen/)
- “Houdt u oude sms’jes bij? ja want kunnen vroeg of laat bijzonder nuttig zijn om iemand in
zijn/haar hemd te zetten. Verba volant, scripta manent.”
(Bron: blog http://www.nieuwsblad.be/Forum/Index.aspx?pageName=detail&forumId=653321)

TOT SLOT een pleidooi van een gepensioneerde leerkracht klassieke talen dat aantoont hoe
doorspekt het Nederlands is met Latijnse uitdrukkingen.
Beste vrienden,

Een torenhoog talenprobleem stelt zich in de Europese unie. Voorlopig zijn er elf officiële talen
maar er zitten er nog zeven in de wachtkamer. Europa Quo vadis ?
U ziet het die linguistieke pret kan niet op en loopt uit de hand. , vandaar mijn voorstel om het Latijn
in ere te herstellen en te verheffen tot lingua franca in de Europese unie. Bewust of onbewust, maar
let eens hoe onze taal doorspekt is met Latijn, wat zeg ik, wij spreken bijna iederéén Latijn. Iedereen
is “ latinist”!
Deze captatio benevolentiae moeten we nemen cum grano salis, hoewel, het is geen oratio pro
domo !
Men moet geen primus inter pares zijn die summa cum laude promoveerde, men moet niet behoren
tot de beati possidentes, om een admittatur te verlenen, een nihil obstat zeg maar,aan dit bona fide
voorstel.
Het is toch geen conditio in terminis dat het geen sine qua non is om tabula rasa te maken met de
eigen taal, die urbi et orbi tot persona non grata te verklaren, en stante pede, manu militari, over te
schakelen op het Latijn, dat dan, als een deus ex machina, als hét enige communicatiemiddel in
aeternum moet worden beschouwd.
Zeer weinigen,beste vrienden, rarinantes in gurgite vasto,vallen dit voorstel bij. Elk heeft zijn eigen
mening daarover, quot capita, tot sententiae. Discussie is dus overbodig, de gustibus et coloribus,u
weet wel,non disputatur.
De vox populi huldigt het, primum vivere,deinde philosophari. Het vulgum pecus prefereert het
eigen land, ubi bene ibi patria, blijft horig aan zijn meesters, cujus regio, illius et religio, en voor de
rest is daar de televisie,het panem et circenses van de moderne tijd, o tempora o mores.
Alles blijft bij hetzelfde, nihil novi sub sole: de regeringen koesteren het perpetuum mobile van de
verdeeldheid in partijen, divide et impera, en behouden ipso facto een status quo, al is het pro
forma.
De verlatijnsing van Europa is niet voor morgen, het voorstel ad hoc is niet ad rem, het imago van
Europa blijft de facto zoals het was: een toren van Babel sui generis, quod erat demonstrandum.
Deze gratis pro deo beschouwingen heb ik thuis intra muros neergeschreven, want verba volant,
scripta manent. En bij een glas wijn, beste vrienden, want in vino veritas.
Waarheid of niet, errare humanum est, maar in medio virtus, geen venenum in cauda, wel deze
wens: vivat crescat floreat collegium Menense !
Beste vrienden, carpe diem, sursum corda en ad multos annos !
Deo gratias.