Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Μια επιστημονική μέθοδος αποτελεί συστηματική μέθοδο που σκοπό έχει να διερευνήσει και να δώσει απαντήσεις σε ένα
υποτιθέμενο επιστημο-τεχνολογικό πρόβλημα.
1. ΕΡΩΤΗΣΗ: αποτελεί το σημείο εκκίνησης γι αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει. "Τί ψάχνω να βρω;"
2. ΕΡΕΥΝΑ: συλλογή πληροφοριών γύρω από το υπό μελέτη θέμα. Εδώ συμπεριλαμβάνεται όλη η προηγούμενη επιστημονική
εμπειρία.
3. ΥΠΟΘΕΣΗ: αποτελεί μια προσωρινή εικασία (πρόβλεψη). Βασίζεται είτε στην εμπειρία είτε σε προηγούμενη έρευνα.
4. ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ: συντελεστές υποκείμενες σε μεταβολή. Υπάρχουν τριών ειδών μεταβλητές: οι εξαρτημένες, οι ανεξάρτητες και οι
ελεγχόμενες.
5. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ/ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: αποτελεί μια λεπτομερή περιγραφή των βημάτων που θα ακολουθήσει ο ερευνητής καθώς και
κατάλογος με τα υλικά/όργανα/εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει.
6. ΔΟΚΙΜΗ/ΠΕΙΡΑΜΑ: αποτελεί την πραγματικά πειραματική φάση. Εδώ επιτελείται και η συλλογή δεδομένων.
7. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: περίληψη του τί συνέβη κατά την διάρκεια του πειράματος. Εδώ επιτελείται και η ανάλυση των αποτελεσμάτων.
8. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: επαναδιατύπωση της αρχικής υπόθεσης, σύνοψη των αποτελεσμάτων και νέα διατύπωση που να εξηγεί πως τα
αποτελέσματα σχετίστηκαν με την υπόθεση.
9. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: τρόποι που θα αναβάθμιζαν το πείραμα. Εδώ συμπεριλαμβάνονται ερωτήσεις που θα ωθούσαν
σε νέες έρευνες, εναλλακτικές μέθοδοι εκτέλεσης του πειράματος, διαφορετικά πειράματα, συμπληρωματική μελέτη και νέες πηγές
δεδομένων.

ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Η ερευνητική εργασία θα περιλαμβάνει τα εξής:

1. ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Στο εξώφυλλο θα αναφέρονται τα στοιχεία του μαθητή, τα στοιχεία του σχολείου και του τμήματος, το σχολικό έτος,
το μάθημα στο οποίο γίνεται η εργασία και ο τίτλος της έρευνας.

Η ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΤΛΟΥ. Ο τίτλος μιας έρευνας θα πρέπει να δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να
αντιληφθεί, εύκολα, το θέμα που διαπραγματεύεται.
Πρέπει να:
1. είναι σύντομος, ακριβής και περιεκτικός. Δεν θα πρέπει να περιέχει περισσότερο από 12 με 15 λέξεις.
2. απεικονίζει όλα τα σημεία που διαπραγματεύεται η έρευνα και να περιλαμβάνει όλες τις μεταβλητές που μελετήθηκαν.
3. να απεικονίζει τα όρια της έρευνας. Εκφράζει δηλαδή τι μελετήθηκε και τι δεν μελετήθηκε στην έρευνα
Ο τίτλος μπορεί να διορθωθεί λίγο κατά την πορεία της έρευνας, ανάλογα με τα στοιχεία που θα συγκεντρώσει η
ομάδα.
Παραδείγματα διατύπωσης τίτλων:
Ποια είναι η επίδραση του/της υγρασίας στο(ν) / στη (ν) ανάπτυξη της ντομάτας
Σε ποιο βαθμό ο/η/το χρώμα ενός υλικού επηρεάζει την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας

Ποια/ποιες/ποιοι οικιακοί ηλεκτρικοί λαμπτήρες (ρήμα) ακτινοβολούν περισσότερο φως

