01 Giriş-Problemler

Makine Elemanlarında
Mukavemet (Dayanım) Hesapları
Örnek Problem Çözümleri
BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

Makine Mühendisliği Bölümü
1 Prof.Dr. Kadir ÇAVDAR
Makine Elemanlarında Mukavemet (Dayanım) Hesapları




Çözüm 3.5
Kesit Fel etkisinde eğilmeye zorlanmaktadır. Kesme gerilmelerinin değeri küçük
olduğundan burada ihmal edilmişlerdir.

Çözüm 3.5
Kesit Fel etkisinde eğilmeye zorlanmaktadır. Kesme gerilmelerinin değeri küçük
olduğundan burada ihmal edilmişlerdir.



Problem 3.3
Aşağıda verilen değerlerin ait olduğu çelik malzeme için “eğilme”
şekil sürekli mukavemet diyagramını çiziniz.
Ak= 400 N/mm2 TD= 200 N/mm2
b1=1 b0= 0,8 =2
Çözüm 3.3
Diyagramın çiziminde şu yol takip edilir:
1.Eğilme gerilmesine ait sürekli mukavemet diyagramı çizilir.

2. Elemanın büyüklüğüne uygun b0 büyüklük faktörü ile Ak ve TD

çarpılarak Düzeltilmiş Smith Diyagramı elde edilir (Şekil 3.2b’de 2
ile işaretlenen diyagram). Bunun için TD= TD∙ b0 noktasından 1
doğrusuna ve AK = AK ∙ b0 noktasından da Ak sınır doğrusuna
paralel çizilir. Doğruların kesiştiği nokta, çizginin kırıldığı noktadır.
Bu noktayı K ile gösterelim.
 = b0   Ak = 0,8  400 = 320 N / mm2

 Ak
 = b0   TD = 0,8  200 =160 N / mm 2
 TD

3. Yüzey pürüzleri ve çentiklerin dinamik yüklere

karşı mukavemeti azalttığını biliyoruz. Bu nedenle
yüzey işleme faktörü b1 ve çentik faktörü ’dan
oluşan b1 /  çarpanı ile değerler çarpılarak bu
eleman için Gerçek Sürekli Mukavemet Diyagramı
(Şekil Sürekli Mukavemet Diyagramı (ŞSMD)) elde
edilir (Şekil 3.2c’de 3 ile işaretlenen diyagram).
Burada
 gK =100 N / mm 2
yaklaşık olarak diyagramdan okunmuştur.
b1 1

 ş TD =  TD =160= 80 N / mm 2
 2
b1 1
 ş g K =  gK =100 = 50 N / mm 2
 2

Problem 3.7
Islah çeliği C35’ten üretilmiş 60 mm çapındaki aks, tam ortasından radyal yönde 50001000 N
değerinde kuvvetle zorlanıyor. Aks üzerine açılan kama yuvası =2 değerinde bir çentik etkisi
oluşturuyorsa, bu aks sürekli mukavim midir? (Yüzey pürüzü faktörü b1=0,95 alınacaktır, kesme
gerilmelerini ihmal ediniz).

Çözüm 3.7
Bu bir “sabit aks” problemidir. Aks üzerinde en büyük eğilme momenti kuvvetin etkidiği orta
noktada oluşacaktır.
Kuvvet değeri incelendiğinde bunun bir bileşik yükleme olduğu görülür. Buna göre aks kesitinde
oluşacak olan eğilme gerilmesinin statik (0) ve dinamik bileşeni ayrı ayrı hesaplanmalıdır.
Öncelikle moment değerlerini hesaplayalım:

Çözüm 3.7
Yani C35 malzemesinden yapılmış olan 60 mm çaplı aks, bu yükleme şartlarında 3,2 kat emniyetle
SÜREKLİ MUKAVİMdir (ömrü sonsuz kabul edilebilir).

Problem 3.8 F
Şekilde şeması verilen bir otomobil krikosunun maksimum kaldırma mesafesi 250
mm, vidalı milin çapı 35 mm, maksimum kaldırma yükü 10000 N ise St60’tan imal
edilmiş vidalı mil için burkulma kontrolü yapınız?
St 60 için 0= 93 (Tablo 3.17’den okunabilir)
Çözüm 3.8
Kuvvetin etkisiyle vidalı milde oluşan bası gerilmesi: F 10000
b = = = 10,39 N / mm 2
A 962
 d2   352
A= = = 962 mm2
4 4
Burkulma olmaması için b <BK olmalıdır. Atalet yarıçapı:
J 73662
i= = = 8,75 mm
A 962
 d4   354
J= = = 73662 mm 4
64 64

Çözüm 3.8 F

Problem 3.9
Aşağıda şeması verilen, 2 m iç çapa sahip silindirik su deposunun kütlesi
yaklaşık 500 kg olarak bilinmektedir. Su deposu, St37’den imal edilmiş
çelik bir boru kullanılarak yerden 4 m yüksekte tutulacaktır. Stoğumuzda
bulunan dış çapı 90 mm, iç çapı 80 mm olan profili bu işte kullanmak
istiyoruz.
Bu çelik borunun burkulmasına neden olmadan en son hangi yüksekliğe
kadar depoya su doldurulabilir, hesaplayınız.



01 Giriş-Problemler

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

01 Giriş-Problemler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Makine Elemanlarında

Mukavemet (Dayanım) Hesapları

Örnek Problem Çözümleri

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

b1=1 b0= 0,8 =2

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

2. Elemanın büyüklüğüne uygun b0 büyüklük faktörü ile Ak ve TD

 = b0   Ak = 0,8  400 = 320 N / mm2

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

3. Yüzey pürüzleri ve çentiklerin dinamik yüklere

yaklaşık olarak diyagramdan okunmuştur.

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

BUÜ/Mühendislik F. Makine Elemanları 1

You might also like