Πως/ με ποιο τρόπο ο προσανατολισμός μιας κατοικίας επιδρά στην ενέργεια που καταναλώνει

Προσοχή χρειάζεται στην διατύπωση γενικών τίτλων, όπως π.χ. « Ποια είναι η επίδραση του φωτός στην
ανάπτυξη ενός φυτού» είναι ευρύς και αόριστος.
Είναι καλύτερα να περιορίσουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε τον σκοπό της έρευνας Π.χ. «Σε ποιο βαθμό η
βλάστηση και ανάπτυξη σπόρων σταριού επηρεάζεται από την έκθεσή τους σε πράσινο και κόκκινο φως»

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Στα περιεχόμενα θα υπάρχουν όλα τα κεφάλαια της εργασίας με τον αριθμό της σελίδας που ξεκινάει το κεφάλαιο.

Κεφάλαιο 1. Περιγραφή του προβλήματος (Statement of the problem)

Στο κεφάλαιο αυτό ο μελετητής – ερευνητής περιγράφει με ακρίβεια τα ερωτήματα στα οποία προσπάθησε να δώσει
απάντηση η έρευνα. Θα πρέπει:
α. να περιγράφονται τα θέματα που διαπραγματεύεται η μελέτη (γνώσεις που πρέπει να κατέχουμε).
β. να επεξηγούνται τα όρια της μελέτης, όπως προσδιορίζονται στον τίτλο της έρευνας.
 γ. να προσδιορίζονται και να περιγράφονται οι μεταβλητές του προβλήματος.

Μεταβλητές – καθορισμός μεταβλητών στις πειραματικές έρευνες

Όλες οι έρευνες, όπως έχουμε προαναφέρει αναφέρονται σε «μεταβλητές» και περιγράφουν τη σχέση που
υπάρχει μεταξύ των μεταβλητών αυτών.
▪ Ως μεταβλητή ορίζουμε κάθε κοινό χαρακτηριστικό που έχουν όλα τα στοιχεία ενός συνόλου, που μπορεί να
λαμβάνει διαφορετικές τιμές για κάθε στοιχείο του συνόλου.
▪ Βασικό χαρακτηριστικό μιας μεταβλητής είναι αν μπορεί ή όχι να επηρεασθεί από τον ερευνητή. Δεν μπορούν ή είναι
πολύ δύσκολο να επηρεασθούν μεταβλητές που δημιουργούνται από τη φύση όπως ηλικία, φύλο, ύψος κ.ά.
Παραδείγματα μεταβλητών ενός συνόλου
Ξύλα : Μέγεθος ( διαστάσεις) – βάρος – σχήμα – πάχος – είδος – υγρασία – υφή κ.α.
Φρούτα : Βάρος –όγκος -ποσότητα χυμού – ποικιλία – ΡΗ – υγρασία κ.ά.
Ηλιακό πάνελ : Μέγεθος-κλίση – ηλεκτρική ισχύς- υλικό κατασκευής- χρώμα κ.ά..
Τα είδη των μεταβλητών στην ερευνητική ορολογία:
Ανεξάρτητη μεταβλητή: Στην Πειραματική έρευνα μπορεί να την αλλάξει μόνο ο ερευνητής (να διαφοροποιήσει τις
τιμές της), ενώ παρατηρεί τις αλλαγές που συμβαίνουν στην εξαρτημένη μεταβλητή. Στην περιγραφική έρευνα η μεταβολή
στην ανεξάρτητη μεταβλητή γίνεται ανεξάρτητα από τη θέληση του ερευνητή.
Εξαρτημένη μεταβλητή: Είναι εκείνη στην οποία εστιάζουμε την προσοχή μας και στην οποία παρατηρούμε τις
μεταβολές που συμβαίνουν από την επενέργεια της ανεξάρτητης μεταβλητής. Η εξαρτημένη μεταβλητή δεν επηρεάζεται
άμεσα από τον ερευνητή.
Ελεγχόμενες (σταθερές) μεταβλητές: Είναι εκείνες που ο ερευνητής αποφασίζει να διατηρήσει σταθερές σ’
όλη τη διάρκεια της έρευνας. Μπορούμε να τις βρούμε αν απαντήσουμε στο ερώτημα: «Εκτός από την ανεξάρτητη
μεταβλητή, ποιοι άλλοι παράγοντες μπορεί να επηρεάζουν την εξαρτημένη μεταβλητή;»
Στη περιγραφική έρευνα υπενθυμίζουμε ότι μελετάται η ποσοτική σχέση μεταξύ μεταβλητών σε περιπτώσεις που
καμία μεταβλητή δεν επηρεάζεται από τον ερευνητή δηλ. μεταβολή στην ανεξάρτητη μεταβλητή γίνεται ανεξάρτητα από τη
θέληση του ερευνητή. Η περιγραφική έρευνα έχει σκοπό να περιγράψει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ μεταβλητών, αλλά είναι
πολύ δύσκολο να αποδοθεί αιτιώδης σχέση μεταξύ των μεταβλητών. Η πληροφόρηση που προσφέρεται από την έρευνα της
μορφής αυτής μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην πράξη κατά τη λήψη αποφάσεων για την πρόβλεψη γεγονότων, για τη
διαμόρφωση θεωριών, καθώς επίσης και για τον έλεγχο της ισχύος θεωριών. Το βασικό πρόβλημα ερευνών της μορφής
αυτής είναι η έλλειψη δυνατότητας ελέγχου από τον ερευνητή και άλλων μεταβλητών, επιπλέον της ανεξάρτητης μεταβλητής
που πιθανόν να δημιουργούν τις διαφορές στην εξαρτημένη μεταβλητή. Π.χ. Στην έρευνα «Η μεταβολή της
ατμοσφαιρικής πίεσης και θερμοκρασίας στην περιοχή του Γαλατσίου την περίοδο του χειμώνα» ο ερευνητής δεν
επηρεάζει καμία μεταβλητή και τα όποια αποτελέσματα εξαρτώνται και από άλλους μετεωρολογικούς παράγοντες.
Συμπερασματικά η πειραματική μέθοδος είναι απαιτητικότερη διαδικασία (σε χρόνο, μέσα κ.λ.π.), όμως
εξασφαλίζει εγκυρότερη γνώση.
Από τις σημαντικότερες φροντίδες των ερευνητών είναι να προσπαθήσουν να βρουν αποδεικτικά στοιχεία που να
δείχνουν ότι οι μεταβολές σε μια μεταβλητή (Ανεξάρτητη μεταβλητή) προκαλούν μεταβολές στη δεύτερη μεταβολή
(Εξαρτημένη μεταβλητή) αφού σταθεροποιήσουν τους υπόλοιπους παράγοντες (ελεγχόμενες μεταβλητές).
Οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν μια σχέση της μορφής: ψ = f(χ)
όπου χ = ανεξάρτητη μεταβλητή και ψ = εξαρτημένη μεταβλητή
και να προχωρήσουν αν είναι δυνατόν στη δημιουργία νόμου.
Η ανεξάρτητη μεταβλητή προηγείται, η εξαρτημένη έπεται. Μερικές φορές μπορεί να αποδειχτεί ότι η
ανεξάρτητη μεταβλητή είναι το αίτιο της εξαρτημένης (που είναι το αποτέλεσμα), άλλες φορές όχι.

Παράδειγμα παρουσίασης προβλήματος

"Στην έρευνα με τίτλο "Σε ποιό βαθμό το χρώμα ενός αντικειμένου επηρεάζει την απορρόφηση ή την
ανάκλαση της θερμικής ακτινοβολίας μιας φωτεινής πηγής" τα σχετικά θέματα είναι:

1. τρόποι μετάδοσης θερμότητας

2. τρόπος μέτρησης θερμοκρασίας ενός υγρού
3. σχέση φωτεινής και θερμικής ακτινοβολίας ηλεκτρικής φωτεινής πηγής
4. χρωματική θερμοκρασία φωτεινής πηγής
5. διάφορα είδη και χαρακτηριστικά βερνικιών
6. εφαρμογές κατάλληλων χρωματισμών ανάλογα με τις χρήσεις

Η οριοθέτηση του πειράματος καθορίζεται από τον τίτλο του και είναι: "Θα μελετήσουμε την επίδραση που έχουν
τα διάφορα χρώματα στην ανάκλαση και απορρόφηση της θερμικής ακτινοβολίας φωτεινής ηλεκτρικής πηγής"
 Η ανεξάρτητη μεταβλητή μας είναι εκείνη που συνέχεια μεταβάλλεται και είναι το χρώμα του αντικειμένου. Η
εξαρτημένη μας μεταβλητή θα είναι η θερμοκρασία και η οποία αντιπροσωπεύει το ποσό θερμότητας που απορροφά το
συγκεκριμένο χρώμα. Άλλες μεταβλητές θα μπορούσαν να είναι: η ισχύς της φωτεινής πηγής, η απόσταση ανάμεσα στην
φωτεινή πηγή και το αντικείμενο, η γωνία πρόσπτωσης φωτεινής πηγής και του άξονα του αντικειμένου, το είδος της
φωτεινής πηγής, το μέγεθος/σχήμα/υλικό του αντικειμένου, το είδος/υφή του χρώματος, η θερμοκρασία περιβάλλοντος, το
είδος του θερμομέτρου.

Κεφάλαιο 2. Περιγραφή του σκοπού της έρευνας (statement of the purpose)

Στο κεφάλαιο αυτό ο ερευνητής αναλύει και εξηγεί τους λόγους (από την πλευρά του ερευνητή) για τους οποίους
πραγματοποίησε την έρευνα.

Κεφάλαιο 3. Περιγραφή των κοινωνικών αναγκών που εξυπηρετεί η έρευνα (Statement of the need)

Στο κεφάλαιο αυτό ο ερευνητής αναλύει τη χρησιμότητα της έρευνας που πραγματοποίησε, στο κοινωνικό σύνολο. Η
ανάλυση αυτή αντικατοπτρίζει τις γνώσεις του μελετητή, καθώς και το μέγεθος της βιβλιογραφίας που χρησιμοποίησε. Θα
πρέπει ο ερευνητής να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη έρευνα βελτιώνει την υπάρχουσα κατάσταση
στον τομέα που αναφέρεται.
Παράδειγμα παρουσίασης κοινωνικών αναγκών που εξυπηρετεί η συγκεκριμένη έρευνα
"Πολλές φορές οι άνθρωποι αναρωτιούνται αν πράγματι τον χειμώνα τα σκούρα ρούχα απορροφούν καλύτερα την θερμότητα του
ήλιου ή αν το καλοκαίρι τα ανοιχτά ρούχα φέρνουν αντίθετα αποτελέσματα. Γεγονός πάντως είναι πως τα σπίτια σε χώρες με μεγάλη
ηλιοφάνεια είναι βαμμένα άσπρα ή φωτεινά όμως πολλοί δεν γνωρίζουν αν αυτό γίνεται για ψυχολογικούς, αισθητικούς ή για λόγους που
σχετίζονται με την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας. Το ίδιο συμβαίνει με τα θερμοδοχεία, τα ψυγεία, τους καταψύκτες και με άλλα πολλά.
Αν η υπόθεση που θα διατυπώσω στη συνέχεια είναι σωστή, τότε οι άνθρωποι θα μπορούσαν επιλέγοντας το κατάλληλο χρώμα βαφής των
κατασκευών τους να ζουν πιο άνετα και κυρίως να εξοικονομούν πολύτιμη ενέργεια, κάτι που είναι πολύ βασικό σήμερα".

Κεφάλαιο 4. Διαμόρφωση της υπόθεσης της έρευνας (Statement of Hypothesis)

Η υπόθεση έχει ιδιαίτερη σημασία για μια έρευνα, και αποτελεί τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο
περιστρέφεται όλη η διαδικασία της έρευνας. Με βάση τις γνώσεις του και τη βιβλιογραφία που μελέτησε ο ερευνητής
διατυπώνει μια υπόθεση σε σχέση με τη μεταβλητή ή τις μεταβλητές που μελετάει.
Ο ερευνητής θα πρέπει στη συνέχεια να εκτελέσει έναν αριθμό πειραμάτων, που τα αποτελέσματά τους θα
υποστηρίζουν ή θα απορρίπτουν την αρχική υπόθεση (οπότε θα προκύψουν και ανάλογα συμπεράσματα).
Σε επιστημονικές έρευνες απαιτείται στατιστική ανάλυση των πειραματικών αποτελεσμάτων (και ένας
ικανοποιητικός αριθμός πειραμάτων) ώστε να θεμελιώνεται μαθηματικά η αποδοχή ή όχι της αρχικής υπόθεσης της έρευνας.
Η στατιστική ανάλυση υποστηρίζει ή απορρίπτει την αρχική υπόθεση της έρευνας.
Τι περιλαμβάνει μια υπόθεση.
Μια υπόθεση μπορεί να περιγραφεί σαν "μια αβέβαιη απάντηση (ισχυρισμός) σε μια ερευνητικής φύσεως
ερώτηση" ή ακόμα σαν μια "προσωρινή πρόβλεψη". Η υπόθεση δεν πρέπει να συγχέεται με την θεωρία. Οι θεωρίες
αποτελούν εξηγήσεις που βασίζονται σε μεγάλο αριθμό δεδομένων και έχουν γενικό και καθολικό χαρακτήρα. Π.χ η θεωρία
της εξέλιξης των ειδών μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους σχεδόν τους ζώντες οργανισμούς και είναι βασισμένη σε ένα πολύ
μεγάλο αριθμό παρατηρήσεων. Παρ’ όλα αυτά σκοτεινά σημεία της θεωρίας αυτής χρειάζεται να αποσαφηνιστούν. Στο
γενικό πλαίσιο λοιπόν της θεωρίας αυτής, προτάσσονται διάφορες υποθέσεις και στη συνέχεια ελέγχονται.
Πώς διατυπώνουμε μια υπόθεση. Οι περισσότερες υποθέσεις μπορούν να πάρουν τους παρακάτω τρεις τύπους:
1. Επηρεάζει η θερμοκρασία το μήκος μιας μεταλλικής ράβδου;
2. Η θερμοκρασία μπορεί να επηρεάσει το μήκος μιας μεταλλικής ράβδου.
3. Εάν η θερμοκρασία σχετίζεται με το μήκος μιας μεταλλικής ράβδου, τότε αυξάνοντας την θερμοκρασία αυξάνεται και το
μήκος της ράβδου.
Αν και θα μπορούσαμε να πούμε ότι και οι τρεις παραπάνω τύποι αποτελούν μια υπόθεση, εν τούτοις μόνο ο τρίτος
τύπος αποτελεί τυπική υπόθεση. Βέβαια, δεν αποτελούν όλες οι εάν-τότε προτάσεις τυπική υπόθεση. Π.χ. η πρόταση "αν
αγοράσω λαχείο τότε θα γίνω πλούσιος", δεν αποτελεί τυπική υπόθεση αλλά προφητεία. Σε μια τυπική υπόθεση πρέπει
πάντοτε να διατυπώνεται όχι μόνο μια αβέβαιη αλλά και μια ελέγξιμη σχέση. Για να αποκτήσει επιστημονικότητα η
παραπάνω έκφραση, θα έπρεπε να μετασχηματιστεί σε: "εάν η πιθανότητα επιτυχίας σχετίζεται με την συχνότητα
αγοράς λαχείων, τότε αυξάνοντας την συχνότητα αγοράς λαχείων, αυξάνεται και η πιθανότητα να κερδίσω.
Πρέπει να έχουμε επίσης κατά νου, ότι μια υπόθεση εξακολουθεί να είναι έγκυρη ακόμα και όταν τα αποτελέσματα
συγκρούονται μαζί της, καθώς στην περίπτωση αυτή βοηθούμε στην αποσαφήνιση της αληθινής σχέσης των μεταβλητών
 που εξετάζουμε. π.χ "Εάν η περίοδος ενός εκκρεμούς σχετίζεται με το μήκος του, τότε όσο πιο μακρύ είναι το
εκκρεμές τόσο πιο μικρή είναι η περίοδος του" Για τον ίδιο λόγο, υποθέσεις οι οποίες προβλέπουν ασυσχέτιστες
μεταβλητές, θα μπορούσαν να μας είναι επίσης χρήσιμες. π.χ "εαν η περίοδος ενός εκκρεμούς σχετίζεται με τη μάζα
του, τότε αυξανομένης της μάζας του αυξάνεται και η περίοδός του".
Χαρακτηριστικά μιας υπόθεσης
Οι υποθέσεις που συντάσσουμε πρέπει γενικά να:
1. είναι διατυπωμένες με σαφήνεια, ακρίβεια και συντομία
2. είναι ελέγξιμες, δηλαδή αληθείς ή ψευδείς (διαψεύσιμες)
3. εκφράζουν δήλωση σχέσεων μεταξύ μεταβλητών είναι περιορισμένης εμβέλειας
Παραδείγματα υποθέσεων
1. Εάν ο αριθμός των πτερυγίων μιας ανεμογεννήτριας σχετίζεται με την ταχύτητα περιστροφής της, τότε όσο πιο πολλά
πτερύγια έχει μια ανεμογεννήτρια τόσο πιο γρήγορα θα περιστρέφεται
2. Εάν το είδωλο της φωτογράφησης με υπέρυθρο φιλμ σχετίζεται με τις θερμοκρασιακές διαφορές, τότε ένα 35mm
υπέρυθρο φιλμ μπορεί να καταγράψει τις σχετικές απώλειες θερμότητας σε ένα σπίτι
3. Εάν η στιλπνότητα των πτερυγίων μιας ανεμογεννήτριας σχετίζεται με την ταχύτητα περιστροφής της, τότε όσο πιο
στιλπνά είναι τα πτερύγια τόσο πιο γρήγορα εκείνη θα περιστρέφεται

Κεφάλαιο 5. Ανάλυση των παραμέτρων που θεωρήθηκαν ότι δεν επηρεάζουν τα

αποτελέσματα της έρευνας (Statement of assumptions).
Σε πειράματα πάντοτε υπάρχουν παράμετροι που ίσως επηρεάζουν τα πειραματικά αποτελέσματα, και που
θεωρούνται από τον μελετητή σαν αμελητέες.
Για παράδειγμα μπορεί να θεωρηθεί ότι οι μεταβολές της θερμοκρασίας του χώρου του εργαστηρίου δεν επηρέασαν
τα πειραματικά αποτελέσματα.
Οι παράμετροι που θεωρήθηκαν αμελητέες θα πρέπει να καθοριστούν με ακρίβεια από τον μελετητή. Το γεγονός αυτό
θα αποτελέσει ένα κριτήριο με ιδιαίτερη βαρύτητα για να κριθεί η αξία των πειραματικών αποτελεσμάτων της έρευνας.

Κεφάλαιο 6. Περιγραφή των ορίων-περιορισμών της έρευνας (Statement of Limitations)

Στο κεφάλαιο αυτό ο ερευνητής αναλύει όλους τους συντελεστές που τείνουν να περιορίσουν την αξιοπιστία της
έρευνας. Για παράδειγμα:
Ο αριθμός των πειραμάτων. Η αξιοπιστία μιας έρευνας είναι μεγαλύτερη όταν τα συμπεράσματα στα οποία
καταλήγει είναι αποτέλεσμα ενός μεγάλου αριθμού πειραμάτων. Δηλαδή ένας περιορισμός σε μια έρευνα μπορεί να είναι ο
αριθμός των πειραμάτων που έγιναν.
Η χρονική διάρκεια της έρευνας. Αν οι παρατηρήσεις (πειράματα) καλύπτουν μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνεται
η αξιοπιστία της έρευνας.
Ο τρόπος ανάλυσης των πειραματικών αποτελεσμάτων κλπ. Ορισμένες μέθοδοι ανάλυσης εξασφαλίζουν
μεγαλύτερη αξιοπιστία των αποτελεσμάτων συγκριτικά με άλλες.
Η περιγραφή των περιορισμών της έρευνας απεικονίζει το βαθμό στον οποίο ο ερευνητής ήταν ικανός να
παρατηρήσει τα πειράματα και να προσδιορίσει τους συντελεστές εκείνους που περιορίζουν την αξιοπιστία των
πειραματικών αποτελεσμάτων.
Οι περιορισμοί σε μια έρευνα καθορίζουν και το πόσο μπορούν να γενικευτούν τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει.

Κεφάλαιο 7. Περιγραφή της διαδικασίας που ακολούθησε ο ερευνητής

Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται με λεπτομέρειες η διαδικασία που ακολούθησε ο μελετητής στην έρευνά του. 0
σκοπός είναι να προσφέρει ο ερευνητής στον αναγνώστη μια εικόνα του τρόπου με τον οποίο οργάνωσε τη μελέτη του,
πραγματοποίησε τα πειράματά του, ανάλυσε τα πειραματικά αποτελέσματα, και έγραψε τη σχετική έκθεση πάνω στην
έρευνα που πραγματοποίησε. Έτσι ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να κρίνει μόνος του, για παράδειγμα αν η έρευνα
αναφέρεται πραγματικά στο πρόβλημα που δήλωσε αρχικά ο ερευνητής, αν εξυπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες που δήλωσε
ο ερευνητής, αν οι περιορισμοί και οι υποθέσεις που έκανε ο ερευνητής είναι σωστοί, και γενικά μπορεί να κρίνει εύκολα την
πιστότητα και την αξιοπιστία της έρευνας.
Πιο αναλυτικά, στο στάδιο αυτό περιλαμβάνονται:
1. επιλογή της κατάλληλης επιστημονικής μεθόδου (π.χ η πειραματική έρευνα)
2. σχεδιασμός της ερευνητικής διαδικασίας (π.χ με χρήση flowchart)
3. δημιουργία καταλόγου υλικών, εργαλείων, οργάνων και συσκευών που θα χρησιμοποιηθούν
4. σχεδιασμός και κατασκευή δοκιμίων
5. εκτέλεση του πειράματος
6. ανάλυση και παρουσίαση αποτελεσμάτων (π.χ γραφικά πίνακες ή περιγραφή)
Παράδειγμα περιγραφής μεθοδολογίας-πειράματος
Κατάλογος υλικών
"Τα υλικά που θα χρησιμοποιήσω για να ελέγξω την υπόθεση μου είναι 6 άδεια κουτάκια αναψυκτικών (βαμμένα με μαύρο,
μπλε, κίτρινο, κόκκινο, άσπρο και γκρίζο χρώμα), ένα πινέλο, ένα βαθμολογημένο πλαστικό κύλινδρο 25ml, μια λάμπα
πυρακτώσεως (κοινή) 150W, ένα σταγονόμετρο, ένα χρονόμετρο, 6 κουταλάκια της σούπας, ένα μαρκαδόρο και ένα
θερμόμετρο οινοπνεύματος.
Περιγραφή της διαδικασίας
Η διαδικασία που ακολούθησα περιλαμβάνει τα παρακάτω βήματα:
1. Αφαίρεσα τις ετικέτες από όσα κουτιά είχαν και έτριψα με ψιλό γυαλόχαρτο εκείνα που ήταν βαμμένα Έβαψα τα κουτιά
από όλες τις πλευρές με τα αντίστοιχα χρώματα.
2. Γέμισα όλα τα κουτιά με 100ml νερό.
3. Τοποθέτησα την λάμπα σε όρθια θέση πάνω από ένα τραπέζι και σημάδεψα με τον μαρκαδόρο την στρογγυλή
επιφάνεια κάλυψης (στο κέντρο της οποίας τοποθέτησα τα κουτιά)
4. Μέτρησα και κατέγραψα την θερμοκρασία του νερού πριν ανάψω τη λάμπα.
5. Τοποθέτησα το πρώτο κουτί στο κέντρο της μαρκαρισμένης επιφάνειας και άναψα τη λάμπα. Από τη στιγμή αυτή
άρχισα να μετράω τον χρόνο με το χρονόμετρο.
6. Μετρούσα και κατέγραψα τις θερμοκρασίες του νερού κάθε 5 λεπτά ενώ η όλη διαδικασία για κάθε κουτί κρατούσε 15
λεπτά.
7. Επανέλαβα τα βήματα 4-6 για κάθε ένα κουτί ξεχωριστά φροντίζοντας να κρατώ τις ελεγχόμενες μεταβλητές σταθερές.
Ανάλυση αποτελεσμάτων
Η Μέση Θερμοκρασιακή Διαφορά του κίτρινου κουτιού ήταν 2.1°C. Η Μ.Θ.Δ του άσπρου κουτιού ήταν 2.8°C. Η Μ.Θ.Δ του
μπλε κουτιού ήταν 2.8°C. Η Μ.Θ.Δ του κόκκινου κουτιού ήταν 3.1°C. Η Μ.Θ.Δ του γκρίζου κουτιού ήταν 2.9°C.

Κεφάλαιο 8. Ορισμοί
Στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να δοθούν οι ορισμοί των διαφόρων μεταβλητών που εξετάσθηκαν στην έρευνα για
αποφυγή συγχύσεων και παρερμηνειών.

Κεφάλαιο 9. Συμπεράσματα
Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται με ακρίβεια τα αποτελέσματα στα οποία κατέληξε η έρευνα. Συχνά αναγνώστες -
ερευνητές, που συγκεντρώνουν στοιχεία για άλλες έρευνες για να βοηθηθούν στο θέμα που μελετούν και αναζητούν
βιβλιογραφία, διαβάζουν μόνο τον τίτλο και τα συμπεράσματα (για να καλύψουν σε μικρό χρονικό διάστημα μεγάλο όγκο
βιβλιογραφίας), μετά, και αν καταλήξουν ότι η έρευνα τους ενδιαφέρει ουσιαστικά, αποφασίζουν να τη μελετήσουν σε
βάθος και την εξετάζουν στη λεπτομέρειά της.
Είναι επιθυμητό λοιπόν το κεφάλαιο αυτό να γράφεται με βάση την πραγματικότητα αυτή και με τη μεγαλύτερη
δυνατή ακρίβεια και σαφήνεια.

Θα πρέπει δηλαδή:
- Στην διατύπωση των συμπερασμάτων να μη χρησιμοποιούνται κατά το δυνατόν τεχνικοί όροι ώστε να γίνονται
αντιληπτά από τον κοινό άνθρωπο.
- Να συσχετίζονται τα συμπεράσματα με την υπόθεση που έγινε στην αρχή της έρευνας.
- Να αναφέρονται σημεία που δεν διευκρινίσθηκαν με την πραγματοποίηση της έρευνας.

Κεφάλαιο 10. Προτάσεις για συμπληρωματική έρευνα στο μέλλον από άλλους ερευνητές
Βασιζόμενος στα αποτελέσματα της έρευνας, ο ερευνητής θα προτείνει τομείς που θεωρεί ότι πρέπει να
διαλευκανθούν στο μέλλον με νέες έρευνες.
Είναι σημαντικό να βασίζονται οι προτάσεις αυτές στα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε, και όχι να
πηγάζουν από άσχετα θέματα.
Επιπλέον οι προτάσεις θα πρέπει να είναι εποικοδομητικές και θα αντικατοπτρίζουν τη θέληση του ερευνητή για
βελτιώσεις και πρόοδο στον τομέα με τον οποίο ασχολείται.